Catalog

SAYFA CUMHURİYET 19 MART 2007 PAZARTESİ 12 B O R S A Sektör Bazında Hafta Kapanış Fiyatı Özvarlık Kârlılığı PD/DD Cari F/K Fiyat NA MADENCİLİK Park Elek. Madencilik 5.90 24.41 2.18 79.08 0.66 16.19 GIDA, İÇKİ VE TÜTÜN Altınyağ 0.90 0.70 2.08 1.01 0.00 0.28 Anadolu Efes 46.25 14.92 3.15 11.89 2.19 6.27 Banvit 1.61 7.91 1.39 2.75 0.09 3.40 Coca Cola 10.90 11.56 3.32 7.09 0.38 5.86 Dardanel 0.98 20.63 0.14 134.87 1.43 35.62 Ersu Gıda 0.87 2.30 1.53 2.13 0.01 1.78 Frigo Pak Gıda 0.91 19.84 1.21 9.16 0.15 5.86 Kent Gıda 36.75 5.21 4.80 2.77 0.40 3.41 Kerevitaş Gıda 6.35 47.95 0.78 21.90 3.89 17.61 Konfrut Gıda 4.94 7.17 2.38 2.94 0.15 2.00 Kristal Kola 1.11 0.38 0.68 0.85 0.01 0.32 Merko Gıda 0.63 51.95 1.14 23.79 0.29 9.44 Penguen Gıda 0.93 46.14 1.69 23.19 0.25 12.91 Pınar Et Ve Un 2.98 9.31 0.73 8.80 0.38 6.73 Pınar Su 4.28 13.32 1.13 16.60 0.51 10.19 Pınar Süt 5.25 7.83 1.04 6.76 0.39 5.19 Selçuk Gıda 0.55 19.61 0.79 21.67 0.14 9.11 Şeker Piliç 1.33 33.31 1.24 8.44 0.36 10.21 T. Tuborg 3.60 81.40 4.84 22.86 0.61 11.92 Tat Konserve 3.00 27.89 3.52 6.15 0.24 5.73 Tukaş 0.83 20.30 0.93 10.78 0.18 6.61 Ülker Gıda 4.60 11.70 1.81 5.06 0.30 5.16 Vanet 3.38 1.29 1.15 0.89 0.04 1.00 DOKUMA, GİYİM EŞYASI VE DERİ Akal Tekstil 3.84 1.89 0.30 0.27 0.24 0.21 Akın Tekstil 2.60 1.55 0.53 1.53 0.08 0.93 Aksu İplik 1.74 5.86 0.56 5.73 0.18 3.10 Altınyıldız 3.22 0.74 0.89 0.48 0.03 0.27 Arat Tekstil 0.42 2.86 3.43 1.01 0.00 0.44 Arsan Tekstıl 1.13 2.47 0.37 3.13 0.08 1.42 Berdan Tekstil 2.54 124.54 0.80 38.44 3.97 30.40 Bisaş Tekstil 1.58 135.28 1.76 22.41 1.21 16.03 Bossa 1.91 10.96 0.70 10.95 0.30 8.21 Ceylan Giyim 10.15 7.05 6.20 1.01 0.12 2.26 Ceytaş Madencilik 3.08 16.24 1.45 19.19 0.35 13.24 Derimod 4.56 26.83 2.39 5.46 0.51 11.92 Desa Deri 1.16 4.97 0.96 3.58 0.06 3.17 Edip İplik 6.15 9.31 1.69 15.28 0.34 5.85 Gediz İplik 0.97 13.26 0.82 23.59 0.16 8.65 İdaş 5.50 0.35 0.99 0.19 0.02 0.16 Karsu Tekstil 0.77 1.86 0.42 1.27 0.03 1.15 Kordsa Sabancı Dupont 3.86 6.14 1.52 7.55 0.16 4.55 Lüks Kadife 2.07 6.51 1.58 5.53 0.09 4.03 Menderes Tekstil 0.48 4.68 0.40 5.38 0.06 2.91 Mensa Mensucat 0.27 31.05 0.14 61.65 0.59 11.98 Metemteks 1.03 44.50 1.56 40.10 0.29 14.99 Söktaş 2.76 2.60 0.34 2.92 0.21 1.63 Sönmez Filament 1.23 12.07 0.85 21.96 0.17 10.62 Uki Konfeksiyon 1.53 72.23 0.94 19.88 1.18 12.31 Vakko Tekstil 7.05 4.54 1.97 1.80 0.16 2.68 Yataş 1.83 1.61 0.63 0.76 0.05 0.56 Yünsa 2.35 15.15 0.91 8.54 0.39 7.84 ORMAN ÜRÜNLERİ VE MOBİLYA Alkim Kağıt 0.92 2.57 0.58 2.87 0.04 1.89 Bak Ambalaj 5.60 17.30 1.06 12.33 0.91 11.52 Dentaş Ambalaj 2.18 10.79 0.85 10.91 0.28 7.11 Doğan Burda 3.08 4.23 1.72 2.44 0.08 2.95 Doğan Gazetecilik 3.34 0.47 2.02 0.29 0.01 0.37 Duran Doğan Basım 4.02 19.34 3.58 3.96 0.22 2.65 Gentaş 1.60 14.20 1.00 18.99 0.23 11.89 Hürriyet Gzt. 3.90 13.11 2.36 19.03 0.22 10.01 Işıklar Ambalaj 1.01 106.79 4.54 45.96 0.24 4.53 Kaplamin 10.05 6.81 1.51 4.76 0.45 5.03 Kartonsan 85.50 9.09 1.28 13.41 6.08 8.13 Kelebek Mobilya 0.78 194.56 8.61 14.90 0.18 12.01 Koza Davetiye 11.20 65.70 4.36 32.60 1.69 28.90 Olmuksa 4.48 12.61 0.96 8.79 0.59 10.76 Tire Kutsan 4.28 1.59 2.09 0.81 0.03 0.73 Viking Kağıt 1.21 28.72 1.74 11.64 0.20 7.70 KİMYA, PETROL, KAUCUK VE PLASTİK ÜRÜNLERİ Advansa Sasa 0.77 12.79 0.40 12.80 0.25 9.22 Aksa 3.76 9.70 0.61 6.29 0.60 3.94 Alkim Kimya 5.35 10.29 1.22 9.37 0.45 6.88 Aygaz 3.58 3.08 0.88 0.78 0.13 1.18 Bagfaş 31.75 9.68 1.07 4.42 2.86 5.31 Brisa 88.50 10.15 1.60 6.00 5.63 7.73 Çbs Boya 0.56 23.01 0.24 59.45 0.53 27.95 ÇBS Printaş 0.67 4.40 0.40 13.11 0.07 1.53 Deva Holding 9.95 21.33 3.09 23.03 0.69 11.22 Dyo Boya 0.65 76.52 3.64 13.14 0.14 7.85 Eczacıbaşı İlaç 6.65 1.16 1.32 1.48 0.06 0.76 Ege Gübre 22.80 3.36 0.46 2.55 1.66 2.48 Egeplast 0.90 108.52 1.77 14.54 0.55 12.37 GoodYear 18.50 11.42 0.91 3.97 2.31 6.51 Gübre Fabrik. 3.66 13.64 1.23 1.90 0.41 4.59 Hektaş 0.91 7.49 0.82 7.74 0.08 5.95 Marshall 15.50 19.17 1.44 10.99 2.06 12.24 Petkim 6.60 3.98 0.93 2.61 0.28 3.15 Petrol Ofisi 5.90 3.86 1.12 0.82 0.20 1.52 Pimaş 3.04 19.47 1.89 6.16 0.31 5.98 Selçuk Ecza Deposu 5.50 11.46 2.47 2.53 0.25 3.52 Soda Sanayii 7.10 13.90 1.03 19.69 0.95 10.20 Turcas Petrol 5.70 57.15 1.43 26.50 2.27 55.96 Tüpraş 27.00 20.81 2.03 4.58 2.77 11.18 TAŞ, TOPRAĞA DAYALI SANAYİ Adana Çimento (A) 8.35 19.90 3.97 55.36 0.86 18.68 Adana Çimento (B) 4.72 19.90 2.25 55.36 0.61 18.68 Adana Çimento (C) 0.81 19.90 0.39 55.36 0.09 18.68 Afyon Çimento 1,100.00 28.42 2.95 29.67 105.98 23.69 Akçansa 8.25 18.55 2.00 25.36 0.77 15.78 Anadolu Cam 5.90 6.37 1.40 8.01 0.27 3.25 Batı Çimento 11.40 23.90 2.00 26.88 1.36 16.80 Batısöke Çimento 3.40 17.66 0.98 35.73 0.62 15.33 Bolu Çimento 2.96 32.73 1.75 45.08 0.55 30.49 Bursa Çimento 11.00 29.57 4.00 15.56 0.81 19.32 Çimbeton 20.70 7.94 1.04 2.59 1.58 5.03 Çimentaş 12.10 5.74 0.73 8.93 0.95 3.06 Çimsa 10.10 19.37 1.74 26.85 1.12 13.95 Denizli Cam 4.10 0.43 0.87 0.46 0.02 0.29 Eczacıbaşı Yapı 3.14 4.09 0.97 2.60 0.13 2.03 Ege Seramik 2.31 3.12 1.65 1.77 0.04 1.06 Göltaş Çimento 63.00 11.75 1.73 26.18 4.27 8.70 Haznedar Refrakter 2.20 4.07 2.23 1.57 0.04 1.45 İzocam 19.60 38.33 3.02 26.52 2.49 28.84 Konya Çimento 70.00 22.76 1.26 31.49 12.65 19.79 Kütahya Porselen 20.40 2.91 0.61 1.92 0.97 1.96 Mardin Çimento 7.95 40.58 2.65 61.89 1.22 36.47 Nuh Çimento 9.25 24.10 2.29 25.53 0.98 17.25 Oysa Çimento 8.05 42.78 2.54 30.83 1.35 37.70 Trakya Cam 4.14 14.75 1.24 20.25 0.49 9.47 Uşak Seramik 1.49 1.11 0.94 0.66 0.02 0.34 Ünye Çimento 5.90 31.35 2.19 43.36 0.84 24.11 METAL ANA SANAYİ Borusan Mannesmann 11.10 12.91 1.21 4.47 1.18 6.51 Burçelik 18.00 9.54 1.45 3.78 1.19 2.58 Burçelik Vana 0.98 20.54 1.04 29.18 0.19 11.04 Çelik Halat 6.45 9.11 1.70 4.72 0.34 5.78 Çemtaş 2.58 19.48 1.04 15.60 0.48 17.55 Demisaş Döküm 1.32 4.99 0.53 3.07 0.13 2.90 Döktaş 5.55 29.10 1.84 14.35 0.88 18.66 Erbosan 8.20 15.62 1.38 5.18 0.93 5.43 Ereğli Demir Çelik 13.40 12.68 1.21 13.97 1.40 7.88 Feniş Alüminyum 3.24 12.43 0.96 4.63 0.42 4.19 İzmir Demir Çelik 6.40 21.41 1.64 8.32 0.84 12.90 Kardemir (A) 1.19 23.19 1.53 14.16 0.18 13.10 Kardemir (B) 1.19 23.19 1.53 14.16 0.18 13.10 Kardemir (D) 0.71 23.19 0.91 14.16 0.18 13.10 Sarkuysan 3.46 15.50 0.84 3.29 0.64 5.54 METAL EŞYA VE MAKİNA GEREÇ YAPIM Alarko Carrier 16.20 11.65 1.02 8.04 1.84 8.74 Anadolu Isuzu 12.50 12.43 1.12 5.86 1.39 8.11 Arçelik 8.95 15.41 1.70 4.66 0.81 5.09 Beko Elektronik 1.70 103.72 2.40 7.08 0.73 9.05 Bosch Fren Sistemleri154.00 0.89 10.99 0.31 0.12 0.45 BSH Ev Aletleri 37.00 22.48 3.49 7.96 2.38 9.36 Ditaş Doğan 5.30 2.70 0.97 2.22 0.15 1.91 Ege Endüstri 14.20 24.31 1.18 9.96 2.93 14.39 Emek Elektrik 0.61 192.61 13.46 22.29 0.09 28.97 Eminiş Ambalaj 3.30 4.10 1.17 3.43 0.12 1.99 FM İzmit Piston 685.00 30.39 6.33 20.51 32.86 28.31 Ford Otosan 11.60 30.70 2.50 7.68 1.43 17.73 Gersan Elektrik 0.90 5.12 0.93 3.23 0.05 3.91 İhlas Ev Aletleri 0.87 3.55 0.82 1.68 0.04 1.93 Karel Elektronik 3.60 19.04 1.05 19.23 0.65 13.71 Karsan Otomotiv 1.25 67.94 2.67 11.59 0.32 22.27 Klimasan Klima 3.08 22.17 1.38 8.77 0.50 10.14 Mutlu Akü 1.51 10.35 0.89 5.61 0.18 6.39 Otokar 13.50 30.69 2.40 12.27 1.73 16.11 Parsan 1.71 10.52 0.80 14.68 0.23 6.48 Prysmian Kablo 3.72 4.59 1.27 1.07 0.13 2.05 T. Demir Döküm 10.80 17.99 2.50 6.13 0.78 4.37 Tofaş Oto. Fab. 5.25 5.19 2.67 2.32 0.10 2.34 Türk Traktör 15.20 38.77 2.43 23.07 2.42 30.40 Uzel Makina 2.64 10.56 1.29 4.68 0.22 4.50 Vestel 3.32 3.16 0.49 0.93 0.21 0.70 Vestel Beyaz Eşya 2.26 14.13 0.94 5.74 0.34 7.69 DİĞER İMALAT SANAYİİ Adel Kalemcilik 5.15 23.46 1.12 14.74 1.08 17.19 Goldaş Kuyumculuk 1.62 3.26 0.91 0.18 0.06 1.33 Serve Kırtasiye 1.63 9.43 1.44 7.54 0.11 6.92 ELEKTRİK, GAZ VE SU Ak Enerji 4.46 10.14 0.66 13.31 0.69 6.96 Aksu Enerji 2.58 7.93 0.85 284.24 0.24 7.34 TEKNOLOJİ A N A L İ Z Hafta Kapanış Fiyatı Özvarlık Kârlılığı PD/DD Cari F/K Fiyat NA 0.26 0.54 0.10 0.66 0.20 0.21 0.31 0.07 2.84 0.07 0.35 0.35 0.34 0.12 2.06 Bilanço Likiditesi 5.91 6.10 8.62 4.99 1.95 0.65 3.27 1.59 15.24 4.17 2.95 2.95 2.18 10.81 4.24 Ayen Enerji 1.77 17.10 1.18 30.49 Zorlu Enerji 3.46 15.42 0.98 15.60 İNŞAAT VE BAYINDIRLIK Borova Yapı 0.81 19.58 1.67 Enka İnşaat 16.30 13.23 3.28 9.98 TOPTAN TİCARET Doğuş Otomotiv 5.95 4.60 1.37 0.87 İntema 3.94 4.27 0.79 0.45 Sanko Pazarlama 3.14 12.16 1.21 1.66 PERAKENDE TİCARET AFM Film 5.25 4.56 3.66 2.19 BİM Birleşik Mağ. 80.00 48.90 13.75 3.24 Boyner Mağazacılık 2.10 16.99 5.20 1.70 Carrefoursa (A) 15.80 5.72 2.57 2.85 Carrefoursa (B) 15.80 5.72 2.57 2.85 Migros 17.00 6.48 3.28 1.90 Milpa 2.13 16.80 2.98 8.80 Tesco Kipa 81.50 15.62 6.18 4.65 TURİZM Favori Dinlenme Yer. 3.06 24.74 0.311,775.64 Marmaris Altınyunus 32.50 14.26 3.96 39.63 Marmaris Martı 1.44 1.39 1.08 4.83 Net Turizm 1.24 3.29 0.85 8.73 TekArt Turizm 1.62 0.68 3.27 3.49 ULAŞTIRMA, HABERLEŞME VE DEPOLAMA Çelebi 30.75 25.35 3.46 16.86 Reysaş Lojistik 4.18 1.63 1.91 1.35 Türk Hava Yolları 7.25 8.46 0.82 4.68 Usaş 5.50 60.92 1.24 62.05 HABERLEŞME Turkcell 7.20 22.86 2.85 18.88 TIBBİ VE DİĞER SAĞLIK HİZMETLERİ Acıbadem Sağlık 14.30 3.37 6.68 1.59 SPOR HİZMETLERİ Beşiktaş Futbol Yat. 1.98 44.74 4.18 31.03 Fenerbahçe Sportif 22.80 32.16 7.78 107.67 Galatasaray Sportif 80.00 40.88 1.93 Trabzonspor Sportif 4.34 29.76 2.55 108.25 BANKALAR VE ÖZEL FİNANS KURUMLARI Akbank 9.10 22.65 3.09 AlternatifBank 2.64 16.26 3.25 Asya Katılım Bankası 6.95 23.14 3.30 Denizbank 16.30 22.35 4.17 Finansbank 5.95 35.27 3.75 Fortis Bank 1.97 6.77 1.77 Garanti Bankası 5.60 22.78 2.52 İş Bankası (A) 15,185.00 11.79 4,448.25 İş Bankası (B) 1,260.00 11.79 369.10 İş Bankası (C) 6.40 11.79 1.87 Şekerbank 6.60 11.90 1.89 T. Ekonomi Bank. 19.50 19.15 2.70 T. Kalkınma Bank. 6.40 29.05 1.90 T.S.K.B. 2.76 18.08 1.41 Tekstilbank 1.46 4.54 1.32 Vakıflar Bankası 3.34 17.15 1.86 Yapı ve Kredi Bank. 2.88 15.32 2.71 SİGORTA ŞİRKETLERİ Aksigorta 5.85 4.19 1.01 Anadolu Hayat Emek. 5.50 7.86 2.99 Anadolu Sigorta 2.82 4.98 1.11 Aviva Sigorta 20.40 31.70 12.02 Güneş Sigorta 2.98 1.57 1.39 Ray Sigorta 3.84 47.20 10.32 Yapı Kredi Sigorta 7.60 9.58 2.99 FİNANSAL KİRALAMA VE FACTORİNG ŞİRKETLERİ Factoturk Faktoring 6.45 28.42 2.88 33.86 Finans Fin. Kir. 3.78 19.07 1.35 41.08 Garanti Faktoring 4.08 16.06 2.28 İş Fin. Kir. 2.64 17.44 1.68 18.45 Öz Finans Fact. 2.30 11.61 1.13 Şeker Fin. Kir. 1.06 53.85 3.24 52.48 Tekstil Fin. Kir. 1.13 14.49 0.69 68.23 Vakıf Fin. Kir. 1.77 18.27 0.97 22.98 Yapı Kredi Fin. Kir. 3.74 23.49 3.06 67.59 HOLDİNGLER VE YATIRIM ŞİRKETLERİ Alarko Holding 3.30 8.90 1.05 10.48 Borusan Yat. Paz. 4.36 7.53 1.21 Doğan Holding 2.22 26.07 0.99 9.17 Doğan Yayın Hol. 5.06 9.73 4.04 4.76 Eczacıbaşı Yatırım 5.50 0.64 0.71 0.21 GSD Holding 1.09 3.18 0.68 1.27 İhlas Holding 0.56 6.39 0.50 9.80 Kav Dan.Paz.Tic. 2.41 6.73 0.89 Koç Holding 5.85 0.15 1.52 0.02 Mazhar Zorlu Holding 0.89 44.88 0.48 11.69 Net Holding 0.63 15.02 3.28 20.50 Sabancı Holding 5.70 6.19 1.51 5.42 Şişe Cam 5.20 7.53 0.94 8.77 TAV Havalimanları 10.80 23.77 14.11 8.75 Vakıf Girişim 11.30 0.53 0.95 Yazıcılar Holding 9.80 13.37 1.51 21.32 BİLİŞİM Alcatel Teletaş 3.94 55.84 2.75 8.20 Anel Telekom 3.00 7.48 2.53 14.90 Arena Bilgisayar 3.38 26.82 1.61 1.49 Escort Computer 1.70 1.00 0.89 0.61 Indeks Bilgisayar 1.76 14.01 1.35 1.66 Link Bilgisayar 2.54 13.70 1.74 31.70 Logo Yazılım 2.54 6.65 1.19 89.14 Netaş Telekom. 31.25 5.71 1.19 8.54 SAVUNMA Aselsan 26.00 18.20 1.81 14.97 GAYRİMENKUL YAT. ORT. Akmerkez G.M.Y.O. 39.25 43.77 4.12 79.72 Alarko GMYO 28.75 3.14 1.01 77.89 Atakule G.M.Y.O. 1.48 16.20 0.66 173.80 Garanti GMYO 1.93 21.94 1.25 104.19 İş GMYO 2.94 5.89 1.17 82.55 Nurol GMYO 4.28 9.39 1.05 50.97 Sağlam GMYO 1.58 1.96 3.11 13.09 Vakıf GMYO 2.41 7.86 0.70 135.33 Y ve Y GMYO 1.57 13.12 1.88 20.84 Yapı Kredi Koray GMYO4.30 6.27 1.74 10.34 MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORT. Ak Yat. Ort. 1.61 3.09 0.57 0.94 Alternatif Yat. Ort. 0.97 3.65 0.64 1.41 Ata Yat. Ort. 1.04 5.39 2.07 0.05 Atlantis Yat. Ort. 0.92 4.41 0.58 0.99 Atlas Yat. Ort. 0.96 0.24 0.65 0.00 Avrasya Yat. Ort. 0.70 24.66 0.74 0.32 Başkent Yat. Ort. 0.85 0.46 0.85 0.00 Bumerang Yat. Ort. 0.79 1.26 0.70 0.02 Deniz Yat. Ort. 1.39 3.01 0.57 29.30 Eczacıbaşı Yat. Ort. 0.96 5.53 0.64 0.06 Egeli Co. Yat. Ort. 1.35 22.63 1.36 0.50 Euro Yat.Ort. 1.26 2.53 1.23 0.05 EVG Yat. Ort. 1.02 6.87 0.75 0.09 Finans Yat. Ort. 1.37 5.26 0.76 0.44 Garanti Yat. Ort. 0.92 3.88 0.80 0.36 Hedef Yat. Ort. 0.75 29.47 0.96 0.36 İnfo Yat. Ort. 0.65 22.22 0.71 0.24 İnfotrend Yat. Ort. 1.00 2.47 1.01 0.02 İş Girişim 3.72 14.48 0.80 36.96 İş Yat. Ort. 3.32 6.92 0.75 3.56 M. Yılmaz Yat. Ort. 0.74 4.28 0.67 0.44 Marbaş B Tipi Yat. Ort. 1.03 2.95 1.00 2.65 Metro Yat. Ort. 0.84 13.64 0.95 0.30 Pera GMYO 0.76 16.40 0.74 0.41 Taç Yat. Ort. 4.06 6.60 0.82 1.97 Taksim Yat. Ort. 0.73 17.84 0.86 0.30 TSKB Yat. Ort. 0.69 0.27 0.62 0.29 Vakıf Yat. Ort. 1.54 2.31 0.65 0.05 Varlık Yat. Ort. 4.04 7.40 3.11 0.10 Yapı Kredi Yat. Ort. 0.92 8.73 0.60 2.90 ARACI KURUMLAR Global Yat. Holding 1.02 11.32 1.55 86.47 İKİNCİ ULUSAL PAZAR Altınyunus Çeşme 5.20 6.24 1.31 67.65 Birlik Mensucat 1.76 1.48 0.87 0.50 Camiş Lojistik Hiz. 6.40 14.03 1.62 17.83 Doğusan 1.15 9.27 0.55 133.89 Ege Profil 6.00 8.77 3.51 4.93 Fon Fin.Kir. 19.10 6.47 3.33 12.61 Ipek Matbaacılık 5.30 43.12 2.48 15.26 Lafarge Aslan Çimento 59.00 18.35 2.34 17.14 Meges Boya 2.08 224.47 12.34 30.25 Mert Gıda 2.56 13.26 2.75 7.67 Metemtur Otelcilik 2.36 10.57 1.54 Petrokent Turizm 23.90 28.58 1.80 33.85 Silverline Endüstri 1.50 4.45 0.89 6.36 Sönmez Pamuklu 1.30 1.98 0.74 4.67 Şeker Fin. Kir. 1.06 53.85 3.24 52.48 YENİ EKONOMİ PAZARI Armada Bilgisayar 2.43 3.89 1.20 0.47 Datagate Bilgisayar 2.66 9.87 1.34 0.80 Plastikkart 1.50 2.66 1.53 3.74 GÖZALTI PAZARI Abana Elektromekanik 0.78 18.70 0.72 467.10 Boyasan Tekstil 0.19 1.86 0.51 1.61 EGS G.M.Y.O. 0.30 1.09 0.19 60.43 Esem Spor Giyim 0.351,154.01 14.69 152.59 Makina Takım 0.30 6.70 0.39 7.08 Okan Tekstil 0.18 9.43 0.351,313.96 Transtürk Hold. 0.26 1.45 0.17 1.60 Tümteks 0.28 43.46 0.48 45.09 Maliye’nin vergi araştırmasında patrondan çok ödediği ortaya çıktı GÖZ UCUYLA TÜRKEL MİNİBAŞ Bilanço Likiditesi Sektör Bazında İşçi yine şampiyon ANKARA (AA) Küçük esnaf ve sanatkârın ayda ortalama 18 YTL vergi ödediği Türkiye’de, bu rakam işçi ve memurlar için 175 YTL, beyannameli vergi mükellefleri arasında yer alan mobilyacılar için 68 YTL, lokantacılar için 63 YTL, deterjan ürünlerinin ticaretini yapanlar için de 51.5 YTL olarak belirlendi. Maliye Bakanlığı Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü, çeşitli meslek gruplarının geçen yıl ödediği ortalama vergi rakamlarına yönelik bir araştırma yaptı. Araştırma, ülkede gelir vergisinde yaşanan adaletsizliği bir kez daha gözler önüne serdi. Bu arada Gelir İdaresi Başkanlığı’nın beyannameli gelir vergisi mükelleflerinin ortalama vergi rakamları, işçi ve memurların, patronlarından çok daha fazla vergi ödediğini ortaya koyuyor. 2006 yılı mart ayında verilen beyannameler sonrası tahakkuk eden ve yıl içinde ödenen gelir vergisi rakamlarına göre müteahhitler ayda ortalama 319 YTL, kuyumcular 132 YTL, fırıncılar 109 YTL, seyahat ve turizm işletmeleri 76 YTL vergi ödedi. Bütün beyannameli gelir vergisi mükelleflerinin aylık ortalama gelir vergisi de 184 YTL’de kaldı. İşçi ve memurların aylık ortalama vergisinin 175 YTL olduğu ve ücretlilerin sayısı dikkate alındığında, Türkiye’de gelir vergisinin çok önemli bölümünü, bordro mahkumlarının üstlendiği görülüyor. Suyun da Ekonomi Politiği Olur mu? ABD’deki yüksek faizli mortgage kredilerinin yarattığı sorunlar... Sorunlar derinleştikçe dünya piyasalarında yaratacağı tedirginlik ve de... Bizim gibi sığ ülke borsalarını nasıl etkileyeceğini bilmek için kâhin olmak gerekmiyordu. Kehanet, bu tür dalgaların hangi aralıklarla geleceğini bilmekle ilgiliydi. Dalga aralıkları daraldıkça kaynak paylaşımına dayalı savaşın boyutlarının büyüyeceğindeyse neredeyse herkes artık hemfikir. Paylaşım listesinin başında da petrolle birlikte su var. Televizyon ve internet kanallarında kullanılabilir su kaynaklarının limitinin aşıldığına, dünyanın giderek daha hızlı kuraklaşacağına dair felaket haberlerinin bu denli artması da zaten suyun savaş alanı içine girmesinden kaynaklanmakta! Aslında su kaynakları, insanlık oldu olası sınırlıydı, ama... Hiçbir dönemde ne kıt ne de mevcut su kaynaklarına ulaşım bugünkü kadar pahalıydı. Örneğin 20. yüzyılın başında erişilebilir suyun yüzde 7’si kullanılırken yüzyılın sonuna gelindiğinde bu oran yüzde 25’i bulmuştu. Demek ki, hâlâ erişilebilir su kaynaklarının büyük kısmı kullanımda değil!.. Buna rağmen, 3. dünya ülkelerindeki her 100 ölümden 8’i su kirliliğinden kaynaklanmakta. Su kirliliğinden ölen çocuk sayısı ise günde 35 bin. Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın (UNEP) yayımladığı raporlar dünyada 1.1 milyar insanın güvenli içme suyundan, 2.4 milyarın da güvenli arıtma hizmetinden yoksun olduğunu gösteriyor. Yani? Geçmişe göre su kaynaklarına daha çabuk erişilmesine rağmen adaletli bir erişim gerçekleşmemekte! “Su yoksulu” bölgeler ve ülkeler yaratılmaktadır. Yanlış okumadınız, yaratılmaktadır, çünkü bu ülkelerin hepsi de su kaynakları olmadığından yoksul değil. Ülkesindeki su kaynaklarını kullanma yetkisini devrettikleri için yoksullaşmaktadırlar. Malum, kapitalizmin temel öğretisi “kıtlık” kavramı üzerine kuruludur. Kaynakların kıt insanların ihtiyaçlarının sonsuz olduğu bu öğretiye göre: Artık su da petrol gibi küresel paylaşımın temel konuları arasındadır. Yani, fiyatlandırılan ticari bir maldır, borular içinde aktarılan ticari bir hizmettir! Hem de yaşamın hava gibi olmazsa olmazı olduğu için bulunmasından taşınmasına ve nihai tüketiciye ulaştırılmasına kadar kâr maksimizasyonu çok yüksek bir mal. Ne var ki, suyun küresel paylaşım savaşının merkezine oturması sadece yaşamın varlık nedeni olmasından, tarım ve hayvancılıktaki yerinden kaynaklanmıyor. Endüstride, özellikle de maden üretim ve işletilmesindeki temel girdilerden biri olmasından da kaynaklanıyor. Dikkat ederseniz GATS sözleşmesinde de bu durum “ticari” olarak kurumsallaştırıldı. Su yatırım ve ticareti “su iletim sistemleri, enerji ve atık su işleme” başlığı altında: • Erişilebilir su kaynaklarının kimin yönetim ve denetiminde olacağı.. • Kullanılabilir suyun hangi kanallarla tüketiciye ulaştırılacağına dair üretim, pazarlama ve dağıtım yetkisinin kimde olacağı.. • İçme suyunun üretim ve dağıtımının kimin tarafından ve nasıl yapılacağına.. dair anlaşmalarla piyasa ekonomisine bırakıldı. Nasıl mı? (*) A Su sektörünün kamu kuruluşlarının elinde olduğu ülkelerde: Özelleştirme yoluyla. Tabii ki su doğrudan insan yaşamıyla ilgili olduğu için özelleştirilmesi diğer enerji kaynaklarındaki gibi doğrudan değil, sindire sindire yapıldı. Önce, hükümetler, IMF’nin “devletin ekonomideki yerinin küçültülmesi” hedefi doğrultusunda belediyelere verdikleri kaynakları kıstılar. Böylelikle, belediyeler hem piyasadan kredi kullanmayı hem de özel kesim mantığıyla çalışmayı öğrendi. Kredi bulamayanlar da işlettikleri su kaynaklarını özel kesime devretti. Devir işlemi genellikle yerli paravan şirketlerden dış sermayeye doğru gerçekleştirildi. B Kamu payının az olduğu ülkelerde ise: Kredi faizlerinin düşük olduğu dönemlerde su piyasasında yer almak isteyen yerel firmalar önce ucuz kredi olanaklarıya desteklendi. Firmalar faiz oranlarının yeniden yükselişe geçeceğini hesaplamayarak borçlanmaya devam ettiler. Kredi borçları katlanırken faiz oranları da yükselmeye başladı. İşte tam bu sırada dış sermayeli firmalar kurtarıcı olarak piyasaya çıktı ve... Firmalar el değiştirdi. Alman modeli olarak bilinen bu yöntem belediyelerin su tesislerine ve piyasadaki payına sahip olmak için de kullanılmaktadır. C Birbiriyle ilişkisiz gibi görünen, ama temelde doğrudan etkileşim içinde olan yasa değişiklikleri yaparak devletin su havzaları üzerindeki koruma işlevi kaldırıldı. Bizim 26.05.2004 tarih ve 5177 sayılı Maden Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun örneğinde olduğu gibi.!(**) Bu sacayağının anlamı: Küreselleşmeyle birlikte suyun daha hızlı metalaştığı... Piyasalaştıkça kapitalizmin “kıtlık kanunu” nedeniyle, yani arz talebi karşılamadığı için fiyatının yükselmeye devam edeceği... Suyu kullandırma yetkisinin piyasaya egemen olan ulusötesi firmaların eline geçtiğidir. Modelin size hiç yabancı gelmediğinden eminim. Modelin yarattığı tehlikeye karşı oluşumlar yaratmak amacıyla dün Brüksel’de başlayan Dünya Su Forumu’na ancak yazılı tebliğle katılabildim. Ne var ki, tartışma alanının genişletilmesi, toplumun tüm kesimlerinin toplumsal duyarlılıklarının vurgulanmasına; Allianoi örneğinde olduğu gibi kullanılabilir su kaynaklarını kurutan, barajlar altında bırakan projelerden vazgeçilmesine bağlı. Perşembe gününün Dünya Su Günü olduğunu unutmamanız dileğiyle!.. (*) Bu kez düşmanın adı terör, Cumhuriyet Kitapları s. 4679 (**) s.462 2.42 9.29 1.17 12.35 0.02 0.96 0.05 0.82 0.00 0.54 2.25 0.04 0.75 2.71 0.58 0.07 0.21 0.94 16.94 0.51 0.67 0.13 0.49 0.87 0.56 0.08 0.51 0.40 0.40 0.40 0.42 1.38 0.98 0.35 0.05 0.31 0.16 0.24 0.14 0.13 0.54 0.03 0.18 0.24 0.64 0.53 0.29 0.27 0.24 0.18 0.24 0.33 0.29 0.28 0.27 0.58 0.12 0.05 0.05 0.07 0.18 0.01 0.83 0.03 0.23 0.42 0.18 0.06 0.87 12.07 0.91 2.85 46.94 15.07 1.22 4.93 28.92 32.62 26.86 2.79 1.50 3.50 2.40 4.17 0.87 2.12 1.47 1.47 1.47 1.30 1.28 17.67 2.62 0.54 2.08 1.05 3.53 1.11 2.05 7.92 0.63 4.41 3.42 8.50 5.89 0.68 3.00 9.95 5.50 7.73 4.11 6.66 4.08 7.53 11.59 3.01 0.63 0.34 3.18 6.70 0.01 9.59 3.01 0.62 3.63 1.85 0.53 4.15 TOKYO İLK SIRADA NEW YORK İKİNCİ İSTANBUL ‘34’ DEDİ İlk 100’de 2 Türk şehri ? Dünya ekonomisine yön veren kentler içinde İstanbul 34, Ankara 94. sırada yer aldı. Ekonomi Servisi Dünya ekonomisine yön veren, en büyük ekonomiye sahip 100 şehir içinde İstanbul ve Ankara da yer aldı. Japonya’nın başkenti Tokyo’nun 2005 yılı rakamlarıyla 1 trilyon 191 milyar dolarlık satın alma gücü paritesiyle gayri safi yurtiçi hasılayla (GSYH) birinci, ABD’nin en büyük kenti New York’un 1 trilyon 133 milyar dolarlık GSYH ile ikinci olduğu listede, İstanbul 133 milyar dolarlık GSYH ile 34, Ankara 42 milyar dolarlık GSYH ile 94. sırada yer aldı. İzmir, ilk 100’e giremezken 31 milyar dolarlık GSYH ile 117’ncilikte kaldı. Uluslararası danışmanlık şirketi Pricewater 0.80 12.60 0.09 6.42 0.56 5.78 0.02 0.70 0.18 3.96 0.20 12.67 0.14 5.79 1.50 3.97 2.61 5.66 4.17 41.75 0.90 2.70 0.36 16.01 0.34 14.59 0.15 5.50 0.38 9.20 0.01 0.79 0.27 7.81 0.11 12.33 0.16 2.15 0.09 0.05 0.03 0.07 0.00 0.23 0.00 0.01 0.07 0.08 0.22 0.03 0.09 0.10 0.04 0.23 0.20 0.02 0.67 0.31 0.05 0.03 0.12 0.17 0.33 0.15 0.00 0.05 0.10 0.13 0.07 3.02 3.46 5.31 4.38 0.24 20.14 0.45 1.26 3.00 5.34 22.57 2.50 6.76 5.10 3.46 29.42 21.57 2.44 14.36 6.91 4.26 2.95 13.52 16.28 6.51 16.11 0.27 2.26 7.38 8.70 6.01 houseCoopers’ın (PWC) “Dünyada En Büyük Şehir Ekonomileri Hangileri ve Bu 2020 Yılında Nasıl Değişecek’’ başlıklı raporuna göre 2020’de İstanbul 27, Ankara 87. büyük ekonomili şehir olacaklar. Satın alma gücü paritesi ve 2005 fiyatlarıyla, 2020 yılında İstanbul’un GSYH’si 287 milyar dolara, Ankara’nınki ise 87 milyar dolara yükselecek. MERKEZ BANKASI KURLARI DÖVİZ CİNSİ ALIŞ SATIŞ 1 ABD Doları 1,4008 1,4076 1 Avustralya Doları 1,1119 1,1192 1 Danimarka Kronu 0,25050 0,25173 1 Avro 1,8663 1,8753 1 İngiliz Sterlini 2,7253 2,7395 1 İsviçre Frangı 1,1597 1,1672 1 İsveç Kronu 0,20036 0,20245 1 Kanada Doları 1,1937 1,1991 1 Kuveyt Dinarı 4,8080 4,8713 1 Norveç Kronu 0,22907 0,23062 1 Sud. Arb. Riyali 0,37470 0,37538 100 Japon Yeni 1,1977 1,2057 1 Yeni İsrail Şekeli 19 MART 2007 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1,3998 1,4097 1,1068 1,1259 0,25032 0,25231 1,8650 1,8781 2,7234 2,7436 1,1580 1,1690 0,20022 0,20292 1,1893 1,2037 4,7359 4,9444 0,22891 0,23115 0,37189 0,37820 1,1933 1,2103 0,32432 0,34095 Borsada yabancı payı artıyor Ekonomi Servisi Yabancı yatırımcı İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) bu yılın ilk iki aylık döneminde toplam 19.2 milyar dolarlık alımsatım işlemi yaptı ve söz konusu işlemler 2.1 milyar dolarlık alımla sonuçlandı. Yabancılar söz konusu dönemde İMKB’de yapılan işlemlerin tamamının yüzde 46’sını gerçekleştirdi. İMKB’deki yabancı yatırımcı payı 2002’de yüzde 18.2, 2003’te yüzde 17.3, 2004’te yüzde 25.3, 2005’te yüzde 40.2 ve 2006’da ise yüzde 38.5 olarak gerçekleşmişti. turkmini@superonline.com www.turkelminibas.net erginy@tr.net http://erginyildizoglu.blogspot.com 0.25 5.50 0.03 0.43 0.56 8.55 0.19 8.16 0.15 3.05 0.37 0.85 0.92 13.00 4.62 12.26 0.38 24.22 0.12 6.68 0.16 4.38 3.80 12.94 0.08 3.39 0.03 1.91 0.18 5.50 0.08 0.20 0.03 1.22 2.18 2.59 DÜNYA EKONOMİSİNE BAKIŞ / ERGİN YILDIZOĞLU LONDRA Bu kez, geçen yıl yaşanan sarsıntının aksine, uzun süreceğe benzeyen bir fırtına var karşımızda. Ülkelerin, özellikle son krizlerinde içine düştükleri çukuru kazmaya devam eden Türkiye gibi ülkelerin ekonomilerini bu fırtınada yüzdürmeye devam etmeleri çok zor. Sanırım tek çare, bu gelen dalgaya “judo tekniğiyle” onun negatif enerjisinden yararlanarak cevap vermeye çalışmak. En son hava raporu… Dünya borsaları haftayı yine negatif alanda kapattılar. 20 Şubat’ta 12.780’lerde dolaşan Dow Jones, bir ara 12.000’in altına indi. Fırtınanın merkezinin, bu kez bir gelişmekte olan ülkeler grubunda değil de ABD’de olduğundan artık kimsenin şüphesi yok. ABD ekonomisiyle dünyanın geri kalanını birbirine bağlayan önemli kayışlardan biri de “Carry Trade” (düşük faizli dövizle borçlanıp, yüksek getirili ve riskli varlıklara yatırmak). Bu nedenlerle, dikkatler önce ABD ekonomisi üzerinde, sonra da Carry Trade’in hacmi ve çözülme hızı üzerinde yoğunlaşıyor. Ev piyasasındaki kriz, en riskli tabakanın tasfiyesiyle kısa sürede sona erecek, ABD ekonomisindeki yavaşlamayı da dünya ekonomisindeki büyüme odakları dengeleyecek, zaten Carry Trade işlemlerinin hacmi öyle mali piyasaları saracak kadar büyük değil diye düşünen, FED’in faizleri düşürmeye başlayacağına, FED Başkanı (Goldman Sachs eski CEO’su) Paulson’un, Mali Piyasalar Üzerine Çalışma Grubu’nu (krize müdahale ekibi) yeniden hareket geçirerek piyasalara müdahale etmeye başladığına, krize izin verilmeyeceğine inanan iyimserlerin aksine geçen hafta gelişmeler fırtınanın enerji biriktirmeye devam ettiğini gösteriyordu. Cuma günü açıklanan enflasyon verileri, faiz indirimi beklentisine son verdi. Enflasyonist basınç artarken aynı anda ABD ekonomisinin yavaşlamaya devam ettiğini, inşaat sektörünün, imalat sanayiinin, özellikle otomotiv sektörünün çoktan resesyona girdiğini düşündüren veriler daha da güçlendi (Stephen Roach, Global Economic Forum, Nuriel Roubini, RGE Monitor). Morgan Stanley Başekonomisti Roach’a göre, bu yavaşlamanın henüz tüketici talebi belirgin bir biçimde gerileme göstermeden başlamış olması özellikle endişe vericiydi: Önümüzdeki dönemde tüketici talebi daha da zayıflarken ABD ekonomisinin genel bir resesyona girme olasılığı giderek güçlenecek. Ev piyasasında en riskli (en alttaki) mortgage diliminde başlayan çöküş, hızla yayılıyor: Bu piyasada ev sahipleri borçlarını ödeyemiyor, haciz, tahliye işlemleri hıza artıyor, bu piyasaya çalışan en büyük şirketler çöküyorlar. İkincisi, bu riskli kesimde başlayan kriz, ev piyasasının “zincir” sisteminden dolayı (ev sahipleri evlerini satarak bir üst dilime geçiyorlar, böylece hem piyasa canlanıyor hem de en altta piyasaya yeni girişlere yer açılıyor. En alt basamaktaki ev sahibi evini satamazsa, zincir kırılmaya başlıyor) giderek ya Fırtına Geçiyor mu? yılıyor. Üçüncüsü, mortgage şirketleri bankalara sıkı sıkıya bağlı olduklarından, banka sistemi giderek basıncı hissediyor. Dördüncüsü, mali kuruluşlar kredi verirken daha dikkatli davranmaya, güçlü karşılık aramaya başladı. Kredi hacmi hızla daralıyor. Beşincisi, evlerin değerleri, ev sahiplerinin borçlanma kapasitesi düşüyor, bunun tüketici talebinin olumsuz etkileme, Merrill Lynch analistlerine göre yavaşlamayı bir resesyona dönüştürme riski giderek güçleniyor (Bloomberg, 15/03). Altıncısı, ABD ekonomisi bir resesyona girerse bunun genelleşerek bir küresel resesyona dönüşme olasılığı çok yüksek. Çünkü: a) Boşalan talebi kapatacak bir güç yok. b) Bu resesyonun ABD mali piyasalarında yaratacağı sarsıntı küresel kredi/likidite daralmasını daha da ağırlaştıracak. Yedincisi, geçen hafta kimi analistler, Avrupa piyasalarıyla ABD ev piyasası arasında, Ortak Yatırım Fonları aracılığıyla oluşmuş mali bağları, bu arada kimi Avrupa ülkelerinde örneğin İspanya’da da düşük kaliteli “mortgage”lardaki riskleri konuşmaya başladılar (Eurointelligence, 16/03). Nihayet, Türkiye, Brezilya gibi ülkeler açısından en önemlisi, piyasaların risk algısında sert bir değişim yaşanıyor. ABD borsalarında yüzde 20’lik, bu tür ülkelerde daha derin bir gerileme bekleyen analistler var (J.P. Gundzik, Asia Times, 15/03). Ev piyasaları, ABD ekonomisin 0.20 17.62 0.01 0.96 0.02 0.73 0.27 10.78 0.05 1.33 0.05 3.52 0.02 0.26 0.25 75.16 SEKTÖR ENDEKSLERİ Önceki Kapanış Son Kapanış Yılbaşı Değeri Haftalık Fark% Yıllık Fark% 1 ABD Doları: IMKB ULUSAL100 42,056 IMKB ULUSALTÜM 41,061 IMKB ULUSAL30 52,966 IMKB ULUSAL50 41,902 IMKB ULUSALSINAİ 33,879 IMKB GIDA, İCECEK 42,139 IMKB TEKSTİL,DERİ 6,388 IMKB ORMAN, KAĞIT, BASIM 31,903 IMKB KİMYA, PETROL, PLASTİK 23,769 IMKB TAŞ, TOPRAK 59,403 IMKB METAL ANA 42,154 IMKB METAL EŞYA, MAKİNA 33,759 IMKB ULUSAL HİZMETLER 23,010 IMKB ELEKTRİK 1,678 IMKB İLETİŞİM 18,312 IMKB ULAŞTIRMA 12,800 IMKB TİCARET 33,358 IMKB TURİZM 10,014 İMKB ULUSAL MALİ 64,085 IMKB BANKA 87,923 IMKB SİGORTA 99,933 IMKB FİNANSAL KİR. FAKTORİNG13,737 IMKB GAYRİMENKUL Y.O. 33,974 IMKB HOLDİNG VE YATIRIM 37,120 IMKB ULUSALTEKNOLOJİ 10,562 IMKB BİLİŞİM 6,590 IMKB SPOR 31,292 IMKB SAVUNMA 34,184 IMKB 2.ULUSAL 23,989 IMKB MENKUL KIYM.Y.O. 17,061 41,820 40,811 52,579 41,676 33,961 43,129 6,324 31,336 23,491 58,258 44,806 32,840 22,470 1,665 17,939 12,801 32,163 10,068 63,666 86,764 105,249 13,837 33,996 37,298 10,297 6,526 31,087 32,319 25,057 16,541 39,778 38,473 50,468 39,423 31,141 37,697 6,424 36,715 23,152 53,044 30,900 32,709 18,086 2,668 17,225 13,910 21,804 10,236 62,801 85,644 84,888 14,128 38,575 37,146 13,670 9,185 38,887 38,845 28,475 23,038 0.56 0.61 0.73 0.54 0.24 2.35 1.00 1.78 1.17 1.93 6.29 2.72 2.34 0.81 2.04 0.01 3.58 0.54 0.65 1.32 5.32 0.73 0.07 0.48 2.51 0.97 0.66 5.45 4.45 3.05 5.13 6.08 4.18 5.71 9.06 14.41 1.55 14.65 1.46 9.83 45.00 0.40 24.24 37.59 4.14 7.97 47.51 1.64 1.38 1.31 23.99 2.06 11.87 0.41 24.68 28.95 20.06 16.80 12.00 28.20 1.2577 Avustralya Doları 5.5917 Danimarka Kronu 1.2060 İsviçre Frangı 7.9528 İsveç Kronu 116.75 Japon Yeni 1.1739 Kanada Doları 6.1035 Norveç Kronu 3.7498 S.Arab.Riyali 1 Avro: 1.3323 ABD Doları 1 İng. S.: 1.9462 ABD Doları 1Kuveyt D: 3.4607 ABD Doları Endekslerin önceki ve bu haftaki cuma günü kapanış değerleri baz alınmıştır. deki yavaşlama ve “Carry Trade” çözülme süreci, dünya ekonomisinde, bir “olay ortamı” (istikrarsızlık ve bilinemezlikbölgesi) oluşturdu. Buradan bir kriz çıkmaması için çok sayıda etkenin hepsinin birden olumlu yönde hareket etmesi gerekiyor. Bu nedenle en iyisi krizin boşaltacağı enerjiden yararlanmaya hazırlanmak. İki olası gelişme büyük öneme sahip. Birincisi, mali sermayenin ekonomik gücü zayıflarken, yatırımcının mali piyasalara güveni zayıflayacak. Paradoks gibi gelse bile, bu ortamda, uluslararası mali kuruluşlara direnmek daha da kolaylaşıyor. İkincisi, spekülatif gelirle beslenen tüketici talebi hızla daralırken “reel ekonominin”, üretken sermayenin değer, talep ve ürün yaratma özelliği yeniden ilgi çekmeye başlayacak. Diğer bir deyişle, faiz ve rant yoluyla talan edilecek hazır birikilmiş değerler azaldıkça, sermaye değer üretmeye doğru çok daha kolay yönlendirilebilecek. “Yönlendirilebilecek” diyorum, çünkü bu noktada krizin felakete dönüşmemesi için siyasi kararların önemi çok büyük. Bu konjonktürün ilk işaretlerini, bir süredir, uluslararası yayınlarda, hatta IMF’deki mali sermayeye yönelik eleştirilerde, Türkiye’deki “sanayi stratejisi” tartışmalarında, nihayet geçen hafta, ülkenin büyük sermaye gruplarından Borusan’ın Yönetim Kurulu Başkanı Kocabıyık’ın, basına yansıyan “Türkiye arsaya yatırımla değil, ancak sanayi yatırımlarıyla daha ileri gider. Refah gayrimenkulden değil, sanayiden gelir. Sanayide küresel oyuncu olmayı düşünmek zorundayız. Aksi takdirde dünyanın büyük oyuncuları, bizi gelir yutar” (aktaran Abdurahman Yıldırım) saptamalarında görmek olanaklı. Ancak burada anahtar saptama “küresel oyuncu olmayı düşünmek”. Birincisi, dünya ekonomisi, küreselleşme olarak bilinen mali genişleme döneminden genel bir “konsolidasyon” (derinleşme) sürecine geçme aşamasında. Bu geçişler her zaman, ekonomik ve siyasi açıdan çok sancılı ve yıkıcı oluyor. İkincisi, bir ülkede güçlü bir sanayi, teknoloji temeli, tüketim/tasarruf kapasitesi yoksa, küresel alanda oyuncu olmak hayal. Kısa yoldan, işçi ücretlerine ve emeğe yapılan basınçla rekabet gücünü artırmaya çalışmak artık “binilen dalı” kesmekle eşanlamlı. Çünkü karşımızda, son aylarda sıkça konuşulan bir “J” eğrisi durumu var. Yabancı sermayenin bir kısmı çıkacak, bir kısmı içeride şirketlere yok pahasına el koymaya çalışacak. IMF daha yüksek reel faiz diyecek. Eğer, kısa dönemli kârlara, acele çözüm hayallerine kapılırsak orta dönemde, çok daha büyük bir ekonomiksosyal yıkımla karşılaşacağız. Şimdi, acele çözümlerden, özellikle FED’in bile Goldman Sachs gibi büyük oyunculara baskı yaparak, piyasalara doğrudan müdahale etmeye başladığı bir dönemde, neoliberal fantezilerden vazgeçmek, ulusal ekonomiyi korumaya, konsolide etmeye, üretim ve tüketim kapasitesini güçlendirmeye çalışmak gerekiyor. CUMHURİYET 12 K