Catalog

29 ARALIK 2007 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Uğradığı suikast sonucu yaşamını yitiren Benazir Butto, 1979’da idam edilen babası Zülfikar Ali Butto’nun yanına defnedildi Butto’yu yüz binler uğurladı ? En favori aday olan Butto’nun öldürülmesinin ardından 8 Ocak’ta yapılması öngörülen seçimlerin yapılıp yapılamayacağı tartışılıyor. Navaz Şerif, “Hükümet 8 Ocak’ta ısrar ederse, bu kendi mahvımıza giden yolu açar” dedi. Şerif, Müşerref’in iktidardan derhal çekilmesini istedi. Müşerref ulusal birlik çağrısı yaparken Pakistan hükümeti de seçim tarihini ertelemeyi düşünmediklerini açıkladı. Dış Haberler Servisi Uğradığı suikastta hayatını kaybeden Pakistan’ın eski başbakanı ve muhalefet lideri Benazir Butto dün yüz binlerce kişinin katıldığı cenaze töreniyle toprağa verildi. 3 günlük yas ilan edilen ülkede, muhalefetin genel grev çağrısı nedeniyle hayat dururken muhalefet taraftarlarıyla güvenlik güçleri ve Devlet Başkanı Pervez Müşerref yandaşları arasında çıkan çatışmalarda 30 civarında kişi hayatını kaybetti. 8 Ocak’ta yapılacağı söylenen seçimler sonunda 3. kez başbakan olmaya hazırlanırken Ravalpindi kentindeki miting sonunda uğradığı saldırı sonucu, 54 yaşında hayatını kaybeden Pakistan Halk Partisi liderinin cenazesi dün sabah, eşi Asıf Ali Zerdari ile oğlu Bilaval (19) ve kızları Bahtıvar (17) ile Asife’nin (14) bulunduğu uçakla, güneydeki Sindh eyaletinin Larkana kentine getirildi. Cenaze, Ziya ül Hak askeri rejimi tarafından 1979’da idam edilen babası, eski Başbakan ve Cumhurbaşkanı Zülfikar Ali Butto’nun kabrinin bulunduğu Garhi Hüda Bakş köyü mezarlığına, matemli ve öfkeli yüz binlerce Pakistanlının eşliğinde taşındı. Kalabalık sık sık “Benazir ölmedi, Butto ölmedi”, “Her evden bir Butto çıkacak”, “Katil ordu” gibi sloganlar attı. hal çekilmesini istedi. Müşerref ise devlet televizyonunda yaptığı açıklamada, halktan destek isteyerek “Ulusa, birlik olma çağrısında bulunuyorum. Ülkeyi bu teröristlerden temizleyinceye kadar durmayacağız” dedi. Pakistan hükümeti de seçim tarihini ertelemeyi düşünmediklerini ve bu konuyu siyasi partilerle ele alacaklarını ifade etti. El Kaide üstlendi Pakistan’da yayın yapan özel televizyon kanalı ARY, terör örgütü El Kaide’nin saldırıyı üstlendiğini duyurdu. Pakistan İçişleri Bakanı Hamid Navaz da, “olayla ilgili tüm sırların çözüldüğünü ve saldırının arkasında El Kaide ile Taliban’ın olduğunu gösteren kanıtların bulunduğunu” söyledi. Ancak, Butto ile 20 civarında kişinin ölümüne yol açan saldırının nasıl gerçekleştiği konusunda çelişkili ifadeler geldi. Diğer görgü tanıkları gibi AFP muhabiri Nasır Jaffry de, ilk önce silah sesleri duyduğunu belirterek, “Ne olduğunu tam anlayamadan bir patlama oldu. Korkunç bir gürültü duyuldu ve kocaman ateşten bir top ve duman gördüm. Tam bir panik havası hâkimdi. İnsanlar ‘bomba bomba’ diye bağırarak sağa sola koşuşturmaya başladı” dedi. Olayın 10 20 metre uzağında bulunan Jaffry, intihar komandosuna ait ceset parçalarının da ortalığa saçıldığını belirterek, Butto’nun içinde olduğu üstü açık beyaz aracın uzaklaştığını gördüğünü ve kalabalıktan bazılarının, Butto’nun yaralandığını söylediğini anlattı. Jaffry, “Tam bir kaostu. İnsanlar yaralıların ambulanslara bindirilmesine yardım ediyordu. O sırada itfaiyeden bir kamyon geldi ve su püskürterek kan izlerini ve et parçalarını temizlemeye çalıştılar” diye konuştu. Çatışmalar yayıldı, ordu devreye girdi Sindh Eyaleti İçişleri Bakanı Ahtar Zaman, Butto’nun ölümünün ardından eyalet çapında çıkan olaylarda 3’ü polis 23 kişinin öldüğünü, güvenlik kuvvetlerine, cana ve kamu malına kastedenleri vurma yetkisi verildiğini açıkladı. Olayların büyümesi üzerine, ülkenin en büyük kenti Karaçi ile eyaletteki diğer kentlerden Haydarabad, Mirpurkhas, Navap Şah ve Gotki’de düzenin sağlanması için ordu devreye girdi. Kuzeybatı kenti Peşaver’de ise 4 bin kişinin, Devlet Başkan Müşerref yanlısı Pakistan Müslüman Birliği partisinin bürosunu ateşe verdiği kaydedildi. Ülkenin hemen her kentindeki enazir Butto’nun öldürülmesi nedeniyle ülkede 3 günlük yas ilan edildi. Benazir Butto’yu son yolculuğuna uğurlayan Pakistanlılar, Devlet Başkanı Müşerref’e öfke kustu. Cenazeye katılan matemli ve öfkeli kalabalık, “Katil ordu” diye sloganlar attı. Muhalefetin genel grev çağrısıyla hayat dururken Sindh Eyaleti başta olmak üzere ülke çapında çıkan çatışmalarda çok sayıda kişi öldü. (Fotoğraflar: AFP / AP) B ‘Ölüm nedeni kurşun değil’ Butto’yu, götürüldüğü hastanede kurtarmaya çalışan Dr. Mussadık Han, muhalefet liderinin, kafatasının sağ tarafına isabet eden bir şarapnel parçası nedeniyle hayatını kaybettiğini söyledi. Han, hastaneye getirildiğinde Butto’nun nabzının atmadığını ve canlandırma çabalarının sonuç vermediğini anlattı. İçişleri Bakanlığı sözcüsü Cavid İkbal Çima da, hazırlanan tıbbi rapora göre, Butto’nun vücudunda kurşun izine rastlanmadığını söyledi. Pakistan hükümeti ise, eşi Asıf Ali Zerdari’nin, Butto’nun cesedine otopsi yapılmasına izin vermediğini duyurdu. gösteriler ve çatışmalar yaşanırken çok sayıda banka, tren istasyonu, karakol ve başka binaların yakıldığı, ölü sayısının ise 30’u geçtiği belirtiliyor. Protesto gösterileri, ihtilaflı bölge Keşmir’in Hindistan bölgesine de sıçradı. Cuma namazından çıkan göstericilerin, “Özgürlük istiyo ruz” ve “Çok yaşa Pakistan” sloganları atması üzerine, Hint polisi kalabalığı göz yaşartıcı bombayla dağıttı. Hindistan sınır muhafızları ise geçişleri kapattı. Bu arada, en favori aday olan Butto’nun öldürülmesinin ardından 8 Ocak’ta yapılması öngörülen seçimlerin yapılıp yapılamayacağı tartışılıyor. Pakistan’ın diğer eski başbakanı ve muhalefet lideri Navaz Şerif, “Hükümet 8 Ocak’ta ısrar ederse, bu kendi mahvımıza giden yolu açar. Bu yol sadece hükümeti değil, bütün ülkeyi mahva sürükler” dedi. Şerif, “seçimlerin adilce yapılmasına engel olduğunu” söylediği Müşerref’in iktidardan der Saldırı İslamcıların güçlenmesine ve ABD müdahalesine zemin hazırlayacak Suikast bombanın pimini çekti BAHADIR SELİM DİLEK ANKARA Eski başbakanlardan Pakistan Halk Partisi’nin lideri Benazir Butto’nun, Ravalpindi’de bir suikat sonucu yaşamını yitirmesi ile birlikte, ülkede radikal İslamcıların çok daha fazla güçlenmesinin önü açılırken “Bu durum, ABD’nin bölgeye müdahalesi için uygun zemini oluşturacak” değerlendirmeleri de ağırlık kazandı. Pakistan’ın seçim hükümetinin içişleri bakanı, emekli General Hamit Navaz Han, suikasttan yaklaşık üç hafta önce İslamabad’da Cumhuriyet’e, “ABD, bölgeye müdahale için radikal İslamcıları gerekçe olarak kullanıyor. Hatta Usame bin Ladin’i de ABD hayatta tutuyor” açıklaması yaparak tehlikeye işaret etmişti. Navaz Han, ABD’nin Afganistan’a yaptığı askeri müdahalenin ardından bu ülkeden Pakistan’a kaçan El Kaide militanlarını gerekçe gösteren ABD’nin Pakistan üzerinde denetim sağlama çabası içinde olduğunu dile getirmişti. Navaz Han şunları söylemişti: “ABD güçleri Afganistan’da büyük şehirler dışında kontrolünü genişletemedi. Amerika’nın gerçek amacı neydi? El Kaide’yi yok etmek mi? Yoksa buraları bombalayıp teröristlerin Pakistan’a, Afganistan’a kaçmasını sağlamak mı? Aynen Irak’ta olduğu gibi... ABD Irak’ta da sınırları kontrol altına alamadı. Kendi yapamadığını bizim yapmamızı istiyor. Mesela kimse Usame bin Ladin’in hayatta olup olmadığını bilmiyor. Bin Ladin, ABD tarafından hayatta tutuluyor. Böylece buralara müdahale etmek için gerekçe olarak kullanıyor. Benzer şeyi Irak’ta Saddam Hüseyin ile de yapmıştı. Önce kendi tarafında kullandı, sonra da Irak’a müdahale etmek için gerekçe olarak gösterdi.” ABD Başkanı George Bush, yine bu ay başında yaptığı bir açıklamada, El Kaide ile “yeterli düzeyde mücadele etmemesi durumunda” Pakistan’a askeri müdahalede bulunabileceklerini açıklamıştı. İşte bütün bu açıklamaların ardından ? Pakistan İçişleri Bakanı Hamit Navaz üç hafta önce Cumhuriyet’e, “ABD’nin radikal İslamcıların güçlenmesini Pakistan’a müdahale gerekçesi olarak kullandığını” söylemişti. Butto’nun ölümünün ardından Pakistan siyasi hayatında doğan boşluğun, bu eğilimi güçlendireceği değerlendiriliyor. Butto’ya yönelik suikast Pakistan’da bombanın pimini çekmiş oldu. Özellikle yine eski başbakanlardan olan ve Butto ile birlikte ülkeye dönen Navaz Şerif’in de seçimleri boykot edeceğini açıklaması, siyasi tabloda bütün dengelerin değişmesinin önünü açtı. Çünkü 8 Ocak’ta yapılacak seçimlerden bir koalisyon hükümetinin çıkmasına kesin gözüyle bakılıyordu. Ancak hangi partinin ve hangi liderin bu kurulacak koalisyon içinde nasıl bir ağırlık taşıyacağı konusunda belirsizlik vardı. Butto ve Şerif’in koalisyona gitmesi radikal İslamcıların ve Müşerref’in partisinin dışarıda kalmasına neden olacaktı. Butto’nun öldürülmesi ve Şerif’in seçimleri boykot edeceğini açıklaması, radikal İslamcıların desteklediği siyasi yapılanmanın ve Müşerref’in partisinin seçimlerden güçlenerek çıkmasını sağlayacak. Devlet Başkanı Müşerref’in radikal İslamcılara ilişkin tehlikeye güçlü şekilde işaret etmesine karşın Butto’nun El Kaide tarafından öldürülmesi, radikal İslamcılara karşı olan cephenin zayıflamasına neden oldu. Gerek Butto’nun liderliğini yaptığı Pakistan Halk Partisi’nin ikinci adamının bulunmaması, gerek oy verme yaşının düşmesi ve radikal İslamcıların genç kuşak üzerinde etkisini güçlendirmesi, 8 Ocak’taki seçimlerin ardından siyasi tablonun daha sıkıntılı olacağının da işaretlerini verdi. Ali Ulvi, 6 Nisan 1979 Cumhuriyet Balcı’nın kaleminden baba Butto’nun idamı İstanbul Haber Servisi Gazetemizin eski dış politika yazarlarından merhum Ergun Balcı, önceki gün öldürülen Benazir Butto’nun babası, Pakistan’ın eski başbakanı Zülfikar Ali Butto’nun idamının ardından “dönemin cunta lideri Ziya Ül Hak, Butto’ya boyun eğdirmeyi başaramayınca eski başbakanın ölüsünün dirisinden dah az tehlikeli olacağı sonucuna varmış böylece kendi güçsüzlüğünü de sergilemiştir” değerlendirmesini yapmıştı. Balcı’nın 28 yıl önce yaptığı değerlendirme bugünün Pakistanı’na ışık tutuyor.5 Nisan 1979 tarihli Cumhuriyet gazetesinin “Butto’yu Astılar” manşetiyle verdiği haberin yanında yer alan “Onurlu bir ölüm” başlığıyla yazdığı köşesinde şu değerlendirmeyi yapmıştı: “Önce yönetimi elinde tuttuğu süre içinde yaptığı bazı hatalara karşın, onurundan fedakârlık etmeyerek, af dilemeyen ve başı dik soylu biçimde ölüme giden bir devlet adamı var. Butto’nun yaşamı ile Pakistan için yaptıkları ve yapamadıkları herhalde uzun süre tartışılacaktır. Ama eski başbakanın gerçekten bir liderin çapına yaraşır biçimde, onurlu bir ölümü, ezik bir yaşama yeğ tutması örnek davranış olarak tarihte hak ettiği yeri almıştır bile. Butto Ziya Ül Hak’tan af dileseydi, suçunu kabul etmiş olacak ve büyük bir olasılıkla yaşamasına izin verilecekti. Darbeci bir general karşısında bu küçülmeyi kabul etmedi devrik başbakan. Butto’nun idamı Ziya Ül Hak cuntasının kapladığı korkunun boyutlarını ve askeri yönetimin kendine olan güvensizliğini de göstermektedir. ... Ziya Ül Hak, Butto’ya boyun eğdirmeyi başaramayınca eski başbakanın ölüsünün dirisinden daha az tehlikeli olacağı sonucuna varmış, böylece kendi güçsüzlüğünü de sergilemiştir. ... Butto, 1971 yılında halkın demokrasiye büyük özlem duyduğu ordunun ise yenilgiyle biten HintPakistan savaşı sonunda politikadan soğuyup, kışlaya dönme istemi gösterdiği bir sırada iktidara gelmiştir. Eski başbakanın eline geçen bu tarihsel fırsatı iyi değerlendirdiğini söylemek güçtür. Demokratik bir seçimle iş başına gelen Butto, giderek kişisel yönetim yoluna yöneldi. ... Dışta ise bağımsız politikaya yönelen Butto, 3. dünyanın önde gelen liderleri arasına girmiş, ... nükleer enerji konusunda Washington’a kafa tutmuştu. Butto’nun devrilmesinden en çok memnun olan ülkelerden biri kuşkusuz ABD idi. Butto’nun öldürülmesi çok hassas bir yapıya sahip Pakistan’da çalkantılara yol açabilir. Gerek eski başbakanın geldiği Sind eyaleti, gerekse Belucistan ve Kuzey Batı eyaleti için için kaynamaktadır. Ülkede büyük çapta bir karışıklık ise Afganistan, İran ve Hindistan’ı da kapsayan daha geniş boyutlara ulaşabilir. Zülfikar Ali Butto, hareketli yaşamı süresinde bir dizi girişimde bulundu. Ölümüne gidişi bunlar arasında her halde en onurlulardan biri olarak tarihe geçecektir.” Sokaklara dökülen muhalif Pakistanlılar araçları ve binaları ateşe verdi. (Fotoğraf: AP) CUMHURİYET 11 K