Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 17 TEMMUZ 2005 PAZAR
12 J \ . U \ \ LJ v F U leyla.tavsanoglu(3 cumhuriyetcom.tr
Türkiye Avrupa ya çok
yakın bir ülke. Ayrıca
Türkiye Avrupa
Konseyi'nin kurucu
üyelerinden birisi. y
(ğ Avrupa zaten Akdeniz
tentelleri üzerinde
oturmaktadır. Türkiye ise
Avrupa 'nın güney sınınnı
oluşturan ülkedir.
Avrupa için Türkiye
hayati öneme sahip. Benim
için nüfusunun yüzde
90'danfazlasının Müslüman
olması önemli değiL y
Avrupah hep yeni
bir katılımdan,
yeniden korkmuştur.
Türkiye'ye karşı benzer
davranışlarda y
bulunulmamalıdır.
Fransız Senatosu 'nun çok renkli ve ilginç üyelerinden birisi olan Josette Durieux, Türkiye AB 'ye
girmez ve tslam dünyasına dahafazla yaklaşırsa şeriatçılığın kucağına itilmiş olur diyor
• •
'Uyelik talebiAB'den gelmeli'
SÖYLEŞİ
LEYLATAVŞANOĞLU
Josette Durieui Fransız Senatosu'nun
çok renkli ve ilginç üyelerinden birisi.
Son derece aktif. Aynı zamanda da Av-
rupa Konseyi'nde başkanlık düzeyinde
görevler yaptı. Son olarak da Avrupa
Konseyi'nin Türkiye'yi ızlemeye aldı-
ğı dönemde konseyin izleme komitesi
başkanlığı görevini yürüttü. Josette Du-
rieux. geçen hafta Marmara Grubu Vak-
fi'nın düzerüediği üç gün süren ulusla-
rarası Avrasya Ekonomi Zirvesi'nin ko-
nuşmacılanndandı. Türkiye'nin gerçek-
lerini çok iyi bilen Durieux'yle AB ma-
cerasını konuştuk. AB'nin kendi iç so-
runlan nedeniyle tam bir karmaşa için-
de olduğunun altını çizen Durieux, "Türk
ballo Islamcılığı nu, yoksa Avrupa'yı mı
istiyor? Seçimiıü kendisi yapmah" di-
yordu. AB'yı de eleştıren Durieux, "Av-
rupa Türkiye'yi küçümseyici davraıuş-
lardan kesinlikie kaçuımau. Arük roüer
de değiştneii. Üyelik talebi Türkne'den
değfl, AB'deagetaıeti" görüşünü savunu-
yordu.
-17 Aralık 'tan sonra her nedense
AB 'nin elitleri Türkiye'nin tam üyeli-
ğine karşı tavır aldılar. Öyle ki ülke-
niz Fransa 'da ve Hollanda 'dayapılan
anayasa referandumlannda çıkan "ha-
yır" oyları bile Türkiye'nin üyelîği
için yapılan bir referandum gibi algı-
landu Siz bu durumu nasıl karşıtıyor-,
sunuz? Türkiye'nin AB üyeliği şansı
sizce nedir?
DURtEUX - Ben Türkiye'nin AB'ye
tam üyeliğini savunuyorum. Türkiye
AB'ye tam üye olmalıdır. Bunun da bir-
çok nedeni var.
Bunun birinci nedeni şu:
Türkiye Avrupa'ya çok yakın bir ül-
ke. Aynca Türkiye Avrupa Konseyi'nin
kurucu üyelerinden birisi. Biliyoruz ki
Türkiye 1949'dan bu yana Avrupa Kon-
seyi'ninüyesi.
Türkiye 50 yıldır Avrupalı
-Amahiç kimse bundan söz etmiyor.
Öyle değil mi?
- Evet. Elli yılın üzerinde bir zaman-
dan beri Türkiye, Avrupa Konseyi'nin
kurucu üyelerinden. Ama hiç kimse de
agzını açıp bunu söylemiyor. Aslında
Türkiye'nin AB'ye üye olup olmaması
sorusunu bile sormamak gerekir.
Türkiye 50 küsur yıldan beri zaten
Avrupa'nın hem siyasi, hem coğrafi ola-
rak içınde. Benim için Türkiye bir de Bo-
ğazlann üzerine binmiş bir attır. Yani, As-
ya ve Avrupa kıtalannı birbirlerine bağ-
İar. Bir ayağı Avrupa yakasında, bir aya-
ğı Asya yakasında olan bir ülkenin öne-
mini düşünebıhyor musunuz
0
Burada
en önemli unsur da deniz.
Bana göre Akdeniz ülkeleri A\Tupa
içinde en önde gelen unsurlardandır. Bu
arada Karadenız'i unutur, göz ardı eder-
sek de büyük bir yanlış yapmış oluruz.
Çünkü Karadeniz Akdeniz'e çok yakın-
dır. Haritaya bakın. Çanakkale ve Istan-
bul Boğazlan Akdeniz'ı Karadeniz'e
bağlamaktadır. Gördüğünüz gibi Türki-
ye Avrupa'nın güney ülkelerinden, Ak-
deniz ülkelerinden birisidir. Portekiz,
Ispanya, Fransa. Italya, Yunanistan, Bal-
kan ülkeleriyle birlikte Türkiye, Roman-
ya, Bulgaristan, Ukrayna Aİcdeniz'i ve
Karadeniz'i iç içe geçirmektedirler.
Benim için Avrupa'nın güney sınırla-
n bu ülkelerdir. Avrupa zaten Akdeniz
temelleri üzerinde oturmaktadır. Türki-
ye ise Avrupa 'nın güney sınınnı oluştu-
ran ülkedir.
Türklye Avrupa İçin önemli
- Yani TürkiyeAvrupa için çok stra-
tejik öneme mi sahip?
- Evet. Çünkü şu anda Avrupa sadece
kuzey ülkelerinden oluşuyor, diyebihriz.
Doğu sınırlarını, son genışleme süre-
ciyle tamamladık. Ama güney sınınnı ise
daha tamamlamış değiliz.
Avrupa için Türkiye hayati öneme sa-
hip. Benim için nüfusunun yüzde 90'dan
fazlasının Müslüman olması önemli de-
ğil. Çünkü bu noktada stratejik neden-
ler benim için önde gelir.
Öte yandan Türkiye'nin nüfusunun
çoğunluğu Müslüman olabilir, ama la-
ik bir ülkedir. Bu benim için ikinci önem-
li nedendir. Ama laık kalması koşuluy-
ia...
Türkiye laiklikten vazgeçerse o za-
man durum tamamıyia değişebilir.
- Peki, sizce Türkiye için şeriatçılı-
ğa kayma tehlikesi var mı?
- Bunun yanıtını sizin kendinizin ver-
mesi lazım. Yine de size kendi görüşü-
mü söyleyeyim. Belki evet. Çünkü şim-
diki halde hükümetiniz ılımlı Islam mo-
delini ortaya koyuyor.
Ilımlı Müslüman ve laik olduklannı
ummak istiyorum. Ama gördüğüm ba-
zı davraruşlan ve yaklaşunlan beni te-
reddüde sevk ediyor. Bir kere sokaklar-
daki başörtülü genç kızlann ve kadınla-
nn sayılarında artış olduğunu gözlem-
liyorum. Bu da dini unsurun çok daha
fazla ortaya konulduğu anlamına geli-
yor. Yoksa bu insanlar moda diye mi bu
kılıkta dolaşıyorlar. Ikisi de olabilir mi°
Ben bunlan çözmeye çalışıyorum.
- Yani, sizce bu ne anlama geliyor-
du? Siz ne düşündünüz?
- Şöyle cevap vereyim. Ben Türki-
ye'nin Avrupa 'nın içinde yeri olduğunu
düşünüyorum. Ama Avrupa'daki geniş
halk kitleleri şimdilik yeterli bilgi dona-
nımına sahip değil.
Örneğin, Avrupa'nın güney sınırlan-
nın netlik kazanmasının istikrar ve ba-
nş için ne kadar önemli olduğunu bil-
miyorlar. Bu banş ve istikrar için de Tür-
kiye'nin Avrupa'nın içine almması zo-
runludur. Bunu iyi anlatırsanız Avrupa-
lı da anlar.
Avrupa'nın Poflusu Istlkrarsız
- İyi de şu anda Avrupalı dediğimiz
insanlar bu kadar mı cahiller?
- Ne yazık ki evet. Dediğim gibi o in-
sanlara bu konunun iyi anlatılması lazım
ki öğrensinler. Ama şu anda siyasetçi-
ler bu konuya hiç değinmiyorlar. Bakın,
burada şu konuya da dikkat çekmek is-
terim: Istikrardan söz etmişken Avru-
pa'nın dogusu istikrarsız. Rusya Kaf-
ki siyasi partiler o seçimde silindi.
- Bu oylar bir anlamda opartiler ve
liderlerinetepkiolaraksandığa atılmış-
tı...
- Evet. Ama ortada bir gerçek var. O
daşu:
Türk halkı aslında Islami bir partiye
değil. bir siyasi eğilimler koalisyonuna
oy verdı. Bunu net olarak görebiliyo-
rum. Kım ne derse desin, bu böyle.
Ama Türkiye'de 2007'de yapılacak
genel seçimler ve sonuçlan çok önem-
li olacak. Çünkü o tarihte Türk halkı
Avrupa ile şeriatçılık arasuıdaki tercihi-
ni ortaya koyacak.
Bugün liderinizin Avrupa'yı isteyen bir
Islamcı olduğu söyleniyor.
- Siz buna inanıyor musunuz?
- Kendisi ılımlı bir Müslüman oldu-
ğunu. ama Türkiye'nin AB 'ye üye olma-
sını istediğini söylüyor. Öte yandan Av-
rupa'nın îslamcıhğı istemediği kesin.
Şimdi, burada sokaktaki insana bakın.
Bir siyasi gösteri yapılıyor. Sizler ken-
di seçiminizi yapmakzorundasınız. So-
run, Türkiye'nin AB'ye tam üyehğinin
Avrupa Konseyi'nin Türkiye'yi izlemeye aldığı dönemde konseyin izleme komitesi başkanlığı görevini yürüten Josette Duriem, geçen
hafta Marmara Grubu Vakfi'nın düzenJediği üç gün süren ulusİararası Avrasya Ekonomi Zirvesi'ne konuşmacı olarak katıldı.
Böylesine başörtüsü bağlamanın ardın-
da dini amaç varsa bu ciddi olarak kay-
gı vericidir. Bu çağda kadınlann böyle-
sine kapanmak ıstemeleri çok garip. Ya
da provokasyon yapmak için harekete mi
geçiyorlar? Eğer öyleyse o zaman da bu
nereye vanr?
Ama size şunu söyleyeyim ki Avrupa
Türkiye'de olan bütün gelişmelerin çok
sıkı takipçisidir ve ohnaya da devam
edecektir. Çünkü bu konuda Avrupa son
derece hassastır. Bunu herkesin çok iyi
bilmesi gerekir.
Erdoğan çok sinlrll
- Siz daha önce de bu kadar hassa-
siyet göstermiş miydiniz?
- Bakın, altı ay kadar önce zina yasay-
la yeniden suç kapsamı içine alınmak is-
tendi. Bunu da bu hükümet yaptı.
A\Tupa Konseyi"nde genel kurul top-
lantısında Başbakanınız Erdoğan da var-
dı. Tam da o sırada Türkiye'de yeni
TCY'de zinanın suç kapsamına alınma-
sı tartışmalan yaşanıyordu. Kendisine şu
soruyu sordum:
"Sayın Başbakan. bu çağda zinayı suç
kapsanuna almaya çahşmakla hatâyap-
tığinızı düşüomüyor musunuz? Siz bu-
nu yapmakla şu ana kadar söyledilderi-
nizle çetişkiye düşmüş olmuyor musu-
nuz?"
Sinirlendi. Cevabı şöyle oldu:
"O konu kapannuşür. Arük üzerinde
konuşmamız gereksizdir."
Dinleyici galerisi tıklım tıklım doluy-
du. Bu sözlerini herkes işitti.
kaslar'da, Moldova'da, Baltık bölgesin-
de istikrarsızlık yaratıyor. Rusya yalan-
da yine çok büyük bir güç haline gele-
ceği için Avrupa'nın bütün sınırlarının
netlik kazanması lazım.
Bütün bu saydığım nedenlerle Tür-
kiye şu anda Avrupa için stratejik kilit
ülke konumunda.
Dolayısıyla AB'nin daha sağlam te-
meller üzerine oturabilmesi için de Tür-
kiye'yi içine alması elzemdir.
Ben Avrupa'nın olması gereken çer-
çevesini çok iyi çizdiğim kamsuıdayım.
- Yani Türkiye de dahilolunca bu çer-
çeve tamamlanıyor mu?
- Aynen öyle. Türkiye Akdeniz'de ki-
lit ülkedir. Bu kilit AB'yle bütünleşin-
ce çerçeve tamamlanacaktır.
Türkiye'nin AB üyeliği sadece AB
için değil, Ortadoğu'nun istikran ve me-
deniyetlerin çatışması değil, medeniyet-
lerin diyalogu için de gereklidir. Dola-
yısıyla Türkiye'yi îslamiyete doğru it-
memek lazundu".
Türkiye AB 'ye girmez ve îslam dün-
yasına daha fazla yaklaşırsa şeriatçılığın
kucağına itilmiş olur. Türkiye de kendi-
ne düşeni yapmalı ve AB 'ye girmek is-
tiyorsa Islami, şeriatçı akımları kontrol
alrına almalıdır. Bundan uzak durmalı-
dır.
-Peki, sizceAKPhükümetibunu ya-
pabilir mi?
- Size şunu söyleyeyim ki Türk halkı
kendi seçimiyle bu hükümeti işbaşına ge-
tirdi. Ben Türkiye'de 2002'deki gibi bir
seçim hiç görmedim. Onlarca yıl hükü-
mette ya da muhalefette kalmış bütün es-
çok erken gündeme gehnesinde. Bu Av-
rupa'yı şoke etti. Hiç kuşkusuz da Av-
rupa Anayasası için yapılan referandum-
lann sonuçlan bu şokun etkisiyle alın-
dı. Şu anda her şey birbirine girmiş du-
rumda. Türkiye'ninde kendi kendinisor-
gulaması lazım. Hâlâ Türkiye'de. "AB'ye
neden girmek isthoruz" tartışması açıl-
mamış durumda.
Başbakanınızın attığı her adım, yap-
tığı her şey ve söylediği her söz Avru-
pa'da çok yakından izleniyor ve yonım-
lanıyor.
Yeni düzenlemeye Ihtlyaç var
- Yani şimdi durum tam anlamıyla
bir çıkmazda mı?
- Belki. Zaten Avrupa'da durum çok
kanşıktı. Türkiye'nin üyeliğinin günde-
me gelmesi her şeyin üzerine tuz biber
ekti. Iş tam bir çıkmaza girdi. Böyle bir
siyasi durum ortaya çıkınca yeni bir dü-
zenlemeye ihriyaç var.
Yeni konular, yeni kavramlar üretilme-
li. Arük A\Tupa'da yeni insanlar, yeni yüz-
ler, yeni liderlerin ortaya çıkması gere-
kiyor.
- Pekibuyeniyüzler,yeni liderler na-
sıl ortaya çıkacak, sizce? Ya da çtka-
bilir mi?
- Çıkması lazım. Şimdilik Almanya ve
Fransa'daki seçimlerin sonuçlannı bek-
lemekten başka yapacak bir şey yok.
Ingiltere'de ise Blair'in hâlâ şansı var.
Üstelik biliyorsunuz kış olimpiyatlan
da Londra'da yapılacak. Bu da onun eli-
ni daha da güçlendiriyor. Öte yandan
Blair, kendisinden sonra halefi olacağı
kesin olan Brown'a 2007'de aynlmaya
söz verdi. Orada da yeni bir lider ve ye-
ni bir söyleme ihtiyaç var. Bu yenileş-
meyi halklann, hatta Sosyalist Enter-
nasyonal'in ele alması gerekiyor. Ama
bu çok zor olacak.
Avrupa'da Işier çok karışıfc
• Neden?
- Çünkü sosyalistlerin arasında da bir
birlik yok. Bir tarafta Ingiltere, öbür ta-
rafta Fransa, Almanya... Hepsi bölünmüş-
ken ve aralarında derin fîkir aynlıklan
varken aynı anda halklar referandumda
"hayn"" oyu verdiler. îşte, sorun bu.
Bugün yeniden bir referandum yapıl-
sa bütün ülkelerden "hayu"" oyu çıkacak.
îşler öylesine kanşık. Dolayısıyla da si-
yasetçiler bir tarafta, halk bir tarafta.
Şimdi bütün sorun siyasilerin halklany-
la yeniden diyalogu nasıl sağlayabilecek-
leri...
Aslında bu sorunu işçi sendikalanrun
da ele almalan gerekiyor. Avrupa Sen-
P 0 R T R E
JOSETTE DURIEUX
Toulouse Üniversitesi nde
tarih ve siyaset bilimi
alamnda yükseköğrenimini
yaptı. Uzun yıllar tarih
profesörü olarak dersler verdi.
Fransa Sosyalist Partisi 'nde
çeşitli görevlerde bulundu.
1992 den beri Sosyalist
Parti den Fransa Senatosu
üyesi. Kendi bölgesinin
Fransa Parlamentosu 'ndaki
ilk temsilcisi. 1992 den beri de
Avrupa Konseyi üyesi. Bir
dönem konseydeki 36 kişilik
Fransız delegasyonunun
başkanhğım yaptı. Altı yıl
boyunca Avrupa Konseyi
başkan yardımcısı oldu. Iki ay
öncesine kadar da konseyin
46 üyesini izlemekle görevli
izleme komisyonu başkanhğım
yürüttü. Başkanlığı
döneminde Türkiye de
izlemeye alınmıştı.
dikalan Federasyonu, Avrupa Anayasa-
sı'na yanm ağız "evet" derken Fran-
sa'daki sendikalar ise kararlılıkla "ha-
yır"da ısrarlılar.
Gördüğünüz gibi Avrupa'nın bugün tek
sorunu Türkiye'nin tam üyehği değil. Do-
layısıyla da yeni bir söylem, yeni siya-
süer, yeni yüzler, yeni birvizyon ve kav-
ram yaratabilirsek geleceğin Avrupa 'sı-
m da şekillendirmiş olacağız.
Şu anda, dediğim gibi, Avrupa'daki
tartışma çok karmaşık, çok zor. Burada
şunun da önemle altını çizmek istiyorum:
Türkiye'nin Avrupa'ya sırünı dönme-
sine zemin hazırlamamamız lazımdır.
Türklerin Avrupa tarafından küçük dü-
şürülmemeleri, küçümsenmemeleri çok
önemlidir.
- Peki, böyle bir olasılık var mı?
- Bu tür küçümseyici davranışlar Ma-
caristan'a, Polonya'ya, îspanya'ya da
yapılmışü. Avrupalı hep yeni birkaülım-
dan, yeniden korkmuştur. Dolayısıyla
da Türkiye'ye karşı benzer davraruşlar-
da bulunulmamalıdır.
Bu siyaseten izah edilmesi gereken
bir sorundur. Ben sizin ya da tanıdığım
öbür Türklerin hatrn için Türkiye'ye
"evet* diyemem. Ben demin çizdiğim Av-
rupa çerçevesi içinde Türkiye'yi de gör-
dügüm için Türkiye'nin üyeliğine "evet"
diyorum. Bu üyelik Avrupa'nın çıkan-
nadır.
Arök rollerin değişmesi gerek. Türki-
ye'nin Avrupa 'ya üyelik için başvurma-
sı değil, Avrupa'nın Türkiye'yi kendi
bünyesine davet etmesi gerekir. Bu is-
tek Avrupa'dan gelmelidir.
Türkiye 1949'dan beriAvrupa Konseyi'nin kurucu üyesidir
- Siz, Avrupa içinde bu bağlam-
da çok kendine özgü bir siyaset-
çisiniz ve belki de teksiniz?
- Evet, öyleyim. Yalnız, burada şu
soruyu gündeme getirmek istiyo-
rum:
Neden Türkiye 1949'dan beri Av-
rupa Konseyi'nin kurucu üyesi?
Bu soruyu hiç kimse dillendirmi-
yor. Bunun nedenini merak etme-
diniz mi?
Bütün verileri yan yana koyarak
bazı gerçekleri izah edebiliriz. Si-
ze söyleyeyim: Boğazlann ege-
men ülkesi Türkiye. Karade-
niz'den Akdeniz'e geçişi Türkiye
kontrol ediyor. Türkiye'yi Avru-
pa'nın yanına çekme planı daha
19. yüzyılda tngilizlerin fıkriydi.
Daha sonra Ikiııci Dünya Sava-
şı'nda Churchillbu planı çok ge-
liştirdi. ABD de buna destek ver-
di. Esas amaç da Rusya'yı kendi
sınırlan, bölgesi içinde tutabil-
mekti. Avrupa Konseyi'nin
1949'da kurulmasında önayak
olan Churchill'in kendisiydi. Ha-
tırlatınm. Avrupa Konseyi'nin
kuruluş rüzüğü de Londra'da im-
zalanmıştı, zaten. Kurucu üyeleri
Ortak Pazar'ın altı çekirdek üyesi
ve Türkiye'ydi.
- Bugüne kadar bu gerçekler pek
de dile getirilmiyor ve sanki ya-
kın tarih unutturulmak isteni-
yor...
- Evet. Onun için de bunlan sık-
lıkla anlatmak, bellekleri
tazelemek lazım. Bütün bunlar
AB'nin ilk kuruluş adımlandır.
O dönem çok stratejik bir karar
alınmıştı. Çünkü Boğazlann
egemen ülkesinin onlann yanında
olması gerekiyordu ki Rusya'mn
önü kesilsin.