Catalog

SAYFA CUMHURİYET 14TEMMUZ 2005 PERŞEMBE OLAYLAR VE GORUŞLER EVET / HAYIR OKTAY AKBAL Hazmettire Hazmetfire! Geçmış ve gelecek!.. Herkesın bır geçmışı var, bır de ge- leceğı dın, bıhnır, oburû bılırmez... Bugunu, yannı, az çok bel- lıdr kışının. Ne kadar ssklansa, gızlense de.. Kımse, geç- mışının, geçmışte yaşadıklarının, konuştuklannın ustunu ortsmez Herkes ıçin bc boyledır, ama bu konu en çok po- lıtıkacılan ılgılendınr. Bır adam ortaya çıkmış, konuşuyorya- zıyor,soyluyor, lyı kötü brşeyter!.. Dur, bırde, geçmışteyap- tıklanna bakalım, neler dedı, nelerden soz ettı? Turkıye Başbakanı'nn geçmışı hepımızın gozu onunde. Geıp gıtmıştum başbaonlann, bakanlann, partı lıderien- nın. Geçmışlenne b a k o onları yargılamak doğru mudur? Zaman bırçok şeyı değıştınr, Mevtana'run dedığı gıbı, "Dün- le gıttı herşey, bugün yenı şeylersoylemelı" mı? Ya, o ye- nı şeyler eskının daha da bozulmuş yınelenmelen ıse?.. Geçen gun guzel sözer soyledı Başbakan "Dın üzenn- den sıyaset ınsanlığa sukasttır " Oysa bunu soyleyen kışı, dın somurusunu polıtıkaja uygulamaktan vazgeçtı mı'' Ikı- de ûır yıneledığı, bır türiu dılınden duşurmedığı ıkı sorunu var Turban, bır de ımam hatıplenn yolunu açmak' 1996, oyle çok uzak Dir tanh mı? Dokuz yıl oncesı1 . 0 gunlerde Tayyıp Bey'ın sık sık yıneledıklen unutuiur şeyler mıdır? Hepsı gazete, kıtap sayfalannda kalmış konuşma- lar "Tutturmuşlarlaıklık eden gıdıyor dıye Yahu tnıllet ıste- dıkten sonra laıklık tabıı elden gıdecek' Sonra nedır bu la- ıklık denen şey9 " • "Hem laık hem Mûslüman olunmaz, ya Müslüman ola- caksın ya laık" • "Avrupa Bıriığı'ne gırrrek ıçın bızı koştunıyoıiar Onlar da bızı almamayı duşünüycriar Eee bız de gırmemeyı düşCı- nüyoruz" • "Yahu bu mılletın bütitnlüğu, 'Ne mutlu Turkum dıyene' ıfadesıyle sağlanır mı? Osmanlı 30 etnık grubu ümmet dü- şüncesıyle bır arada tuttu Bız de, ınanç bıriığıyle tutaca- ğız." • "Bız hazmettıre hazmettıre gelıyoruz, Allah'ın ıznıyle Şımdı artık mıllet yalnız aktorien değıl, senaryoyu da de- ğıştırmeye talıp Bu çalışmalanmız senaryoyu değıştırme çalışmalandır. Bu düzenm korvyucusu olamayız." • "Işıklargoründu, Allat'ın ıznıyle kıyam başlayacak." • "Egemenlık kayıtsız şartsız mılletındır, lafı koskoca bırya- lan. Egemenlık, kayıtsız şartsız Allah'ındır" • Şımdı de, "Dın polıtıkaya alet olamaz" gıbı sozler soyle- mesıne bakmayalım, çünku 1996'larda meydanlarda soy- ledıklen unutuiur gıbı değıl' Ikı buçuk yıldır AB'ye gıreceğız goruntusu altında butun ozledıklennı bır bıryenne getırme- dı mı 1 ? Onu satarak, b u n j satarak, ulusun tum değerlerını ona buna, daha da çok yabancılara sunarak.. Tam unutmak uzereyken kendısı anımsattı. "Dın uzenn- den sıyaset ınsanlığa suıkasttır" dıyerek Değıştım dıyor- du bır zamanlar 1 Bır şeyler değıştı, ama bu değışme bır al- datmaca.. Laık Cumhunyetı yavaş yavaş tanınmaz bıçıme sokmaya yonelık . Dedığı gıbı, "hazmettıre hazmettıre" Hiddet, Şiddet, Korku ve Yazacaklanmız... Yazın (edebıyat), güncel yaşamdan soyutlanamaz Güncel yaşamın ıçınde hukuk, polıtıka ve yönetımler de vardır Özet sözcükle "şiddet", hukukun, polıtıkanın, yönetımlenn de ön konularından bındır Şıddetı, yanı türlennı saydığımız korku odaklannı yok etmenın tek uman, onlara karşı olmak, ınsana sahıp çıkmak, onlan ışlemek ve eleştırmektır tsmet Kemal KARADAYI "Şiddetin yaanı (edebiyaü) olur mu?" dı- ye sordular Neden olmasın9 Olmayacak şey, yazının "şiddefe araç kılınması, şıddetlenn yarattığı "dehşefı doğurması îlk ınsan, ılkel ınsan, bılemedığı doğa olay- lanndan ve onlara karşı aradıgı umarlan (ça- relen) henuz bulamamasından ılen gelmış "korku''lannı "şkkfet" uygulamalanna donuş- turmuş, şıddetın olçusunu artürarak da "deh- şet"ı bulmuştur Bulmuştur ama "beJa" da ış- te boyle gelmış ve gunumuzde gelışmıştır Korkulara bır şey denemez Ne kı ınsanoğ- lu, bugun de şıddete başvurmayı, uygulama- lannda dehşet orneklennı bırakmamış, onla- n "yıiksekzekâsT ıle gıt gıt varsıllaştırmış- tır Bu konudakı yontusuzluk, koşelı ya da yu- varlak, her alanda surmektedır Bu durumu, anayasalar, devletler arası anlaşma ve sozleş- meler, bıreysel, kurumsal, ulusal dırenme ve başkaldınlar, dın ve ahlak kurallan duzelteme- mış, ortadan kaldıramamışnr Ulke yazınında olsun, dunya yazınında ol- sun, şımdı, çıkarlarla bır araya gelen korku, yanı "karşı''lara uygulanan acımasızlık, ya- sak, tehdıt, zor kullanımı, keyfı ya da bencıl devını, ışkence, savaş, oldurum, mala, ırza za- rar vb yanı şiddet ve dehşet, çokça ışlenmek- tedır Sınemalarda, tıyatrolarda, televızyon- larda, romanlarda, oykulerde, şıırlerde, dene- melerde Kuşkusuz,başlangıçtaıyıdılek]er- le, uyanlarla Yazın (edebıyat), güncel yaşamdan soyut- lanamaz Guncel yaşamın ıçınde hukuk, po- lıtıka \ e yönetımler de vardır Ozet sozcuk- le "şiddet", hukukun, polıtıkanın, yonetım- lenn de on konularından bındır Şıddetı, ya- nı turlennı saydığımız korku odaklannı yok etmenın tek uman, onlara karşı olmak, ın- sana sahıp çıkmak, onlan ışlemek ve eleş- tırmektır Burada, ızın venrsenız, yayımlanmışlanm- dan, ıkı kuçuk alınn yapmak ıstıyorum "... Demokratik ülkeler arasında kahndıgı sıirece, düşümnesini, tartmasmi bileolere, loil- türe, sanata, gerçeklere karşı inancımızvegû- venimiztam olmalıdır. Bunlan yapacak olan- lara korkulan. e\et efendimci u> duluklan de- ğü, ciddi gorevleri, sorumluluklan \ermeti- yiz. Korku'yu başkalannın haklanna engel- leyici yapan korkutucu kişiler, kuruluşlar, ay- nı zamanda hak sahiplerinin haklannı zoria eileruıden alarakonlara düşman gibi davran- mış oluriar-" (Akşam, 19 Şubat 1966) "_. lçinde bulunduğumuz tarih. insan ve yurttaş haklanrun. egemenlikJer ve özgürlük- İerin de tarihidir. İnsan'a sahip çıkıbvorsa bu, hem insan otunduğu hem de dunya ve insan- hk var olduğu içindir. İnsan olanlann başka insanlara, onlann insanca yaşama haklanna sahip çıkışı, çıkması gerektiği bundandır»." (Cumhunyet, 11 Eylul 1997) Kısaca, "eşiüik,özgürtük,tuze"d]yoruz Ar- dından, alnımızı dıke dıke, karnımızı gere gere, "demokrasi''den "insan haklan"ndan soz edıyor, yetkılerle donatılan seçkın yerle- re gelıyoruz Gelınce de "karşı''lara "vasak", tt safhalk"laraherturlu't tuzak''' Ve"ben"le- nn, "bizünküer"ın çıkar tutkulan, "dediğün dedüderi"' Tumu, a hukuksuz\önedm" dır bunlann Bır başka yonşu Bırtoplumunbırey'ı"te- rörist"se, "eşJaya" olmuşsa, yasalarla, yaka- lamalarla onlemınızı buyuk olçude alabılır- sınız Pekı, devletlerın teronzmını, eşhyalı- ğını nasıl çozumleyeceksuuz9 Halklan, ulus- lan dehşete duşuren, ışte asıl bu tur şiddet uy- gulamalan ve korku yaratımlandır Doğal (ulusal) egemenlığı, ınsan yaşamı- na uymayacak olan o zorba, sapkın egemen- lıklerle (faşıst, anarşıst, şer'ı, dıktator, ışgal- cı vb) ortadan kaldırmak, hatta buna kalkış- mak "şjddeftır Şiddet, "dehşefı getınr De\ let teroru de orgut teroru gıbıdır, bırey- sel terorlerden daha buyuk korkulara, ışken- celere neden olur Bu tur terorler, gücunün yettığı yurttaşla- nna, "süper güç" olunca da azgehşmış ulke- lenn el açan devletlenne zarar verır Yazın (edebıyat), bunlan, bunlarla da ılgılı olduğu ıçın konu edınmelıdır Türkçemiz ve Söyleyiş... Kemal OCAK Y aşamımı, emeğunı, mes- leğımı, guzel Turkçemı- zı ulusumuzun çocuklan- na oğretmek ıçın verdım Dılımı- zın, ulusal bağımsızlığımızın en buyuk parçası olduğunu bıldığım ıçın yazılanmda, konuşmalanm- da çoğunlukla dılde ozleşmeyı sa- vundum Dılde kırlenmenın ulu- sal kınıhkte kırlenmeye ve yozlaş- mayayolaçacağmaınandım Gon- lumce hep Turkçe'nın başka dıl- lerın etkısınden ve baskısından kurtulmasını dıledım Anadıhmız- le duyalım anadılımızle duşune- lım ıstedım Bugune değın "Dil ve Kültür" konulannda sıyasal guç sahıplenn- den çok aydınlara, sanatçılara, ya- zarlara, bılım adamlannagore\ le- nn duştuğu gerçeğını gordum Bu- radan yola çıkarak da makalem- de Turkçe'mızdekı soyleşı bozuk- luklanna değınmeyı yeğledım Doğrusu Turkçe'dekı bu soyleyış bozukluklan guncel bır konudur Turkçe'nın sozlennı, vurgulannı, boğumlamalannı açık seçık be- hrtmeden konuşanlar bugun ol- dukça çoktur Başta TRT'de ol- mak uzere, ulusal TV kanallann- da konuşmak ıçın ekrana gelenle- nn, haber okuyanlann, oğretım uyelennın (hele şnr okuyanlann) Turkçe'dekı kımı sozcuklen yan- lış okuduklanna tanık olunmakta- dır Bır de anadılını yanhş oku- yan bşıler arasında Turk dıh ve edebıyaö bolumlennden dıploma alanlar ve oğretmen olanlar vardır kı, bu durum kesınhkle hoşgoru ıle karşılanamaz Bunun ıçın daha ışın başında "Türkdiliwedcbiyaü'' okutmak uzere yetışecek oğretmen adayla- nna anadılımızın kendıne ozgu guzelhğını, varsılhğını gostermek, geldıklen bolgelere gore ağız ozel- lıklennı "ÖrnekTürkçe"ye gore (Istanbul agzı) eklen duzelterek. IR ÜKKÜR BİM, YURTİÇİ VE YURTDIŞINDA, HALKA ARZINA GÖSTERİLEN İLGİYE TEŞEKKÜR EDER. TOPTAN FIYATINA PERAKENDE SATIŞ H a I k a a r z e d ı I e n h ı s s e I e r ı n e k s a t ı ş d a h ı I t a m a m ı s a t ı I m ı ş t ı r doğru yazma, konuşma, soyleme becensı kazandırmak temel amaç ohnalıdır Eğer boyle olmaz ıse ortaoğretımde okuyan oğrencıler anadıllennı duzeltmeden yukse- koğretıme gelecek \ e orada yan- hş soyleyışlennı surdurecek \ e bu durum kuşaktan kuşağa, ağızdan agıza de\am edecektır Yen gelmışken bu konuyla ılgı- lı bır anımı anlatmak ıstıyorum Yıllaronce Gumuşhane Lısesı 'nde edebıyat oğretmenlığı yapıyor- dum Oğrencılenme soyleyış bo- zukluklannı gostermek \ e duzelt- mek ıçın kompozısyon dersınde sı- nıfa ses alma- verme aygıtı (teyp) goturmuştum Her oğrencıye IİÜ dakıkalık doğaçlama ko- nuşma yaptirmış \ e bır son- rakıderstedınletmışnm Bu soyleyış bozukluklan ne- denıyle oğrencılenmın, utandıklanndan sıralann ar- kasına saklanma gereksı- nımı duyduklannı ızlemış- tım "Diksiyon'' sozcuğunun anlamı Fransızca da "dic- tion" sozlen seçıp sırala- yış, okumaya da anlanm bı- çımı TuıkDılKurumu'nun yayımladığı Turkçe sozluk- te ıse "diksiyDn'' seslenn, sozcuklenn, vurgulann, an- lam ve heyecan duraklan- nın hakkını vererek soyle- me bıçımı Bu soyleyış yan- hşlıklannın bır nedenı de zaman ıçınde Turkçe'ye ge- çen yabancı kokenlı Arap- ça sozcuklerdır Çunku, Arapçada da uzun harf ıle yazılanlann seçıl bır kural olarak soylenışlen de uzun olmahdır Çoğunlukla soy- leyışyanhşlan, bu uzun un- lulenn kısa okunmasından doğmaktadır Orneğın, âlem. "DünyUjevTen", alem "bayrak" Bu ornekler as- keri, sıyasî, ıdari dıye de sı- ralanabılır Sonuç "Oğretmen Ye- tiştirme tşlevi ve TurkDüi veEdebiyaöEğitimi'' 2547 sayılı yasayla YOK'un ye- değıne venhnıştır Bu bo- lumlenn ozenle Turkçe 'de- kı ı bozukluklan uzennde durmalan gerekhdır Bu dersı okutacak her kımse, Turkçe'nın guzelh- ğıne, varsıllığına ve one- nune once kendısı ınanma- lıdır Turkçe karşıhğı olan yabancı sozcukler az kulla- nıhnalıdır Yapılan yanlış- uklar oğrencılen uzmeden, ıncıtmeden duzelnlmehdır Çunku, dılımız ulusal bır- lığımızın en buyuk guven- cesıdır Büınmehdırkı, Tuk dılıne sahıp çıkmak laık ve demokratik Turkıye Cum- hunyetı'ne sahıp çıkmakla eşanlamhdır îyıkı,konuş- malannda Turk dıhne sahıp çıkan, ozen gosteren Cum- hurbaşkanımız Sayın Ah- met Necdet Sezer var Anadılıne saygı v e sevgı her Turk'un gonulden bağ- h olması gereken kutsal bır tutku ve duygudur Olum- suz Gazi Mustafa Kemal Atatürk'un bızlerden bek- ledığı de bu ıdı PENCERE Güneydoğu'da ABD Destekli Terör.. Guneydoğu'da teror yıne başladı.. Neden başladı?.. Kım başlattı? Amacı ne?. Bu sorulara yanıt verebılmek ıçın Guneydoğu'da terorun nasıl durdurulduğunu anımsamakgerek... 1990'larda Turkıye teror savaşımına karşı tam anlamında hazırlıksız yakalanmıştı, asker kendısı- nı toparlayıp bu yenı savaş yontemıne karşı etkılı yontemlen uygulayınca olayın rengı değıştı. Teror Kuzey Irak'ta yuvalanıyor, Sunye'de konuş- lanıyordu.. Asker Kuzey Irak'a gırdı, gereklı operasyonlan yaptı, zaman geldığınde Sunye'ye dondu. 1998'de Kara Kuvvetlerı Komutanı Orgeneral Atilla Ateş Şam'a açıkça duyurdu. - Ya topraklannda banndırdığın terorbaşı Apo'yu korumaktan vazgeçersın, ya ışın ıcabını yenne getmrım Şam bu 'ûltımatom' uzenne Apo'yu sınırdışına çıkarmak zorunda kalınca, sonuç alındı. • Dıkkatı çeken nedır? Turkıye terore karşı savaşımı Kuzey Irak'ta yü- rutuyordu, ama yetmıyordu, Sunye'yı bu kapsa- ma dahıl etmeden teror noktalanmadı. Çunku dıştan desteklenmeden Anadolu'da te- ror yurumez. • Pekı, bugunku durum nedır? Sunye ıle Turkıye'nın ılışkılerı duzelmıştır, Şam terore yataklık etmıyor. Ya Kuzey Irak? Eskıden Turk asken bu bolgeye gınp çıkabılır- dı, şımdı Kuzey Irak'ta ABD var.. Ve ABD, bolgede Turk askennın kafasına çuval geçınp teroru koruyucu kanatlarının altına alıyor... PKK teroru bu nedenle yenıden gundeme gır- dı. • ABD bunu neden yapıyor? Çok açık ve seçık... Bush yonetımı Turkıye'nın Ortadoğu'da ve on- celıkle Irak'takı tutumunda Amenkan gudumune gırmesını ıstıyor, PKK'ye Kuzey Irak'ta bunun ıçın "yataklık" edıyor Daha 'harbı' deyışle Bush yonetımı PKK'yı Tur- kıye'ye ıstedıklennı yaptırmak ıçın kullanıyor. Turk/ye bu durumda ne yapmalı?. • Başkan Bush yonetımının ıstedıkienne 'evef' dı- yebılır Turkıye, Ortadoğu'da Amenkan gudumu- ne gırebılır, Irak savaşında ongorulen ışlevı ustle- nebılır; ama, bır ıhtımal daha var kı duşunmek ge- rek.. Irak ışgalındekı gelışmelerı yakından ızleyenler dıyorlar kı. - Irak'ta dırenış gun geçtıkçe yoğunlaşıyor, us- talaşıyor, eksılmıyor artıyor, Araplar savaşmasını oğrenıyohar ABD kesımınde ıse çekılmekten söz açılıyor Bugun Turkıye'yı Irak'ta kullanmak ısteyen Bush yonetımı muradınaerdıkten sonra bır gun gelırçe- kılırse halımız nıce olur?.. Y K Yayınlan'ndan ("Resım ve Heykel Muzesı Koieksıyonu" kıtabı gıbı) BÜYÜK BOY, KALIN VE YENİ kıtaplar ıle aygıt ve makınelenn parçalannın îng adlannın belırtıldığı YENİ "Visual Dictionary" INDIRIMLİ OLARAK satılıktır. Tel: 0 216 366 83 43 (Öğleden sonrakn) metin aydoğan'da Yeni Kitap TURKIY t LZfcRINt NO1 L\R 1923-2005 UMAV YAYINLARPnm diğcr kitaplan Muuafa kemal u Bitmi.ii.-n Ovun Kurraluş Sava5 ı WetınA*dozan Metm ' Yenı Dunva Duzenı Kcmahzm ve Tnrknı. Metm Atdogan Avrupa Bırlıgı nın flnannnk Rnm Ncresındevız Metm Avdogan Musufa kemal ^tatürk Bılım ve Ünnersıte Prn Or MeimO^ıU ıl Rıınihmi Metın \vdo%an \ntık Çağdan Kure5ellqme\e >onetim fieleneklerı ve Tflrkler Mettn \trhgan UMAY YAYINLARI 0.2.Î2.422 51 14 - fax : 0.2.U.464 41 e- m.iil: ıımayy.ıyinlari(«yalı<><).ı:om ww\v.ıınıa\ yayinlari.com Bütün Kitapçılarda