Catalog

2005 SALI CUMHURİYET Dünyanın beşinci büyük telekom şirketi İspanyol Telefonica, İngiliz 02'yi satın alıyor Telekomda dev birleşme02, Prremiere Ligtakımı ArsenaJin CJM\\J]\ \JİVJ_l ekonomita cumhuriyet.com.tr Ekonomi Servisi - Te- lekom sektöründe dev birleşme gerçekleşi- yor. Dünyanın beşin- J ci büyük telekom şir- X f keti ispanyol Telefonica, * îngiliz GSM operatörü 02'yi 31.6 milyar dolara sa- tın alma konusunda anlaştık- lannı açıkladı. NTVMSNBC ve AAnın haberlerine göre ispanyol şirketi, bu satın almayla Av- • 145 milyon aboneli Telefonica, 25 milyon aboneli 02'yi alarak Ingiltere ve Almanya'ya adım atmaya hazırlanıyor. 31.6 milyar dolarlık satın almanın ocakta tamamlanması planlanıyor. rupa'nın iki büyük cep tele- Telefonica'nın ödeyeceği n olan Ingiltere ve Alman- fonu pazan olan Ingiltere ve Almanya'ya girmeyi planlı- yor. Satın alma işleminin 2006 Ocak ayında tamam- lanması öngörülüyor. Türk Telekom'un özelleş- tirme aşamasuıda bir ara Türk Telekom'la da ilgilenen miktar, O2 hisselerinin yüz- de 22 üzerinde bir değere denk geliyor. Şirket, O2'yi satın alarak, Avrupa'daki et- kinliğini arttırma planını ha- yata geçirmiş olacak. Şirket, bu hamleyle Avrupa'nın en büyük iki cep telefonu paza- ya'ya adım atacak. Talipleri olmuştu tngiliz 02'ye daha önce Deutsche Telekom AG ve Hollandalı KPN Grup da ta- lip olmuştu. Avrupa, Afrika ve Güney Amerika'da faaliyet gösteren Telefonica'nın haziran ayı itibanyla yaklaşık yüzde 72'si Ispanya dışında olmak üzere toplam 145 milyon abonesi bulunuyor. İngiliz O2 ise Avrupa'nın altıncı büyük cep telefonu şirketi konumunda bulunu- yor. Ingiltere, Almanya ve tr- landa'da faaliyet gösteren şir- ketin yaklaşık 25 milyon abonesi var. 2 0 0 4 ' E BEDEL 9 ayda 34grev DtYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye"de 2005 yıluıın ılk dokuz ayında kamu \e özel sektörde yapılan grev sayısı, 2004 yılının tamamında yapılan grev sayısını geçti. 2004 yılının tamamında katnuda 1, özel sektörde 29 olmak üzere 30 grev yapılırken, 2005 yılının ilk dokuz ayında yapılan grev sayısı kamuda 1, özel sektörde 33 olmak üzere 34'e yükseldi. 2004 yılında yapılan grevlerde işyeri sayısı toplam 47 iken, greve katılan işçi sayısı 3 bin 557, kaybolan iş günü sayısı ise 93 bin 161 gün oldu. 2005 yılında alınan grev karan sayısı 209 olurken, bunlardan 158'inin grev karan durduruldu, 17 greve de henûz başlanılmadı. 2005 yılında yapılan 34 greve katılan işyeri sayısı 57. greve katılan işçi sayısı 3 bin 529, kaybolan iş günü sayısı da 152 bin 645 gün oldu. Haber-Sen Diyarbakır Şube Başkanı Mehmet Enün Güler, bu yıl grev sayısının diğer yıllara oranla artmasmın en temel sebebini hak gasplannın artmasına bağlayarak "Grevierin çoğunun özel sektörde yaşanmasının sebebi hak gasplannın özel sektörde daha fazla yapdmasıdır. Birçok özel sektörde örgütienme yapdamıyor ve çahşan işçüerin haklan verihniyor. lşçinin itirazı sonucunda işten çıkanlma yapıbyor. Bizim için sosyal haklar ve iş güvencesi çok önemlidir" dedi. Yaptıklan grevlerde en azından işlerin daha kötüye gıtmesıni engelledikJerine dikkat çeken Güler, hak gasplannın bu şekilde devam etmesi durumunda grev sayısının her geçen yıl biraz daha artacağını söyledi. 160 GÜN SÜRDÜ Coca-Cola eylemi bitti Ekonomi Servisi - Coca-Cola'mn • taşeron şirketi Trakya Nakliyat'ta işten çıkanldığı için eylem yapan 110 işçinin eylemleri sona erdi. 160 gün sonra uzlaşmaya vanlan eylem sonunda işçilere haklannın eksiksiz ödeneceği sözü verildi. Nakliyat-Iş Sendikası tarafindan yapılan açıklamaya göre, işten çıkanlan tüm işçilere kıdem ve ihbar tazminatlan ödendi. Yenibosna ve Dudullu'da kıdem ve ihbar tazminatlan sendikanın önerileri doğrultusunda yeniden hesaplandı. Eylemdeki işçiler, çalışmadıklan süreler de dahil ohnak üzere toplam 14 aylık tazminat aldılar. Tazminatlannın tamamınm nakit olarak ve bir kerede işçilere ödendiğini belirten sendika, tazminatlann, şu ana kadar ülkemizde mahkemelerin verdiği işe iade davalannın sonucu alınan tazminatlann üzerinde olduğunu da vurguladı. Alenia Aeronautka'nın CEO'su Giovanııi Bertolone, ortakhk için aülan adımlann karşıhksız kalmadığını söyledi. A. Aeronautica, Eurofıghterpmjesi için 'tam ortaJdık' teJdifıniyinelerken Türkiye 'bilgi talebi'ndebulundu Türkiye Typhoon'a daha ALPERİZBUL ROMA - Avrupa Birli- ği'nin ortak savunma projesi olarak da nitelenen Euro- fighter Typhoon üretiminde, Ingiltere, tspanya ve Fransa ile konsorsiyum oluşturan ttalya, projeye Türkiye'nin de ortak olması için ısrannı sürdürüyor. Türkiye'nin or- tak olması halinde tüm kay- nak kodlan ve sistem geliştir- me sorumluluğunun Türkiye ilepaylaşılacağını ıfade eden Italya'dald üretim üssü Ale- nia Aeronautica'nın CEO'su Giovanni Bertolone, Türki- ye'den ğelen "bflgitalebi''nin (Request For Informati- onRFI) ortaldık için atılan adımlann karşılıksız kalma- dıgını gösterdiğini söyledi. Türk gazeteciler, Euro- fighter'ın Itah/a'daki üretimı- ni yapan Alenia Aeronauti- ca'nın Torino'daki üretim üs- sünü gezdiler. Gezi sırasında Eurofighter konsorsiyumu- nun Italyan ortagı Alenia Ae- ronautica, eylül sonunda An- T"^v ört ülkenin oluşturduğu kon- I 1 sorsiyumun Italyan ayağından gelen J-^r teklifin Avrupa Birligı üyeli- ğı sürecinde çok önemli oldu- ğunu ıfade eden dış politika uzman- ları, savunma sa- nayiindeyapılacak böyle- si bir işbirliğinin, birliğe enteg- rasyon açısından büyük önem taşıdığını belirttiler. Ayrıca Türkiye 'ye sağla- nacak bilgi akışıyla Türkiye 'nin uzay teknolo- jileri ve havacılık alanında önemli bir gelişme saglaya- cağını anlatan uzmanlar, üretim için yapılacakyatırımın da büyük bir ıstihdam olanağı yaratacağını vurguladılar. kara'da düzenlenen IDEF 2005 Savunma Sanayıleri Fuan'nda Türkiye'ye yaptığı '5. ortakhk' teklifinı bir kez daha yineledı. Sorulan yanıtlayan Ale nia Aeronautica CEO'su Gı- ovanni Bertolone, eylül so- nunda Türkiye'ye gerçekleş- tirdikleri ziyaretin ardından geçen günlerde ellerine ula- şan "bflgi talebi"nin (RFI), Eurofighter'ın Türkiye'dekı geleceği için yepyeni bir say- fa açtığını belırterek "Bu ge- lişme, çabalanmızın ve işbir- liği arayişımızın yanıtstz kal- madığının en kuvveth* göster- gesi" dedı. Tam ortakhk' "Bilgi talebTnin gızli an- cak aynntılı bir ıçerik taşıdı- ğını ıfade eden Bertolone, "Söz konusu belgedeki tüm detaylara teker teker cevap veren metni Ocak 2006 orta- larmda Türkiye'ye göndere- ceğiz. Nihai karan Türk Sa- vunma Sanayii Müsteşarhğı verecektir™ dedi. Eurofıghter konsorsiyumu olarak Türkiye'ye yaptıklan teklifin 'tam ortakhk' oldu- ğunu ve bunun diğer dört or- tak ülke ile a>Tiı hak ve yetki- lere sahip ohnak anlamına geldiğini söyleyen Bertolone, bu çerçevede Türkiye'nin Eurofıghter'ın tüm kaynak kodlanna tam erişıminin ola- cağını vurguladı. Kaynak kodlannın yanı sıra Euro- fighter üretım sürecinde 'sis- tem tasanm sorumluluğu' (System Development Res- ponsibilıty/SDR) olarak ta- nımlanan ve her bir ortak ül- kenin uçağın belirlı bir kıs- mının gerek tasanm gerekse üretim olarak tam sorumlu- luğunu üstlenmesi anlamına gelen yöntem çerçevesinde Türkiye'nin ortak olması du- rumunda uçagın belırli bö- lümlerinin SDR'sini alacağı- nı anlattı. Dokuz ayda 8 katrilyon liralık ceza kesildi, 1.1 katrilyon lirası tahsil edildi çıktıCeza, ceza olmak ANKARA (AA) - Yurttaş, para cezalannı ödemeye ya- naşmıyor. Yılbaşından bu yana kesilen her 100 liralık para cezasının ancak 14.6 li- rası tahsil edilebildi. Maliye Bakanlığı Muha- sebat Genel Müdürlüğü ve- rilerine göre 2004'ün 9 ayında, 6 katrilyon 795.3 trilyon lira para cezası ke- sildi. 2005'in 9 aylık dönemin- de kesilen ceza tutan geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 18.1 arttı. Bu yıl top- • Trafik canavarlan, vergi kaçakçılan, mahkemeye yolu düşenler, kesilen 100 liralık cezanın yalnızca 14.6 lirasını ödedi. Geçen yıl yüzde 23.6 olan ceza tahsilat oranı bu yıl yüzde 14'e geriledi. lam ceza tutan, 8 katrilyon 27.8 trilyon liraya yükseldi. Devlet, 2004'ün iÛc 9 ayın- da vatandaşa uyguladığı 6 katrilyon 795.3 trilyon lira- lık cezanın, 1 katrilyon 606 trilyon lirasını tahsil etti. 2005'in 9 aylık dönemin- de kesilen ceza miktan ar- tarken, bunlann toplanabi- len bölümü geçen yılın da altmda kaldı. Bu yıl eylül sonu itibanyla 1 katrilyon 171.1 trilyon lira para ceza- sı tahsil edilebildi. Bu şekil- de tahsilat oranı da yüzde 14.6 olarak hesaplandı. Bu yıl eylül sonu itibany- la vatandaşa kesilen cezala- nn 6 katrilyon 210.4 trilyon lirasını vergi cezalan oluş- turdu. Bu dönemde trafik canavarlanna 308.3 tril- yon lira ceza verilirken, idarenin kestiği ceza tutan 340.3 trilyon lira, mah- kemelerin ise 212.5 trilyon lira olarak belirlendi. Geri kalan tutar da diğer işlem- lerle ilgili cezalardan mey- dana geldi. Dünya yollarında yeni standart: Diamond Class -Otııbûsie dalu teyffli" yakııı İŞÇİMN EVRENİNDEN ŞÜKRAfr SONER Çarpıtma Istatistiğin istenildiğinde en güzel yalan olarak kullanılabileceğini, ilk kez öğrencilik yıllanmda Sev- gili Hocamız Prof. Haluk Cillov'dan duymuştum. Hükümetin işçi sendikalannı baskı attındatutmak, kamuoyu oluştunmak amacıyla IMF'ye söz verdi- ği şu ünlü Sosyal Güvenlik Reformu (!) için ha- zırtattığı tabii ki doğru, ama aynı zamanda gerçek- leri saptırma anlamında kuyruklu yalan niteliğinde- ki raporu, dün sabah haberterinde dinlediğimde, kimi medyanın manşet haber yaptığını öğrenince bir kez daha acı gülümseme ile anımsadım. Tabii ki Türkiye'de bir çalışanın ortalama 5.5 ki- şiye baktığı doğru. Genel bütçeden katkının 11 yıllık faturasının 350 milyar dolar tuttuğu haber başlığı ise kulaklan tırmalıyor. Sosyal güvenlik hak- lan üzerine yaratılmak istenen baskı için gerçek- ten çok çarpıcı, dudak uçuklatıcı bir rakam. Bu- gün bir medya araştırma kurumu kamuoyunda an- ket düzenlese, söz konusu raporun haberinin ne anlama geldiğini sorgulasa, (tabii halkımızın ço- ğunluğu haber izlemediği için duymamış olabilir, ama duymuş olanlar için geçerii olmak üzere) bu işin devlete çok pahalrya mal olduğu gibi genel bir kanı ortaya çıkacaktır. Çünkü raporun satır arasında kalan bilgi, yani söz konusu rakama, sosyal güvenlik sistemi için bütçeden yapılan harcamaların 11 yıllık toplamı- nın Hazine kâğıtlannda değerlendirilmesi halinde vanldığı atlanmış olacaktır. Gerçekte sosyal gü- venlik sistemimize yapılan harcamaların yüzde 4.6'ya varan bir oranı Hazine'den karşılanmakta- dır. Kara delik, sosyal güvenlik sistemlerinin açığı olarak kamuoyuna pazarlanan bu oran, aslında başka ülkelerde, kapitalist düzenlerde de sosyal güvenlik sistemlerine aynlan katkı paylannı aşan bir rakam değildir. Tabii buradan sosyal güvenlik sistemimizde so- run yok ya da aktüeryal hesaplan doğru işliyor gi- bi bir sonuca varmak söz konusu değil. Sosyal gü- venlik sistemlerinin çok kötü işletilmesi, özellikle çalışan sigortalı işçilerin üzerine bindirilmesi, ke- "• silen primlerin çalışan işçi için çok yüksek olma- ' sına karşın yararlanmanın çok yetersiz kalması gerçeği bir yana... Sosyal güvenlik sistemleri ara- (sındaki yükümlülük, yararlanma dengesiz- liği tek başına anlamlı bir reform gereklili- ğini ortaya koyuyor. Çalışan genç nüfusu çok yüksek bir ülkede sosyal güvenlik sisteminin çök- müş olması da tek başına acil bir şeylerin yapıl J masını gerekli kılıyor. Gelin görün ki Erdoğan hükümetinin zaten ne- fesi kesilmiş işçi sendikacılık hareketini teslim al- ma, işçinin sosyal güvenlik haklannı çok ciddi, gasp etme boyutunda kısıtlama projesi olan şu ünlü sosyal güvenlik reformu paketini Meclis'ten geçirmek için yol arayışı çok başka bir iş. En çok 6.923 milyon işçinin sırtındaki toplam 12.844 si- gortalının, nüfusun yüzde 89'una baktığı gerçeği, doğrudan siyasi irade ve sermayenin sorumlulu- ğu, suçu olan bir durum. Tabii ki çalışamayacak, yaşlı, emekli, çokyoksul kitlelerin bakılması, kamunun, devletin sorumlulu- ğunda, onlara devlet bütçesinden katkı payı ile ça- lışanın ödediği primlerden aktarma yapılacak. Suç ve sorumsuzluk, siyasi iktidar, sermaye suç ortak- lığında, çalışanlann yansından fazlasını oluşturan kayıt dışı işçi çalıştırmada. En az bir 7 milyon kişi- yi kaçak, sigortasız, priminı, bu arada işverenden alınması gerekli vergisini de almadan çalıştırmayı, sermaye düzeninin, vahşi kapitalist düzenin vaz- geçilmez bir aracı olarak göreceksiniz.. Erdoğan hükümeti iktidannda bunu azaltmadan yana bir adım atmayı hak götüre, çoğaltmadan, ya- ni kayıt dışı, vurgun düzeninden yana katkıda bu- lunacaksınız. Üstüne üstlük, kapitalistin Allahı ülke- lerde geçerii olan devletin katkı payını da kara de- lik gibi pazarlayacaksınız. Çok kötü işletmenin çok olumsuz sonuçlannı, sadece sosyal güvenlik sis- temlerindeki soygun ve vurgun anlamında arttıra- caksınız. (SSK hastanelerinin ilaç vetedavideki bü- yük yükü omuzlamasını, özel hastaneleri, ilaç sa- nayiini zengin etme uğruna yok edeceksiniz.) Sosyal güvenlik reformu adı attında, bu sistem- den yarariananları cezalandırarak çıkış yolu araya- caksınız. Hem çalışanın ödeyeceği primleri kat- layacak hem de emeklilık hakkını yıl olarak uzata- cak, ödeme olarak arttıracak, sonra da sağlık hiz- metlerinden yararianmayı kısıtlayacak, ilaçta ve sağlıkta katkı paylannı katlayacak, kimilerini or- tadan kaldıracak formüllere reform diyeceksiniz. Gerçekten ortada işleyen birdemokratik düzen, ayakta işçi sendikacılık hareketi olsa, bu işin sonunda kan çıkar. Bu reform paketi bu Meclis'ten zorçıkar. Gelin görün ki kamuoyunun aldatılması, sendikacılık hareketinin uyuması, siyasal iktidar- sermaye güçlü ittifakı, akıl almaz bir ilişkilendiril- mişgazetecilikdüzeni, sahibinin sesi medya.. der- ken, çarklann nasıl işleyeceği hiç belli olmaz. Iş- çiye, yoksula çok ağır bu yeni IMF kazığı, çok da kolay çıkabilir, her gün borsa yupilerinin özlemle çıkmalı dedikleri şu ünlü reform tasansı çok ko- lay da yasalaşabilir. soner@cumhuriyet.com.tr OPEC: TALEBİ KARŞILARIZ Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Genel Sekreteri Ad- nan Şihabeddin, kartelin kıızeyyanmkürede kış mevsimin- de artacak olan petrol talebini karşılayabileceğini söyle- di. Şihabeddin, Moskova da katüdığı bir konferansta, 11 üyeli örgütün şu anda günliik 2 milyon varilyedek ka- pasiteye sahip olduğunu, bunun da beklenen ta- lep artışım karşüamaya yeteceğini belirtti. OPEC Genel Sekreteri, kartelin gelecek 5 yıl ıçinde günliik iiretimini 12 milyon va- rile çıkaracağım, bunun da 7 ya da 8 milyon varil olacağı tahmin edilen talebe göre yeterli bir miktar ola- cağını da ifade etti. SANATÇILAR ELDE KALDI NOVARTIS, CHIRON HİSSESİ ALIYOR TasarrufMevduatı Sigor- ta Fonu 'na (TMSF) dev- redilen, Kentbank 'a olan kredi borcundan dolavı haczedilen Prestij Müzik ve bünyesindeki 20sanat- çının isim haklanna alıcı çıkmadı. TMSF merkez binasmda Haluk Le- . vent, Suat Su- SJ na.ElifKarh O veNuravHa- fiftas ın da aralannda bulunduğu 20 sanatçının ismi marka olarak alıcı aradı. Ancak TMSF gö- revlisi MehmetPaz\'anoğ- lu, başvuru olmadığı için satışın bugüne bırakıldı- ğım bildirdi. Sanatçılar arasında en vüksek mu- hammen bedel, 100 bin YTL ile Haluk Levent 'e ait bulunuyor. Isviçreli eczacı- lık devi Novartis, ABD 7/ Chiron 'un kalan hisselerini 5.1 milyar dolara satın alacak. No- vartis ten yapılan açıklamada, şirke- tin, dünyanın en büvük beşinci ilaç fırması olan Chi- ron 'un yüzde 58 lik hissesinin, hisse başına 45 dolar nakit ödemeyle top- lam 5.1 milyar dola- ra satın almaya ka- rar verildiği bildiril- di. Novartis, Chiron hisselerinin alımıyla ABD li şirketlerin uzmanlaştığı aşı alanında kaliteyi ve kapasiteyi arthrmak amacıylayatırım yapacaklarını da du- yurdu. Novartis, daha önce Chiron 'un yüzde 42 'lik hissesini satın almıştı.