Catalog

SAYFA CUMHURİYET 12 OCAK 2005 ÇARŞAMBA 14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr Faruk Nafiz Çamlıbel Müzesi, uzun yıllar öğretmenlik yaptığı okulda dün törenle açıldı 'HanDuvadan'şairiNENAÇALİDtS "Aradan yıllar geçti işte o gün- den beri / Ne zaman yolda bir ha- na rastlasam irkilirim, / Çünkü sizden gizlenen dertleri ben bili- riın. / Ey köyleri hududa bağlayan yaşlı yollar, / Dönmeyen yolculara ağlayan yaslı yollar!/ Ey garip çiz- gUeıİe dolu han duvarlan, / Ey han- ların gönlümü sızlatan duvarla- rı!..." Bu dizelerle bitiyor Faruk Na- fiz Çamlıbel'ın o iinlü 'Han Du- varlan' şiiri... Şiirlerı Yapı Kredi Yayınları ta- rafından yayımlanan Çamhbel'in yazı masası, pasaportu, Meclis kartı, kalemleri, kitaplannın tüm baskıları, Atatürk'ün kendi el ya- zısıyla imzasının yer aldığı fotoğ- rafı, gazete kupürleri, aile albü- mü, basın kartı ve büstü, bir zaman- lar edebıyat öğretmenliği yaptığı Kabataş Erkek Lisesı'ne, oğlu ts- met Okyay, kızı Yelis Belgin ve da- madı Fahrettin Belgin tarafından bağışlandı. Ve ünlü şaırin tüm özel eşyalarının sergilendiği Faruk Na- fiz Çamlıbel Müzesi dün Kabataş Erkek Lisesi'nde açıldı. özel eşyalar tcaybolmuş Çamlıberin kızı Yelis Belgin müze için şunları söyledi: "Eşim bazı dosflaruun teşvikiyle böyle bir işe başladı. Daha önce bu eşyaları Marmara Üniversitesi'ne hibe et- miştim. Benim ve ağabeyimin ço- cukları yok. Bizden sonra bunla- ra nasıl sahip çılalacağuu bilemi- yorum. Bu özel eşyaları Marmara Üniversitesi'ne hibe ettik. Fakat orada bazı üzel eşyalar kaybolnıuş, hem de değeri pek biu'nmemişti. Bir konuşma sırasında Kabataş Er- Usta şair Faruk Nafiz Çamhbel'in kızı Yelis Belgin açılışa katılıh. kek Lisesi'nden böyle bir öneri ge- liııce hepsini buraya bağışlama ka- rarı aldık. Bizim için önenüi olan babamızm adının yaşanıası. Bu- gün en mutlu günlerimizden biri." Kabataş Erkek Lisesı Müdürü Korel Haksun yaptığı konuşmada, Kabataş Erkek Lisesi'nin tarihı önemine değınirken vakıf kuru- cularından Prof. Dr.Metin Sözen ıle Yıldız Teknik Üniversitesi Mü- zecilık Bölümü Başkanı Prof. To- mur Atagök'ün rehberlığınde Fa- ruk Nafız Çamlıbel Müzesi'nı kur- duklarını belirttı. Klasık müze an- layışının çok dışında bir müze ol- ' umhuriyet dönemi şiirimizin ünlü adlarından Faruk Nafiz Çamhbel'in de artık bir müzesi var. Kabataş Erkek Lisesi'nde dün törenle açılan müzede Çamhbel'in yazı masası, pasaportu, Meclis kartı, kalemleri, kitaplarının tüm baskıları, Atatürk'ün kendi el yazısıyla imzasının yer aldığı fotoğrafı, gazete kupürleri, aile albümü, basın kartı, büstü ve başka özel eşyaları sergileniyor. 'Han Duvarlan' şairinin bir zamanlar edebiyat öğretmenliği yaptığı Kabataş Erkek Lisesi'ne bütün bu eşyalar, oğlu îsmet Okyay, kızı Yelis Belgin ve damadı Fahrettin Belgin tarafından bağışlandı. Müze, Prof. Dr. Metin Sözen ile Yıldız Teknik Üniversitesi Müzecilik Bölümü Başkanı Prof. Tomur Atagök'ün denetiminde düzenlendi. duğunu söylerken amaçlannın ya- şayan bir müze olduğunun altını çizdı. Kabataş Erkek Lisesi Adnan Dinçer Salonu'nda yapılan top- lantıda konuşan Milli Eğıtim Ba- kanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Necat Birinci, Çamlıbel'inyazınsal kişi- liğine değinirken ülkemızde kurum müzelerinin, kuruluşlara yeni mü- zeler kurmak için yollar açacağı- nı belirtti. Aşk duygusunu en iyf anlatan klşi Birinci, 50 yıl boyunca kuşakla- rın aşk duygusunu Çamhbel'in şi- irlenyle elde ettiğini söyledi ve Fa- ruk Nafiz Çamhbel'in, dönemin- de aşk duygusunu en ıyi anlatan ki- şı olduğunu da sözlerıne ekledi. Etkinlikte Timur Selçuk, Çamlı- bel'in öğrencisi Cahit Muratha- noglu ve Prof. Dr. Metin Sözen de kısa birer konuşma yaptılar. Daha sonra, Kabataş Erkek Li- sesi öğrencileri Han Duvarlan şi- irini okurken, Necdet Tokatlıoğlu da udu eşliğınde usta şairin birkaç şıirini seslendirdı. Şiir yazmaya genç yaşlarda baş- layan Faruk Nafız Çamlıbel, şıir- lerini Yeni Mecnıua, Fağfur, Ede- biyat-ı Unıumiye Mecmuası, Bü- yükMecmua, Nedim, Yann, Süs ve Hayat gibi dergilerde yayımladı. llk döneminde Servet-i Fünuncuların etkisinde şiirler yazan Çamlıbel, Cumhuriyet'ten sonra 'Beş Hece- ciler' adıyla anılan topluluk ıçın- de yeraldı. BehçetKenıal'lebirlik- te yazdıkları 'Onuncu Yıl Marşı' Cemal Reşit Rey tarafından beste- lendi. Şiirin yanı sıra birkaç oyun ve bir de roman yazdı. Uzun yıllar öğretmenlik ve ga- zetecilik yapan Çamlıbel, 1946 yı- lında sıyasete atıldı. 1960 Devri- mi 'nden sonra dığer DP'lilerle bir- likte yargılandı, aklandıktan son- ra siyasetı bıraktı ve yalnızca şiır yazdı. 1973 güzünde gemıyle çık- tığı Akdeniz gezisı sırasında kalp krızinden öldü. KÜLTÜR • SANAT (0212) 293 «9 7« Şener Şen Meltem Cumbul Timuçin Esen Bu film sarsacak" Tempo "Yavuz Turgııl bize sürprizlerle dolu birfilm armağan ediyor" Sabah - Alilla Dorsay "Turgul'un iz bırakan , iyi filmlerindenbiri.." Cumhuriyıt -Sungu Çıpan "Tiirk Sineması adına son yıllarda yapılmış en iyi film" Z*man Yazan / Yöneten Yavuz Turgul "Salondan çıkan seyircinin damağında "gerçek" sinema filmlerine özgü o eşsiz tat kalıyor" Vatan 34 -Ege Cörgiin m "Seyirciyi bazen güldürüp, bazen ağlatırken iki saatliğine de olsa bambaşka bir hayatın içine almayı başarıyor" Akşam -Etnan Atmao -CAŞS, MOSTPRODUaiON GONÜL YARASI ty..,,ı« ŞENER ŞEN, MEITEM CUMBUL, TİMUÇİN ESEN, GÜVEH | ÖZGÜR M , SUMERlİLHAÇ, ERDALTOSUN, ECENAZ KIZILTAN JMER VARGt, MUSTAFA OĞUZ -^.n t.r,,,n YAVUZTÜRGUL 7ADE CAPITOL SPECTRUM14 AKAILAR HILLER AFM MAYADROH ıTAKÛY ATRIUM ATAKOV GALLEHIAPRESTIGE AVCILAR AVŞAR AVCIUR NEW AVŞAR B ÇEKMECfc ALKENT 2000 AFM B ÇEKMkCE FAVORI CUZU AFM MIGR03 EVLERHOUDAYPLEX EVLER KADIR HAS BAĞCHARSİTE BAKIHKÛY AFM CAROUSEL BAKIRKÛY AVŞAfl BAKIRKÛVCINEMACHAPUN BAYHAMPAŞA ÇOŞKUN SABAH RF^İKTAŞ BKM BfcYOGLU AFM FITAŞ BEYOÛLUEMEK ÇEKMEKÖY MOVIEGOLD BEŞYILDIZ ÇEMBERLITAŞ ŞAFAK MOVIEPLEX ÇENGELKÖY CIMEMAXI 0 BAH^C SM0P8.MILES M T CTILF-FlM0V1EPLEX ET1LFRPEUGE0T CINCCITY ETILER AFM AKMEHKE2 ETİLER AFM UPTOWN FYUPEVUP HNDIKZAÜt- KEflVAN FLOR>ACINEBONUS 0 PAŞA MASS GÛZTEPE C1NEMARCA İDEALTEPEAFM İS1İNYE CİMMALL KADIKÛY CINEMA MODA KADIKÖY SUHEYYA KADIKÖYSUREYYACEP KADIKÖY TEPE CINE«AXX KAVAUK BOGAZIÇI KOZYATAGIBONUS PF1EM TRIO KOZYATAĞICiNEPOL MALTEPE KARYA GHANOHAUS MECİDİYEKÖY ODEDN CINEPLEX OHIAKÖY AFM PRINCE3S _____ 55198 f2 b60 72 66 m 06 55 695 36 45 BSJ66 95 BB2 D6 64 853 66 96 441 l\ DS 442 13 84 462 2021 466 23 45 583 46 02 5?2b4 39 $131477 J27 J4 27 251 İÛİSİ ?m B4 39 b42 50 61 516 2660 48623 20 287 73 73 282 05 OG 352 29 80 41B96BÎ 6-Î3 41 12 hte 9B 40 616 20 08 %5 4B 43 489 06 66 323 5fl BO 348 87 73 336 06 82 336 0682 m Ü5 B5 42519 15 315 1010 362 5100 442 60 J0 216 37 90 236 20 72 00 143018001/301900 20 30 22 00 35 13 10 14 45 16 20 10 00 19 30 21 10 1500 1Q 00 21 00 '2 30 14 00 15 30 17 00 18 30 20 00 20 30 1900 ,»145 4 30 17 30 20 30 12 15 13 30 14 45 1600 17 30 1900 20 15 2' 30 22 45 001210 13 40 IOO14 0015OO »30 13 4515 30 12 30 13,00 30 1600 1520 16 50 17 00 10 30^000 21 40 C/CT23 10 23 50 180O20O0213O 16 301815 1915 21 15 22 00 7 00 18 30 20 00 21 30 14 0015 30 16 00 1700 18 30 1900 20 00 21 30 22 00 1730 1900 2030 21 45 12 30-14 00 15 30 17 00 18 30 20 00 21 30 C/CT 23 30 1515 30170O-1B30 20O0 21 30 JCT/ÇRŞ/PRŞ 12 00 15 00 ?l YOK PZT/SAL112 00 15 00-1BOO 21 00 5 11 55 13 15 14 05 14 45 1620 17 05 17 50 19 20 20 05 20 50 22 20 C CT 23 Ot 1310 1615 1900 2)30 9 00 20 30 22 00 C/CT 23 30 0Û 1500 17 0018 00 20 00 21 00 fi 00 17 15 16 30 19 45 21 00 Z2 15 DCT2130 18 30 21 30 1415154517301900 2100 515 S15 21 15 2 05 1340 14 301515 16 50 17 30 18 25 20 00^0 30 21 35 45 2140 15 22 00 13 30 15 00 16 00 1730 18 30 20 00 21 00 22 30 30 1915 20 30 22 00 4 00 15 30 17 00 1B 30 20 00 21 30 4 15-15 45 1700-18 30 19 45 21 15 22 30 C/Cİ24 00 15 30 1700 18 30 20 00 21 30 C/CT 23 00 12 30 14 00 1530 17 00 19 00 20 30 22.00 CGT.23 45 2 30 13 45 15 15 1B 30 18 00 19 15 20 45 22 00 500 1815 21 15 4 0017 00 20 00 500 1800 21 00MT2400 ı2 30 13 45 1515 16 30 1800 19 15 20 45 C/CT22 00 5 00 18 00 21 00 C/CT24 00 PREM 13 30 16 30 19 30 C/CT22 30 12 30 1345 15 15 1630 1B 00 19 15 20 45 22 00 C/CT23 30 5 0018 00 2100 15351850 21 50C/CT24 00 120013 3015 00 1630 18 00 19 30 21 00 22 30C/CT24 00 ÛRTAKÛY FERIYE Eurimaıjes OSMANBEY GAZI PENDİKOSCAR SİLİVRICINEMAX1 SUADİYE MOVIEPLEX Ş BAKKAL BEKO C C ŞİŞLİ KEMT ŞIŞLİSTTE MOVIEPLEX TEŞVİKİYEAFH LJURANİYE APM CARREFOUR USKUDAR HOVIEOOLD Z BURNU C1NECITY OLIV1UM ANKARAANKAPÜL ANKAFUV ARMADA ANKABA ATAKULE ON TOWER ANKARA BATI ANKARA BUYULUFENEH ANKARA CINrBONUS ANKARA CINEMAGIC ANKARA UEHYA ANKARA KAVAKUDEBE ANKARA ME1ROPOL ANKARA Mİ1HA1PAŞA ANKARA UOV1ECITY ANKARA MOVIEPOL «JKARA ODEON CINEPLEX ANKARA TEPE CINFMAXX ANKARA TU2E OU ANKARA TUZE OPTIMUM IZMIRAFMBORNOVA IZMIRAGORA İZMIR AV^AR PALMIYt: İZMIR CARREFOUfl MOVIF.LAND İZMİR CINE BONUS İZMIR İZMİR IZMIRKARŞIYAKADENlZ İZMİR KİPA CINECITY İZMİR MAVİŞEHİR AFM İZMİR OflKİDe AFM İZMİR ŞAN İZMIR ÇINAR EMİR ÇINAft CbMTER İ6 ?8 64 17 96 65 00 11 45 001230 30 12 00 3451515 16 30 1300 191520 45 21 45 13 U 20 00 20 4^22 00 343 6190 1OO13 3t 17 15-19 45-21 00 22 1«i C CT2110 14 30 16 00 18 0019 30 21 15CCT22 45 24 15 3 45 1500 16 30 17 45 19 15-M 30 22 00 C/CT23 15 400 1430 16 30 1700 1900-1930 21 « 00 15 30 17 00 1B30 20 00 21 30 LU ,3 00 10 30 13 0015 50 18 45 i\ 40 C/CT23 50 10 3011 15 12 0012 45 13 30-14 1515 00 15 45 16 30 1715 2015-21 00 21 45 C/CT 22 30 23 15 00 1f 115 30 441 14 14 41B30 28 21292% 241 12 41 441 17 39 229 96 18 468 71 93 425 74 78 431 Sh 15 358 06 0/ 49611G7 541 13 31 26616 32 215 3400 11001330 1615 1900 21 45CCT24 15 1130 14 301730 20 30 11 30 13 0014 30 16 00 17 30 19 00 20 30 22 00 C/CT 24 00 11 00 12 30 13 45 15 15 16 30 18 00 19 11 20 45 22 OQ C/CT 24 00 12201520181021 10 '1 00 12 25-13 45 15 10 16 30 17 55 19 15 20 40 22 00 C/CT.23 30 1045 1330 14 15 16 '5 1900 21 45 1 30 12 50 14151716 18 50 20 15 2140 CCT 23 15 11 10 1400 16 50 19 45 6 30 17 55 19 15 20 40 22 00 CCT23 30 5 30-18 30 21 J0 12 30- 13013 0 1 5015 0 343 11 29 1030 1200 2781010 12001500 27748 00 11301300 32462 30 11 30 14 00 44690 40 421 4Î61 381 64 61 386 58 88 324 42 64 489 20 00 14 00-15 30 17 00 18 30 20 00^1 15 5301700 1630 20 00 21 30 4 30 16 DO 17 30 19 00 20 30 22 00 C CT24 00 8 4O2140C/CT23 4O 1830 21 30L CT24 15 14 301600 17 30 19 00 20 30 22 00 CTT 24 00 715 1845 20152145 3 30 15 00 16 30 18 00-19 30 21 00 22 30 C CT24 00 8 30 1B00 2100 14 30 16 00 17 30 19 00 20 30 21 45C CTJ3 Jû 16301900 21 30 4 00 15 30 17 00 18 30 20 00 21 30CCT2300 24 30 5 00 18 00 2100 ,330 1500 1615 1600 1915 21 15 •3 30 21 30 C/CT 24 30 101 5-1J 00 131516 00 161519 00 19 15 22 00 22 15 C/CT 24 01 15151515 4 2015 20 45 21 45 22 15 C/CT 23 30 24 00 4B3ftl1 12 00 14 3016 45 19 00 2130 469 88B5 11 30 14 00 16 3019 00 21 30 277 II 00 11 3014 00 16 30 19 00 21 30 ADANA ARIPl EX CFMALPA ( jA/ARIPLEX RESATBEY/METRO/ METROPOL/TEPE CINFMAXX ADAPAZARI AKM/PRESTIGE AFYON HNEMOVIF AKHİSAR BEI EDİYE" ALANYA ÖRNEK ANTAKYA KONAK ANTALYA AFM G MALL/ClNt BONUS/ LAURA AFM/MEGAPOL/PLAZA/PnESTIGE AYDIN DOHA BALIKESİF4 ŞAN BODRUM CINEMARINE BOLU KAHDFLtN Eurttıagas. BUR3A AFM ( ARHtriHJU Al-U ZAf-fcR PL A7A Al 1 »JAnMAK BURÇ/BADFMÜ BURÇ/CINCDROMbyMEGAPOL SETBAŞI PRCSTIGE ÇANAKKALE AFM ÇOBLU ORIÜN PRESTIGf/MB/ÖZDOl'iANLAR OENIZLI AFW BCLEDlYf DIYARBAKIR C ıu MALL DIIAN DUZCEAbMARTI ELA2IĞ SARAV ERZURUM CAFF DE CINFMA/OADA^, ESKİŞEHİR AFM/KILICOĞLU FETHİYE DORUK G ANTEP PRESTlGE OİRESUN BEbT ISPARTAAl-M ISKENDERUN blTF İZMIT BELbAOOl PHIN OU1 Lt- r I urımdijo. K D Z FREÛLI AKM/rHECU ERDEMİR K MARAŞ MrTRO KAYSERİ KASSERIA/ONAY KIBRI9 LEFKOŞE M1SIRLI2ADC KONYA AFRA KFNT MASERA t ur mjgus, TEPf nNFMAXX;TU7C KULh SITE KUTAHYA HOTAŞ MALATYA YEŞlL MANİSA HOLLYWOOD 2000/KARAKÜY HOLLYWOOD MARMARİS CINE PÛINT MEHSİN BEYMeN/BOYNER ÇARS1/METRO/CEP SINEMAil MUĞLA ZEYBEK NAZİLLt BtLbÜIYF ORDU AFM/CINEWQRLD FtfzE PEMBEKÖŞK SAFRANBOLU ATAMERKEZ SAMSUN KONAKPLEX/PLANET SIVAS KLAb/MEGAPOL Ş URFA FMEK TeKİRDAÖ C1NEWAXI TOKAT KARİZMA TRABZON ROVAL UŞAK KARIJN VAN EMEK YALOVACINE77 ZONGULOAK BELEDİYF ARİF DAMAR Arahk/2004 edebıyat dergılerınden: Adam Sanat, Agora, Akatalpa, Berfin Bahar, Dize, Edebıyat ve Eleştiri, Islık, Imlasız, Gösterı, Kitap-hk, Nikbinlik, Sanat ve Hayat, Şiirin, Ünlem, Varlık, Yasakmeyve'de yer alan şiirleri oku- dum, inceledım. Ve Adam Sanat dergisindeki Roni Margulies'in "ÖzgürlükŞarkıları" ad- lı şiirini Ayın Şiiri olarak değerlendir- dım. Roni Margulies 1955 tstanbul do- ğumlu, 1972'den beri Londra'da yaşı- yor. Devrimci, şair, çevirmen. "Özgür- lük Şarkılan" şiirinde adından sanıl- dığı gibi özgürlük temasını ışlemiyor sa- dece. Bundan daha çok, büyük dünya sosyalist devrimıne inancını ve bu dev- rimin kendisine getireceği bireysel mut- luluğunu anlatıyor. Çok yıllardır şair- lerimiz böyle konulara uzak duruyor. 12 Eylül darbesinin getirdiği baskılardan ötürü genel bir çekiniklik egemenliği- ni 25 yıldır sürdürüyor. Ve hâlâ banş, eşitlik, kardeşlik gibi kavramlan dile getirenler susturuluyor. Bildiğiniz şey- leri yinelemenin gereği yok. Roni Margulies'in şiiri nedenbilmem bana Nâarn Hikmet'in Sesini Kaybe- den Şehir kitabındaki 1930'da yazdığı "Belki Ben" şiirini anımsattı. Sanırım konu ortakhğından ötürü bu. Nâzım'ın şiirinden birkaç dize aktaracağım: Veben o günden Özgürlük Şarkılan Kuşkum yok, ben o günü göreceğım. Çok sonra, ama büyük olasılıkla şöyle- Kocaman bir meydanda tümüne yakını koca bir kentin toplanmış bir ağızdan özgürlük şarkıları söylerken nihayet, avazım çıktığı kadar bir iki dakika katılıp ben de kalabalığın coşkusuna, nefes nefese, dayanarak belki bastonuma, yaslanıp bir yoldaşımın omuzuna, bar bar bağıracağım. Konuşmayacağım ilk çok daha sonra; sağ kalırsam eğer Şehrin meydan kenarlarında yasla- nıp duvarlara son kavgadan sonra benim sağ kalan ihtiyarlara bayram akşamlannda keman çalacağım Aklım Sevgili MemetFuat'ın bir dü- şüncesine takıldı. Günce 2'de 20 Nisan 2002 'de aradığımı buldum. Memet Fu- at bakın ne yazıyor: "Sonunda Özdemir lnce'nin dört şiirinden ilki ustahğıyla öne çıkn.Başanhbir şiir. Ama benim gön- lüın sanırım çok önemsiz bir olayı şair- ce anlatan Roni'nin şiirinde kaldı. Yan- lışadrescgelmişbir mektubun doğru ad- rese götürülüp bırakıhşı. Böyle bir şiir mi olur! Ama olmuş işte. Roni yanıan." Geç de olsa Memet'in de bir dıleği- nı yerine getirdiğim için mutluyum. kez, atılmayacağım öne. Sonrasının ise bunun ne önemı var'' Uzaklaşacağım yavaşça. Tam ulaşmışken eve, ya son basamağı ya da bir sigarayı kaldıramayacak bırden yüreğim, ya babam gelecek akhma ya Elsa ya annem, oturacağım merdivene, "Yann .." diyeceğim ve bir şeyler anlatırmış gibi hararetle Doğan'a, farkında bıle olmadan, öleceğım heyecanla. PORTRE / RONİ MARCUÜES Devrimci, şair, çevirmen. îlk şiir kitabı 1991'de yayımlandı, bunu beş şiir kitabı, çocukluk anılan üzerine bir kitabı, dört çeviri şiir kitabı, sıyasi çevıriler ve edebiyat, sıyaset, tanh konulannda dergı ye gazete yazıları ızledı. Şiir ki- tabı 'Saat Farkı' ile '2002 Yunus Nadı Şiir Ödülü'nü aldı. Yayımlanmış şiır kıtaplarıdanbazıları: 'HerRındBilir' (1991), 'GünOrtasında' (1992), 'Mağ- rur OlmaPadişahım'( 1994), 'BilirimNiye Yanık'( 1996), 'Elsa'(2000). DEFNE GOLGESt TURGAY FİŞEKÇİ İnsanlık Durumu' Andre Malraux, 1933te yazdığı İnsanlık Du- rumu adlı romanında 1920'lerde, Çin'deki kur- tuluş mücadeleleri sırasında farklı topluluklardan insanların içine düştükleri trajık serüvenleri anla- tır. Roman kahramanları ne denli farklı düşünce- lerde olsalar, hayata, dünyaya ilişkin başka baş- ka hedeflerin peşinde olsalar da sonunda "insan- lık hali" diyebileceğiımiz ortak bir yazgının içinde yaklaşıkaynıduygularıyaşarlar. Insanıninsanol- maktan gelen özellikleri her durumda öne çıkar. Güney Asya'daki deprem ve tsunami yıkımları kar- şısında insanoğlunun içine düştüğü durumlara baktıkça, insan denen varlığın anlamını yeniden yeniden düşünmek için türlü olaylarla karşı kar- şıya kaldık. Büyük yıkımdan bu yana gazetelere yansıyan haber başlıklarına bakmak bile, çelişki- den çelişkiye düşürüyor insanı. Unutamadığım ilk haberlerden biri, Ingiltere'de devletin yapacağını açıkladığı yardımdan daha faz- lasının halk arasında başlatılan yardım kampan- yasıyla toplanmış olmasıydı. Yıne Amerikan dev- leti de ilk açıklamasında son derece düşük bir yar- dımdan söz etti, ardından gelen tepkilerle yeni yar- dımlara girişti. Bu yıkımın bunca ilgi uyandırmasının bir nede- ni de bölgede binlerce varsıl ülke yurttaşının ta- tilde olması ve birçoğunun da zarar görmesiydi. Meğerbu bölge birtatil cennetiymiş. Kışortasın- da ucuz güneş, cinsel sömürüye açık ucuz ve kör- pe tenler. Yoksa koca Afrika kıtasında her gün AIDS ve açlıktan insanlar ölüp gidıyor ama insan- lık ailesi nedense bu acıyla yeterince ılgilenme ge- reği duymuyor. Paralarını Irak'taki savaşa akıtmak ya da Çin'e yatırım yapmak daha çekici geliyor insanogluna. Bir de bunca olup bitenden sonra çevresindeki ceset kokularına aldırmadan tatili- ni sürdürüp güneşin altında yatanlar var. Bu insancıklar da insanlık ailesinin üyeleri. ödedikleri kuruşların karşılığını dünya yıkılsa da almak istiyorlar. Bütün bu davranışları sergile- yenler, insan kardeşlerimiz. İyi de hangisine insan- lık diyeceğiz bunların? Devletinden daha çok yar- dım toplayanlara mı, kılı kıpırdamadan dinlence- sini sürdürenlere mi? İnsanlık dediğimiz şey bun- ca geniş bir çelişki yumağı mı? Hangi etkenler bir insanı dünyanın öbür ucundaki yıkımayardıma koş- turturken, öbürünün gözünün önündeki yıkıma ka- yıtsız kalabilmesinı sağlıyor? Dünyanın refah top- lumlarında kimi insanlar içinde bulundukları ra- hat koşullardan utanıp ötekilerin yardımına koşar- ken, kimileri neden kılını kıpırdatmıyor? Bunların hangisi insan denilen soyun temsilci- si? İnsan soyu aynı olay karşısında nasıl bu den- li farklı davranabilıyor? İçinde yaşadığımız para düzeni insanı doğumundan başlayarak çekip çe- viriyor, biçımlendiriyor. Düşüncesini, davranışını belirliyor. İyi eğitim görmek, sanatla, bilimle, sporla yetişmek kimi in- sanları daha insan kılabiliyor ama sonunda gelip her şey cebinizdekı parayla ölçülüyor. Başkala- rına yardım edebilmek için de cebinizde para ol- ması gerekiyor. Dünya ayağa kalktı, her köşesin- de yardımlar toplanıyor ama gelinen noktaya ba- kın. Bütün dünyanın toplayabildiği para bizim borç içindeki ülkemizin bir aylık faiz gideri bilede- ğıl. Âmerika Irak'ta bir ayda çok daha fazlasını har- cıyor. S u gibi benzin yutan pahalı araçların bir günde havaya savurdukları benzine de çok daha fazla- sını ödüyor ınsanoğlu. Bizim yoksul ülkemizden de iki bin beş yüz kişi bölgede tatildeymiş. Ülke- lerinde çocuklarına defter kalem kampanyaları- nın yapıldığı insanlar, kolayca kazandıkları dolar- larını Güney Asya kumsallarına saçmaya gitmiş- ler. Ne mutlu onlara! Ne geniş gönüllülük, bunca yoksulluğun için- de rahatsızlık duymadan bunca varsıl yaşayabil- mek! Türkiye'nin varsılları da, öteki varsıl Avru- palılar ya da Amerikalılar gibi ülkelerinin ve yer- yüzünün başka köşelerindeki insan kardeşlerinin yokluğundan yoksulluğundan utanmıyorlar. Ya- banıl bir canlı içgüdüsüyle, benim hayatım iyi, başkası beni ilgilendirmez deyip geçebiliyorlar. İnsan insan olsa, durup düşünebilse, evlerin- de kendi çocuklarını nasıl daha iyi yetiştirebilirim diye çabalarken, 12-13 yaşındaki çocukların cın- sel sömürü ticaretinde kullanıldığı o ülkelerden yal- nızca bu nedenle uzak durması gerekmez mi? Es- ki çağ söylencelerinden biri olan Sodom ve Go- morra'daki gibi, aşağılık hayatların sürdüğü dün- yaya doğanın bir tepkisi mi yoksa yaşananlar? turgay@fisekci.com K Ü L T Ü R # Ç İ Z İ K K A M İ L M A S A R A C I