Catalog

SAYFA CUMHURİYET 24 AĞUSTOS 2004 SALI OLAYLAR VE GORUŞLER EVET/HAYIR OKTAY AKBAL 'Değil Kardeşim Değil!' Zaman zaman urnutsuzluk mu çalıyorkapını? Zaman zaman bu iş bitti mı diyorsun? Bakıyorsun, okuyorsun, düşünüyorsun, gitti mi elden bütün güzel şeyler, diyor- sun. Kapılar, pencereler, tüm çı- kış, kurtuluş yolları tıkandı mı? Böyle bir şiirdi işte Cahit Srt- kı Tarancı'nın bizlere duyurdu- "Değil kardeşim dal yeşil de- ğil, gök mavi değil I Bilsen, ben hangi âlemdeyim, sen hangi âlemde I Akhndan geçer mi der- sin aklımdan geçen şeyler/San- mam. Yıldız ve rüzgâr payımız müsavi değil I Sen kendi gecen- de gidersin, ben kendi gecem- de I Vazgeç kardeşim, ayrıdır bindiğimiz gemiler." Nerden mi estı? Bugün gittim birkaç gazete aldım. Adlannı hep duyduğum ama okumadığım... Niye vaktimi boşa harcayayım, neden durup dururken sinirlene- yim? Birden zamanların gerisin- de buldum kendimi. Mütareke yıllanndamı, yoksa31 Martgün- lerinde mi? Tarih hep ileriye gıder, diye öğretmişler! Insanoğlu dün- leri geride bırakır, ileriye yürür. Bunca güzellikler böyle olmuş, böyle yazılmış, hep daha güze- le, iyiye doğru... Bir karanhkta buldum kendi- mi! Kitaplar kanştırdım. Bu şiiri bul- dum bir takvim yaprağında! Ay- dınlık bir haziran günündeydim. Mayıslar, haziranlar içimize dışı- mıza bir mutluluk getirir. Kıştan çıkılmıştır, ilkyazdan yaza doğ- ru!.. Ama o karanlık yüzlü gaze- teler, hele yazariar, yazar diye or- taya çıkanlar!.. Hele bir zaman- lar çok daha başka olanlar, da- ha başka düşünenler, Beğendik- lerimiz, umduklanmız!.. Hepsı git- miş bir sihırbaz değneğiyle baş- kalaşmış!.. Evet şainn dedıği gibi: "Vaz- geç kardeşim ayndır bindiğimiz gemiler. "Amakim farkında, kim görüyor, anlıyor, kim bu gidişin so- nunda karanlık bir uçurum oldu- ğunu. Halkımızın gizli bir sılahla uyuşturulduğunu, kendinı bıle mi aldattığını? Umutsuzluk sarmış, bir okyanus dalgası, bir hortum gibi!.. Cahit Sıtkı Tarancı neden böy- lesine kara düşlerin içindeymiş, bilemiyorum. Yaşamın güzelliği- ni savunan kışi, bir anda "Ayn- dır bindiğimiz gemiler" diyebil- miş... Hangi gemi o? Niye onun- kı ayrı, benimki ayrı? Bir toplum neden bilinçle aynı yöne yürü- mesin? Neden kara rüzgârlann et- kisinde çırpmıp dursun? Doğayı, insanı, aşkı, sevgiyi, huzuru ara- mak her kişinin görevi!.. Görevi dedeğil, özbeözhakkı, değil mi?.. Bu şiiri ilk okuduğumda da şa- şırmıştım! Şairin neden bu umut- suzluk denizinde boğulmak is- tediğini anlayamamıştım. Yıllar önceydi, gençtim daha, edebiya- ta, şiire, yazıya kendini kaptıran her insan gibi, aydınlık bir gele- cek bekliyordum. Ama bu şiir bir- den dünyamı karartmıştı... Amaçokgeçmedi.Oşiirinçık- tığı derginin bir sonraki sayısın- da başka bir şiir çıktı... Bu şiiri, adı "Cahit" olan bir şair yazmış- tı, Cahit Irgat... Hem aktör hem de şair, devrimlere, uyanışlara, daha güzel birtoplumu yaratma- ya inanan birdost... Unutulmaz bir yanıttı, mutlu- luğa, güvene, dostluğa bir çağ- rı: "Inan" diyordu Irgat: "Inan kar- deşim inan I Gök mavidir, dal yeşil I Omuzun omuzumda I Ne- fesin nefesimde I Gökyüzünü yıl- dız yıldız I Dilim dilim bölüşürüz yeryüzünü I Payına düşen dert- ler I Payıma düşer I Sen benim günümdesin I Ben senın gecen- de I Bir ucu sende denizin I Bir ucu bende I Inan kardeşim inan I Aynı suda yüzer bindiğimiz ge- miler. " Nısan, mayıs, haziran, tem- muz... Derken ağustos, eylül... Zamana kimse durdiyemez. Hiç- bir güç ınsan akhnın, inancının, sevgisinın önünü kesemez. Ot olmamak, bir sürünün parçası sayılmamak elımizdedir. Benim, senin, onun!.. AIHM'nin Türban Karan... Daha 1918 yılında Istanbul Kız Öğretmen Okulu'nda kızlar, okul- dan atılmalan pahasına '"Başımızı örtmeyeceğiz" diye başkaldır- mışlardı. Onlann bu davranışlan sonucu, daha ne kıyafet kanunu ne de laiklik sözü var iken kız okullannda başlar açılmıştı. Muazzez İlmiye ÇIG Sümembg B ir süre önce gazetelerde AlHMclekı, devlet bü- yüklerımızin eşlerinin büyük bir gururla taşı- dıklan türban hakkında- ki karan okuyunca doğrusu hiç şaşır- madım, çünkü akıl içın tank (yol) bir- dir, demişler. Sayın Dışişleri Bakanı AbduDahGül'ün. ilgılileri uyarması- na karşuı AB raporunda türban hak- kında bir yazı bulunmamasını en bü- yük hata olarak tanımlamasına 29.12.2003 tarihlı Cumhuriyet gaze- tesinde şöyle bir yanıt vermiştim: "Ne hata! Biz devekuşu gibi başımızı ku- ma sokuyonız. OnJann bu türban de- nen şeyin, dini siyasete alet eden erkek- ler tarafindan para ile ve zorla kızla- rın başma kondurulduğundan, yeni hükümetin de aynı doğrultuda hare- ket ettiğinden haberleri yok mu? La- ik bir devlette böyle bir uygulama ya- pılamayacağmıbilnıiyorlarmı?" Us- telik Sayuı Oktaş Ekşi'nin yazdığı gi- bi Fransa, Belçika. Ingiltere. ttalya'da kızlann din kıyafetı ile devlet kurum- lanna alınmadıklan bu ortamda. Söz- lerimde ne kadar haklı olduğumu bu karar kanıtlamış oldu. Bu türban meselesinın bu şekilde dal budak salmasında bugüne kadar gel- miş geçmiş bütün devlet başkanlan- nın, siyasal çevrelerin, öğretim gö- revlilerinin, gazetecilerin büyük sonım- luluğu var. 1981 yılında Kurucu Mec- lis üyesi Mehmet Yamak, Meclis'te. imam hatip okulu kızlannın başlan örtülsün. diye bir önerge vermişti. Ben hemen ona Müslümanhkta ra- hibelik olmadığını, laık devletin ku- rumlannda din kıyafeti ile gezıleme- yeceğini anlatan bir mektup gönder- miştim. Herhalde benim gibi buna tepki gös- teren olmadığı ıçın bunlann başlan örtüldü. Tepki yerine önce BüJent Ece- vit, sonra eşi. türbana karşı değiliz, di- ye gazetelere demeç verdi. Ben onla- ra da Amerika'dan kınayarak mektup yazdım. 1985 yılında YÖK. aynı söz- leri söyledi. Oraya da bunun yanlış olduğunu anlatan uzun bir yazı gön- derdim. Fakat benim sesım çok kısık- tı, arkamdan kımse gelmedı. Oysa bü- tün kadın dernekleri \ e cumhuriyeti sa\-unan erkekler seslerinı çıkarmah, suskun kalmamalıydüar. Korktuklann- dan mı. dalkavukluktan mı, düşüne- mediklennden mı ya da nemelazım- cılıktan mı böyle davrandılar? Çok geçmeden liselerde okuyan, çalışkan ve yoksul kızlar da bulunarak aylığa bağlanmak koşulu ile başlan örttürül- dü. Bunu bazılan, demokrasi ve ınsan haklan diye, bazılan da dine dayana- rak savundu. Kadınlanmızın bugünkü haklara ka- vuşması ıçın ne kadar zorluklardan geçtiğini yaşayan ve bilen ben. kızla- nmızın çeşitli yollarla eski kölelık du- rumuna getirilmek istenildığini, er- keklerin siyasal emellenni yerine ge- tirmek içın onlan basamak yaptıkla- nnı gördükçe dayanamıyor, ehmden geldiğince bunun demokrasi ve ınsan haklanyla ilgıli olmadığını, anayasa- mıza, kıyafet kanunumuza göre laik devletin kurumlanna din kıyafeti ile girilemeyeceğini, Kuran'da örtünenın cennete gideceği, örtünmeyenın ce- hennemde saçlarından asılacağının yazılmadığını, baş örtmenin de bun- dan dört bın beş yüz yıl önce mabet fahişelennin simgesi olduğunu defa- larca yazdım ve söylüyorum. Ne yazık kı, bu kızlanmız, oy pe- şınde koşan, Atatürkgibi dağın arka- sını değil, önünü bile göremeyen, so- nunu hesaplayamayan, kendi güçlerı- ni din yoluyla kanıtlamaya çahşan er- keklerin kurbanı oldu. Bindikleri da- lı kesmeye çahşan, erkeklenn baskı- lannı anlamayacak kadar zavallı olan bazı kadınlanmız da katıldı bu kerva- na. Gazeteci bayanlanmız arasında bıle, elde ettikleri özgürlüğü sa\-una- caklan yerde, erkeklenn üstünlüğünü sımgeleyen bu durumu savunanlar ol- du. Buna karşın daha 1918 yılında Is- tanbul Kız Öğretmen Okulu'nda kız- lar, okuldan atılmalan pahasına "Ba- şımızıörtmeyeceğE" diye başkaldırmış- lardı. Onlann bu davranışlan sonucu. daha ne kıyafet kanunu ne de laıklık sözü varken kız okullannda başlar açılmıştı. 80 yıllık cumhuriyet dönemi süre- sinde hiçbir devlet görevlisinin eşi. ülkemizin kadınlannı, Ernine Erdoğan gibi ne tslam ülkelerine, ne Batı'ya ben- zeyen garip bir kıyafetle temsil etti. Başbakan eşi Emıne Hanım, yanlan- na sokulup gülücükler sa\iirduğu. el- lerini sıktığı insanlann kıyafetinden dolayı kendisine nasıl bir gözle bak- tıklannı, içlennden neler söyledikle- rini tahmin edemeyecek kadar akılsız değil kuşkusuz. Fakat o da kocasının ideolojisine kurban ve onun maşası. Oyle olmasa şık bir Batı kıyafeti ile gezen kocası- na "Sen de Müslümanhk taslayan er- kekler gibi takke tak başma, şalvar gh!" diyebilirdi. Özellikle bakan eşi olan bu bayan- lara, ahrette cennet vaat etmeyen, fa- kat dünyada eline geçen bir cennetin kapısını kapayan bu başörtüsüne na- sıl başkaldırmıyorlar, kadınlıklannı başını örterek değil, içini açarak gös- termeye çalışmıyorlar, şaşıyonım. Hal- buki cumhuriyet daha gelmeden, Is- met Inönü Lozan'a giderken, eşi Say- gm Mevhıbe Inönü çarşaüm aöp şap- ka giyerek Türk kadınını temsil etnüş- ti. Çok geçmeden bu bayanlanmızın da tarıhten ders alarak. akıllannı başla- nna toplayıp bu işe bir son vermele- rinı ve böylece tarihe adlannı yazdır- malannı, 90 yaşında olan ben, bütün kalbimle dilemekteyım... GELECEK SİZİN!Meslek sahibi olmak da, kariyerinizde yükselmek de sizin elinizde. Tüm dünyada geçerli olan sertifikalan almak için vakit kaybetmeyin, geleceğinizi ertelemeyin. KARİYER PROGRAMLARI • Sistem Mühendisi Mıcrosoft Systems Engmeer (MCSE) • Yazılım Mühendisi Mıcrosoft Softvvare Engıneer (MCSD Net) • Web&Grafik Tasanmcısı Web&Graph>cs Desıgner KARİYER DESTEK PROGRAMLARI • Microsoft Ofis Mıcrosoft Offıce • Bilgisayarlı Muhasebe AcCOUHtıng <C<*npj-ef Basedy g Englısh ^ Bugsa.a' Desteklî} macromedia- Prof. Sulhi Dönmezer Beşiktaş Şubesi 0212 227 43 00 Kadıköy Şubesi 0216 347 21 21 Bakırköy Şubesi 0212 570 03 72 Fatth Şubesi 0212 635 62 90 Genel Mûdürtük&Kurmnsal Çözümter 0212 272 76 00 Halit ÇELENK Hukukçu I stanbul Ünrversıtesı Hu- kuk Fakultesı profesör- lerinden Sulhi Dönme- zer yaşamını yıtırdı Eşim Şekibeve ben İ939-40 ders yılında îstanbul Üniversite- si Hukuk Fakültesi'nde öğ- renci ıken Sulhi Dönmezer, Ceza Hukuku hocanuz Ta- hirTaner'ınasıstanı ıdı. Ta- hır hocamız ağırbaşlı. ol- gun, bınkimli, öğrenci ve çe\Tesının büviik saygısını kazanmış, hukukun tutucu yönlerinin etkisınden uzak kalmaya dikkat eden bir ce- za hukuku uzmanı idi. O yıllarda fakültemizde bir- çok asistan görev yapıyor- du Kımileri çalışmalan ve düşünceleri ile dikkat çek- mekte, öğrencılerle ılişki kurmakta ve onlara yardım- cı olmaktaydılar Sulhi Dön- mezer'in ıse sessız ve içine dönük tavırlan dikkatlerden kaçmnordu Yıllann akışı içinde Dönmezer doçent ve profesör oldu. 1961 Anayasası demok- ratik hak ve özgurlükler ala- nında bir açılım ve ahlımı da berabennde getirmişti Bu açılım kendinı özellikle sos- yal, siyasal ve sendikal hak- lar ile savımma hakkı ko- nulannda gösteriyordu. An- cakTürkiye"nin bılim. sanat ve düşünce yaşamı üzerin- de Türk Ceza Yasası'nın 141-142. maddeleri Demok- les'in kılıcı gibi dalgalanı- yorve köstekleyici birrol o>- nuyordu. Türk Ceza Yasa- sı'nın bu maddeleri. kayna- ğını, 1926 yılında MussoB- ni Italyası'nda faşizmi yer- leşhrmek amacı ile çıkan- lan "Faşist Devletin Korun- masıİçiDÖzelYasa'1 danalı- yordu Biz çağcıl bir hukuk an- layışını ülkemizde yerleş- tirmek amacı Je mahkeme- lerde bu maddelerin faşist kökenlı ve anti-demokratik maddeler olduğunu. düşün- ce özgürlüğü ile bağdaşma- dığını ve hukuk devleti ılke- leri ile ters düştüğünü savu- nuyorduk 1970'li yıllann başında bu savunmalanmı- zı kanıtlamak amacı ile fa- şist Italyan hükümetinın res- mi gazetelerini getırterek maddelerin nıteliğinı gös- teren "Faşist Devletin Ko- runması İçin Özel Yasa"yı ve gerekçelennı dılimıze çe- \ırterek yayımladık Buna ıhşkın belgelen mahkeme- lere verdik (Bak. 141-142 Üzerine H. Ç. Anka Yayın- lan, 1974). Bu savunmala- ra karşın mahkemeler uy- gulamalannı sürdürdüler İşte bütün bu dönemler- de C. savcılıklan ya da mah- kemelerce bilırkışı olarak görevlendirilen Sulhi Dön- mezer. düzenledığı rapor- larda faşist kökenli bu mad- delerin baskıcı nıtelıkleri doğrultusunda uygulanma- sına destek oldu Bılırkışi olarak kendisine gönderi- len dava konusu metinleri değerlendirirken, demokra- sinin vazgeçılmez ılkeleri olan düşünce açıklama, bi- lim ve sanat özgürlüklerinı görmezlikten gelerek. mad- delenn faşist İtaha'da ka- bul ediliş neden ve gerekçe- lerini bir kenara bırakarak, ülkemizin demokratikleş- me gereksinme ve sorunu- nu yok sayarak bılım ınsan- lan, yazarlar, sanatçılar. çe- virmenler, işçıler ve emek- çilerin yapıt ve konuşmala- n hakkında, ceza hukukun- da kapalı olan (cevaz veril- meyen) akıl >ürütme (istid- lal) yöntemini kullanarak, sık sık yorumlar yaparak yazar ve sanatçıların yapıt- lannda suç öğelen bulun- duğu yolunda raporlar dü- zenlemekte sakınca görme- mıştir. Mahkemelerce ıtiraz üzenne görevlendinlen baş- ka üniversite öğretim üye- leri onun bu tür raporlannı inandıncı gerekçelerle red- detmişler, kimı mahkeme ve Yargıtay daıreleri de onun raporlannı yeterli bulma- mışlardır Dönmezer'uı bu tutumu basında onun "ünlü fetvaa" olarak nıtelenmesıne neden olmuştur. Dönmezer'in dü- zenlediği, düşünce açıklama özgürlüğü. insan haklan ve demokratik ılkelere aykın raporlar sonunda çok sayı- da düşün insanı ve yurttaş tutuklanmış ve yıllanm ce- zaevlerinde geçırmışlerdir. Türkıye gibi önünde çok önemli bk demokratikleş- me sorunu bulunan ülkeler- de hukukçulara, yapıcı ve demokratikleşme sürecıni zorlaştıncı değil kolaylaş- tıncı büyük görevler düş- mektedir. PENCERE Nadip Bey'i Düşünmek... Geçen cumartesi günü, Cumhuriyet'in birinci sayfasında, Nadir Nadi'nin alabildiğıne sıcak ba- kışlı bir fotoğrafının yanında şu satırlar okunuyor- du: "Cumhuriyet gazetesinin Başyazarı, Atatürk devrimlerinin kararlı savunucusu Nadir Nadi'yiölü- münün 13'üncü yıldönümünde törenle andık." Beylik lâfı yıneleyelim mi: - Zaman ne çabuk geçıyor... Demek ki 13 yıl olmuş... Pazar günü kitaplığın rafından Nadir Nadi'nin yapıtlannı indirip gelişigüzel okumaya başladım; ge- lin biriikte başyazanmızın şu eşsiz anısını dile ge- tiren satırlarına bir göz atalım... • "Çokküçüktüm, birgün annem arkadaşlanndan birine misafirliğe giderken beni de götürdü. Evin ben yaştaki kızıyla kaynaştık. Içımde kıza karşı ta- rifsiz bir duygu uyanmıştı. Oynarken geçen saat- lerin farkına bile varmadım. Kendime geldiğimde birden gölgelerin uzadığını, güneşin çekildiğini ve ayrılma saatinin yakınlaştığını hissettim. Hüzünlendim. Kız bendeki değişikliği hemen anladı; yüzüme dikkatle bakarak sordu: - Sana ne oldu? - Hiç! Üzülüyorum. - Neden? - Çünkü akşam oluyor. Akşam olunca aynlaca- ğız. Kız: - Boşuna üzülüyorsun, dedi, bugün akşam ol- mayacak ki." • Ama akşam oluyor.. Başyazarımızı yitirdiğimiz günden bu yana yal- nız akşam olmadı, neredeyse bir gece karanlığı medyada ortalığı sardı. Nasıl?.. Nadir Nadi 1991 'de gözlerini yaşama kapamış- tı; bu Sovyetler'in çöktüğü, Batı-Doğu çatışması- nın sona erdiği yıldır... Türkiye'de bir özel televizyon, altı-yedi ulusal çapta gazete vardı o yıl... Şimdi 36 günlük gazeteyle en azından 36 özel televizyon yayını var. Sayısal olarak bu artışa karşın gazetecilik mes- leğinin çöküntüsüne ne diyeceksiniz?.. Bugün mesleğimizin içinde debelendiği çürü- müşlük, Başyazarımız Nadir Nadi'nın havsalasına sığamayacagı gibi, rüyasına bile gıremezdi... Ne demelı?.. "Nadir Bey iyi ki bugünleri görmedi" demek bir teselli olabılir mı?.. • Ya siyasal durum?.. Üç yıl önce kurulmuş bir 'takıyyeci part/'nin iki yıldan beri iktidarda yaptıkları ve yapmak istedik- leri karşısında muhalefetsiz bir Türkiye var... Nasıl oldu bu iş?.. Nadir Nadi yüzlerce, belki de binlerce yazısıyla bugünleri vurgulamaya çalıştı; bu yoldaki kitabının adında yaklaşımı özetienmiştir: "Atatürk Ilkeleri Işığında Uyarmalar" Bu kıtapta yer alan 3 Ekım 1959 günlü yazı şu tümceyle başlar: "Devrim düşmanlannın bütün gayreti, rejimi soy- suzlaştınp dumura uğratmak, böylece milleti ye- niden bir ortaçağ karanlığına sürmektir." Peki biz şimdi bu sürecın neresindeyiz?.. • Nadir Bey'i düşünmek, Nadir Bey'le biriikte dü- şünmek demektir... Bir gazetecıydi, ama, tam bir düşün adamıydı!.. Onun yolunda yürüyor Cumhunyet!.. HABERİNTEKADRESİ "Mrr-YARGfTAY CATTŞMAS YARGITAY SEÇİMİNE AKP MÜDAHALESİ TAYYIP ERDOĞAN'iN VE BAKANLAR1NIN 5 DOSYASIYARGITAYDA KARAR AŞAMASINOA TAYYIP ERDOĞAN'İN "YARGITAY OPERA5YONU"NU HANIFIAVC! YONEDYOR ISRAIL'IN ÇAPTA ÇIFTÇI DEVŞİRME OPERASYONU ATTILÂ ILHAN'LA YABANCILARA TOPRAK SATIŞİ UZERJNE MOSSAD, OSMAN OCALAN'I ISRAILT)E AĞIRLADI Aydınlık ERZURUM 3. AŞLÎYE HUKUK HAKİMLİĞtNDEN Dos>a No 2003 610 Davacı BOTAŞ Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ vekılı Av Duvgu Ülken Karagül tarafindan davahlar Ahmet To- paloğlu. Arzu Kabacaoğlu. Ası>a Çelık, Ayşe Topaloğlu, Fatma Topaloğlu. Halı! Topaloğlu. Hasan Topaloğlu, Mah- mut Topaloğlu. Memet Topaloğlu, Murat Topaloğlu, Nıyazı Topaloğlu, Sercan Topaloğlu. Suzan Topaloğlu ale\hıne mahkememıze açılan Müdürge Kö™, 76 parselm kamulaş- tırma bedelının tespıtı ve BOTAŞ lehıne tescıh davasının >apılan açık jargılaması sırasmda %enlen ara kararı gere- ğınce, Da\alı Hasan Topaloğlu mırasçıları Suzan Topaloğ- lu, Arzu Kabacaoğlu, Murat Topaloğlu, Sercan Topaloğ- lu'nun vapılan zabıta araştınnasına rağmen adresı tespıt edı- lememış olduğundan da\a dılekçesı, mahkememız duruşma günü kendılerıne teblığ edılememış olup ılanen teblıeat va- pılmasma karar verılmıştır l^bu ılanın teblığmden ıtıbaren da\alılar Suzan Topaloğlu, Arzu Kabacaoğlu. Murat Topa- loğlu, Sercan Topaloğlu'nun dos\anın duruşma günû olan 24 09.20O4 gunu saat 9 00'da mahkememızde hazır bulun- ması veva kendısını bir \ekılle temsil ettırmesı, aksı takdır- de da\a dılekçesı \e duruşma gunünun kendisine teblığ edılmış sa>ılacağı gıvabında duruşma yapılıp karar \enlece- ğı ılanen teblığ olunûr 13 08 2004 ' Basın 38176