Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Î.AUSTOS 2004 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Ü( GOSTERİCİ NEHİRDE KAYBOLDU'
MunzurFestivali
oaylı kapandı
IUNCELİ (Cumhuriyet) - Tunceli'de gerçekleş-
klen "5. Munzur Doğa ^e Kiiltür Festivairrıin
scı gününde göstericilerle polis arasında çatışma
çıtı. Yaklaşık 30 polisin yaralandığı olaylarda
grgü tanıklan. Munzur Nehri'ne'düşen gösterici-
leden 3'ünün kayboldugunu söyledi.
Funcelili sanatçılann konserleriyle coşkulu ge-
ça Munzur Festivali'nin son gününe, bir grubun
bşlattığı gösteriler damgasını vurdu. Festivalde
dfcı Metin Kahraman, Aynur Doğan ve Ferhat
Tmç birer konser verdi. Akşam saatlerindeyse bir
gnp, cezaevlerindeki tecridi protesto etmek ama-
crla AKP il binasına yürüyerek temsili olarak bir
taİut bıraktı. Munzur Nehri'ne doğru yûrüyüşe ge-
çeı gruba polıs izin vermeyerek müdahale etti. Çı-
kaı arbedede 30 polis çeşitli yerinden yaralanırken
ç a sayıda gösterici Munzur Nehri'ne düştü. Neh-
re iüşenlerden 3 kişinin boğulduğu iddia edildi.
jösteriler sürerken Tunceli Emniyet Müdürii Si-
naa Sahnan'ın Tunceli Belediye Başkanı Songül
Enl Abdü'den göstericileri mikrofonJa ikna etme-
siri istemesi de iki yetkili arasında gerginliğe ne-
deı oldu. Salman, "Abdil, gösteridleri ikna etmek
istnnedi" dedi. Abdil ise göstenlerle festival komı-
teanin bir ilgisi bulunmadığını belirterek "Sal-
rmn'a gösterflere müdahalede buhınmam veya on-
lan ikna etmemin söz konusu olmadığmı betirttim.
Buiun üzerine Salman, beni ftekledi" dedi. Olayla-
ruıardından festival komitesi ıle sivil toplum ör-
gütlerinin temsilcıleri valilikte toplantı yapti.
SÖZÇİZGİNtN l\ırhan Selçuk
- OLMAAAZ!. DOKUNULMAZLIK KALKARSA, AB'YE GİREMEYİZ..
Ilçeye getirilen savaş artıklannın arasında 95 bin ton daha TNT bulundu, toplam miktar 118 tona çıktı
Kınklıaıı padamayagebe
Kazalartazkesmiyor
• Yfort Haberier Servisi - Son bir haf-
tada yaklaşık 200 kişinin yaşamını yi-
tirdiği trafık kazalan hız kesmiyor.
Afyon-Çay karayolunda bir kamyonla
otomobilin çarpışması sonucu mey-
dana gelen trafik kazasında otomobil-
de bulunan 5 kişi yaşamını yitirdi. Ya-
lova'da da bir yolcu otobüsünün dev-
rilmesi sonucu 5'i agır, 35 kişinin ya-
ralandığı bildirildi. Usküdar'da yol
genişletme çalışması yapan Ismaıl
Albayrak ve Mahfuz Tekdiş adlı işçi-
ler, 34 E 4285 plakah otomobilin
çarpması sonucu yaşamlannı yitirdi.
Şile'de 3 kişi boğuMu
• tstanbul Haber Servisi - Şile'de
Eşekadası mevkiinde denize giren Ve-
sile Evin'in boğulmakta olduğunu gö-
ren ve kurtarmaya giden Eyüp Ecevit,
denizde kendisüıe sanlan Evin'le bir-
likte boğuldu. Alacalı Köyü plajında
serinlemek için denize giren 2 çocuk
babası Savaş Çakır, boğularak öldü.
Kartarda chayet
• tstanbul Haber Servisi - Kartal da,
baş ve kollan olmayan bir erkek cese-
di bulundu. Yapılan ihbar üzerine
Topselvi Caddesi Karadut Sokağı'na
gelen polis, battaniyeye sanlı halde
baş ve kollan olmayan bir cesetle kar-
şılaştı. 30 yaşlanndaki bir erkeğe ait
olduğu tespit edilen cesedin omuz ve
sırt bölgesinde, dövme ile yapılan
"direnmek yaşamaktır" yazısı ile
"zafer" ve "orak" işaretleri olduğu
belirlendi. Kartal Cumhuriyet Savcısı
Perte\r
Kumbasar, cinayetin siyasi
amaçlı işlenmiş olabileceğini belirtti.
Boğaz tehHke attattı
• Istanbul Haber Servisi - tstanbul
Boğazı'nda Sarıyer açıklannda anza-
lanan Kuzey Kore bandırah 123 met-
re uzunlugundaki kargo gemisi, Bo-
ğaz da sürüklenmeye başlaymca ka-
zaya neden olmamak için demir attı.
Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Iş-
letmeleri'ne bağlı bot ve römorkörler
talep gelmesi durumunda yardımcı
olmak için geminin bulunduğu böl-
geye gönderildi. Yetkililer, Boğaz'da-
ki deniz trafiğinde herhangi bir aksa-
ma olmadığını bildirdiler.
tSKENDERUN (Cumhuriyet) -
Hatay'ın Kınkhan ilçesinde Irak'tan
getirilen füze, havan ve top mer-
milerinin arasında ele geçirilen
TNT (Tri Nitro Toluen) patlayıcı
maddesinin toplam 118 ton oldu-
ğu belirlendi.
Kınkhan Emniyet Müdürlüğü
ekiplerince Karma Küçük Sanayi
Sitesi'nde, Irak'tan getirilen savaş
artıklannın boşaltımının yapıldığı
Madeni Işler ve Sanatkârlar Oda-
sı Başkanı thsan Abah'mn işyeri-
ne yapılan baskında, savaş artığı
patlamamış bombalarla daha önce
bombalardan boşaltılan ve işyeri
önünde yığılmış 23 ton 660 kilo
Jandarma llçe Komutanlığı bölgede geniş güvenlik
önlemleri aldı. Kınkhan Belediyesi'nce de TNT'ier
sık sık ıslatıldı. Madeni Işler ve Sanatkârlar Odası
Başkanı Ihsan Abalı'nın işyerine yapılan baskında
daha önce 23 ton 660 kilo TNT maddesi bulunmuştu.
TNT maddesi bulundu. Ihsan Aba-
lı turuklanırken sanayi sitesinde
boşaltılmayan 600 ton bombada
yaklaşık 95 ton TNT daha bulun-
duğu belirlendi.
Jandarma llçe Komutanlığı böl-
gede geniş güvenlik önlemleri alır-
ken Genelkurmay Başkanlığı'ndan
gönderilen 6 bomba uzmanı subay
çalışmalannı sürdürüyor.Kınkhan
Belediyesi'nce de TNT'ier sık sık
ıslatıldı. TNT'ye karşı uygulanan
"ıslak koruma"nın, Irak'tan geti-
rilen savaş artığı patlamamış havan,
top ve füze mermılerinin kesim ve
boşaltımı sırasında da uygulandı-
ğı belirtildi.
Yetkililer, TNT'nin fünyeyle pat-
latılma dışında herhangi bir risk
taşımadığını açıkladılar. Irak'tan
getirilen savaş artığı hurdalan kul-
lanan Yazıcı ve Ekinciler Demirçe-
lik Fabrikalan'nda da kontroller
arttınldı.
Bombalann bulunduğu işletme-
nin sahibi fiısan Abalı'nın oğlu Le-
vent Abah, babasının tutuklanma-
sına tepki göstererek sözlerini şöyle
sürdürdü: "Babam Irak bombala-
nmsuMmaltmatımıpkesiyorve da-
ha soııraa>TişürarakfiiTnalarates-
Bm ediyordu. Kesim işini 15 işçiyle
birtikte yapıyordu. Hiç Idmse bize
bunlann TNT olduğunu söyieme-
di Madem yasakn, o halde Habur
Gümriik Kapısı'ndan nasü ve ne-
den geçirildi?"
Arkadaşıyla 'kumar' oynayan 17 yaşındaki çocuk tüm müdahalelere karşın kurtarılamadı
Rus ruletinin sonu ölüm
T enikapı-
Bandırma
deniz
otobüsünün
makine
dairesinin su
alması
üzerine
yolcular bir
başka deniz
otobüsüne
nakledildi.
Bandırma'da
limana çıkan
bir yolcu
toprağı öptü.
Deniz otobüsündepanik
• ANKARA (ANKA) - Meteoroloji
tşleri Genel Müdürlüğü hava sıcakİık-
lannın azalacagını, yurdun kuzey ke-
simlerinin yeni haftaya yağışla başla-
yacağını bildirdi. Sıcaklık düşüşleri-
nin en fazla hissedileceği Iç Anadolu
Bölgesi'nde hava sıcaklığının bugün
31-32, yann 27-28 derece olması bek-
leniyor. Marmara'nın doğusu, tç Ege
ve Ban Karadeniz bölgelerinde başla-
yacak sağanak yann da sürecek.
tstanbul Haber Servisi -
Yenikapı-Bandırma seferi-
ni yapan tstanbul Deniz
Otobüsü îşletmeleri'ne
(IDO) ait "Hıar Reis" adh
deniz otobüsünün makine
dairesi, Marmara Adası
yakınlannda su almaya
başladı. Bunun üzerine de-
niz otobüsündeki 400 yol-
cu Bandırma'dan çağnlan
bir başka deniz otobüsüne
nakledildi. ÎDO Genel
Müdürii Ahmet Paksoy, "deniz otobüsünün yü-
zen bir şeye çarpmış olabüeceğüıi" belirtırken
makine dairesinin su almasının nedeninin yapı-
lacak araştırmanın sonucunda ortaya çıkacağı-
nı söyledi. Bandırma'dan çağnlan bir başka
deniz otobüsüne nakledilen yolculara önlem
olarak can yeleği giydirildi.
Paksoy, Yenikapı-Bandırma arasında ek sefer
yapan deniz otobüsünün, henüz belirleneme-
yen bir nedenle Kapıdağ açıklannda sol maki-
ne dairesinden su almaya başladığını söyledi.
Seferlerde bir aksama olmadığını ifade eden
Paksoy, "Deniz otobüsünün neden su aldığmın
Su alan deniz otobüsündeki yolcular
UluçAli Reis adlı gemiye nakledildi. (AA)
tespiti için teknik incele-
me yapılacak" dedi. Ban-
dırma'dan, yolculan tahlı-
ye etmek üzere gönderi-
len Uluç Ali Reis adlı de-
niz otobüsü, mahsur olan
400 yolcuyla birlikte an-
zalı deniz otobüsünü de
çekerek Bandırma Lima-
nı'na getirdi. Bandırma
Belediye Başkanı Cemal
Öztay1an,"HızırReis''
adlı geminin sancak tas-
mında 1 metre, arka sol üst kısmında 50 san-
timlik yırtık sol ait kısmında da 30 santimlik
bir delik olduğunu söyledi. Öztaylan, inceleme
altına alınan deniz otobüsünün per\
r
anesinin de
kopuk olduğunun tespit edildiğini kaydetti.
Yolculann yakınlan Bandınna Limanı'nda
beklerken deniz otobüsünden ilk inen bir ka-
dın, toprağı öperek limanda bekleyen yakınla-
nna sanldı. Hilal Baltacı adlı yolcu Marmara
Adası yakınlannda çarpmanın ardından gemi-
nin sarsıldığını, daha sonra güçlü bir ses duy-
duklannı söyledi. Baltacı, denız otobüsününde
panik yaşandığını ifade etti.
Batman'da arkadaşıyla Rus ruleti
oynayan H.B. yaşamını yitirdi.
H.B.'nin Rus ruleti oynadığı arkadaşı
S.B. tutuklanarak cezaevine
konuldu. H.B.'nin cenazesi toprağa
verilirken yıllardır komşuluk yapan
aileler düşman oldu.
ARtFARSLAN
BATMAN-Batman'ın Bahçelıevler Mahal-
lesi'nde arkadaşıyta Rîitrûieti oynayan 17 ya-
şmdaki bir çocuk, kafasına aldığı tek kurşun-
la yaşarrunı yitirdi.
Bahçelievler Mahallesi Beyazevler yakın-
lannda oturan TÜPRAŞ işçisi ŞeyhmuzB.'nin
oğlu H. B. (17) önceki gün bir grup arkada-
şıyla birlikte evden çıktı. Ortaokuldan aynlan
ve kısa süre önce Tüpraşspor amatör takımı-
na kaydını yaptıran H. B., en yakın arkadaşla-
nndan S. B. (18) ve birkaç arkadaşıyla Bahçe-
lievler Parkı'na gitti. Babasının ruhsath sila-
lunı alan S.B., tek bir kurşun koyarak Rus ru-
leti oynamayı önerdi. Birkaç kez sıkılan tetik-
ten boş sesi geldi. Saat 17.00 sıralannda sila-
hı şakagına dayayan H. B., tetiği çektiğinde kan-
lar içinde kaldı. Arkadaşlan tarafından Batman
SSK Hastanesi'ne kalduılan H. B., daha son-
ra Devlet Hastanesi'ne sevk edildi. Hemen
ameliyata alman H.B., tüm müdahalelere kar-
şın kurtanlamadı.
LİNÇ ETME GİRİSİMİ
Bu sırada haberi duyan aile hastaneye koş-
tu. Oğullannm kafasmdan aldığı tek kurşun-
la öldüğünü öğrenen aile fertleri süıir krizi
geçirdi. Hastane bahçesinde S. B.'yi linç et-
me girişiminde bulunan aile üyeleri güçlükle
yatıştuıldı.
Gözaltma alman S.B., emniyette verdiği ifa-
dede babasının silahıyla Rus ruleti oynarken
H.B.'nin birden yere yığıldığını, şoke olduk-
larmı ve silahı atıp arkadaşlannı hastaneye ye-
tiştirmeye çalıştıİdannı söyledi.
Adliyeye sevk edilen S.B., çıkanldığı mah-
kemece tutuklanarak Batman M Tipi Ceza-
evi'ne konulurken H.B.'nin cenazesi TÜPRAŞ
çalışanlan ve mahalle sakinlerinin katıldığı bir
törenle Karşıyaka Mezarlığı'nda toprağa ve-
rildi. Yıllarca komşuluk yapan aileleri düş-
man halüıe getiren "ölüm oyunu" tüm mahal-
leyi şoke etti.
Mahalle sakinleri "H, ile S. kardeş gibi bü-
yüdüler. Ama oyun kurbanı oldular" dediler.
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
Bu Rejimin Adı Demokrasi
Değildir, Olamaz!
Bir ülkede eğer:
1) Kayıtlı seçmenlerin dörtte birinin, seçime
katılanların üçte birinin oylarıyla, tek bir parti
Meclis'te anayasayı değiştirebilecek üçte iki ço-
ğunjuk sağlayabıliyorsa,
2) Seçim sistemindeki yüzde on barajına takı-
lan partilerin alclıktari toplam oy 13.5 milyon ile,
üçte iki çoğunluğa erişen iktidar partisinin al-
dığı 10.8 milyon oydan çok daha fazla olduğu
halde, Meclis'te temstf edilemiyorsa,
3) örneğin, oy kullanan seçmenlerin yüzde 9.5'i
oranında üç milyon oy atan DYP Meclis dışında
kalıyorsa,
4) Siyaset, halka hizmet aracı olmaktan çıkıp,
politikacılann ceplerini doldurma aracı olmuş-
sa,
5) Seçimlerden sonra, birtakım karanlık ilişki id-
dialarıyla, bazı muhalefet milletvekilleri, kendi
ideoloji ve siyasetlerine yüz seksen derece ters
olan iktidar partisine geçiyorlarsa,
6) Siyasal partiler, kaçakçılann, yağmacılann,
vurgunculann, yolsuzluk sanıklarının sığınma
yeri olmuşsa ve seçilenler, siyasetle ilgili olmayan
dokunulmazlık zırhlannın ardında hiçbir kovuş-
turmaya uğramıyorlarsa,
7) Her siyasal parti, muhalefette iken siyasi fa-
aliyet dışındaki eylemlere ilişkin dokunulmazlık
zjrhını kaldıracağına söz veriyor ve iktidara gel-
dikten sonra, bizzat kendi mensuplannı kovuştur-
madan kurtarmak için bu sözünü rafa kaldınyor-
sa,
8) Uyuşturucu kaçakçılığı sanıkları siyasal
partiler aracılığıyla dokunulmazlık zırhına kavuştu-
ruluyor, polısın gözartına aldığı sanıkların yakın-
lan bakanlık koltuğunda oturanlarla doğrudan
telefon teması kurabiliyor, polis merkezleri, sa-
nık yakınlannca basılıp sanıklar zor kullanılarak
kaçınlabiliyorsa,
9) Iktidariar genelde. banka soyguncuları ile
arazi yağmacılan ve fatura yolsuzluklan sanık-
lan arasında el değıştiriyorsa,
10) Arsa yağması devletin resmi politikası
haline gelmişse, halka gecekondu yağmacılığı
yemi verilirken siyaset, büyük toprak ve sit
alanı yağmalannın aracı olarak kullanılıyorsa,
11) Siyasal partilerin genel başkanları, bir kez
seçildikten sonra bir daha yerlerinden kımılda-
talamıyor, tam bir diktatör gibi, bütün başansız-
lıklanna karşın her türlü parti içi muhalefeti engelli-
yorlarsa,
12) Politikacılar, eski emniyet mensuplan ve is-
tihbaratçılar, suikast timleri kurup cinayetler iş-
liyor ve olay sadece tetikçiler yakalanarak örtbas
ediliyorsa,
13) Yasadışı örgüt mensuplan devletin istihba-
rat elemanlarınca korunuyor ve kollanıyorsa,
yakalandıklarında ceplerınden bu elemanların
kimlikleri ya da pasaportlan çıkıyorsa,
14) Kadınlar, babalan, ağabeyleri veya koca-
ları tarafından kendilerinı ikinci sınıf vatandaş
yapan giyim-kuşam biçimlerine mahkûm ediliyor
ve bu mahkûmiyet, toplumu ve devleti din kural-
lanna göre yeniden örgütlemek isteyenlerin, yani
demokrasiyi rafa kaldırmaya kararlı olanlann ağ-
zında, "türban özgürlüğü" diye "demokrasi"
adına savunulabıliyorsa,
15) Açıkça Cumhuriyet karşıtı olduklannı ve
Cumhuriyetin Islami kurallara göre yeniden
örgütlenmesi gerektiğıni söyleyenler, devletin en
üst bürokrasi makamtnda görev yapıyorlarsa,
16) Ekonomi yönetimi, sadece borç çevirme
becerisine bağlı hale getirilmiş ve ekonomik ka-
rarlar yabancı bir uluslararası örgütün (IMF)
denetimine bırakılmışsa,
17) DJŞ siyaset, yirmi birinci yüzyılda kendini
dünyaya yeni bir nizam vermekle görevli sayan bir
büyük- devtetin (ABD) hegemonyasına bırakıl-
mışsa,
18) tç siyaset, toplumu ve devleti sürekli horla-
yan bir uluslararası kuruluşun (AB) üyelıği uğruna
bütünüyle yabancı güçlerin yönetim ve deneti-
mine bırakılmışsa,
19) Demokrasının olmazsa olmaz koşulu niteliği
taşıyan temel hak ve özgürlükler, çoğunluğun
dınsel ve siyasal tercihleri uğruna ve üstelik de
"demokrasi adına", "Halk ne eylerse güzel ey-
ler" sloganıyla yok ediliyorsa,
20) Bağımsız yargı sistemi çeşitli olaylarla
gölgelenmişse,
21) Medya. bir iki istisna dışında fümüyle siya-
sal iktidara bağımlı hale getirilmişse,
O ülkede "Demokrasi var" diyebilir misiniz?
"Diyebilirim" diyen varsa buyursun, sütunum
açık.
ekongara cumhuriyet.com.tr
www.kongar.org
TNT destekli patlayıcı düzeneği
Bombalı saldırı
son anda önlendi
HAKKÂRİ (AA) -
Hakkâri'de Geçitlı-Pı-
narca köyü yoluna döşe-
nen TNT ile destekli pat-
layıçı düzeneği güvenlik
güçTeri tarafından imha
edilirken facia son anda
önlendi.
Konuya ilişkin açık-
lama yapan Hakkâri Va-
lisi Erdoğan Gürbüz,
Geçitli köyü çevresinde
arazı arama ve tarama
faaliyetini sürdüren Hak-
kâri Dağ Komando Tu-
gay Komutanlığı"na bağ-
lı ekiplerin. Geçitli-Pı-
narca köyü yoluna dö-
şenmiş ve patlayıcı mad-
de TNT ıle desteklen-
mış 10 adet mutfak tü-
pü buldugunu belirtti.
Hakkâri Valisi Gür-
büz, "Bölge halkuun hu-
zurunubozma\i amaçla-
yan hain terörisrJer. sivil
vatandaşlann yoğun ola-
rak kuüandığı merkeze
bağlı Geçioı-Pınarca kö-
yü yoluna paüa>ıcı mad-
de\wkştirrruşJerdir.Gâ-
\enlik güçlerimizin yap-
ügı incelemede,çok mik-
tarda patlayıcı madde
TNT ile desteklenmiş 10
adet mutfak tüpünün. 10
a\ n bölgede ve a\ıu an-
da patiayacak şekfldeçok
geniş bir alana verieşrJ-
rildiği tespit edilmiştir.
Patlaması halinde çok
büyük can kaybına ve
mal hasanna neden ola-
bflecekdüzenek,halknra-
za zarar vermeden gü-
venlik güçlerimiz tara-
fından zamamnda etki-
sizhakgedrümişar''dedı.