Catalog

3 •MART 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA jCjJVvJilf^flVJLl ekonomi(âcumhuriyet.com.tr 13 Vestel Çin'e açıhyon • İSTANBUL(AA)- Vestel, üretim ve ihracat için Çin'de araştırma yapıyor. Artık Asya'ya da açılmanın zamamnın geldiğıni belirten Vestel Şirketler Grubu lcra Kurulu Üyesı Turan Erdoğan. "Çin'de üretim de olabılir, ihracat da olabilir" dedi. Erdoğan, Çin meselesını tehditten faydalı bir hale nasıl getirebilecekleri konusunda çalıştıkJannı belirtti. KOBhere kredi müjdesi • ISPARTA(AA)- Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi (KOSGEB) Başkanı Erkan Gürkan, ülke genelinde sanayicilere 300 trilyon iira krediyi, düşük faızle kullandıracaklannı bıldirdi. Eskıden sanayiciden bir yatınm ıçin 48 belge istendiğine dikkati çeken Gürkan, sanayicinin kaçmasını önlemek için evrak sayısını 5'e indirdiklerini belirtti Halkbank davası dün başladı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Usulsüz kredi kullandırarak bankayı zarara uğratttklan iddia edilen eski Halkbank Genel Müdürii Yenal Ansen ve yönetim kurulu üyelennın de aralannda bulunduğu 11 kişınin yargılanmasına başlandı. Ansen, Eyılik Grubu'nun diğer bankalarla borçlannı kapatmak için anlaşma zemini sağladığını belirterek "Halkbank'a olan borçlannı da ödemek istiyorlar, ancak bize dava açıldığı için banka firmamn teklifını kabul etmıyor" dıye konuştu. PTTBank faaliyette • A>K\RA (Cumhuriyet Bürosu) - Pcsta Işletmesi Genel Müdürlüğü"nce (PTT), tahsılat bankacılığı işlemlenni yapmak üzere kurulan PTT Bank bugün faalıyete geçıyor. Klasik bankacılık işlemleri yapmayacaklannı açıklayan PTT Genel Müdiirü tbrahim Şahin, bt ış îyin yeni eleman abıavacaklannı ve her P"7T çalışanının aynı zamanda bankacı olıcağını ıfade etti. Tış ticarette olumsuzluk yok' • Ekonomi Servisi - Sermaye Pıyasası Kurulu Bışkaıı Doğan Cınsızlar, Türkiye'de ekmoaııdekı iyileşmeyle bıiıkt; Ipotek Piyasası çdışıralannı başlatiklannı, bu si;terrie yurttaşlara "lira :der gibi" konut sanibıolma imkânının sşlaracağmı bildırdi. tsanhıl Üniversıtesı tkisa: Kulübü tarafından dızeaecen "Ekonomi Zne?:004"ekatılan Cınsdar, kurulması panlaıaa pıyasanın oşarnasyonunun gJışrnş ülkelerdekine baızr yapıda olacağını scylec. Devlet Bakanı v Baöakan Yardımcısı Axffiatıf Şener ise dış tı areıe ılgılı olumsuz br dırumun varlığından txhsealmesinin doğru onacğını vurguladı. Sağlık Bakanlığı'nın, KDV düşüşüyle ilgili listeleri yayımlamakta geç kaldığı belirtildi İlaçta gecikmeli indirim• Fiyatı dolarla belirlenen ilaçlarda ortalama yüzde 14, Euro ile belirlenen ilaçlarda ise ortalama yüzde 10 indirim yapıldı. Sağlık Bakanı Recep Akdağ, yapılan indirim sonucunda yerli ve yabancı ilaçlarda kâr oranlannı eşitlediklerini söyledi. Haber Merkezi - Sağlık Bakanlığı yeni fiyat kararnamesi uyannca ithal ilaç fiyatlannda indirime gitti. Buna göre, fiyatı dolarla belirlenen ıthal ilaçlarda ortalama yüzde 14, fiyatı Euro ile belirlenen ilaçlarda ise orta- lama yüzde 10 indirim yapılmasına karar verildi. Fiyatlar kur ayarlaması- na göre düzenknirken bazı ithal ilaç- lann fiyatlannın ortalama yüzde 20 oranında düşürülmesi, bazı ilaçlarda ise fiyat indirimine gerek olmadığı kararlaştınldı. Sağlık Bakanı Recep Akdağ, ilaç fiyatlan konusunda uygu- ladıklan politikalann sonucunda 650 trilyon lira tasarruf sağladıklannı bil- dırdi. Akdağ, 1 Mart 2004'te yürürlü- ğe giren ilaç kararnamesi ile yerli ve yabancı ilaçlarda kâr oranlannı eşit- lediklerini belirterek ilaçlarda yüzde 25 olan kâr oranının yüzde 10'a ka- dar indiğini söyledi. Sağlık Bakanlığı ilaçta yeni fiyat kararnamesi yayımlayarak tüm ithal ilaçlann KDV oranında ortalama yüz- de 10'luk indirim sağladı. Buna göre, ithal ilaçlarda indirim ortalama yüz- de 20'ye ulaştı. Yurttaşlar, bugünden itibaren eczanelerden ithal ilaçlan or- talama yüzde 20 ucuza alacaklar. tkind düzenleme yapılacak Yeni ilaç fıyat kararnamesine göre piyasadaki tüm ilaçlarda bir ay sonun- da ikinci bir fiyat düzenlemesi yapı- lacak. Kararnameye göre, fiyatlandır- ma modeli değıştirildiği için kararna- mede belirtilen fiyat üzerinde satılan ilaçlann fiyatlan da düşürülecek. Sağlık Bakanı Recep Akdağ, dün TBMM'de düzenlediği basın toplan- tısında. yeni ilaç fiyat kararnamesi hakkında bilgi verdi. Sağlık Bakanı Akdağ, uyguladıklan polıtika ile ka- mu kurum ve kuruluşlannın ilaç fiyat- lanndan 650 tnlyon lira tasarruf sağ- ladığını belirterek 1 Mart 2004'te yü- rürlüğe giren ilaç kararnamesi ile yer- li ve yabancı ilaçlarda kâr oranlannı eşitlediklerini bildirdi. Yeni uygula- ma ile kademelı kârlılık getirdıklen- ni anlatan Bakan Recep Akdağ. ilaç- larda yüzde 25 olan kâr oranının yüz- de 10'a kadar indiğini söyledi. 1 Mart Pazartesi gününden itibaren yürürlüğe giren yüzde 10'luk indirim dün eczaneler tarafindan uygulanmaya başlandL Eczacılar, edkederin üzerineyeni etikeder yapışürarak eski fiyatian geçersiz haiegetirdi Türk Eczacılar Birliği Başkanı Mehmet Domaç. ilaçtaki indirim ka- rarlannın eczaneler tarafından dikka- te alınarak yaşama geçirildiğini be- lirtti. İndirim kararnamesinin çıkma- sının ardından, Sağlık Bakanhğf nın yayımlaması gereken yeni ilaç listele- rini yayımlamakta geç kaldığına dik- kat çeken Mehmet Domaç, şöyle de- vametti: "Liste,dünakşaıniizeriaçık- landı. Bunun ardından da, eczaneler de yeni indirimli fryatlan uygulamaya başladı. Etiketler üzerine yeni etiket- ler yapışünlarak eski fiyatlar geçersiz hale getiriByor." Tekel sigaraları stokta Zamfirsatçısı işbaşında Ekonomi Servisi- Henüz yürürlüğe girmediği halde Özel Tüketim Vergisi'ndeki ayarlamayla yüzde 12 zam yapılacağı açıklanan Tekel sıgaralan piyasada bulunamıyor. Özellikle "Tekel2000''ve''Tekel 2001" markalarını satış noktalannda bulamayan tiryakiler, bazı saüş noktalannda dazarrüı fiyatlardan almak zorunda kalıyor. Henüzzam yürürlüğe girmediği halde bazı bayilerin yüksek fiyattan satış yapmaya başlamasının ardından şimdi de piyasada Tekel sigarası bulunamıyor. Sigara dağıtıcılan ve satıcılan zamlı fiyattan satış yapmak üzere stok yapıyor. Stok yapmadıklannı öne süren bazı bayiler, dağıtımcılardan istedikleri kadar ürün alamamaktan şikâyet ederken stok yapıldığından yaİanıyor. Bu arada, yabancı sigara üreticileri Philip Morris, JTI ile BAT, zam yapma konusunda kendi aralannda anlaşamadı. Maliye Bakanlığı'nın Özel Tüketim Vergisi'ni yüzde 12 arttırmasından sonra, yabancı üreticiler, sigara fıyatlanna zam yapmak isteyenler ile pazarpayını arttırmak için bu maliyeti kâr marjlanndan karşılayabileceklerini açıklayanlar olmak üzere ikiye aynldı. Hatta bir şirketin rakip fırmanın zam yapmama karan üzerine hazırladığı yeni fiyat listesini ilgili yerlere geçmekten son anda vazgeçtiği öğrenildi. Geçen yılki yüzde 155'lik artış bile yabancı otomobil satıcısını sevindirmeye yetmedi Ithal otoıııuı önlenemez yükselişi Cenevre'deotofuarı Fiat'tan övgügeldi CENEVRE (AA) - Fiat Auto CEO'su Herbert Demel, Türki- ye'nin hızla büyüdüğünü belirterek "Türkiye,rekabettegüçlü bir pozis- yona kavuştu, ekonomisi çok pozitif ışaretlerveriyor"dedi. Demel, "74. Üluslararası Cenevre Otomobil Fu- an" kapsamında bir basın toplantı- sı düzenledi. Toplantıda bir Türk ga- zetecinin Türkiye'yle ilgili görüşle- rini ve yatınm planlannı sorması üzerine Demel, Türkiye'de ürettik- leri araçlann önemli bölümünü ih- raç ettiklenni belirterek şöyle ko- nuştu: "Türkiye, Avrupa açısından da son derece önemli bir pazar. Bu çerçevede Türkiye'de yeni modeller üretmeyi düşünüyoruz, Bu modet- ler sadeceAvrupa'ya değil tüm dün- yaya ihraç edilecek." • Geçen yıl ocakta 11 bin olan ithal oto satışı bu yılın aynı ayında yüzde 100'ün üzerinde bir artış göstererek 25 bini aştı. Artışı yeterli görmeyen satıcı. vergi indirimi peşinde. OLCAYBÜYÜKTAŞ Otomotiv sektörünün bir süredir gösterdiği ihracat başansına karşın yurtiçi satışlarda ithal otomobille- rin her geçen gün pazar payını art- tırması, ithal oto satıcısını sevin- dirmeye yetmedi. Geçen yıl ocak ayında 11 bin yabancı otomobil satılırken bu yıl aynı ayda yüzde 1 OO'ü aşkın bir artış gösteren ithal oto satışlan 25 bini aştı. Otomobil Distribütörleri Derne- ği (ODD) Başkanı Yüksd Mer- mer, otomobil satışlannın hâlâ is- tenen düzeye gelmediğini dile ge- tirerek satışlan arttırmak amacıy- la vergi indirimi isteyeceklerinı söyledi. "Bu yıl belki olmaz, ama gelecek yıl için kesinükle bir vergi indirimi yapılması gereldr" diyen Mermer, yabancı otomobilin pa- zar payının yüzde 68'e varması- nın ihracatçı şirketlerin aynı za- manda ithalat da yapmasından kaynaklandığını ileri sürdü. Oretiminyüzde 73 'ü ihraç edildi ^ OSD verilerine göre. motorlu taşıt araç iiretimi 2002"ye göre yüzde 57 artarak 562 bin 466 oldu. • Otomobil üretimindeki artış yüzde 44. ti- cari araç üretimi yüzde 68 olarak gerçekleşti. \/ 294 bin 116 otomobil üretildi. bunun yüz- de 73ü olan 213 bin 587 si ihraç edildi. • Geçen yılki ticari araç üretimi 239 bin 556 olarak gerçekleşti. 133 bin 532 adetle üretimin yüzde 56 sı ihraç edildi. • Yüzde 71 "inin ihraç edildiği oto- biis üretimi ise bir önceki yıla göre yüzde 67 arttı. Otobüs üretimi geçen yıl en yüksek sevi- yesineçıktı. SATIŞLARIN DAĞILIMI (OCAK 2004) Marfca Yerii tthal Toplam CITROEN FİAT FORD HONDA HYUNDAI OPEL PEUGEOT RENAULT SEAT TOYOTA V.VVAGEN DİĞER - 2.703 - 588 844 - 20 3.793 - 864 - - 510 242 1.934 473 538 3.816 1.683 948 566 712 2.165 3.226 510 2.945 ' 1.934 1.061 1.382 3.816 1.703 4.741 566 1.576 2.165 12.038 Toplam 8.812 16.813 25.625 1993-2003 Yıllarında Otomobil Satışlan Yerfi ttfıaf Toplam hfialat(%) 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 340,063 200,947 194,960 182,239 219,810 204,054 157,452 207,739 59,179 35,519 73,267 101,070 28,216 21,651 57,479 125,025 111,536 131,215 258,987 72,259 55,096 153,769 441,133 229,163 216,611 239,718 344,835 319,590 288,667 466,726 131,438 90,615 227,036 Kaynak: Otomobil Sanayıcılerı 23 12 10 24 36 35 45 55 55 61 68 Oerneğı En büyük otomobil üreticileri Renault ve Tofaş'ın kendi üretme- dikleri modelleri getirme zorun- luluklannın ıthal oto payını arttır- dığını savunan Mermer, Tofaş, Re- nault ve Fiat'ın toplam ithal pay- lannın yuzde 35'ler cıvannda ol- duğunu belirterek "Bufirmalardı- şanda turulsa ithal oto pazan oto- matikman yanya iner" diye ko- nuştu. Önceki yıllarda otomobil satış- lannın çok düşük olması nedeniy- Ie son yıllardaki artışın fazla gö- ründüğünü anlatan Otomotiv Sa- nayicileri Derneği (OSD) Genel Sekreteri Ercan Tezer, 10 yıllık döneme bakıldığında otomobil sa- tışlannın yeni yeni toparlandığını söyledi. Faiz maliyeti düştü Göreli de olsa bir siyasi isrikrar- dan söz edilebileceğini dile getiren Tezer, kredi maliyetlerinin yüzde 2'nin altına üımesi ve vadelenn uzamasının satışlan arttıran en bü- yük etkenlerden bin olduğunu ile- ri sürdü. Tezer, ihracatçı şirketlerin tüm modelleri üretmek yerine rekabet açısından uygun modelleri üret- mesinin ve diğer modelleri de ça- lışüğı firmadan ithal etmesinin son derece normal olduğunu söz- lerine ekledi. Geçen yıl oto satışlannın yüzde 74'ünü kredili satışlar oluşturdu. Öte yandan, kriz nedeniyle dış pazarlara yönelen Türk otomotiv sektörünün ihracatı, yılın ilk 2 ayında yüzde 46.9 oranında arta- rak 1 milyar 271 milyon dolara ulaştı. Uludağ ihracatçı Birlikleri verilerine göre, sektör bu rakamla 1995 yılının tamamında yapılan 1 milyar 289 milyon dolarlık ihraca- ta 2 ayda yaklaşma başansını gös- terdi. Bu yıl için sektörde 9 milyar do- larlık ihracat, 8 milyar dolar düze- >inde de ithalat hedefleniyor. EKEL BİR YILLIKKÂRINA SATILDI Borcu devlete kaldı MURATKIŞLALI .\NK4RA - Özelleştırme İdaresi Başkanlığı (ÖÎB) tarafindan Tekel Al- kollü İçecekler'in satışına ılişkin Ey- lül 2003 'te yapılan "Tekel Sunumu", ÖlB'nin kurumu 1 yıllık potansiyel kânna sattığını ortaya koydu. Sunumda, yapılacak ışçi kıyımı ve iyileştirmelerle şirketin nasıl "yılda 128.6 milyon dolar kâr edebileceğT anlatılırken alkollü içkj- lerin önceden kalan vergi borcunun da devlet tara- findan üstienildiği ortaya çıktı. Borcun ise 175 tril- yon lira civannda olduğu tahmın ediliyor. Sunumda aynca, şir- kette yapılacak tasarruf ve iyileştirmelerle, şirke- tin mevcut kânna 70 milyon dolarlık ilave yapılabileceği ve bu artışın 42.1 milyon dolannın kapatılan fabrikalar ve çıkanlan işçilerden, 22.9 milyon dolannın marka satışlannın iyileştinl- mesinden, 5 milyon dolannın ise ürün bazında kullanılmayan kapasiteden yararlanılmasından sağlanacağı ifa- de edildi. Tasarruf planına göre ılk aşamada yılda 7.7 milyon dolar tasar- • Kurumun 175 trilyon lira olduğu tahmin edilen vergi borcu devlet tarafından üstlenilecek. mamlanacak ikinci aşama ile îzmır rakı üretimi Alaşehir suma üretimi ile birleştirilecek. Burada işten çıkanla- cak 647 kişi sayesinde 14 milyon do- larlık tasarruf sağlanacak. 2005 sonunda tamamlanacak 3. aşama ile Ankara viski üretimi Yoz- gat'a kaydınlacak ve 517 işçi çıkan- lacak. Dördüncü aşama, 2006 yılı so- nunda toplam 41.2 milyon dolarlık ta- sarruf, 2 milyon dolarlık yatınm ve 2.5 milyon dolarlık tazmi- nat giderleri ödenmesiyle tamamlanmış olacak. ruf edilecek. 2004 yılı sonunda ta- Kredi ûç bankadan Akbank, Garanti ve tş Bankası'ndan oluşan kon- sorsiyum, Tekel 'e bağlı Al- kollü Içkiler Sanayi AŞ 'nin özelleştirilmesinde kulla- nılmak üzere 230 milyon dolar tuta- nnda uzun vadeli kredi sağladı. Üç bankanın oluşturduğu konsorsi- yum tarafindan, Nurol Holding, Li- mak Inşaat, Özaltın Inşaat ve Tekel Ürünleri Toptan Satıcılar Birliği Tica- ret AŞ'nin ortaklığı ile kurulan Mey Içki Sanayi ve Ticaret AŞ'ye satış be- delinin finansmanı amacıyla temin edilen kredinin vadesi, iki yılı öde- mesiz yedi yıl olarak belirlendi. İLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEM YÜZAK Özelleştirme Yanlışları 17 yıl oldu Türkiye özelleş- tirme politikalannı uygulamaya başlayalı. önceleri yalnız bir- kaç sivil toplum örgütü karşı çıkıyordu, Türki- ye'nin yanlış özelleştir- me uygulamalanna. Ka- mu işletmeciliğini Geliş- tirme Merkezi (KİGEM), Elektrik Mühendisleri Odası ve bir avuç sendika... örneğin Teletaş... Ilk özel- leştirilen kurumlardan biri. Sa- tıldıktan bir yıl sonra ödeme güçlüğü içine giren ve kon- kordato ilan eden... örneğin Sümerbank... Özel sektöre blok satış yöntemiyle satılan ve artan zararıyla so- nunda dev- lete geri dö- nen banka... örneğin Karabük De- mir Çelik... Siyasi arpalık hali- ne dönüşen, devlet için borç üretir hale getirilen, gösterme- lik şekilde kendi çalışanına sa- tılan ve bir türlü kendini topar- layamayan... özelleştirmeler hızlandıkça fiyaskolarda arttı. Fiyaskolar arttıkça çıkan sesler de. Bugün Türk ekono- misinin en büyüklerinden biri olan Koç Grubu'nun CEO'su TÜPR-.S bile 'özelleştirmelerde yapı- lan hatalardan' dem vurur ha- le geldi. Bakan Bey ise ısrarlı. 'Babalar gibi satarım' diyor da başka laf etmi- yor. Ve önüne geleni satıyor. Kamu yararını gözetmek gibi bir derdi olmadığı açık. Teftiş kurullarının, Yüksek Denetleme Kuru- lu'nun hatta özel- leştirme Yüksek Kurulu'nun bugüne kadar önüne koyduğu denetim raporları da kendisi- ni ilgilendirmiyor. Derdi, özelleştirmeden elde edilecek üç kuruş ile 'gi- derek artan iç ve dış borç yükü- nü' bir nebze olsun fi- nanse etmek. Varsın TÜPRAŞ, Tekel gibi dev- ler bozuk para gibi har- cansın. Sırada daha Türk Hava Yolları var, PETKİM var, Milli Piyango var, İMKB ve Altın Borsası var... Önümüzde bir mahkeme kararı duruyor. özelleştirme Yüksek Kurulu'nun (ÖYK) POAŞ'ın borçlannı 2005'ten petkim 2007'ye erteleyen kararına yürütmeyi durdurma. Yasala- rı tamamen aykın bir uygula- maya, Petrol-lş Sendikası ta- rafından açılmış olan davanın sonucu. Üstelik Ankara 10. idare Mahkemesi'nin karann- da ÖYK'nin yetkilerinin sınır- sız olmadığı da vurgulanıyor: "...Idarenin hak, alacak ve borçlan hakkında ka- rar vermek konu- sunda ÖYK'ye ve- rilen bu yetki ve görevin mutlak, sı- nırsız olmadığı, idare- lerin tüm eylem ve işlemlerin- de kamu yaran hizmet gerek- lehnigözeterek işlem tesis et- mesi gerektiği tartışmasızdır." Başta da belirttiğimiz gibi özelleştirmenin yanlışları arta- rak sürüyor. Kimi zaman yan- daşlara peşkeş çekiliyor, kimi zaman yok pa- hasına satılıp savılıyor. 1980'lerde dış finansman çevrelerinin Türkiye'ye aşıla- dıkları özelleştirme rüzgân ile yatınmlan radikal biçimdeda- raltılan KlT'lerin 'satıp savma' eyleminetepkilerartsa bile bir şey değişmiyor... Elektrikteyeni rantdönemi ANKARA (ANKA) - Türki- ye'de yaklaşık 25-30 milyar kilo- vatsaat düzeyinde elektnk ürete- cek atıl kapasite dururken, AKP kendisine yakın çevTesine avan- taj sağlayacak adımlar atıyor. Enenı Bakanlığı "Başbakan Erdoğan'ın gavri resnıi danışma- nı" olarak tanınan Atasay Ku- yumculuk'un veliahtı Cihan Ka- mer'in kısa bir süre önce ortaklı- âından aynldığı Şavk Elektrik'e, Iran'dan elektrik ithalatı izni ve- rilmesini uygun buldu. Şavk'ın, Türkiye'ye göre daha ucuz bir fi- yattan gerçekleştireceği ithalatla önemli bir kâr avantajına sahip olacağı kaydediliyor. Şavk Elektrik Yönetim Kuru- lu Üyesi Ömer Bağa, yıllık 600 milyon kilovatsaat olmak üzere 5 yılda 3 milyar kilovatsaat elektrik ithal etmek üzere izin aldıklannı, Iran'la pazarlık aşamasında bu- lunduklannı, haziranda ithalata başlayabilecekierini söyledi. Öte yandan Enerji Bakanlı- ğı'nın, söz konusu ithalat iznine, gündeme geldiği ilk günlerde karşı çıktığı; ancak, etkili mer- kezlerden gelen siyasi baskılar nedeniyle ilgili talebe uygun gö- rüş bildirdiği iddia ediliyor.