Catalog

SAYFA CUMHURİYET 2 MART 2004 SALI OLAYLAR VE GORUŞLER EVET/HAYIR OKTAY AKBAL Sevp'i İyi Anlamak ' Sevr Andlaşmasıyla llgılı Belgeler"\ pek çok okurum kıtaphklarda bulamamışi Boyle onemlı bır yapıt neden kıtaplıklarda yer almaz'? Neden goz- lerden gızlenır? Bılmem, ılgı gosterıp arayanlarso- nunda bu kıtabı bulabıldıler mı? Seha Meray'la Osman Olcay'ın bugunku Turk- çeye çevınp, Ankara Unıversrtesı Sıyasal Bılgıler Fa- kuftesı nce yayımlanan bu kocaman krtapta Mond- ros ve Sevr Andlaşmaları tam metın olarak sunul- muştur Bağımsızlık savaşımızı hangı koşullarda, buyuk devletlerın baskılarına, aynca da kendı ıçımızdekı haınlere karşı nasıl gerçekleştırdığımızı anlamak ıçın bu tur belgesel çalışmalan okumak, bılmek, öğ- renmek gerekıyor Mustafa Kemal Atatürk bu konuda bakın ne de- mış "Insafve acıma dılenmekle ulus ışlerı, devlet ış- len gorulemez Ulusun ve devletın şeref ve bağım- sızlığı sağlanamaz Insaf ve acıma dılenmek gıbı bır ılke yoktur Turkulusu, Türkıye'nın gelecekte- kı çocuklan bunu bır an bıle unutmamalıdıriar " Yoksa unuttuk mu'? Bılmezsek, oğrenmezsek, geç- mışın derslerınden yarartanamayız elbet Işte kos- kocakrtaplar Sevr'ler, Mondros'lar, Lozan'lar, Mont- ro'ler, aynntılanyla genç kuşakların yararianması- na sunulmuş değerler Kaç kışı bılıyor, okuyor, an- yor, boyle bır ıstek duyuyor'? Seha Meray ne yazık kı bu yapıtın yayımladığını gorememış Yıllar suren bır trtız çalışmayı bugu- nun, yannın kuşaklarınasunan ıkı bılım adamı, Me- ray'la Olcay onsozlennde bınlenne ders olan şu uya- nyı yapmışlar "Yıkılma eşığıne gelmış bır ülkenın, ıçte sağlam bır dırenış ve kendıne guvenme duygusundan da yoksun olunca, dış yenılgının uluslararası alanda ne çabuk ve ne kolay bır ıdam hukmune donuşe- bıleceğının ulusça bılınmesının onemıne ınandığı- mız ıçın bu olu doğmuş belgeyı bugunku, yarınkı kuşaklara tanıtmayı kaçınılmaz bır gorev saydık " Sevr bır ezıklığın belgesıdır VVılson llkelen'nden medet arayan Osmanlı yonetımının ıçıne duştuğu utancın sınırsızlığı apaçık ortadadır Savaştakı ye- nılgısını ıçıne sındıren, yabancı guçlenn acımasın- dan başka bır kurtuluş yolu gormeyen, aramayan- lar, "Hayır, bu anlaşma kabul edıiemez" dıyenlerı vatan haını sayan bırtanh gerçeğınıtum ulusumu- zun bılmesı gerekmez mıydı'? Bır kez daha yaban- cı guçlerın oyununa gelmemek, onlardan yardım ısteyecek duruma duşmemek, onlann acıma duy- gusundan yararlanmaya kalkışmak Turk ulusu 1923'ten 1950'ye kadar dunya olçu- sundesaygın, onurlu.guçlubıretkınlığesahıptı L o zan'da bunu kanrtladı, Montro sozleşmesıylededış polıtıka alanında kışılıklı guvenılır, saygı uyandı- ran, sozunu dınleten uygulatan bır devlet olduğu- nu dosta duşmana kabul ettırdı Yakın tarıhten bır şeyler oğrenebılsek, oğrenmeye çalışsak' Işte Sevr'ler, Lozan'lar, Montro ler Işteşu Kıbns goruşmelerınde ıçıne ıtıldığımız acınası durum'. 'Burası Türkiye' Turkıye, gerçek kuresellığın yeryuzundekı en gorkemlı örneğı Onu tek bır terazı ıle tartanlar yanıldı. yanılırlar Buterazı, ıster "ekonomı" ısterse "'dın" ya da "teknolojı" olsun Ulusça ustesınden gelemeyeceğımız konu yok Prof. Dr. MahİT AYDEN Istanbul Lnneısüesı Y ann (3 Mart 2004) Cumhu- nyefı ızleyen ılk \e buyuk devnmlenn 80 yıldonumu Bu de\Timler ıle Öğretım Bır- lığr sağlandı, Halıfelık ve Şey- hulıslamlık kaldınldı Onlan dığer devnm- lerızleyecek, bın yıldır urrunet potasında kay- bolan Turk ulusu yenıden doğacaktı Bunu ancak Mustafa Kemal başarabılırdı Ve oy- le oldu Oğretim Biriiği Yasası, butun bılım \ e eğı- tım kurumlannı Mıllı Eğıtım Bakanlığı'na bağladı Mektep ıle medrese arasındakı ıkı- lık kaldınldı tlkoğretım zorunlu olurken. kız-erkek aynmı bıttı Ulusal laık. çağdaş tek ve butun bır eğıtım anlayışı amaçlanmış- tı, başanldı Bınlen "Medreselerzatenaz,ınektepler sayica çok ve işlevce etkindi Nereden çıkü bu devTİm" dıyebılır E\ et. mektepler çoğun- lukta ama medreseler de az değıldı Daha- sı medrese, yenılık karşıtlannın sımgesıy- dı (semboluydu) Ona, padışah bıle doku- namazdı Bugun Turkıye'nın dortte bın eğıtım ça- ğmda Rakamsal bakılınca bır "gunır tab- losu" gıbı Ama son 20 yıldır uygulanan "gençlikpotitikasr yuzunden, ıçenk o den- lı parlak değıl 1980gencı, sevgı. ozgurluk \ e eşıtlık dıyordu 2000'dekı ıse. para, se\ - gı ve ış dıyor Ozgurluk \e eşıtlık. çok son- ra gelıyor Ulkesıne \ e ulusuna sahıp çıkan. bılınçlı ve sorumlu, ozgurluk ve eşıtlığı on planda tutan gençlık kan kaybedıyor Bugun kımılennce Halıfelıİc. "İslam Dün- vasının Liderliği''' bıçımınde algılanıyor Eğer Halıfeolsav dı, Lsame bin Ladinyada otekı Musluman eylemcıler ondan buyruk alırdı sanıhyor Hınstıyan Dunyasf nın lı- den olan Papa'yı, Bush mu dınlıyor, yoksa Blairmı'7 Bu durum, eskıden de boyleydı Halıfe, gucu elınde tutan hukumdarın "dinsel no- teri" konumundaydı Eğer ıçınde askersel. sıyasal \ e parasal guç yoksa, kavramların buyukluğu kadardır ıçının boşluğu Osnmanlı Devletı'nde Şeyhulıslamlık. Ortaçağ"ın egemen kımlığı din nedenıyle ku- rulmuştu Daha sonrakı donemlerde onemı- nı kaybettı Dıvan'a bıle alınmaz oldu Ço- kuş surecınde uygulanan dın polıtıkası ıle 1876'dan başlayarak, yapay bır onem kazan- dı 1920'lerde ıse obur Musluman uluslar gıhnış, ortalıkta Turkten başkası kalma- mıştı Ve Halıfelık gıbı, Şeyhulıslamlık da kal dınldı Yanı, Şer'he\eE\kafVekâletiyen- ne Diyanet Işleri Başkanhğı kuruldu Lut- fen dikkat. Din tşleri Başkanlığı değil! Dha- nct dinler demektir. Tum İslam mezheple- rinden başka, Hıristiyan ve Musevi yurtta- şımızı da kapsa\an ırv gulama. Oysa bugun, bırakın dığer dınden olanlan, Alevı yurrtaş- lanmız bıle dışanda bırakılmaktan tedır- gın Bu, e\Tensel bır dının çembennı daralt- mak değıl mı9 Konu 3 Mart 1924'te goruşulurken Mec- lıs Başkanı "Diyanet tşleri yerine, Din tş- leri onerisi 3101™" deyınce. bır gurultudur koptu Tunalı Hilmi soz alarak u Di\anet İşlerivarken, Din İşlerideneolu>or" dıye tepkısını bellı ettı Sonra Konya Mıllerve- kılı Mustafa Feyzionenyı savununca. thsan Bej, dayanamadı "Burası Türkije'dir" dı- yerek, kesın tavrını koydu E\et. burası Turkıye1 Sahıp olduğumuz hıçbır şeyı bınlen bağışlamadı Llusal ba- ğımsızlığı, dışımız tırnağımızla kazandık Sınırlanmız dantel oyası gıbı Cetvel-gon- ye ıle çızılmedı Ve Anadolu, Islamıyetın en saygın duzeyde yaşandığı ama polınk çıkar- lar ıçın kullanılmadığıtopraklar Kımseden fet\ a almaya gerek yok Bu konuda ahkâm kesenler, arşrv ve kutuphanelenmıze gırse, bıldıklennden utanır Bız. uygarlıklan ça- tıştınnak değıl, goksel dınlen uzlaştırdık Turkıye gerçek kuresellığın yeryuzun- dekı en gorkemlı orneğı Onu tek bır tera- zı ıle tartanlar yanıldı. yanılırlar Bu terazı. ıster "ekonomi" ısterse "din" ya da "tek- noloji" olsun L lusça ustesınden gelemeye- ceğımız konu yok Amabırsuredırbılgısız- lık, ılgısızlık ve karamsarhk ortamına çe- kılıyoruz Bo> le gorurerek. bır"korkutop- hımıT yaratmayı, sonra da "boyunduruktak- mayı" duşunuyorlar Oneriler Turk gençlığıne, Cumhunyetı kuranla- nn nasıl e\ rensel \ e zaman otesı duşundu- ğunu anlatalım Turk ulusunu yenıden yaratırken, karşı- laştıklan sonınlann bugunkunden pek de farklı olmadığını oğretelım "Başan Ödü- lii KampanvasT başlatalım Yaptığı yanına kâr kalanı değıl. gore\ ını ıyı \ apan yurttaş- lanmızı one çıkaralım Gelın. ulkemızde Cumhunyet ıle başlayan yaşama sevıncını, yenıden canlandıralım Bunun. bıreyden evrene, tum 21 yuzyıla yararı olacaktır Çunku "Burası Türidye." Yanm Yüzyıllık Cumhuriyet Okuru. TEŞEKKÜR Çukurova Unıversrtesı Tıp Fakultesı öğretım Uyesı Prof. Dr. MELTEM YAĞMUR sevecen, /etkın çagcıl bır bılgedır özvennın hoşgorunun, erdemın dırencın sımgesıdır Ovuncemın (gururumun) oznesı dılımın ezgısı, mutluluğunun gozesı, gozlenmın guvencesıdır Kendısıne gonulden teşekkur eder, kalıcı ve bılımsel utkular kazanmasını dılenm GÜNER YAĞMUR Ruhi ESMER Emeklı Alba\ Y akın geçmışte Cumhun- yet'te. bır okurun Arada Bır koşesınde yazısını oku- yunca, benım de Cumhunyet ıle ılgılı anılanm canlandı. heyecan- landım, gururlandım Geçmış yazılan okurken dıkka- tımı çeken. Sayın tlhan Selçuk'un 8 Nısan 199Ö tanhlı koşesınde okuyucusuna yaptığı "Sen bu kö- şede yazsan" davetını, 54 yıllık Cumhunyet okuyucusu olarak kabul edıyorum Ancak Pence- re'de yazmak haddımız olamaz O koşeyı okumanın zevkı, guru- ru bıze yeter Cumhunyet ıle oğrencılık yıl- lanmda. Vefa Lısesı nde oğret- menımız ^urB^înTopçu•nun "Va- tan'ı 10 kuruşa satanlar Cunıhu- riyet'e sahip çıkmıjoriar" so> le- mııletanıştım Fakâtoyıllardayo- lumuz henuz kesınleşmedığın- den gazeteyı pek ka\Tayamadım Unıversıtegunlenmde oğretme- nımız Hüseyin Nail Kubah derse başlarken, belgelen (dokuman- lannı) kursuve yerleştırmesınde gordüğum Cumhunyet dıkkatı- mı çektı \ e bu ılgı benı bugunle- re dek gazetenın tıryakısı yaptı. aksatmadan ızlemeye (takıp et- me\ e) çalıştım. tatlı bır uğraş du- rumuna getırdım Harp Okulu \illanmda, hafta sonlan gazete ıle buluşmak tatmın etmıyor. Ulus"u de\ amlı okumak pek ze\ k vermıvordu Okulda Coban lakaph berben- mızle her gün gazeteyı aldınp, ders> aralarında \ e gece, topluca okumanın tadını vaşayan bılır Fakat gecelen kondorda nobetçı subayından zılgıt yemenın tatsız- lığı da vardı Harbıye'yı bıtınp kıtalanmıza dağılınca tıryakılığım artarak de- vamettı Yurdumuzun batı bolge- lennde gazeteyı gunu gunune oku- ma olanağımıza karşın, doğuda bu şansım pek olmadı Ozelhkle kış mev sımınde gecık- melı de olsa dcı uç gazeteyı avnı gun alıp okumayı bır şans sa\ar- dım Tatbıkatlarda. arazıdeta gun- lerde, gecelen çadırda, uyku ba- sana değın gazeteyı okumak ay- n bır kevıftı Hele bellı saatlerde jenaratorlenn sonmesıyle fener ışığında gazeteyı okumanın tadı başka olurdu Yurtdışı gorev lenmde. gazete e\ dekılerce alınır, bınktınlır. do- nuşumde topluca okur, ınceler, ozlem gıdenrdım 1960 yılında ^BD'dekı kurslanm sırasında ter- fıler nedenıyle gondenlen Cum- hunyet' ı okurken, Amenkalı ar- kadaşlann gazeteye ılgısını, say- faazlığına hayretlennı "postaüc- reti azobun" espnsını yapan mut- tefık subayı ve gazeteyı boluşup anı olarak alan kurs arkadaşlan- mıunutamam Kırk yılı aşkın meslek yaşan- tımdan sonra emeklılığımde en sadık dost Cumhunyet yıne be- nımle bırlıkte. en candan oyala- yıcımvehaberkaynağım Bulma- cadakı zorlanmam da hâlâ dev am edıyor Zaman ıçınde gazete 100 bın lıra olunca. satıcının "Bırak arük. pahalı oldu" sozunu. "İn- şallah 500 bin olacağı günleri de göriirüz" dıleğımın gerçekleşme- sıyle elbet mutluoldum Bırmıl- yon olacağı gunlen gonnek her- halde tatlı bır surpnz olur Her halukârda. Cumhuny et'ten \azge- çemez bır okur olabılmenın gu- ruru, bır ovunç kaynağıdır Us- tat llhan Selçuk'un 12 yıl oncekı bır yazısında "Uygar dediğimiz dunyada, gazete okuru, gazetesi- ne bîı kadar sahip çıkabürvor mu" sorusuna, e\et çıkıyor, çıkanlar- dan bın benım, yanınnı venyorum, haykırarak ve ovunerek Gazeteye bağlılığımızın nede- nı, kuruluşundan gunumuze, ATA'nın ızınden aynlmayan, ge- ncılık \ e boluculûk tehlıkesının amansız takıpçısı ve uyancısı olan teklığı ve odünsuzluğudur Gu- numuzde, Kemalızm v e TSK'ye saldında yanş halındekı medya- da, çağdışı duşunceye. Ataturk ılke ve devnmlenne saldınlara karşı Aydınlanma'nnı onculuğu- nu yapmasıdır Ulu onder Atatürk'un ısteğıy- le kurulan. gunumuze dek çeşıt- lı zorluklan aşarak bızlen başka gazeteye y oneltmeyen. Aydınlan- ma yolunda ısrarla yuruyen Cum- hunyet'ın, ahırete ıntıkal etmış, ku- nıcu, laınımlaştıncılannı ve ya- zarlannı rahmetle anıyor. tum çalışanlanna en ıçten şukran ve takdtrlenmı sunuvorum Sayın Belediye Başkanlarımız, Başkan Adaylarımız, MEYDAN SİZİN! BELEDIYh MEYDANI Ulusal Kanal ekrarana çıkan beiedlye ba|kanlanndan baıılon Ceng/z Bağdan Kjrklarelı Bel Başk (MHP) I Duron Evren Tjrhal Bel Başk (MHP) I Ahmef Ataç. Eskışehır Tepebap Bel Başk (DSPj I Gurbuı Çapan Esenyurt Bel Başk (SHPj / Mehmel l/z. Çerkezkoy Be 605^ (YTP) I F'toef $ahın Sangazı Bel Başk (SHPj IH ibrahım Gulcan Karaman Bel Başk [MHP) I Ahmet Tufekçı A/vatk Bel Başk (DYP) / Kadır Topbaf Beyoğlu Be Başk (AKPj I Yusuf Hamoğiu Beşık'aş Bel Başk (ANAPj I Yusuf Zıya Gunaydm ısparia Bel Başk (MHP) / Timur Koç Çayırova Bel Başk (CHPj / Hikmet Erenkaya Izmri Buyukşebır Bel Başk (CHP) / Hamıt Nifoncı Sefenhısar Bel Başk (ANAPI / Duran Demır Beyagaç Beı Başk (CHP) 1 Avnt özturk Sanaz Bel Başk I Tuncay Kıfcç Edrernıt Beı Başk (MHP) Hangı partıden aday olursanız olun, sesınızı seçmenınıze Ulusal Kanal dan ozgurce duyurun Ulusal Kanal'ın Belediye Meydanı programında projelerınızı yonetım polıtıkalarınızı, şehırcılık anlayışınızı, eleştırı ve çözümlerınızı dıle getırın Seçmen kitlenizle Ulusal Kanal ekranında buluşun, yerel seçimlerde başkan seçilmenin yolunu açın. İstiklal Cad. Deva Çıkmazı No: 7 / 7 Beyoğlu 80070 İstanbul Tel: 0212 251 50 90(pbx) Fax:02l2 251 50 47 www.ulusalkanal.com.tr ulusal'aulusalkanal.com.tr Belediye Meydanı Programına Başvurular için Tel (0212)251 50 ?0 Fax (0212)251 50 47 ulusal@ulusalkanal com tr Mevlvt Usta - Ulusal Kanal Yerel Yonetımler Koordınatoru ULUSAL "Türkly'nln Milli Kanalı' ULUSAL KANAL Dijital Uydu Frekansları TURKSAT2A Frekans:12702 Mhz Fec: 7/8 Sembol:2285 Yatay PENCERE Bu Röportajı Yalnız Cumhuriyet Yayımlayabîlir... Hikmet Çetinkayanın Fethullah Gülen'e ılışkın yazı dızısı başladı Zaman gazetesını de hafakanlar bastı Neden'? Zaman'a ne? Yoksa bu gazete Fethullah Gulen'ın ozbeoz ga- zetesı mı oluyor Evetı. Nakşıbendı tankatının Saidi Nursi dalından tü- reyen cemaatın ılgınç şeyhı Amerıka'da yaşıyor, gazetesı Turkıye'de kapı kapı, ev ev, bedava dağı- tılıyor, yurttaş sabah kalkıp bakıyor kı kapı zılını Fet- hullah çalmış, Zaman'ı eşığe bırakmış Bu degırmenın suyu nereden gelıyor ve hangı çarklan donduruyoı^1 Kım bu Fethullah'? • Hikmet Çetınkaya, adamı kendı dılınden deşrfre edıyor başkasının anlatımı değıl, dızıde Fethullah Fethullah'ın kımlığını sergılıyor. Ne dıyor adam - Kâbe'de çok sınek vardı, herkesı ısınyohardı, bu sınekler benı bır kez ısırmadı - Komşumuz bızım bahçedekı kazlarımızı döv- muş yaralamıştı, havada bır bulut belırdı, bızım kazları hırpalayan komşunun bahçesıne doluyağ- dı, ne var ne yok alıp göturdu, koyde başka hıçbır yere dolu yagmamıştı - Zelzele olmuş, köyde yıkılmadık bına kalmamış- tı, hıç kımse evde yatamıyordu, Fahn Kaınat Efen- dımız HazretıAlı'yebuyurdu, 'buköyebırkazıkçak' dedı, ne zelzele kaldı, ne de korku Ne olursa olsun, Fethullahçılar Orta Asya'dan Amenka'ya dek orgutlenmışler, Turkıye sıyasal ha- ntasında ve seçım sandığında pazarlık guçlen var Şımdı Tayyip'e oynuyorlar • Cumhunyeften başka hıçbır gazete Fethullah'ı ger- çek kımhğıyle sergılemeye cesaret edemez Neden? Çunku banka ve pıyasa dunyasında suregelen iş ılışkılen nedenıyle medya, Şeyh Efendı'nın dalına ba- samaz, çıkarlaryumagında korduğumleşen basın, Fethullahçılarla ıyı geçınmek zorundadır Pekı, Cumhunyet bu ışı nasıl yapıyor Çunku bu gazetenın adı Cumhunyet! Hikmet Çetınkaya gozunu budaktan esırgeme- yen bır 'fıkr-ı mustakım' gazetecı Fethullah'ın 'Zaman' gazetesı bu yuzden çıldır- dı Cumhunyet'e ve Hıkmet'e saldınrken dengesını de yıtırdı Edepsızleştı • Oysa edepsızlığe gerek yok' Fethullah ne soyluyor okuyalım: "Cıhad ıkı cephede cereyan eder Bunlardan bmncısıne 'Büyuk Cıhad', ıkıncısıne 'Kuçuk Cıhad' denır " "Cıhad sozcuğu, Islamın zuhuruyla ayrı bır hu- susıyet kazanarak Allah yolunda kavga vermenın adı olmuştur Bugun cıhad denınce de akla gelen mana budur " "Cıhadın yelpazesı şarktan garba kadar genış- tır " "Mumın (Musluman) cıhadla dırlığını ve dınlığı- nı bulan ınsandır ve cıhadı bıraktığı anda öleceğı- nı bılır " Hıkmet'ın dun Cumhunyet'te yayımlanan bu alın- tısı Fethullah'ın bır kıtabındandır. • Açın Turkçe sozluğu 'cıhat' karşılığındakı açıkla- ma şudur "Dın uğruna yapılan savaş." TEŞEKKUR Geçırdığım acıl amelıyat nedenıyle yakın ılgılerını esırgemeyen Marmara Unıversıtesı Guzel Sanatlar Fakultesı Dekanı Prof. HÜSAMETTİN KOÇAN ar Marmara Unıversrtesı Hastanesı Başhekımı Prof. Dr. ZEHRA IUEŞE KAVAK a, fakulte arkadaşlarıma zıyaretıme gelerek, benı arayarak, ılgılenerek bana guç ve moral veren tum dostlanma teşekkur ederım Prof. FİÜZ BAŞARAN Resım Bolumu Başkar Marmara Unıversrtesı Guzel Sanatlar Fakultesı TEŞEKKÜR Marmara Unıversıtesı Hastanesı'nde acıl amelıyatmı yaparak benı sağlığıma kavuşturan Beyın Cerrahı Doçent Dr. İLHAN ELMACI DP. KORAY ÖZDUMAN or. MUSTAFA GÜDÜK Doçor.TÜMAYUMUROGLU DT. PINARIRMAK Dr. YUNUS OKTAY A1ALAY a en ıçten duygulanmla, sonsuz teşekkurlenmı sunanm Aynca yakın ılgılerını esırgemeyen Marmara Unıversıtesı Beyın Cerrahısı Bolumu'nun tum öğretım uyelerıne ve doktorlanna, Yoğun Bakım Servısı elemanlanna ozel servıs hemşırelerıne, çok teşekkur edenm Prof. FİUZ BAŞARAN Resım Bolumu 8aşkan Marmara Unıversıtes Guzel Sanatlar Fakultesı