Catalog

SAYFA CUMHURİYET 7 EYLÜL 2003 PAZAR 14 U JX kultur@cumhuriyet.com.tr Yönetmenler seksle ilgili konulan nasıl çözüyorlar, en çok etkilendikleri sahneler hangileri Cinselliğenasıl bakıyorlar...ASLI SELÇUK 15 Temmuz 1896, Edıson Üretım Şırketı'nın son fılmı "Wi(km Jones"ta (Dul Jones) May Irwin v e John Rice' ın ka- mera onunde ısteklı bır bıçım- de opuşmesı ahlaksal açıdan buyuk bır skandal yarattı Ya- yın dunyasında "Bu hayvani görüntü hiçbir şeyle karşüaş- tuılamaz. Dizginlenemeyen. ûsteiik üç kez yinelenen bu ha- y âsız opücükleriğrenç, tiksin- dirici" benzen ağır eleştınler aldı O gunden gunumuze de- ğın sınemada çok sayıda sah- ne etık, polıtık nedenlerle ya da cınsellık, şıddet ıçerdığı soylenerekyasaklandı, goste- nme de gıremedj Uluslararası yönetmenler seksle ılgılı konulan nasıl çe- kıyorlar, nasıl çozuyorlar, et- kılendıklen sahneler hangıle- n Ünlu Japon yonetmen \a- gisa Oshima'nın gerçek bır olaydan esınlenerek çektığı atak çalışması *Ai No Corri- da" da (Duyular tmparatorlu- ğu, 1976) cınsel tabulara sal- dınyor Fılmı ılk kez Japon- ya'da gerçek seksın yer aldığı bır fılm oluyor Ulkesınde ke- sılerek gostenlen fılm uzen- ne Avrupa'da da büyuk tartış- malaryapılıyor Hukukyolu- na başvuran Oshıma, uzun su- ren bu "müstehcenBk" dava- sını sonunda kazanıyor Oshima'nın bu konudakı duşüncelen de ılgınç "Ero- tizm bence bir burjuva değer- lendirmesidir. Pörnografinin de proleter bir kavram oldu- ğunu duşünüyorum. Klasik Japon yaklaşımında pornogra- fi, çıplakhk seksi diye algüan- maz. Bizim için eti giysilerte örtmek, örneğin kimonodan taşan çıpiak bir kol daha uyancıdır." Selcse mlzah katmamn öneml Hong Konglu WongKar-Wai de ılk kez bır yıldızı, Tony Leung'u eşcınsel bır sahnede oynatan yonetmen olu- yor "Happy Together"ı (Mutlu Bera- berlık, 1997) çekerken oyunculan Le- ung'la Lesbe Cheung'u özgur bıraka- rak, yatağa gıdıp ıstedığınızı yapın de- mış "Sınemadabenı en etkıleyen ero- tık sahnelere gelınce "Vertigo"yu (Ölum Korkusu, 1958) hemen soyle- yebılırun Kim Novak'ın kameraya yaklaşan yuzu çok baştan çıkancıydı, cınsel bır durum yaşanacağını sezın- hyorsunuz, ama bu pek belırgın değıl Aynı şey "Psyctao"da da (Sapık, 1960) var. AnthonyPerkins'ınJanetLeigh'ı dıkız delığınden gozetlemesı oznellı- ğınden oturu çok tedırgın edıcı " • 1896 yapımı "Dul Jones"ta May Irwin ve John Rice'ın kamera önünde isteklı bir biçimde öpüşmesi ahlaksal açıdan büyük bir skandal yarattı. O günden günümüze değin sınemada çok sayıda sahne etik, politik nedenlerle ya da cinsellik, şiddet içerdiği söylenerek yasaklandı, gösterime de giremedi. "Demonlo\er"ın (2002)yonetme- nı Fransız Olhier Assayas. seks çe- kımlenm dramatıze etmemelı dıyor "Herkes dışan çıksın. içeride kalan- lar da yüzustiı yatsın demek saçma bir yaklaşım. Son filmimde açık sa- çıkbğui da ötesine geçtim. Birleşme sahnesinin çokkarmaşıkbirvapısı var, çünkii sahne yan tecavüzle başlayıp cinayetle bitiyor. Seks sahnelerinin koreografiierinin bence incelikle ya- pılmış olması gerekir. Çünkü sıne- mada koreografi dendigindc akla vü- cutlann dramaturjisi gelir. Bence en erotik olanlar oyunculann en giyim- li olduklan sahnelerdir. lsteğe doğru- dan bağtmb olmayan, > adırgaücu tu- hafsapmaiann aünosferinin yansma- landır." "9.5 Hafta", "Öldüren Cazibe", tt Sadakat9z" gıbı cınsel özgurluk, sa- do-mazo yaklaşımlar. aldatma, e\ lı- iık dışı ılışkı konulannı fılme çeken tngılız Adrian Lyne sekse mızah kat- manın onemını \ urguluyor "Ben is- teyerek mizah yapanm, çünkü izle- yicinin gülme olasıhğuu da düşünü- rüm. Ozellikle \BD'de insanlar böy- lesi sahnderin karşısmda hiç rahat de- ğildirler. Ben de Fatal Attractıon'da- ki (Ötdüren Cazibe, 1987) sevişmede Mıchael Douglas'ı pantolonunu çt- karmaya uğraşırken göstentim." En iyl seks sahnelerl en az bellrgenlesenlerdlr u BaskInsrJnct"ın (Temel tçgudu, 1992) yonetmenı Hollandalı Paul Verhoeven ıse. sınemada seksle şıd- detı abartmayı se\ en bın "Çıpiak ka- dmlara bakmak beni büyülüyor. Fflm- lerim erotikdeğil, seksidir. Pomogra- fiyi çoksıkıcı buluy orum, gidip gelen üreme organlan beni asla ilgilendir- miyor. Temel tçgudü'de S Stone ve VL Douglas baa anlar oyunculuğun dışuıa çıkıp dans eden gerçek dans- çılara dönüşüyordu, kuvars bir sa- atin hatasız işleyişi gibiydfler. n Ispanyol Bigas Luna çıplaklığı çek- mektense, bedenın bazı noktalanm gostermenın daha esın vencı oldu- ğunu belırtıyor "Eniyisekssahnele- ri her zaman en az behrginleşenlerdir. Bu noktada önemK öğeoyuncu, yonet- men ve izleyici arasındaki suç ortak- hğtnısergileyen bakışlanhr. Fellını 'nin Amarcord'undaki (Anunsıyonım, 1973) iriyan tütüncü kadının devasa göğüslerini açıp genç Bruno'yu ara- lanna sıkışürdığı bölüm olağanüstü- dür. Fılmlerimde çogunhıkla göğusle- rin yaratnğı bu şehvet duvgusunu yan- srtmayı tstedim. Birbaşka sahne\« Bu- nuel'in L'âge d'ordaJd (Altm Çağ, 1930) Lya Lys'in yontunun ayak par- mağmı emdiği yer." "Intimacy "de (Mahremıyet, 2000) Fransız PatriceChereau, bırbınru ta- nımadan, konuşmadan seks yapan ıkı âşığın oykusunu anlatıyor "Se- vişme sahneleri ne erotik, ne pornog- rafik, ne de uyancı. Mahremiyet'te- ki aşkın özel ha\ası savısı/ pnıvadan ve tekrarj aptlmasuıdan ka\ naklanı- yor, dogaçlama çekflmedL Oyuncu- larun her an kameranın yerini bfli- yordu, vücutlannın göstermek iste- medikleri noktalanm gizleyebiürler- dL Kusursuz değil, inandmcı vucut- lar anyordum. Ben ileri giden, özün- de bulunan gerçeklikten çalmayan oyunculan severim." Jean-Jacques Annaud'da, "L'amant"ın(Sevgıh, 1992)aşksah- nelennı kuçuk bır ekıple ıkı yıllık bır uğraşrn sonunda gerçekleştırmış "Ucuz erotizmden kaçuıdmı. Jane March'm ulaşOğı duygu yvğunluğu o yaştaki birinden beklenmey ecek yük-seklikteydi. Sevişme çekimlerin- den bnce ona birtakım numaralar gösterdim, koşarak soluk soluğa kal- mak, yanaklannı çimdikJeyerek vü- zünü lazartmak gibL" Tabular olmayınca Insan da olmaz "Nettoyage â sec"uı (Kuru Temız- leme. 1997) kadın yonetmenı Anne Fontaine gunumuzde erotik olanın şaşırtıcı olması gerektığı duşunu- luyor dıyor "Cinsellik konusunda bir enflasyon y aşamyor. Olan biteni göstermekse erotizmi çok yoksullaş- nnyor. Kadın cinseüiği düşsel olma- yı sürdürmektedir. Daha aşın, ölçü- süz olanı yeni bir cinsellik olarak al- gılamaksa yanlış. Çünkü insan her zaman, daha sönük ya da pariak, daha uyancı ya da değil, kendi cin- sel değersizliğiy le yiiz yiize, bu dun de boy ley di, bugün de böy le. Erotiz- min başyapıü bence' Duyular împa- ratorluğu'dur." Fontame, ıkı erkeğın ılışkılennı an- lattığı çalışmasınm ABD'de hıç be- ğenılmedığını, Amenkalıların bır eşcınsel yuzunden parçalanan bır aıleyı fıhrıleştınneyı pıs, iğrenç bul- duklannı, Japonya'da ıse bunun tam karşıtı tepkıler olduğunu. Japonla- nn fılme hayran kaldıklannı açık- lıyor "Romance" (Romans, 1999) "Sex isComedy" (Seks Komedıdır, 2002) fılmlennın kadın yonetmenı Cathe- rine Breillat ıse, mahrem bır sahne- yı ınsanlığın zevklenmn, utançlan- nın aym potada kanştığı bır gızem olarak algılıyor "Erkek cinselh^i- nin sunuma yasaklandığı bir durum da var ortada. 'Seks Komedıdır' fil- mimde bu yasak öyie bir noktada ki sonunda bir eklenmiş saça dönüşii- y»r. Bu saç gerçegin yambamasına ge- çerektüm tabulan,coşkuyıı, insan ola- nı da büükte getiriy or. Tabular obna- yınca insan da obnaz, ancak olsa ol- sa açık saçıkük \e bedensel şakalaş- malar olur. O anda bile cinsellik yi- ne bir grj'sidirT 1 Güter sanatseverterle bıduşuyop • DtYARBAKIR (AA) - Usta fotoğraf sanatçısı Ara Guler'ın çalışmalan Dıyarbakır Sanat Merkezı'nın (DSM) kuruluşunun 1 yıldonumunde sergılenıyor Guler'ın 30 fotoğrafının yer aldığı sergı, 21 Eylul tanhıne kadar DSM Sergı Salonu*nda ızlenebılecek Dıyarbakır Sanat Merkezı. geçen sezon 48 soyleşı, 15 sergı, 9 atolye çalışması, 7 dıa gostensı. 70 film ıle vaklaşık 17 bın kışıye ulaşmıştı Beste yarışması sonuçlandı • Kultur Servisi - Bılışım etkınlıklen çerçevesınde duzenlenen "Halıcı-Mıdı Bılgısayarla Beste Yanşmasf nda Emre Onbayraktar, 'Tek' adlı yapıtıyla bınncı oldu Bu yıl 10'uncusu duzenlenen ve ana teması 'Değışım' olarak saptanan yanşmanın Sabancı Center'da yapılan fınalını Izzet Oz sundu Muzık ve yaratıcılıkta kalıplann kınlmasıru, yenı deneylerle yenı tınılann yarafilmasını sağlama amacını taşıyan yanşmada daha sonra 13 fınalıst, yapıtlannı seslendırdı Macar kemancı Tıbop Varga öldü • SİO> (AA) - Macar kemancı Tıbor \'arga (82) Isvıçre'de, Valaıs kantonundakı evınde geçırdığı kalp knzı sonucu cuma gunu yaşamını yıtırdı Macanstan'ın Gyor kenhnde 4 Temmuz 1921'de dunyaya gelen Tıbor Varga, 14 yaşından bu yana keman çalıyordu 1947'de ulkesınden aynlan Varga 1956'da îsvıçre'ye yerleşmıştı Valaıs'te adına her yıl festıval duzenlenen Varga, 1997'de feshvalın sanatsal yonetmenlığınden, 2001 'de de festıval komıtesındekı gore\ ınden aynlmışh DT'de Ik gösterim püzgân • Küftiir Servisi - Dev let Tıyatrolan yenı sezona 9 ılde 16 ılk gostenmle merhaba dıyor Devlet Tıyatrolan 1 Ekım'de başlayacak olan 2003 sezonunda 7'sı yerlı, 9'u çevın 26 yenı oyun sanatseverlerle buluşacak Ankara Dev let Tıyatrosu. Ozdemır Nutku'nun yonettığı 'Af. Cem Emuler'ın yonettığı'Yırmıbır Onbeş Trenı', Kazım Aksar"ın yonettığı "Demır' ve Ahmet Mumtaz Taylan'ın yonettığı 'Pabuççu Ahmed'ın Ganp Maceralan' oyunlanyla perdelennı açıyor Istanbul Devlet Tıyatrosu, Mûşfık Kenter ve Zekaı Muftuoğlu'nun yonetmenlığını bırlıkte ustlendığı 'Ipın Ucu', Işıl Kasapoğlu'nun yonettığı 'Kır' ve Hıdayet Erdınç'ın yonettığı 'Guneş Çocuklar' oyunlan ıle yenı sezona merhaba dıyecek Sıvas Devlet Tıyatrosu Tolga Çıftçf nın yonettığı 'Kısır', Faık Ertener'm 'Sahıpsız Kayık" ve Fırat Demırdağ'ın belgesel oyun olan "Soylev 'ını sahneleyecek Antalya Devlet Tıyatrosu'nda, Vladlen Alexandrov 'un yonetmenlığını yaptığı 'Roma Hamamı', Dıyarbakır Devlet Tıyatrosu'nda Laçın Ceylan'm yonettığı 'Hortlak' oyunu sahnelenecek Izmır Devlet Tıyatrosu da, Tamer Levent'm yonettığı 'Kalpaklılar' oyununu seyırcı ıle buluşturuyor Konya Dev let Tıyatrosu'nda, Cemal Unlu'nun yazdığı ve yonettığı "Kaçsam Bırakıp' oyunu sahnelenırken, Van Devlet Tıyatrosu da Coşkun Irmak'ın yonettığı 'Palto' oyunu ıle yenı sezona merhaba dıyecek Clint Eastwood'un yönetmenliğini yaptığı 'Gizemli Nehir' 24 Ekim'de ülkemizde gösterime girecek Gölgelenengeçmiş, değişenyaşamlar KULTÜK • SANAT |0211| »3 t* 7» BaşroDerini Sean Penru Tim Robbins, Kevin Bacon, Laurence Fıshbume, Marcia Gay Harden \e Laura Liney 'hı pay laşöğı 'Gizenüi Nehir'in müzikleri de Eastvvood'a ait Kiiltür Servisi - Clint EastW)od40 yillık ka- nyen boyunca once aktor, sonra yonetmen ve yapımcı olarak pek çok yapıma ımza attı Sme- ma macerası 1955 yıhnda Unıv ersal Pıctures'ın kadrolu oyuncusu olarak başlayan sanatçı top- lam 45 filmde başrol oyuncusu (gorev aldığı fılm sayısı 56'dır), 24 filmde yonetmen ve 19 filmde yapımcı olarak gorev yaptı 12 filmde oyuncu-y onetmen-yapımcı. 9 filmde oyuncu-y o- netmen, 13'u aşkın filmde de yapımcı-oyuncu ya da yapıma-yonetmen olarakyer aldı Yonetmenlığını veyapımcı- lığını Eastwood'un yaptığı ve ul- kemızde 24 Ekım'de gostenme gırecek olan 'Gizemti ISehir' fıl- mının muzıklen de sanatçıya aıt Sean Penn,TîmRobbins, KevinBa- con, Laurence Fishbume, Marcia Gay Harden ve Laura Lmeyın başrollennı paylaşöğı yapım Den- nis Lehane'nın 'Gizemli Nehir' romanına dayanan senaryosunu BrianHelgelandkalemealdı Yo- netmen-yapımcı Clint Eastvvood, okur okumaz Dennıs Lehane'nın bestseller olan romaru "Mystic Ri- \er/GizemliNehir'ı beyazperdeye taşımaya karar verdığını şu sozler- le açıklıyor "Kitabı okudum ve derhalkaranmıverdim. Film ola- rak muazzam potansiyele sahip, çok ilgi çekici bir hikâye. Karakterier karnıaşık, ilginç ve iyi tanımlanmış." 1993 vılında \vestem yapırru 'Unforgh'en/Af- fedilmeyen'le en ıyı yonetmen ve en ıyı film dallannda Oscar alan Eastw ood, 'Mystic Rher/ Gizemli Nehire' de klasik olarak yalın ve samı- mı bır yaklaşım getınyor Yonetmen, u Bu fUm çokzorşardaralûnda kendileriyleyüzleşmekzo- rundakalan gerçek insanlan konu abyor. Dürüst- Kikleyapıhnah ve doğnıyu çağnştrmair dıyor hıastwood, okur okumaz Dennıs Lehane 'nın bestseller olan romam 'Mystıc Rıver'Gızemh Nehir 'ı bey azperdey e taşımaya karar verdığını şu söderle açıklıyor "Kıtabı okudum ve derhal karanmı verdim Fılm olarak muazzam potansiyele sahıp, çok ılgı çehcı bır hikâye Karakterier karmaşık, ılgınç ve lyı tammlanmış" Fılm, çocukluk donemlen korkunç olaylarla golgelenen ve geleceklen bu şekılde bıçımlenen uç adamın karmaşık geçmışını ve sonuçta ver- melen gereken gen donuşu olmayan kararlan konualıyor "CinayethikâyeierigeneDiklesuçun çözülmesiyie ilgilidir" dıyen Eastvvood, sozlen- nı şoyle surduruyor "Ama bu fihnin hikâyesi cinayctin ardmdan konuyia ilgisi olan herkesin yaşamlannın nasıl değiştiğini gösteriyor. İzleyici şiddetiçerikfi bir hareketin çokyıttar sonraki et- kilerine tanık oluyor. Burada tra- jik bir üçgen var, bu adamlann her uçunün de yaşamlannda ço- zümlenmemiş sorunlar var. Hep- sigeçmişteyaşadıktan bir travma- nın etkisi alünda. Hepsi bundan zarargörmuş.'" Eastvvood filmde rol alan oyun- culann çok başanlı olduğunu ve kadronun yeteneğınden en ufak brrkuşkusu olmadıgının altını çı- zıyor "HepimizClint'inanlanmı- nınfilme bariz bir yumuşakhkka- tacağmı hissedebfliyorduk" dıyen Penn sozlenne şoyle devam edıyor *DolayTsıy1a,okumalanmEelimiz- dekimatervalemümkünolduğun- ca aşjna olabibnemiz amacını ta- şıyordu. Bu şekilde, nüanslar ve karakter seçimiyle ilgili her aynn- ü, senaryoya göndermeyapmadan Cünt'Ie üzerinde konuşabOeceğmûz birer konu haline geldi ve ortaya daha net ve kesin bir süreç çıkü. çünkü her bir deneme çekiminde eümiz- den gelen her şeyı ortaya koyabileceğiınizi biU- yt)rduk." Şehır ve semtler oyuncular kadar bu proje- nın bır parçası olduğunu belırten sanatçı tama- mı Boston ve çevresınde çekılen fılm yerel bolgelen belgesel sayılabılecek bır doğruluk- ta yansıtıyor 77 DEV YÖNETMENDEN 11 EYLÜL VE SONRASINDA YAŞANANLARA 11DAKİKA, 09 SANİYE, 01 KAREÜK T/MUHAÜF BAŞKALDIR] n'09-01 KR GALATH FILMS; STUDIO CAMAL rvmı ALAJNBRIGAND SEQU«CE19 PflODUCTIONS MCOUES PBtRfN NfCOLAS MAUVEFİNAY YAPIM SMUMLUStJ JEANDEMGDMAIN ALEXANDRE DESPLAT Heylül-film cotn 1FİLÜ birfilm.com 110901-film cofli SAMIRA MAKHMALBAF CLAUDE LELOUCH YOUSSEF CHAHINE DANISTANOVJC IDRISSA OUEDRAOGO KEN LOACH ALEJANDRÇ GONZÂLEZINARRITU AMOS GITAI MIRA NAIR SEAN PENN SHOHEIIMAMURA pmc KUUTJR SANAT YAYlNaUK EURİAİÂGES Beyofllli ALKAZAR Nışantaşı MOVIEPLEX Kadıköy BROADVVA Kad koy TEPE CINEMAXX ANKARA Kız ANKARA Odeon Cınepleü (541 13 33) 11 15 ANKABA Derva (229 96 18) 12 30 ANKARA Bat '11 45 (346 14 81)11 30 (339 85 -" • "- 21 30 00 17 30 425 53 93) 1115 13 45 16 15 18 45 21 15 14 OO 16 40 21 40 Cu /C tesl 24 30 \NKARA Metropol (418 45 98) 11 1 5_ 15 00 T3 ~ 17 30 20 00 16 15 18 45 21 15 (425 75 78) 12 15 15 15 18 15 21 15