Catalog

28NİSAN2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab« cumhuriyet.com.tr 11 Kıbns'ta dün de binlerce Rum Kuzey'e akın ederken çok sayıda Türk de Güney'e geçti Rarpaz'dapaskalyaayini• Karpaz'da paskalya ayini nedeniyle yoğun önlemler alan KKTC hükümeti, sınır kapılannı 2 saat önceden açtı. Turizm Bakanlığı Kuzey'e geçen Rumlara harita ve broşür dağıttı. REŞATAKAR LEFKOŞA-Kuzey ile Güney Kıb- ns arasında serbest dolaşımın beşin- ci gününde binlerce Kıbnslı Rum Kuzey'e akın ederek Karpaz burnun- dakı Apostolos Andreas Manastı- n'nda düzenlenen dini ayine katıldı Ayiıı sırasında mumlar yakıldı. adak- lar adandı. KKTC hükümeti paskalya yorru- su nedeniyle Karpaz'a ve diğer böl- gelere gitmek isteyen Rumlara yar- dımcı olmak amacıyla dün sabah sı- nır kapılannı 08.00 yerine 06.00'da açtı. Aynca dönüşlerde izdiham ya- ratmamak içın sınır bölgeleriyle, Kar- paz ana yolu üzerinde yoğun trafik önlemlerinin alınması büyük mem- nuniyet yarattı. Girne ümaıu'na koştular Dini ayine katılmayan Rumlann bir bölümü 1974te terk ettikleri ko- nutlan ziyaret ederken bir kısmı da Girne Limanı'na akın etti. Liman- dakı lokanta ışletmecileri, Irak sava- şı nedeniyle turizmde yaşanan ka- yıplann, serbest dolaşımın başlama- sından sonra kısmen de olsa karşılan- dığma dikkat çekerek, geri adım atıl- maması halinde KKTCnin ekonomik yönden güçleneceğine dikkat çekti- ler. Girne Limanı'na gözde balık lo- kantalarından Canlı Balık'ın işlet- mecısi Aydın Canhbahk, son 5 gün içinde Rum müşterilerin akınına uğ- radıkJannı, bir kez gelenin yeniden rezervasyon yaptırdığını söyledi. Cumhuriyet'in sorulanru yanıtlayan Canlıbalık, "Yirmi channda soğuk ve sıcakmezenin yanı sıra ana yemek oiarakbalıkverdigimizımişteriden sa- Turiznı Bakanlığı, Kuzey'egeçen Rumlara haritalar ve tanıücı bilgUer içeren broşürler dağıttı. (REŞAT AKAR) dece 7 Kıbns Hrası (vaklaşık 20 mü- yon TL) ahyoruz ve bu rakam onla- ra hamburgerflyabnageüyor" dedi. Canlıbalık. 1974 öncesinde karma kent olan Lımasol bölgesinde yaşa- dığını, bu yüzden iyi Rumca konuş- tuğunu belirterek. dil bilmenın avan- tajından da yararlandığını kaydetti. KKTC Turizm ve Çevre Bakanlı- ğı, Kuzey'i ziyaret eden Rumlara dünden itibaren yol haritası ve tanı- tıcı bilgiler içeren çok sayıda broşür dağıttı. Lefkoşa, Gazimağusa ve Gir- ne'nin aynntılı haritalannın yer aldı- ğı broşürlerde KKTC'dekı köylerin Türkçe ve Rumca isimleri de yer al- dı. Turizm Bakanlığı'nın yanı sıra, In- gilizce ağırlıklı "KuzeyTürizm" der- gisi, Lefkoşa'daki Ledra Palace sınır kapısında Rumlar tarafindan adeta kapışüırken, Cumhuriyetçi Türk Par- tisi'nin (CTP) dün Kuzey'e geçen Rumlara karanfil dağıtması büyük ilgi uyandırdı. Bazı CTP milletvekil- leri ile Parti Genel Başkanı Mehmet AH Talat'ın eşi Oya Talat da Ledra Palace sınır kapısından gınş yapan Rumlan Türkçe ve Rumca "Hoşgel- diniz" pankartıyla karşıladı. 'Ulkeyebanş gelecek' KKTC'deki Yurtsever Kadınlar Birliği dün Ledra Palace sınır kapı- sından Kuzey'e geçen Rumlara ve Güney'e giden Türklere banş bildi- risı dağıttı. Birlik Başkanı Talat da- ha sonra Türk ve Rum gazetecileri- ne açıklama yaptı. Talat, "Biüyoruz ki toplumlar birbiriyte göriişür, ko- nuşur ve sürekii işbiıüği içinde olur- sa mutiaka bir banş kültürü yarab- lacak ve sonunda bu ulkeye banş ge- lecek'' dedi. Savaşlann ve çatışma- lann geride kalmasını isteyen Oya Ta- lat, adaya kalıcı bir banşın gelmesi halinde gençlerin artık göç etmeye- ceğini, yaşanan acılann dineceğini kaydetti. Tatil olması ve bazı Türk seyahat acentelerinin Rum işletmecilerle an- laşarak günlük tur başlatmalan ne- deniyle dün KKTC'den, Güney Kıb- ns'a yönelik ziyaretlerde önemli ar- tışlarkaydedildi. Polatkan acentesinin Güney Kıb- ns'taki Baf, Larnaka. Limasol Aya Napa ve Hala Sultan Tekkesi'ne dü- zenlediği turlann yanı sıra Rum yö- netiminin ücretsiz otobüs seferlerin- den yararlanan Kıbnslı Türkler, 1974 öncesinde terk edilen konutlarını ziyaret ederken, eski Rum kom- şulanyla hasret giderdi. KKTC Yeni sınır kapılan açıhyor LEFKOŞA (Cumhuriyet) - Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti (KKTC) hükümeti, serbest dolaşımın başlamasıyla artan talebi karşılamak amacıyla sınır kapılannın çoğaltılması üzerinde dururken Lefkoşa Belediye Başkanı Kutlay Erk, Belediye Pazan'nm, Rum sınınna yakın olan arka kısmında temizlik hareketi başlattı. Çarşı hareketienecek Lefkoşa Belediye Başkanı Kutlay Erk, yıllardır kapalı rutulan kapımn açılması durumunda Rumlann Lefkoşa Türk Belediye Pazan'na girebileceklerini ve ahşverişlerin başlamasıyla çarşının hareketleneceğini düşünürken KKTC hükümetinin, 1963-74 döneminde açık rutulan ve Lokmacı Barikatı olarak adlandınlan Lefkoşa'daki smır kapısı üzennde durduğu haber verildi. Edinilen bilgilere göre Lokmacı Barikatı, büyük bir olasıhkla Başbakan Recep Tayip Erdoğan'ın önümüzdeki günlerde adaya yapacağı ziyaret sırasında açüacak. ÇATIŞMADA 4 YARALI Yemen J de parlamento seçimi • Önceki seçimlerde olaylann yaşandığı ülkede, olası çatışmalan engellemek üzere 100 bin asker görev yaptı. Dış Haberier Servisi - Yemenlıler, 1990"daki birleşmeden bu yana yapılan üçüncü parlamento seçimleri için dün sandık başına giderken rakip gruplar arasında çıkan çahşmada 4 kişi yaralandı. Görgü tanıklan. dini liderlerin şiddetten uzak durulması yönündeki çağnlanna rağmen çanşma çıktığını söylediler. Uluslararası ve yerel gözlemcilerin izlediği seçirrüerde, yüzde 40 'ını kadınların oluşturduğu 8 milyon 974 bin 331 kayıtlı seçmenin yüzde 70 kadannın oy kullandığı bıldiriliyor. Clkenin 301 sandalyeden oluşan parlamentosunun üyesi olmak için 1396 aday yanştı. Seçimler esnasında güvenliği sağlamak için 100 bin askerin görevlendirildiği bildirildi. Yemen'de 1997 yılındaki parlamento seçimleriyle 2001 yılmda yapılan yerel seçimlerde çıkan olaylarda toplam 31 kişi ölmüştü. 1994'teki iç savaşın ardından çok sayıda Yemenli silah bulunduruyor. Yeni parlamento bileşiminde, Devlet Başkanı AH Abdullah Salihın başkanlığını yaptığı Halk Genel Kongresi, Parlamento Başkanı Abdullah Hüseyin El Ahmer'in liderliğindekı Islamcı Islah Partisi ile Yemen Sosyalist Partisi'nin öne çıkması bekleniyor. Günde yaklaşık 450 bin varil petrol üretilen Yemen'de, ABD'nin 11 Eylül saldınlannın sorumlusu olarak gördüğü Usame bin Ladin ve El Kaide örgütüne sempati duyan Islamcı militanlar barmıyor. 20 milyon nüfuslu ülkede Irak savaşı öncesi Ortadoğu bölgesınin en büyük katılımlı savaş karşıtı gösterileri düzenlenmiş, gosterilerde çatışmalar çıkmıştı. Son 2 yıldır geçici liderlerin yönettiği ülkede yeni devlet başkanı seçiliyor Arjantin'de Peronîst rüzgâr • Ülke siyasetinde " son 50 yıldır baskın rol oynayan Peronist Parti, bu seçimde 2'si favori olan 3 ayn adayı destekliyor ve 3'e bölünmüş durumda. Dış Haberier Servisi- Ülkeyi sarsan ekonomik krizlerin ardından 2 yıldır geçici Iiderler tarafindan yönetilen Ar- jantin halkı yeni devlet başkanını be- lirlemek üzere sandık başına gitti. 25.5 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu ülkede. ilk turu gerçekleştirilen dün- kü seçimlerde güvenliği sağlamak için 80 bin güvenlik görevlisı görevlendi- rildi. Son on yıldır ekonomik krizler ve si- yasi kargaşa yaşanan ülkede, yeni de\ - let başkanını büyük bir dış borç, tamam- lanmamış reformlar, tarihin en yüksek ışsızlık ve yoksulluk oranlan gibi so- runlar bekliyor. 18 aday yanştı Devlet Başkanı Eduardo Duhal- de'nin yerine geçecek kişinin belirle- neceği seçıme 18 aday katıldı. Devlet başkanının birinci turda se- çilebılmesi içın adaylardan birinin oy- lann yüzde 45 'ini ya da en çok oyu alan ikinci adaydan yüzde 10 fazla oy al- Başkent Buenos Aires'te oyunu kullanan Carlos Menem'e ilgi büyüktü. (Fotoğraf: RELTERS) 'sürpriz yapabilecekleri" tahminmak kaydıyla yüzde 40'ını alması ge- rekiyor. Hiçbir adayın ilk turda gerek- b' oy oranına ulaşamaması halinde ikin- ci tur 18 Mayıs'ta yapılacak. Son ka- muoyu yoklamalanna göre, favori gös- terilen adaylardan hiçbirinin yüzde 25 'ten fazla oy alması beklenmiyordu. Seçimde ilk üç sırayı, ülkeyi 1989- 1999 yıllan arasında yöneten ve üçün- cü kez göreve aday olan eski Devlet Başkanı Carlos Menem, Devlet Baş- kanı Eduardo Duhalde tarafindan des- teklenen merkez sol çizgideki Vali Nestor Kirchner ve lıberal ekono- mist Rkardo Lopez Murpby'nin al- ması bekleniyor.Diğer iki aday Adol- fo Rodriguez Saa ve Hıristiyan sosya- list Elisa Carrio'nun favoriler arasın- da gösterilmeseler de adaylar arasın- da çok az fark bulunması nedeniyle ediliyor. Diğer 13 adaya ise şans tanın- mıyor. Arjantin siyasetinı son 50 yıl- dır belirleyen Peronist Parti (PP), bu seçimde 3 ayn adayı destekleyerek 3'e bölünmüş durumda. 1940'larda Juan ve EvitaPeron tarafindan kurulan PP'nin destek verdiği isımler Carlos Menem. Nestor Kirchner ve Adolfo Rodriguez Saa. 60 YILDIR YÖNETlMDE OLAN COLORADO PARTÎSt'NİN ADAYI NtCANORDUARTE ÖNDE GİDÎYOR Paraguay'da krize yeni yönetim geliyor • Ülkede dün yapılan seçimde, devlet başkanı yardımcısı. 45 senatör, 80 milletvekili ve 178 vali de belirlendi. Dış Haberier Servisi - Paraguaylılar, ül- kenin on yülardu" devam eden ekonomik krizine çare bulması umuduyla yeni yöne- timi belirlemek üzere dün oy kullandüar. Bir zamanlar Güney Amerika'nın en gü- venli şehirlerine sahip ohnakla övünen, ancak bir sürediryolsuzluklar ve suç oran- lanndaki artışla aralan Paraguay'da 2.4 mil- yon seçmen, devlet başkanı, devlet başkan yarduncısı, 45 senatör ve 80 milletvekili- nin yanı sıra 178 valiyi de belirledi. Görev süresi dolan LuisGonzalezMacchi'nin ye- rine devlet başkanının seçileceği seçimle- re 9 aday katılırken yüz kadar uluslararası gözlemci de seçimi izledi. Ülkede resmi işsızlik oranı yüzde 18 ola- rak verilirken uzmanlar gerçekte bu oranın yüzde 35 "e kadar yükseldiğini sa\oınuyor- lar. Nüfusun üçte bırinden fazlasının yok- sulluk içinde yaşadığı Paraguay'da devlet malıyesinin iflas ettiği ve memurlann ma- aşlannın ödenmedıği bildiriliyor. Bu tabloya karşın devlet başkanı aday- lannın önerdikleri programlar arasında çok küçük farklılıklar olduğu belirtiliyor. Kamuoyu yoklamalan. başkanlık ya- nşında önde giden adayın 46 yaşındaki avukat Nicanor Duarte olduğunu göste- riyor. Zaman zaman darbeler, zaman za- man seçimler yoluyla iktidara gelen ve 5.5 milyon nüfuslu ülkeyi son 60 yıldır yöneten Colorado Partisi'nin adayı olan Duarte'nin son kamuoyu yoklamalann- da oylann yüzde 37'sini alacağı tahmin ediliyordu. Duarte'nin seçim kampanya- sı sırasında yolsuzlukla mücadele sözü ver- diği kaydediliyor. Kamuoyu yoklamalannda Duarte'yi 46 yaşındaki bir banker olan Pedro Falud ve 52 yaşındaki senatör JuHo Cesar Franco izliyor. Flaud, "Sevgili Anayurt Hareke- ti"nin kurucusu, Flaud bu hareket tarafin- dan desteklenirken daha önce devlet baş- kanı yardımcılığı yapmış olan Franco da "Gerçek Liberal Radikal Parti"nin lideri. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Devletler mi, Yoksa Şirketler mi Yönetiyor? - ABD'de Bush yönetimini iktidara halk değil, "be- lirli bir şirketler grubu" getınmişti. Bu şirketler için- de "dev petrol ve silah şirketleri" başı çekiyordu. - Bu şirketler grubu şunu istiyordu; "ABD 'Clin- ton Anlayışı' ile devam ederse, dünya üzerinde sa- hip olduğu tekelci ve üstün konumunu 10-15 yılson- ra kaybeder." - ABD elindeki "tekelci ve üstün gücü" hemen kul- lanarak stratejik bölgeleri "işgal etmelidir." ABD'nin stratejik araştırma kurumlannın, özeilikle 1996 son- rası raportannda bu görüş sık sık ifade edilmiştir. - Bush yönetimini iktidara bu lobi ve arkasındaki "şin\etler'' getirdi. - İktidara geldikten sonra Bush doktrininin aftya- pısı hazırlanmaya başlandı. Ancak bu yaklaşımın "ABD kamuoyuna kabul ettirilmesi için" olağanüs- tü tepki doğuracak bir olayın yaratılması gerekiyor- du. 11 Eylül, bu büyük tepkiyi yaratacak boyuttaydı. Amerikan bayraklan, Senato binasında dualar ve halkın pompalanması, ABD'nin Hollyvvood'dan be- ri yabancısı olmadığı ürünlerdi. - önce İç Asya'da yani Afganistan ve çevresinde bir köşebaşı tutulması gerekiyordu. Artçı kuvvetler saldın ve işgalin gerekçelerini çoktan hazıriamışlar- dı. ABD veîngiltere, ayıp olmasın diye bazı "Batılı" ülkeleri yandaş kılığında "yanlanna aldılar." Ancak, esas yeneşen ABD olmuştur. Diğerleri, Ecevit'in Ni- ce doruğu misali, sadece fotoğraf çektirmekle ye- tindiler. ABD Afganistana askerierini sokmaya başladığı günlerde savunma bakanı, "6u iş Afganistan'la sı- nıriı kalmayacak" diyordu. Herkesin, "acaba nere- si" diye düşünmesine gerek kalmadan aynı bakan, "/ra/("deyiverdi.. Şirketierin planı Kafkasya, Afganistan, Körfez, Do- ğu Akdeniz dörtgenine yayılıyordu. Dörtgenin bir köşesinde Israil vardı. Bush yönetimini iktidara ge- tiren enerji (petrol) ve silah şirketlerinin başında, yi- ne Yahudi ağırlıklı patronlar ve yöneticiler oturuyor- du. Aynen VVashington'da oturan etkili kişiler gibi. Aynı kuralın bize de yansıdığını görmedik mi? Ve Irak'ın işgali - Dünya kamuoyu, yok silah müfettişleri, yok Irak'ın elindeki dev silahlar, yok Saddam'ın dev askeri teh- didi yalanlan ile oyalanırken iş çoktan bitirilmişti bi- le. Bu bir savaş değil, bir işgal operasyonu kü. ABD'de Bush yönetimini rte kaka iktidara taşıyan dev şirket- ler planlannı yapmışlardı, "Bush yönetimi", bu dev şirketlerin VVashington'daki memurianydı sadece. -199O'lı yıllarda çok sözü edilen "birleşen şirket- ler", "devleşen şirketler" son 5-6 yıldır kendilerini unut- turmuşlar ve vitrine 'Bush'\an ve 'Blair'leri çıkar- mışlardı. - Şimdi işgal sonrasında Irak'ı ülkeler değil, dev şirketler paylaşıyorlar. ABD'yi, Ingiltere'yi Bush'lar, Blair'ler değil aslında 10-15 büyük şirket yönetiyor, VVashington'ın, Londra'nın karaıiannı onlar belirliyor. Zavallı Tony Blair, Irak'ı işgal karannı Işçi Partisi des- teği ile değil Muhafazakâr Parti ile alabiliyordu. Çün- kü "gerçek iktidar şirketlerdi ve Muhafazakâr Par- ti'de onlar etkiliydi... Tony mi? Zavallı Tony, Bush'la çok güzel bir ikili oluşturmuşlar, sahnede oyunlan- nı sergiliyorlardı. Lorel-Hardy'den farklan yoktu. Bir de Ferdi Tayfur seslendirebilseydi! Şirketler ve oligarşi Batı'yı ABD ve Avrupa değil, onlann içindeki dev şirketler yönetiyor. ABD tamamen bu kalıp içinde yü- rüyor. Bush'lar, Blair'ler onlann elinde. Batı dünyası şir- ketlerin tekelinde ve egemenliğinde. önce işgal et- tirip sonra paylaşıyorlar Irak'ta yaptıklan gibi; yann sıra Iran'da, Suriye'de diyorlar, bölgeyi tamamen kapatmak istiyoriar. Bu oligarşi ve sömürü Batı ka- pitalizminde, - Arap halkından petrolünü, - Dünya insanından kaynaklannı çalıp üzerine otu- ruyor. Çokuluslu şirketlerin egemen olduğu bir sömür- ge düzeni oluşuyor. Türkiye gibi ülkelerde yerli bü- yükler ise onlann emrine giriyor. Işte onun için Kıb- ns'ı ver, onu ver, bunu ver diye sester çıkanyor. Ba- tı'nın isteklerini tekrariıyorlar. Sistemin nasıl çalıştığını "Türkiye'de ve Dünya'da Büyük Sermaye" kitabımda anlatmaya çalıştım. Ar- tık emperyalist devlet yok; emperyalist şirketlerden oluşan devletler var. Batı'da devletler, şirketlerin de- netiminde. Başkentlerde oturanlar ise onlann, yalnızca me- murian. Maaş yanında "kâr payı" da alan memurlar bunlar. 15 Nisan tarihli The Guardian listeyi yayım- lamış; Dick Cheney, Lawrence Eagieburger, Ken- neth Oscar, CasparVVeinberger, George Schuttz... uzayıp gidiyor.. ama ne liste. Merak edenler, listeyi Türkiye'ye kadar uzatabilirier! www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali Cakarta'da 13 yaralı Havaalanında bomba patladı Dış Haberier Servisi - Endonezya'nın baş- kenti Cakarta'nın Ulus- lararası Sukarno-Hatta Havaalanı'ndaki bir lo- kantada meydana gelen ve bir bombanın yol aç- tığı belirlenen patlama- da, 13 kişi yaralandı. Endonezyalı üst dü- zey polis yetkilisi Da'i Bahtiyar, söz konusu patlamaya birbombanın yol açhğının belirlen- diğini belirtirken bom- balı saldınnın sorum- luluğunu henüz hiçbir örgütün üstlenmediği- ni kaydetti. İç hat seferlerinin ya- pıldığı 2F terminalin- deki bir Kentucky Fri- ed Chicken lokantası- nın kapısında meydana gelen patlamada yarala- nan yolculardan birinin durumunun ağır olduğu belirtildi. Havaalanındaki cam- ların kınlmasına ve san- dalyelerin termınalin her tarafina savrulması- na neden olan patlama- dan sonra polisin patla- manın meydana geldi- ği bölgeyi kordon altı- na aldığı, ancak hava- alanı terminalinin ka- pahlmadığı ve uçakla- nn seferlerine devam ettiği görgü tanıklann- ca ifade edildi.