Catalog

SAYFA CUMHURİYET 31 MART2003PAZARTESİ 10 DIŞHABERLER dishaba cumhuriyet.com.tr Gazeteci damdan I Dış Haberler Servisi - tngiliz Channel 4 televizyonu adına savaşı izleyen tngiliz gazeteci Gaby Rado, Kuzey Irak'ta kaldığı otelin danûndan düşerek öldü. 48 yaşındakı Rado'nun Süleymaniye'deki Ebu Sanaa Oteli'nin damından düştüğü belirtildi. Çeşitli ödüller kazanmış, deneyimli dış haberler ve savaş muhabiri Rado'nun dün otelin otoparkında ağır yaralı olarak bulunduğu, koruma görevlılerinin gazetecinin damdan düştüğünü gördüğü kaydedildi. Rado, hastanede öldü. 'ABD milisleri küçümsedi' • SYDNEY(AA)- Avustralya Saviınma Bakanı Robert Hill, ABD'nin Irak milisini hafife aldığını söyledi. Hill, ABD'nin, Irak milisinin direnişiyle gerilla taktiklerinin bazı açılardan müttefiklerin ilerleyişini erteleyeceği gerçeğini yeterince önemsemediğini belirtti ve "Küçük kent ve kasabalardaki mılislerin rolünü hafife aldılar. Savunma planuun parçası olduklan açık; sert savaşıyorlar. îlerleyişte aksamalara neden oldular" dedı. Hill, Iraklı askerlerin sivil giyinmesi, intihar saldınlan, yerleşim birimlerine silah ve cephanelik yerleştirihnesi gibi taktiklerin, sivil ölümlerini arttırabileceğini kaydetti. Arap Birliği'nden Suriye tepkisi • KAHİRE (AA) - Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, Suriye'nin Irak a silah sağladığı yönündeki Amerikan iddialannın "temelsiz ve tehlikeli" olduğunu söyledi. Musa, yaptığı açıklamada, ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld tarafından ortaya atılan iddialann doğru olmadığını, bu iddialann Ortadoğu ve tüm Arap dünyasındaki karmaşayı daha da arttıracağını ifade etti. Miloşeviç'in eşi aranıyop • BELGRAD(AA)- Sırbistan polisinin. eski devlet başkaru Ivan Stamboliç'in ceset kalıntılannın bulunması olayıyla ilgili, Yugoslavya'nın eski Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç'in eşi Mira Markoviç'i aradığı bildirildi. Içişleri Bakanlığı, "Polis, Markoviç'in bu olaya kanştığından şüphelenmektedir, kendisi aranmaktadır" denildi. Bakanlığın bir başka bildirisindeyse, " Marko\iç' inRusya'da bulunduğu istihbaratını aldıkian" belirtildi. Içişleri Bakanı Dusan Mihayloviç, 2000"de Belgrad'da koşu yaparken kaybolan Stamboliç'in, Miloşeviç dönemınde gizli polis tarafından kaçınlarak öldürüldüğüne inanıldığını kaydetmişti. Şili'nin BM temsilcisi kovuldu • SANTİAGO(AA)- BM Insan Haklan Komisyonu'nun Irak savaşını ele almak üzere acil toplanması için yapılan oylamada, devlet başkanının ret oyu kullanması emrine karşı gelerek çekimser kalan Şili'nin Cenevre'deki BM temsilcisi işinden oldu. Emre rağmen çekimser oy kullanan temsilci Juan Enrique Vega, Santiago'ya çağnldı ve Devlet Başkanı Ricardo Lagos, Vega'nın istifasını kabul etti. Hafta sonu boyuncayüzbinler ABD yi protesto etti Dublin'den Cakarta'ya bütün dünya ayakta • Amman'da Irak'a yönelik saldınlan protesto eden gazeteciler, yaptıklan yürüyüşte, "ABD medyasma özgürlük" pankartı taşıdılar. Fildişi Sahili'nden gelen genç, İspanya'daki eylemlere, yüzünde banş işaretiyle katıldı. (Fotoğraf: AP) Dış Haberler Servisi - ABD ve fngiltere'nin Irak saldın- sına karşı hafta sonu bütün dünyada geniş kahhmlı pro- testo gösterileri düzenlendi. Londra'da ayn ayn yapılan gösterilere toplam 10 bin ki- şi kafılırken, Yemen'in baş- kenti Sana'da yüzlerce kadın ABD ve Ingiltere'yı "şer ek- seni" ilan etti. Ürdün'ün başkenti Am- man'da 3 binden fazla kişi hü- kümetten Amerikan askerle- rini ülkeden atmasını istedi. Amman'da gazeteciler de El Düstur gazetesinden El Yav^ıa gazetesine kadar yapnklan yü- rüyüşte, "ABD medyasına öz- gürlük'' pankartı taşıdılar. Bangladeş'in başkenti Dak- ka'da ABD Büyükelçıliği önünde, Malezya'nın baş- kenti Kuala Lumpur'da da Avustralya Büyükelçiliği önünde gösteriler yapıldı. seul'de ylne çatıstılar Güney Kore'nin başkenti Seul'de binlerce kişi "Bom- bardunanı Durdurun," "Ci- nayefleriDurdıınur slogan- lan ile gösteri yaparken, po- lis öğrencilerle çatıştı. Polonya'nın başkenti Varşo- ABD'lilerin Irak'a bakışını büyük ölçüde savaş yanlısı basın yayın organlan belirliyor Medya, Bush'un borazanıZÜLAL KALKANDELEN NEW YORK - Amenkan halkı- nın Irak savaşına bakış açısı, çok büyük ölçüde George Bush yöne- timi tarafından sürekli yinelenerek savaşa dayanak olarak kullanılan argümanlarla ve medyanın yayın- lanyla bıçimleniyor. Başkan Bush, savaşm gerekçe- sini, "Irak halkını Saddam Hüse- yin'in zulmünden kurtararak Irak'a banş ve özgürlük götür- mek, ABD'yi ve dünyayı kitle im- ha silahı tehdidinden kurtarmak" şeklinde açıklıyor. Bushyönetimi tarafından her fırsatta dile getiri- len bu tezi, Amerikan halkının yüzde 7O'i benimsiyor. CNN ve Fox moral verlyor Kamuoyu görüşünün oluşturul- masında diğer büyük etkiyi ise Amerikan medyası yapıyor. Hal- kın savaş hakkında ne düşündüğü- ne bakarken, öncelıkle medyayı incelemek gerekiyor. CNN ve Fox başta olmak üzere, bütün televiz- yon kanallarında devamlı Irak'tan canlı yayınlar gerçekleştiriliyor, askerlerle röportajlar yapılarak hal- kın morali yüksek turulmaya çalı- şılıyor. Asker aileleri ekrana çıka- nlıyor ve tehlikesine karşın Irak'ta savaşan askerlerin görevinin öne- mi vurgulanıyor. Diğer yandan Amerikan medya- sının otosansür uyguladığı dikkat çekiyor. Örneğin ABD'Ii savaş esirlerinin görüntüleri, televizyon- lann yayımlamayı "etik bakım- dan uygun bulmamalan" sonucu hiçbir kanalda yer almadı, çok kı- başlıklara kadar haberlerin yansı- tıhşı, Amerikan ordusunun "hak- h bir savaşı'' yürütrüğü görüşünü yayıyor. Bu taraflı haberbombar- dımanı içinde kalan halkın yakla- şık 4'te 3'ü -bazılan Bush a oy vermemiş olsalar ve kendilerini siyasi yelpazenin solunda görse- ler bile- içinde bulunulan zor du- rumda ülkelerini desteklemeleri gerektiğine inanıyor. Savaşın uzaması karşısında mo- de petrol endüstrisi için özel ordu kurduğu yazılıyor. Ama bunlar azınlıkta kalıyor ve "çatiakses" ola- rak değerlendiriliyor. Söylemler aynı Interneti, televizyonlan, radyo- lan, gazete ve dergileriyle Ameri- kan medyası, savaşı Bush'un söz- lerine paralel olarak, "Irak haOa- na banş ve refahı götürmeyi amaç- M,edya, kamuoyu görüşünün belirlenmesinde önemli rol oynuyor. Amerikalılar savaşın sonunda Irak halkının özgür olacağına yürekten inanıyor... "Çünkü" diyoriar, "ABD Başkanı Bush ve basın öyle söylüyor". sa bir haber olarak verildi. Gaze- telerdeki savaş haberleri, daha çok koalisyon güçlerinin başanlan üze- rine kurulu. New York Times, savaş başladı- ğından beri "SavaştaBir Llus" eki yayımlıyor. Ekte, büyük fotoğraf- larla askerlerin kahramanlığı an- latılıyor. Ucuz tabloid gazeteler de savaşa destek veriyor. Fotoğraf- lann kullanılışından dev puntolu ralleri bozulmaya başlasa da ABD'lilerin giderek daha fazla bütünleştiğini gözlemlemek müm- kün. Bunlann dışında, ABD'nin sa- vaşı petrol çıkarlan için başlattı- ğını savunan bir kesim de var. Bazı savaş karşıtı bağımsız ya- yın organlannda Bush, dünyayı kaosa sürüklediği için eleştirili- yor. ABD'nin GTEP (Georgia Tra- in and Equip Program) çerçevesin- layan bir özgürleştirme hareketi" olarak tanımlıyor ve bunu kamu- oyuna benimsetmiş görünüyor. Diğer yandan, çeşitli kentlerde düzenlenen savaş karşıtı gösteri- lerde milyonlarca insan sokağa dökülüyor. En çok izlenen TV di- zilerinden West Wing'de başkanı canlandıran ünlü aktör Martin She- en, ağzını bantla örterek elınde pankartla Los Angeles'taki gös- teride yer alıyor. Ünlü müzik grup- lan savaş karşıtı şarkılar besteliyor. Genç, yaşlı, özürlü, öğrenci, hep bir ağızdan savaşın durdurulması- nı istiyor ve çok sayıda gösterici tutuklanıyor. Tutuklananlann ara- sında Nobel Banş Ödüllü Maire- ad Corrigan Maguire ve Jody VVU- liams da var. Bazılan protestocu- lan farklı bir açıdan eleştiriyor. "Bu göstericiler eylem yapacakla- nna, vakitJerini evsiz ve bakıma muhtaç olanlara yardım etmekiçin harcasalar daha fa> data obnaz mı?" diye soruyorlar. Slvlllere üzülüyorlar New York'ta hayat metro istas- yonlannda sayılan arttınlan po- lisler ve şehrin üzerinde güvenlik uçuşlan yapan uçaklar dışında ay- nı şekilde devam ediyor. Insanlar işe gidiyor, restoranlarda yemek yi- yor, alışveriş yapıyor. Ölen siviller için üzüldüklerini söylüyorlar. Fakat yürekten inanı- yorlar ki, savaş sonunda Irak hal- kı "özgür" olacak. "Çünkü" diyor- iar, "Başkan Bush ve medya öyle söylüyor." 'SAVAŞ HAKLF ABD Çeçen desteği• Rusya'nın iadesini istediği Zakayev: Saddam Hüseyin'i silahsızlandırmanın tek yolu askeri operasyondur. MOSKOVA (AA) - Rusya'nın, terörist olduğu gerekçesiyle Ingiltere'den iadesini istediği Çeçen lider Ahmet Zakayev, Washıngton yönetiminin Saddam Hüseyin rejimini "silahsızlandırmak amacıyla başlattığı" savaşa destek verdi. Çeçen lıder Zakayev, İngiltere'nin başkenti Londra'dan telefonla yaptığı açıklamada, "Saddam Hüseyin'i silahsızlandırmanın tek yolu askeri operasyondur" diye konuştu. "Çeçen savaşçdann Müslüman oknalanyla ABD'ye destek vermeleri arasuıda herhangi bir çelişki bulunmadığmı" belirten Ahmet Zakayev, "Hiç kimsenin bir diktatörü savunabileceğini sanmryorura" dedi. Çeçenistan Devlet Başkanı Aslan Mashadov da geçen cuma yaptığı açıklamada, Çeçen savaşçılann ABD'nin Irak saldınsına destek verdiğini açıklamıştı. Rus înterfaks ajansının haberinde, Çeçenistan'daki Rus yanlısı yönetimin başkanı Ahmed Kadirov'un ise ABD'ye destek veren Çeçen lider Mashadov'u kınadığı belirtilmişti. BD'nin de paraşütle asker indirdiği Kuzej- Irak'ta, peşmergeler, Irak güçlerinin terkettiği mevzileri ele geçü-me>e devam ediyor. Kuzej Irak'taki gelişmeler, bölge ülkelerini endişelendiriyor. AvTupa'nın da gözü bölgede. ABD'nin kinılere hangi sözler verdiği tarüşılıyor. (Potoğraf: AP) İran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, Türkiye'ye mesaj gönderdi: Dostlanmız Kuzey Irak'a girmesin TAHRAN (AA) - Iran Dışışlen Bakanı Kemal Harrazi, Türkiye'nin Kuzey Irak'a asker göndermemesini istedi. Tahran'da düzenlediği basın toplantısında, Iraklı Kürtlerin Kerkük'ü ele geçirme ihtimaliyle ilgili bir soruyu yarutlayan Iran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, Kerkük'ün Iraklı Kürtlerin eline geçmesinden endişe ettiklerini, ancak Türk ordusunun kuzey Irak'a girmesinı istemediklerini söyledi. Dışişleri Bakanı Harrazi, "Türk dostlanmıza Kuzey Irak'a güç göndermemelerini söyledik. Türkiye'nin bizimkryle aynı olan endişelerini anlıyoruz. ancak Türk güçlerinin Kuzey Irak'a ginnesini onaylamryonız"' dedi. ABD'nin kuracağı hülcümete hayır Harrazi. ABD'nin oluşturacağı bir Irak hükümetine destek vermeyeceklerini de söyledi. Dışişleri Bakanı Harrazi, "Irak'ta Amerikahlann kuracağı bir hükiimeti desteklemeyeceğiz. Böyle bir hükümet, zorla kabul efnriİmiş bir hükümettir" diye konuştu. Dışişleri Bakanı Harrazi, sadece BM'nin himayesinde olması ve Iraklılar tarafindan seçilmesi halinde bir Irak hükümetine saygı duvacaklarını belirtti. va'da şimdiye kadar yapılan en büyük savaş karşıtı gösteriye katılan çoğunluğu genç 2 bin kişi, "Petrol için kana hajTr" sloganlan ile ABD Büyükel- çiliği'ne yürüdü. Moskova'da Araplann da aralannda bu- lunduğu yaklaşık 6 bin kişi, ABD Büyükelçiliği önünde gösteri yaptı. Irlanda'mn başkenti Dub- lin'de 8 bin kişi, hükümetin Irak a giden Amerikan as- kerlerini taşıyan uçaklann Shannon Havaalanf nı yakıt ikmali ve bağlanh için kullan- masını protesto etti. Şılı'nın başkenti Santiago'da 3 binden fazla kişi gösteri yaptı. ABD'nin Pennsylvania kentinde 12 bin kadar kişi yü- rürken, New York ve Boul- der'de de savaş karşıtı göste- nler düzenlendi. Pekin de ilk Izln Çın'in başkenti Pekin'de, ilk kez ızın \erilmesi üzerine dün sabah savaş karşıtı gösteri dü- zenlendi, ancak polisin katı- lımcı sayısını sınırlaması üze- rine gösteriye sadece 200 ya- bancı katıldı. Gösteriye kaulan- lann büyük bölümü, Çin'de genış çaplı gösteriler düzen- lenememesinden duyduğu ra- hatsızlığı dile getirdi. Wolf Kantelhardt adlı gösterici, "gösteri düzenlenmemesi çok kötü. çünkü Çinliler, çok fazla Idşinin kanJdığı gösteriler dü- zenleyebüir'' diye konuştu. Pe- kin Üniversitesi kampusunda toplanan 100 kadar öğrenci de kısa süren bir gösteri yaptı. Hıristlyanlar katıldı Endonezya'da bugüne kadar yapılan en büyük sokak gös- terisi, başkentteki tngiliz Bü- yükelçiliği'nin önünde baş- ladı. Göstericiler, daha sonra ABD Büyükelçili'ğine yürü- dü. Müslümanlann gösterisi- ne, Hıristiyanlann da katıldı- ğı belirtildi. Yeni Zelanda'da, Auckland kenti merkezınde düzenlenen gösteride, Irak'a yönelik sa- vaş protesto edildi. Başkent VVellingtonda da ABD Bü- yükelçiliği'nin önünde bir "banş kampı" kuruldu. İtalya'da çatıgma Italya'nın Torino kentinde polis, solcu göstericiler ve aşı- n sagcılar arasında taşlı sopa- lı çatışma çıktı. 25 bin kişinin toplandığı Torino'da, Forza Nuova adlı aşın sağcı partiden bir kalabalığın gösteriye mü- dahale ettiği ve sol görüşlü gençlerle polis arasında ger- ginliğe yol açtığı belirtildi. Ispanya'nın başkenti Mad- rid'de şiddetli yağmura rağ- men 2 bin kişi yürüyüş dü- zenledi. Barcelona ve Sara- gosa'da da gösteriler yapıldı. Pakistan'ın Peşaver ken- tinde, yaklaşık 300 bin kişi "masum Irak halkına karşı yapılan savaşın sona ermesi" çağnsında bulundu. Fas'ın başkenti Rabat'ta 30 bin ki- şi yürüdü. Üslerde protesto Yunanistan'ın Girit Ada- sı'nda, "Suda" Amerikan üs- sü ve Tirnavo kentindeki NA- TO üssü önünde toplanan gös- tericiler. savaş karşıtı slogan- lar attılar. Japonya'nın Osaka kentinde çoğu üniversite öğren- cisi 2 bin 500 kişi savaşı pro- testo etti. Bulgaristan'ın başkenti Sof- ya'da da 5 bin kişi saldınlara karşı gösteri düzenledi. ORUMSUZ... Körfez 'deki Amerikan güçlerinin komutam Orgeneral Tommy Franks: Irak'taki terörist tesislere saldınyoruz. Savaş yaza kadar sürer mi, hiç kimse hiçbir zaman bilemez.