Catalog

13 OCAK 2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA 17 Eş dost özelleşmesi A-K-P'liler bir âlem. Bir dedikleri diğerini tutmuyor. Milletvekili lojmanlannı satışa çıkarıyorlar, on binlerce memurun tek tatil olanağı olan sosyal tesisleri de... Diğer yandan, geçmişte sorumlu olduğu Turizm Bakanlığı'nı topluma yük olduğu gerekçesiyle lağvetmeyi, şimdi de eğitimi "piyasa malı" yapmayı "acilen" gündeme getiren Milli Eğitim Bakanı Erkan Mumcu. Milli Eğitim Vakfı'na ait "06 MEV99" plakalı "Opel Vectra" marka arabayı eşi Işıl Mumcu'nun emrine tahsis ettiriyor. Böylece ne olmuş oluyor? Kamu kaynakları "özelleştirilmiş" oluyor. Binzet'in sergisi Sanşın sonbaharda kırmızı çantalı çocuklar al kiremitli okul yolunda... Fış fış kayıkçının küreği, uçuk mavi denize öpücük kondurur mu? Kondurur. Bir vazo dolusu mor, bir bardak turuncu... Kim ad takmışsa "natürmort"a "ölüdoğa" diye, halt etmiş! Iskeleler, suyun yüzünde titreşen melez kentler, akça kavaklar, hem bayraklı hem gürüttülü gemiler, yalnız ağaçlar, sonradan tavşanlara uygun görülen martı konağı fare adaları. Ressam Celal Binzet, sarıyı tahta bavuluna koymuş, Adıyaman'dan göç ettirmiş. Kendine özgü o duru mavi ise kişiliğine yolculuk... Noktacık insanlan dirlik; uzak boşluklanna gelince... Onlar da kimi kez gözdağı, kimi kez ince bir sızı, kimi kez umut! Celal Binzet'in resim sergisi 2. Menekşe Sokak'taki Galeri Soyut'ta açıldı. Uğrarsanız, iyi edersiniz... ISIK KANSU Insanlığın geleceği kimin elinde?Küreselleşme ideolojisi "çağdaşlık" mıdır? Bağımsız Sosyal Bilimciler Grubu, "Yooo... Nereden çıkarıyorsunuz onu?" demeye geti- riyor: "Günümüzde sadece uluslararası dövizpi- yasalannda işlem gören spekülatif nitelikli fi- nansal sermaye akımlannın toplamı birgün- de1.8 trilyon dolara ulaşmaktadır. Üstelikbu tutarın yüzde 80'i girdiği piyasayı bir hafta içinde terk etmektedir. Dünya reel üretim ve ticaret sûreciyle ilgisi olmayan bu olgu, biryan- dan döviz kuhannda istikrarsızlığı körükler- ken biryandan da ülke finans piyasalannın kı- nlganlığını derinleştirmekte ve 2000-2001 yı- lında ülkemizde de yakından yaşandığı üze- re yeni finansal krizlerin yapısal koşullannı ha- zırlamaktadır." Türkiye'nin de gırtlağına basan "borç tuza- ğı"na da ışık tutmuş bilim insanlanmız: "Isviçre bankalanna Brezilya'dan transfer edilen kayıt dışı sermaye tutarı yılda 9 milyar dolara, Arjantin'de ise 7 milyar dolara ulaş- mıştır. Kayıt dışı sermaye transferi olarak Is- viçre bankalannın heryıl 3 trilyon dolan işle- dikleri bilinmektedir. Arjantin'in 1976'da top- lam dış borcu sadece 7 milyar dolariken, bu ülke 2000'de dış borçlannı 140 milyar dola- nn üzerine çıkartmıştır. Benzersüreçlerden Tür- kiye ekonomisi de geçmiş ve 1990 sonrası fi- nansal serbestleşme döneminde net dış borç- lanmasını 60 milyar dolar arttırmıştır. Ancak söz konusu dönemde kişi başına milli gelir500 dolar gehleme göstermiştir. Bu dönemde, ki- şi başına dış borç 1000 dolar artmış, yoksul- luk yaygınlaşmış, gelir dağılımı bozulmuş ve kamusalüretim ve finansalsistem çökertilmiş- tir." Çağdaşlığa bakın, hizaya gelin! Bağımsız Sosyal Bilimciler grubundan Prof. Dr. Erinç Yeldan, Prof. Dr. Erol Balkan, Prof. Dr. Tülin Öngen, Prof. Dr. Cem Somel. Doç. Dr. Özlem Onaran, Doç. Dr. Ahmet Köse, Doç. Dr. Ahmet Öncü'nün başını çektiği bir grup, 23-28 Ocak tarihleri arasında 3. Dünya Sos- yal Forumu'na katılmak üzere Brezilya'nın Por- to Alegre kentinde olacaklar. Doymaz bir iş- tahla kemirilen yerkürenin 121 ülkesinden 4 bin 962 kuruluş ve 29 bin 704 delege ile bir ara- ya gelerek "çokuluslu şirketierin ve finansal ser- mayenin küreselleşmesi"ne karşı seçenekle- ri tartışacak, "demokratiksürdürülebilirkalkın- ma" isteyecek, savaş çığırtkanlığına karşı ba- nşı savunacaklar... Bir başka dünya yaratmak olası... Bu baş- ka dünyayı isteyenlerin de sayısı, bu güzelim mavi küreyi babasının çiftliği sanan topu topu 37 bin çokuluslu şirketten elbette daha fazla. Porto Alegre'den aynı çığlık yükselecek bu yıl da: Dünya ve insanlığın geleceği şirketierin kâr hırsına bırakılamaz... Al Baraka-Türkçü Kemal Unakıtanın "vergibarışı"bu kadari Ne kadar? Söz, Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Mehmet Koç'un: "Yasa, gerçekte yargıya intikal etmiş naylon faturacılar ile bazı siyasi yandaşlarını aklama yasasıdır. En azından komuoyunda bıraktığı izlenim budur. Yasanın genel gerekçesinde, Savaşma seviş! vergi kayıp ve kaçağının azaltılmasından, kayıt dışı ekonominin kayda alınmasından, etkin bir vergi idaresi, etkin bir denetim sağlanmasından söz edilmekteyse de bu istemlerden eser bulunmamaktadır. Kayıt dışılığın önlenmesinin ve vergi adaletinin sağlanmasının, yani çağdaş devlet olmanın adeta önkoşulu olan ve kamuoyunda kısaca 'maii milaf diye adlandınlan gelirin tanımma yönelik yasanın önce ertelenmesi, sonra da kaldırılması vergi kayıp ve kaçağını özendirmiştir. Bunun sonucu, "Vergi alma borç al, vergi alma oy al' çarpık mantığının gelişmesine neden olmuştur. Bugûn tüketim üzerinden alınan vasıtalı vergiler yüzde 70'e ulaşmtştır. Gelir üzerinden alınan vergiler ise yüzde 30'dur. Çağdaş ülkelerde bu durum tam tersidir." Adını baştan "banş" koymuşlar bir kere. Vergi kaçakçılan, naylon faturacılar, hayali ihracatçılar ile savaşmayacak sevişecekler, besbelli. ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞİPAL Çahşma, Personel ve Sosyal GüvenKk Yasaları SORU: Kamu ve özel sektördeçahşanlarlaflgfli,çahşma ve sosyal güvenlikyasalarmı bulabikcegim gii venilir bir kaynak var mıdır? Aynca, bu yasalar nekrdir? (A.L.) YANTT: Ülkemizde gerek kamuda gerekse özel sektörde çahşanlann, çahşma ve sosyal güvenliğini sağlayan yasalar oldukça dağınık ve çeşitlidir. Yasalardaki hükümler kimi zaman birbiriyle çelişmektedir. Yıllardır, bu yasalar üzerinde çok sık degişiklikleryapılmış, ancak köklü bir değişimc gidilememiştir. Ülkemizde, kamu ve özel kesimde çalışanlann haklannı ve sorumluluklannı ve gelecek güvencelerini düzenleyen yasalan en gûncel ve en doğru bulabileceğimiz kaynaklann başında "BaştoakanlıkMevYuaüGefiştiniKwYa>TnGeııdMüdürttiğü''nce yayımlanan "Kanunlar, Kanun Hfikmünde Kararnameler, TüzüklerveYöneöndiklerKüllKaü'' gelmektedir. Buyayımlardan en güncel ve en sağlıklı bilgileri bulabilirsiniz. Gerek kamu, gerekse özel kesim çalışanlannın hak ve yükümlülüklerini düzenleyen bu yasalan, yasa sayılan ve yasa başlıklan ile aktarmaya çalışalım. A) Iş ve Çalışma Yasalan: Yasa No: 1475 854 5953 2821 2922 B) Personel Yasa No: 657 2914 926 2802 3466 KHK389 KHK270 Yasa Başlıgı: Iş Yasası. Deniz Iş Yasası. Basın Mesleğinde Çahşanlarla Çalıştıranlar Arasmdaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Yasa. Sendikalar Yasası. Toplu tş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası. Yasalan: Yasa Başiığı: Devlet Memurlan Yasası. Yükseköğretım Personel Yasası. Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Yasası. Hâkimler ve Savcılar Yasası. L'zman Jandarma Yasası. Kamu Iktısadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi Hakkında Yasa Hükmünde Karamameler (kısa adı Sözleşmeli Personel Karamamesi). Yüksek Hâkimlik Tazminatı Hakkında Kanun Hûkmünde Kararname. C) Sosyal Güvenlık Yasalan: Yasa No: 506 1479 5434 2829 3201 2022 2925 2926 2108 3671 2330 2566 3292 3480 1005 4447 Yasa Baslığı: Sosyal Sigortalar Yasası. Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Yasası (kısa adı Bağ-Kur Yasası) Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Yasası. Sosyal Güvenlik Koruma Kurumlanna Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Yasa Yurt Dışında Bulunan Türk V'atandaşlannın Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Yasa. 65 yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlanna Aylık Bağlanması Hakkında Yasa. Tanm Işçileri Sosyal Sigortalar Yasası. Tanmda Kendi Adma ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Yasası. Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Yasası. Türkiye Büyük Millet Meclisi Cyelennin Ödenek, Yolluk ve Emekliliklenne Dair Yasa. Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Yasa. Bazı Kamu Görevlilerine Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Yasa. Vatani Hizmet Tertibi Aylıklannın Bağlanması Hakkında Yasa. Maluller ile Şehit Dul ve Yetımlerine Tütün ve Alkol Ürünlerinin Satış Bedellerinden Pay Verilmesi Hakkında Yasa. Istiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Yasa. Işsizlik Sigortası Yasası. Yaşam, kalbin iki vuruşu arasmdaki zamandır. Kalbinizi koruyun. 19 Mayıs Cad. No: 8 Şişli/tSTANBUL Tel:(0212)212 07 07(pbx) • Faks:(0212)21268 35 Intemet http://www.tkv.org.tr e-mail: gen^ekreter©tkv,org.tr • koordinator4tkv.org.tr TÛRK KALP VAKFI KİM KtME DUM DUMA BEHIÇAK behicakfcl turk.net HARBl SEMtH POROY semihporoy(a yahoo.com BULUT BEBEK NURAYÇIFTÇİ bulutbebekj hotmail.com Canli yayında —. ( araya Bu? g'ircliL ı » TARİHTE BUGÜN MÜMTAZARIKA* 13 Ocak İNGİUZLER'İN KARA GUNU.. t342 'P£ 8UGÜN,2.pÜNYA SAVAŞI Z£Y AFRİKA'DAKİ İNGİLİZ ^ LAR KARŞISlNbA YENİLGİYE UĞBAPI- GEN£- KAL EOU/IN ROMMEL KOMU7XSINDAKİ ALMAN ORDUSU 8ÜYÜA: BİR SALOtRI YAM&4K, BÎIÇ GÜNDB, İN6fÜZLEK'£ BEKOK SAYtDA (2SO~) TANK K/*YB£TTİRDİ. İNGİUZ ÇÖL ORDuSU, BU YENİL6İDSN SONRA,KIYI BOYUNCA 6E- Ri ÇEKİL£/?£f< MtSlf? S/NIRINA D£6M &E- UECEKLBRDİ. "ÇDL TİLKİSİ* ROMMBL'İN KARŞfS/NA, İU6İLİZ GBNEfZAÜ BERAIA&D MONTGOM£IZY ÇMONTY) GETİRİLDİtiTEM SONRA, İNGİU2LER 'İN ALMANLAR KAgŞl- SlNOA ŞANSLARI SÜLMEYE g*ŞLIYAOVO7R. VÂKFTKEBİR ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN Sayı No: 2002/23 Esas 2002 177 Karar Davacı Erkan Taşkın vekili Av. Mustafa Kamburoğlu tarafindan davalılar Nüfiıs Müdürlüğü ile Safıye Taşkın, Mehmet AJctaş, Aliye Aktaş. Şükran Aktaş. Birol Aktaş. Gülcan Aydırı (Aktaş), Gençağa Erdoğan. Clgen Karaca ve Kadem Erdoğan aleyhlerine mahkeme- mize açılan babalığa hüküm davasınm yapılan açık duruşması sonunda; davanın kabulü ile, Trabzon ili Vakfıkebir ilçesi Karatepe köyü C. 62, Hane 103'te nüfiısa kayıtlı Sabri ve Safiye oğlu 1984 dogumlu davacı Erkan Taşkın ile Trabzon ili Vakfıkebir ilçesi Köprücek köyü C. 10, hane 52'de nüfiısa kayıtlı. Derviş ve Hava oğlu 1932 do- ğumlu Sabri Aktaş arasında soy bağının tesisi ile davacının babası olduğu anlaşılan 1932 doğumlu Deniş oğlu Sabri Aktaş'ın Köprü- cek köyü C. 10. Hane 52'dekı nüfusuna tesciline, önceki kaydının iptaline karar verilmiş olup; mahkememizce yapılan tüm aramalara rağmen adresleri tespit edilemeyen Birol Aktaş. Şükran Aktaş. Yasemin Aktaş, Kadem Erdo- ğan ve Gençağa Erdoğan'a yukanda hüküm özeti yazılı mahkememiz karannın Tebligat Kanunu'nun 28. maddesi uyannca ilanen tebli- ğine, tebliğin gazetede yayımlandığı tarihten 7 gün sonra yapılmış sayılması hususu ilanan tebliğ olunur. 02.01.2003. Basın: 960 SAGNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Bir KKTC Kartpostalı... Birtank.. Üzerinde bir "Venceremos!" ("ZaferBİ- zim/Bizim Olacaktır") sloganı eksik. Girne'nin en tu- ristik otelinde, resepsiyondaki kartpostallar arasında sergileniyor... "KKTC dışında dünyanın hangi turistik adasında böyle bir karta rastlanır" diye düşündüm. Aklıma bir tek "Küba" geldi. Evet tabii, yalnız Castro Küba'sın- da düşünülebilir böyle bir "turistik kart"... Soğuk Savaş dünyasının "sürekli teyakkuz halin- den" birtürlü çıkamayan, dondurulmuş ideolojiler ve sloganlar adası Küba'da bulabilirsiniz böyle bir "tank kartı". Ve arkasına şunları yazarsınız: "Bu ada bircennet. Ama tarih öncesinde yaşıyor. Zaman sankiyıllar öncesinde durdurulmuşgibi. Ga- zeteler bile buraya bir gün sonra ulaşıyor. Veya hiç gelmiyor... Akdeniz'in ortasında böyle bir 'kopukluk' tuhaf bir duygu..." Yalnız "yabancı turistler" degil, KKTC halkı da ar- tık çok "yadırgıyor" bu "kopukluğu". Çağla Gün- gör'ün "Metis" yayınlanndan yeni çıkan "Kıbnslı Türk Gençleri Konuşuyor" isimli kitabı baştan sona bunu anlatıyor. Işte egitimini ABD'de almış, 29 yaşındaki Lef- koşalı bir "finans danışmanının" sözleri: "Isviçreli bir arkadaşımı getirdim Kıbns'a. Lefko- şa'da tanklann geçmesini açıklayamadım. Düşünün devamlı tanklargeçiyor. Askeri törenlerin biribitiyor, öteki başlıyor. Televizyon, komandolahaaçılıpkoman- dolarla kapanıyor. 365 gün böyle geçiyor." Kıbnslı Türklerin Türkiye, Türkler, Güney Kıbrıslı Rumlar, savaş, banş ve 74 müdahalesine ilişkin duy- gu ve düşüncelerini anlatıyor Güngör'ün kitabı. Kita- ba konuk olan Kıbnslı Türklerin hepsi de "74 kuşa- ğ>". Bir Kıbrıslı Türk'ün kendi ifadesiyle "generation '74 durumlan yani..." Kıbrıs sorununa "sivil ilgi" duyan herkesin okuması gereken bir belge. En başta "sivil toplum temsilcilerinin" nabzını tutmak için adaya bu- gün hareket etmesi beklenen TBMM heyetine öneri- rim... 157 sayfalık kitaba şöyle bir göz atmaları bile, gençlerle temaslannda yararlı bir "ön rehber" olacak- tır. Kıbns kaynıyor Her yerde "banş" konuşuluyor Kıbns'ta. Pazarda, sokakta, süpermarketlerde, kahvede,restorandaba- zen fısır fısır, bazen yüksek sesle tartışarak "banşı", yani "Annan planını" konuşuyor KKTC'liler. Nereye gitseniz bu konu, bu tartışma peşinizi bırakmıyor. O kadar ki bir süre sonra duvarlar ya da taşlann dahi konuştuğu izlenimine kapılıyor insan. Dünyanın gerisi askıya alınmış KKTC'de. Olası Irak savaşı dahi gündeme geldiğinde, bu yalnız "Kıbns so- runu" ile orantılı olduğu (çözümü engelleyici) ölçüde dikkat çekiyor. Dükkânlann camekânlanna yapıştınl- mış "Banş. Hemen Şimdi" ilanları... Sokaklan boy- dan boya kaplayan "2003 Banş Yılı Olsun!" dövizle- ri... Sondajlar, kamuoyu yoklamalan... Intemet kah- veleri... Hangi siyasi görüşten olursa olsun KKTC ga- zetelerinin hepsi yalnız ve yalnız bu konuya: Denk- taş'a, 28 Şubat, Annan planına, Ankara'nın tepkile- rine, Türkiye'de çıkan Kıbns yazılanna ve banş gös- terilerine odaklanmış vaziyette. Kıbrıs kaynıyor. Barış yanlılan bunu, geri dönüşü olmayan bir bü- yük sivil toplum hareketi ve bir "KKTCglasnostu" ola- rak tarif ediyor. Banş gösterileri için meydanlardatop- lanan insanların sayılarından çok, gösterilerin "ken- diliğinden gelişen"yönüyte ilgileniyortar. Ve bunu vur- guluyorlar. Lefkoşa sokaklanna "2003 Banş Yılı Oisun!" dö- vizleri astıran Belediye Başkanı Kutlay Erk örneğin "Annan planı artık nerdeyse bakkalın kesekâğıdı ol- du" diyor: "O kadar çok yayıldı. Herkes 154sayfa- nın tümünü okumasa da biliyor. TV'ler, radyolar, ga- zetelerden biliyor. 11 Kasım'dan beri en hassas bö- lümleriyle kamuoyunun bilincine getirildi bu plan... Plana destek mitingleri bu nedenle büyüyerek süre- cek. 14 Ocak mitinginden sonra Denktaş hâlâ hayır derse şubat ortasında 80 bin kişi inecek meydanla- ra. Başka şansımız yok.." En büyük açmaz burada yarını görememek... İki ay sonrası bile bir sis bulutu, muamma KKTC'liler için. Çağla Güngör'ün "Kıbnslı Türk Gençleri Konuşuyor" adlı kitabında Girneli bir kadının sözleri bunu çok net anlatıyor: "Kıbns çok fazla belirsizlikle dolu. Yurtdışında ya- şamak için araştırmalaryapıyorum. önümü, gelece- ğimi biraz görebilsem Kıbns'ta yaşamak isterdim. Yani savaş korkusu olmayan, ambargo altındayaşa- mayan, dünyaya açılmtş ve elbette krizsiz birKıbns'ta...' BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5SOLDANSAĞA: 1/ Aydın'a bağlı Didim ilçesinin ünlü plajı.2/Birtür ufak, yağlıve tuzlu simit... Hafif ve gö- zeneklibirçö- kelti taşı. 3/ Şarkı,türkü... Bir kış sebze- si. 4/ Düz dö- şenmiş parke... " tçimde renkler uçu- şur / — yanar, yeşil tutuşur" (B.R. Eyu- boğlu). 5/ Balık ya- kalama aracı... Pem- be renkli şarap. 6/ Ya- pısuıa girdiği sözcü- ge "kendi kendine" anlamı katan yaban- ö cı örnek... Içinden ^ zor çıkılır durum. II Ayakkabı... Yüz metre kare tutannda yüzey ölçüsü birimi. 8/ "Turgut — " : Şairimiz... Yeni bir şey bulma. 9/ "Bir şeyi gizli- ce alma, çalma" anlamında argo sözcük. YUKAMDAN AŞAĞIYA: 1/tki takım halinde, topla oynanan bir çocuk oyu- nu. 2/Antalya'nınbirplajı... Dadı. 3/Paramızı sim- geleyen harfler... Sıcakülkelerde yetişen ve göv- desinin çevresi yirmi metreyi aşabilen bir ağaç. 4/EskibirTürkyaylıçalgısı... Sınırnişanı. 5/Hz. Muhammed'i övmek ve ondan şefaat dilemek amacıyla yazılan kaside... Yiyecek bulamayan, yoksul kimse. 6/Harcananpara... Parola. 7/Japon halk türkülerine verilen ad... Kesilen ağacuı yer- de kalan kütük dibi. 9/Bir konu üzerinde, belli ku- ral ve yöntemlere uyularak yapılan tartışma. 9/De- niz kıyısuıda dalga aşındırmasıyla oluşmuş sarp ve yüksek yer... Bir cetvel türü.