Catalog

1 € EYLÜL 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HıJVt_/l ı UİVJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Ülkeye yabancı sennaye çekilmesiyle ilgili çalışmalann durduğunu belirten Faruk Yöneyman: TıkanmanoktasındayızTupizmde Hindistan'la işbirliği • ÎSTANBUL (AA) - Türkiye- Hindistan 1. Dönem Turizm Karma Komisyon Protokolü, Turizm Bakanı Mustafa Taşar ile Hindistan Kültür ve Turizm Bakanı Vinod Khanna tarafından törenle imzalandı. Taşar, Akdeniz çanağındaki en popüler turist destinasyonlanndan biri olan Türkiye'nin dünya turizmindeki gerilemeye rağmen Türkiye'nin yüzde 12.4 oranında büyüdüğünü belirtti. Uderler sanayicilerle buluşuyor • Ekonomi Servisi - Türkiye thracatçılarMeclisi'nin (TIM), siyasi parti Iiderlerinin üretim ve ihracata yönelik proje, program ve politikalannı sektör temsilciJeriyle paylaşabiJeceği bir platform oluşturmak amacıyla düzenlediği "fhracatçılar Soruyor, Liderler Cevaplıyor" dizi topJantılannın, bu kez konuğû CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ile Kemal Derviş, olacak. Cuma günü yapılacak toplantıda Baykal ve Derviş üretim ve ihracatla ilgili proje ve politikalannı sektör temsilcilerine aktaracak. TOBB'den Eximbank'a 50 milyon dolar kredi • ANKARA (ANKA) - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), ihracatçı KOBl'lerin desteklenmesi amacıyla Türk Eximbank'a 50 milyon dolarhk kredi aktardı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, kredinin 200 bin dolarlık tavanlar halinde kullandınlacağını bildirdi. TOBB tarafından Eximbank'a aktanlan krediye ilişkin anlaşma, TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu ile Eximbank Genel Müdürü Ahmet Kılıçoglu tarafından imzalandı. Imza törenine Devlet Bakanı Tunca Toskay da katıldı. TBMM bahçesinde fındık eylemi • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ordu Milletvekilleri MHP'li Cemal Enginyurt ile AKP'li Eyüp Fatsa. fındık taban fiyatının hâlâ açıkJanmamasıru TBMM bahçesinde sembolik oturma eylemi yaparak protesto etti. Enginyurt, fiyatlann açıklanmaması durumunda yanndan itibaren açlık grevine başlayacaklannı bildirdi. Kent Gıda'ya 30 milyon dolarlık kredi • ANKARA (ANKA) - Kent Gıda Maddeleri Sanayii ve Ticaret, HSBC Bank Plc.'den 30 milyon dolarlık kredi alıyor. Kent Gıda'dan yapılan açıkJamada, merkezi Ingiltere'de bulunan HSBC Bank Plc.'nin şirkete açrnayı kabul ettiği yıllık libor artı 15 faizli, 30 milyon dolarlık kredinin kullanılmasma karar venldiği belirtildi. Ceylan Giyim borçlarını tasfiye etti • ANKARA (ANKA) - Ceylan Giyjn Sanayii. Iş Bankası, Gannti Bankası, Oyakbank ve HSBC Bank'la 1999 yılında imaladığı garame sözleşmesine kora olan kredi borçlarını tasfiye etti Ceylan Giyim Sanayii'nden yapılan açıklamada, sözleşmenin I Eylül 1999'dan başlayarak bonlann 36 eşit taksitte ödeamesini öngördüğü kaydedildi. AirFranceveKLM ortaklıga gidecek • R\RİS(AA)-Fransız eko:omi gazetesi Echos, Air Frarce havayolu şirketini HoLandalı KLM havayolu şirkrtıyle ortaklıga gitmeyi plar!adığını yazdı. Gazete, Air Fraıce havayolu şirketinin, öze>ştirme tamamlandıktan sorn. KLM'nin hisselerini alablecegini ileri sürdü. Echos, Air r rance ve KLM arasında birbç aydır müzakerelerin süroiğünü kaydetti. Ekonomi Servisi - Yabancı Ser- maye Derneği (YASED) tarafın- dan açıklanan, Birleşmiş Millet- ler Ticaret ve Kalkınma Örgütü (UNCTAD) 2002 Dünya Yatınm Raporu, dünyadaki Doğrudan Ya- bancı Sennaye Yatınmlan'nın (DYSYj 2001 yılı içinde yan ya- nya azaldığını gösteriyor. 2000'de 1.4 katrilyon dolar olarak gerçek- leşen DYSY miktannın, 2001'de 735 milyar dolar seviyesine düştü- ğü kaydedildi. Dünyadaki yabancı yatinmlann azaldığı 2001 yı- lında, Aria ve HSBC Bank'ın yatınmlan saye- sinde 22 basamak hrmanarak32'nci sıraya yükselen Türkiye'nin, top- lam yabancı ser- maye yatınmı 3.2 milyar dolar ola- rak gerçekleşti. • 2002 Dünya Yatınm Raporu'na göre, doğrudan yatınm miktan ile 54. sıradan 32. sıraya yükselen Türkiye, Doğrudan Yatınm Endeksi'nde "en geride kalanlar" kategorisinde yer alıyor. Dünya ile eşzamanlı olarak açık- lanan raporun sunumunu yapan YASED Başkanı Faruk Yöney- man, 3.2 milyar dolarlık yatınmın 1.5 milyar dolannın Aria, 350 mil- yon dolanmn ise HSBC'nin Dış- bank yatınmmdan sağlandığını kaydetti. ^003'fi de kaybederiz* Türkiye'nin geçen yıllarda pat- lama noktasına erişen doğrudan yatınmlardan yararlanamadığını söyleyen Yöneyman, Türkiye 'ye 2002'nin ilk 4 ayında sadece 75 milyon dolarlık yahnm girdiğine de dikkat çekti. "Şu anki çizgiye göre Türkiye, 2002 yıünı vaünm- sız gecirmek durumunda" diyen Yöneyman, ulusal ve doğrudan yatınmlann yapılabileceği ortam- ların sağlanamaması halinde, "2003'ü de kaybedeceğffiiizi" ifa- de etti. UNCTAD 2002 Dünya Kalkınma Raporu'da bu yıl daha da geliştırilerek "Doğrudan Yao- nm Pötansiyeü" ve "Doğrudan YaanmPerformansT olarak ikiye aynlan Doğru- dan Yatınm En- deksi'ne (DYE) göre ise "en geri- dekalan"ülkeler arasında yer alan Türkiye, 0.1 en- deks değeriyle 136 ülke arasın- da 123. sıraya yerleşti. Yüksek potansiyele sahip ülkelerin düşüş yıllannda bile hamle yapabildiğine dikkat çeken Yöneyman, tf lnamlmazbirpotan- srvde sahip, ancak kuDanamıyor" dediği Türkiye'nin, doğru politi- kalar uygulandığı takdirde "en azından potansiyelinin önünde olan ülkeier arasmda yerini alaca- ğmı" ifadeetti. Yöneyman, yabancı sermayeyi etkileyecek en önemli faktörlerin, Kopenhag Zirvesi'nden Türkiye için çıkacak takvim ve Ilerleme Raporu olduğunu belirtti. | Yabancı sermaye alaşağı Ülkeier ABD ^ Çin £IngiKere ^ Fransa * S Bel. Lûks. Hollanda Almanya Kanada IfflfttiM Meksika WSS»«'< Brezilya M M I Isrtanva •«••^••i Italya Isveç •sviçre -S^rf Bermuda J a f irlanda Iğjtf Polonya ^^4 Singapur Danimarka | Güney Afrika Japonya Portekiz • Avusturya ^^P- Şili i^frf Çek Cum. •Şjkm Tayvan ^SHIP Avustratya ^ ^ V Tayland M 1 Finlandiya * Venezuella Hindistan TÜRKİYE Kore Arjantin m Cayman Adalan 1 Israif 1 Norveç | Kazakistan Fas Rusya Federasyoru Macaristan Kolombjya Virgin Adalan , Filipinler ,-t YeniZelanda H 1990-95 Yıllık Ort. mw?d 4 °-8 j ^ l ^ M 24.2 • Ikk^f9 16.2 i-i 9.7 K W 8.0 W 4.1 ZZZ ^ V 6.2 "—> ^ V &08 SH ff| 2.0•—- <mm. 10.7 3.7 j — - ^ \ 5v4 f&?&*> 2.3 ^ ^ ^ 1 -1 ^ ^ ~ 1.3 > ^ 5.7 Oi. 0.3 H 1.1M M H H İ 1.7 ^ ^ ^ ^ ^ 1 ^ f 1.4 1% 0.9 ^ 1-2 k. 1.9 ^•••Ho.7V J p H 0.8 K H j B 0.7 I ^ H H H 0.7 0.9 1 1 -0.7 0.4 ı 1.1 1.8 «r-=***^ °- 8 ^ T ^ 0.2 Ö ^ ö ^ © 2J2 (Değerler milyar dolar) 1999 283.3 64.9 87.9 47.0 133.0 41.2 54.7 24.4 12.5 28.5 15.7 6.9 60.8 11.7 9.4 14.9 7.2 11.8 15.9 1.5 12.7 1.2 2.9 9.2 6.3 2.9 5.6 3.5 4.6 3.2 2.1 0.7 9.3 24.1 6.5 2.8 6.7 1.4 0.8 3.3 1.9 1.4 3.6 0.5 1.4 2000 300.9 102.7 116.5 42.9 24&5 52.4 195.1 66.6 14.7 32.7 37.5 13.3 23.3 16.2 10.9 24.1 9.3 5.4 32.2 0.8 8.3 6.4 8-8 3.6 4.9 4.9 11.9 2.8 8.8 4.4 2.3 0.9 9.2 11.1 6.8 4.3 6.3 1.2 O2 2.7 1.6 2.3 0 ^ 1.2 3JZ 2001 124.4 69.6 53.7 52.6 50.9 50.4 31.8 27.4 24.7 22.4 21.7 14.8 12.7 9.9 9.8 9.7 8.8 8.6 6.9 6.6 6.2 6.0 5.9 5.5 4.1 6.0 4.0 3.7 3.6 3.4 3.4 3.2 3.1 3.1 3.0 3.0 2.8 2.7 2.6 2.5 2.4 2.0 1.9 1.7 1.6 SOSYAÜZMDEN LİBERALİZME Çin y deyabancı yatınm atağı 2002 Dünya Yatınm Raporu, uluslararası yatınmlar açısından 2001 yılında dünyada çok önemli gelişmelerin meydana geldiğini gös- teriyor. Rapora göre, ilk kez gelişmiş ülkelerin doğrudan yahnmlardan aldıklan payda önemli düşüşler yaşandı. Yatınmlann, bölgelere ve ülkelere göre eşitsiz bir biçimde dagıJdığmj or- taya koyan raporda, en az gelişmiş 41 ülkenin toplam yatınmlardan yalnızca binde 5 dolayında pay aldığı görülüyor. Aynca ekononük durgun- İuk ve güvenin azalması nedeniyle bu yıl yabancı yatınmlarda bir arnş beklenmediği kaydediliyor. - Toplam yannmlar içinde gelişmiş ülkelerin payı yüzde 68'e düşerken gelişmekte olanlarm payı da yüzde 32'ye yükseliyor. - ABD, 124 milyar dolarla en fazla yatınm çeken ülke olma özelüğini koruyor. - Çin, 70 milyar dolarla(Hong Kong dahil) îngiltere'nin yerini alarak 2. sıraya yerieşmiş bu- lunuyor. , - Büyük bir hamleyle Brezilya'nın üzerine çıkan Meksika, 25 milyar dolarlık yatınmla 9. sırada yer alıyor. - Ispanya, Manda, Polonya, (sırasıyla 22,10,9 milyar dolar) önemli miktarda yatınm çeken pozisyonlannı koruyorlar. - Türkiye, Aria sayesinde 3.2 milyar dolar yannmla 32. sırada yer alıyor. - Arjantin, krize düşen bir ülkeden yatınm kaçışının resmini veriyor. Son üç yıl rakamlan, sırasıyla 24, 11 ve 3 milyar dolar. Bülent Eczacıbaşı ekonomi ve siyasetteki gelişmeleri değerlendirdi: Gelecek lriikiiıııet, güveni sagjamab ÎSTANBUL (AA) - Eczacıbaşı Topluluğu, 60. kuruluş yıldönü- münü kutluyor. Dr. Nejat Eczacıbaşfnın 1942 yılında ilaç üretimi ça- lışmalanna başladığı Ga- lata'daki küçük bir la- boratuvarla te- melini attı- • Eczacıbaşı Topluluğu, 60. kuruluş yıldönümünü kutluyor. Holding Yönetim Kıırulu Başkanı Eczacıbaşı, "Seçimle işbaşına gelecek olan hükümetin, mutlaka güveni sağlaması gerekiyor" dedi. Eczacıbaşı Topluluğu, bugün te- mel üretim alanlan ılaç, yapı ge- reçleri ve tüketım ürünJerinin ya- nı sıra finans, bilgi teknolojileri, kaynak teknolojileri alanlannda ulusal ve uluslararası pazarlarda faaliyet gös- teren dev bir topluluk konumuna ulaş- tı. Çalışan sayısı 7 bini aşan topluluk, 9'u yabancı ortaklı olmak üzere 37 ku- ruluşu bünyesinde banndınyor. u Eczacıbaşı Topluluğu, ülke ekono- misine ghtikçedaha fazla katma değer, istihdam ve dö\iz sağiayacak guişün- leri sürdürme çabası içindedir" diyen Eczacıbaşı, ülke ekonomisine katkı- lannın sürekJi olabilmesi için, mali bünyelerinin sağlamlığını korumaya birinci derecede önem verdiklerini vurguladı. Ekonomide olumlu geliş- melere rağmen, son dönemdeki poli- tik belirsizliklerin de etkisiyle bazı olumsuzluklann sürdüğünü ifade eden Eczacıbaşı, uluslararası piyasalarda kredi notumuzun düşük bir düzeyde bulunduğuna dikkat çekti. Eczacıbaşı, sözlerini şöylesürdürdü: "Ekonomide son iki senedir çok önemli şeyler yapı- lr\or. Bunlann, Türkhe mutlaka fayda- sını görecek. Seçimin sonuçlan bu açı- dan önemli. Seçimle işbaşına gelecek olan hükümetin. mutlaka güveni sağla- ması gerekiyor. Çünkü ekonomide ya- pılması gereken pek çok şeyin bugün yapılmış olduğunu söviesebiliriz. An- cak, faiderin düzeyi bugün için denge- leri zoriuyoı:'' Bülent Eczacıbaşı, Tür- kiye'nin, AB'ye üyelik yolunda önem- li adımlar attığını vurgulayarak "Zir- veden,Türkiv'e'nin AB ü>ıefiği müzake- reterinin başlatdması yönünde bir ka- rar çıkmasını ümit ediyoruz. Ama, çık- masa da Türkhe, tam üyelik yönünde yotuna devam edecektir. Üye olmak, Türidye'nin hakkıdır. Bir hakla ala- mamak, 0 hakkı vermevenieri suçla- makla izah cdiJenıez. Srvasetçilerimtz, bizim bu hakkınuzuı verilmediğini ile- ri sürmek durumunda olamadar." Krize karşın kaliteden ödün vermediler Ekonomi Servisi -Türkiye Kalite Derneği (KalDer)ve TÜStAD tarafından her yıl verilen Ulusal Kalite Ödülleri'nin 2002 yılı finalistleri belli oldu. Sivil toplum kuruluşlarmın (STK) ödüllendırmeye yeni kategori olarak bu yıl ilk kez eklendiğini belirten Kalite Ödülü Yürütme Kurulu (KÖYK) Başkanı Prof. Dr. Ali Rıza Ka>lan, işletme kategorisinde Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş, RBTR-Bursa, SKF Türk Sanayi ve Ticaret Limitet Şirketi, GENPAR Otomotiv Ticaret A.Ş, Özen Mensucat Boya ve Terbiye Işletmeleri A.Ş, ESAN Eczacıbaşı Endüstriyel Hammaddeler Sanayi Ticaret A.Ş'nin, STK kategorisinde ise Uluslararası NakJiyeciler Demeği'nin (UND) finalist olduklannı açıkladı. Kaylan, kalite ödülleri için başvurulann ekonomik krize rağmen KalDer ve TİJSİAD taranndan verilen Ulusal Kalite Ödülüfinalistleriaçıklandı. arttığını, geçen yıl 14 olan başvuru kuruluşlanndan 3 kuruluşun sayısının bu yıl kamu kesiminden 9, başvurusuyla 19'a çıktığmı söyledi. özel işletmelerden 7, sivil toplum TÜStAD Yönetim Kurulu Başkanı Lütfı Yenel ise özel işlerrnelerin ve STK'nın Ulusal Kalite Ödülleri'nin verileceği 23-24 Ekim tarihlerinde düzenlenen 11. Ulusal Kalite Kongresi'nde, Türkiye'nin uluslararası düzeyde bir "marka" olması için ihtiyaç duyulan "yönetim kalitesi"nin ele alınacağını söyledi. Yenel, küreselleşmenin iş hayatındaki karmaşıklığı büyük ölçüde arttırdığını belirterek, "Neyseniz onu doğru şekilde müşteriterinize anlafmanız gerekiyor'' dedi. Diğer yandan, kitaplan 20 dile çevirilen, ABD, Fransa, Japonya ve Şılide satış rekorlan kıran Francis Fukuyiama'nın 11. Ulusal Kalite Kongresi'nin ilk günündeki "Geleceğe dair öngörüler" konulu özel oturumda geleceğin dünyasında Türkiye'nin yerinin ne olacağma ilişkin görüşlerini katılımcılarla paylaşacağı bildirildi. ABD çelîkte ıızlaşma anyor BRÜKSEL (AA) - ABD, Avrupa Birliği'nden demir çelik ürünlerine uyguladığı gümrük vergilerini arttır- masına karşı aldığı misilleme kara- nndan vazgeçmesini istedi. ABD Ticaret Bakan Yardımcısı VVılham Lash, AB dönem başkanlığı- nı yürüten Danimarka'ya gelerek, kendi ülkesinin yüksek vergi karan- na karşı AB'nin aldığı misilleme ka- rannın uygulamaya konmaması için temaslarda bulundu. Lash, "misilleme kararuun siyase- ten doğru gibi görünse de ekonomik baktmdan her iki tarafin da zaranna olacağım" iddia etti. AB, ABD'nin demir çelik ürünleri- ne yüksek vergi uygulamasına karşı- lık olarak, Dünya Ticaret Örgütü'nün de (DTÖ) onayıyla bu ülkeye misille- mede bulunma karan abnıştı. AB'nin uygulamaya hazırlandığı misillemenin ilk aşamada 300 milyon dolar değerinde ABD ürününün Avru- pa pazarına girişini engelleyeceği kaydediliyor. AB, Dünya Ticaret Örgütü'nün ona- yıyla misillemeyle getirilen yüksek gümrük vergisinden etkilenecek ABD menşeli ürünlerin değerinı 4 milyar dolara kadar yükseltme hakkına sa- hip bulunuyor. AB yetkilileri, misilleme kapsamı- na hangi ABD ürünlerinin alınacağı- nı belirlemek üzere son çahşmalannı yürütüyor. Memıır maaşmda karar günü ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Me- mur maaşlannda yapılacak 100 milyon liralık brüt iyileştirme için son karan, bu- gün toplanacak Bakanlar Kurulu verecek. lyileştirmenin ekim ayından itibaren ge- çerli obnası bekJenirken 2003 yılı zam oranlan için de bir komisyon kurulması benimsendi. Sendikacılardan oluşan ko- misyonun yeni hükümetin çalışmalan sı- rasında da yetkili olabilmesi için, Bakan- lar Kurulu karar alacak. Memur sendikalanyla hükümet arasm- da 15 Ağustos'tan bu yana sürdürülen toplu görüşmelerde sona gelindi. Bakan- lar Kurulu, sendikalarla hükümet arasın- daki toplu görüşmeleri değerlendirerek bir karara bağlayacîik. Memur maaşlann- da, 2003 yılında yapılacak zam oranlan da Bakanlar Kurulu'nun gündemine ge- tirilecek. Kurulun 2003 yılı zam oranla- rmı erken seçim öncesinde belirleyeme- mesi durumunda ise sendikacılardan olu- şan bir komisyonun, yeni hükümetle ça- lışmalan yürütmesi benimsendi. Tûrker: Memur hakh Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Masum Türker de zam isteyen memurun haklı olduğunu belirtti. Zam oranlannın ise program ve bütçe sınırlan kapsamın- da olacağuıı vurgulayan Türker, "Maliye Bakanı ödenekleri bulur, ben parav 1 buiu- nım. Maliye Bakanı ödenekbulduysa, pa- rası var demektir. Ancak hedefı şaşacak rakamlar ohnaz. Yapılacak tüm arüşlar program dengeleri içinde olacak" dedi. Öğrencüere Limvc Ödülleri Ekonomi Servisi- IBM'in, yazılım alanm- da Microsoft'a rakip ola- rak sunduğu Linux'un ta- nıumı kapsammda Tür- kiye'de verdiği ödüller sahiplerini buldu. Linux Türİc'ün, 21'ini birebir ziyaret ederek 80 üniver- siteye duyurduğu "Linus 2002 Başan ÖdüBeri''ya- nşmasma en çok katılunı 16 takımla Istanbul Tek- nik Üniversitesi (ÎTÜ) gösterirken ÎTÜ'yü 5 ta- kımla Yıldız Teknik Üni- versitesi (YTÜ) izledi. Lisans ve lisansüstü öğ- rencilerin geliştirdikleri projeler, e-learning, oto- masyon, ekran koruyucu, ağ yönetimi ve güvenliği, KOBl'ler için stok ve muhasebe çözümleri, in- şaatlarda statik analiz gi- bi daha çok iş dünyasına yönelik konularda çeşit- lilik gösteriyor. Sırasıyla Istanbul Tek- nik Üniversitesi, Boğazi- çi Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi'nde okuyan tsmail Yenigül, Murat Balaban, Ömer Faruk Şen'den kurulu ta- kımca geliştirilen IsoQ- Log projesi başvuran 61 proje arasından birincili- ğe hak kazandı. Çoklu dil desteği veren IsoQLog programı gelen ve giden toplam e-mail sayısı, transfer edilen toplam dosya boyutu, en çok e- posta alan ve/veya gön- deren kullanıcılan liste- lemek gibi istatistiksel bir işleve sahip. Ödül tö- reni sonrası görüşlerini aldığımız takım kaptanı tsmail Yenigül, neden da- ha yaygın olan işletim sistemlerine yönelik bir program geliştirmedikle- ri şeklindeki sorumuza, birinci önceliklerinin maddi kazanç değil, ken- di yaratıcılıklanıu ortaya koymak olduğunu söyle- di. Türkiye'de gelişimin önünü açma yolunda bir eğihm olmadığına dikkat çeken Yenigül, sponsor- lannın bile New York'ta- ki bir servis sağlayıcı ol- duğundan yakındı. Yeni- gül, imkânsızlık yüzün- den projelerini geliştir- mek için part-time çahş- hklan işyerlerindeki sis- temleri kullandıklaruıı ifade etti.