Catalog

AĞUSTOS 2002 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 S?İRKETLER • C0NSTELLAT1ON gemisi ile yılın son ılık griınlenni Akdenız'de geçirmek ısteyenler kişi başına 2 bın 600 dolar karşılığında seyahat edebilecekler. • PROFİLO on-lime 1. yaşını kutluyor. 2 6 Ağustos-9 Eylül tarihleri arasında web sitesini ziyaret edenleri sürpnzler bekliyor. • Y4ILLANT Türkiye 130 çalışanını Almanya gezisi ile ödüllendirdi. Gezide Vaıllant'ın Remsheid fabrikası ziyaret edildi. • TÜRKİYEHAZIR BETON BtRLİĞt 17 Ağustos depreminin 3. yıldönümünde "Kurabiye" adlı 12 dakikalıİc amatör bir kısa fılm ve 3'er dakikahk 3 ayn filmden oluşan bir C D hazırladı. • DKNY klasık çızgilerin modern kesimlerle buluştuğn 2002 "Sonbahar Kreasyonu'nu hazırladı. • MOBİL yenilenerek Mobıl Delvak adıyla 1 Temmuz'dan bu yana Avrupa'nın ticari araç pazannda satışa çıkanldı. BTHEMARMARA tSTANBUL hazırladığı özel hafta sonu paketi ile 31 Ağustos 2002 tarihine kadar, cuma- cumartesi-pazar günlennden seçilecek 2 gece, her türlü olanağı içeren konaklama fırsatını sunuyor. • MTTHAT SELECTION erkek gıyiminde hazırladığı layafetlerinde müşterilerine yüzde 25 ındirim uyguluyor. 1 YÖRETVakfı'mn düzenlediğı Psikolojik Danışma ve Rehberlik Araştırma-Uygulama Yanşması'na son katılım 15Eylül'e kadar uzatıldı. tlgilenenlerO212 219 28 67 No'lu telefondan bılgi alabilirler. | KONYALISAAT, Faris'in saat ve nücevher narkalanndan Charriol'ün yeni bleksiyonu Chrono "Lady Jet Sef'i satışa jtındu. 1 TANG ağustos ayı onuna kadar alışveriş aerkezlerinde Tang Meyve Bahçesi'yle, narketlerde Tang \Ieyve Topu )yunu'yla ve ahillerde Tang Mobil Je eğlence ve rnağanlar sunuyor. Türker IMF programının seçim sonrasmda da uygulanması için harekete geçti Partilerden söz alacakHACER BOYACIOĞLÜ ANKARA - Dev let Bakanı Masum Türker, reel sektör ayağı olmadığı tüm kesımlerce kabul edilen IMF programı- nın seçim sonrasında da uygulanması ıçin harekete geçtı. Bu çerçevede tum siyasi partilerden programa bağlı kal- ma sözü almaya hazırlanan Türker, IMF'nin 4. gözden geçirme temaslan- nın öne çekilmesi içın hazırlık çalış- malannı da hızlandırdı. Seçimin erte- lenmesi durumunda ekonominin altüst olacağı iddialanna da karşı çıkan Tür- ker, "Seçim ohnasa da tedirgjnlik ol- maz* dedı. Devlet Bakanı Masum Türker, eko- nomıde olası geliş- meler karşısında iz- leyeceklen strateji ve görevden geldiği günden bu yana ger- çekleştirdiği çahş- tnalan Cumhuri- yet'e anlattı. Tür- ker'in açıklamalan özetle şöyle: "4 Kasun korku- sunu yeneceğiz: "Her şey Tûrkiye için" söylemıyle, tüm sı- yasi partilerden uy- gulanan programı se- çim sonrasında da sürdürme sözü alaca- ğız. Şu ana kadar ba- zı partiler, programa bağlı kalacaklan sö- zünü de verdı. Geri- ye AKP, DYP ve SP kaldı. Seçim döne- minde, söylentılerin para pıyasalannda baskı unsuru olarak • Piyasalardaki 4 Kasım tedirginliğinin giderilmesi için Hazine atağa geçti. Devlet Bakanı Masum Türker "Her şey Türkiye için" söylemiyle tüm siyasi partilerden programın süreceği sözünü alacak. kullanılmasını engellemek içın bunu yapıyoruz. Ekim ayında yapılması ön- görülen gözden geçirme çalışmalannı da öne çekmeye çalışıyoruz. IMF'ye söz verilen ve yasal çalışma gerekrir- meyen tüm düzenlemelerin yaşama ge- çirilmesı içın bizzat ben tüm bakanla- n ziyaret ediyor ve işlerin takipçisi olu- yorum. Devietinzirvesini bilgilendirdim: Gö- reve geldıkten sonra yapılan çalışma- lar konusunda, Cumhurbaşkanı Ahmet emura yüksek zam başka bahari ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Toplu sözleşme için hükü- metle görüşmeye başlayan me- murlara yönelik ücret zamlanna ilişkin beklentileri bakanlar kuru- lunun engeline takıldı. Erken se- çim sürecine giren siyasilerden yüksek zam sözü alan memurla- nn bu beklentisi bakanlar kuru- lunda vapılan açıklamalarla boşa çıktı. Ağırlıklı olarak memurlara ya- pılacak zammın görüşüldüğü Ba- kanlar Kurulu'nda, 2003 yılı büt- çesi için işçi ve memurlar da da- hil olmak üzere personel giderle- rine 26.4 katrilyon lira aynlması- nın planlandığı açıklandı. Buna göre 2003 yılında memurlara ve- rilecek zam yüzde 20'nin üzerine çıkamayacak. Başbakan Bülent Ecevit başkanlığında vapılan Ba- kanlar Kurulu toplantısuıda, me- mur sendıkalanyla yapılan toplu görüşmeler çerçevesinde kamu çahşanlanna yapılacak zam oran- lan, avukatların sorunlan ve öde- nek talepleri görüşüldü. Toplantı- da konuşan Maliye Bakanı Sûmer Oral, IMF'ye sunulan niyet mek- tubu çerçevesinde memurlara ya- pılacak zammın yüzde 20'nin üzerine çıkamayacağını söyledi. Bunun üzerine Keçeciler, "Bumı bflmiyordum, Nereden çıktı yüzde 20?" diye tepkı gösterdi. Bu tartışmalar sırasında, 2003 yıh bütçesi için toplam personel giderlerine de 26.4 katrilyon lira aynldığı ortaya çıktı. Tartışmala- nn uzaması üzerine Keçeciler başkanlığmda bir komisyon ku- rulması kararlaştınldı. Komis- yonda her partiden bir temsilci- nin de bulunmasına dikkat edildi. Toplantının başında ekonomi- den sorumlu Devlet Bakanı Ma- sum Türker, 2002 yılında büyü- menin yüzde 3.9 olarak gerçekle- şebileceğini belirterek, bu durum- da 2003 yılı hedefinin yüzde 5 olabileceğini söyledi. Kur rejimi, Merkez Bankası'mn para politi- kası ve kamu maliyesine ilişkin programın sürdürüleceğını söyle- yen Türker, "Temmuz ayı sonu iö- bariyie iç borç stoku 130.4 katril- yon lira. Dış borç ise mart ayı so- nu hibanyla 110.5 milyar dolar. Bütçe açığı ise 20.6 miİyar dolar düzeyinde buhımıyor" bilgilerini verdi. Türker'in konuşmasının ar- dından, MHP lideri ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli "Bu sa- mimi ve içten açıklamalannız için çok teşekkür ederim. Daha önce bize böyle kapsamh bilgiler sunul- muyordu" diyerek, üstü kapalı olarak Derviş'i eleştirdi. Necdet Sezer'e 1 saat 15 dakika süren bir brifıng verdım. Başbakan Yardım- cısı ve Devlet Bakanı DevletBahçefi yı de son gelişmeler haldada bilgilendir- dim Tüm bu görüşmeler Başbakan Bü- lent Ecevit'in bılgisi ve teşviki doğrul- tusunda gerçekleşti. Uluslararası kredi- lendirme kuruluşu Morgan Stanley'den bir heyetle de salı günü son ekonomik göstergeleri görüşeceğiz. Halk Bankasf ndan yeni kredi geü- yon Halk Bankasfnın ihracat yapan ımalatçılara 100 tnryon lıralık kaynak aktarmasına yönelik yazıyı imzalaya- rak ilgıli birimlere gönderdim. Buna göre Avrupa Yatınm Fonu'ndan top- lam 74 milyon Eu- ro'luk kaynak, fir- malann kullanımına açılacak. Kredi üst sının da 500 bin Eu- ro olarak belirlendi. Seçim ertefense de kaos ounaz: Türki- ye'nın geleceğını be- lirsızlikler üzerine kurmanın, Türki- ye'yi tanımamak ol- dugunu düşünüyo- rum. Belirsizlık kav- ramlarım öne çıkar- manın. ekonomide kargaşa yaratmanın topluma faydası yok- tur. Böyle bir karga- şa veya panikten yal- nızca belli kesimler kârlı çıkar. Devlette belirsizliğe de yer yok. Devlet yöneti- mınde yer alanlar gi- der, yerine yenileri gelir Bu nedenle se- çımin ertelemesi da- hı, kaos varatmaz. Göçmen işçinin güneş kâbusu Inşaat sektörünün bereketU topraklan Ortadoğu ülkelerinde, işçilerin en büyük derdi sıcak hava ve kızgın güneş. On binlerce çadırdan oluşan göçmen işçi 'obalanyla" mih onhık istihdam yaratan inşaat sektöründe her gün ortalama 100 işçinin güneş çarpmasmdan hastaneye kakünldığı bildiriliyor. Dııbai'de aluıan önlemlere karşın rastlanan güneş çarpmalan, su kaybı ve benzeri rahatsızlıklardan korunmak için işçiler bidonlarla su içiyor. (Fotoğraflar: REUTERS) BANKALARDAN 200 MÎLYAR DOLAR ÇEKİLDİ Suudi parası ABD «den kaçıyor Ekonomi Servisi - Suudi yatınmcılar. ABD'deki hesaplannm dondurulabileceği korkusuyla ABD bankalanndan on milyarlarca dolar çektiler. Financial Times gazetesinin haberinde Amerikan Tabanlı Yabancı llişkiler Konseyi üst düzey yetkılisı Yusuf tbrahim, Suudi yatırımcılann yakın zamanda ABD bankalanndan en az 200 milyar dolar çektiklerini belirtiyor. lbrahim, çekilen para miktarınuı büyüklüğünü de içlerinde Suudi Kraliyet ailesi mensuplanndan üç kişinin de bulunduğu El-Kaide'ye destek verenler hakkında geçen iSuudi yatmmcılar, ' hesaplanmn dondurulacağı endişesiyle Amerikan bankalanndaki paralannı çekiyorlar. hafta ABD'de başlatılan yasal sürece bağlıyor. Financial Times haberinde, yatmmcılann sermaye yatınmlannı Avrupa'daki hesaplara kaydırdıklannı belirtiyor. ABD'de bulunan önemli Suudi yatınmcılann henüz paralannı ülke dışına çıkarmamış obnalanna değinilen haberde ABD bankalannda büyük miktarlarda Suudi parasının olduğuna dikkat çekiliyor ve Suudi hesaplannm yüzde 30'u ila yüzde 50'si arasında bir oranda ABD'den para kaçışı olabileceğine dikkat çekiliyor. DEUTSCHE TELEKOM ÎLK ALTIAYDA ÇÖKTÜ 4 milyar dolarlık rekor zarar Ekonomi Servisi - Yatınm fazlalığı nedeniyle küresel çapta krize giren telekomünikasyon sektörünün Almanyalı devi Deutsche Telekom, yılın ilk altı ayında 3.8 milyar dolar zarar açıkladı. Deutsche Telekom dün yaptığı açıklamada, bu yılın ilk yansı için beklenenden daha fazla bir zararla karşı karşıya olduklannı bildirdi. 2002 yılının ilk yansmda meydana gelen zarannın 3.8 milyar dolar oldugu belirtilen şirketin geçen yılın aynı döneminde de zaran 330 milyon dolar olmuştu. Dev elekom sektörünün devi ilk 6 ayda 3.8 milyar dolar zarar açıkladı. Şirket 65 milyar dolarlık borcunu seneye 50 milyara indirecek. şirket, gerek kablosuz işlem ağmı geliştirmek, gerekse üçüncü kuşak seyyar telefon hizmetlerinin lisansını elde edebilmek için maliyeti çok yüksek yatınmlann altına girmişti. Bu yıl içinde 65.7 milyar dolarlık borçlannı 62.9 milyar dolara indirdiklerini bildiren şirket, gelecek sene sonuna kadar da borç yükünü 49 milyar dolara indirmeyi planlıyor. Şirketin bu yılın ilk yansındaki satışlannın da yüzde 13 artarak 25.3 milyar dolara ulaştığı belirtildi. e5U I zek. IŞÇEMN EVRENENDEN ŞÜKRAN SONER Deneme Yanılma Sendikacılığın sendikacılık gibi yapıldığı yılların simgesi Halil Tunç'un cenazesi siyasilerle sendi- kacıları bir araya getirdi. Laf aramızda, daha çok CHP'nın Derviş'ın devreye girmesi ile gündemine gelen yeni yapılanmasının önemli görüşme ve pa- zarlıklannın yapıldığı bir ortam oldu. Sendika başkanlarının CHP'den milletvekıli ol- malarının Derviş'le ilişkilendirilmesi, Halil Tunç'un cenazesinde toplanmış sendikacılarla bu alana il- gi duymuş siyasılerı bir bıçimde ağır yaralıyordu. Sosyal demokrat bir partinin kadrolannı sendika- cılara açması, katılacak sendıkacıların belirienme- si Derviş'le nasıl ilışkilendirilebılirdı kı? Gerçı görüş- melerin odağındaki isimler, Baykal - Derviş - Me- ral - Çelebi boyle bir şey olmadığı yolunda sonra- dan açıklamalar yaptılar. Ama Derviş o kadar çok işveren ve işçi örgütlerinin temsilcilenni aynı çatı al- tında buluşturmaktan söz ettı, medya haberlerin- de "Derviş'ın kontenjanından" vurgulaması yapıl- dı, dörtlü trafik ışletildı ki... Içeriğin sadece solda bir- lik arayışları gündemli, odaklı olduğu vurgulamala- rı gölgede kaldı. Konuşmalar medyanın yarattığı izlenimlerin ak- sine, Derviş'ın CHR solda biriiğe katkı yapacağı üzerinde değil, CHP ve sendikalar tabanlarında açacağı yaralar, tepkıler ağırlıklıydı. Bir sendika baş- kanı, tatilde, bir pazaryennde işçiler tarafından yo- lunun kesıldığinı, "Bu rezalet ne?" sözleri ile öfke- li biçımde hesap sorulduğunu anlatıyordu. CHP'nin kurmayları bütün raporiarında, parti söylemlerinde, IMF, Dünya Bankası, Derviş'ın odağında olduğu krizden çıkış programının eleştırildiğinin altını çizi- yorlar, sürekli sorulara, eleştirilere muhatap olduk- lannı vurguluyorlardı. Sözün özü, siyasette ve sendikal yaşamda de- neyimli, kendilerini sosyal demokrat kimliklı olarak tanımlayan sıyasiler ve sendikacılar, IMF, Dünya Bankası kımliğı ile sol kimliğın buluşmasının olabi- liriiğinı, ışin ıçındeolduklan haldeoncelıklekendi iç- lerine sındirememişlerdı. Siyasi tabanlarına, ışçile- re, halka nasıl anlatacak, pazarlayacaklardı? Der- viş CHP'ye katılacaksa ve kadrosu ile gelecekse, gelışının olabıldiği kadar silik ve onaylanabilir, az iş- veren sözcüsü yupilerden oluşmasını dıliyorlardı. "Yeni sol rüzgârlan, dünyada sol artık böyle " sa- vunması iletabanın tepkisıni yumuşatabileceklerı- ne kendılerı bıle pek inanmıyorlardı. Ne kadar gör- kemli pazarlanırsa pazarlansın, ne kadar Dervış'in duşlenne uygun genış katılım gerçekletinlırse, vit- rin suslenirse süslensin, işçi oylarının, varoşlann, solda olması gereken oyların tepkı oylarına dönü- şeceğı ortak kanısını paylaşmayan yok gıbi. Tabiı şu ağızlardan duşmeyen"fepto oyları" kav- ramı ayrı bir tartışma konusu. Hani şu "hiçbir par- ti ya da kararsızım" dıyen, hâlâ anketlerde en bü- yük oyu toplayan çoğunluk analiz edilmeye çalışı- lıyor.. Insanların guven vermeyen partilere gönül bağı olmaması, tepki duyması çok doğal da, tepkısini sadece tepki duyduğunun karşısında olduğunudü- şündüğü partiye venmesi ne kadar akılcı ve çıkar- lanna uygun düşüyor? Halkımızın şu ünlü "sağdu- yusu, siyasilere ders verdiği" üzerine birsorgu açıl- masını da gerekli kılmıyor mu? Denenmış, can yak- mış siyasilere, partılerine tepkı duyulması tamam. Sadece denenmemiş oldugu, ya da eskiden de- nenmiş, sabıkalan unutulduğu ıçin seçilenlere ne demeli? Deneme yanılma yöntemi ile kafamıza vura vura öğreneceğız, ders alacağız. Deneme yanılma ile yıllargeçecek, göz göre göre, bile bile lades, kazık üzennekazıkyenilecek. Kızılana tepki oyu vermek- le övünülecek, daha büyük bela başa getirilecek... Seçimlerçozüm üretmek yerine, kaosları uretecek. Türkiye bir türlü demokratik, toplumsal gelışimini gerçekleştiremeyecek.. Halil Tunç'la, ben genç hızlı gazeteci, o sendika liderliğinin zirvesinde, sendikal anlayışta çok ayn çizgilere düştüğümüz yıllar vardı. Sonra karşılıklı, birbirimıze ne kadar önyargılı, haksızlık yaptığımı- zı itıraf etmenin keyfinı yaşadık. Bugüne göre ne ka- dar erdemli, ilkeli, emek haklannın savunulabildiği sendikal ve sıyasal yaşamın geçerli olduğu yıllar- mış? Ne kadar büyük bir toplumsal kirlenmeden hem sıyaset, hem de sendikal hareket paylannı al- mış, örgütlülük, etkinlik ne kadar gerilere düşmüş?.. Öyle olmasaydı, ilkeli, örgutlü siyaset ve sendikal hareket olsaydı, seçmenin kafası bu kadar karışır, tepki oyları böylesine kendi bindiği dalı kesme niteliğine bürünür müydü? soner(« cumhuriyetcom.tr Kipa, Gima, Migros. Carsı, Tansas Pemkendeciler güldü Ekonomi Servisi - Pe- rakende sektöründe faalı- yet gösteren 5 şirketin, yılın ilk 6 ayında toplam brüt sahşlan 1.2 katrilyon liraya yükseldi. Bu yıl ocak-haziran dönemin- de, Kıpa'nın brüt satış- lan j'üzde 126, Gi- ma'nın yüzde 67.6, Mıgros'un yüzde 42.3, Çarşı'nın yüzde 42.2 ve Tansaş'ın yüzde 12.3 oranında arttı. Kipa'nın geçen yıl ilk 6 ayda 48.970 trilyon lira olan brüt satışı, bu yıl ay- nı dönemde 110.682 tril- yon lira olarak belirlen- di. Gima'nın 139.685 trilyon lira olan brüt satış- landa 234.068 trilyon lı- raya yükseldi. Ancak Çarşı'nın 6 ay- lık dönemdekı zaran 18.256 trilyon liradan 8.457 trilyon liraya, Gi- ma'nın zaran 14.008 tril- yon liradan 13.701 tril- yon liraya geriledi. Salomon Smith Barney-. İç borç stoku arttı LONDRA/ANKA- RA (AA) - Uluslararası yatmm danışmanlık kuruluşu Schroder Sa- lomon Smith Barney (SSSB), Türkiye'de bahar döneminde yaşa- nan siyasi belirsizlik sonucu yükselen faiz oranlarmın, iç borç sto- kunun artmasına neden olduğunu bildirdi. SSSB tarafından ya- pılan analizde, bu yılın başında, alınan önlem- ler sonucu faiz oranla- nnnı düşmeye başladı- ğı belirtilirken bahar döneminde ortaya çı- kan siyasi belirsizliğin, önce faiz oranlannı arttırdığı, daha sonra da iç borç stokunun 130 katrilyonu aştığı kay- dedildi. Geçen yıl sonu 122 katrilyon 157 tril- yon 260 milyar lira olan iç borç stoku, tem- muzda 130 katrilyon 375 trilyon liraya çıktı.