Catalog

CumhuriyeC Imtiyaz Sahibi: CUMHURİYET YAKFI admatLHANSELÇUK Genel Yavın Yönetmeni: Yıkbz # Yaaişleri Müdürü: Safim Alpasbn#Sorumlu Müdür. Mehmet Sucu # Haber Merkezi Müdürü: HakanKara Ibrahİm tstıhbarat Cengiz Yıldırım 9 Ekonomi: Öz- lem Vüzak 0 Kültûr Egemen Berköz 0 Spor: AbdülkadirYücelman#Makaleler Sami Ka- raören 0 Duzelıme Abdullah Yazıcı 0 Bil- gı-Belge. Edibe Buğra 0 Yurt Haberlen: Meh- met Faraç 0 Avrupa Temsılcisı: Güray Öz Ya\m Kurulu; İlhan Seiçuk (Baş- kan). Emre Kongar (Damşman), Orhan Erinç, Hikmet Çetin- kaya, Şükran Soner, tbrahim Yıİdız, Orhan Bursalı. Musta- fa Balbay, Hakan Kara. AnkaraTemsilcisı Mustafa Balbay Atatürk Buh an No: 125, Kat:4, Bakanlıklar-Ankarâ Tel: 4195020 (7 hat), Faks:4195O270tzmırTemsilcisi SerdarKızık, Ahmet Korulsan H.ZıvaBh. 1352 S.2 3Tel-4411220. Faks:4418745 Müessese Müdürü: Erol REKLAM: P.M. Ltd. Şti. • Gene! Erkut 0 Koordınatör: MiıdurGüJbin Erduran#Koofdınator I Mu- Reha Işıtman • Genel MüdurYrd.. .. hasebe Bülent Yener0 Seıda Çoban • Fınansman Viudûnı. • AdanaTemsiIcisi Çetin Yiğenoğlu, inönüCd. 119 tdare Hüseyin Gürer Çeün Erdunın Tel 0212 51-4 <r 53 - S No 1 Kat.l,Tel 363 12 ll.Faks:363 12 15 Satış FaziletKuza 513 S4 60-61, Faks 0212513 8463 YayımlavaiK Yenı Gün Haber Ajansı Basm \e Ya-vincılık A Ş. Baskj: Sabah Yavmcıhk \ Ş Türkotağı Cad '9 41 Cagaloğlu 34334 Istanbul PK 246 • Sırkecı 34435 Istanbul Tel a212)512 0505(20hatl Faks (0.212)513 85 95 9 ARALIK 2002 lmsak:5.35 Güneş:T10 Öğle: 12.03 tkındı: 14.22 Akşam: 16.44 Yatsr 18.11 Deniz fenerleri birçok ülkede koruma altına alınıp müzeye dönüştürülüyor Kültüre ışıktutuyorlaf^İZMİR (Cmnhuriyet Ege Bürosu) - Teknolojinin gelişmesiyle birlikte etkin işlevlerini yavaş yavaş yitiren deniz fenerleri, dünyanın birçok ülkesinde kültürel, tarihi ve mimari miras olarak kabul edilip koruma altına alınıyor, müze haline getiriliyor. "Deniz Fenerteri: NesB Tehtike Altmdaki Bir Kıyı YapBT konulu bir araştırma yapan Dünya Doğayı Koruma Vakfi Akdeniz Progra"! Ofısi'nden AtiÜa Uras ve yüksek mimar Ertuğ Uçar, en son Hırvatistan"ın otel haline dönüştürdüğü 9 deniz fenerine özellikle Ingiltere ve Kuzey Avrupalı turistlerin büyük ilgi gösterdiğini söyledi. Türkiye'de 374 deniz fenerinin bulunduğunu belirten Uras ve Uçar, bunlardan 40'ının orijinallerine uygun bir restorasyon sürecinden sonra müze haline dönüştürülmeye uygun olduğunu kaydetti. Özel deniz fenerl aezllerl Uçar, deniz fenerlerinin kendilerine has estetik karakterleriyle insanlan kendisine çektiğini belirterek şunlan anlatrı: "Seçilecekbir fenerin 'deniz feneri müzesi' haline getirilmesi mümkün. Sonuçta, deniz fenerleri ortalanna kurulduklan etkileyid coğrafyalarda unutulmaya terk edilmek için faziasryla özel yapılar. Kendilerine has bir estetik karakterleri var. Deniz fenerleri özgün mimarileri, sevimli halleri, kolay akdda kalan formlan, insancıl işlevieriyle berkese kendilerini bir çırpıda sevdiriyor. Yurtdışında özellikle, ABD, tngütere, îskoçya, Kanada ve İskandinavya'da deniz fenerieriyle ilgih' periyodik dergüer yayunlanmakta, fan kuhıpleri özel gezfler düzentiyor. Fener gezileri, belgesd filmleri ve hediyetik eşyası da giderek önemB bir pazar." özel deniz fenerl gezlterl Deniz fenerlerine olan gereksinimin yok olmadığını, ancak teknolojik gelişmelerle birlikte giderek azaldığını vurgulayan Uçar, günümüzde ülkemizdeki fenerlerin işletme ve modernleştirihne çalışmalannın Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma fşletmeleri Genel Müdürlüğü'nce yapıldığını, birkaç istisna dışında tümünün otomatik hale getirildiğini ve kent içindekilerle kurtarma istasyonlan dışında bekçi bulunmadığını, yani atıl durumda olduklannı söyledi. Uçar, pilot proje olarak da Antalya'mn batısındaki Adrasan ve Karaöz koylan arasındaki Taşlıkburnu Feneri'ni örnek olarak gösterdi. Uçar, "Dört bir tarafinda yerieşimler, karayollan, oteüer ve tatil köyleri olan Taşlıkburnu Feneri coğrafi konumu, turistik noktalara yakmbğı ve nıimarisiyle böyle bir proje için çok uygun." Karanlıkta gemilere ışığıyla yol gösteren deniz fenerleri bu kez ışıklannı kültür, tarih ve mimariye tutuyor. Hırvatistan 9 deniz fenerini otel haline getirdi. Fenere îngiltere ve Kuzey Avrupalı turistler büyük ilgi gösteriyor. Yenl mal rellml vasası Kadın vekiller sözleşme yapmadı EMİNE KAPLAN T 1 ürkiye'de ise 374 deniz feneri bulunuyor. J. Bunlardan 4O'ı orijinallerine uygun bir restorasyon sürecinden sonra müze haline dönüştürülmeye uygun. Fenerler gezi ve belgesel film sektörü için de önemli bir kaynak.KADEMELİ KADEMELi DAHA ÇOK KONUŞTUKÇA ANKARA - Medeni yasanm ev- li çiftlere mal paylaşımı öngören 'mal rejimi' uygulaması kapsamın- dakı 4 seçenekten birini seçmeyen çıftler 'edinflmiş mallara katrinn rejimi'ni seçmiş sayılacak. Yeni mal rejiminin geçmişe dönük uy- gulanabümesi için ise çiftlerin yıl sonuna kadar noterde sözleşme yapması gerekiyor. Konuyla ilgili görüşlenni açıklayan kadın millet- vekillerinin mal rejimine ilişkin görüşleri şöyle: CHP Ankara MiOetvekffi Oya Arasfa: Kadınlar kendilerine tanınan olanaktan yararlanmalı. AKP Ay- dm MJBerveküi Semiha Öyüş: Ya- sa yapıcılar bu işi nzaya bıraktı. CHP Istanbul Mffletveküi Güldal Okuducu: Biz sözleşme yapma- dık, yapmayı da düşünmüyorum. AKPGaziantepMflletvekiIiFat- ma Şahin: Bizim evımızde senin malın benim malım yoktur. Hiç ak- lımagelmedi. ClfftstanbulMîiletvekiiZevnep Gûrel: Böyle bir sözleşme yapma- ya ihtiyaç duymadım. Ama birçok kadının yapması gerektiğine inanı- yorum. AKP tstanbul Mfflet\çküi Nimet Çubukçu: Biz mal aynlığı rejimi- ni benimsiyoruz. Ama ben Türki- ye'deki kadınlar için bunu öngör- müyorum. CHP Adana Millervekili Gaye Erbatur: Biz sözleşme yapmadık, yapmayı da düşünmüyoruz, hiç ak- hma gehnedi. AKP tstanbul MiBetvekni HaB- de tncekara: Bizim gündemimize böyle bir şey gelmedi, konuşmadık. Türk güzel Alman ve îngiliz basınında Alan y a ilgi büyük i BERLİN(AA)- Ingiltere'nin başkenti Londra'da düzenlenen Dünya Güzellik Yanşması'nda Dünya Güzeli seçilen Azra Akına Alman ve îngiliz basmı geniş yer verdi. Bild am Sonntag haberi "Türk Azra - Dünyanm en güzel kadjnı", Berliner Morgenpost ise Türk kızı 2002 yıb Dünya GüzeK" başlıgıyla verdi. Azra Akın'ın başansı îngiliz basınmda da yer aldı. The Daily Telegraph güzeli, dünyamn en güzel kadını olarak anıhnayı hak etti" ifadesini kullandı. 1 gün içinde toplam arama süreniz: gazeteler şöyle: Fransa - Le Monde, Yunanistan - Eleftherotipia Sunday, ttalya - La Repubblica, tngiltere - Sundav Tîmes, Irlanda - İrishTimes. TOBB. TÜSİAD. TÜRSAB AB için ilanlı destekHaber Merkezi -12 Aralık'ta yapılacak Kopenhag Zirvesi'nde Türkiye'ye müzakere yolunun açılması yönünde kadar çıkması için hazırlanan ilanlar, AB üyesi ülkelerdeki gazetelerde yayımlanmaya başladı. Türkiye "Odalar ve Borsalar Bırliği (TOBB), Türk Sanayicileri ve lşadamlan Derneği (TÜSİAD) ve Türkiye Seyahat Acentalan Birlığı'nin (TÜRSAB) 0 katkılanyla hazırlanan ilanlarda, ülkelerin başbakanlan veya devlet başkanlannm fotoğraflan yer alıyor. İlanlarda. yasal uygulamalardaki farklılıklan nedeniyle bazı ülkelerin başbakanlan yerine bitki fotoğrafı kullanıldı. AB'ye üye ülkelerin bitki şeklinde gösterildiği ilanlarda Türkıye çıçek açmış bir dal olarak yer ahyor. "Avrupa Birtiği bitki gibidir, cnıek verdikçe güçlenir. Kopenhag'da Türkrve'nin yolunu açmak için tarihi firsan kaçınna>Tn" sözlerine yer verildi. SÖYLE$I ATTİLÂİLHAN "...Kabahat 'İrticâ'ın mı, Yoksa, 'Yabancılaşma'nın mı?.." Çocuk hafızası, alışılmamış olanı da- ha derin kaydediyor, unutmuyorsun: Serbest Fırka lıderi Ali Fethi Bey'ın ünlü Izmırgezisinı, ben, Zeynel Besim Bey'in 'refıkası' Vesile Hanım'ın, an- neme söylediği şu sözlerle hatırlarım: "-... aaa Perihan Hanımcığım, istik- bale gelen ahalinin tazyikinden, po- lisler nhtımdan denize düşmüş!" Tabii o tarihte, ne Serbest Fırka'nın ne olduğunu biliyorum, ne de Alı Fethi bey'in niye ızmır'e geldiğinı; beni etki- leyen, "polislerin denize düşmesi!" Zeynel Besim, Izmir'de 'münteşir' Hizmet gazetesınin sahibi ve başya- zanydı; babam Avukat Kadızâde Bed- ri Bey de, o gazetenin Müdür-ü Mes'ûlü; gazete, besbelli o yıllarda Ege'de yoğunlaşan ekonomik sıkıntı- lann itişiyle. Halk Fırkası'na ve Fırka'nın Başvekili Ismet Paşa'ya muhalefet hâlindedir; Serbest Fırka'yı desteklıyor, Ali Fethi Bey'in Izmir'e gelişi. muazzam hâdise; o kadar muazzam ki, 'yukan- ya' intikal ertiği zaman, Gâzi'nin nez- dinde geçeni, Salih Bozok hatıralann- da anlatacaktır: "...saraya avdet ettiğimiz zaman Ismet Paşa'yı bıraktığımız odada bulmuştuk. Akşam olmuştu. Oda- ya girdiğimiz zaman Atatürk Ismet Paşa'ya '-...yeni bir haber var mı' di- ye sordular. Ismet Paşa da, kendi- lerine cevap vermeden: '-...nerede o Sâlih?' diyerek yüksek sesle adı- mı söyledilen '-...hani ya Nuri (Con- ker) Bey'in, arkadaşlarımn (Fethi Bey'in) taşkınlıklarına mâni olmak için izmir'e gittiğini söylüyordun? Bak bugün, Izmir'de elli bin kişinin karşısında, Fethi Bey nutkunu oku- muş; fakat sesini işittiremediği için, Nuri Bey, Fethi Bey'in söyledikleri- ni tekrar ederek, herkese işittirme- ye çalışmış' dediler..." Ismet Paşa öfkeyle, Sâlih Bozok'u düpedüz azarlıyor; Gâzi olayı çok da- ha sâkin ele almaktadır; nitekim daha sonra, Sâlih Bozok'a, şu çok anlamlı sözleri sarfeder: "-...fazla teessüre kapılma, şim- di gitistirahatet. Ismet Paşa'nın Iz- mir'de yapılan tezâhürâta canı sı- kılmıştır (...) evvelce de söylemiştim ya sana değil, benim sakin kalışıma kızıyor..." (Yaveri Atatürk'ü Anlatıyor, Haz. Can Dündar, s. 128/132, 2001. Doğan Kitap) Gerçek şu ki, Serbest Fırka 'olayın- dan' başlayarak, Ismet Paşa Gâzi'nin sürekli 'kendi muhalefetini', böyle 'da- nışıklı' rakip partiler halinde örgütledi- ğini düşünmüş; işin tuhafı, 'çokparti- li rejime' geçmek 'mecbûriyetı hâsıl olunca', kendisi de Celâl Bayar la an- laşarak, aynı şeyi yapmıştır. lyi de 'aksayan' nedir?.. Ismet Paşa haksız mıydı? Pek san- mıyorum. Gâzi'nin, Halk Fırkası'nı bir 'Halk Cephesi' gibi örgütlemiş olsa da, - halkın muhalefetini gördükçe - ra- kip siyasi guç(ler)e ihtiyaç duyduğu, bel- li oluyor: bunun göstergesi, ismet Paşa /Recep Peker ağırlığına kar- şı, önceleri Kadro ve Kadrocular'ı desteklemesidir; daha sonra ise, Serbest Fırka'yı, -hemşiresi dahil- birçok yakınıyia 'bizzat' kurdurma- sı! Sâlih Bozok, Serbest Fırka'dan iti- baren, Cumhurbaşkanı'yla BaşvekiPin, eski samimiyet içinde olmadıklarını, imâ etmektedir. Gâzi demiş ki mese- lâ: "-...gördünüz mü Ismet Paşa'nın bu akşamki vaziyetini? Fakat ben buna asla tahammül edemem, ya- rın Ankara'ya giderek kabineyi biz- zat teşkil edeceğim..." (a.g.e. s. 123) lyi de, aksayan nedir? Yoksa şu mu: 'Kadro', 'Kemalist Sol'u temsil edi- yordu; 'Serbest Fırka', 'Kemalist Sağ'ı; peki Ismet Paşa ve kadrosu neyi temsil etmekte idi? Paşa'nın gi- dişatı, ağır ağır, 'totaliter' bir alaf- rangalığa 1 doğruydu; 'devletçilik', 'halkçılık' aleyhine bozuluyor; daha da kötüsü 'Inkılapçılık', 'bürokrasi- nin tartışmasız egemenliği', sanılı- yordu; alttan alta işleyen, Gâzi'nin vefatını müteakip birden 'patlayıp' duruma egemen olacak, bir de 'hal- ka yabancılaşma' vardı ki, Anado- lu ihtilâli'nin manasını da, mahiye- tini de kökünden değiştirecekti: zi- ra, 'Tanzimat Alairangalığı'na dö- nüşün, başka bir şekliydi. Bunu hem daha iyi anlamak, hem de doğru dürüst açıklamak için, çok par- tili düzende seçim sonuçlannın neyi ifa- de ettiğini, iyice irdelemek gerekmek- tedır. Böyie bir fikir, aklımdan ilk defa, sanınm 15 Mayıs 1950 sabahında geç- miştir: seçimden bir gün önce. Taksim Meydanı'nda, Ismet Paşa'nın 'tarihi' nutkunu dinlemişim; kalabalık muaz- zamdı, kimse CHP'nın çökeceğinı, ak- lına bile getirmiyordu; ertesi gün, o ka- labalığın, Ismet Paşa aleyhine oy ver- diği anlaşıldı; ve Paşa, çok partili dü- zende, hiçbir seçimi kazanamadı. Halk bir 'umut' arıyor... Neden? Olıgarşi (Bürokrasi+Burju- vazi) - belki işine öylesi geidiğinden, belki kolaya kaçtığından, -kabahatı hep 'irticaın' üzerıne yıkmış; inanıl- maz bir halk çoğunlugunun, neden inat ve ısrarla o 'irticaı destekledıği- ni; bunun siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel nedenlenni araştıracak yer- Sdakikay. 1 0 dak ikay. - - - - ~ geçerse, aecerse, 1.KADEME lıİADEME indirim DAKİKASI 189 BİN TL YLKa'daKj ırammiı ucrefler şebefte içi görüşmelerde geçerMr. GOn içinde toplam aramalann laJanfemaz. Gûn içinde alman jndirim. bir sorraM gün geçert değ**r KademeliCel tanfesrte ilk beş dakkaanda yapfan şebeke ıçı göriişmeler 269 bin TLden ücretbndnlir. Sab<l tetefonlara başvunmız bir sonraki latura döneminden üibaen geçert oiacaklr. KademelıCell îahfesinder «c*Qeroperatârtereyaptanaranr^rwzaırc^daM<ada5 lalurah hat kullanıcılan -yaraıiaratHİır. Fryailara KDV dahil, ÖİV hahçtir. Tarcfenizi Injllanım veJusIararasıdolaşırns»35^ayap.lanaramalarileatılanSMSIcrkademelereulaşnakiçirı alıştaı**nızagoreseçiniz. 4 4 4 0 5 3 2 W W W t u r k c e l l c o m t r GUN İÇİNDE COK KONUSUYORSANIZ %50 İ N D İ R İ M y | hemen bu tarifeye gecin TURKCELL de, ya dışardan telkınleıie, kuruluş gerekçesinden uzaklaşmak gibı sakim bir yolu; ya da 'Mevzuâtı' (yasalan) de- ğiştirmek,- herdemokrasinin olmaz- sa olmaz öğeleri olan -Sol'u ve Sağ'ı 'budamak' yolunu seçmiştir. Ismet Paşa'dan günümüze, ülke- mizde Oligarşi (bürokrasi+burjuva- zi) Tanzimat 'Alafrangalığı'nı, yâni 'yabancılaşma'yı, Anadolu İhtilâ- li'nin asıl anlamı, ya da amacı gibi almaktadır. Oysa Türk halkı, her serbest seçimde, ısrarla ve inatla bunun 'aleyhine' oy kullanryon çün- kü onun nazannda Anadolu Ihtilâ- li (Kurtuluş Savaşı) 'ecnebi'nin önerdiği bir 'alafrangalığı' benim- semek için değil; bu 'alafrangalık' Osmanlı Imparatorluğu'nu yıktığı için; buna karşı yapılmıştı: halk, Müdafaa-i Hukuk'un tezlerine sâ- hip, ulusal bir kültür, ulusal birsa- vunma, ulusal ekonomi, dolayısıy- la 'çağdaş bir uygarlık sentezi' is- tiyor; o yüzden de, hep 'aleyhe oy ve- riyor', lehine oy verdiği siyasi grup- ların, hele son iki seçimde hiç de- nenmemiş olmalan, bu konudayeter- li bir gerekçe değil midir? Bir 'umut' anyor halk! CHP, Gâzi Mustafa Kemal Pa- şa'nın, anti/emperya- list, lâik ve demokratik 'ulusatcılığını'; günü- müzün koşullanna gö- re, savunmayı öğren- medikçe, daha çok se- çim kaybeder. e-mail:tilahan isnet.net.tr http://www.bilgiyayınevi. com.tr/ailhan Faks.-0-212/2601988