Catalog

SAYFA CUMHURİYET 27ARALIK2002CUMA 10 DIŞ H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr Noelayinine bomba • İSLAMABAD(AA)- Pakistan'ın Pencap eyaletinde bir Protestan kılisesıne yapılan el bombalı saldında 3 çocuk öldü,enaz lOkişi yaralandı. Polis, kimliği saptanamayan iki kişinin Presbiteryen kilisesine el bombalan attıklannı bildirdi. Saldın sırasında kilisede Noel ayini yapıldığı kaydedildi. Öğrencitere ateş açıldı • MOGADİŞU(AA)- Somali'de bir öğrenci servis otobüsüne pazartesi günü düzenlenen silahlı saldında 5 öğrenci ve 2 koruma görevlisinin öldüğü bildirildi. Okul yönetiminin dün yaptığı açıklamaya göre başkent Mogadişu'daki saldında 10 öğrenci de yaralandı. Saldınnın kimler tarafından ne amaçla düzenlendıği bilinmiyor. İran'da AB için recm yasaUandı • TAHRAN(AA)- lran"ın, Avrupa Birliği ile yapması olası ticaret anlaşmasından önce, AB'nin insan haklanyla ilgili endişelenni gidermek amacıyla recm cezasını yasakladığı bildirildi. Bahar gazetesinin haberinde, Danıştay Başkanı ve eski tstihbarat Bakanı Gurbanali Dorri Necefebedi'nin, "recm cezası uygulamasının bir süre için durdurulduğunu" söylediği belirtildi. Ortadoğu yeni yıla kanh giriyor • Dış Haberfer Serviâ - Israil askerlerinin, Gazze Şeridı'nde silahlı bir Filistinliyi öldürdüğü bildirildi. Filistinli güvenlik kaynaklan, silahlı Filistınlinin bu bölgede bulunan bir Yahudi yerleşim birimine girmeye çalıştığı sırada vurularak öldürüldüğünü belirtti. Aralannda Islami Cihad örgütünün bir yetkilisi ile 16 yaşındaki bir gencin de bulunduğu 16 kişiyi öldüren Israil askerleri, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde 15 Filistinliyi de tutukladı. Israil'in, Batı Şeria'daki Yahudi yerleşim birimleri etrafında "özel askeri güvenlik bölgeleri" oluşturacağı açıklandı. Kmlay: 100 bîn kişiyi karşlarn • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kızılay Genel Başkanı Ertan Gönen, olası Irak savaşı tedbirleri çerçevesinde bugün yapılacak olan Kızılay ve Birleşmiş Milletler (BM) toplantısmda, BM'nin Kızılay'a yapacağı yardımın miktannın belirleneceğini belirtirken şuanda 80-100 bin mülteciyi karşılamaya hazır olduklannı kaydetti. Gül Ortadoğu yolcusu • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kopenhag zirvesi öncesinde tüm AB üyesi ülkeler ile ABD'ye kendisi giden AKP lideri Recep Tayyıp Erdoğan, Ortadoğu gezisini Başbakan Abdullah Gül'e bıraktı. Gül, ocak ayında çıkacağı Mısır, Suudi Arabistan ve Ürdün'ü kapsayan "Ortadoğu gezisinde" bölge ülkelerinin nabzını yoklayacak. Gül daha sonra Suriye ve Iran'a gidecek. Halk savaşahayır diyorTürkiye'nin yüzde 9O'ı operasyona karşı. TBMM İnsan Haklan İnceleme Komisyonu'nun yayımladığı bildiride de 'Savaş insanlık suçudur. Türkiye bu savaşta taraf olmamalıdır' dendi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ABD'yle Türkiye, olası Irak operasyo- nu konusunda uzlaşmaya varırken ülke- deki savaş karşrtı cephe de genişliyor. Türk halkının yüzde 90.7'si savaşa karşı çıkı- yor. TBMM însan Haklannı inceleme Ko- misyonu yayımladığı bildiride, "Savaşin- sanhk suçudur. Türkiye bu savaşta taraf olmamalıdır*' dedi. CHP Istanbul Milletvekili BülentTan- la» Türkiye'de yapılan bir araşhrmanın ABD' nin Irak operasyonunun kamuoyun- ca desteklenmediğini gösterdiğini vurgu- ladı. Halkın yüzde 90.7'sinin savaşa kar- şı çıktığını belirten Tanla, yüzde 89'unun da operasyonda üs ve limanlann kullan- dınlmamasını istediğini kaydetti. TBMM însan Haklannı inceleme Ko- misyonu tarafından yayımlanan bildiri- de şu görüşlere yer verildi: "Hangi ge- rekçeBeohırsaolsunsavaşave Türkiye'nin bu savaşa girmesine hayır diyonız. Savaş insanhk suçudur. Yasal zemin obnadan, kendi halkının güvenfiğinin tehdit edikü- ği varsayuıuyla başka halklaruı ölümü- ne neden otmak uhıslararası hukukve in- san haklan ihlalidir." 'Alet ohnayahm' Irak'ta Savaşa Hayır Koordinasyonu temsilcileri dün CHP ve AKP gruplannı ziyaret etti. Koordinasyon sözcüsü KESK Başkanı Sami Evren, "Türidye'yi savaşa sokmayın. ABD süah ve petrol tekelkri- nin dünyaya hâldm olmak için yürüttüğü knü savaşuı üssü ve aleti olmayahm. Yüz binlerce insanın kanuıa eünizi bulaştir- mayuı" dedi. CHP Grup Başkanvekili Yasar Yakıs. 'BARIŞ İSTİYORLZ'- Iraka operasyon hazırhklan sürerken tüm dünyada savaş karşıtlan sokaklara dökükrek tepkilerini düe getiriyor. Ankara'da da geçen pazar yapılan savaşa hayır miungine kablan eylemciler banş isteklerini bir kez daha jinelediler. (Fotoğraf: AP) HalukKoç da "Hükümetin bazı angajman- lara gjrdiği anlaşıhyor. Türkrve'nin savaş cephesi otmasmı istemiyoruz* dedi. TBMM tnsan Haklan Komısyonu Başkanı Meh- met Elkatmış, "akn başında hiç kinısenin savaşa evet diyemeyeceğini'' vurguladı. AKP Grup Başkanvekili Eyüp Fatsa da Başbakan Abdullah Gül'ün "hiçbir angaj- manda bulunmadıklannı" söylediğini aktardı. Fatsa, "Hükümet bir taleple ge- lirse bu kararlarm kolay çıkmayacağına güvenim var. Mectis'e rağmen angajma- na girihııeyecek" dedi. Cağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Türkan Saylan, Türkiye'nin Irak'a karşı savaşa girme- ye zorlandığını belirterek "Savaşa hayır demefiyiz" dedi. Saylan, ABD'nin Kaf- kaslar, Körfez ve Ortadoğu'daki enerji kaynaklannı ele geçirmek istediğini sa- vundu. Türkiye İnsan Haklan Kurumu Başkanı Nevzat Hervaa, Türkiye' nin, iş- gal amacı taşıyan bir askenn karargâhı haline getirilemeyeceğini bildirdi. EBKA SÎTESÎ: Türk güçleri Kerkük ve Musul'u alacak Dış Haberier Servisi - Israil istihba- rat kaynaklanna yakınlığıyla tanınan Debka sitesinde, Türk güçlerinin Ker- kük ve Musul'u ele geçireceği, bu amaçla bir "Türk-KürtAnlaşmasTnın hazırlanacağı iddia edildi. Sitede, Kür- distan Yurtseverler Birliği lideri Ce- lal Talabani ile Kürdistan Demokratik Partisi lideri MesutdBarzani'nın, Türk yetkilileri ve ABD temsilcileriyle bir- likte Washington'da hazırianacak tas- lağa dayalı tarihi anlaşmayı ımzalaya- caklan iddiasına yer verildi. Deb- ka'ya göre anlaşma, başlıca beş mad- deden oluşacak. 1. Kürt özerk hükümeti, 70 bin ka- dar Türk askerine, Kerkük ve Musul'a ilerlemeleri için geçiş sağlayacak; 2. Türk askerleri, Kürt özerkliğe saygı gösterecek; 3. Türk güçlen. Türkmen- lerin yardrmıyla Kerkük ve Musul'u ele geçirecek. Kürtler petrol alanla- nnda hak iddia etmeyecek; 4. Türki- ye, özerk bir Türkmen oluşumunu kuracak; 5. Kuzey Irak'ın petrol ge- lirlerinin bir bölümü, Kürt bölgesi- ne aktanlacak. Panzehir stokıı yapılacak Başbakanlık ve îçişleri Bakanlığı'nda yapılan toplantılarda ABD'nin olası Irak operasyonunda kıtıe imha silahlanna karşı alınacak önlemler masaya yatınldı EBRUTOKTAR ANKARA (Cum- huriyet Bürosu) - Türkiye olası bir Iraksavaşınakar- şıhazıruklannıen üst noktaya ta- şıyor. Başba- kanlık'ta NBC (nük- leer,biyolo- jikve kim- yasal silah- lar) konu- sunda gizli birtoplantı yapılırken îçişleri Bakanlı- ğı'nda da savaş ve seferber- lik halinde kamu kurum ve kuruluşlarımn eşgüdümü konusu ele alın- dı. Başbakanlık'ta Irak'ın elinde olduğu belirtilen kitlesel silahlara karşı alınabile- cek önlemler masaya yahnlırken bu aşama- da sığınaklann gözden geçirilmesi, biyo- lojik ve kimyasal silahlara karşı panzehir stokunun yapılması, Milli Eğıtim Bakan- hğı'nda NBC konusunda bilgilendirme top- lantılannın yapılması. kamu kurumlannda Clzli toplantıda ele alınan konular: • Kamu kurum ve kuruluşlannda NBC birimleri kuru- larak biünçlendirme toplantılannın yapıhnası ve kamu ku- rumlanndakı sığınaklann geliştirilmesi. • Kriz merkezleri, itfaiyeler, belediyeler ve sivil sa- vunma birimlerinde NBC elbiseleri, kimyasal ve bi- yolojik silahlara karşı panzehir stoklannın tutulma- sı, Kızılay'da aşı ve serum depolannın gözden geçirihnesi. i/ Sığınaklann kontrol edihnesi. Bayındır- lık ve Iskân Bakanlığı'nın yatınm programı- na sığınaklan da alması. Belediyelerin inşaat izni verirken projede sığmak olup olmadığının denetlenmesi. V' Eğitimprogramlannuı gözden geçirilerek NBC'nin ve korunma yollannın programlara alınması. tf Okullarda NBC'ye karşı bügüendırme yapüması. (> % NBC birimlerinin kurulması gibi önlemler tartışıldı. îçişleri Bakanlığı'nda yapılan toplantıda da olası savaşta kamu kurum ve kuruluşlannın alacağı önlemler ele alındı. Başbakanlık'ta sabah saatlerinde NBC silahlanndan konınma yöntemleri ve hal- kın bilinçlendirümesi konusunda gizli bir toplantı yapıldı. Genelkurmay Başkanlı- ğı'nın 1.5 yıldır koordine ettiği toplanttnrn dün 5. ayağının gerçekleşti- riunesi de olası Irak harekâ- tı öncesinde önem kazandı. Özellikle Irak'ın elinde ol- duğu iddia edilen kitle im- ha silahlan nedeniyle top- lantının gündemini de "kim- yasal ve biyokıjik silahlara karşı aşı, serum, elbise, gaz maskeleri gibi altyapı mal- zemelerinin" gözden geçi- rihnesi ve bu çerçevede ön- lemler alınması oluşturdu. Toplantınm diğer hedefı de kamu kurum ve kuruluşlann- da NBC birimlerinin kurul- ması yönünde oldu. Milli Savunma Bakanlı- ğı, Sivil Savunma Genel Müdürlüğu, Türkiye Acil Durum Genel Müdürlüğü, Kızılay, üniversite ve kamu kurum ve kuruluşlanndan toplam 90 ki- şinin katıldığı toplantıda, öncelikle NBC hakkında bilgi verildi. Toplantıda "Süıir, kabarücı boğucu ve kan zehirleyici^ ola- rak suııflandınlan gazlann, körlükten, koma ve ölüme kadar uzanan etkilerine dikkat çekildi. Binlerce Kıbnslı Türk, Annan belgesinin onaylanması için büyük bir yürüyüş düzenledi Denktaş karşıtlan seslerini yükseltiyor • Lefkoşa'da yapılan Denktaş karşıtı gösteriye yaklaşık 30 bin kişi katıldı. Kamu çalışanlan katılımın yüksek olması için greve gitti. REŞATAKAR LEFKOŞA - KKTC Cumhurbaşkam RaufDenktaşın, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından sunulan ve Kıbns sorununun çözümünü amaçlayan belgeyi eleştirerek Türk top- lumuna yönelik tuzaklardan söz etmesi- ne karşm Kuzey Kıbns'ta çözüm ve AB üyeliği istekleri ön plana çıktı. Taviz ken- ti Güzelyurt'tan sonra dün başkent Lef- koşa'nın tnönü Meydanı'nda gerçekle- şen banş mitingi beklenenin de üzerinde bir katılımla gerçekleşti. Gösteriye yak- laşık 30 bin kişi katıldı. Mitingi düzenleyen "Bu Memleket Bi- zim'' platformu, Kuzey Kıbns'ın birçok yer- leşim biriminden banş yanlısı insanlan Lefkoşa'ya taşırken eyleme destek veren öğretmenler ve bazı memur sendikalan, ka- tılımın yüksek olmasını sağlamak ama- cıyla saat 11 .OO'den itibaren greve gitti. Denktaş'ın istifaya çağnldığı mitingde, "Denktaş gitein, banş gebm", "Denktaş'sız çözüm,'' "Annan planma evet," "Çözüm ve AB" yazılı pankartlar dikkat çeİcti. Bu Memleket Bizim Platformu adına Devrimci Işçi Sendikalan Federasyonu Lefkoşa'da yapılan banş mitingi beklenenin üzerinde bir katılımla gerçekleşti. (AA) Başkanı AB GüDe, Türk-Sen adma Baş- kan Önder Konuloğlu, eyleme destek ve- ren Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Ge- nel Sekreteri Ferdi Sabit Soyer ve eski Toplumcu Kurruluş Partisi (TKP) Genel Başkanı, Lefkoşa millet\ekilı Mustafa Akmcı birer konuşma yaparak Denktaş'ı çözümün önündeki engel olarak göster- di. Kıbns Türkü'nün 28 Şubat'a kadar çözüm istediğini savunan konuşmacılar, CHP lideri Deniz Bavtal'ı "Derin devle- tin son temsflcisi"olarak niteledi ve Kıb- ns konusundaki tavnnı sert bir dille eleş- tirdi. En heyecanh konuşmayı yapan Akın- cı, Ankara'nın tavnnı eleştirerek "Kıbns sorununun çözüm karan Çankaya'da de- ğiL burada, Lefkoşa'da verikcek" dedi. Kuzey Kıbns'taki Denktaş karşıtı ey- lemler en fazla Rum liderliğini ve Rum basınını mutlu etti. Alithia gazetesi "Kıb- ns'la ilgfli kâğıtlan yeniden kanştırdı- lar" başhklı haberinde, Denktaş'ın aley- hindeki mitınglerin devam ertiğini ve is- rifasının istendiğini yazdı. Denktaş'ıpro- testo etmek amacıyla Güzelyurt'ta mi- ting, Girne'de ise açlık grevi yapıldığı- nı yazan gazete. CTP Genel Başkanı Me'hmet AH Talat'm "Denktaş Kıbnsh Türkkritemsil etmiyor" iddiasına geniş yer verdi. Fileleftheros gazetesi "Kıbns- h Türkler, Denktaş'a Çek git' diye ba- ğırdı" başlıklı haberinde, KKTC İıderi- nin siyasetine karşı tepkilerin arttığına dikkat çekti. Politis gazetesi Kıbns Türk halkının yollara döküldüğunü, eylemle- rin aralıksız devam ertiğini yazdı. Dar- beci Nikos Samson'un gazetesi Mahi'nin dünkü başlığı ise "İşgal altmda protesto sesieri aıtü" şeklindeydi. Rum partileri de Denktaş aleyhtan eylem- lere destek bildirisi yayımladılar. Rum Ko- münist AKEL Partisi "KıbnshTürkleriniş- gale, bölünmeyeve Denktaş'a karşı hareke- tegeçmesinıenınuniyet\öTddir" diyerekey- lemlerin devam etmesini diledi. Pan Sendi- kal Forum da Kuzey'deki protestocu örgüt- lere dayanışma ve yardımlaşma desteğin- de bulunarak u Kıbns Türk toplumunun Kıbnssorunununbansçıçözümüvevar ol- mak için verdiği mücadelevi hayTanhkla karşıüyonız" dedi. Kuzey Kıbns'ta Denktaş aleyhtan eylem- ler hrmanırken Güney Kıbns'ta Rum li- deri Glafkos Klerides'e destek veren Rum- lann sayısında artış olduğu bildirildi. Gerekirse Kuzey Irak 'a gireriz • Yakış, ABD'nin emrivaki bir harekâta girişmesinin 'muhtemel olduğunu' vurguladı. Yakış, bir 'fiili durumda' Kuzey Irak'a girmek gerekirse 'ABD onayı aramayacaklannı' bildirdi. BÜLENT SARIOĞLU ANKARA - TBMM Dışişleri Komisyonu'na bilgi veren Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, ABD'nin Irak operasyonu konusunda uluslararası karar gözetmeksizin bir "emrivakide bulunmasunn muhtemel olduğunu" vurguladı. Böyle bir fiılı gelişmeye karşı Türk Silahlı Kuvvetleri'nın Kuzey Irak'a girmesi gerekirse ABD'nin onayına bakmaksızın karar vereceklerini belirten Yakış, bakanlıktaki çeşitli komitelerin bölgeyle ilgili eski anlaşmalar ve arşiv belgeleri üzerinde kapsamh çalışmalar yaptığını açıkladı. Yakış, dün Dışişleri Komısyonu üyelerine basına kapalı toplantıyla bilgi verdi. 6 Ocak Pazartesi günü Irak dosyalan özelinde ayn bir toplantı daha düzenlenmesı kararlaştuıldı. Komisyon üyeleri, üs ve limanlann denetimi için gelecek öncü ABD göre\iilerine izin verihnemesini, Türk görevlilerin denetün yapmasını ve ABD'ye yazılı olarak yanıt verihnesini önerdi. Yakış, şu bilgileri verdi: Irak: Iraka müdahale için BM karan alınmasını ve askeri güç kullanımı için NATO'nun görevlendirilmesini istiyoruz. ABD kendi başuıa bir harekâtta bulunursa uluslararası hukuku yok saymış olacak. Böyle bir fîili duruma karşı, ki muhtemelen karşılaşüacak, alternatifli planlar üzerinde çalışıyoruz. Bu konu Meclis'te tam olarak görüşülmeden hükümetimiz hiçbir taahhüt altına girmeyecektir. • ABD Türkiye'de, Güneydoğu'da 40 bin+40 bin ohnak üzere 80 bin asker konuşlandırmak istiyor. "Bir an önce karar verin, vannmzda nusınız, değfl misiniz" diyor. Evvela üs ve limanlar konusunda yerinde inceleme için 150 kişi gelecek. Şu anda Türkiye hukukunun mu ABD hukukunun mu uygulanacağına ilişkin görüşme bu 150 askerle ilgilidir, yoksa genel olarak karar alınmış da bu tartışılıyor değil. Karar alınırsa yabancı askerler "Kuvvet Statüsü" ka\Tamı çerçevesinde konuşlandınlacak. Üs bölgesinde suç işlenirse kendi ülkesinin hukuku, üs bölgesi dışında bizim hukukumuz uygulanmak zorunda. • Türkiye uluslararası hukuka dayanmayan bir fiili durumla karşılaşırsa, ABD'nin onayına bakıhnaksızın gerekli siyasi ve askeri kararlan vermekten kaçmmayacağız. Bu sebeple Kuzey Irak'a girmek icap ederse ABD'nin ittifakı aranmaksızrn Türkiye'nin milli menfaatı çerçevesinde gerekli kararlar ahnacaktır. Kıbns: Annan planında müspet taraf, 2 ayn bölge ve yeni kurulacak devletin Türkiye'nin AB üyeliğini destekleyeceğinin ve Isviçre'deki konfederatif yapının temel almdığmın belirtihnesi. Menfi yönleri daha önemli. Birincisi, parça devlet tanımı ve bunun geçici bir tanım olduğunun kabul edihnesi. Biz ayn bir kurucu devlet tanımı istiyoruz. tkinci yön, haritanın müzakere edihnesi gerekli. Üçüncüsü, göçmen konusu ve serbest dolaşım. Batman Üssü Soğuk hava depoları morg olacak DİYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) - ABD'li üst düzey askerlerin Batman'daki 3 ve 4 yıldızlı otellerde banndınlması için çalışma yapılıyor. Batman Hava Üssü'nde morg olarak kullanılacağı belirtilen 3 soğuk hava deposu inşa edildi. Diyarbakır'da ise alınmış bir önlem yok. 4 ay önce Batman'daki otel ve hastanelerde inceleme yapan ABD'liler çalışmalannı sürdürüyor. Batman'da yatak kapasitesi 750'ye ulaşan yıldızlı otellerin ocak ayından itibaren ABD'li askerler tarafından kiralanacağı belirtilirken turizm firmalannın rezervasyonlannı iptal ettirecekleri belirtiliyor. Batman Hava Üssü'ndeki onanm çalışmalan da tamamlandı. Savaş uçaklan için yetersiz olan pist uzatıldı. Meydanda ABD'lilerin morg olarak kullanabilecekleri 3 soğuk hava deposu kuruldu. Diyarbakır'da ise hareket gözlenmiyor.