Catalog

SAYFA CUMHURİYET 23 ARAUK 2002 PAZARTESİ 10 DIŞ H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr nkara'nın Bağdat'ın tepkisini çekmemek için bugüne kadar açıktan temasa girmekten kaçındığı Saddam rejimini devirmeyi amaçlayan gruplar, danışmalarda bulunmak için art arda Türkiye'ye geliyor. AKP, muhaliflerle temasa başlayarak Saddam Hüseyin sonrası planlamalann içine girdi SaddamgözdençıkarddıAYHANŞİMŞEK ANKARA - Hükümet, Irak'ta Saddam Hü- seyin sonrası için ABD'nin önderliğinde sür- dürülen planlamalara doğrudan katılmaya baş- ladı. Bağdat'ın tepkisini çekmemek için bugü- ne kadar Saddam rejimini devirmeyi amaçla- yan gruplarla doğrudan temasa girmeye kaçı- nan Ankara, bu politikayı artık bırakıyor. Irak Ulusal Kongresı (INC) liden Ahmet Çe- kbi'nin Türkiye'de ilk kez resmı temaslarda bulunmasına izin veren Ankara, diğer muhalif liderler Anayasal Kraliyet Hareketi lideri Şerif AK bin Hüseyin ve Irak Ulusal Mutabakatı li- deri Ayad ADavi'yı de ağırlamaya hazırlanıyor. Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ile Irak Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) li- derleri de çok yakında Ankara'ya gelecekSad- dam Hüseyin'in kitle imha silahlannın yok edilmesi konusunda Birleşmiş Milletler (BM) ile "somut ve tatminkâr" işbırliğine gıtmekte isteksız davranması ve ABD'nin operasyon ışa- retleri vermesinin ardından, hükümet de Irak'ta Saddam sonrası planlamalann ıçerisine girme- ye başladı. Celeblve bu kez üst düzev kabul Ankara, Saddam rejimini devirmek için ça- ba gösteren gruplarla doğrudan temasa geç- meye, Irak'ta birçok muhahf örgütü bir çan- da toplayan INC lideri Çelebi ile başladı. Ön- ceki aylarda gizlice Türkiye'ye gelen ancak bu temaslan Dışişleri Bakanlığı'nca yalanla- nan Çelebi, bu İcez resmi kabul gördü. Çele- bi'nin, Başbakan Yardımcısı Mehmet AK Şa- hin taraftndan üst düzeyde kabul görmesı dık- kat çekti. Diplomatik kaynaklar, Türkiye'nin Saddam muhalifleri ile açıktan temasa geçerek Bağ- dat'a "arük Saddam Hüseyin sonrasmı düşün- mek zorunda kakhğT mesajını verdığını be- lirtiyorlar. Yetkililer, Türkiye'nin bugünekadar Bağdat'ı BM ile işbirliğine gitmesi konusun- da defalarca uyardıgına işaret ederken Irak li- derliğinin bu konuda çok istekli davranmamış olmasından memnunıyetsizliklerini dile getin- yorlar. ABD'nin operasyonunun anahtar ülke- si konumunda olan ve Irak'ın geleceği konu- sunda oldubittiyle karşılaşmak istemediğini ABD'ye ileten Ankara, Irak'ta "federatifbirya- pj" üzerinde anlaşan muhaliflerle danışmalar- da bulunuyor. îki önemli muhalif liderin de önümüzdeki günlerde Ankara'ya gelecekleri belirtiliyor.Bin Hüseyin ile Allavi'nin Saddam sonrası dönem konusunda Ankara ile danış- malarda bulunmalan bekleniyor. Türkiye'nin, son dönemde Irak'ın kuzeyin- de "Kürt devteti" kurmaya dönük faaliyetleri nedeniyle büyük tepki gösterdiği IKDP lideri Mesud Barzani'nin de çok yakında Ankara'ya gelerek güvenceler iletmesı bekleniyor. Anka- ra ile daha yakın ihşkıler kuran IKYB lideri Ce- lal Talabani de başkenti zıyaret edecek. Bakanlar Kurulu Irak gündemiyle olağanüstü toplanacak. Bugün de Başbakanlık'ta zirve var AKP izin almayahazırlanıyor• Bakanlar Kurulu'nda alınacak karar ile ABD'nin taleplerine ilişkin Türkiye'nin alacağı tavn 'yasal zemine' taşımak isteyen hükümet, TBMM'den izin isteyecek. ABD'nin Irak'a yapma- yı istediği operasyon ön- cesınde "Amerikan as- kerierinin Türk toprak- larmda konuşlanmasL,üs ve Kmanlann kullandl- nhnası ve Türkiye'nin koatisyona kaühmı" baş- lıklanyla ılettiği taleple- ri, Bakanlar Kurulu'nda ele alınacak. ABD'nin "karannızı hemen ve- rin" yönündeki baskısı da konunun acilen Ba- kanlar Kurulu'nda geti- rihnesinde etkili oldu. Bakanlar Kurulu'nda alı- nacak karar ile ABD'nin taleplere ilişkin Türki- ye'nin alacağı tavn "ya- sal zemine" taşımak is- teyen hükümet, bu ne- denle TBMM'den izin istemeye hazırlanıyor. Hükümetin, "uiusla- rarası yasalhk'' kavra- mı çerçevesinde; Lrak'a yapılacak olası bir ope- rasyon için BM'nin ka- rannın beklenmesi, o zamana kadar zaman kazanılması düşünce- sinde olduğu da öğ- renildi. Bakanlar Ku- rulu'nda Türkiye'nin savaştan en az ekono- mik zararla çıkabil- mesi için ahnabilecek önlemlerin de tartışı- lacağı kaydedildi. EBRUTOKTAR ANKARA-Ekonomi ve Irak'taki gelişmeler üzerine odaklanan hü- kümet, yann olağanüstü toplanacak Bakanlar Ku- nılu ile kritik kararlar alacak. Bugün de Baş- bakanlık'ta Irak zirvesi yapılacak. Toplantıda; hükümetin hazırladığı özelleştirme programı ve EMF ile yapılan temaslar masaya yatınlırken ana gündemde ise ABD'nin Irak'a yapmayı planla- dığı operasyon olacak. BakanlarKurulu'nda alı- nacak karar ile ABD'nin taleplerine ilişkin Tür- kye'nin alacağı tavn "yasal zemine'' taşımak isteyen hükümet, bu ne- denle TBMM'den izin istemeye hazırlanıyor. ABD Büyükelçisi Ro- b£rtPearsqn'un AKP li- ceri Tayyq> Erdoğan ve Başbakan AbduDah Gül ile görüşmelerinde ABD 'nin askeri olmayacağız Sivfl tophun örgütkri, sendikalar, siyasi partOer ve öğrencOer, ABD'nin Irak'a yönelik saldın hazjrhklannı Abdi tpekçi Paria'nda düzenledikleri "Savaşa Hayn-" mitingi ile protesto ertiler. KESK, DİSK, TMMOB, ÇHD ve tHD'nin Ankara şubekri, bazı siyasi partflerin Ankara fl başkanhklan, srvü tophun örgütieri üyeteri Oe bazı öğrenci derneklerinin temsikiferi öğje saaderinde Toros Sokakta toplandL Buradan sloganlar eşfiğinde Sıhhiye Abdi tpekçi Parkı'na yürüyen grup, "ABD askeri obnayacağE, Irak'ta savaşa hayır, FS1F tipi üniversite istemiyoruz, petroi savaşma hayn-'' yazıh pankardartaşıddar.KESKGenel * Başkanı Sami Evren, ABD ile yapılan anlaşmalarm iptal edflmesini, üslerin kapatılmasını isteyerek "Yoksa üretimden gefen gücümüzü kulanoız" dedl ÎHÜ Ankara Şube Başkanı Ender Büyükçulha. "Ankara Savaş Karşm Ptatform" adma yapöğı konuşmada, U ABD öndeıüğindeki emperyaKst güçlerin egemenMk abnlarmı genişletraek. zengin petroi rezenierini denetim altma abnak için Irak'ta hiçbir meşru gerekçeye dayanmayan bir savaş hazntğmda oktukiannr söyledL (FotoğrafAA) ABD'nin istekleri ÜSİer: ABD, ılk aşamada Incirlik, Erhaç, Batman, Diyarbakır askeri havalimanlannın, 1 aşamada da Adana ve Afyon'daki üslerin tullanım iznini istiyor. 100 bln asker: ABD, Türkiye'ye 100 bin askerini tonuşlandırmak istiyor. Washington yönetimi, askerlerin «NATO kapsammda" rürkiye'de bulunmasını K Türk hukukuna bağlı olmamalannı istiyor. Füze sistemlerl: ABD, çeşitli fiize sisternleri tonuşlandırmak istiyor. Llmanlar: ABD, Iskenderun ve Mersin limanlanrun yanı sıra Samsun ve Trabzon limanlannı da kullanmak istiyor. Bağdat: Şüphe varsa CIA gelsiıı Irak zlrvesl Erdoğan ile Gül, dün akşam Dışişleri Konutu'nda 2 saat sü- ren yemekte bir kez daha bir araya geldi. Bugün de başbakan- lıkta Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hil- miÖzkök, Gül ve Dı- şişleri Bakanı Yaşar Yakış'ın da katılacağı bir kak zirvesi yapı- lacak. Öte yandan, CHP lideri DenizBay- kal operasyonda en agırbedeli Türkiye'nin ödeyeceğini belirtti. TRT-1 'de yayımlanan "Pazar Panorama" programına katılan Baykal, savaşa karşı olduğunu söyledL Dış Haberler Servisi - Irak, BM'ye sunduğu silah progra- mıyla ilgili bildiriminin yetersiz olduğunu söyleyen ABD ve în- gütere'nin kuşkulannı giderme- ye hazır olduğunu bildirdi. Dev- let Başkanlığı Damşmanı Emir el Saadi, Bağdat'ta düzenlediği basın toplantısmda, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) görevlilerinin Irak'a ge- lip ABD'nin kitle imha silahla- n üretildiğinden şüphelendiği- ni söylediği tesisleri, BM silah denetçilerine gösterebileceğini kaydetti. ABDvelngiltere,Bağ- dat'ın silah bildiriminin, Irak'ın silahsızlanmasıyla ilgjli BM Gü- venlik Konseyi karannı yerine getirmesi açısmdan yetersiz bul- duklannı açıklamıştı. Öteyandan New York Times gazetesi CLAekiplerininKuzey Irak'ta çalışmalaryaptığmıöne sürdü.Gazete, askeri planlama- cüann bölgenin uzak köşelerine kadar giderek savaşta kullamla- bilecek, üs yapıhnaya elverişli noktalan saptadıklannı kaydet- ti. Haberde, Amerikan bhiikle- rinin henüz Kuzey Irak'a girme- diği kaydedildi. NewYorkTimes'agöre CIA, Kuzey Irak'taki Kürdistan Yurt- sever Birliği ve Irak Kürdistan Demokratik Partisi üeyaklaşık 2 aydır ışbirliği yapıyor. Gaze- te, "tstihbaratm Kürtlerle kur- duğn buflişki,Iran, Türkiye ve Suriye gjbi komşu ülkekrde ra- hatSEhkyaranyor" ifadesıni kul- landı. Haberde Türk askerleri- nin de Kuzey Irak'ta bulunduğu belirtildi. IRAK'A OPERASYONÇKARLARMIZAAYKIRI ! Moskova sert çıktı Dış Haberler Senisi - Rus- ya, Irak konusunda BM ka- rarlanna uygun da\Tanması yönünde Washington'ı uya- rarak bu ülkeye yönelik bir as- keri harekâtın Moskova'nm ulusal çıkarlan ile uyumlu olmadığını açıkladı. Rusya Dışişleri Bakanı Igor Ivanov, Channel One televiz- yonuna verdiği bir demeçte "En önemli şey, Irak'm khie imha silahlanna sahip obna- dığından emin olmakür. Bu- nun dtşuıda kalantüm hedef- ler, bizim çıkarlanmıza aykı- ndır" diye konuştu. Ivanov, BM kararlan dışındaki bir harekâtta Rusya'nın yer alma- yacağuu da belirtti. IRAKLIBÎLÎM ADAMLARINA SORGULAMA Türkiye seçeneğiDış Haberler Servisi - Irak'taki denetimleri çerçeve- sinde, Iraklı bilim adarnla- nyla da görüşmeleri planla- nan BM silah denetçilerinin, görüşmeleri Türkiye'de ya- pabilecekleri öne sürüldü. Washington Post gazetesi ABD'nin, bilim adamlan lis- tesini hazırladığuu öne sü- rerek BM denetçilerinin baş- kanı Hans BhVin, ABD'den, Irak'a yakın bu-ülkenin, gü- venük ve yer sağlaması için ikna edilmesini istediğini ve en olası ülkelerin, BM de- netçilerinin bürosunun bu- lunduğu Kıbns Rum kesimi ile Ürdün ve Türkiye olduğu- nu savundu. Kuveytte,çökfc yapdangenişçaplıtatbikatavaklaşık3 bin Amerikan askeri kanhyor. Tatbtkat, Irakoperasyo- nuna hazıriık oiarak değeriendiriliyor. (Fotoğraf: AP) Tanbn çarptığı gazeteci öldü Kuveytçöllerinde dev tatbikat • Irak'a saldın hazırlıklannın yoğunlaştığı günlerde gerçekleştirilen tatbikatın 'rutin bir eğitim faaliyeti' olduğu vurgulanıyor. Dış Haberler Servisi - Washington'ın Irak'a saldın hazırlıklan hızla yoğunlaşırken ülkenin güneyinde kalan Kuveyt çöllerinde yaklaşık 3 bin ABD askeri, dev bir tatbikat yapıyor. Savaş henüz başlamamış olmasına rağmen tatbikat nedeniyle ilk kayıp verildi ve bir tankın çarptığı Fransız gazeteci yaşamını yitirdi. ABD yetkililerinin "rutin bir eğitim faaüyçti" oiarak nitelediklen tatbikatın, olası bir savaş ile hiçbir ilgisi olmadığı ve mayıs-haziran aylannda karara bağlandığı vurgulamyor. Fransa Büyükelçiliği sözcüsü, Fransız TF1 televizyonu için çalışan Patrick Bourrat'ya, öncekı gün tatbikatı izlediği sırada tank çarpbğını, hastaneye kaldınlan gazetecinin dün sabah saatlerinde öldüğünü belirtti. Amerikan ordusu, kazanın nedeni hakkında soruşturma başlatıldığmı açıkladı. Noel nedeniyle Kuveyt'teki birlikleri ziyaret eden ABD Genelkurmay Başkanı Richard Myers, emirligin yeni atanan ve 2 Ocak itibanyla görevi devralacak olan Genelkurmay Başkanı General Fahad Ahmed el Emir ile kısa bir toplantı yaptı. ABD askeri yetkilileri, Kuveyt'te 15 bin kadar, Körfez bölgesinde ise toplam 60 bin cıvannda asker bulunduğunu bildirdiler. ABD-TürUye-îsraîl tatbikatı Akdeniz'den Bağdafa gözdağı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ABD, Türkiye ve lsrail'in 1 Ocak'ta Akdeniz'de ortak tatbikat gerçekleştirecekleri bildirildi. Arama- kurtarma faaliyetleri üzerine yoğunlaşacağı belirtilen tatbikatın hemen ardından, ABD ve lsrail'in aynı bölgede, olası Irak operasyonuna yönelik ikinci bir tatbikat daha icra edecekleri kaydedildi. Israil radyosunun haberinde ABD, Türkiye ve lsrail'in hava ve deniz güçlerince gerçekleştirilecek tatbikatta ağırlüdı oiarak savunma manevralanmn gerçekleştirileceği kaydedildi. îki gün süreceği belirtilen 31ü tatbikata, üç ülke donanmasından gemilerin yanı sıra, hafif uçaklar ve helikopterlerin de katılacaklan behrtildi. ABD ve lsrail'in yine aynı bölgede gerçekleştirecekleri 2. tatbikat, ABD'nin Irak operasyonu ve Irak'tan gerçekleşebilecek saldın senaryolanna dayalı olacak. Tatbikatta, füze savunma sisternleri de denenecek. Önlemler arttınlıyor Israil savaş için hazıriık yapıyor Dış Haberler Servisi - îsrail'in olası bir Irak operasyonuna karşı hazırlıldannı arttırdığı büdirilirken okullarda da öğrencilere gaz maskesi kullanımının öğretileceği açıklandı. Eğitim Bakanlığı'ndan bir yetkili, Israil radyosuna yaptığı açıklamada, öğretmenlere olası bir fuze saldınsuıa karşı nasıl davranılacağı konusunda talimatlar verildiğîni belirtfi. Bakanhk yetküisi Ronit Tiroş, yaklaşık bir hafta sonra başlayacak eğitimde, öğrencilere ve gençlere gaz maskesinın nasıl kullanılacağınm öğretileceğini ve aşama aşama neler yapmalan gerektiği konusunda bilgüendirileceğini söyledi. Israil basını, 27 Ocak ile 26 Şubat arasında savaşın başlaması öngörüldüğü için, ülkede 15 Ocak"ta alarm durumuna geçüeceğini öne sürdü. Savunma Bakanlığı da güvenlik güçlerinin olası bir Irak savaşına karşı hazırlandığını bildirdi. Yaklaşık bin ABD askerinin, Israü'e bu hafta içinde giderek füzelere karşı savunmayı temel alan bir tatbikat gerçekleştırecekleri de kaydedildi. Israıl hükümet sözcüsü Ranan Grisn, tatbikatın "obsı bir savaşa hazffhk" çerçe\ esınde yapüacağını söyledi.