Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 11 ARALIK 2002 ÇARŞAMBA
HABERLER
AKP, Erdoğan'ın önündeki engelleri kaldırmak için 'seçim takvimini uzatma formülü'nü devreye soktu
'Uyum'da zamantaktiğiANKARA (CumhuriyetBürosu) -
AKP, Recep Tayyip Erdoğan'ın önün-
deki yasal engelleri kaldırarak, Siirt
seçimine gidebilmek içinbirinci uyum
paketinde "seçim takvimini uzatma
f(HTtıüliin
nü devreye soktu. Pakette ya-
pılan değişiklikle iptal edilen seçimin
yenilenmesi için öngörülen 60 gün-
lük süre 90 güne çıkanldı. Bu düzen-
lemeyle Siirt seçiminin 9 Şubat ye-
rine 9 Mart'ta yapılmasının günde-
me gelebileceği belirtildi.
Birinci uyum paketi, dün AKP ile
CHP arasında vanlan uzlaşma gere-
ği bazı değişiklikler yapılarak,
TBMM Adalet Komisyonu'nda ka-
bul edildi. Pakette, azınlık vakıfla-
nnın mal edinmesiyle ilgili hüküm-
de bazı sınjrlamalar getirildi. Buna
göre, söz konusu vakıflann taşın-
maz mal edinmesiyle ilgili ilke ve kri-
• Birinci uyum paketi, bazı değişiklilderle Adalet ve Anayasa komisyonlannda kabul
edildi. Pakette yapılan değişiklikle iptal edilen seçimin yenilenmesi için öngörülen 60
günlük süre 90 güne çıkanldı. Bu düzenlemeyle Siirt seçiminin 9 Şubat yerine 9 Mart'ta
yapılmasının gündeme gelebileceği belirtildi.
terler, Valaflar Genel Müdürlüğü'nün
bağlı olduğu bakanlık tarafından çı-
kanlacak yönetmelikle belirlenecek.
Pakette, siyasi partilere üyeliği ve
milletvekilli seçilrne yeterliliğini dü-
zenleyen Siyasi Partiler Yasası ve
Milletvekili Seçimi Yasası 'nda deği-
şikliklere de bazı eklemeler yapıldı.
Siyasi partilere üye olmayı ve mil-
letvekili seçilmeyi engelleyen suç-
lara "yflz kızartıcı suçlar" da eklen-
di. Pakete eklenen yeni maddeyle, he-
nüz yasalaşmamış 3 maddelik ana-
yasa değişikliği paketine uyum içe-
ren düzenlemeler getirildi. Buna gö-
re, bir milletvekili seçim çevresin-
de, tüm milletvekillerinin boşalma-
sı durumunda 90 gün içinde arase-
çim yapılabilecek.
Pakerin Dernekler Yasası'nda de-
ğişiklikler öngören hükümleri de ye-
niden düzenlendi. Dernek kurrna
yasağını düzenleyen maddeye, "Tûr-
kiye Cumhuriyetf nde ırk, din, mez-
hep ve bölge farkhbğı veya bunlara
dayanarak azınlık yaratmak ve Tür-
kiye Cumhuriyeti'nin üniter yapısı-
nı bozmak; Atatürk'ün kişiliğini, il-
kelerini, çahşmalannı veya anılannı
kötülemek vna küçük düşürmek ya
da başkalaruun hürrryetterini lasıt-
lamak" ibaresi eklendi.
OHAL Bölgesi'nde hükümlü ve
tutuklulann gözaltı süreleri 10 gün-
den 4 güne indirilirken, teşhis, yüz-
leştirme, yer gösterme ve tıbbi mu-
ayene için cezaevinden alınmaya da
için de hâkim karan getirildi.
Pakette, iptal edilen seçimlerin ye-
nilenmesi için öngörülen 60 günlük
sürede 90 güne çıkanldı. Bu düzen-
lemeyle Siirt"teki seçim takviminin
1 ay daha uzaması gündeme gelir-
ken, Adalet Bakanı Cemil Çiçek, bu
olasıhğı doğruladı.
Birinci uyum paketi, Anayasa
Komisyonu'nda da kabul edildi.
Komisyonda, CHP'lilerin dernek-
lerin Atatürk'e hakaret içerikli bil-
dirilerinin toplatılmasını öngören
önergesi tartışrha yarattı. AKP'li
Hüsrev KuÜu. "Zaten daha önce-
ki maddelere bu yönde ifadeler ko-
nuMu. Atatürk ilkelerine saygı. her
maddede zikredilmekle olmaz. Lü-
zumlu lüzumsuz her maddeye Ata-
türk ilkeleri koymanın ne anlamı
var" dedi.
Pakette, azınlık vakıflannın mal
edinmesinde Dışişleri ile tçişleri ba-
kanlıklarının uygun görüşünün alın-
ması yönündeki düzenleme madde
metninden çıkanldı. Bir seçim çev-
resinin milletvekillerinin tamamı-
nın boşalması halinde ara seçim ya-
pılması hükmü getirildi. Söz konu-
su ara seçimle genel seçim arasında
1 yıllık bir süre olması durumunda
ise iki seçim birleştirilmeyecek.
HEDEF.YASAĞIN KALDIRILMASI
Bütün yasalar
Erdoğan'a
çıkıyor
ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - Anayasa
değişiklikleri ve uyum paketleri, AB'ye uyum
kadar AKP lideri Tayyip Erdoğan ve partisiyle ilgili
düzenlemeleri içeriyor. Anayasanın 76.
maddesindeki "ideolojik ve anarşik eylemler''
ibaresi, "terör eylenderi" olarak değiştiriliyor. Bu
düzenleme ile AKP lideri Tayyip Erdoğan'ın siyasi
yasağının kaldınlması hedefleniyor. Bir seçim
çevresindeki millervekillerinin tamamının
boşalması durumunda da araseçime gidilmesi
hükme bağlanarak, Erdoğan'm Siirt seçiminde
aday olamaması durumunda ileriye dönük olarak
bir ilin milletvekillerinin istifa ettirilerek araseçim
yapılması ve Erdoğan'a milletvekili yolunun
açılması planlanıyor. Birinci uyum paketinde ise
Siyasi Partiler Yasası ve Milletvekili Seçimi
Yasası'nda Erdoğan'a yönelik düzenlemeler
getiriliyor. Bir siyasi partiye üye olma ve
milletvekilliği seçilme yeterliliğine engel oluşturan
"Türk Ceza Yasası'nm 312. maddesinin ikinci
fikrasında yazıh halkı sınıf. ırk, din, mezhep veya
bölge farkhnğı gözeterek kin ve düşmanüğa, açıkça
tahrik etme suçlarmdan mahkûm otanlar" hükmü
"terör eylemlerinden mahkûm olanlar" olarak
değiştiriliyor. Bu düzenlemeyle Türk Ceza
Yasasf nın 312. maddesinin ikinci fıkrasından
hüküm giyen Erdoğan'a miüetvekili yolunun
açılması amaçlanıyor. Aynı pakette, siyasi partilerin
kapatılmasını zorlaştıran hükümler yer alıyor.
Kapatma davası zorlaştırıhyor
Siyasi Partiler Yasası'nın 104. maddesinde
öngörülen değişiklikle, Anayasa Mahkemesi'nin
ihtar karanna uymadığı gerekçesiyle bir parti
hakkında kapatma davası açılamayacağı hükmü
getiriliyor. Bu hükümle, Anayasa Mahkemesi'nin
ihtar karanna uymadığı gerekçesiyle Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu
tarafindan AKP hakkında açıian kapatma
davasının da kaldınlması planlanıyor. Aynı
yasada yapılan değişiklikle de, cumhuriyet
başsavcıhğı tarafından açılacak kapatma davalan
da "resen, Bakanlar Kurulu karan üzerine Adalet
Bakanı'mn istemi ya da bir siyasi partinin istemi"
ile. sınırlandınhyor. Siyasi partilenn kuruculan
Kadınlann
sryasette/d
68. yüı
CHPtstanbultlKadmKoUan,
Türk Kadınına Seçme ve
Seçilme Hakkı'nm veribnesinin
68. yüdönümünü, Fatih'te
vürüyüş yaparak kutladı. CHP
Istanbul D Başkanı Zuhal Özen,
Fatih tlçe Başkanı Ramazan
Kıhçarslan ve çoğunluğu
kaduılardan oluşan partiüler,
yürüyüş sonrasmda Atatürk
Anıtı'na çetenk koydu. Fatih
Beledryesi önündeki amta çetank
konulmasmın ardmdan saygı
duruşunda bulunan ve tstÜdal
Marşı okuyan grup adına
açıklama yapan CHP tstanbul ti
Kadın Kollan Başkanı Özen,
Türk kadınının siyasi haklar
elde efmesinin bir gecede
gerçekleşmediğini, bunun
arkasında Türk kadınının
vapOğı mücadeJenin
hulunduğunu söyledi.
(Fotoğraf : AA)
Istemleri dikkate alınan CHP'liler de anayasa değişikliği paketine destek verdi
TBMM Erdoğan'a 'çabştı'
ANKARA(CumhuriyetBüro-
su)-TBMM Genel Kurulu"nda
anayasa değişikliği paketinin ilk
tur görüşmeleri dün yapılırken
AKP lideri Tayyip Erdoğan'a
millervekilliği yolunu açacak
madde 24 ret oyuna karşılık 439
oyla kabul edildi. Anayasa Ko-
misyonu'nda istemleri doğrul-
tusunda yapılan değişiklikler-
den sonra Genel Kurul'a inen pa-
kete CHP'liler de destek verdı.
tlk tur oylamalarda, referandum
zorunluluğunu ortadan kaldıra-
cak 367 rakamrnın çok üzerin-
de desteğe ulaşıldı. îkinci tur
oylamalann 13 Aralık Cuma gü-
nü yapılması bekleniyor.
TBMM, yeni yasama döne-
mi çalışmalanna Erdoğan'a mil-
lervekilliği yolunu açacak ana-
yasa değişikliği paketi ile baş-
ladı. Anayasa Komisyonu, dün
sabah bir saatlik çahşması sonun-
da AKP'lilerin anayasa değişik-
liği önerisini bazı değişiklikler-
le kabul etti. CHP Ankara Mil-
letvekili Oya Arash. anayasanın
"nıüTetvekiliseçflmeyeterMliği"nı
içeren 76. maddesiyle ilgili öne-
ride bazı değişiklikler yapılma-
sını istedi. AKP'lilerle CHP'li-
lerin önceki gün yaptıklan 5 sa-
için mevcut Siyasi Partiler Yasası'nda öngörülen
"nüHetveküiiği seçüme yetertiüğine sahip obna"
koşulu da "partiye üye olma yeterliliğine sahip
ohnayla" değiştiriliyor. Milletvekili seçilmeye
engel suçlarla ilgili mahkûmiyetlerin istendiği
takdirde Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK)
verihnek üzere adli sicilde korunmayı öngören
düzenleme de kaldınlıyor.
YSK, mahkeme karanyla adli sicil kaydı
silinmesine karşın söz konusu maddeye
dayanarak Erdoğan'ın 3 Kasım seçimlerinde
milletvekili adaylığını kabul etmemişti.
YSK'NİN BEKLEME KARARI ALMASI ERDOCANA SÜRE KAZANDIRDI
ANKARA(CumhuriyetBü-
rosu) - Yüksek Seçim Kurulu
(YSK) Siirt'te seçimlerin han-
gı usul ve esaslara göre yapı
lacağını Anayasa, Siyasi Par-
tilerYasası ve Milletvekili Se-
çimi Yasası'nda yapüacak de-
ğişikliklerin ardından karara
bağlayacak. YSK'nin bu kara-
nyla, AKP lideri Recep Tay-
yip Erdoğan, önündeki yasal
engellerin kaldınlmasına dö-
nük süre kazanmış oldu. YSK
aynca, ölüm, istifa ve millet-
vekili seçilme yeterliliğinin
kaybı halinde siyasi partilerin
aday listelerindeki boşalan yer-
lere yeni aday gösterebilecek-
lerini de bildirdi.
YSK, Siirt scçimleri içüı 9
Arahk Pazartesi gününü seçi-
min başlangıç tarihi olarak be-
ürledi. Seçime, 3 Kasım seçim-
lerine katılan 18 siyasi parti ka-
tılabilecek. Ancak sadece yüz-
de 10'luk ülke barajı korundu-
ğu için AKP ve CHP milletve-
kili çıkaracak. Seçmen kütük-
leri, diğer illerden seçmen kay-
dmnanm önlenmesi amacıyla
güncelleştirihneyecek. Millet-
vekili aday listelerinde deği-
şıklık olması durumunda, aday-
lann milletvekili seçilme ye-
terliliğine sahip olup olmadık-
—ları YSK larafından yeniderı
incelenecek. Siirt'te yapüacak
seçimlere, 3 Kasım Pazar gü-
nü yapılan seçimlerde Siirt'ten
bağımsız aday olanlar girebile-
cek, bunlann dışında bağımsız
aday gösterilemeyecek. Istan-
bul'da tutuklanarak cezaevine
gönderilen Fadhl Akgündüz, do-
landıncılık suçundan mahkûm
ohnası durumunda ise millet-
vekili seçilme yeterliliğini kay-
bedecek ve aday olamayacak.
atlik toplantıda vanlan uzlaşma
doğrultusunda, "affa uğrasalar
bile" ibaresinin anayasada kal-
ması oybirhğiyle kabul edildi. 78.
madde önerisi de CHP'lilerin
önergeleriyle değiştirildi.
Komisyondan sabah geçirilen
öneri, öğleden sonra Genel Ku-
rul'da görüşülmeye başlandı. Pa-
ketin maddelerine geçilmesi oy-
lamasında 456 milletvekili ka-
bul, 8 milletvekili ret oyu kul-
landı, 7 milletvekili de çekim-
ser kaldı.
Anayasanın 76. maddesinde-
ki milletvekili seçilme yeterlili-
ğini sınırlandıran "ideolojik ve
anarşik eylemlere" ibaresinin
"teröre>1emleri'' biçiminde de-
ğiştirilmesini öngören ilk mad-
de üzerinde CHP adına Önder
Sav söz aldı.
Sav, "CHP, demokrasi için, öz-
gürlüklerin genişletUmesi için
her rürlü teklife, tasanya 'evet'
der" görüşünü dıle getirdi. Er-
doğan'a millervekilliği yolunu
açacak olan birinci madde 439
oyla kabul edildi. Bu maddeye
24 milletvekili "hayır" dedi.
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR [email protected] [email protected]
Mehmet AJi Talat, Kıbnsta son seçim-
lerde en çok oyu alan Cumhuriyetçı Türk
Partisi'nin (CTP) Genel Başkanı. Son ye-
rel seçimlerde Kıbrıs Türk kesiminin üç
büyük kenti Lefkoşa, Gazimağusa ve Gir-
ne belediyelerini de CTP kazanmış ve
toplam oylann yüzde 34'ünü almıştı. Ön-
ceki gece Armada Oteli'nde Mehmet Alı
Talat, Lefkoşa Belediye Başkanı Kutlay
Erk, Gazimağusa Belediye Başkanı Ok-
tay Kayalp, Gırne Belediye Başkanı Sü-
mer Aygın'la gazeteciler bir araya gel-
diler.
CTP yöneticileri istanbul'da basınla
göruşürken, Kıbns'ta Denktaş'a destek
vermek amacıyla dün bir mitıng yapıldı.
BİANET (Bağımsız iletişim Ağı) Kıbns'ta-
ki Yeni Duzen gazetesinden Sami Özus-
lu imzasıyla bu mitingi şu satııiarla aktar-
dı: 'KKTC'deki 'Banşa Evet Plana Hayır'
mitınginin Ulusal Halk Hareketi öncûlü-
ğünde yapıidığı belirtiliyor, ama gerçek-
te mitingin 'devlet ve asker' işbirliğiyle ger-
çekleştiğini herkes biliyor."
Haber şöyle sürüyon "Devlet televiz-
yonu mitingi canlı yayımlıyor, kamu per-
Kıbns'ın Resmi ve Gayri Resmi Hali
soneli idari ızinlı. Okullarda özellikie mü-
fettişler aracılığıyla 'konser var' denile-
rek öğrenciler mitinge davet ediiiyor. Si-
vil savunma hoparlörieri miting çağnsı
yaptı. Girne Anafartalar Usesi Müdürü,
mitinge otobüs kaldıracaklannı söyledi.
Asker sivil kıyafetli polisler miting a/a-
nına geldi. Memurlara dün mitinge ka-
tılmalan durumunda maaşlanndan ke-
sılmeyecepi söylenmiş. Miting alanına
ge//rten birokulun önünden geçf/m. Öğ-
renciler, 'Kıbnsta Banş Engellenemez' di-
ye sfogan af/yor, öğretmenler öğrenci-
leri dışan çıkarmıyordu."
•••
Mehmet Ali Talat, gazetecilere Annan
planını bütün aynntılanyla anlattı. Söyle-
dıkleri bazı önemlı noktalan şoyle özet-
leyebilirim: "Kıbns sorunu çözülmeden
ya da biryüküm altına gırmeden Türki-
ye AB'ye girmez. Kıbns Rum kesimi
AB'ye üyelik için tek başına 1990 yılın-
da başvuruda bulundu. Türklerbu baş-
vuruya 1997yılındaitıraz etti. Rumlarbu
itiraza hemen cevap verdiier. Türklerin bu-
na cevabının tarihi ise 2001.
Annan planı Türklerin yıllardan beri is-
tediği bütün garantileri veriyor. Rumiar,
AB'ye girebilmek için her türiü ödünü
vermeye kararlı olduklan için seslerini çı-
karmıyoriar. Kendilerine gelen her türiü
talebe fısteselerde istemeselerde) olum-
lu cevap verdiier. Süreklı esnek birpoli-
tika izlediler. Biryandan da Denktaş 'ın bu
planı reddetmesi için dua edıyoriar. ör-
neğin Girne metropolitı, 'Kiliseterde ayin
yapalım da Denktaş iyileşsın ve bu planı
reddetsin' dedi.
Denktaş ise sürekli katı ve uztaşmacı
olmayan biryol tutturdu. Iddıa ettiklerigi-
bi garanti hukümlennde hiçbirsulandır-
mayok. Bunu Kıbns'ta Meclis 'tekikonuş-
mamda bütün açıklığıyla dıle getirdım
ve hıçbiri cevap veremedi.
Şu an Rumlann en zayıf olduğu an. Ya-
rın eğer AB'ye girerterse her şey çok
farklı olacak, bu olanaklan bir daha elde
edemeyeceğiz. 0 zaman bütün bunlan
reddedecek güce kavuşacaklar. Bakın
size bir örnek vereyim: Klerides BMyet-
kililerine aynen şunian söyledi: 'Elleriniz
boğazımda beni masaya oturtuyorsu-
nuz.' Annan planı reddedilirse Türkıye
uluslararası platformlarda ışgalcı sayıla-
bilir. Annan planı Türkiye'nın varlığını
meşrulaştınyor ve 9999 Türk askerinin
adada variığını kabul ediyor.
Buplan zamanla sınııiıdır. Eğer 12Ara-
lık'a kadar bu plan kabul edümez ya da
temel hükümlen taahhût altına alınmaz-
sa karşımıza çok daha ağır kararlarta çı-
kacaklar. Loızudou karannı unutmaya-
lım. Avrupa /nsan Haklan Mahkemesı
karanyla Türkiyeyalnızca bırdavada 650
bin dolara mahkûm edildi. Bunu diğer
mahkeme karaıian izleyebilir. Halbukibu
plan bütün bunlan da çizebilir. Bu plan-
da tam bir siyasi eşitlik var. 1960'm öte-
sinde bizim lehimize bir eşitlik var. Eski-
den olduğunun tersine azınlık çoğunluk
kavramının yerini eşitlik almış durumda.
Tabii ki burada düzettilebilecek konular
söz konusu. Müzakere sırasında bunlar
düzeltilebilir." Taial konuşmasının sonun-
da parça devletlenn eşit ayn anayasala-
nnın da olduğundan söz etti.
•••
Kıbns Türk kesiminde CTP'nin de için-
de bulunduğu banş taraftarlan önceki
hafta bir miting yaptılar ve bu mitinge 15
bın kışi katıldı. Kıbns gıbi bıryerde 15 bin
kişi olağanüstü bir rakam. Ustelik arka-
lannda ne devlet, ne asker desteği var-
dı. Denktaş'ın mitingi bütün çabalara rağ-
men ancak üç bin kişi toplayabildi.
Kıbns Rum kesiminde de banş karşrt-
lan bir miting yaptılar ve planın reddedil-
mesini ıstediler. Onlann mıtıngine de yal-
nızca 2 bin kışı katıldı.
Kofi Annan, Kıbrıs'taki son gelişme-
leri şöyle özetledr. "Kıbns'ın tarihle ran-
devusu var. Bu tarih kaçınlmamalı."
G L O B A L P O L İ T Î K Ü L T Ü R
ERGİN YILDIZOĞLU
İki Ucu Bloklu Yol
Türkiye hem Avrupa Biriiği'nin üyesi olmak isti-
yor hem de ABD'nin dünyanın "petrol kaynakları-
na yönelik" operasyonunda köşe taşı olmayı ka-
bul ediyor. Avrupanın stratejik amacı gelecek 10-
15 yıl içinde bir süper güç olmak. ABD'nin aynı dö-
neme ilişkin amacı, yeni bir süper gücün yüksel-
mesini engellemek. Türkiye, ortasında durduğu
yolun iki ucunun da hegemonik blok projeleriyle
tıkalı olduğunun farkında değil. Üstelik, 10-15 yılı
bir kenara bırakıp, Irak'ta Rejim Değişikliği pro-
jesine bakarsak, Türkiye'nin tutumunun, üyesi ol-
mak istediği Avrupa'nın uzun dönemli projelerine
ne kadar ters düştüğünü hemen görürüz. Türkiye,
adeta binmek istediği dalı daha binerken kesme-
ye çalışan birine benziyor!
ABD projesinden emin...
ABD uzun dönemli projelerinin gereği bölgede,
adeta Sykes-Picot (1916) Anlaşması'nı anım-
satan bir yeniden yapılanmanın gereğine, bunu
gerçekleştirebileceğine inanıyor. Işe de bölgenin
jeopolitik olarak en starejik coğrafyasında yer alan
Irak'tan başlıyor. Böylece hem Suriye, Iran ve Su-
udi Arabistan'ın ortasında kocaman bir toprak par-
çasına yerleşmiş hem de dünyanın ikinci büyük pet-
rol rezervine el koymuş olacak. Bu noktadan son-
ra da ABD açısından, artık Suudi Arabistan, Suri-
ye ve Iran rejimlerine, petrol fiyatlannı da kullana-
rak müdahale etmek, 1970'lerden beri başının be-
lası OPEC'i yıkmak çok daha erişilebilir bir hedef
haline geliyor. Bu süreç aynı zamanda Israil'in böl-
gedeki güvenliğini de sağlamış olacak.
Eğer ABD'nin bu projesi gerçekleşecek olursa
bölgede birçok sınır yeniden çızilecek. Irak sava-
şı yeni devletlerin doğmasına yol açacak bir "big
bang" olacak. Ancak, Türkiye de dahil, bölgede-
ki ülkeler son resmın neye benzeyeceğini bilemi-
yorlar. Ylne de, geçenlerde, bugüne kadar kimse-
nin konuşmadığı bir konunun, Suriye'deki 1.7 mil-
yon Kürt nüfusun büyük çoğunluğunun yasal hak-
lannın, vatandaşlık kimliklerinin olmamasının, ama
yaşadıklan Dicle-Fırat arası verimli bölgenin Suri-
ye'nin tahıl üretiminin yarısını pamuk ihracatının
önemli birkısmını üretiyorolmasının, buradaki pet-
rol ve gaz yataklannın gündeme getirilmesi an-
lamlıydı (The Times, 26/11/02).
ABD bu büyük altüst oluş olasılığına hazır, böl-
gede en büyük manivelaya sahip oyuncu olarak
orada oluşacak tüm kargaşa içinde manzarayı
kendi istediği yönde biçimlendireceğinden emin.
öylesine hazır ki, Los Angeles Times'ta yayım-
lanan bir araştırmanın aktardığına göre (8/12/02)
bu savaşta, daha önce hiçbır yerde kullanılmamış
"kurgu bilim" silahlannı devreye sokmaya hazır. Düş-
manın elektronik araçlannı felç eden "doğrudan
enerji" silahı, düşman personelinin derisinde çok
yoğun acı verici etki yaratan "mikro dalga" silahı,
kimyasal ve biyolojik silahlann sığınaklannı dele-
bilecek 4000titanyum çubuğu içeren, uzaktan ku-
mandalı parça tesirli bomba, suyla söndürüleme-
yecek kadar yoğun yangınlar çıkaran bir başka
bomba, nihayet biyolojik-kimyasal silahları rad-
yasyonia yok etmeyi amaçlayan (besbelli ki nük-
leer) bir bomba, bu savaşta kullanılmayı bekliyor.
Tabii daha önce aktardığımız, ozeHikle Saddam için
geliştirilerek geçen sene hizmete sokulan, sığınak
delici düşük yoğunluklu nükleer bomba da var.
Avrupa zarariı çıkacak
Avrupa'nın bir süper olma projesini gerçekleti-
rebilmesi için uzun bir yol kat etmesi, bu yol bo-
yunca da askeri olmasa bile kesinlikle diplomatik
ve ekonomik alanlarda ABD ile sürekli bir sürtüş-
me içinde olması gerekiyor. Bir Stratfor raporunun
işaret ettiği gibi, Avrupa bu uzun soluklu stratejik
rekabette, Avrupa Birliği'ni, ekonomisini, Euro'nun
gücünü, gelişmekte olan ülkeler üzerindeki siyasi
etkisini silah olarak kullanacak. ABD ile yabancı pi-
yasalar üzerinde rekabet edecek, VVashıngton'un
askeri girişimlerini engellemeye çalısacak. Avrupa'nın
Irak savaşına karşı çıkışını ve Ortadoğu'daki dip-
lomatik girişimlerini hep bu bağlamda değerlen-
dirmek gerekiyor (4/12).
ABD'nin Irak projesiyle, planladığı yeniden ya-
pılanma başarılı olursa, Avrupa, Ortadoğu'da, Irak
petrollerine ulaşması zoriaşacağı (hattaengellene-
ceği) için ekonomik, ABD'yi durduramadığı için de
siyasi diplomatik çok önemli mevziler kaybedecek.
ABD bölgeye yerleşmeye başlayınca, gücünden
çekinen bölge ülkeleri Avrupa'dan uzaklaşıp ABD'ye
yakınlaşmayı çıkartanna daha uygun bulacaklar. Bu-
na karşılık eğer radikal lolamın toröriot tepkisi tır-
manmaya devam ederse, Avrupa, adeta yumuşak
bir hedef olarak bunun etkilerinden kendini koru-
yamayacak.
Avrupa açısından Iraksavaşının engellenmesi bü-
yük öneme sahip. Türkiye'nin ABD karşısındaki tes-
limiyetçi tavnysa, Avrupa'nın projesine hiç de olum-
lu bir katkı değil. Diğer bir deyişle Türkiye, bu Irak
savaşındaki tutumuyla, katılmak istediği siyasi
ekonomik blokun (Avrupa Biriiği'nin) uzun dönem-
li çıkarına balta vuruyor. Ya Türkiye'nin lideriiği ne
yaptığını bilmiyor, ya tümüyle ABD güdümünde
ya da Avrupa Birliği umudunu, artık kendi halkına
sunamadığı "nurlu ufuklar", fantezisinin yerine ika-
me edecek bir "yem borusu" olarak kullanıyor. Bu
garip tutum daha ne kadar sürdürülebilir?
DİSK Başkanı Celebh
Mücodele kardeşçe
yapümahdır
tstanbulHaber Servi-
si- DÎSK Genel Başka-
nıSüle>man Çelebi, bir
süre önce sendika çatış-
ması sonucu 3 kişinin
öldüğü, Topkapı'daki
Ambarlar Sitesi'ni ziya-
ret etti.
Çelebi kalabalık bir
işçi topluluğuna yaptıgı
konuşmada, "Bu tür
olaylar. Türkiye işçi sı-
nınna ve onun sendikal
mücadeksine yakışmı-
yor. Bu kardeşlerimiz iş-
çi olduklan için öldüler.
işçi sınrfı mücadeiesiev-
renseldir. Bu mücadele
kardeşçe yapılnıahdır"
dedi.
Sınıf mücadelesine
değinen Çelebi, bazı çı-
kar çevrelerinin bu mü-
cadeleye müdahale et-
meye çahştığını vurgu-
ladı. Çelebi, buruk bir
bayram yaşadığını be-
lırterek-DİSK'B olmak
bizi onurlandırıyor,
DtSK olarak başuıdan
sonuna kadar sendikal
hak ve özgürlüklerin ya-
nmdayızve bunu her de-
fasmdasavunduk" dedi.