Catalog

TEMMUZ 2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMF7ekonomi(« cumhuriyet.com.tr 13 rotestolu ©netterarttı I ANKARA (ANKA)- j-izle birlikte gelen rıansman sıkıntısı rotestolu senetleri ailattı. Bu yıhn ocak- a^iran dönemınde 525 ilyon lirahk senet rotesto edildi. Merkez Jankası verilerine göre. ıuı yılın ilk yansında Dplam 456 bin 831 senet amanında ödenmediği çin protestoya konu oldu. ' jeçen yılın aynı dönemine »öre protesto edılen senet iayısı yüzde 2.1 oranında ırtarken protesto edilen senetlerin toplam tutan ise yüzde 73.1 oranmda artarak 524 trilyon 707 milyar liraya kadar yiikseldi. Birteşmeye BDOK'den onay • tSTANBUL(AA)- Doğuş Grubu bünyesindeki Osmanlı Barikası AŞ ile Birleşık Türk Körfez Bankası AŞ'nin (Körfezbank) birleşmesı için Bankacılık Dûzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) izin verdiği bildirildi. Osmanlı Bankası Murahhas Üyesi Aclan Acar, "En kısa zamanda birleşme sözleşmelenmizi hazırlayacağız" dedi. Döviz Itesatfarı pekor düzeyde • ANKARA (AA)- Bankalardaki toplam döviz mevduat hesaplan, 405 milyon dolar artarak 50 milyar 818 milyon dolara çıktı. Merkez Bankası'nın geçici verilerine göre, 6 Temmuz tarihmde 50 milyar 413 milyon dolar olan toplam döviz mevduat hesaplan, bir haftada 405 milyar dolar artarak 13 Temmuz'da 50 milyar 818 milyon dolar oldu. Döviz tevdiat hesaplan, bır haftada 267 milyon dolar artarak 41 milyar 10 milyon dolara çıktı. Hadneltate düzerteyecek • ANKARA (AA)- Hazıne, bugün 6 ayda bır yüzde 4 faiz kupon ödemeli ABD Dolan ve Euro cınsmden tahvıllen TAB yöntemi (Merkez Bankası yoluyla sarış) ile ihraç edecek. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamaya göre, düzenlenecek ihalenin ihraç tarihi yine yann, geri ödemesi de 26 Temmuz 2002 olarak belirlendi. Senetler 10.000 dolar/Euro nominal karşılığı 9.633 dolar/Euro karşılığında satılacak. TL'ye özendirme girişimini değerlendiren uzmanlara göre öncelikle güven sağlanmalı Ne gerçekçine de etkiliEkonomi Servisi - Hüküme- tin piyasalan rahatlatmak amacıyla uygulamaya karar verdiği Türk Lırasına özen- dirme girişimini değerlendiren akademisyenler. uygulamayı gerçekçi bulmadı. Akademisyenler. genel ola- rak mevduatın uzun vadeye geçmesi içın öncelikle ıstıkrar ve güçlü bır hükümetın sağ- lanması gerektığı konusunda birleşirken ayrıntılarda bazı farklılıklann ortaya çıktığına da dikkat çektiler Bazı akademisyenler, uzun vadeye özendirme ginşimınin ters teperek dövizi yükseltebi- leceğıne dikkat çekerken bazı- lan dengeli bir kur sistemiyle. halkın yeniden TL'ye güven duyabileceğini ve böylelikle TL bazında uzun \ adeyi tercih edebileceğini dıle getırdi. Güçsüz bır sıyası iradenin elindekı sılahlan dogru kulla- namadığına dikkat çeken ve TÜSİAD'dan dalgalı kur eleştirisi Aldo Kaslo\vskı. Yeniden başlayan dengeli kur sistemi tartışmaianna katılan bir başka taraf da Tûrkiye Sanayiciler ve tşadamlan Derneği (TÜSİAD) oldu. Dün, sanayicilerin dalgalı kur sisteminden kaynaklanan sıkıntılarmı aıüatmak amacıyla Devlet Bakanı Kemal Dervişten bir randevu talep ettikleriui açıklayan TÜSİAD Başkan Yardımcısı Aldo Kaskmski, "Dövizde datgalann boyunu göremezsekboğuluruz" dedi. Kaslovvski, bunun olabilmesi için güvene ve Merkez Bankası'mn aktif bir rol oynamasına ihtiyaç bulunduğunu bildirdi. bu nedenle TL'ye Özendirme- nın de tutmayacağını ileri sü- ren Prof. Dr. Erdinç Yeldan, kur sistemi ile ilgili görüşlen- ni de şöyle özetledi: 'Sabit kur isteriz' korosu "Fischer'in geimesiyle bir- likte yeniden 'sabit kur iste- rız" korosu ortaya çıktı. Için- de bulunduğumuz koşullar- da uygulanması ve savunul- ması gereken sistem dalgalı kur sistemidir. Sabit kur geci- ci bir iyileşme sağlasa da da- ha sonra dövizi patlatacak ve krize yol açacaktır." TL'ye özendirmeyı olumlu bir adım olarak yorumlayan Prof. Dr. Gülten Kazgan. TL'ye güvenin sağlanması ge- rektiğini vurguladı. Vergi önlemleri ile yapılmak istenen TL'ye özendirmenin başanlı obnayacağını anlatan Prof. Dr. Öztin Akgiiç ise be- lirsizlik ve güvensizlik ortamı- nın ortadan kalkmadığı sürece TL'ye güven sağlanamayaca- ğmın altını çizdi. Vatandaşla- n belirsizliğin kısa vade ve dö- vize yönelttiğinin altını çizen Akgüç, önce döviz alanlardan vergi alınması gerektiğini, dö- viz büfelerinin denetlenmesi gerektiğini anlattı. TL'ye özendirme girişimi- nin parlak bir sonuç doğurma- yacağmı söyleyen bir diğer akademisyen de Doç. Dr. Hay- ri Kozanoğlu. "Nasıl ki geçen hafta yetkililerin faizi yüksett- mesi kamuoyu tarafindan yet- kililerin bir acze düşmesi ola- rak algüandıve döviz patiadıy- sa şimdi de uzun vadeye geçiş aynı şekilde algüanabihr" di- yen Hayri Kozanoğlu, uygula- manın şüphe doğurabileceğini dile getirdi. Doç. Dr. Hayri Kozanoğlu, bunun da güven sorunu yarattığını, asıl olarak güven sağlanması gerektiğini dile getirdi. Oğuz Oyan: Revizyon değil rötuş ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Ankara Üniversitesi Si- yasaî Bilgiler Fakültesi'nden Prof. Dr. OğuzOyan, getirilmek istenen düzenlemelerin hepsi- nin programda rötuşlar olarak kaldığını ve etkilerinin de sınır- h olacağına dikkat çekü. Oyan, "Munzam karşüıklar vohıylarnalisisteım yeni bir im- kân yaratmak istedikkri çok açık" derken vergi politikası araçlannuı hassasiyetini büyük ölçüde yitirdiği uyansmda bu- lundu. Oyan, servet beyanı, ne- reden buldun gibiçokbüyük dü- zenlemeler getirilmedikçe yapı- lacak vergiyle ilgili düzenleme- lerin etkisinin çok sırurlı kala- cağmı belirtirken Hazine'nin uzunvadeli araçlaratercihikay- dırmaya yönelik vergi düzenle- melerinin de istenilen amacı gerçekleştirmeyebilecegini an- tattı. "tnsanlarhâlâgörünenva- deyi tercih edebüirler. iüot kat- mavıterdhedebüirier.Budüzen- lenieJerinsonuçgetireceği konu- sunda fazla Jyimserier* diyen Oyan, kayıtdışma kaçışmbu ka- dar arttığı bir ortamda, kontrol edilebilen dolayh vergiler saha- sınınbileçok azaldığı birortam- da, bu düzenlemelerden sonuç alınamayacağıru vurguladı. Prof. Dr. Oğuz Oyan, hedef- lerde yapılacak değişikliklerin de havada kalacağını anlatırken. "Enfiasyon yüzde 70lerin vax- rinde olacak. Yaptıklan revizyo- nu bir kez daha revize etmek zo- runda kalacaklar" dedi. Dalgalı değil dengeli kur TL'ye geçiş için öncelikle güven sağlanması gerektiğini anlatan Prof. Dr. Türkel Mini- baş, dalgalı kurun devam et- mesi halinde TL'ye güven du- yulmayacağuu kaydetti. Hal- kın liraya dönmesi için dövizin ne kadar yükseleceği konusun- da bir fikri olması gerektiğini savunan Türkel Minibaş, bu nedenle dalgalı kur yerine den- geli bir kur sistemi uygulanma- sı gerektiğinin altını çizdi. Prof. Dr. AsafSavaşAkat ise yapılmak istenen uygulamanın son derece akıllıca olduğunu, uzun vadede güvenle destekle- nirse TL'ye kayışı gerçekleşti- rebileceğini dile getirdi. Hem bankalann hem de vatandaşm teşvik edildiğini belirten Akat, vatandaşın repodaki parasının tamamını olmasa da bir kısmı- nı altı aylık ya da bir yıllık va- deye uzatmasının bile iyi ola- cağını dıle getirdi. "Esas me- sele syasidir" diyen Akat, hal- ka çeşıtlı seçenekler sunuldu- ğunu dile getirerek "Repoda- ki paralann yüzde 10'u vadeti- yekaysakötümüoUır?" dedi. gerçek GOZLERIMZE İNANABİLİRSİNİZ.Fivatlarımıza bakıp ta "Yanlış yazmışlar galiba" diyenler için bir kez daha söyleyelim. Hız, güç, performans, kalite ve tasarım yönünden her zaman Ostün olan Fujitsu Siemens Computers UTEUNE PLUS, şimdi çok çok avantajlı fiyatt ile de çok "farklı". inanılmaz hesaplı UTEUNE PLUS'la tanışmak için sizlert yetkiü satıcılarımıza bekliyoruz. Fujitstı Siemens Compatsn Yetkili Oağıtıcılan: ALBİM (0216) 349 33 51- (0212) 284 2414 www.albim.com YAMAN (0212) 210 45 44 - (0216) 41175 57 www.yaman.com.tr mktedif »ICwnpanyaın2lOA9ustos20Dltanhtnekads^tefMır •Sanayı» pentium»/// geçerS üriM konfijarasyon ve fiptttere» tykes» yaranna dejjştae taHana s a t ^ . •fi»»temıöaiaWıiaMı)«9ıfc • fuıteuSemensCorapusra nortJOokiaf 1 y* i r t ı g * gaantı daMtnded» • UrtrtariM hen»ı»sBm «Sohfecdm LitelinePlus 656A Mobile Intel® Pentium® III işlemci, 700 MHz Intel® SpeedStep™ Teknolojisi • 14.1" XGA TFT ekran • Dahili 8 X DVD-ROM Sürücü 128 MB Bellek • All-in One özelliği • 10 GB Sabit Disk • Dahili 3.5" Disket Sürücü • Dahili 56 K Fax/Modem Ses Kartı, iki hoparlör ve mikrofon • USB ve Kızılötesi infrared) arabirimi • Yüksek kapasiteli Li-lon batarya 1 yıl bring-in garanti • Microsoft® VVindovvs 98 TR, Word,Works2000 OPECten upetim kısıUaması • LONDRA(AA)- Petrol thraç Eden Ülkeler Teşkilatı (OPEC) üyesi ülkeler. petrol fiyatında hedefledikleri 25 dolan yakalayabilmek amacıyla bu yıl üçüncü kez üretim kısıtlaması karan aldı. Kartelin günlük toplam ham petrol üretimi 1 Eylül'den itibaren 1 milyon varil düşürülecek. Kararla birlikte 10 üye ülkenın günlük 23.2 milyon varil olan toplam ham petrol üretimi Nisan 1999'dan bu yana en düşük düzeye ınecek. 1499$KDV harıç • Liteline Plus 457A • Mobile Intel® Pentium® III işlemci, 750 MHz Intel® SpeedStep™ Teknolojisi • 12.1" TFT ekran • Dahili 24 X CD-ROM Sürücü • 64 MB Bellek» 10 GB Sabit Disk • 56 K Fax/Modem • 1 yıl bring-in garanti • Microsoft® Windows 98 TR, Word, Works 2000 1299$KDV hariç ' I" U 11 I O U COMPUTERS SİEMENS www fu|itsu-sıemens.com.tr Yeni hatık yükleri kapıda ANKARA (Cumhuri- yetBürosu)- Devlet Baka- nı Kemal Derviş'in 'üre- tim sektörünün rehabiB- tasyonu için Brezüya ve Kore'deki^bi yenidenya- püandınna fonu" kurula- cağı yönündeki açıklama- lan Türkiye Bankalar Bir- liği'nin(TBB) konu ile il- gili bır çahsmasını yeni- den gündeme getirdi. TBB'nin çalışmasında, bu tür uygulamalara yö- nelik olarak, "batık kre- dflerin geri dönüşü açısın- dan sorunlar oluşabUece- ği, bankalann sorunlu kredilerini yüksek tutar- lar üzerinden oluşturula- cak fona devTetmeye çab- şacaklan" uyanlan yer alıyor. Temel olarak bu sistemde, bankalann tah- sil edemedikleri krediler kamunun sorumluluğunu üstlendiği bir havuza ak- tanlacak. Bunun karşılı- ğında bankalara devlet tahvilı gıbı belli bir değer verilecek. Böylece ban- kalar batıklardan kurtan- lırken borçlannı ödeme- yen üretim sektörünün temsilcıleri de kamuya ait olan bu havuza karşı sorumlu olacaklar. Öte yandan Kemal Der- viş dün yaptığı basın top- lantısmda. Bankacılık Ya- sası'nın BDDK'ye Aktif Yönetım Şirketı kurma yetkisı verdiğini söyledi. Bu çerçevede, Dünya Bankası'ndan bir heyetle birlikte, reel sektörde borç yükü nedeniyle sıkıntıya düşen. ancak yeniden ya- pılandırma programlany- la ekonomiye yeniden ka- zandınlması imkanı bulu- nan şirketlerin ele alınma- sını amaçladıklarını söy- leyen Devlet Bakan Ke- mal Derviş, "Şirketiere büyük kaynak akıtmak mümkün değil. Ancak, beürti bir hav^ız oluşturu- larak bir miktar nefes al- dınlabüir. Bu çalışmanın yasal altyaptsı da bir ölçü- detaazır"dedi. Bir çok şirketin kredile- rini geri ödeyememe du- rumuna düştüğünü kayde- den Der\ ış, "Bu şirketier arasmda, iteridebir sonın vaşamay^cak şirketier de var. Bu tür bunahmlanya- şayan ülkelerde bu du- rumlar ortaya çıkabilili- yor" diye konuştu. ÇİFTÇİ DOSTU SADULLAH USUMİ Sağtık sorunlan nedeniyle yazanmızın yazısını yayımlayamıyoruz. KemalDerviş pmgnanu savundu: Başkaşansyok ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Ekono- miden sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş, "ekonomik iyikşme- nin" doğrusal olamaya- cağını belırterek "tyiye doğru gidiş3 hafta olur- sa, 1 hafta da sorunlar yaşanması normaldir" dedi. Bugüne kadar uy- gulanan politikalarla Türk Lırası'nın ceza- landınldığını da itiraf eden Der\iş, "Şu anda Türkiye'nin bu ekono- mik programı uygula- maktan başka şansı yok" dedi. Devlet Bakanı Der- viş, Hazıne Müsteşan Faruk Öztrak ve Mer- kez Bankası Başkanı Sürevya Serdengeçti ile birlikte dün bir basın toplantısı düzenleyerek finans ve reel sektöre ılişkın önlemleri açıklâ- dı. Önümüzdeki 6 haf- tanm olumlu geçerse, eylül veya ekim aylarrn- da büyümeye geçilebi- leceğini savunan Der- viş, olumsuz gelişmele- ri de, bazı iç tartışmalar ve Arjantin'in yaşadığı sorunlara bağladı. Uretime kaynakyok Programda bundan sonra da düzenlemeler yapılabileceğini belir- ten Derviş. reel sektöre destek olunmasıyla ilgi- li olarak "Kaynağınuz yok,ekkaynağunız yok" dedi. Derviş. "Çok aşı- n savilabilecek ölçüde değisiklikkr yapmıyo- ruz. Reelsektörün kredi maliyetierini düşürece- ğiz" dedi. Kamu banka- lannın Hazıne ıhalele- rine katılmasıyla ilgili olarak, "Bu esneküği kuUandığunız takdirde. bankacılık reformun- dan geriye ştmeveceği- mizi düşünüyorum" dı- ye konuştu. FİNANS SEKTÖRÜNE İLİSKİN ÖNLEMLER ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanı Kemal Derviş'in açıkladığı finansal önlemîer paketindekı önlemler kısaca şöyle: • Munzam karşüddara faiz uvguianması: Merkez Bankası'nda daha önce karşılıksız olarak tutulan munzam karşılıklara faiz uygulaması getiriliyor. 3 ayda bir ödenecek ve başlangıçta mevduata uygulanan faiz oranının ağırlıkh ortalamasmın yüzde 80'ini oluşturacak faiz, döviz tevdiat hesabı zonınlu karşılıklan için ise uygulanmayacak. • ELsnekborçlanmapootikası: Aylık borçlanma programı yayımlanması uygulamasına ara verilecek. Ihaleler eskiden olduğu gibi sah günleri yapıünakla birlikte, diğer günlerde de ihaleye çıkılabilecek. Her ay sonunda, takip eden aym günlük iç borç ödemeleri Han edilmeye devam edilecek referans faizi ihalelerinin tarihi ve ihraç edilecek miktar her ay sonunda açıklanacak. • Stopaj oranlannda fiarkhlaştınaa: Yapılan değişiklikle, mevduat hesaplanndaki stopaj oranlan 3 aydan az vadeli olanlar için değişmeyecek, 3-6 ay vadeli olanlar için yüzde 14, 6-12 ay vadeli olanlar için yüzde 10, 12 aydan uzun vadeliler için de yüzde 6 olarak uygulanacak. • Beyannamev e tabi faiz kazaıra: Hazine bonolannın vergılendırilmesinde, beyannameye tabi faiz gelirinin, enfksyondan armdrnlımş ah smın 50 milyar Türk Lirası'na vükseltiliyor. Bu çerçevede, Hazine'nin de halka arzla borçlanmaya başlayacağı ve "küçük vatjnmcının" Hazıne bonolanna talebinin artacağı savunuluyor. Borç çikmazına ara formiiller ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -Hazıne'nın borçlan çeviremeyece- ğine ılışkin kaygılar. yeni formülle- n gündeme getirdi. Bunlann sonu- cunda, yıl sonuna kadarki 32.6 kat- rilyon lirahk borçlanma ihtiyacının, 19 katrilyon liraya düştüğü açıklandı. Devlet Bakanı Ke- mal Derviş, dün kamu finansma- nı başlığı al- tında Hazi- ne'nin borçlan- nı çevırebilme- sine yönelik olarak alınan ve alınabıle- cek önlemleri anlat- tı. Derviş, borçlann den yapılanmakapsarrunda verilmiş olan 37 katrilyon lirahk senetlerin 2001 'de yıl sonuna kadarki yaklaşık 12 katrilyon liralık faiz ödemesinin tamamının nakden ödenmesi terci- himizdir. Ancak, kamu bankalan, 'nin. Merkez Bankasi'mn portfoyüadeki 14 katrilyon lirabk senetler, 2-6 yıl arasmda değişen vadeli, yıfcla bir kupon ödemeli senetierk değiştirildi. Böylece 2001'ia kaian dönemindeki içborç ödemesi 4 katriryon lira azakh. Kamu bankalan, Hazine'ye 5 katrilyon Hra borç verecek, / Diğer kamu kurumlan 4.7 katrilyon lirahk Hazine iç borç geri ödemea sontıcunda sağjayacaldan kayssldan, yine Hazine'ye borç verecekler: bunun da ötesinde. Hazine'rıin boı^anmaihakkrinekatıhııalanbekkniyor. çevrilebilmesi için alınan ve ahnabı- lecek önlemleri şöyle sıraladı: - Merkez Bankası portföyündeki 14 katrilyon lirahk senetler, 2-6 yıl arasında değişen vadeli,yüdabir ku- pon ödemeli senetleıie değiştirUdL - Kamu ve fon bankalanna yeni- borç sevıyesini nominal olarak art- tırmadan, ihalelerden 5 katrilyon li- raya kadar alım yapabilecek durum- da. Bu alımlar, piyasayı bozmama- sı için ortalamadan yapılacaktır. Yıl sonuna kadar tasfıyesi düşü- nülen fon bankalannın mevduatlan ve karşıhğında yer alan devlet kâğıt- lannın istekli bankalara transfer edilmesi konusunda çalışmalar sür- dürürmektedir. Fon bankalannın kö- tü aktiflerinin tasfiyesi banka satış- lan karşılığında toplanacak. Önem- li miktardaki gelit, fonun Hazine'ye olan borçlannın ödenmesinde kul- lanılacaktır. Diğer kamu ku-- rumlanna ihale- lerde ortalamadan yapılan satışlann itfası 4.7 katrilyon liradır. Kurumlann, yapa- caklan ödeme ka- dar kâğıt almalannın ötesinde daha fazla ihalelere katılacaklan tahmin edilmektedir. 2002 başından itiba- ren özel emeklilik fonlannda birik- meye başlayacak fonlann. Hazine senetlerine ek bir talep yaratması beklenmektedir.