Catalog

19 MAYIS 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA H A B I j j R L K R dishab@cumhuriyet.com.tr 11 30 yıl geciken adalet • \VASHINGTON (AA)-lABD'nin Pennsylvania eyaletinin York kenti Belediye Başkanı Charles H. Robertson, 1969'dasiyah bir kadının öldürülmesiyle ilgili bir soruşturma nedeniyle tutuklandı. Adli kaynaklar, Lillie Belle Allen isimli kadının 21 Temmuz 1969'da öldürûlmesine doğrudan kanşmakla suçlanan 67 yaşındaki belediye başkanının, "cinayet" suçlamasıyla tutuklandığını. kefaletinin 50 bin dolar olarak belirlendiğini belirttiler. Maymun adam paniği • YENİ DELHİ (AA) - Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de onlarca kişiyi ısınp kaçtığı öne sürülen ve kentte bir paniğe yol açan "maymun adamlann", birçete olduğu belirtiliyor. Polis yetkilisi Suresh Roy, saldınlan yapanın kesinlikle tek kişi olmadığını, saldınlann aynı zamanda farklı yerlerde olduğunu ve bunu yapanlann küçük bir çete olabileceğini söyledi. Hindistan polisi, "maymun adam"ın yakalanmasına • yardımcı olacak bilgi verenlere 50 bin rupi ( yaklaşık 1 milyar TL) para ödülü koydu. G.lrak vuruldu • BAĞDAT (AA) - Irak yönetimi, ABD ve tngiliz savaş uçaklannın, Irak'ın güneyinde sivil ve askeri hedeflere saldırdığını öne sürdü. Irak Haber Ajansı'na (INA) göre, Iraklı askeri yetkili, "ABD ve tngiliz savaş uçaklan hava sahamızı ihlal etti ve Suudi Arabistan'dan 5, K.uveyt'ten 4 sorti yaptı" dedi. Yetkili, Irak hava savunma sistemlerinin ateş açması üzerine uçaklann üslerine dönmek zorunda kaldığını söyledi. Türkiye AGSK tavrında ısrarh • BRÜKSEL(AA)- NATO Askeri Komite Başkanı Italyan Amiral Guido Venturoni, ittifakm en yüksek askeri karar organı olan askeri komitenin bu hafta yapılan toplantılannda Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK) konusunda Türkıye'nin tavnnda bir değişiklik olmadığını söyledi. Venturoni, AB'nin gerçekleştirmek istediği askeri kimlikte NATO imkân ve yeteneklerini kullanmak ihtiyacında olduğunu kaydetti. Somali'de gemi kazası: 86 öNi • MOGADİŞU (AA) - Yemen'e gitmekte olan ve motorunun anzalanması üzerine Aden Körfezi'nde batan geminin 180 yolcusundan 86'sınm, boğularak ya da mürettebat tarafından dövülmesi sonucu öldüğü bildirildi. Somalili yetkililerin yaptığı açıklamada, Yemen'e giden geminin yolculannın tamamını, ülkedeki iç savaştan kaçan mülteciler ya da Suudi Arabistan'a çalışmaya gidenlerin oluşturduğu belirtildı. Netanya'daki bir alışveriş merkezinde meydana gelen patlamada yedi kişi öldü IsraiTde intihar sakhnsı • tntihar eylemcisinin alışveriş merkezinin önünde patlattığı bomba, kendisiyle birlikte 7 kişinin ölümüne, 100 kişinin yaralanmasına yol açtı. Dış Haberler Servisi - İsrail'in kıyı İcentı Netanya'daki kapalı bir alışveriş merkezinin girişinde dün meydana gelen patlamada en az 7 kişi ölürken yaklaşık 100 kişi yaralandı. Patlamanın bir intihar komandosunun üzenndeki bom- balan patlatmasıyla gerçekleşti- ği, olayda bombacının da öldüğü bildirildi. Saldınyı Hamas örgü- tü üstlendı. Görgü tanıklan, pat- lamanın yüzlerce metre öteden duyulabildiğini, olay bölgesinden yoğun duman yükseldiğinı belirt- tiler. Tanıklar, bombacının üzerinde sıcak havaya karşın palto bulunduğunu, Ha- darim alışveriş merkezinin önündeki ko- rumalann bu yüzden militandan şüp- helenip ıçeri sokmadıklannı, ancak tam o anda intihar eylemcisinin bom- baları patlattığını anlattılar. Olay yeri- Hamas bombacısı kendish le birlikte 6 kişiyi öldürdü. Patlama bü} ük hasar yarattı. (REUTERS) ne gelen çok sayıda cankurtaranın ya- rahlan hastanelere götürdüğü, yaralı- lann çoğunun durumunun ağır olduğu ifade edildi. Patlama yerini kordon al- tına alan polis, bölgede başka patlayı- cı olup olmadığını araştırdı. Polis yetkilisi Aharon Franko, "tn- tihar eylemcisi, abşveriş merkezinin gi- rişinde kendini uçurdu. Korumalar, şüphekndilderi teröristi içeri sokmadık- lan için çok daha büyük bir trajedi ön- lendi" dedi. Filistin saldınyı kınadı. Hamas saldınsının ardından, Batı Şeria'nın Ramallah kenti yakınlannda Filistinlilerin bir araca ateş açması so- nucu bir Yahudi yerleşimci öldü, 2'si ağır yaralandı. Israil, intahar saldınsına misil- leme olarak Batı Şeria'daki Nab- lus,Tulkarem ve Ramallah kentle- rinde Filistin hedeflerine yönelik saldında savaş uçaklan kullandı. F-16'lar kullanıldı Filistinli üst düzey bir yetkili, sal- dınlarda F-16 savaş uçaklannm kullanıldığını söylerken, Israil or- du kaynaklan, her iki saldında savaş uçaklan kullanıldığını doğ- ruladı. Saldıhlar, Netanya ken- tindeki intihar saldınsından son- ra İsrail'in ne yapacağma ilişkin olarak Başbakan Ariel Şaron ve bakanlann katüdıgı toplantının ar- dından geldi. İsrail'in Nablus ve Ramallah'ta düzenlediği saldrnlarda 8 kişi öl- dü Öte yandan, dün Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat'ın Akdeniz kıyısında bulunan Gazze kentindeki bürosunun yakmlanna 3 füze atıldı. Füzeler, denizin üzerinde, kıyıdan 200 metre açıkta patladı. Bu arada, tsrail Devlet Bakanı DanniNaveh, hüküme- tin Filistin topraklannda Yahudi yerle- şim yapımını durdurmayacağmı bil- dirdi. Papa suikastını araştıran Valeska von Roques, ağır iddialarda bulunuyor Çatlı, Ağca ve Çelik'i Almanlar korudu OSMAN ÇUTSAY FRANKFUKT/NEW YORK - Geçen günlerde piyasaya çıkan "Verschwö- rünggegen den Pabst" (Pa- pa'ya Karşı Komplo) kita- bıyla bir anda dıkkatleri üzerine çeken gazeteci Va- leska von Roques. Abdullah Çath,OralÇelikve Mehmet AH Ağcanın, Alman gızh servisinden de para aldık- lannı, bu para için kendile- rinden "Batı'nın özgürlü- ğü adına savaşmaian istendi- ğini" \urguladı. Araştırmaları sırasında Cumhurıyet'ın ve Haber Merkezi Müdürü Hakan Kara'nın yardımlarını gör- düğünü vurgulayan Von Ro- ques, suikastın Türk bağlan- tısı üzerine kurulduğunu belirtti ve Ağca ıle ortakla- nnın "kontrgerillanın ey- lemcileri olarak paralı hiz- met verdikkrini" kaydetti. Alman gazeteci. şöy le ko- nuştu: "Elbette ortada bir Türk bağlannsı var. Abdul- lah Çath,Oral Çelikve Meh- met Ali Ağca, kontrgerilla- nın aktif üyelerivdiler. Bu durum, gerek 12 Evlül gene- ralleri, gerekse sivil hükü- met tarafjndan kanıufk edfl- dL Gerçi Türkeş Hareketi 12 Evlül darbesinden sonra Von Roques kitabında, Papa 2. Jean Paul'eyönelik suikasnn perde arkasını anlatiyor. yasaklanmışa ve Alparslan Türkeş idamla >argılanmışn. Ama bunlar daha çok göstermelik mane\ralar- dı. Susuıiuk Komisyonu raponına göre ÇarJı ve Çelik. askeri hüküme- tin göreviendirilmesryle Fransa'da kalmışlardL. Ermeni hareketine kar- şı suikastlar düzenlemek için." Çatlı, Çelik ve Ağca'nın kendi- lerine sipariş veren Batıh çevre- lerle, dizginsız bir antikomünizm histerisı çerçevesinde anlaştıklan- nı savunan von Roques, şu görüş- leri de dile getirdi: "Türk eylemciler ile onlan gö- revlendiren Batıh odaklan birbiri- ne bağlayan şey, vahşi antikomü- nizmleriydi. Zaten Oral Çelik, Ro- ma'da Soruşturma Hâkimi Rosa- rio Priore'ye şunları söylemişti: Bi- ze iyi bir ödemede bulunmak için Ahnan gizli servisi (BND) mahke- mede 'Bulgar Tezi'ni destekleme- nûri istedi ve şöyle de teşviketti: Siz- ler Batı için mücadele eden iyi sa- vaşçüarsuuz, tamam, şimdi bunu Baü özgürlüğü adına yapın." Uluslararası komplo Alman gazeteci kitabında, özel- likle Çath'nın Fransa taranndan ko- runduğuna. Almanya'dan gelen bilgilerin Italyan adaletine iletil- memesi için de özel çaba göste- rildiğine dikkat çekti. "TetikçiAğcave suç ortaklannın" Ronald Reagan ile yenı bir sürece gıren ağır bir Soğuk Savaş havası ıçinde çok rahat hareket edebildik- lerine işaret eden araştırmacı, "Al- rnansüpergüçlerarasındakiyunıu- şama sürecine karşı ölümcül bir darbe olması gerekiyordu. Bunlar yumuşama karşıtlanydı ve Doğu Bloku üzerine yıkılan bu suikasta Sovyetler Birliği'ne nihai olarak 'Kötülük lmparatorluğu' damga- sını vurmak istiyorianu. tşteo yüz- den Batıh gizli servisler,Ağcave or- taklannı kamufketmekiçin bu ka- dar rahat işbirliği vaptılar" dedi. DEFALARCA İHBAR EDtLDÎ Ağca'yı bir türlü bulamadüar Valeska Von Roques'in kitabında şu çarpıcı bölümier dikkat çekiyor: (Papa'ya suikastın ertesindeki günlerde) En azmdan Federal Almanya'da, Mehmet AB Ağca sağcı bir terönst olarak tanınmıştı. Uluslararasrtutuklama emriyle aranan tehlikeli bir neofaşist katil olarak Ağca'yı tanıyan Türk işçileri defalarca suç duyurusunda bulunmuştu. Ama Alman polisi bu ihbarlara tepki vermiyordu. Sosyal Demokrat milletvekili Klaus Thüsing, Papa suikastmdan bir gün sonra basma yönelik "Idşisel bir büdiri" yayımladı ve Federal Meclis'te hükümete yönelik sorulann dile getirüdiği 13 Kasım 1980tarihli bir toplantıya dikkat çekti. Thüsing, o dönemde, tçişleri Bakanı'na, Ağca'nın Almanya'da bulunduğuna dair bilgilendirilip bilgilendirilmediğini ve bu adamı Türkiye'ye teslim etmek için yapmayı düşündüğünü sormuştu. 4 hafta sonra Müsteşar Andreas von Schöler yanıt vermiş ve bu kişinin "buhınamadığuıı'' bildirmişti. Alman polisinin Almanya'daki iki siyasi cinayet nedeniyle Ağca'yı aramalanna rağmen Almanya'nın her köşeyi, her deliği tarayan ünlü takibatı, bu kez başansız kalmıştı. (...) Türkiye'de 12 Eylül 1980'de askeri darbe yapılmıştı. Birçok ülkücü, kapağı Almanya'ya attı. Bunlann Federal fstihbarat Servisi'nin özel korumasından yararlandı.(...) (Türkiye'de) Emniyet Istihbarat Servisi Müdürü, Komisyon'a (Susurluk), Abdullah Çath ve çetesinin Alman istihbaratı BDN ıle birlikte çalıştığını bildirdi. Ankara'daki Alman Büyükelçiliği, kamuoyunun önünde açıkça dile getirilen bu suçlamalara karşı protestoda bulunmadı. VonRoqucs Giampi, Berlusconi'ııin kulağını çekti Italya Cumhurbaşkanı ve Romano Prodi meydanı boş bırakmayacak SUvio Beriusconi, Ciampi'ji kızdırdL (REUTERS) NİLGÜN CERRAHOĞLU ROMA - Romano Prodi dı- şandan, Cumhurbaşkanı Car- k) Azegh'o Ciampi içeriden, SU- vio Berlusconi'ye meydam boş bırakmayacak. tlk "firça'' Prodi'den geldi. Azgelişmiş güney için Brük- sel'den ek fon isteyen Beriusco- ni ekibinin "AB genişlemesine aksi takdirdefrenkmacağı* yo- lundaki açıklamalarına yanıt veren AB Komisyonu Başkanı Prodi, ~AB adaylarına yapüan bir angajman vardır. O angaj- manasaygıgösterilecektir'' de- di. Zeytin Dalı ittifakının bey- ni ve kurucusu olan Prodı, Av- rupalı ortaklar ve adaylar üze- rinde "soğukduş* etkisi yapan Roma'nın "firn" teşebbüsünü "AB'ye şantaj yapamazsınız n mesajıyla göğüsledi. Ciampi ise Güney Italya'da yaptığı sürpriz bir çıkışla de- mokratik cumhuriyete sahip çıktı. Faşizm dönemindeki di- reniş mücadelesiyle hatırlanan yaşlı Cumhurbaşkanı, Sulmo- na kentinde eski direnişçilerın anısı adına yaptığı bir konuşma- da. "Demokrasiaşkniavatanaş- kı birdir. Birbirinden a>n tutu- lamaz" mesajını verdi. Italyan demokrasisinin "olgun bir de- mokrasi" olduğunu savunan Cumhurbaşkanı, kendisini din- lemeye gelen gençlere, "Ideal- lerinize sahip çıkm ve idealleri- niz için mücadele edin" diye- rek öğüt vermeyı unutmadı. Havagergin Resmi düzeyde yapılan "Ber- iusconi hükümeti meşrudur" demeçlenne rağmen, yenen ve yenilenler arasındaki hava ger- gin. Prodi ve Ciampi'nin çıkış- lan bu gerginliğin işareti. Ger- ginlik basına da yansıyor. Re- pubblica yazarlanndan (Ciam- pi gibi eski direnişçi) Giorgio Bocca, bu havayı satırlarına "Sandıktan çıkan sonuç daha kötü olamazdı" diyerek taşıyor ve ekliyor: "Sorun yalnız Ber- lusconi ittifakının yeni paketie sunduğu (iktidar ortaklan) fa- şistlere ih'şkin bir tarihi alerji- den ibaret degiL 'Toplumsal aklıselim' hezi- mete uğradL Demokratikcum- huriyet ve demokran'k anayasa- nın temellerini oiuşturan ortak dfl ve değerkri yirirdik, Utanç ve ar duygulannın, ahlakın yi- tirüişi bu. Para tannsı çağmm getirdiği bu çöküş karşısında yeniden ortak değerier ve or- tak bir dil buhnak kolay ohna- yacak_." (16 Mayıs). SAYDAM YALÇIN DOĞAN ABD ve IMF'nin Para YaOPdığı Cümle Gergin bir Bakanlar Kurulu. Kemal Derviş kamu bankalannın zararı nede- niyle, "çiftçi borçlannın ertelenemeyeceğini, Ziraat Bankası'nda para olmadığını" söyleyin- ce, Tanm Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp atılıyor: "Nereden bulursanız bulun, parayı bulmak si- zin göreviniz." Ama, parayok!.. Yıllaryılı kredi borçları affı, ver- gi borcu affı, düşükfaizli krediler ve benzeri işlem- ler alıp başını gidiyor. Bunun sonucunda, ortaya bir kavram çıkıyor. "Görev zaran." Yanı, siyasal iktidariar, kamu bankalannın verdikleri borçlan zor- ia sildirterek, onlan çıkmaza sürüklüyor. Ziraat, Vakrf ve Emlakbank'ın geldiği nokta şim- di bu. Üç bankanın başında bulunan Vural Akı- şık'ın verdiği bilgiye göre, Ziraat Bankası küçüle- cek, ama mali açıdan büyümeye elverişli. Vakıf- bank'ta özelleştirme sorunlu. Çünkü, orada vakıf- lann hisseleri var. Emlakbank ise, bu ay sonunda kapatılıyor. Ya bu bankalarda çalışan binlerce kişi?.. Onlar sokakta!.. ABD'ye Beriin pompası Türkiye'de yaşananlan Amerika'da Bush yöne- timi önce uzaktan izliyor. Harta, Derviş'le ilk gö- rüşmeler başta olumsuz. Programın bu kadar ge- cikmesinin attında ABD'nin, IMFye güçlük çıkart- ması yatıyor. Derviş'in ilk açıklamalan "programın nisan ba- şında hazır olacağı" yönünde iken, ABD'nin di- renmesi sonucunda, mayıs ortasına kayıyor ABD'de yeni yönetime, özellikle Almanya kanalıyla, Türki- ye'nin stratejik önemi bir kez daha vurgulanıyor. Beyaz Saray, ABD Hazine Bakanlığı'nın etkisiyle, Türkiye üzerine düşünmek ihtiyacı pek hissetmez- ken, devreye Berlin'in girmesiyle, işler değişiyor. Hatta, ABD bir ara IMF ile birlikte ve halen aynı ağızda: "Paralan veriyoruz, birileri gidip bankalan soyuyor, verdiğimiz paralar Isviçre'den çıkı- yor!.." Bu cümle VVashington'da, kelimesi kelimesine aynen söyleniyor. Ama, Beriin Vvashington'u ikna ediyor. Uluslararası açıdan programın önü, ancak bundan sonra açılıyor. Neden Beriin?.. Çünkü, Türkiye'de borsa, ban- ka ya da yatınm olarak Almanların payı, diğer ül- ketere göre hayli yüksek. Yeni ekonomik progra- mın, açıklanmadan önce, uluslararası alanda ka- bul göreceği belli olduğunda, yabancılann Tür- kiye'de borsadaki payian hızla yükseliyor. Birkaç ay önce yüzde 20'lere kadar düşen borsadaki ya- bancı payı, bugünlerde yüzde 42. Borsadada, ba- şı Almanlar çekiyor. Liderierin gözünden kaçtı Sadece Beriin mi?.. ABD yönetiminın Türkiye'ye kapılarmı açmakta rol oynayan başka bir etken daha yok mu?.. Var, niyet mektubunun birinci paragrafındaki üstü örtülü, hafif karışık bir cüm- le. Şöyle: "...program kapsamındaki politikalar, hem özel, hem de kamu sektöründe şeffaflık, he- sap verilebilirlik ve iyi yönetişim alanlanna da- ha da odakianılması dahil olmak üzere, önem- li ölçüde güçlendirHmiştir." Işte, bu cümleyi ABD ve IMF Türkiye'de yeni bir siyasal yapılanma olarak algılıyor. Onlar pa- ralannı bu cümleye yatınyor!.. Bunun Türkçesi, şeffaf olmayan, hesap vere- meyen, iyi yönetemeyen gider!.. Niyet mektu- bunda siyasal nıteliklı en kritık cümle bu. Mektu- ba imza atan üç liderin gözünden kaçmış olmalıL E-mail: ydogan@cumhuriyetcom.tr Faks: 0212 513 90 98 Kus gribine onlem Hong Kong'da tavuk katliamı • Kuş gribi salgınının önlenmesi için 1 milyon 200 bin kuş ve kümes hayvanı yok edilecek. Dış Haberler Servisi - Hong Kong, ülkede görülen kuş gribinin yayılmasını önlemek amacıyla yaklaşık 1 milyon 200 bin kuşun ve kümes hayvanının yok edileceğini, Çin'den hayvan alımı- nın da durdurulacağım bildirdi. Çevre ve Gıda Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ye- rel gıda pazanndaki kü- mes hayvanlannın itla- fının pazar gününe ka- dar, ülke genelindeki çiftliklerdekilerin de iki hafta içinde tamamla- nacağı kaydedildi. Bakanlık, şu anki kuş gribi virüsünün, 1997 sonu ile 1998 başında 6 kişinin ölümüne ne- den olan virüsten fark- lı olduğunu ve insan sağlığı üzerinde etkisi bulunmadığını bildir- di. Ancak, virüsün de- ğişime uğrayıp insanla- n da etkileyecek duru- ma gelmesi olasıhğı da bulunuyor. Operasyonun ilk aşa- masında gıda piyasa- sındaki tavuklann yok edileceği kaydedilirken güvercin, bıldırcın, ör- dek ve kaz gibi diğer hayvanlann da yok edi- leceği belirtildi. Hızia ölûyoriar Bu önlemlerin acil biçimde alınmasına ne- den olan gelişmenin, tavuklann çok hızlı öl- meye başlamalan ol- duğu bildiriliyor. Çevre ve Gıda Ba- kanlığı'ndan LUi Yam, "Bir yok etme merke- zi oluşturulnıasını tar- üşmaya başlamalıvTz" dedi. Açıklamada, Çin'in de hükümetin yok et- me karanyla ilgili ola- rak bilgilendirildiği ve Hong Kong'a kümes hayvanı sevkıyatını durdurmasının isten- diği bildirildi. Açıkla- manın ardından. son birkaç günde 200 kü- mes hayvanının öldü- ğü Ta Sing pazarında hükümet yetkilileri yok etme uygulaması için harekete geçti. Çarşamba gününden beri 10 ayn yerde kuş gribi vakası görüldü- ğü belirtiliyor.