Catalog

13MART 2001 SALJ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER djshab@cumhuriyet.com.tr 11 Aliyev Ankara'da... Türkiye ve Azerbaycan, Şahdeniz doğalgazının Ceyhan'a getirilmesi anlaşmasını imzaladı Bakıiile eııerjkle ikhıci aşama Ankara>gelenAzerbaycanCumhurbaşkanıAnrtkabir'izi>areteöi.(Fotoğraf: AA) ANKARA(CnmhuriyetBürosu)-Tür- kiye ve Azerbaycan, Şahdeniz doğalga- zının Bakû-Ceyhan petrol boru hattına paralel bir hatla 2004 yılından itibaren Türkiye'ye taşınmasını öngören anlaş- mayı imzaladılar. Cumhurbaşkanı Ah- met Necdet Sezer ve Azerbaycan Cum- hurbaşkanı Haydar AByev'in huzurun- da hem hûkümetlararası anlaşma hem de alım-satım anlaşması imzalandı. Türki- ye ile Azerbaycan, Bakû-Ceyhan'dan sonra bu anlaşmayı da imzalayarak Do- ğu-Batı enerji koridonmu gerçekleştir- me konusunda çok önemli bir aşamayı daha yerine getirmiş oldular. Sezer, bu anlaşmanın ıkı ûlke arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirihTiesi açısından çok önemli olacağını kaydetti. Aliyev, Sezer'in daveti ûzerine 5 gün- lük resmi bir ziyaret için Türkiye'ye gel- di. SSCB'nin dağılmasının ardından ku- rulan ve kurulduğu günden bu yana Tür- kiye ile "özel ilişkiler'' oluşturan Ali- • Türkiye ile Azerbaycan, Bakû-Ceyhan'dan sonra doğalgaz anlaşmasını da imzalayarak Doğu-Batı enerji koridorunu gerçekleştirme konusunda çok önemli bir aşamayı daha yerine getirmiş oldular. . , yev'in ziyaretindeki en önemli gelişme iki ülkenin doğalgaz anlaşmasına imza atmalan oldu. Çankaya Köşkü'nde ya- pılan görüşmelerin ardından doğalgaz ile ılgili hükümetlerarası anlaşmaya ikı ül- kenin enerji bakanlan, alım-satım anlaş- masına ise BOTAŞ ve SOCAR genel müdürleri imza attılar. Sezer, imza töreninin ardından yaptı- ğı açıklamada, doğalgaz anlaşmalannın Doğu- Batı enerji koridorunun altyapı- sını oluşturacak diğer boru hattı tasan- lannın gerçekleştirilmesi yönünde yeni bir aşamayı başlatacağını da bildirdi. Aliyev de doğalgaz anlaşmasıyla ilgi- li olarak şunlan bildirdi: "Biz temeii at- ük,gelecekte Türldye'nin ihtiyacını kar- şılanması yönünde verikcek gaz için ye- ni bir boru hattmm inşa edflmesi gereid- yor. O zaman iki ülke arasmda daha bü- yûk ufuklar açıtar ve bu bizi birbirimize daha çok bağtar." En ucuz gaz Türkiye ve Azerbaycan çalışma grup- lannın bir süredir üzerinde çahştiklan do- ğalgaz anlaşmasına göre Azerbaycan'dan gaz alunı 2004 yılı sonunda 2 milyar metreküp olarak başlayacak. 2005 'te bu rakam 3 milyar metrekübe, 2006'ta da 5 milyar metrekübe çıkacak. Gelişme döneminden sonra alım miktan yıllık 6.6 milyar metrekübe ulaşacak ve bu alım 15 yıl sürecek. Azeri gazının fiya- tı ticari sır olması nedeniyle gizli tutu- lurkenyetkililer,BOTAŞ'ınbugüneka- dar Rusya ve lran ile yaptığı gaz alım an- laşmalan dikkate alındığında en düşük fıyat olduğunu kaydettiler. Doğalgaz boru hattı maliyetinin yak- laşık 2.5 milyar dolar olacağı kaydedi- liyor. Türkiye ile Azerbaycan'ın anlaş- masının ardından transit ülke konumun- daki Gürcistan'la da bir anlaşma imza- lanması gerekiyor. Anlaşmaya göre Azer- baycan, doğalgazı Türkiye sınınna ka- dar getirmekle sorumlu olacak. Türki- ye ise Gürcistan sınınndan Erzurum'a kadar uzanacak yaklaşık 250 kilometre uzunluğunda bir boru hattı döşeyecek. Bu hat, inşaatı devam eden tran doğal- gazının Türkiye'ye getirilmesi projesi çerçevesindekı Erzurum-Ankara hattı ile birleştirilecek. Şahdeniz projesinde BP- Amoco ile Statoil'in yüzde 25.5'er, SOCAR. Total- fınaelf ve tran şirketı OIEC'in yüzde 10'ar ve TPAO'nun yüzde 9 hissesi bu- lunuyor. Yugostavya'da devlet eroini7 • BELGRAD(AA)- Sırbistan gizli servisinin, gerektiğinde kullanılarak paraya dönüştürülmek üzere yanm ton eroin depoladığı ıddiası kaygı uyandırdı. Interpol'ün Sırp yetkilisi Marko Nikoviç'in Belgrad'daki Komersiyahıa Bankası'nda yanm tondan fazla eroinin gizli servis yetkililerince muhafaza edildiğinin açıklanmasından sonra, Batı Avrupa ülkeleri ve ABD'ye olası sevkıyat bakımından birçok ülke alarma geçti. Ankara'da BaKaatrattğif • ANKARA (Cumhuriyet) - Türkiye, Arnavut milıtanlarm şiddet faaliyetlerinin önlenmesine yönelik olarak Amavutluk'la da görüşüyor. Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Yığit Alpogan, dün Ankara'ya gelen Amavutluk Dışişleri Bakan Yardımcısı Pellumb Xhufi ile görüştü. AGÎT Dönem Başkanı Romanya'nın Dışişleri Bakanı Mircea Geoana'nın da yann Türkiye'ye geleceği bildirildi. Pbiochet geçici olarak serbest • SANTİAGO (AA) - Arjantın'de General Augusto Pinochet'nin göz hapsinde tutuklanması talimatını veren Yargıç Guzman, eski diktatörün kefalet karşılığında geçici olarak serbest kalmasını kararlaştırdı. Adli kaynaklar, Pinochet'nin 2 milyon peso (yaklaşık 3.400 dolar) kefalet karşılığında serbest kaldığını belirtirken, Yargıç Guzman'ın bu karan "görev icabı" verdiğini kaydettiler. ABDkazayta bombaladı:6 öta • WASHINGTON (AA)- ABDDeniz Kuvvetleri'ne ait bir uçak, Kuveyt'teki bir tatbikat sahası üzenndeki uçusu sırasında yanlışlıkla bomba atö, olayda 6 kişi öldü. Pentagon yetkililerin yaptığı açıklamada, ölenlerden çoğunun Amerikalı olduğu belirtilirken, lOkişinin de yaralandığı kaydedildi. Kazayla bomba atan F/A-18 Horaet tipi savaş uçağının, Körfez'de bulunan USS Truman uçak gemisinden havalandığı belirtildi. ABD Başkanı George Bush da, eğitim uçuşu sırasında Amerikan askerlerini kaybettiklerini söyledi. Hateml'nln Rusya günctemlnln merkezin! savunma ve Hazarın statüsü oluşturuyor... ABD endl$ell Iran-Rusya ortakbğı güçleniyor • tki ülkenin Türkiye'nin Bakû-Ceyhan planına karşı bir blok oluşturma isteğinde olduğu vurgulanıyor. DrçHaberierServisi-lran Cumhur- başkanı Muhanuned Hatemi, 4 gün- lük resmı ziyaret ıçın dün Rusya'ya gitti. Hatemi'nin Rusya ziyaretinin konusu ticaret ve teknik işbirliğini geliştirmek olarak açıklanırken ziya- rette askeri alandaki başlıklann görüş- melerin merkezine otunnası bekle- niyor. Hatemi'nin Rusya'nm askeri- sınai kompleksinden de sorumlu Baş- bakan Yardımcısı ttyaKlebanovtara- fmdan karşılanması da bu tezi destek- ler nitelikte bir gelişme oldu. KJeba- nov'un sorumluluk alanına dış aske- ri anlaşmalann yapılması da giriyor. ABD yönetımınin "gelişmeteri "alann" durumunda ızlediği belirti- liyor. Dün Rus basınında yayımlanan haberlerde de ABD Dışişleri Bakan- lığı'nın. "köktendinci örgûtleri ve uluslararası terörist gruplan destek- leyen bir ûlke De Moskova'nın ütşki- lerinin, Washington tarafindan kaygı fle karşdandığr yönünde, Hatemi'nin ziyareti öncesi yaptığı açıklamaya dikkat çekildi. Rusya kasım ayında, 1995 'te ABD ile imzalanan ve Tahran'a konvansi- yonel silah satışını engelleyen anlaş- manın geçersiz olduğunu ilan etmiş ve bundan 3 ay kadar sonra da Tah- ran ve Moskova askeri işbirliğini iler- letme niyetlerini açığa vurmuşlardı. Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, Savunma Bakanı Ah Şamhani ve Pet- rol Bakanı Bijan Namdar-Zanga- neh'in de içinde bulunduğu üst dü- zey siyasi, askeri ve ekonomik yet- kilileri kapsayan bir heyet ile dün Moskova'ya gelen ve ziyaretinin 4 gün sürmesi beklenen Muhammed Hatemi, ilk olarak Kremlin Sara- yı'nda, Devlet Başkanı Vladimir Pu- tin ile bir araya geldi. Putin, Hatemi ile görüşmesinin ar- dından gazetecilere yaptığı açıklama- da, tran'a silah satarken Rusya'nm, di- ğer ülkelere silah satışında uyması gereken kurallan belirleyen uluslara- rası anlaşmalara aykın davranmaya- cağmı belirtti. Putin, "tran'm kendi ûlkesinin savunma kapasitesini ve gü- venliğini güvence alünda turma ve bu kapsamda silah saün alma hakkmuı bulunduğunu" söyledi. İkı lıderin yaptıkları görüşmenin ardından imzaladıklan anlaşmanın, "ikfli ilişkikrde kuvvet kuüanmama ve iki ülkenin birbirierinin topraklanm bir diğcrine karşı saldırgan, yıkıcı ve bölücü amaçlaria kullandırtmama" taahhütlerini içerdiği bildiriliyor. Anlaşma, bir tarafın üçüncü bir ül- kenin saldınsına uğraması halinde, diğer ülkenin saldırgana askeri veya başka tür yardımlarda bulunmaması, sorunun BM Ana Sözleşmesı ve di- ğer uluslararası hukuk normlan çer- çevesinde çözülmesine katkı yapma- sı ilkesini de içeriyor. Hazar'da anlaşma yok Putin ve Hatemi'nin görüşmesinin ar- dından Hazar Denizi'nm statüsüne iliş- kin olarak yayımlanan ortak bildiride, iki ülkenin aralanndakı görüş aynlık- lannı gideremedikleri dikkat çekti. Bil- diride, "Hazar DenizTnin statüsü be- Krleninceve değin, iki ülke, bu denizi Kremfin'debir araya gelen tran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, birdiri anlaşmaya imza atü. Putin, tran'a silah satarken, uluslarararası kurallara aykın bir davranışın söz konusu olmadığını öne sürdü. (Fotoğraf: AP) böien herhangi bir smm resmen tam- mayacakör" ifadesine yer verildi ve kesin statünün, ancak 5 kıyıdaş ülke- nin imzaladığı bir anlaşmayla belirle- neceği kaydedildi. Bu ifadeler, iki ül- kenin statü konusundaki görüşlerinin yakınlaşmadığını ortaya koydu. Öte yandan iki ülkenin Türkiye'nin Bakû- Ceyhan planına karşı bir blok oluşturma isteğinde olduğu vurgulanı- yor. Hatemi'nin Başbakan MihaDKas- yanov ve Dışişleri Bakanı îgor tvanov ile görüşeceği, Moskova'daki temas- lannın ardından St. Petersburg ve Ta- taristan'ı ziyaret edeceğı belirtiliyor. tran Meclisi de dün, Rusya ile tek- nik işbirliğini öngören bir anlaşmayı imzaladı. NATO HtMAYESÎNDE İMZALANDI Sırbistan'ın güneyinde ateşkes Dış Haberler Servisi - Sırbistan'ın güneyin- de Sırp polisiyle çabşan Arnavut gerilla liderle- ri ve Belgrad yönetimi- nin, NATO'nun hima- yesinde ateşkes anlaş- ması imzaladıklan bil- dirildi. Amavut lider- lerin, anlaşmayı geril- lalann kalesi olarak bi- linen Konculj 'ta imza- ladıklan, törende NA- TO temsilcilerinin de hazır bulunduğu kay- dedildi. Kosova Banş Gücü (KFOR) Komu- tanı ttalyan General Carlo CabigRMu, Belg- rad yönetiminin de, Ko- sova'yı Sırbistan'dan ayıran sınır yakınlann- daki Merdare'de ateş- kes anlaşmasını imza- ladığmı söyledi. Makedonya-Kosova srnınnda ise durum ha- la gergin. Kosova'daki BM Geçici Misyonu (UNMİK) kaynaklan, Makedonya'nın Koso- va ile Blatse ve Globo- çitsa sınır geçitlerinı hâ- lâ kapalı tuttuğunu bil- diriyor. Sınır halen, sa- dece KFOR ile UN- MIK araçlanna açık du- rumda. Kosova'dan ge- len Makedon lar da ül- kelerine girebiliyor. 'Mûcadele sürecek' Stockholm'de bulu- nan Makedonya Dışiş- leri Bakanı Sırcan Ke- rim sınırda faaliyet gösteren silahlı kişile- rin etkisiz hale getiril- diklerini açıklarken, Makedonya'da eylem- lerde bulunan Arnavut militanlar silahlı mü- cadeleyi sürdürecekle- rini söylediler. Aduıı gizli tuttuklan bir bölgede faaliyetle- rini sürdüren militan- lardan Daja AB, Reuters muhabirine, Makedon- ya ve KFOR askerleri- nin bütün engelleme ca- balanna rağmen "çok iyi donammlan oldu- ğunu" söyledi. Araplardan Irak ve Filistin y e destek Dış Haberler Servisi - 27-28 Mart tarihlerinde Amman'da ya- pılacak Arap Birliği zirvesi önce- si hazırlık yapmak üzere önceki akşam Kahire'de toplanan Arap dı- şişleri bakanlan, IsraiFin Filis- tinlilere karşı savaş suçu işlediği- ni gösterecek kanıtlann toplan- masının BM'den istenmesini ka- rarlaştırdı. AFP'nin ele geçirdıği belgeye göre, dışişleri bakanlan bu konuda BM'ye baskı yapıl- masını tavsiye ettiler. Arap Birliği Genel Sekreteri tsmet Abdülmecid, ABD, Rusya ve AB ülkelerinin büyükelçilik- lerini Tel Aviv'den Kudüs'e taşı- malan halinde, bunun "feci so- nuçlanna" hazırlıklı olmalan ge- rektiğini de söyledi. Irak konusu- na da değinen Abdülmecid, Arap ulusunun Irak halkının çektiği acılara son veriknesi ve Irak'a, BM çerçevesi dışında düzenle- nen askeri operasyonlann durdu- rulması için de çaba sarf etmesi gerektiğini belirtti. Yayımlanan bildiride ise "Arap ülkeleri, BM Güvenlik Konsevi'ni, Filistin hal- kmı korumak amacıyla uluslara- rası bir gücün kuruhnası konusu- nu incelemek için derhal topian- maya çağuTyor" denildi. Azerbaycan ile 9 anlaşma SezerAzeri halkının yanındayız • Sezer ve Aliyev, 2 saat süren başbaşa görüşmelerinde Dağlık Karabağ banş sürecindeki son gelişmeleri ele aldılar. ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Ahyev'ın Ankara ziyareti sırasında Türkiye ile Azer- baycan arasında toplam 9 anlaşmaya imza atıldı. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Aliyev ile yaklaşık 2 saat başbaşa gö- rüştü. Dağlık Karabağ ba- nş sürecindekı gelışmele- rin ele alındığı görüşmede Aliyev'ın Pans ziyareti ve AGIT Minsk Gurubu'nun önerileri hakkında bilgi verdiği, Sezer'in de "Dost ve kardeş Azeri halkının kabuiedebileceği birçözü- mün biz de arkasjndâyız" dedığı öğrenıldı. Heyetlerarası görüşme- lenn ardından iki ülke ara- sında Şahdeniz Doğalga- zı'nın Türkiye'ye satişını konusunda hükümetlera- rası anlaşma ile gaz alım- satım anlaşmalan imza- landı. tki ülke yetkilileri aynca, maliye, kûltür ve adalet bakanlıklan arasın- da işbirliği protokolleri ile, vergi alanında ışbırhği pro- tokolü, Kars-Gence ve Gi- resun-Seki kardeş şehir an- laşmalanna imza koydular. Cumhurbaşkanı Sezer, heyetlerarası görüşmele- rin ardından yaptığı açık- lamada "Etnik sorunlar, böige halklarnun 21. yüz- yda uygun,özlenen gönen- ce ulaşmalanm engelle- mektedir. Uluslararası hu- kukantemdkuralkabulet- tiği, toprak bütünlüğüne saygıvesınırlannzorkul- lanüarak değiştirilemeye- cezfiği ilketeri Kafkasya'da açıkça çiğnenmiştir \eçiğ- nenmeve devam edilmek- tedir" dedi. Haydar Aliyev de ko- nuşmasında, Türkiye'nin genç Azerbaycan ıçın ör- nek oluşturduğunu belirtir- ken, Türkiye ile her konu- da hem fikır olduklannı ve Bakû-Ceyhan boru hat- tının inşasının bıran önce başlaması konusunda gö- rüşbırhğı ıçensınde olduk- lannı vurguladı 'Yanınızdayız' Geçen hafta Parıs'te Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac gözetimin- de Ermenistan De\ let Baş- kanı Robert Kocanan ile yaptığı görüşmeler hak- kında bılgı veren Aliyev, "Azeri halkının yanında- yız" dıyen Sezer'den tam destek aldı. Görüşmelerde, Ankara'nın Erivan yöne- timi ile ilişküeri norrnalleş- tirme politikası ele alımr- ken, Bakû'ye Azerbay- can'ın çıkarlannın mutla- ka gözehleceğı güv encesi venldi. Ermenistan'ın son dönemdekı asken faaliyet- len de görüşmelerde değer- lendirdı. Aliyev dünkü temaslan çerçevesinde Başbakan Bülent Ecevit ve Dışişleri Bakanı tsmail Cem'i de Camlı Köşk'te kabul etti. Aliyev'ın Gülhane As- keri Tıp Akademisi'nde sağlık kontrolünden geç- mesi bekleniyor. Aliyev bugün TBMM'de konuşa- cak. Ermenistan Toprak talebi için kampanya MOSKOVA (AA)-Er- menistan Devlet Başkan- lığı tnsan Haklan Komis- yonu Başkanı Paruir Hay- rikyan, Ermenistan'a ait olduğunu iddia ettiği böl- geleri Türkiye'ye ve Azer- baycan'a verdiği iddiasıy- la 1921 Kars Antlaşma- sı'nın iptalini talep etti. Ermenistan haber ajan- sı Armenpress'in dün ver- diği habere göre Hayrik- yan, antlaşmanın iptali için cuma günü bir kam- panya başlattığını ilan et- ti ve Ermenistan'daki tüm siyasi partilere de kam- panyayı birlikte yürütme çağnsı yapti. Habere göre Hayrikyan, siyasi partilere, 1921 yı- lında Bolşevik Rusya ve Türkiye arasmda imzala- nan Kars Antlaşması'nın iptal edilmesi için hep bir- likte kampanya başlatıl- ması çağnsında bulundu. Karslistede Hayrikyan, Ermenis- tan'a ait olduğunu iddia et- tıği Kars ve Ardahan ile Azerbaycan'ın Nahçıvan bölgesinin, bu antlaşma ile Ermenistan'ın elinden çıktiğını öne sürdü. Hay- rikyan, kampanya çerçe- vesinde ilk mitıngi 16 Mart'ta düzenleyeceğini belirtti. Hayrikyan. Erme- nistan' ın "müttefiki Rus- ya"nın da Kars Antlaş- ması'nın iptal edilmesi için başvurması gerekti- ğini savundu. Hayrikyan, Ermenistan'ın önceki Devlet Başkanı Levonter Petrosyan'ı da ıktıdan dö- neminde "anti-Ermenidış poUtika izlediği" gerekçe- siyle kınadı.