Catalog

1 ŞUBAT2001 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Cem: Yanatjcı fiüpler getiPHi • ANKARA (Cumhuriyet) - Türkiye, Birleşmiş Mületler Genel Sekreteri Kofı Annan'ın Kıbns Özel Temsilcisi Alvaro de Soto'ya "Görüşmelerin sürmesi için yaratıcı fikirler getirin, yeni bir formatta görüşebiliriz" mesajını verdi. De Soto ile önceki gün bir araya gelen Cem, "Genel Sekreter'in iyi niyet misyonundan vazgeçmiş değiliz. Ancak şu ana kadar yapılan görûşmeler, eşit ve adil bir kalıcı banşın sağlanması açısından gerekli parametrelerin oluşmasını sağîamamıştır" mesajını verdi. Cem, BM'nin "yeni ve yaratıcı fîkirlerle" gelmesini istediklerini anlattı. braH heNkoptenteri ateş açtı • GAZZE(AA)- Filistin polis kaynaklan tarafindan yapılan açıklamada, 50 yaşındaki bir Filistinli'nin Gazze Şeridi'ndeki Yahudi yerleşim yerlerinden Netzarim yakınlannda araba kullandığı sırada, Israil askerlerince açılan ateş sonucu öldüğü belirtüdi. öte yandan, Israil helikopterlerinın tartışmalı Şebaa Çiftlikleri'ne ateş açtığı bildinldi. Reuters muhabiri, Kfar Şuba suur kasabasıûzerindetsrair ',,' helikopterleri gördüğünü ve patlamalar duyduğunu söyledi. Kudüs'teki bir Israıllı asken yetkili de, helikopterlerin "bölgedeki şüpheli kışileri hedef aldığını" söyledi. açhk gnevleri AB gundeminde • BRÜKSEL(AA)- Avrupa Parlarnentosu Genel Kurulu'nun Brüksel'de başlayan kısa dönem toplantılan sırasında bazı parlamenterler, Tûrkıye'deki hapıshanelerde açlık grevleri olduğunu söyleyerek, Avrupa Parlarnentosu Başkanı Nıcole Fontaine'den, Ankara hükümeti bünyesinde girişimde bulunmasını ıstediler. Danımarkah sosyalist Pernille Frahm, Tûrkıye'deki mahkumlann büyük bir kısmının açlık grevi yaptığını vegelecek hafta ölümler olacağını ileri sûrdü. Kazaucuz atlatıMı • TOKYO (AA) - Japon Havayollan'na aıt bir yolcu uçağının, diğer bir uçağın hattına girmemek için aniden manevra yapması sonucu, ilk belirlemelere göre 25 yolcu yaralandı. tçinde 411 yolcuyla 16 kişilik mûrettebat bulunan Japon Havayollan'na ait 907 sefer sayılı Boeing 747 jumbojetin, kazadan ' sonra Haneda'ya güvenli bir şekilde geri döndüğunü söyledi. Yetkili, kazanın nedenının araştınldığını belirtti. VOffmn Türkçe yaynı sürecek • WASHINGTON(AA) - ABD hükümetinin bir kuruluşu olan Amerika'mn Sesi (VOA) radyosunun Türkçe Servisi, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın müdahalesiyle son dakikada kapatılmaktan kurtuldu. VOA Türkçe Servisi, 45 dakika olan günlük yayın süresi 15 dakikaya düşürülerek devam edecek. Aylardır süren mahkemenin son duruşmasmda, iki Libyalı sanıktan biri aklandı, diğeri suçlu bulundu Lockerbie'de LibyasuçlandıDış Habetier Servisi - Hollanda'da- ki eski ABD askeri üssünde 9 aydır süren tarihi Lockerbie davasında dün iki Libyalı sanıktan Abdülbassit EI Megrahi hüküm gıydi, El Emin Ha li- fe Fehime ise beraat etti. Mahkemenin gerekçeli karannda, sabotajın arkasın- da Libya'nın bulunduğu bildirildi. lskoç yasalannın uygulandığı dava- da, üç yargıç karan oybirliğiyle aldı. Megrahi, en az 20 yıl yatmak üzere yaşam boyu hapis cezasuıa çarptınlır- ken Fehime serbest bırakıldı. El Megrahi'nin temyize baş- vuracağı bildirildi. Davayı iz- leyen Libya televizyonu mu- habiri, El Megrahi'nin yasa- nın öngördüğü 14 günlük sü- re içinde temyize başvuraca- ğını iddia etn. El Megrahi'nin cezasını Iskoçya'daki Barlin- nie cezaevinde çekmesi bek- leniyor. Yargıçlar kurulunun gerek- çeli karannda, "Kanrtlardan yolaçıkılarak, sabotajm tasar- larunasu planlanması ve uy- gulanmasuun Libya kaynak- h olduğu sonucuna vanlmış- nr. Yargıçlann. facianın kay- nağmda Libya'nın bulundu- ğu konusunda hiçbir kusku- suyoktur'"denıldi. Pan-Am yolcu uçağının 12 yıl önce Iskoçya'nın Locker- bie kasabası ûzerinde düşü- rülmesi ve 11 'i Lockerbie hal- kından olmak üzere 270 kişi- nin ölümüyle sonuçlanan sa- botajla ilgili davada 85 du- ruşma yaçıldı ve 235 tanık dinlendi. Üç yargıcın her iki sanık için üç seçeneği bulu- nuyordu: "SuçhT, "Suçsuz" ya da "deffl yeterszüğinden da- vanın düşmesi". ABD ve tngiliz vatandaşla- n sabotajda öldüğünden, ABD ve lngiltere'nin samklar hak- kında hazırladığı tutuklama • Hollanda'da aylardır süren davada, El Megrahi en az 20 yıl hapis cezasına çarptırüırken Fehime beraat etti. müzekkereleriyle dava, Londra'nın Amsterdam'la anlaşması sonucu ta- rafsız 3. ülkede görüldü. BM'nin 1992'de Libya'ya yaptınmlarla devre- ye girmesi aşamasından sonra Camp Zeist'teki dava, hukuk tarihinde ilk ör- neği oluşturdu. "Bağunsız bir ülkenin toprağmda lskoç yasalanmn işlediğT Hollanda'daki davada, ilk kez bir ülke- nin hukuku, başka bir ülkede uygulan- dı. Lockerbie yüzünden, ABD ve Ingil- tere- îskoçya'nın düzenlediği tutukla- ma müzekkereleri nedeniyle sanıklan teslim etmesi için 10 yıl BM yaptınm- lan altında kalan Libya, sanıklan 20 ay önce teslim etme karan alınca ambar- go daaskıya ahnmıştı. 3 Mayıs 2000'de- Sabotajdan 12 yıl sonra karara bağlanan davada El Megrahi suçlu bunurken. Halife Fehime beraat etti. Lockerbie kurbanlannın yakmlan, karan sevinçle karşıladı. (Fotoğraflar: REUTERS AP) ki ilk duruşmada, uçağa bomba konul- masının, Suriye'nin de desteklediği te- rör örgütlerinin tezgâhı olduğu iddia edümişti. 259 kişi taşıyan uçak, Frankfurt'tan havalandıktan sonra aktarma için Lond- ra'nın Heathrovv Havalimanı'na inmiş- ti. Jet, 18.25'te New York'a doğru ha- valandıktan 38 dakika sonra, Locker- bie üzerindeyken bomba patladı. Bombanın Malta Adası'ndan, Lib- yalı ajanlar tarafından Frankfurt'a ak- tanldığı ileri sürüldü. Iran ts- lam Devnmi'nden (1979) son- ra lran Havayollan'na ait 200 kişi taşıyan uçağın ABD savaş uçaklannca düşürülmesiyle bağlanulı olarak misilleme ya- pıldığı savlan ortaya çıkmış- ü. El Megrahi, Libya Havayol- lan güvenlik şefi olarak çalı- şıyordu ve Libya isrihbarat ör- gütünde üst düzey yetkililer- den biriydi. 3 ifade Megra- hi 'nin suçlu bulunmasında ki- lit rol oynadı.Bombanın sanl- dığı giysilerin alındığı Mal- ta 'daki mağazanın sahibi, Meg- rahi 'yi tanıdı ve giysileri onun aldığını söyledi. Bombayıpat- latan MST-13 tipi zaman ayar- layıcısının üreticisi Zürihli işa- dâmı, El Megrahi'nin kendi- sinden çölde deneme yapmak ıçın MST-13 istediğini anlat- tı. CIA için de çalışan Libya- lı casus Abdülmecid Giaka, El Megrahi ve Fehime'yi Mal- ta Havaalanı'nda ellerinde Samsonite marka kahverengi bavulla gördüğünü söyledi. Bomba aynı tip birbavula kon- muştu. Öte yandan, El Megrahi'nin ömürboyu hapse mahkum edil- mesi kararlan ınternette ya- yımlandı. lskoç mahkemesinin basın servisinden yapılan açık- lamada. davayla ilgili kararla- nn aynntılannın "www.scot- courts.gov.uk/html/Locker- bie.htm" adlı adreste görüle- bileceği belirtildi. Dava bitti, yaptınm kavgası bitmedi ABD, ambargonun kaldınlması için Libya'nın tazminat ödemesi gerektiğini bildirdi Dış Habeıier Servisi- Hol- landa'da dün sonuçlanan Loc- kerbie davasının ardından Libya, BM Güvenlik Kon- seyi tarafından uygulanan yaptınmlann derhal kaldınl- masını isterken ABD önce Libya'nın olaydaki sorum- luluğunu kabul edip kurban- lann ailelerine tazminat öde- mesi gerektiğini bildirdi. Libya Dışişleri Bakanhğı Sözcüsü Hassuna El Çavuş, , Libya'nm karara saygı du- yacağını bildirdi. El Çavuş, Bm'nin uyguladığı ve askı- ya alınan yaptmmlann ise derhal kaldınlmasmı istedi. El Çavuş, ABD'nin Loc- kerbie sayfasım kapatıp Lib- ya'yla yeni bir başlangıç yap- masını umduğunu söyledi. ABD Başkanı George W. Bush, Washington'ın Lib- ya'ya sorumluluğunu kabul edip kurbanlann yakınlan- na tazminatödemesi için bas- kı yapmayı sürdüreceğini söyledi. Beyaz Saray'dan yapılan açddamada da karar ulusla- rarası adaletin bir zaferi ola- rak nitelendirilerek, BM yap- tınmlannın kurbanlara tazmi- nat ödenene kadar kaldınlma- yacağı bildirildi. Açıklamada, "ABD ve tn- gütere, mahkeme karannın tekbaşma BM'nin yapünm- lannm kakfarümasına vetme- yeceğini Libya'ya açıkça be- firtmişar" denildi. ABD Ada- let Bakan Yardımcısı Vekili Bob MuDen de davanın henüz kapanmadığını bildirdi. Londra tazminat istedi Ingiltere de Libya'nın so- rumluluğunu kabul ederek ölenlerin yakınlanna 700 milyon dolar tazminat öde- mesini istedi. Ölen ABD'lilerin aıleleri- nin sözcüsü Bert Ammer- man, kararm Libya'nm dev- let terörü uyguladığmın bir kanıtı olduğunu söyledi. Am- merman. "Lib\a lideri Mu- ammer Kaddafı birkorkak- tir, kendisi de ûlkesi de dün- yadan dışlanmaktadır. llma- nm Bush, Kaddafi'nüı dün- yanın dışlamaya devam ede- ceği bir lider olduğunu ilan eder" dedi. KOSOVA Mitroviça yine kanştı • Amavutlarla Sırplar arasmda çıkan çatışmalarda, iki ateş arasında kalan KFOR askerleri yaralandı. Dış Haberler Servisi - Kosova'nın Mitroviça kentinde, Amavutlarla Sırplar arasrndaki çahşmalan engellemeye çalışan Uluslararası Banş Gücü (KFOR) birliklerine bağlı askerlerden 15'i yaralandı. Olaylar, pazartesi günü Arnavutlarla Sırplar arasında yaşanan çatışmada, 2 Arnavut'un öhnesi üzerine patlak vermişti. El bombası atülar •__ Çatışmalann şiddetlenmesi üzerine bölgedeki KFOR birlikleri takviye edilmiş ve birlikler kenti bölen nehrin üzerindeki köprüde konuşlandınlmıştı. Ancak çatışmalar dün de şiddetlenerek devam etti. Sırplar ve Amavutlar, kenti ayıran nehrin iki yakasından birbirlerine el bombalan ve taşlar attılar. Olaylarda 15 KFOR askerinin de yaralandığı bildirildi. Mitroviça'yı bölen nehrin güneyinde Amavutlar, kuzeyinde de Sırplar yaşıyor. KFOR, çatışmalan önlemek için önceki gece sokağa çıkma yasağı ilan etmişti. Deprem bölgesuuk canb arama çahşmalan yavaşlarken yardım çalışmalan yûz binlerce evsiz ve yarah ûzerinde yoğunlaşmaya başladL Deprem bölgesinde kurulansahra mutfaklanndan nalkayiyecek dağrtıuyor. (Fotoğraf: REUTERS) Hindistan yaralaruu sartnaya çahşıyor Dış Haberler Servisi - Hindistan'ın Gucarat eyaletini geçen cuma günü sar- san ve ölü sayısınm 100 bini bulabi- leceği 7.9 büyüklüğündeki depremin ardından artk yardım çahşmalan yüz- binlerce evsiz ve yaralılar ûzerinde yoğunlaşmaya başladı. Ahmedabad'da, 55 yaşm- daki bir kadın 120 saat sonra yıkıntılann arasından kurta- nldı. Ancak, tonlarca beton arasmda sıkışıp kalan kadı- nın çıkanlabihîiesi için sağlık görev- lileri, kadımn bir koluyla iki bacağı- m kesmek zorunda kaldılar. Israil deprem bölgesinde, 170 kişilik bir ekiple sahra hastanesi kurdu. tki sah- ra hastanesi kuran Kızılhaç tonlarca yardım malzemesi de gönderdi. Dep- rem bölgesine uçaklarla yardım mal- zemeleri ve çadırlar gönderiliyor. Ku- rulan sahra mutfaklanyla halkm yi- yecek gereksinimi karşılanmaya ça- lışıhyor. Deprem bölgesinin geniş ol- ması nedeniyle küçük köylere yardım- lar henüz ulaşmıyor. Binlerce asker, • Depremden 120 saat sonra 55 yaşındaki bir kadın enkazdan sağ çıkanldı. enkaz altmdaki cesetleri toçluyor ve cesetler topluca yakılıyor. Ölü sayı- sıyla ilgili tartışmalar da sürüyor. Sa- vunma Bakanı Geogre Fernandes, ölü sayısınm 100 bini bulabileceği- ni tahrnin ettiğini söylemişti. Başba- kan AtalBehari Vacpayi, u Enkaz al- tmdaki bütün cesetler çıkanlmadan ölü sayısmı kesin olarak söykyeme- yiz" dedi. Içişleri Bakanı LJC Ad- vani de ölü sayısının beş rakamlı sa- yılara ulaştığmın kesin olduğunu, ancak bu sayıyı abartmamn halk ara- sında dehşet yaratacağını belirtti. Yabancı yardım ekipleriy- se, 50 bin sayısının gerçekçi bir sayı olduğunu, 100 bin ka- yıp olduğunu söylemek için henüz erken olduğunu bildir- diler. Pioneer gazetesinin manşetinde "100.000?" sayısı yer alrrken India Express gazetesinin manşetinde, "Dep- rem terörü 70.000ölü'denildi Buara- da, enkaz altmdan 12 bin ceset çıka- nldığı, ölü sayısının 25 bine çıkması- nm beklendiği bildirildi. Davanın kronolojisi Karar,faciadan 12 yü sonra alındı 21 Arahk 1988: Îskoç- ya'nın Lockerbie kasa- bası ûzerinde Amerikan Pan-Am havayollanna ait bir Boeing 747 yolcu uça- ğı havada mfilak etti. 270 yolcu ile ucağın düştüğü yerde 11 kişi öldü. 1990: Uçağm enka- zındabir ateşleme fîtili ve Semtex patlayıcı parçala- n bulundu. Soruşturma bundan sonra Libya'ya yönlendi. 13-14 Kasim 1991: Libya haberahna teşkila- tından Abdülbassit AB El Megrahi ve Emin Halife Fehime ABD ve Ingilte- re tarafından suçlandı. 27 KaSim: ABD ve lngiltere 2 Libyalı ajanın iadesini istedi. 21 Ocak 1992: BM'nin 731 sayılı karany- la bombalama kmandı, Libya'nın yürütülmekje olan uluslararası soruş- turmalara katkıda bulun- ması istendi. 3 Mart: Libya, zanlı- nın, kendisini suçlayan ül- keye iade edilemeyecegi gerekçesiyle konuyu Uluslararası Adalet Diva- m'na götürdü. 31 Mart: BM'nin 748 sayılı karanyla" Lib- ya'ya askeri ve hava am- bargosu uygulanmasına başlandı 1 Aralık 1993 BM yaptınmlara ilişkin yeni kararlar aldı. 27 Şubat 1998: Uluslararası Adalet Diva- m, Libya'nın başvurusu- nu incelemeyi kabul et- tiğini açıkladı. 18 EylÜI: Hollanda ile lngiltere arasında im- zalanan anlaşma uyann- ca, davanın bir lskoç mahkemesinde, ancak Hollanda'daki Camp Ze- ist'ta görülmesıne karar verildi. Böylece ilk kez bir ülkenin mahkeme he- yeti bir başka ülkeye yar- gılamak üzere gitti. 5 Nlsan 1999: Lib- yalı 2 zanlı, Hollanda'ya götürülmeden önce Trab- lus'ta BM makamlanna teslim edildi. Libya'ya yönelik yapnnmlar der- hal askıya almdı. 2 9 Eklm: 2 Libyalı zanlı. cinayet, komplo ve hava güvenliği yasasmı ihlal etmekle resmen suç- landı. 7 Arallk: 2 zanlı ilk kez Camp Zeist'taki ön celsede kamuoyu önüne çıkanldı. 8 Arallk: Mahkeme, açılış duruşmasını 3 Ma- yıs 2000'e erteledi. 3 Şubat 2000: 2 zanlı suçsuz olduklannı açıkladı. 3 MayiS: Saldından 11 yıl sonra dava yeniden başlarken savunma, sal- dında Filistinli radikal gruplann parmağı oldu- ğunu ileri sürdü. 8 Ocak 2001: Du- ruşmanm başlamasıyla, savunma yeni tanıklar çı- karmayı reddederken Şam yönetimi Filistinli gruplar ile ilgili olarak adli işbirliğine yanaşma- yacağını açıkladı. 1 0 Ocak: Savcıhk makamı, mahkeme he- yetinden 2 Libyalı zanlı- nın cinayetten suçlu bu- lunmasını ve verilmesi gereken müebbet hapis cezası karannın çıkarıl- masını talep etti. : 11 Ocak: Savunma son söz hakkında, Ah- med Cibril lıderliğinde- ki Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'ni sorumlu tut- tu. 18 Ocak: Savunma- nın söz hakkı sona erdik- ten sonra duruşmâ, ka- rar açıklanmak üzere 31 Ocak'a ertelendı. Duruşmanın başladığı Mayıs 2000'den bu yana iddia makamı mahkeme- ye 228 tanık çıkanrken yaklaşık 10 bin sayfalık tutanak mahkeme heye- tine teslim edildi. 300 bin kişinin yaşamı tehlikede Soğuktan 1 gecede HOAfgan öldü Dış Habeıier Servisi- Birleşmış Milletler (BM), Afganistan'm Herat kentinde bir gecede soğuktan 110 Afganın öldüğünü bildirdi. BM'nin Afganistan'daki koordinasyon bürosundan yapılan açıklamada, ölenlerin, ülkedeki savaş ve kuraklık yüzünden yerlerinden edilmiş Afganlar olduğu belirtildi ve bu konumda bulunan 300 binin ûzerinde insanın hâlâ tehlike altmda olduğu vurgulandı. Afganistan'da yanm milyona yakm insan, 2000 yılının ortalanndan beri süren kuraklık ve Taleban ile muhalefet arasmda devam eden savaş nedeniyle göçe zorlanmıştı. Ülkenin batısmda bulunan Herat kentindeki sıcakljgm pazartesi gecesi eksi 25 dereceye düştüğü ve soğuktan ölenlerin çoğunun kadın. çocuk ve yaşlılar olduğu bildirildi. Açıklamada, yardım görevlilerinin, araçlann motorlannın donması yüzünden kamplara ulaşamadığı belirtildi. Ölümlerin meydana geldiği Herat kenti dışında kurulan 6 kampta, yerlerinden edilmiş 80 bin Afgan'm yaşadığı ve kampa her gün 300-500 kadar yeni katılımın olduğu kaydedildi. Mülteci sayısı arüyor Kuraklığm devam ettiği yörede mülteci kampına gelenlerin sayısının artması bekleniyor. Bu kamplardaki koşullann çok kötü olduğu ve yeterli miktarda çadır, battaniye ve yakıt bulunmadığı belirtiliyor. Afganistan'daki koşnllar nedeniyle BM Afganistan Koordinatörü Eric de Mui 3.5 milyon dolar miktannda yarJım talep etmiş. ancak yalnızca 200 bin dolırlık ^ardım garanti edilrrişti. Yardım talebinin, yiyecek maddelerini kapsamadığı, sadece battaniye gibi soğuğı karşı acil ihtiyaçlan karşılamaya yönelik olduğu belirtiliyor. BM'nin 2001 yılındt Afganistan'a yardımıçin tasarladığı mikjtann K Taleban'ın yıllık bütçesinden daha faza olduğu söylenıyor.