Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 16OCAK2001SAI
10 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr
KAVŞAK
OZGEN ACAR
Putin: Önce Ulusal Çıkarlar
Leningrad KGB Casusluk Okulu mezunu,
karatede siyah kuşak sahibi Albay Vladimir
V. Putin (48), Rusya Devlet Başkanlığı'nda
bir yılını henüz doldumnadı.
Iç sorunlarla uğraşıp koltuğuna ısındıkça dı-
şanya da açılmayı ihmal etmeyen Putin, uzun
yıllardan sonra Küba'ya giden Moskovalı ilk
lideroldu. Sovyetler Birliği'nin dağılması ıle Ha-
vana-Moskova ilişkileri çökmüştü. Washing-
ton'un ekonomikablukasından daha çok Sov-
yetler'in adadan çekilmesınin Küba'yı olum-
suz etkilemesini Fidel Castro,
"Güneş, ufuktayeniden gözük-
medi" sözleri ile yorumlamıştı.
Castro'nun, Sovyetter'eolan 11
mityar dolariık borcunun silinme-
si isteğını bile bile Putin, Kü-
ba'ya neden grtti?
Putin'in yanıtı şöyle: "Bağ-
lantımızın kökenindeki siyasal
temel kaybolunca ılişkilerimi-
zin bozulduğu söyleniyor. Bu
doğru değildir. Küba'nın, dün-
yada, Latin Amerika'da bizim 1
numaralı geleneksel ortağımız
oiduğunu yineliyorum." Putin
için bu ziyaretin getinsi, eski
dostlann yeniden kazanıiması
açısından yalnızca bir sımgey-
di. Putin, Saddam Hüseyin'ın Irak'ınauygu-
lanan hava ambargosunu detdi, ilk uçuşu ger-
çekleştirerek bir hava koridoru açtı. Bu kori-
dor daha sonra, Türkiye de dahil, pek çok ül-
ketarafından kullanıldı. Kasımayında Israil Baş-
bakanı Ehud Barak'ı telefonla arayıp banşa
katkısını ıstedı. Konuşma sırasında Filistinli lı-
der Yaser Arafat yanındaydı. Böylece Putin,
casuslukgünlerinden dolayı çok lyi bildiği Or-
tadoğu'da "Bölgede artık biz de vanz" diyor-
du. Uzun yıllardır dıyalog kopukluğu yaşanan
Çin Seddi'nden sarkarak Beijıng ıle dostluk
ilişkiterini güçlendirmeyeyöneldi. Gürcistandı-
şında Ermenistan, Azerbaycan, Türkrnenis-
tan'layakınlaşma girişimlerinde önenrcli ödün-
ler elde etti.
Geteneksel nüfuz bölgesi Balkanlar'da Ko-
sova konusunda daha etkin bayrak göster-
di. ingiltere Başbakanı Tony Blair ile beş kar-
şılıklı ziyaret gerçekleştirdi. Çok lyı olduğu
söylenen Almancası ile Alman Başbakanı
Gerhard Schröder'i ağıriadı. Batı ilişkilerin-
de ABD'den daha çok, Avrupa'ya önem ver-
diğinı gösterdi. Putin, yeni yrt He-
tisinde "Rusya, aıtok impara-
tortuk ihtiraslannı terk etmeli,
ulusal çıkarlar doğrultusunda
hareket etmelidir. Çıkarianmı-
zı makul ve tutarfı bir bıçimde
tanımlayıpsavunacağız" dedi.
Rusya'nın çıkariannın tanım-
lanması henüz tam yapılmadı-
ğı için bu sözter, Rusya'ya kom-
şu bazı ülketerde merakve kay-
gı uyandırdı. Ankarabektevegör
siyasası ızlerken, bu sözterTürk
medyasının dikkatınden kaçtı.
Putin'in simgesel ziyaretleri,
dış sıyasanın restorasyonuna
ilişkin girişimlen, Moskova'nın
dünyadaki etkinliğini arttırma-
ya yönelişinin bir göstergesi olarak algılanı-
yor. Sovyetler'in dağılmasından sonra kuru-
lan yeni cumhuriyetler için ABD'nin gorev-
lendirdiği büyükelçi Stephen Sestanovich,
"Rusya'nın ulusal çıkariannı tanımlaması ile
henüz belirsiztiğin daha fazla, alarm duru-
munun daha az olduğu bir dönûm noktası-
nın varlığını düşünüyorum" diyor.
Putin Rusya'nın gururunu güçlendirdikçe,
bölgede ilgili siyasal meteorolojik raporiarda
havalann soğuma eğilimi göstereceği bek-
lentisı var.
General Aliyev'den Albay Putin'e ödün
Rusya'nın, SSCB zamanında cumhuriyet-
ler arasında yapılan ekonomik ve üretim iş-
bölümünden; altın, petrol, doğalgaz, ma-
denler ile önemli tanmsal kaynaklardan yok-
sun kalması, bugün içinde bulunduğu eko-
nomik bunalımın temel nedenlerinden biri.
Geleneksel ilişkilerden yararlanmak ama-
cını güden Putin, önemli yankı uyandıran ilk
dış gezisini yaptığt Türkmenistan'da doğal-
gaz konusunda kopardığı ödünlerın benze-
rini, geçen hafta Bakû'ya yaptığı resmi ziya-
rette de elde etti.
Başlangıçta "zamansız" diye düşündüğü
Bakû ziyaretınde, Leningrad KGB Casusluk
Ankara-Moskova
bunalım ortakhğı
Okulu 1949 mezunu General Haydar ASvev'e,
okul arşıvinden çıkarttığı diplomasını verme-
si "medyatik" bir olay oldu. Putin'in Bakû'dan
aynlırken söylediği "yahşi değil, çokyahşi"
demesi anlamlrydı.
Ziyarette Bakû-Tiflis-Ceyhan boru hattın-
dan daha çok Hazar Denizi'nin, kıyı ülkeler
arasında sınıriannın çizimi ve petrol ile do-
ğalgaz yataklannın paylaşımı konusu ön plan-
daydı. Hazar Denizi'nde sınırlar, 1970'te
SSCB ile Iran arasında bir anlaşma ile belir-
lenmişti. Ancak şimdi Hazar*ın beş kıyı ülke-
si (Rusya, Azerbaycan, Iran, Türkrnenistan
ve Kazakistan) var, sınırlar ise belirsiz. Genç
Albay Putin'in, kurt Ge-
neral Aliyev'den Hazar'm
paylaşımında önemli
ödünler kopardığı anla-
şılıyor.
Türkmenbaşı Sapar-
d NiAnkara ile Moskova, ''eko-
nomik bunalımlar" konusun-
da kader bıriıği içinde! önce-
ki yıl, önemli bir ekonomik
bunalım geçtren Rusya. kom-
şu Türkiye'yı olumsuz etkile-
di. Akdeniz'in sıcak sulanna
turizmleulaşan Ruslar Türki-
ye'ye getemez oldu, bavul ti-
careti yapan esnaf dükkân-
larının kepenklennı indirdi,
Rusya'ya dışsatım önemli öl-
çüde düştü.
Bu kez kasım ayında ban-
kacthk sektörunün ateşledi-
ği Istanbul Borsası'ndaki çö-
küş, Rus Borsası'nı sarstı. ilk
kez Türk Borsası ülke dışın-
da, olumsuz da olsa, önem-
li bir etkilenme yarattı. "Rus
Borsası bir sünger gibidir.
Kötû haberlen emer, iyileri-
nealdirmaz" biçimındekiyar-
gt, istanbul çıkjşli haberterden
sonra bir kez daha doğru-
landı. Rus Borsası, bunalt-
mm kaynağı Istanbul'a kıyas-
la daha kötü etkılendi. Istan-
bul'da düşüş oranı yözde 10
iken Moskova'da 15 oldu.
Bu arada Paris Kulübö'ne
48 milyar dolarlık borcunu
ödemede Moskova yavaş-
tan alıyor. "ödemeyeceğfz
demiyoruz. Ödeyeceğiz, an-
cak bu paraya şimdi ülke
içinde daha çok gereksinimi-
miz var" biçimındeki yanıtlar,
Batılı alacaklılan düşündürü-
yor. Moskova'nın bu ay 1.5
milyar dolar borç ödemesi
gerekiyordu.
ş
murad Niyazov'un çag-
nlısı olarak, Hazar Deni-
zi'nin paylaşımı için kıyı
ülketenn devlet başkan-
lan beşli dorukta şubat
sonu ya da martta Aşka-
batta buluşacaklar. Pu-
tin, Azen Parlamento-
su'nda yaptığı konuş-
mada cağrtyı destekle-
diğini açıkladı. Iran da
toplantıya katılacağını
bildirdi. Şubat içinde dı-
şışleri bakan yardımcıla-
rı Tahran'da buluşup
beşli doruk toplantısını
hazırlayacak. Beşli do-
ruk, Hazar petrol ve do-
ğalgazının Ceyhan'a
ulaşması açısından da
önemli bir dönüm nok-
tası olacak.
Moskova-Tahran silah flörtü
Dış ticaret açıklannı azaltmak ve ekono-
miye yeni girdiler sağlamak amacıyla Putin,
can simidi olarak silah sanayiine sanlıyor. Ge-
çen yıl yalnız 3-4 milyar dolarlık silah satışı
yapan Rusya, "on yıllık birplanlama" ile si-
lah sanayii girditerini arttırmayı amaçlryor. He-
def, yüzde 30 kapasite ile çalışan 300 silah
fabrikasının üretimini arttınp yeni pazariar bul-
mak. Rusya'da silah sanayiinden sorumlu
bakanlığın başına getirilen Ifya Klebanov ise
iddialı. Yeni kurulacak holdingler ile hedefe
ulaşmayı öngörüyor.
Türkiye'ye başta helikopter ile çeşitli silah-
iar öneren Moskova, Kıbns Rum Yönetımi'ne
pazartadığı ve Girit Adası'nda konuşlandın-
lan S-300 füzelerinin denemelerini yaparak
personelı de eğitıyor. Rus Savunma Bakanı
Igor Sergeyev, ABD'nin ekonomik yaptınm-
lar uyguladığı Tahran'ı aralık sonunda ziya-
ret etti. Moskova'nın, kimyasal kitlesel silah-
lar, balıstikfüzeter üretimı için çalışan Tahran'a
yalnız silah değil, teknoloji transfen de sağ-
ladığı bildiriliyor. ABD Elçısi Sostonovich,
silahlanma işbirliği hakkındaki bir soruyu şöy-
le yanıtladı: "Iran-Rus yakınlaşması, Tah-
ran'ın kitle imha silahlannı geliştirmesine,
balistik füzeyeteneğini kolaylaştınp askeriye-
teneklehniarttırarak bölgede istikrarstzlıkya-
ratmasına, Iran'ın uluslararası teröre deste-
ğinı güçlendirmesine katkıda bulunacak ise
bundan kaygı duyanz."
Amerıkalı diplomatın kaygısına karşılık
yeni ABD Başkan Yardımcısı Dick Chen-
ney'in petrol lobisinin istemi doğrultusun-
da Iran ile ilişki kuruhnası önerisi ise ilginç
bir çelişki yaratryor.
Elmek: oacar@superonline.com Fax: 0312.468 15 79
Ölü sayısı 400y
ü aşarken yetkililer Kolombiya 'dan 3 bin tabut istedi
Enkaz kakfarma ve kurtarma çalışmalannın devam ettiğj bölgeye uluslararası toplumdan
yapılan yardımlar da surüyor. l ç günlük yas ilan edilen ülkede. depremde yakmlannı
kavbedenlerin ise hiçbir tsseUisi yok. (Fotögraf: REUTERS AP)
Salvador yas tutuyor
• Santa Tecla'da evi
toprak altında kalan
22 yaşındaki Sergio
Armando
Moreno'nun 30 saat
sonra sağ olarak
enkaz altından
çıkarılması, kurtarma
ekiplerini
umutlandırdı.
Japon sismolog, 20 yıl içinde yapılabileceğini öne surdu
'Deprem tahmini hayal değil'
DışHaberierServisi-Orta
Amerika'yı vuran deprem-
den en çok etkilenen El Sal-
vador'da ölü sayısı 500'ü aş-
tı. Enkaz altında kalanlanlar-
dan umut kesümeye başlarken yetki-
liler, Kolombiya "dan acil olarak 3 bin
tabut istedi. Hükümet ülkede üç gün-
lük yas ilan etti. Şiddetli depremde,
kaybolanlann sayısının 4 binden
fazla olduğu tahmin ediliyor.
Polis, 1117 kişinin yaralandığı dep-
remde 11 bin 57 kişinin kurtanldığı-
nı açıkladı. Polis aynca 7 bin 934 evin
TOKYO (AA) - Büim adamlannın, 10 ila
20 yılda hava tahmini yapar gibi deprem
tahmini yapar hale gelebilecekleri öne
sûrüldü. Tokyo'da basın toplantısı yapan
Japon sismolog Profesör Naoşi Hirata,
"Bugün depremleri tahmin edemiyonız,
ama 10-20 yü sonra meteorolojik tahmin
yapar gibi deprem tahmini
yapabüeceğiz" dedi. Bilim adamlannın
depremlenn nedenleri ve oluş şekillerini
bildiklerini belirten Hirata, Kobe
depreminin 6. yıldönümü dolayısıyla
düzenlediği basın toplantısmda,
"Depremkrin ohış sürecini, karmaşık
vapısuu ve yerini önceden söyteyecek
durumda depOz, ama en geç 20 yü sonra
bunu da yapabüeceğünizi samyorum"
dedi. Kobe'de 17 Ocak 1995'te meydana
gelen depremde 6 binden fazla kışi
ölmüştü.
tamamen yıkıldığını, 16 bin 890 evin
ise hasar gördüğünü açıkladı.
Kurtarma ekiplerinden alınan bil-
giye göre, başkent San Salvador'un
güneybatısındaki Comasagua bölge-
sinde yaklaşık 3 bin kişi enkaz al-
tında kaldı. Comasagua'nınhemen
hemen haritadan silindiğini belirten
yetkililere göre, kurtarma ekipleri el-
verişsiz ulaşım koşullan nedeniyle
bölgeye gidetniyor. Bölgeye helikop-
terle yardım ekibi gönderilmeye ça-
lışılacak. Başkentinl2kilometreya-
kuundaki Santa Tecla bölgesinde de
bir tepenin eteklerine inşaedilmiş 300
kadar evin toprak kayması nedeniy-
le toprak altında kaldığı ve bölgede
yaklaşık 1.200 kişinin kayıp olduğu
dı.
kaydedildi.
El Salvador'u vuran depn-
min üzerınden 30 saat geçtü-
ten sonra, depremden en ça
etkilenen bölgelerden Sanı
Tecla'da birkışırun enkazın a-
ûndan sağ çıkanlması, üzüı-
tüler arasında bir sevinç öy
küsü yaşanmasıru sağladı.
Kurtuluş dyküsfl
Başkent yakınlarındak
Santa Tecla'da evi toprak al
tında kalan 22 yaşındaki Ser
gio Armando Moreno, üze
rine düşme tehlikesi olan ton
larca ağırlıktaki beton ve top
rağm kaldınlmasıyla yardın
ekipleri tarafından kurtanl
Yardım yağıyor
Dışişleri bakanlıklan arasında siyasi danışma mekanizması kuruluyor
Pakistan la işbirliği artıyor
tsmafl Cem, Pakistanh meslektaşı Abdul Sattar'la bir araya gekH (Fotoğraf: AP)
Türkiye ve Kuzey Kore
yakudaşma sürecinde
PEKİN (AA) - Türkiye ve Kuzey Ko-
re Cumhuriyeti dışişleri bakanlıklan ara-
sında, iki ülkcnin birbirlerini tanıma ni-
yetlerini beyan eden bir mutabakat zap-
tı imzalandı. Çin'in başkentı Pekın'deki
Türkiye Büyükelçiliği'nden yapılan açık-
lamada, dışişleribakanhklannın ilgili ge-
nel müdürleri arasında dün büyükelçı-
likte bir görüşme yapıldığı belırtıldı.
Görüşme sonucunda, iki Kore arasın-
dakı ilişkılerde sağlanan yakınlaşma sü-
recınin bölgedekı banş ve istikrar orta-
mına katkıda bulunacağını vurgulayan
taraflar, Türkiye ve Kuzey Kore Cum-
hunyeti arasındaki ilişkilerin normalleş-
tinlmesi, iki ülkenın birbirlenni tanı-
ması, diplomatik ılışki kurması ve kar-
şılıklı büyükelçi ataması konulannda
niyetlennı beyan eden bir mutabakat
zaptı imzaladılar.
Dış Haberler Servisi- tkı gün-
lük bir resmı ziyaret ıçn Pakis-
tan'a gıden Dışişlen Bakanı ts-
mail Cem'm, başkent tslama-
bad'dakı temaslan sırasında iki
ülke arasındaki ılişkilerle böl-
gesel ve uluslararası konular ele
alınıyor.
Pakistan Dışişleri Bakanı Ab-
dul Sattar'm davetlisi olarak bu
ülkeye gıden Cem ve beraberin-
deki heyetin önceki akşam geç
saatlerde gittiğı Islamabad'dan
bugün aynlmalan bekleniyor.
Ziyaret çerçevesinde Cem ve
Sattar, dışişleri bakanlıklan ara-
smda düzenli siyasi danışma me-
kanizması kurulmasına ilişkin
bir muhtıra imzaladılar. Cem'le
yaptığı görüşmenin ardından ba-
sına açıklama yapan Dışişleri
Bakanı Sattar, "Hem siyasi hem
de ekonomik olarak uluslarara-
sı alanlarda ifişkilerimizi yoğun-
lasanyoruz* dedi.
Dışişleri Bakanı Cem'in Isla-
mabad'daki temaslan sırasında,
Keşmir sorununa banşçı çözüm
bulunması konusunda Pakis-
tan' ın çabalanna destek verdiği
bildirildi.
Pakistan Cumhurbaşkanı Re-
fikTarar ve Başyöneticı Pervez
Müşerref tarafindan kabul edi-
lecek olan Cem'in, Türk ve Pa-
kistanh işadamlanyla bir top-
lantı yapması da öngörülüyor.
El Salvador'a uluslararası toplum-
dan yapılan yardımlar devam edi-
yor. îngiltere, Tayvan, Jspanya, Fran-
sa ve Türkiye'nin yaru sıra El Sal-
vador'a en yakın ülkelerden Meksi-
ka da yardım malzemesi, kurtarma
köpekleri ve felaketler konu-
sunda uzmanlaşmış askeri
personelle birlikte 5 adet C-
130 tipuıdekı uçağı bölgeye
gönderdi.
ABD ise kurtarma köpek-
leriyle çadır yapımuıda kul-
lanılan muşamba, su, tıbbi
malzeme ve battaniyelerdeı
oluşan yaklaşık 11 tondaı
fazla yardım gönderdi. Dep-
remde 6 kişinin öldüğü kom-
şu ülke Guatemala da El Sal-
vador'daki depremzedelere
yardım gönderildiğini bildir-
di. Guatemala önceki günden
beri El Salvador" un enerji ih-
tiyacının yüzde 40'ını karşı-
hyor.
Almanya ise felaket bölge-
sine 15 kurtarma uzrnanı, ara-
ma köpeklen ve taşınabilır su
antma tesisı göndenyor. İngil-
tere hükümetı Kızılhaç'a dep-
remde kullanılnıası için 150
bin dolar taahhüt ederken di-
ğer maddi bağışlann ise 50
bin dolara ulaştığı bildiriliyor.
Panama'da da depremzedele-
re yardım için bankalarda özel
hesaplar açıldı.
Hollanda, El Salvador'a
maddı yardım yapıyor. Hükü-
metin aldığı karar çerçevesin-
de, yardım malzemelennı ta-
şıyan bu uçağı bugün El Sal-
vador'a gönderecek olan Hol-
landa hükümeti, bu yardımm
yanı sıra ilk aşamada 600 bin
(170 milyar TL), Hollanda Kı-
zılhaç Teşkilatı da 500 bin flo-
rin (140 milyar TL) tutannda
maddi yardım kararı aldı.
Bu arada, ingiltere Ulusla-
rarası Kalkınma Bakanı Ge-
orgeFoulkes, El Salvador'da-
kı deprem felaketi için 900
bin dolar (yaklaşık 605 mil-
yar TL) bağışladıklannı söy-
ledi.
Borsada"saniye"endeksi.