Catalog

5 ŞUBAT 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET EKONOMÎ / SAYFA ekonomi(â cumhuriyet.com.tr 13 Tansaşiçin gorüşmeter • lZMtR(AA)-Tansaş'ın yûzde 29'luk A grubu hisselerinin Garantı Bankası'na satışının Izmir 4. Idare Mahkemesı tarafindan iptal edilmesi üzerine, taraflar bir araya geldi. Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Piriştina'nın odasında yapılan ve yaklaşık 1.5 saat süren görüşmeden sonra banka yetkilileri, "Sansasyon yapmak istemiyoruz" diyerek, gazetecilerin sorulannı yanıtlamadı. Banka yetkililerinin aynlmasından sonra Piriştina, göriişmede bulunan belediye yetkilileri ile toplantiya devam etti. Urdu, POAŞ içfeı duyarü olmaT • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk-Iş Genel Başkanı Bayram Meral, Kıbns çıkarması sırasında Tûrkiye'ye uygulanan petrol ambargosunu anımsatarak, "Ordumuz POAŞ'ın özelleştınlmesi konusunda duyariı olmalı" dedi. PTT, THY, POAŞ gibi kuruluşlann ülkenın can damarlan olduğunu kaydeden Meral, özelleştirrae adı altında yağma ve talan yapıldığını belirterek siyasÜerin tutumuna tepki gösterdı. Meral, "Munalefetteyken yağmaya, talana karşı olduğunu söyleyenler, koltuğu ele geçirince bugûn çark etti. Ülkenm önemli kuruluşlannı çantaya koydu ve pazara çıkardı" diyerek, Başbakan Ecevit'i eleştirdi. KOBher Avrapa yofenda • İSTANBUL(AA)- Avrupa Birliği'nin, KOBI'lerin uluslararası açılımlanru sağlamak ve çeşitli alanlarda işbirliği ımkânlannı artırmak amacıyla düzenlediği "Europartner NRW 2000" prograrrunın Türkiye'deki organizasyonu, tktisadi Kalkınma Vakfi (ÎKV) tarafindan yapılacak. 30-31 Mart'taki programa, 35tf; ülkeden binin üzerinde - KOBI katılacak. Tammsal kpedf faizteri düştû • ANKARA (ANKA)- Ziraat Bankası, tanmsal araç ve gereç kredileri ile çiftçi ihtiyaç kredilerinin faizlerini düşürdü. Ziraat Bankası, stand-by arüaşması çerçevesinde düzenlenen niyet mektubunda yer alan hükümler gereğince, tanmsal kredilere uyguladığı faiz oranlannı, Hazine tarafindan belirlenen gösterge faiz oranma göre belirliyor. Yapılan açıklamada, ocak ayı gösterge faiz oranınm yûzde 10327, şubal ayı gösterge faiz oranının yüzde 68.44 olduğu ifade edildi. Vergibeyanı günlük büttende • ANKARA (AA)- Sermaye Piyasası Kurulu, şirketlerin 4369 sayılı yasa uyannca alınan geçici vergi için vergi dairelerine sunduklan mali tablolann kamuya duyurulma biçimine açıklık getirdi. Açıklamada, borsada işlem gören şirketlerle, bisseleri borsada işlem görsün, görmesin, tüm aracı kuruluşlann vergi dairelerine sunduklan mali tablolannın ÎMKB günlük bülteninde kamuya duyurulacağı belirtildi. SPK, aynı uyannm, yatrnm fonu katılma belgelerinin alınıp satıldığı tüm şubelerinde, yatınmcılann bilgisine sunulmak üzere hazır bulundurulmasına karar verildığıni bildirdi. Düzeltme Sayfamızda önceki gün ya- yımlanan 'BP - Amoco bir- leşmesine ref başlığıyla ya- yımlanan, ABD Federal Ti- caret Komisyonu'nun rekabe- ti bozacağı gerekçesi ile BP veAmoco'nun birleşmesine ret karan verdiği yönündeki haber yanlış olup, doğrusu şöyie olacaktır FederaJ Ti- caret Komisyonu, 1 Ocak 1999 tarihinde birleşme işle- mini gerçekleştirmiş BP Arno- co'nun, Atlantic Richfield Company (ARCO) şirketi ile yapmayı ptanladığı birteşme- sine ret karan vermiştir. BP Amoco önceki gün konu hak- kındaki görüşlerini mah- kemede savunacaklarını basına açıklamıştır. THD, GSM şirketlerini hâkim durumu kötüye kullandıklan gerekçesiyle şikâyet etti Cep Rekabet Rurıılu'nda• Tüketici Haklan Derneği, Turkcell ve Telsim'in cep telefonlanndan aynı miktarda sabit ücret aldıklanna dikkat ; çekerek bunun 'rekabet etmeyip açık ya da gizli olarak anlaştıklarını ve uyum içerisinde £v~ bulunduklannı' gösterdiğine dikkat çekti. '"'* ANKARA (CumhuriyetBüro- su)- Cep telefonlanndan haksız bir şekilde alınan "sabit ücrederin" kaldınlması için başlatüan gıri- şimler sürürken Turkcell ve Tel- sim rekabete aykın uygulamala- n, uyumlu anlaşma içinde olduk- lan ve hâkim durumu kötüye kul- landıklan gerekçesiyle Rekabet Kurulu'na şikâyet edildiler. Tüketici Haklan Derneği (THD), Turkcell ve Telsim'in cep telefonlanndan aynı miktarda sa- bit ücret aldıklanna dikkat çeke- rek bunun 'rekabet eüneyip açık yada gizti olarak suuaş&klanııı ve uyum içerisinde bulunduklannı' gösterdiğine dikkat çekti. Ulaşnrma Bakanı Enis Öksüz, dün Bakanlar Kurulu çıkışmda sorular üzerine, cep telefonu üc- retlerinin nisan ayında yapılacak ihalelerle düşeceğıni söyledi. Ök- Her ayın birinci günü telefonların kapatılması oneriliyor Tüketiciden eyleme destek Ekoaomi Servisi - Tûketıciler Derne- ği'nin (TÜDER)öncülüğünde başlatüan "Bâr gûn sus ki her zaman konuşabâe- sin" kampanyasma binlerce tüketiciden destek geldiği belirtildi. TÜDER Başkanı En^ıBa^mm, bin- lerce yurttaşın, Turkcell ve Telsim şirket- lerine dava açmak için aramalan nede- niyle demeğin telefonlarmm kılıtlendiğini be- lırterek-Türkhe'deikdefakiÖesdbirtükctid hareketiolnştmmustıu" diye konuştu. Başa- ran, örnek olması için açnğı Turkcell aley- hindeki dava sonuçlanmcaya kadar mah- kemelerde oluşabilecek yığılmalan önle- mek için tüketicileri beklemeye çağırdı. Başaran, "24 Martta başlavacak davanm birkaç ay içinde somıçlanmasını bekKyo- nız. Bunun ardından. 83 mihon aboneye ÖDerikrimizdoğrultusundamahkenıeleregit- meJerini tavsiye etMyorHz"dedi. süz, "Bu ücrederin bir ktsnıı sa- bit, bir kısmı yılhk ücrettir. Sabit ücreder mahkeme konusu, diğer ücretfcr için bir çahşma yapryo- nız. Önûmüzdeki aylarda bu üc- reder düşecek. Rekabet mflletin yfizönû gûldürecek. Böylece 8yıl- hk macerayı düzene sokacağiz" diye konuştu. THD Başkanı Torhan Çakar, dün düzenlediği toplannda, hak- sız uygulamanın sona ermesi için "beş maddeMk bir eylem planı" hazırladıklarmı duyurdu. Sabit ücretlerin ve ek iletişim vergisi- nin kaldmlması gerektiğini düe ge- tiren Çakar, görüşme ücreti üze- rinden her ay alınan sabit ücret ve vergi oranının "yûzde 51" oldu- ğuna dikkat çekti. Çakar, "Tûrld- ye'de 8 mflyon cep telefonu tüke- Dosi vardır. Bu tüketicüer her ay 17 trflyonun üzerinde parayı, hiç- bir hizmetahnadan şirkedere ver- mektedirler. Türkryede tüketici açıkçasoyuhnakfariT" dedı. Turk- cell ve Telsim'in yürüttüğü bu uy- gulamanınyasalara aykın olduğu- nu beürten Çakar, cep telefonu soygununun önlenmesi amacıyla yapacaklan eylemleri anlattı. Pilotdava Çakar, THD hukukçulannın Turkcell ve Telsim'e 'pilot dava' açacaklannı dile getırerek şunla- n söyledi: "Her çarşamba günü ve duruşma günleri cep telefonla- n kapaoiacaknr. tmza kampanva- sı düzenlenecek. Tüketicüer bu- hmduktanyörenin mlletvekfleri- ne faks çekecektir. Turkcefl ve TeJ- sim'in rekabete aykın uygulama- larv uyumlu anlaşma içinde oi- malan ve hâkim durumu kötihe kuDanmalan Rekabet Kurulu'na şikâyet edüecektir." Tûketıcılerin "kişisel başvuru- laryapnıaktan kaçmmalarını7 ' ıs- teyen Çakar, konuşmasının ardın- dan Turkcell ve Telsim hakkında hazırladıklan şikâyet dilekçesini Rekabet Kurulu'na faksladı. THD'nin hazırladığı dilekçede şu noktalara dikkat çekildi: "Turkcefl ve Telsim, cep tele- fonbnndan a>nımiktarda sabit üc- ret ahnaktaduiar. Her ild fîrma ta- rafindan da cep telefonu tüketici- lerinden ahnan sabit ücret uygu- lamasL, andan firmalann 'reka- bet etmeyip açık ya da gizli ola- rak anlaşOklanm ve uyum içeri- sinde bulunduklannı' göstermek- tedir. Kaldı ki bu iki firmanın sfe- leşmeleri incelendiğinde birçok maddenin aynı hükümler içerdi- ğigörühnektedir. Bu uvgubma ve davTamşın. Rekabetin Konmma- sı Hakkında Kanun ile rekabet kuraflanna aykın ve 'hâkim du- rumun kötüye kullamldığı' hak- sız bir uygulama oktuğu görüşün- deyiz." ANAP Istanbul Milletveküi Bü- lent Akarcah da Ulaştırma Baka- nı Öksüz'ün yanıtlaması istemiy- le TBMM BaşkanlığYna sundu- ğu önergede şu sorulan yöneltti: • Turkcell ve Telsim'in her ay tahsil em'ği 2.5 mihyon lıra sabit üc- ret hukuka aykın değil midir? • Kamu kurumu olan Tele- kom'untahsil edemediğini iki özel şirketin alması sizce uygun mudur? • Alınan paralann yılda top- lam 240 trilyon olduğunu biliyor musunuz? • Bu paralann faızıyle birlikte cep telefonlannın özel sektöre devri tarihinden itıbaren tahsilini düşünüyor musunuz? • Bu uygulamayı ne zaman dur- durmayı düşünürsünüz?" TürkTelekom, "ücretsiz ve in- dirimliuygulamalann^ yürürlük- ten kaJdınldığmı açıkladı. Telekom, karann yeni yasal düzenleme çer- çevesinde ahndığmı belirtti. Tüketicifiyatlanna henüzyansımayan zamlar TÜFE'deyüksekartışlar olacağını gösteriyor Ocak enflasyonu kaygdan artUrdı Vbdafone Airtouch ve Mannesmann birtikteiiğinin, Avnıpa tetekomüııikasyvn sektörûnün çehresini değjştireceği befirtfliyor. Vodafone-Mannesmann evlüiğininyankdan sürüyor Efajnomi Servisi-kgütere'nin telekomünikasyon devi Vodafo- ne Airtouch ve Alman Mannes- mann birleşmesmin yanktlan sü- rüyor. iki şirketin evliliği dün- yanın en büyük şirket birleşme- si olarak nitelendirilirken. tngil- tere'de yayımlanan gazeteler, bir- leşmeyi "Anglo-Amerikan ka- pttalizminin tarihi zaferi" ola- rak değerlendirdi. Almanya'nın "uhKalprestij" açısmdan sakm- calı gördüğû bu ortakhk, sokak- taki vatandaşa kadar herkesin tepkisini çekmesine karşın ger- çekleşti. ABD'de gecen günlerde ya- şanan America Online ve Time Tumer şirketlerinin 155 miryar dolarlık birlikteliğini haörlatan uzmanlar, Vbdafone'ın, 185 mil- yar dolarlık bir teklrfle Alman Mannesmann'ı birleşmeye razı ettiğini bildiriyorlar. Mannes- man Yönetim Kunüu'nda da bir- leşmenin onaylandığı bildirildi. Uzmanlar, Vodafone Airto- uch ve Mannesmann birlikteli- ğinin, Avrupa telekomünikas- yon sektörûnün çehresini değiş- tireceğini belirtirken, bu evlüi- ğin gerçekleşmesinin Avrupa Birliği'nin yetkili organlanmn onayına bağlı olduğuna dikkat çektiler. Bu arada dünyanm ön- de gelen otomobil fırması Daim- lerchrsyleı, tngiltere sennayeli spor otomobil üreticisi Tag McLaren'ın yüzde 40 hissesini satınaldı. Daimlerchrysler tarafindan yapılan açıklamada, McLaren ile Daimlerchrysler'ın, 2003 yı- Imda piyasaya sürülmesi öngö- rülen Mercedes-McLaren SLR tipi spor otomobilin geliştiril- mesi üzerinde çahşacaklan bil- dirildi. Dünyanın en büyük birleşmeleri llan edildiği tarihteki birteşme değeri Mannesmann <«% American Hotne Products Citicofp ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Ocak ayı enflasyonun beklenen yüksekliği de aşması, programın tutmayacağı kaygıla- nnı ve yeni önlemlenn alınma- smı da gündeme getirdi. Faizler yükselerek, borsa da düşerek açıklanan enflasyon rakamına tepki verirken, programdan vaz- geçilmediği yönünde açıklama- larla yeniden iyimserlik hava- sına dönmeye başlandı. Ancak ocak ayı toptan eşya fıyatlann- da yüzde 5.8, tüketici fiyat en- deksinde yüzde 4.9 olan enflas- yon rakamı nedeniyle yd sonun- da yüzde 20-25 enflasyon hede- finin tutması için aylık enflas- yon rakamlannın yüzde 1.2 dü- zeyini geçmemesi gerekiyor. Buna ise pek olanak görünmü- yor. Hükümet ise yaz aylannda zaten düşüş eğilimine geçecek olan enflasyonun ikınci 6 ayda düşmesine umut bağhyor. TE- FE'nin iki aydır TÜFE'den da- ha yüksek çıkması ise işveren- lerin henüz tüketici fiyatlanna zamlan yansıtma olanağı bula- madıklannı vegelecek aylarda TÜFE'de yüksek artışlar olaca- ğmı gösteriyor. Enflasyonun ocak ayında yük- sek çıkması, piyasalarda kaygı yaranrken, hükümetin yeni ön- lemler ahnası gereğim de orta- ya koydu. IMF Niyet Mektu- bu'nda da "Turkhükümetibu- rada açıklanan pofitika ve ted- birierin programın amaçlannm başardması için yeterli olacağı- na inanmakta olup eğer gere- kirse programı başân ile sürdü- rebflmek için fon ile düzenh' te- mas ederek gerekli ek tedbirie- ri almav-a hazmür" taahhütü yer alıyor. IMF'yle yapılan stand-by programının adı büe "enflas- yonla mücadde" olmasma ve süa para politıkasından, vergi ve faiz dışı fazla koşullanna ka- dar tüm poliUkalann enflasyo- nun düşürülmesi amacına yö- nelık olduğu açıklanmasına kar- şın, enflasyonun 2000 yıl so- nunda yüzde 20-25'eindinlece- ğine ilişkin taahhüt stand-by'ın devamı için koşul olarak yer al- mıyor. Bu nedenle enflasyonun ocak ayında yüksek çıkmasının stand-by'ı etkilemediği rahat- lıkla açıklanabildi. Türk-lş Araştırma Müdürü Prof. Dr. OğuzOyan, TEFE'nin iki aydır üst üste TÜFE'den yfflf- sek çıkmasının, sanayicinin pe- rakende fıyatlara henüz zarrıla- n yansıtmadığmı ortaya koydu- ğıinu, TEFE yavaşlasa bile ge- lecek aylarda TÜFE'nin daha \Jcak ayında TEFE'deyüzde 5.8, TÜFE'deyüzde 4.9 olan enflasyon rakamı nedeniyleyü sonunda yüzde 20-25 enflasyon hedefinin tutması için aylık enflasyon rakamlannın yüzde 1.2 düzeyinigeçmemesi gerekiyor. da artacagını bildirdi. Memur- lara verilen yüzde 15'lik zam- mın daha ilk ayda endığıne dik- kat çeken Oyan, hükümetin yıl- hk ortalamada da enflasyonun 2000 yılında TEFE'de yüzde 38.5, TÜFE'deyüzde 44.3 olma- smı hedeflediğiru anımsatarak şöyle konuştu: *Oysa2000yıtaıdahiç fiyat ar- tışı olmasa bik, yani ocak aym- da 0çıksaydı bie geçenyddan TE- FE'de y^zde 263, TÜFE'den yüzde 28.1 olmak üzere 2000yı- hna sarkan 12 aylık ortalama enflasyon rakamı var. 4.9 ocak ayı TUFE arüşj da hesaba ahnır- sa yüzde 30'u geçti. Yani 12 ay- hkortalamadayüzde 50'nin üze- rine çıkacak. TEFE'de yüzde 45ten aşağı çıkması mümkün değfl. Ucret artqlarmın da bu rakamlann altında olmaması gerekivor.'' Oyan, enflasyonun, kur arü- şmdan yüksek çıkmasının so- nucunda TL'nin aşın değerle- neceğini, enflasyonun birkaç ay daha yüksek çıkacağının açık- landığını, bu durumda değer- lenmenin artacagını belirterek "thracat ve tnrizm zaten olmn- suzetküeniyordu. Ancak TL'nin değetienmesi ihracatve turizmi bekknenden daha fazla olumsuz etküer. Makas açümaya devam ederse,sabit kuriardayenibedef- fer açıkbuiar. Yıl sonu enflasyon hedeflerini revize ederler" dedi. Hazine'den yapılan açıklama- da ise ilk ayda ortaya çıkan enf- lasyonun yıl sonu hedeflerindc sapmaya yol açmayacak düzey- de olduğu savunularak, yüksek enflasyondan özel kesim şöyle sorumlu tutuldu: "Enflasyonla mûcadele prog- ramı çerçevesinde kamu zamla- rrnuı 1999 yıh arahk ayında yo- ğunbşmasryia kamu kesimiima- lat sanayimde fiyanarda yüzde 16.6'hk bir artıs görülmüştür. Bu aroşın özel sektör fiyatian üzerinde gecikmeli etkisi nede- niyie TEFE arüşuun 4.9'u bu kesimin fiyat arüşlanndan kay- naklannuşür. Aynca geneflüde 3 ile 4 aylık sürelerle fiyat ayar- lamalanna gkkn özel işletmde- rin, ocak aymda hızü fiyat arü- şma ghügi görûJmektedh-." Açıklamada, meyve-sebze fi- yatlannda görülen arûşlann enf- lasyonun üzerinde olumsuz et- ki yarattığı, tarım sektörü fiyat artışlannın yüzde 7.9'a ulaştığı anlatılarak "Şeker Bayramı'nm ocakayma rastlaması tüketici fi- yaüannın yüksekçıkmasmda et- küîohnuştur" denildi. Ev sahip- lerinin kdra arOşlannı sınırlandı- ran yasa çıkmadan önce yüksek oranda artış belirleme eğihm- lerinin TÜFE arbşmda önemli bir unsur olduğu da belirtildi. H a z i n e M ü s t e ş a r ı S e l ç u k D e m i r a l p 'Yeni önlemlere gerek yok' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hazine Müsteşan Selçuk Demiralp, stand- by programı- nm işleyişinde kendilennı tek sıkmtıya sokan ve piyasalan endişelendiren olaym "enflasyonun yüksek çıkması'' olduğunu kabul ederken, he- defleri değiştirmeyeceklerini, yeni önlemlere gerek oknadığmı bildirdi. Cumhuriyet'in sorulanm yanıtlayan Demi- ralp, enflasyon rakaminm kendileri için sürpriz ohnadığmı, aralık aymda hem özel hem kamu kesiminin fiyat ayarlamalanm yüksek tutmala- nnı beklediklerini söyledi. Petrol ürünlerine de fazla zam olduğunu amm- satan Demiralp, enflasyon dışmda, mali politi- kalar, kamu harcama ve gelirlerinde çok olum- lu sonuçlar ahndığmı belirtti. Demiralp, prog- ramda ocak ayı için faiz dışı fazla programla- mamalanna, hatta eksi olmasını beklemelerine karşm, kesin olmamakla birlikte 170 trilyon li- rahk faiz dışı fazla oluştuğunu açıkladı. Selçuk Demiralp, ilk 3 ay için 1.5 milyar do- lar borçlanmayı hedeflediklerini, ancak ilk ay- da 2.2 milyar dolar borçlamldığım ve 400 mil- yon dolar Japon piyasasında borçlanmaya çıkıl- dığmı ammsattı. "Hedefe şimdiden varmış olu- yornz" diyen Demiralp, bu durumda 2000 yılın- da programlanandan daha fazla dış borçlanma gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceği sorusu üzerine, "2000 yıh için 6 milyar dolar borçlan- ma hedefkmiştik. Şimdi öne çekmiş olduk. Prog- ramın güvencesinin çokyüksek olduğu ortaya çık- tı. Ama iç borçlanma ve faiz oranlanyla birlikte değeriendirme yapanz tabii ki" dedi. Kur politikasına devam Hazine Müsteşan Demiralp, Merkez Banka- sı'nm uyguladığı kur politıkasının tutturularak, ocak aymda kur arnşının 2.1 'de kaldığını, ancak enflasyonun yüzde 5.8'e ulaşmasıyla aradaki makasın açıldığının anımsatıhnası üzerine de şöyle konuştu: "Merkez Bankası kur pomikası- mn değişmesine gerek görmüyoruz. Şubat aym- dan itibaren enflasyonda ciddi düşüş olacak. Ka- mu ve özel de açıklanan hedeflere uyacaklarmı behrtiyoıiar. Yoksa biz hedefleri değistireceğiz di- ye bir şey yok. Yıl sonuna doğru enflasyon l'in altında olacak. Kuria ügili hiçbir önlem gerek- mez. Çok büyük fark yok. Dövize olan baskı art- maz. Programın güvencesi var. Büyük bir döviz girişi olacak." IŞÇtNtNEVRENİNDEN ŞÜKKAN SONER Göz Göre Göre Bilmeden, iyi niyetie, umutla yanlış yapmak, suç işle- mek bağışlanabilir, ama bile bile, göz göre göre, gözü kara yapılana ne demeli... Hükümet gözü kara; dünya deneyimlerini, yaşanan- lan yok sayarak, IMF, Dünya Bankası dayatmalan doğ- rultusundaki programları, kararlan peş peşe uygulama- yaçalışıyor. Medyatekyanlı bilgilendirme ile, daha doğ- rusu gerçek bir sansüriemeyle, toplumun dünya dene- yimlerinden, gerçeklerden uzak tutulması, aldatılması, tepkisiz kalması için elinden geleni ardına koymuyor. Televizyon izleyerek, radyo dinleyerek, gazete okuya- rak olup bitenden haberii olduğumuzu sanarak ne ka- dar da çok aldanıyoruz. Işte size olup bitenlerin bütü- nünden bir küçücük özel örnek. Kendimize, çıkarlanmı- za yabancılaştınlmamızın boyutian hakkında belki bir iz- lenim verir. BirleşikTaşımacılıkÇalışanlan Sendikası, 3 Şubat gü- nü demiryollan ve havalimanlannın özelleştirilmesine karşı üretimden gelen güçlerini kullanacaklanna ilişkin bir açıklama yaptı. Elbette özelleştirmeyi olmazsa olmaz ilke olarak pompalayan medyamızda bu haber sansür edildi. Ayıp olmasın anlamında verenlerde de çalışanla- nn işlerini kaybetmemek için eylem yapma kararlan öne çıkmıştı. KlTlerin haraç mezat satılması ortamında demiryol- lan özelinde kimi çarpıcı gerçekleratlanmıştı...Oysa Dün- ya Bankası, IMF verilerinde bile yeniden yapılanma, can- landırma adlan ile demiryollannda pazarlanan özelleş- tirmelerin dünyadaki bugüne kadar gerçekteşmiş uygu- lamalannda, yüzde 40-60 oranlannda bir başansızlığın söz konusu olduğu itiraf ediliyordu. Romanya'da demiryollannın altı parçaya aynlması sonrasında trenlerin seyir hızı düşmüş, natların bakımı için para bulunamadığından kimi hatlar işletmeye kapan- mış, yeniden devlet tarafindan devralınması zorunlulu- ğu doğmuştur. Ihale ve hizmet satın alma, demiryollan hizmetininticarileştirilmesi ydsuzluk ve rüşvetçiliği ala- bikJiğine özendirmiştir. Alman demiryollannın parçalanması da Ingiltere'de olduğu gibi güvenliği azaltmış, sistemden kaynaklanan kazalara neden olmuştur. Standartlara uygun hizmet verilebilmesi için masraflar dışında Alman DBAG işlet- mesinin 150 milyar mark ek gelire gereksinimi vardır. Iş- letme bu rakamdan çok uzaktır, uzun vadeli yatınmlar sorunu katlanarak artmaktadır. TCDD'de de özelleştirmenin ilk aşamasında, öze( sek- töre devredilen hizmetier için fahiş fıyatlar ödenmesi söz konusudur. Uzun vadede devlet bütçesi aracılığı ile özel sermayeye kaynak aktanlacağı açıktır. TCDD'nin yeni- den yapılanması, özelleştirme hazıriığıdır. Latin Arneri- ka'dan Uzakdoğu'ya kadar uygulanan demiryollannın ye- niden yapılanmasi deneyimlerinin hiçbirinden olumlu ni- telenebilecek sonuçlar alınamamıştır. TCDD'nin yeniden yapılandınlması, özelleştirilmesin- de öne sürülen gerekçe, işletmenin zarar etmesidir. TCDD'nin kaptsına kilrt vurulsa, işçiler evlerine gönde- rilip ücretleri ödense 612 milyon dolar olan zarardan 300 milyon dolar kazanılacağı yolunda açıklamalarta ka- muoyu yönlendirilmektedir. Oysa 1986 yılı sonrası zarar eden kurum, faizle borç almaya mahkûm edilmiştir. TCDD'nin faaliyet dışı gideıieri 2-3 yılda ikiye katlanmış- tır. Faaliyet dışı zararlan 1992'de 1.2 trilyon iken 1994r- yilında 16.8 trilyon olmuştur. • •« Sürekli KtT'ter ve sosyal güvenlik kurumlan aleyhine kararlar verilmektedlr. Bunlar açıkça batınlmaya çalışıl- maktadır. "Kurumlar zarar ediyor" bahanesi böylece oluşturulmaktadır. Demiryollan 1950'lerden beri kronik bir yatınmsızlık sorunu ile baş başa bırakılmıştır. Siyasi tercihlerin sonucu devlet kaynaklan karayollanna, oto- yollara akıtılmıştır. Herkes toplu taşımacılığı tek çözüm • olarak görür, savaş kadar can alan trafik canavanndan kurtulunmasını isterken, 1999 yılı bütçesinde de yine karayollanna aynlan pay yüzde 47, demiryollan için sa- dece yüzde 5 olmuştur. Bütün bunlann üstüne milyonlarca dolarlık yolsuzluk- lar, usulsüzlükler söz konusudur. Işte bütün bu olumsuz- luklar içinde, TCDD'nin parçalanması felakete davettir. İlk aşamada yük, yolcu, atölye ünitelerinin aynlması, banliyö hizmetlerinin belediyelere devri gündemdedir. Alt- yapı devre dahil değildir. Hem şehir içi hem de uzun me- safe yük taşımacılığında altyapı işletme birbirinden ay- nldığında, para karşılığı hizmet gündeme gelmektedir. Günlük ve uzun vaadeli koordinasyon isteyen çok özel bir işletmecilik parçalanarak, başından başansızlığa mahkûm edilmektedir. Kötü bir durumda olan Istanbul banliyötefinin betediyeye devri sadece altyapı ve işletmeciliği birbirinden ayıracağı için değil, iyileştirme, modemize etme şansını da or- tadan kaldıracağı için yanlış bir karardır. Taksim-Levent metrosunu bitiımek için kaynak bulamayan betediye, ban- liyö işletmesınin iyileştirilmesi için gerekli yatmm kâynağını kendi olanakları ile karşılayamayacaktır. Belediye, ban- liyöler için gerekli 500 milyon dolan unutun, metro için gerekli 50 milyon dolan bulamamaktadır... Koskocaman bir rapordan, okuru boğmamak üzere, bu köşeye ancak bu kadar alıntı yapılabilir. Dikkatinizi çekmek istediğim asıl boyut; bu rapordaki verileri, rakam- lan, kurum isimlerini değiştirerek bu raporun Türkiye'deki pek çok KtTin özelleştirilmesi, parçalanması öyküsüne aynen uyarianabilir olması. sukransoner@yahoo.com Bir dolara Internet tSrTANBUL (AA) -Doğuş Holding ve Garantı Bankası ortaklığıyla Intemet hizme- ti vermek için kurulan lxir Uluslararası Elektronik Ti- caretve Bügilendirme ve Ha- berleşme Hizmetleri, 1 dola- ra tnternet erişim hizmeti venneye hazırlanıyor. Firmanın tanıtımı dolayı- sıyla düzenlenen basm top- lanüsında ödeme biçknle- ri ve ortakllklan hakkında bilgi veren Ge- nel Müdür bür Özden, nndan itibaren yep- yeni bir yaklaşımla lli- ternet erişim hizmeti verme- ye başlayacaklannı bildirdi. bur'in Internet erişim paza- nna beş farkh üriinle girdi- ğini anlatanÖzden, bu ürün- leri, ayhk suıırsız abonelik sağlayan ÎXIR 24, sadece gündüz 08:00-18:00 saatle- ri arasında kullamlabilecek IXIR 8-18, gece 23:00-07:00 saatleri arasında kullanılan IXÎR 23-7, çocuklara yöne- likhazıriananve lOsaaÜıken- şim hizmeti sağlayan ÎXIR Çocuk ve kontörlü 15 saat kullamm imkânı sağlayan M R K-15 olarak sıraladı. Ozden, bu ürünlerden ilki- nin her ay ilk 1 saat bedava, ilk 50 saate kadar kullanım ücretinin 28 cent, ikincisinin her ay ilk 50 saate kadar kul- lanım ücretinin 16 cent ve Internet'i sadece gece kullanmayı tercih edenlere yö- nelik hazırlanan tXÎR23-7'ninise her ay ilk 50 saate kadar kullanım ücretinin de 12 cent olduğunu kay- detti. Ozden, buüç üründe de 50 saati aşan erişim hizmet- lerinin ise bedava olduğunu söyledi. Özden, çocuklan Inter- net'le tanışunnak için pazar- ladıklan tXtR Çocuk'un 10 saat kullamm için sabit 4 dolarve İXÎR K-15'in ise 15 saatlık sabit kullamm için satış fiyatmm 6 dolar ol- duğunu söyledi.