Catalog

CumhuriyeC Imriyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayuı Yönetmeni 1 Orhan Erinç ayın K d i ö ü Hik Çerinkava # Yazıışlen Müdürii: Ibra- Y d • S l Müdü Fik y ç • Genel Yayın Koordinatörü Hikmet # IÇerinkava # şl br him Yıldız • Sorumlu Müdür: Fik- ret tlkiz # Haber Merkezi Müdürii: Hakan Kara Istıhbarat Cengiz Vıldınm#i;konomı Özlem Yüzak • Kültür: Handan Şenköken • Spor Abdûlkadir Yâcelman • Maicaieler Sarai Karaören • Düzeltme Abdullah Vazıcı • Fotoğıaf Erdoğan Köseoğlu • Btlgı-Belge Edibe Boğra • Yurt Haberlen: Mehmet Faraç Yayın Kurulu. tlhan Selçuk (Başkan). Orhın Erioç, Hikmet Çetinkaya, ŞikrsB Soner. tbrahim Yİkhz,Orhan Bursalı. Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No 125,Kaf4,Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020(7hat), Faks 4195027 • lanır Temsılcısı Serdar Kıak, H. Zıya Blv. 1352 S. 2/3 Tel: 4411220. Faks. 4419117 •AdanaTenısüciffl. Çetin Yiğenoğlu, Inönü Cd. 119 S. No 1 Kat 1, Tel 363 12 11,Faks:363 12 15 Müessese Müdürii: Cstfin Akmen # Koordınatör: Ahmet Kornlsan 9 Muhasebe Bülent Yener • Idare Hüseyin Gürer • Satış. Fazilet Kuza MEDYA C: • Yönetım Kun Başkanı - Genel Müdür Gill ErduriD t) Koordınatör Re Işıtnun • Genel MüdürYanfamcı SrvdaÇobu Tel: 514 07 53 51395 80-513846ft«l,Faks:51384 Ya>ımla>aB >e Basju: Yenj Gün Haber Ajansı, Basın \e V'ayıocıhk A S TürkocagıCad 39 41 Cağaloglu 34334 Istanbul PK 246 • Sı'rkecı 34435 Istanbul Tel fO/212) 512 05 05 {20 hat) Faks (0212) S13 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 28 EKİM 2000 îmsak:4.56 Güneş: 7.23 Öğle: 12.55 Odndi: 15.45 Akşam: 18.13 Yatsı: 19.3! Önce Zeki, sonra HoHyvvood • Haber Merkezi- Cindy Cravvford, Claudia Schiffer, EJle MacPherson, Jyra Banks ve Laetitia Casta. Dünyaca ünlü bu top modellenn ortak özelliği, Zeki ıle çahştıktan sonra önce moda dünyasının zirvesine ardından da Hollywood'a transfer olmalan. Moda dünyasından beyaz perdeyi aralayan top modeller kervanına şimdi bır Zeki yıldızı daha eklendi, Heidi KJum. Klum, Zeki Triko lmaj kataloğunda yer almasının ardından şöhret basamaklannı hızla tırmandı. VVHCdan Hepam-B uyarısı • CELNEVRE (ANKA) - Dünya Sağlık Orgütü (WH0), Hepatit-B hastalığının en ciddi rahatsızlıklardan bıri olduğuna dikkat çekerek çocuklann Hepatit-B virüsüne karşı aşılanmasını istedi. WH0 yaptığı açıklamada, dünyada halen 2 milyar insanın Hepatit-B virösünü taşıdığını, 350 milyondan fazla kronik hepatit olduğunu bildirdı. Kronik Hepatit olan hastalarda, her yılda yaklaşık bir milyon kişinin ölümüne yol açan siroz ve karaciğer kanseri riskinin çok yüksek olduguna işaret eden WH0, Hepapit- B aşısının, kronik hastalan tedavi etmemelde birlikte kronik enfeksiyonlann ortaya çıkmasını önlemesınde yüzde 95 oranında etkili olduğunu vurguladı. Şüpfıeli balıfc ofumlerı • ÇANAKKALE (ANKA) - Bayramiç 'te Karamenderes Çayı'nda balık ölümlerinin görülmesi üzerine yapıian araştırma sonucunda, kirliliğe yol açtığı tespıt edilen bir gıda fabnkasına, 1 milyar 500 milyon lira ceza kesildi. Geçen hafta içinde Karamenderes Çayı'nda balık ölümlerinin görülmesi üzerine, Çevre tl Müdürlüğü, Çanakkale ve Ezine Tanm Müdüriüğü'nce yapıian inceleme sonucunda, Özgıda Salça Fabrikası'nın çaya sıvı atıklannı deşarj ettiği tespit edildi. Soru dağılımının bu yıl da değişmeyeceği ÖSS'de adaylara sosyoloji ve psikoloji sorulan yöneltilmeyecek OSS dahafazla terletecelEBRU TOKTAR ANKARA - 2001 ÖSS'de adaylara ter- cih yapması için sunulan yükseköğretim progTamlan yelpazesi genişletildi. Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) aday olmasının ardından üniversitelerde "AB ilişküeri" bölümü açılırken ortaya çıkan yenı meslek dallanna koşut "tşletme biigi yönetimi, seyahat işlermeciliği, bankacüık ve sigortacıhk" gibi yük- seköğretim programlan uygulamaya konuldu. Sözel tercihler daraldı Ancak bu yıl sözel bölüm öğrenci- lerinin öncelikli tercihleri arasında yer alan 4 yükseköğretim programı "Eşit Ağırük" (EA) puan türüne geçmesi • ÖSS smavında matematik bilmeyenin şansı yok: Rehberlik ve psikolojik danışmanlık, sosyal hizmetler, çocuk gelişimi ve eğitimi, okul öncesi öğretmenlikleri de eşit ağırlık puan türüne geçti. Sözel bölümü öğrencilerinin tercih yelpazesi daraldı. Eşit ağrrlıkta tercih alanlan genişledi. Bu yıl Avrupa Birliği Ilişkileri, îşletme Bilgi Yönetimi, Turizm ve Rehberlik gibi bölümler eklendi. nedeniyle bu bölüm öğrencilerinin ter- cih alanı daha da daraldı. Soru dağılımının bu yıl da değişmeyeceği ÖSS'de adaylara felsefe grubundan sosyoloji ve psikoloji soru- lan yöneltilmeyecek. 10 soru da zorun- lu ders kapsamına ahnan felsefeden gelecek. Matematik bümeyen öğrenci- lerin üniversiteyi kazanma şansımn kalmadığı sistemde, yükseköğretim programlan sözel puan türünden EA puan türüne geçmeye başladı. Adaylar, bu yıldan itibaren rehberlik ve psikolojik danışmanlık, çocuk gelişimi ve eğitimi, sosyal hizmetler ve okul öncesi öğretmenliği bölümlerini EA puan türü üzerinden kazanabilecekler. Tercih alanlan ise yeni meslek dallan ile birlikte genişledi. Yeni bölümler Bu yıl üniversıteler. "Avrupa Biriiği ifişkaeri", "işlerme biigi yönetimi, "turizm ve rebbertik" yükseköğretim programlanm açtı. Açıköğretim Fakültesi ise öğrenci bulamadığı "yönetim ve organizasyon", "muhasebe-fuıansman" ve "pazarla- ma" bölümlerini kapattı. Üniversite kayıtlannda da askerlik çağma ilişkin bölümde yaş sınırlaması getirilerek şöyle denildi: "Askerük çağına gelmiş ya da daha yukan yaştaki erkek adaylar için ilgili askerlik şubesuıden ' 1981 ve daha yaşlı doğumlu erkek adaylar için askerlik şubelerinden ahnacak bir fakülte veya yüksekokula kaydolmasmda askerlikçe bir sakınca olmadığına dair askerlik durum belgesi' alınacak. 1982 ve daha genç doğumlulardan bu belge istenmeyecekT Liseler, meslek liseleri, öğretmen liseleri, güzel sanatlar liselerinin, grafik, müzik, sanat, nakış, resim, seramik ve spor bölümünden mezun öğrencıler ÖSS'de en az 105 puan almak kaydıyla güzel sanatlar fakülteleri ve spor akademilerini tercih edebilecek. Diğer adaylar ise ÖSS'de 120 puan almak zorunda. Üniver- sitelerin özel yetenek sınavlanna giren adaylar, ağırlıklı ortaögretim başan puanlannı ÖSYM'den isteyecekler. Yerleştirmeyi; ÖSS puanı, ağırlıkh ortaöğretim başan puanı ve özel yetenek sınavı puanının belli ağırlıklarla toplamı belirleyecek. Turneler iptal Tiyahrolar mali sıkıntıda • Önceki yıllarda ek ödenek alan Devlet Tiyatrolan'nın bu yılki 870 milyar liralık ek ödenek isteminin kabul edilmemesi sıkıntı yarattı. Devlet Tiyatrolan'nın 400 milyar liraya yakın borcu olduğu öğrenildi. ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Devlet Tiyatrolan, maddi sıkıntılar nedeniyle ekim, kasım ve arahk ayla- rmda yapıiması planlanan yurtdışı turneleri ve temasla- nnın büyük bölümünü iptal ederken, daha önceden ilan edilen bazı programlan da durdurdu. Tiyatronun 870 mil- yar liralık eİc ödenek istemi- nin Maliye Bakanlığı'nca red- dedildiği öğrenildi. Mali sorunlar nedeniyle dış ılışkılen durma noktasına ge- len Devlet Tiyatrolan'nın Azer- baycan, Türkmenistan, Kırım, Kazakistan, Bulgaristan, To- ronto ve New York'a yapıima- sı planlanan turnelennin erte- lendıği belırtildi. Yurtıçi turne- lerinden yalnızca ikisini ger- çekleştirmeye çalışan Devlet Tiyatrolan, bunun dışında ekim, kasım ve aralık aylannda yapıi- ması planlanan turnelennın tü- münü de iptal etti. Özellikle Sıvas, Erzurum, Konya, Diyarbakn-, Van gibi kentlerde düzenlenen şenlikler- de yüzbinlerce izleyiciyle bu- luşan Devlet Tiyatrolan, ge- çen sezon 97 yerfeşim merke- zi ve deprem bölgesine tiyat- ro sanatmı taşımıştı. 1998 yıhnda bütçesinin ya- nı sıra yaklaşık 400 milyar li- ra; 1999 yılında 700 müyar li- ra ek ödenek alan Devlet Ti- yatrolan'runbuyılkj 870 mil- yarliralık ek ödenek istemi Ma- liye Bakanlığı'nca kabul edil- medi. Devlet Tiyatrolan'nın dekor, kostüm, kira, yakıt ve hastane gibi masraflar nedeniy- le 400 milyar liraya yakın bor- cu olduğu öğrenildi. Modanın minikkoca adamıAktiaAzzedine Alaia, Greta Garbo'dan Grace Jones'a kadar birçok ünlûyü grydirdL 80'lerden sonra soyu tükenen bağunsız modacılardan biri olan bu ufak tefek Tunusiu, bu sezon başlan döndûrecek. Moda endustrisi, 80'lerde yüriitüldüğii gibi gjtmrv or. O zamanlar tasaruncıiar kendilerinin patronuydular. Moda, pazar alanında ber geçen gün şirkerJere daha bağunlı hak gebyor. Alaia ise ismini o kadar ucuza satmamaya niyerJL Dior gibi markalara hayır diyebilen Alaia, 'Eğer bir şirket gelip benitn kim olduğuma ve nasıl çauşrjğuna kanşmazsa tabii ki teklifıni kabul ederim'diyor. Mûşterilerini genellikk Yunan tannçalanna benzetiyor ve onlann da öyle görünnıeterini istiyor. "Bir kadın benim elbiselerimi giyerse, bu bir çeşh 'Işte buradayun. Benim göğüslerim var. Bir kalçam ve behm var' demek olur. Elbise yokturf Alaia hk; moda okuluna gifmemiş. Bfldiği ne varsa bepsini ona kadınlar öğretmiş. Naomi Campbell'i ilk ortaya çıkaran da o. Mesleğe başladığında üç yıl Alaia'nın gözetimi altında, ooun evinde kalan Naomi, şimdi ona 'Baba'diyor. Aile Sağlığı Projesi Kadınlaryasalan ve korunmayı bümiyor SAVAŞKÜRKLÜ ADANA-Ülkemizde 1983 yılında kabul edi- len ve halen yürürlük- te olan "Nüfus Planla- ması Hakkmdaki Ka- nun"un çok liberal ve kapsayıcı bir yasa ol- masına karşın kadınla- nmız tarafından bilin- miyor. Kadırun kendi- sini doğrudan ilgilen- diren yasalar kadar ge- belik ve doğum döne- minde yapması gere- kenleri de yeteri kadar bilmediği, bilse bile yapmayarak sağlığını riske sokacak davranış- lar içerisine girdıği be- lirlendi. Sağlık Bakanlığı ta- rafından yürütülen, "Al- leSağnğı Projesi" kap- sammda yapıian çalış- malar içerisinde yer alan, "Nüfiıs, Üreme Sağlığıve Kadmın Gûç- lendirilmesi" üzerine yapıian bir araştırma kadınımızın,'Anne-ço- cuk sağuğuun iyileşri- rilmesi' için sektörler arası işbirliğinin gere- ğini vurgulayan ve 10 haftaya kadar gebelik- lerin kürtajla sonlandı- nlmasına, gönüllü ste- rilizasyona izin veren Nüfus Planlaması Hak- kındakı Kanun'u bil- mediğini ortaya çıkar- dı. Evli kaduılann yüz- de 99'unun en az bir doğum kontrol yönte- mini bildiği, en çok kul- lanılan yöntemlenn ise geri çekme (yüzde 24), RİA (yüzde 20), pre- zervatif (yüzde 8) ol- duğu saptanan araşör- mada, bu kadınlardan evli olan yüzde 66'sı- nın başka çocuk ıste- mediği, yüzde 14'ünün bir sonraki doğumunu en az 2 yıl sonra düşün- düğü belirlendi. Doğurganlık eğilimi, sosyal ve külrürel yapı- dan, sağlığı, eğitim du- rumu ve statüsünden doğrudan etkilenen Türk kadınının eğitim açısından olumsuz bir konumda olduğu yine- lendi. MESELA DEDIK ERDAL ATABEK f TyTerede saydacağunız?' son 1Y sayımda çok önemli bir so- run oldu. Vatandaşlann çoğu evle- rinde sayıldı. Bu yüzden de bir günlük ev hapsi yaşandı. Sayım konusu çok tartışıldı, çok eleşti- rildi. Bundan daha önemli bir ko- nu olan 'neredesoj'ulduğumuz?' ise pek gündeme gelmedi. Oysa bu konu belki çok daha önemli. Dik- kat edersek, 'sayılmamız' ile 'soyul- mamız' da birbiriyle bağlanhh olu- yor. Bakınız nasıl? Evde sayılıyoruz, Cepte soyuluyoruz... 7~T vde kalıp güya masraf yap- JZ/ madığımız gün bıle 'cepte so- yulmamız' devam etti. Cep telefo- nunuzla hiç konuşmasanız bile sa- bitgiderlerle, iletişim vergisiyle, da- ha ek vergilerle soyulmamız kusur- suz olarak sürüp gitti. Vatandaş olarak sayılıyoruz, ama mükellef olarak sovuluvoruz. Bu sovulma Nerede Sayıldık? Nerede Soyulduk? öylesine eksiksiz bir ışlem ki ne yapsanız ya da ne yapmasanız bir şey farketmiyor. Eğer sabit gelirli ıseniz verginiz 'kaynakta' alını- yor, yani paranız elinıze geçme- den yaklaşık yansı kesiliyor. Ver- miş olduğunuz vergıler, sıze elbet- te bir biçimde geri dönüyor da na- sıl döndüğünü merak ediyorsanız devlet bankalanrun kredilenne, ba- tık şirketlerin kurtanlışma bakma- ni7 Hofînı nlur Cebinize hic bak- mayın, çünkü cepte bir şey yok. Cebiniz talan meydanına dönmüş, önüne gelen oraya saldınyor. Her- kes sizin cebinizden bir şey vuru- yor. Kimileri sizin cebinizden zen- gin oluyor, kimileri şirket üstüne şirket kuruyor, sizin haberiniz bi- le olmuyor. Şu cebinizin dili olsa da kimlerin kaç sülalesini zengin ettiğini anlatsa. Cebinizin sadece size hayn yok. Bütün bir cep ola- yından size kala kala bir cep tele- fonu kalıyor, o da soygunun dik âlâsı. lyisi mi, bütün ceplen kaldı- raum, bakalım ekonomi nasıl ayak- ta kalacak? Reklantlarda sayılıyoruz, Bankalarda soyuluyoruz B atan bankalann reklamlannı anımsıyor musunuz? Hani, berbere, hostese, sabahlan çorba içene yüksek faiz veren bir ban- ka vardı. Yüz dolara, elli marka, on pesetaya faiz veriyordu da zen- gin ediyordu. Bu reklamlarda adı geçenler şöyle birdoğruluyor, ha- tırlanrnn sayıldığım görüyor, bel- ki de ertesi gün o bankava koşup paralannı yatırıyorlardı. Ege- bank'tı canım. Sonra bir gün bat- tığı açıklandı. Daha önce de baş- ka bankalar bir gece batıvenniş- ti de kaç kişinin eli böğründe kal- mıştı. Olur böyle şeyler. Sonra bakjyorsunuz İci para yatırdığı- nız bankalan batıran sahipleri bir elleri yağda, bir elleri balda ya- şıyorlar. Sizde de az hata yok ha- ni. Faizim yüksek olsun da, yan gelip yatayım hayaline kapılıp paranızı off-shore hesaba yatın- yonnussunuz. Bu hesabın da ga- rantisi yokmuş da getirisi yük- sekmiş. Kurnazlık ediyormuşsu- nuz demek ki. Ama bu işlerde kim kimden kurnazsa o kazann-. Merak etmeyin, sonuçta banka- cılara da bir şey olmaz, sizin pa- racıklannıza da. Sonunda soyu- lan gene bizim cep olur. Batan bankanın zarannı bizim şefkatli devletimiz üstlenir. Devletin üst- lenmesi ne demektir benim güzel kardeşim? Zaran senin benim ödememiz demektir. Öderiz ca- nım, ne olacak, maksat bankaza- delerle bankazedelerin üzühneme- si değil mi? Kapıda sayılıyoruz Masada soyuluyoruz... T Tayatın genel kuralı da bu- -LA dur.Birmağazayagirersiniz, bir restorana gidersiniz, bir gazi- noda eğlenmek istersiniz. Hiç de- ğişmez, 'kapıda sayiûrsınız, ma- sada soyuhırsunuz'. Onun için de bizim size naçiz bir tavsiyemiz olacak. Bir yerde sayıhyorsanız çok dikkatli olmanızı öneririz. Eğer sayıhyorsanız arkadan soyu- lacaksınız demektir. Kulağınız kinşte, bir ayağmız çıkış kapısın- da olsun. Birisi sizi pek okkalı- yor, pek hatınmzı sayıyorsa ken- dinize 'aman dikkat', diyeceksi- niz, 'bakalım arkasından ne ge- lecek?'. Vatandaş da zaten alışık- tır, hayatmda iki kez garantili sa- yıhr, birisi genel sayımdadır, öte- ki de genel seçimdedir. Her iki- sinin sonuda da durum ortada. Bu seferlik de geçmiş olsun, seçimlere kadar gönlünüzü ferah tutun.