Catalog

28 HAZİRAN 1999 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HJ Jvl_Fİ 1 t_f ifJJ. / ekonomi a cumhuriyet.com.tr 13 Bankalarda mali dunum • \NKARA(ANKA)- Ekonomık durgunluk bankacılık sıstemını de vurdu Sıstem, bu yılın ılk uç aylık dönemınde net kannı sadece yuzde 4 3 arttırarak291 3 tfılyon lırava çıkarabıldı Turkıye Bankalar Bırlığı nın belırlemelenne göre, sıstemdekı 75 bankadan 62sı bu yılın ılk uç ayında kâr ederken, 13 banka ocak- mart donemını zararla kapattı Emlak Bankası 79 trıKon lıra ıle en fazla zarar eden banka oldu tnterbank ıse 5! 8 tnlyon lıra zarar açıkladı Iktısat Bankası 9 2 tnKon, Bank Ekspres 7 6 tnKon, Imar Bankası 4 1 tn!>on, Mıllı <\>dın Bankası (Tanşbank) 3 tnlyon, Yurt Tıcaret \ e Kredı Bankası 833 mılvar. Bank Kapıtal 300 mılyar ve Adabank 255 mılyar lıra zarar ettı Otomotiv ihracatı arttı • \>KARA (AA) - Otomotı\ ihracatı bu yılm ılk 5 avında, geçen yılın a>nı dönemıne göre yûzde 61 oranında artarak 31 bın 645 adet oldu Otomotiv Sanayıı Derneğı (OSD) venlenne gore, ocak-mayıs dönemınde ıhracatın üretım ıçındekj payı da yuzde 28 duzeyınde gerçekleştı Otomobıl ihracatı, yılın ılk beş ayında, geçen yılın aynı dönemıne gore yaklaşık yuzde 97 oranında artarak 25 bın 365 adete ulaştı DPT, maH sektörü değertemfpdi • ANKARA (AA) - Dev let Planlama Teşkılatı (DPT). mevduat bankalannın malı sıstemden topladıklan fonlar ıtıbanyla kamu bankalannın, kaynaklann kredılere plasmanında ıse ozel bankalann ağırlığına dıkkat çektı DPT raporuna gore yurtıçı yerleşıklere aıt TL ve>abancı para mevduatı mayıs ayında da artarken bankalararası mevduattakı artış trendı de devam ettı Rapora gore mevduat bankalannın yurtıçıne açtıklan kredıler mayıs ayında gerek bır oncekı vılın avnı dönemıne gore gerekse 1998 >ılı sonuna gore reel olarak genledı Kâğıt sektörü kan kaybediyor • İSTANBl_L(\A)- Turkıve kâğıt sektoru, vaşananglobal knz nedenıyle kan kaybedıyor Turkıve Seluloz \e Kâğıt FabnkalanAŞ(SEKA) Genel Mudurluğu'nden edınılen bılgılere gore 1996 \e 1997 yıllannda yuzde 11 olan tuketımdekı artış 1998'de vuzde 1 4'te kaldı Gelecek bırkaç >ıl ıçın kâğıt talebındekı artışın da yuzde 3-5 sevıyelennde olacağı tahmın edılıvor 40 trilyon liralık gübre alımı • VNKARA(AA)- Çıftçının kımvevı gubre ıhtıvacının buyuk bolumunu karşılayan Turkı>e Tanm Kredı Kooperatıflen Merkez Bırlığı (TTK.KMB) Genel Mudurlüğu. sonbahar dönemınde dağıtılacak gubrevı alma>a hazırlanıyor TTKKMB Genel Mudunı Raşıt Doğan Enhoş geçen hafta ıçınde toplam 405 bın ton kımyevı gübre alımı ıçın ıhale yapıldığını soyledı Toplam alım rutan 40 tnljon lırayı bulan 405 bm ton gubrenın vurtıçı dağitımına 15 Temmuz dan ıtıbaren başlanacak Gıda mevzuatı • GAZtANTEP(AA)- Gıda Muhendıslen Odası (GMO) Gazıantep Temsılcısı Coşkun Dalgıç gıda sektorunun ıçınde bulunduğu koşullar dıkkate alındığında yenı mevzuatın hayata geçınlmesmın zorunlu oldugunu soyledı Gıda sektorunun teknık ve hıj\enık koşullarda uretım vapmasını ve tuketıcılere daha sağlıklı gıda urunlen sunulması gerektığını sojle>en Dalgıç, "Gıda uretıcılennın, mevzuatın getırdığı yükümluluklerden kurtulmak ıçın one surduklerı yersız ve haksız yakınmalara ıtıbar edılmemelıdır dedı Ureticiden 10 bin liraya alınan domates, büyük şehirlerde 100-150 bin liraya satılıyor Sebzede tiiccar vurgunuFATMA KOŞAR Sebze ve meyvevı uretıcının elınden çıkardığı fıyattan kat kat pahalıya tuketıyoruz ^rz-talep dengesıne gore uretıcının elınden 200-300 bın lıra arasında toplanan bamyanın fıyatı tstanbul'agele- ne kadar 2 mılvon lırava çıkıyor Adana Halı nde fıvatı 500-600 bın lıra arasında olan soz konusu sebze uretıcısının elıne geçen pa- ra, talebın en yoğun olduğu gun- de bıle 300 bın lırada kalıyor Bu- na karşılık aradakı fıyat farkı, ureticiden alıp Istanbul 'da dağıta- rak sattıran tuccann cebıne gın- yor Haller Yasası'nın etkılı olmadı- ğını da gosteren bu durum hem uretıcı hem de tuketıcının butçe- sını vururken domatesten patlıca- na, karpuzdan lımona kadar hemen her ûrun ıçın geçerlı Orneğın, Adana'da ureticiden •Sebze ve meyvenin sofralara kat kat daha pahalıya gelmesı, geçen yıl yürürlüğe gıren Haller Yasası'nın etkılı olmadığını ortaya koyarken üreticınm örgütlenerek hallerde kendı ürününü satamadığına dikkat çekılıyor. 10-15 bm hraya alınan ve halde 20- 30 bın lıraya satılan domatesın fı- vatı Istanbul başta olmak uzere büyuk şehirlerde 100-150 bın lı- ra arasında satılıyor Onlarca kat daha pahalıya tüketılen urûnlere dığeromeklen de patlıcan, lımon ve karpuz oluşturuvor Istanbul'da en az 100 bın lıra- dan satılan ve 250 bın liraya ka- dar yukselen patlıcanın uretici- den çıkış fıyatı 30 bın lıra cıvann- da Adana Halı nde 40 bın liraya kadar satılan patlıcandakı fıyat farkı da uretım yennden buyûk şehırlere getıren tuccara kalıyor Yaz aylannın vazgeçılmez mey- vesı karpuzun, tarlalardan topla- nırken kılogramına venlen fiyat 10, hatta 5 bın liraya kadar düşerken tstanbul'dakı satış fıyatı semtıne gore değışmekle beraber 100 bm liraya çıkıyor Fıyat farkının cıd- dı boyutlara ulaşnğı bır dıger urün olan lımonun da uretıcıden kılog- ram çıkış fıyatı 125 bın lıra Istan- bul'da ıse genellıkle lımonun ta- nesı 40-50 bın liraya satılıyor Haller Yasası etkisiz Sebze ve meyvenin sofralara kat kat daha pahalıya gırmesı, ge- çen yıl yururlüğe gıren Haller Ya- sasrnın etkılı olmadığını ortaya ko- yarken uretıcının örgütlenerek hallerde kendı unınünü satama- dığına dıkkat çekılıyor Üretıcı, kendı unınünü bellı kâr oranıyla pı\ asaya surmek yenne tüccara vermeyı surduruyor Bu nedenle üretıcıyle tuketıcı- nın arasma, hemen her urunun fı- yatını onlarca kat arttırarak yuk- sek oranda kâr eden tuccar gınyor Adana'da Vedat Dalokav Toptan- cı Hal Mudunı Cemalettm Kaya, uretıcının örgütlenerek her ılde urununu kendı elıyle satması ha- lınde hem daha çok kâr edebıle- ceğını hem de tuketıcının unıne da- ha ucuza ulaşmasının sağlanaca- ğını söyledı Karpuz, bamya başta olmak uzere sebze ve meyvede gorülen fıyat farkının bır kışımn cebıne gırdığını belırten Kaya, uretıcının örgütlenemedığıne ve satış kanal- lannı kullanamadığına dıkkat çe- kıyor Ka>a, "Biryadaeıı fazla ikild- şinin elinden geçhor. Ancak bu aracılarsadece naklhe ıçin harca- ma yapryor ve katmerli kâr ekle- yerek marketkreveriyor yada so- kakanüarmda saüşvapıyoriar" de- dı _ ^ Fiyat denetimleri Istanbul Haller Mudürluğu. Sa- nayı ve Tıcaret ll Mudurlüğu ıle fıyat denetımlen yapan Istanbul Meyve ve Sebze Komısyoncula- n Derneğı yetkılılen ıse Istan- bul'da hale gırmeyen ürün satışı- nın engellenmesı halınde fıyatla- nn daha makul sevıyelere ınece- ğıradılegeonyorlar Ancak, bam- yarun fıyatının Istanbul Hah'nde bıle 2 mılyon lıra olması, çözümün ürunun üretıcı elıyle ve rekabet ortamında satılmasından geçtığı- nı ortaya koyuyor LONDRADÜNYA EKONOMİStNE BAKIŞ /ERGJN YILDIZOĞLU Dünya Ekonomisinde Hassas Dengeler! .demon.co.uk Dunya ekonomısının, yıne bır yol ayn- mına doğru ılerledığını duşunduren gelış- meler var ABD de Federal Rezerve, ge- çen sene, genelleşmeye başlayan Asya knzının ABD ekonomısını vurmasını en- gellemek ıçın ındırdığı faızlen tekrar yuk- settmeye hazırlanıyor Asya ulketennde, ya- tınmlarda, borsa endekslennde ve dovız hareketlennde gozlenen olumlu gelısme- ler (The Tımes, 26/06 Far Eastern Eco- nomıc Revıevv, 01/07/99) luks tuketım harcamalannda gorulen guçlu arbş (Finan- cıal Times, 26-27/9) knzın yennı bır eko- nomık toparlanmaya bırakmaya başladı- ğını duşunduruyor Bu konjonkturde ABD ekonomısı ıle to- parlanmaya başlayan Asya ekonomılen arasında çok hassas bır denge oluşma- ya başladı Bu dengenın koaınamaması halınde, malı-ekonomık knz ortamına tek- rar gerı donuletnlır Ne de olsa Paul Krug- man'ın geçen ay yayımlanan The Return of the Depressıon Economıcs başlıklı kı- tabında anlattığı gıbı Asya knzıne ve kn- zın genelleşmesıne yol açan kuresel eko- nomık koşullar buyuk olçude yeriı yenn- de duruyor ABD ekonomisinde değişim Bu yılın ılk dort ayında ABD de GSMH ve şlrket kârlannda yıllık buyume hızı bek- lenenın ustunde sırasıyla yuzde 4 3 ve yuz- de 6 3 olarak gerçekleştı Geçen attı dort aylık donemde ABD ekonomısının buyu- me hızı hep yuzde 4'un ustunde kalmış- tı (Internatıonal Herald Tnbune, 26-27/06) Hıçbır ekonomık buyume sonsuza kadar surmez, hele ABD'de olduğu gıbı gıttık- çe artan olçude borçla, borsa kopuğuy- le koruklenen bır tuketıcı harcamalanna dayanıyorsa Ustelık, dunyanın gen kala- nırida yaşanan ekonomık durgunluk da bu ekonomık buyumeyı desteklıyordu Buna karşılık ABD tuketıcısının yarat- tığı guçlu talep de başta Asya ulkelen ol- mak uzere dunyanın gen kalanında, ka- pasıte fazlasını emerek kuresel bır dep- resyonun gelışmesını engelledı ve ekono- mık toparianmayı destekledı (Internatı- onal Herald Trıbune, 21/06) Ne kı bu surecın taşıdığı çielışkıler de gı- derek su yuzune çıkmaya başladı Tanh- sel genleyen ışsızlık, duşuk ucret duzey- lennde bırgelırartışı yaşanmamış (R. Re- ich, La Times, 08/06/99) olsa bıle emek pıyasasını sıkıştırmaya başladı Olağa- nustu yuksek duzeylere ulaşan borsada, anı ve sert bır duzelme ve bunun etkısıy- le oluşabılecek bır ressesyon nskı artma- ya başladı Tuketıcı harcamalanndakı aşı- n artş hane halkı tasarruflannı negatıfe rter- ken dış tıcaret açığını da hızla buyutuyor- du Bu yuzden borsada yumuşak aşa- malı bır duzeltme, ışsızlığı yavaş yavaş art- tjrarak ucretenn olası basıncını hafifletmek tuketıcı talebının onumuzdekı donemde enflasyonıst bır etkı yaratmasını engelle- mek, buyuyen dış tıcaret açığını frenlemek ve finasmanını surdurebılmek ıçın eko- nomının soğutulması gerekıyordu Ge- çen hafta Federal Rezerve, engelleyıcı bır tedbır olarak faızlen arttıracağını çok guç- lu bır şekılde ıma ettı Bır suredır zaten bır faız arttınmı bek- lentsı ıçınde 10 500-11 000 kondoruna sı- kışmış olan Wall Street borsası geçen hafta yuzde 3 genledı FED' nın ılk faız art- tınmına 0 25 puanla bu hafta başlaması beklenıyor Morgan Stanley Dan VVTtter baş ekono- mıstı Steven Roach'a gore FED geçmış- te de olduğu gıbı bu sefer de malı pıya- gelledı Şımdı Asya ekonomıtennde gozle go- rulur bır toparlanma var Bu sene Hong Kong, Endonezya ve Tayland'da ekono- mık daralma geçen yıla gore buyuk olçu- de yavaşladı Guney Kore'deyse yennı yuzde 4 8'lık guçlu bır buyumeye bırak- ması beklenıyor Ekonomık toparianma- nın bır başka gostergesı de bolge dovız- lerının tekrar değertenmesı, borsaların yukselmeye başlamış olması (The Econo- mıst 26/06, gostergeler) Geçen hafta ya- yımlanan bır UNCTAD raporu 1998'de yatınmcılann azgelışmış ulkelere (Asya ulkelen de dahıl) gen donmeye başladı- ğını gostenyor (Fınancıal Times 23/06) Bu yıl Japon ekonomısının bınncıuç aylık do- nemde beklenmedık btr şekılde yuzde salardakı knz eğılımıne cevap olarak ın- dırdığı faızlen şımdı knz geçtıkten sonra knz oncesı duzeye yuksettecek (Global Economıc Forum, 25/06) Bır tek 0 25 puanlık artış ABD ekono- mısını soğutamayacağı ıçın FED'nın ıkın- cısı de ağustosta olmak uzere toplam uç kez faızlen arttırması beklenıyor Onu- muzdekı aylarda ABD ve dunya borsala- nnda, yatınmcılann ruh halını bu beklen- tı belırleyecek Asya knzı ABD ekonomısıne ıkı nokta- dan destek olmuştu Bınncısısığınakara- yan yatınmcı, ozellıkle FED faızlen ındır- meye başladıktan sonra, ABD pıyasası- nayoneidı, boylece hem borsayı destek- ledı hem de ıthalat finasmanını kolayiaş- tırdı Ikıncısı, Asya bolgesındekı kapası- tefazlasının, aşın uretımın duşuk ftyatlar- dan rthalatı, ABD'de guçlu tuketıcı tale- bmın bırenflasyonıst bâskı yaratmasını en- 7 9 buyumesı, bu ulkede de ressesyonun sona erdığını duşunduruyor Tum bunla- ra bakarak dunya ekonomısının tekrar ıs- tıkrar ortamına donmeye başladığı soy- lenebılır Hassas dengeler Bu kuresel ekonomık ıstıkrarın sağla- nabılmesı ıçın bır sen çok hassas denge- nın korunması gerekıyor Bu hıç kolay de- ğıl Faızlenn tekrar yuksettılmeye başla- masıyla ABD ekonomısı başanlı bır şekıl- de soğutulabılırse G-7 ulkelennde bu yıl ıçın ongörulen yuzde 2 6 - yuzde 3 arası buyume gerçekleşebılır ve korunabılırse ABD'nın ihracatı artabılır, borsada bekle- nen duzeltme kontrol edılebılır bır yavaş- lıkta gerçekleşebılır BuaradaAsyaulke- lenne yonelık ABD ıthalat talebındekı da- ralmanın olumsuz etkısı, Avrupa'dakı, canlı talep ve ış çevrelennın de artan lyım- seriık ve ekonomık buyume ıle karşılanır- sa Asya ulkelen buyumeye devam ede- bılır, kurese) ekonomık ıstıkrar korunabı- lır Ancak, aksı yonde bır senaryonun ger- çekleşmesı olasılığı da var ABD'de faız arttınmının pıyasalara getırdığı huzursuz- luk, duzeltmenın beklenenden daha sert gerçekleşmesıne tuketıcı talebının hızia daralmasına, ekonomık buyumenın umu- landan daha sert bır şekılde duşmesıne yol açabılır ABD'nın ıthalatının daralmasının yara- tacağı olumsuzluk Avrupa ulkelen tarafın- dan karşılanamayabılır Avrupa'da Alman- ya ve Fransa'da ekonomık buyume ye- terınce ıstıkrarlı değıl Italyan ekonomısı cıddı bır durgunluk tehlıkesıyle karşı kar- şıya(Gk5bal Ekonomık Forum KevkiGar- dıner, 21/06) ABD-Avrupa arasındakı tı- can anlaşmazlıklar da kısa donemde ço- zumlenemeyebılır Asya'ya donersek Çın'dedepresyonıst basıncın, kapasrtefazlası sorunun artma- ya devam ettığı goruluyor (Fınanaal Tımes, 23/06), ekonomık buyume hızı ve ıhracat duşuyor Bu koşullarda bır devaluasyon olasılığı kapasrte fazlasını ıhraç etmek, bu- yumeyı desteklemek ıçın çok cazıp bır seçenek olarak hemen gerçekleşmeye- cek olsa bıle gıderek guçlenıyor Çın'de gerçekleşecek bır devaluasyon Asya eko- nomılerındekı toparlanmaya buyuk bır darbe vuracak, hatta rekabetçı devaluas- yonlan, dolayısıyta knz koşullannı tekrar gundeme getırecektır Diğertaraftan Japonya'da bu yıln ılk dö- nemınde gorulen buyume hızının aslında btr anormallık olduğunda hemen tum goz- lemcıleranlaşıyor Yen'ın eğıhmsel olarak değer kaybetmeye devam etmesı, beş buyuk Japon otomotiv şırketının ıhracat- lannın da mayısta genledığı duşunulurse (İHT 23/06) Japonya açısından da cazıp bır seçenek Nıtekım geçen çarşamba gunu bır Ja- pon Malıye Bakanlığı yetkılısı yen'ı duşuk tutmak ıçın pıyasalara mudahale etmeye devam edeceklennı açıkladı Bır oncekı hafta Japonya'nın 15 mılyar dolariık yen satmış olmasını da goz onune alan bırçok analıst, yen ın yıl sonuna kadar en az yuz- de 15 değer kaybetmesını beklıyor Yen'de- kı genlemenın yuzde 40'a ulaşabıleceğı- nı soyleyenler dahı var Bu gelışmelenn As- ya ulkelennde endışe yaratmaya başla- dığı bıldınlıyor (İHT, 23/06) Ozette dunya ekonomısının tekrar bır knz ortamına donmemesı ıçın çok sayıda has- sas dengenın korunması gerekıyor Ge- nelde kapasrtefazlası ve aşırı borçlanma sorununun tum aşınlığını koruduğunu da goz onune alırsak fazla lyımserlığe yer ol- madığını söyleyebılınz KAMPANYÂNIN ÜZERİNDE KARA BULUTLAR DOLASiYOR DR. BABUNA KAMPANYASI'NDA NELER OLUYOR? FETHULLAH GÜLEN'İN BÜYÜK GÜCÜNÜN KAYNAĞI IŞIK EVLERİ NASIL ÇALIŞIYOR? TARTIŞMALIMECLISICTUZUGU DEGIŞECEK Ml? YENİ ÇIKARILACAK YASA İÇİN TURİZM SEKTÖRÜ KARISTI. KKTC'DE CASINO SAVASI! ERKİN KORAY "DEVLERİN NEFESİ'YLE FIRTINAUR ESTİRECEK CİZGİLERİYLE MUSA KART İstinye'den En Taze Haberler Borsacfda " W " ^ HAHALnt EK0NCW »EBGISI Borsacı " W ~ ^ HAFTALIK EKOKOMI DERGISI Borsacı BORSANIN KAYBETTİRMEYEN SEKTÖRÜ FİNANSYATIRIMCILARIN ÖNDERİ SOROS NE DİYOB? SAMİ VONİUA: "BiZ CiDDi RAKİPLBI ARIYOBUZ" KOYTAŞ BAK AMBALAJ GEDIZ IPLİK KORDSA PETROKENT TURİZM ALARKO RANT LEASING KLIMASAM FINANSBANK GIMA SOKSA GOLTAŞ TSKB EDIP İPLIK "BORSADAKİ REHBERİNİZ" ANKARA PAZARI YAKUP KEPENEK Siyasal İlkelliğin Böylesi Sıyasal tartışmalann odağında yenıden kokten- dıncılık var, bır tankat ondennın devletı ele geçır- me yontemlen konusundakı açıklamları değışık açılardan ırdelenıyor TV goruntusu kayıtlarıyla da kanıtlandığı gıbı, söz konusu tankat, başta eğıtım olmak uzere, her turlu araçtan yararlanarak ya da tum araçlan kul- lanarak uzun donemde devletı ele geçırmeyt ta- sarlıyor, bunun uzennde çalışıyor Kamuoyu, ozellıkle de basın-yayın kuruluşlan, şe- natçı gınşımını enıne boyuna ele alıyor, yorumlu- yor Kımı bağnaz, şenatçı ve çıkarcı gazete ve te- levızyonlarbıryanabırakılırsa, basın-yayın kesımı, çok buyuk çoğunluğuyla bu konuda duyartı ve so- rumtu davranıyor, şenatçı oluşumlara karşı çıka- rak bu gelışmenın olası yıkıcı sonuçları konusun- da toplumu uyancı bır tutum sergılıyor Karnuoyunda etkılı obur kesımler, ozellıkle de STK dıye kısaltılan sıvıl toplum kuruluşlan da, yıne ağır- lıklı olarak, şenatçı yapılanmalara karşı çıkıyor, ses- lennı olabıldığınce yukseltıyor Şentaçı gıdışe karşı toplumsal bır uyanış yaşa- nıyor Hıç kuşkusuz bu çok olumlu ve onemlı bır gelışmedır Ancak, bır kez daha, TBMM'de temsılcı bulun- duran ve ozellıkle de hukumet eden sıvıl sıyaset, şenat konusundakı açıklamalar uzerıne, ya açık- ça koruyucu ve kollayıcı ya da yumuşak ve ılımlı bır tutum takınıyon sınrfta kalıyor Şenatçı ruzgâr daha doğrusu karayel karşısın- da yalpalayan, eveleyıp geveleyen ve gerçekte egılıp bukulen, ozellıkle TBMM'de bulunan sıya- setçılerdır Oysa mılletvekıllen ve partı genel baş- kanlan, bulundukları yergereğı, toplumun gelece- ğı bakımından çok daha etkılı ve belırleycıdır Bu olgu yenı değıl, denılebılır Turkıye'de sıya- setçının şenat karşısındakı teslımıyetçı tutumu, yıl- lardır suregelıyor Ta 1946'da başlayan ve gıderek artan oranda Islam'ı sıyasallaştınma gınşımlerıne sureklı odun veren bır sıyasal sureç yaşanmakta- dır ödun verme yarışı bu son şenatçı gırışım kar- şısındakı yaklaşımlarla en tepe noktasına ulaşıyor Ulkenın geleceğını tehlıkeye atacak ozellık kaza- nıyor Sıyasetın gundemı, ozellıkle de Sovyetler Bıriığı'nın dağılmasından sonra, bır laık-şenat ıkı- lemıneoturtuldu; toplumsal gergınlık bu ıkılemeta- şınıyor, bu taşıma ışlevını de esas olarak sıvıl sı- yasetçı yapryor Şenat, aıle yapısı, mıras, tıcaret.egıtım ve hukuk gıbı guniuk toplumsal yaşamın tum yonlennde ol- duğu kadar devletın, yanı kamu yonetımının yapı- sında ve ışleyışınde koklu ve ılkel bır gerıye donuş anlamına gelıyor Şenatın tek bır bıçımı de yok, ul- keden ulkeye çok değışık bıçımlen uygulanıyor Turkıye'nın kendı ozgeçmışınde cumhunyet once- sı donemde yaşanan şenat duzenı tartışmalan ve bunlann yaratttığı yıkıcı sonuçlar da tanh bılıncın- den yoksun kesımlerce yetennce onemle değer- lendınlemıyor Buna 12 Eylul'un yarattığı baskıcı or- tam daeklenınce, Islamın sıyasallaşmasını ıstemek ıle hak ve ozgurluklerın genışletılmesını ıstemek, yıne kımılennce, eşrt sayılabilıyor Oysa, şenatın ege- men kılındığı yerde, ınsan hak ve ozgurtuklen kal- mıyor, demokrası yaşayamıyor Demokrasının yal- nız ve ancak laıklık temelı uzennde buyuyebılece- ğı gorulemıyor Son yıllarda kımı aydın geçınenle- nn en buyuk yanlışı demokrası adına şenatçılara karşı gostenlen hoşgorudur Kımı aydınlann goremedığını, sıyasetçıler, geç- mışte gormek ıstemedı, şımdılerde de gornıek ıs- temıyor Çunku sıyasetçı, şenatçı gorunduğu ol- çude yuksek oy alacağını sanıyor Sıyaset, CHP dışındakı buyuk partılenyle, şenata yakın gorun- me yanşına sokuluyor Var olan geçerlı goruntu- suyle, ulkesıyasetı, geleceğe, çağdaşlaşmaya ve ılerlemeye dönuk cumhunyet tasanmını bır yana bırakmış, dar, yapay, genye donuk ve kısır bır ya- pıya donuşmuş bulunuyor Toplumu, gelıştırerek ge- leceğe taşıması gereken sıyaset, gencı duşunce- lerın oyun alanı oluyor Sıyasetçı, aslında ozel çıkannı da goremıyor, bındığı dalı kesıyor, boynunu ıpe uzatıyor Şenat gelırse, oncelıkle sıyasal yapı değışecek, şımdıkı sıyasetçılenn yennı başkalan alacaktır Salt bu oz- nel nedenle de olsa, sıvıl sıyasetçının bu oluşuma karşı çıkması gerekırdı, çapsızlıkları buna da ızın vermıyor Partı yapılarının bozukluğu nedenıyle olacak, laık olduğu bılınen mılletvekıllen de susu- yor, gereklı karşı çıkışlan yapamıyor Boyle olun- ca da TBMM'de guçlu bır şenat karşıtı ses yuk- selmıyor, TBMM, şenata karşı toplumsal uyanışın çok gensınde kalıyor Yenı yaklaşımlar uretemeyen ve aydınlık bır ge- leceğın yollarını açamayan sıyaset, yalnızca, ken- dını ve toplumu ıçıne surukledığı karanlık bır kör kuyu kazıyor Kuyuya yuvarlanınca, yalnız o zaman, aydınlık ve demokrası yanlısı kesılıyor e-posta: yakup@metu.edu.tr Ozince bankacılığı degerlendi 'Uluslararas nornüara kavuşmamziazpn' ISTANBUL (AA)- Turkıye Bankalar Bırlığı Başkanı ve tş Bankası Genel Mudurû Ersin Ozince, Turkıye'nın uluslararası standartlarda malı sıstem ve sermaye pıyasası normlanna kavuşması gerektığını soyledı Özınce, Bankalar Bıriığı'nın yılın ılk 3 ayındakı rakamlanmn 'bankacılık sisteminin doiar bazında büvümediğini' gosterdığının hatırlatılması uzenne, "Sistemin sağhksız bir yapıda buyumesinin zaten hiç bir kıymeti yok" dedı Takipteki alacaklar Ozince, bankalann takipteki alacak mıktannın hızlı bır buyume gostermesını değerlendmrken de, bunun daha zıyade Tasarruf Mev duatı Sıgorta Fonu'na aktanlan bırkaç bankanın portfoyünden kaynaklandığını ıfade ettı Takipteki alacaklann muhakkak batmış kredıler anlamına gelmedığını belırten Ozince, bır ay ıçınde faızı veya anaparası odenmeyen kredıyı, sıstemın takipteki alacaklann ıçıne aldığını vurguladı Ersın Özınce, "Bunun çok çok buyuk bir sıkıntı oldugunu duşünmu\x)rum, ama tabii yuksek malhetleri kronikleştiriyor" dedı Özınce, venı Bankalar Yasası'nı değerlendmrken de, "Yasalarelbette önemli, fakat kurallardan çok uygulamalar onemli" dıye konuştu