Catalog

SAYFA CUMHURİYET 19 EYLUL 1998 CUMARTEî OLAYLARVE GORÜŞLER Hasta-Hekim-Reçete Prof. Dr. MEHMET UNAL ç, B ılımsel veteknolojıkgelışmelere kojut. bıyolojık psikıyatn ve no- ro-psıkofarmakolojıde çok onem- lı yenılıklerolmuştur fyıle^mez dıv e tanınan bozukluldarda bu tur farmakolojık araçlarla onemlı ıvıleşmeler gozlenmı^tır Değı^ık >omatık vakınmalar- la baska uzmanlık dallannda dolasarak za- man v e guç vıtıren bırçok kı^ıde bozukluğun ortava çıkmasmda etkıîı olan psıkoso^al sorunlardahaıvıanlas.ılabılırolmuş sağal- tımında (tedav ıdei da psıkoterapotık yakia- şımlara n ek olarak tarmakoterapımn yarar- lı etkısi çarpıeı bır bıçımde one çıkmiştır Ger çekte psı kıy atn k sağaltı mda psı koterapı mı psıkofannakoterapı mı daha onemlıdır tar- tışmasının hıçbıranlamı voktur Reçete so- mutbırbelge ılaç da bır araçtır Hekımegı- den hastalann buy uk bırçoğunluğu -ozeilık- le ulkemızde ve sosvokulturel duzeyı dus.uk ve orta kesımde- somut onenler ve çozum- ler arar Bununla bırlıkte bır hekım hastasinı ye- tennce dınlememı^ ılgılenmemı> psıkosos- yal sorunlannı anlamava çalışmamı>sa _v u- zeysel \e Ubtunkoru bır yakla^ımla doğru tanı koysa, doğru ılaç >az»a bıle hastasının guvemnı kazanamaz Doğal olarak hekımı- neguvenmevenbırhastada venlen ılacı kul- lanmayacaktır Ozetle psıkofarmakoterapı- nın onemı tartışılamaz Psıkoterapotık btr ılı^kı olmadan da psıkofarmakoterapıden ba^anlı bır sonuç beklenemez Bır hekım hastasına doğru tanı koyup doğru ılacı seç- mesinden sonra. sureklı ve duzenlı psıkote- rapotık ızleme -ıvedı durumlarda telefonla ıletışım- ıle vararlı oiabılır Bu bağlamda tlaçlann yazılma bıçımı ve ıçenğı de çok onemlıdır Jvı hazırlanmış lezzeth bır vemeğın su- numu ıvı değılse ılgıçekmez ı^tahaçmaz Reçetede kağıdından v aztmına değın goste- nlen ozen hekımın kendıne me^leğıne \e hastasına olan savgının bırolçutu gıbı algı- lanabılır "Reçete uzeruıde hekimle ilgili bil- güereksiksızveozenJıbasılmışolnialıdır. Ilaç- lann adı. dozu açık ve okunaklı bir bicımde ya^lmaİKİır. Doktor reçetesı medvada gulme- ce konusu -mektubunu oku> amadını. bır ec- zacıva goturdum gibi- olmuştur." kımı ec- zacılarda hekımın verdığı ılacın ya da kul- lanım bıçımmın değıstınldığı ılaçlann etkj ve v an etkılen konusunda y etkılennı a>an açık- lama ve yorumlann vapıldıgına ılıskın du- vumlaralınmaktadır kuskusuzbudurumec- zacılarla ılgılı "etik bir sonın*dur -\neak hekımlenn de olabıldıgınte ozenlı davran- masıgerekır "^anlanilaclarvekullanınııv- la ilgili tum bdgıler reçetede eksiksız bulun- malıdır. Kullanım bıçinıının hastava anlatıl- rrıası sorumMuğu eczacıva bırakümamalıdır. Vetki >e sorumluluk hekimındır." Hastaya v alnız ruhsal sorunlan v a da bozukluğu bağ- lamındabakılmamalıdır "Va^ı cinsıyetı.ekm- sel-eğıbel geçımsel (ekonomık) durumu SONVal guvencesı (SSK. Emekh'Sandığı v d ) gebelık emzırme organıkbırbozukJuğuıvı degerlendınlmelıdır Daha once kullandığı ılaı,Iarla ılgılı bılgılerlsararlı etkı, van etkı) ıvı sorgulanmalıdır Daha onte gıttıgı he- k'ımler venlen ılaçlarla ılgılı bılgı alırken ele^tınselbırvakla>ımdabulunmamalıdır Bı- lındığı gıbı ruhsal durum zaman ıçınde de- ğı>ebılır Ilaçlann etkı ve van etkiM her ın- san ıçın avnı degıldır "Hastalık vok. hasta \ardır" ^ylemınde olduğu gıbı hastalık avnıolsabılekısıselozellıklervevanıtlarde- ğı>ebılır Hastanın onunde ba^ka bır hekımı eleştıren hastanın va da vakınının hekımle- n elestırmesıne vanak tutan bır hekım val- nız o hekımı değıl tum hekımlenn eleştınl- mesıne katkıda bulunmu^ olacaktır Bunun da kımseye bıryaran yoktur ku^kusaz mes- lekta^lanmızın da eleştınlebılır uygulama- lan olabılır Bu durumda oîabılırse teke tek ıletı^ımle çozume gıdılmelıdır Meslek ıçı oze- lestın. kıncı olmadan. onyargısız. uygarcave ıçtenlıklı olmalıdır llaçlarreçeteyeyazılır- ken tekıl olması (monoterapı) yeğlenır K.ı- mı durumlarda çoğul ılaç (pohfarması I yaz- mak gerekebılır Ancak çoğul ılaç yazma geleneğınm ulkemızde çok y avgın olduğu go- rulmektedır Genelde antıbıyotıkler analje- zıkler, vıtamınler hormonlarvepsıkotropılaç- lann oldukça sık y azıldığı bılınen bırgerçek- tır Hastava yaran kuj}kulu, dahası sakmca- lı olabılecek bu ılaçlar bırlıkte yazıldığında hastaya kurumuna ve ulke ekonomısıne onemlı vuk getırmektedır "V ıllardır kulla- nımda olan etkinltği saptanmış. van etkisi belli v e oldukça ucuz ılaçlar > enne, en son ç>- kan üaa vaznıa sapiantısını anlamakguçtur." Genel tıpta kullanılan betablokerlerden prop- ranalol antıhıperlıpıdemık nıacın, antıbıyo- tıklerden penıcıllın <\CE ınhıbıtoru kapto- pınl ve antıdepresıflerden TCA'lar ornek olarak venlebılır Bu ılaçlann bırkutusu.ve- nı çıkan ılaçlann bır tabletınden bıle daha ucuzdur "Lcuzdur, değersizdir: pahalıdır. birhıkmeüvardır" onvargiMndan farmako- terapı ıçı kaçınmak gerekır Bılımsel gelis- melen ızlemek. uygun durum ve yennde (kesın endıkasy on v arsa) en yenı ılaçlan oğ- renmek ve kulianmak gereklıdır Ancak ge- lışmelen ızleme ve yenılıklere uyma adına -modayı ızler gıbı- ya da ılaç uretım ve pa- zariamacılann tanıtım etkısıne kapılarak ya- zıhyorsa bılımsel yonden olsun. etık yon- den olsun eleştınlebılır bır durum vardır Burada ı laç uretıcı v e pazarlav ıcılannın da sorumluluğundan soz etmek gerekır Bılın- dığı gıbı ılaçlar hastalan ıvıleştıren hekım- lenn vuzunu ağartan araçlardır Bır ılacın etkmlığı ozgul ve yuksek. ıstenmeyen. yan etkılennın duşuk olması beklenır Bu uğur- da yoğun bılımsel çalısmalar ve yuksek gı- derlıyatınmyapılmaktadır Yıllarcayapılan araştırma v e y atınmın sonucu gelıştınlen bır ılacın değennın duşuk nıtuimasi ekonomık açıdan olanaksız oiabılır \ncak tıcan değe- n yoktur. ucuzdur dıye -yukanda orneklen venlen- farmakoterapotık değerı bılınen, klasıkleşmı>. araştırmalarda ornek olarak kullanılan ılaçlann pıyasadan çekılmemesı gerekır Uzun. yoğun ve ozeniı bırçalışma- nın sonucunda çıkanlan ve sağlık hızmetı- ne sunulan bır ılacın tanıtımı -tıcan kaygı- dan once- bıiımsel olçutler ıçınde yapılma- lıdır Tanıtım yontem vearaçlan bılımsel ça- lısma ve etkınlıklen destekleme y onunde ol- malıdır SIEMENS Inanılmaz ama gerçek!Üstün ev teknolojisi ürünü Siemens buzdolapları, çamaşır makineleri, bulaşık makineleri, fırın ya da televizyonlardan herhangi birini, ister peşin ister taksitle alın... Dünyada ilk kez Türkiye'de piyasaya sunulacak olan Siemens C10 cep telefonu sizin olsun. Üstelik Turkcell kartı ve hattıyla birlikte! E9ffl- 532 UCRETI > • • Büyük Siemens armağanı: Üstün iletişim teknolojisinin son ürünü Siemens C10 cep telefonu • 137 x 55 x 22 mm • 170 gr »5 saat goruşme suresı, 70 saat bekleme suresı • Alfanumerık 3 satır ekran • Işıklandırılmış ekran ve tuşlar Cmp ftefonunuzu almak ıçın • Siemens n î a d!§m z ye*k I sat c dan s ze b r zarf ver ecelc Bu zarf n ç nd€K belge'er eks ks z doldurun ve yetktJı sat cım za tes ım ed n • Yetk ı satcımzdan sertıfıkanızı ıstemeyı unutmayın Cepteefonunuzj bu serîfıkayla reslim atabtlırsıntz • Talepler stofc v« üretım olanaldanYİa sınırlıdıf Ankastrafirün 1 0İ«ffl kampMty* kofuUmnm. bavifanmfedMi Ö0r*nabflirtll«iz Ücretsiz Danışma Hattı: 0800 211 40 39 Bu kampanya TURKCELL ın değerlı katkılarıyla gerçekleştirilmiştir. PENCERE "Müzik Fıkralan" Muzık dunyası Ahmet Say'ı pıyanıst Fazıl Say'ın babası olarak bılır, yayın ve edebıyat dunyası Fa- zıl Say'ı yazar Ahmet Say'ın oğlu olarak bılır. Boynuzun kulağı geçmesı doğaldır Ahmet Say uzun sure 'Turk Solu' dergısını çı- kardı, 12 Mart donemınde uzun sure tutuklu kal- dı, duşun ve yayın dunyamızda ozel bır yerı olan Say'ın kurduğu "Muzık Ansıklopedısı Yaymla- r/"ndan kıtaplar elıme geçıyor bunlardan sonun- cusu "Muzık Fıkralar/"dır, derleyen Prof Koral Çalgan, Ankara Devlet Konservatuvan'ndaoğre- tım uyesı vıolacı Muzık dunyasının kendıne ozgu mızahı var, da- ha ağırbaşlı, gıdıklamayan, bellı bır kulturun suz- gecınden geçmeyene bır şey soylemeyen fıkralar bunlar • "Kudum"un bır adı da "çıftenağra"dır Paşa konağında duğun varmış saz, çengı, ko- çek derken kafayı bulan çıngene çıftenağrayı pat- latmış "Eyvah ne yapacağım" derken aklına ya- kındakı Mevlevı tekkesı gelmış, hemen oraya ko- şup çıftenağrayı odunç ıstemış Çıngeneyı azarlamışlar - Ona çıftenağra değıl, kudum-u şerıf derler Tekkenın şeyhı çıngeneyı kovalayanlara sıtem etmış - Canım verseydınız lyı olurdu - Ama şeyh hazretlen, henf kudum-u şerıfe çıf- tenağra dıyor - Zararı yok, çıngenenın elıne duşunce çıfte- nağra, tekkeye gelınce kudum-u şerıf olur • Beethoven Ayışığı Sonatı'nı çalıyormuş Dınleyenlerden bırı - Ustad, bununla neyı anlatmak ıstedınız 9 Beethoven sonatı bır kez daha çalmış ve - Işte bunu, demış • Kemancı Menuhin konser turnesı sırasında bır kente gıtmıştı Konsennden bırkaç saat once tı- raş olmak ıçın otel berberıne ındı Berber - Yabancı mısınız'' - Evet - Tam zamanında gelmışsınız, Yehudı Menuhin bu akşam bır resıtal verecek, sız de gıdersınız de- ğıl mı? - Gıdenm herhalde - Yalnız bıletlerın hepsı satıldı, sanınm ayakta kalacaksınız - 0 adamın konserlerınde ben zaten hep ayak- ta dururum • Muzıksever karı-koca kavga edıyorlardı Kadın kocasınm başka kadınlarla ılgılenmesmden hıç hoşnut değıldı Koca kendısını savunuyordu - Canım, bıraz anlayışlı ol, ınsan arada sırada pı- kaptakı plağı değıştırmek ıstemez mı 1 ^ Kadın - Oyle mı 1 Ben de arada sırada ığneyı değıştı- rırsem sen de kızma emı 1 • " Bır deli piyapo çalıyordu, Ojuı dınleyen arkada- şı sordu - Neden yalnız sıyah tuşlara basıyorsun?.. - Matemdeyım • Arap çolde gıderken şeytana rastlar Şeytan der kı - Boyle ıkımız de yoruluruz, kolaylık bulalım - Nasıl? - Ben senın omzuna bıneyım, şarkılar soyleye- yım, şarkılarım bıttığı zaman sen benım omzuma bın, şarkıların bıttığı zaman ınersın Onerı Arabın hoşuna gıttı, şeytanı omzuna aldı, bır sure sonra şarkıları bıtıren şeytan ındı, bu kez Arap şeytanın sırtına bındı, bır ""yalellı" tutturdu Koca çolu geçınceye dek şarkı bıtmedı kitap kulübü Taksim Sergi Salonu EYLÜL AY! E7KINLİKLERİ 19 Eylul Cumartesı Saat 18 00-20 00 SELIMILERI Kıtaplarını ımzalayacak ve okurlarıyla soyleşecek IstıklalCad (Aksanat karşısı) Taksim Tel 252 38 81/82 Çranite 9-Couse BODRUM'DA TATİLİN YENİ ADI Luks odalan. zengın mutfağı. sosyal aktıvıtelen. uzman kadrosu ve Bodrum"un ruya kadar guzel manzarasıyla sızlere keyıflı bır tatıl ımkânı sunuyoruz 4* kalıte 5*hızmet Tel: 0252 316 19 90 Faks: 0352 316 14 03 SATILIKARSA Gelıbolu-Saroz Güneylı Koyu'nde satılık 2 parsel arsa (0216)333 61 02 SATILIK YAZLIK Altınova'da satılık trıpleks vılla (0216) 333 61 02