Catalog

1 g AĞUSTOS 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 ALLEGRO EVtN İLYASOĞLU Bilkeııt Senfonryi îzliyor musunıız?Siirt, Batman. Mardin, Şırnak, Şaaılıurfa, Adıyaman, Kahraman- maraş, Gazıantep, lskenderun, Nervşehır, Kayseri. Konya, Sinop, Tolcat, Dıyarbakır... Bunlarbirse- çim konvoyunun duraklan değil. KiiJtür dagıtmaya giden bir orkest- raraın duraklan. Hiç ara vermeden peş peşe her gün bir başka kentte sarınelerini kuruyorlar; çe\reye, ısıya, rutubete uyum sağlayıp mü- zıf e başlıyorlar. Orkestra üyelerı. şeflen. solistleri ve organizatörle- riyle herhalde sayısı 200'e varan bir toplulukf Anadolu'nun orta- sında buram buram "büyük mü- ağfçalıyorlar. Görkemlı orkest- ra yapıtlannı, aryalan seslendin- yorlar. Çaykavski'nin, Brahms'ın, Puccini'nin yanı sıra FeritTüzün, ITvi Cemal Erkin. Selman Ada gi- bı Türk bestecileri de yer alıyor. Aslında bir iki tanesi dahi bü- yük yankı getirmesi gereken olay- İar. Kaldı ki 16 ayn noktada ger- çekJeşiyorbu konserler. Hem de Is- tanbul"da dahi kolay kblay dinle- yemediğimiz ünlü şefimız Gürer Aykal'ın \ önetiminde. Her zaman bir araya gelemeyecek üç sancımı- zın. Mesut Iktu, Pekin Kırgız ve Ha- kan Aysev'm solistliğinde. Neden gazetelerin ilk sayfasından girmez bu haberler? Televizyon ve radyo- ların haber bültenlerinde neden baş köşeye oturmaz? Kırk yıida bir hafif müzik şarkıcılannın Do- ğu Anadolu "da verdikleri bir kon- ser çarşaf çarşaf anlatılırken böy- lesi bir organizasyon hep gündem- de kalmalı. (Jmarım bir yetkiii, günce tutmuştur bu konserlerin sürecinde. Örneğin her bir kentte nasıl bir izleyici vardı? Bir kez için mi yasadılarbu olayı. yoksa sürek- lilığinı bekliyorlarmı? Konser ön- cesinde ve sonrasında nasıl soru- larla karşılaşıldı? Konser sürecin- de nasıl bir tepki yaşandı? Bir de sanatçılann izlenimleri var. Herhal- de evinden ya da lüks otelinden çı- kıp haftada bir kez konser verme- Lnadolu'ya büyük bir özveriyle kültür dağıtan Bilkent Senfoni Orkestrası'nın konserleri neden gazetelerin ilk sayfasından girmez? Kırk yılda bir hafif müzik şarkıcılannın Doğu Anadolu'da verdikleri bir konser çarşaf çarşaf anlatılırken böylesi bir organizasyon hep gündemde kalmalı. BASSO, şef Gürer AykalyönetimindeGaziantep'te bir konser verdL(Fotograf: BEKİR ŞAHİN) ye benzemez, her gece otobüsle gittiği ve bilmediği bir otelde uyu- duğu ortamda çalmak? En çok han- gi yapıt alkış ahyordu? En çok hangı olayda kaygı ya da coşku yaşadılar? En azından başka kül- tür kuruluşlanmıza örnek yarat- ması için bütün bu anılann belge- sel değen var. Karşıtlıklann bestecisi Alfred Şnitke Yırminci yüzyıl müzik tarihi, en önemli üyelerinden birini yi- tirdi. Uzun zamandır hasta olma- sına karşın, AJfred (Schnittke) (*) Şnitke'nin 64 yaşındaki ölümü müzik çevrelerini sarstı. Yirmin- ci yüzyıl müziğinde çağın son dı- liminin bir simgesiydi Alfred Ga- riyeviç Şnitke. Rus, AJman, Orto- doks, Yahudi kanşımı bir köken- den geldiği için bu kültürlenn zen- ginlığinden de yararlanmıştı. ftKt-Hfebern'ci yaklaşımı. genış imge gücünün kolaylığı ile oluş- turduğu kolajlar, tarihin derinligı ile günün yeni tekniklerini birleş- tiren seçmeci (eclectic) yaklaşı- mı. onun kimi çevrelerce postmo- dern olarak nitelenmesine yol aç- mıştır. Bir yanda en uç noktalar- daki yeni deneyleri uygularken öte yanda Rusya'daki "mutiakageniş kitieyeseslenme" kaygısını da göz ardı etmemiş, böylelikle Prokofi- yef ya da Şostakoviç gıbı zaman za- man rejimin nabzına göre şerbet vermeyı de başarmıştır. Şnitke'yi ilk kez on beş yıl ka- dar önce Beedtoven'ın Keman Kon- çertosu'nda tanımıştım. Bu konçer- toya öyle kadanzlar yazmıştı ki, on dokuzuncu yüzyıl, yirmibirin- ci yüzyıla bağlanıyordu. Derken In Memoriam'daki güçlü orkestra yapısını; piyano konçertosundaki salkım seslerle iç içe işlediği ince- cik lirizminı tanıdım. Çello Kon- çertosu'ndaki karşıtlıklann getir- diği dramatik anlatım büyüleyi- cıydi. Birinci KonçertoGrosso'sun- da ıki keman ve klavsenin yanı sı- ra hazırlanmış piyano kullanmış- tı. Bunlann ses renklenni birleş- tirmesi ise yine Şnitke'ye özgü "kaliyedoskopik" bakışla sezile- biliyordu. Şnitke, aynı zamanda çağdaş müzik kuramlan üstüne yazılar yazmış ve konferanslar vermiştir. Halen yapıtlannın 90 kadar CD'si dolanıyormuş ortalıkta. Çağdaş bir klasık müzikçı için büyük ra- kam. Ancak yırminci yüzyılın Bach't. Mozart'ı olarak nitelenen bu "polystilist" (çokbıçemlı) bes- teci ıçın hıç de çok değıl. Bach ve Mozart'tan neler öğrenmışsek y ir- mincı yüzyılın Şnitke'sınden de öğrenecegımız çok şey var. Bestecmin yapıtlan 1975'ten bu yana tüm dünyanın sanat merkez- lerinde yorumlanmakta. Hatta 1980'den ben nıce konser ya da kı- mi festıvalin programlan tümüy- le Şnitke'ye ayrılmış. Istanbul'da ise bugüne dek. ancak ıki özel kon- serde Şnitke'yi dınledığimi anım- sıyorum, Şnitke'nin bir büyük şan- Şnitke'nin başlıca yapıtlan O p e r a : Bir Budala ile Yasam (J992), Gesualdo (1995), Johann Faustenin Tanhi(1995). O r k e s t r a : 6 Konçerti Grossi (1977-1991); 9 Senfoni (1972-1995); 4 Keman Konçertosu (1962, 1966, 1978, 1982): Piyano Konçertosu (1960); 2 Çello Konçertosu 1986, 1990); Obua ve Arp için Ikili Konçerto(1970);In Memoriam(1979), Passacaglia(1980), Rjtual, Bir Yaz Gecesi Rüyası Değil (Kein Sornmernachtstraum), Viyola Konçertosu, Üçlü Konçerto. Oda II1ÛIİ61:2 Yayh Çalgılar Kuvarteti (1966. 1981),2Keman-Piyano Sonatı (1968). Piyanolu Beşli (1976), Yaylı Çalgılar Üçlüsü (1996). KOfO: Faust Kantalası (1980), Minnesang, 60'tan fazla film müziği. sı da Gidon Krcmer. Mstislav Rost- ropmiç,Yuri Başmet. TatianaGrin- denko, Mark Lubotski, Oteg Ka- gan, Natalia Gutman gıbı çağımı- zın büyük solistleri tarafından ya- pıtlannın çalınması. Ne de olsa çağdaş bir bestecıyi tanıtmak için onun ünlü imzalaria sunulması ge- rekiyor. (*) Şnitke (Schnittke) Rusasıllı bir aılenin adı olduğundan, Kinl alfa- besimn Türkçesesleriyleyazılmıştır. Besteci Şnitke üstüne birkaç sabr Şnitke'nin ölümüyte Mkhael Tıppett'ten son- ra vüzyıhmızın müziğine ağırlığını kovan de- ğerli insanlardan birini daha vitirmiş oiduk. ÖNDERKÜTAHYAU ^ _ _ İZMİR - BBC Radyosu'nun Türkçe Servısi sanat programmda Alfred Şnitke hakkında acı bir haber ya- yımlandı. Ünlü Rus besteci, ağustosun ilk haftasında Hamburg'da ölmüştü. Böylece Mkhael Tıppett'ten sonra yüzyılımızın müziğine ağırlığını koyan değerli insanlardan birini daha yıtirmiş olduk. Şnitke 1934'te Orta Rusya'da Engels yöresinde doğ- du. Annesi Alman, babası Yahudi kökenli bir Rus ga- zeteciydi. Babasının Avnstuna'daki görev ı nedeniyle ilk müzik eğitimini 1946-48 arasında V'iyana'da al- mıştı. Aıle 1948"de Moskova'ya yerleşri. Böylece Şnit- ke, "Almanca ve Rusça konuşao bir müzikçi olarak" 1953-61 arasında Moskova Devlet Konservaru\an'nda okudu ve aynı kurumda 1972'ye dek öğretmenlik yap- tı. BBC'nin metin yazan, besteciyi, "Zamanın Sovyet- ler Birligi'nde en az sevflen aanük gruplanndan biri- nin üyesi'' olarak tanımlıyordu. Ne ki müziği, kendi- sinin Alman kökenli oluşuna bakılmaksızın Rus çağ- daş müziği içinde değerlendirildi. Kısaca anımsatalım: BouJez, Stockhausen, LJgetti ve Lutoslavvski gibi besteciler. 1945 sonrasında yap- tıklançahşmalarlaiadece alışılnuşa değıl 2Û'ocı yüz- yılın Hkyansmdakı yeniliklerede karşt çıkmışlardı. Kul- landıklan ileri tekniklerle müziğe de resim ve edebi- yat benzeri gerçekçi bir ıçenk kazandırmayı amaçlı- yorlardı. 1980'de çağdaş müzik üzerine Izmir'de bir seminer vermış olan Avusturyalı besteci ThomasChristian Da- vid,butekniklerin kullanıhşmı 2. Ehinya Savaşı'nı çı- karanlara karşı sert bir protesto olarak değerlendir- mişti; çünkü adı geçen besteciler gençlık yıllannda onun felaketlerini bütün aynntılanyla yaşamışlardı. 1930'Iarda doğmuş olan bir sonraki kuşak ise aynı tek- nikleri daha yumuşak, daha cana yakın bir hava için- de ele aldı. David'e göre Şnitke. böyle bir deği^imin başını çe- kenlerarasındaydı. "Öyksine iç kararncı bir müzik ki yorumlanmış olması şöyle dursun dinlenmesi bile be- nişaşıröyor"dıyeneleştirmen haksızçıku. Şnıtke'nin 4 keman konçertosuyla piyano konçertosu, 2 viyolon- sel konçertosu, senfonileri, Passacagliası ve lngilizce başlığı "Life Wlthlan tdfof ("Bir Aptalla Yaşam") olan operası sevilerek dinlendi. Çagdaş müziği seslendirmede pinti da\Tanan müzik- , bıze Şnitke'yi madılar: hakkında yazılanlar da fazla değildir. Dilersenız. E>in IJyasoğfu'nun "Zaman İçinde Mü- zik'' başlıklı yapıtındakı değerlendirmeyi birlikte oku- yalım: "Çevresindeki Denisof ve Volkonski gibi bes- tecilerfe Şnitke, ilk kez Post-VVebern müziğini uygula- yan Rus bestecilerinden biri olur; ancak Şnitke'nin sonraki çalıştnalan, daha çeşitli kaynaklardan >ola çı- kan kolaj ya da so> uüama >oluyla güçlü bir anlaöm tek- niği gözeten, Mahler çizgisinde ve Şostakoviç duyarb- ğında çahşmalardır. Geniş imge gücü,şürsd sesleniş,ya- pıtlarma özel bir derinük katar." (Sayfa 271) Gerçekten de BBC'nin bir kesitini verdiği Concer- to Grosso'sundaki (1977) iki keman ve viyola üçlüsü- nün solosu, imge gücünü zorlayan zengin tınılarla do- ludur. "Zaman İçinde Müzik T> in CD'lerinde yer alan "In Memoriam" (1980) hakkında da aynı şey söyle- nebilir. 1990'da Hamburg'a yerleşmiş olan Şnitke'nin sağ- lığı, son yıllarda ıyice bozulmuştu. İki kez felç, bir de kalp krizi geçırdı; ama hiçbir zaman bestelemeyi bı- rakmadı: sürekli yazdı. Böylece insanlığa değerli ya- pıtlar armağanladı. Saygıyla anıyoruz. ^.i'mı.mtmtTTTim BALEÜÜBÖLÜMÜ 1998-1999 Öğrefim Yılı için On Kayıtlar Başlamıştır PROGRAMIN AMACI : Profesyonel nitelikli bale sanatçısı yetiştirmek ve kültürünü olujturmak ,beden estetiği ile müzikse! işıtme ve ritm duygusunu geli;tirmektir. Ayrıca bajarılı olan öğrencileri uluslararası bale fesfivallerine, yaz kursları ve bale yarışmalarına katılmalannı sağlamaktır. PROGRAMIN İÇERİĞİ : Klasık bale, ritmik jimnastik, tarihi danslar, karakter danslar, repertuar danslar, modern danslar, sanat tarihi makyaj eskrim ve piyano eğitimi. EGITIMLERIMIZ PİYANO ESLIGINDEDIR PROGRAMIN SÜRESİ: Temel eğitim-l |3 yıl) Temel eğitim-ll (3 yıl) ileri eğitim (2 yıl) Toplam süre 8 yıldır. Programa 4 yaşını bifirmij her yaşta öğrenci giris sınavı ile alınır. ( Sınav sonuçlarına göre eğitim program seçenekleri sunulur) Programı basarı ile bitiren oğrencilere MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI'nın onaylı diploması verilir. Son boşvuru : 05 EyiO11998 T.C. M.E.B. OZEL PERA GUZEL SANATLAR Sıraselviler Cd. Bıilurçu Sk. Bıllurcu Çılcmozı No:14 TAKSİM/ISTANBUL emaii pgs@peraguzelsanatlar com tr Tel: 0(212) 245 44 60- 244 52 0 3 - 2 4 5 30 08 PERA FLAMENC DANS BÖLÜMÜ 1998-1999 Öğrefim Yılı için On Kayıtlar Başlamıştır PROGRAMIN AMACI : Profesyonel nitelikli Flamenko Dans sanatçısı yetiştirmek ve beden estetiği ile müziksel işitme ve ritm duygusunu geliştirmek. Ayrıca başarılı olan öğrencileri uluslararası flamenko dans festivallerine katılmalannı sağlamaktır. PROGRAMIN İÇERİĞİ : ' Teknik aşamalı olarak 4 yıl boyunca sürecektir; değerlendirmeler her dönem sonu yapılacaktır ve öğrencinin artistik gelişmesini gösterecek sahne sunuşları olacaktır. EGITIMLERIMIZ GITAR VE SAN ESUGINDEDIR • SINAV ŞARTLARI : Tercihen daha önce bale veya dans eğitimi almış olan,en az ortaokul mezunu her yaşta öğrenci giriş sınavı ile alınır. • PROGRAMIN SÜRESİ: Haftada 2 gün 4 saat, Toplam süre 4 yıldır. • Programı basarı ile bitiren oğrencilere MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI'nm onayl. diploması verilir. Son başvuru : 05 Eytül 1998 T.C. M.E.B. OZEL PERA GUZEL SANATLAR Sıraselviler Cd. Bıllurcu Sk Bi'lurcu Çıkmazı No:14 TAKSİM/ISTANBUL emaıl: pgs@peraguzelsanatlor com tr Tel: 0(2 1 2) 245 44 60 - 244 52 03 - 245 30 08 ri Biige Ceyfa n\er <- Beyoğlu Pera (0-212) 251 32 40 12.00, 14.15, 16.30, 18.45,21.00 açıkhavada SİNEMA / 9 Çarşamba Ateş fırhnası 20 Perşembe Romeo Juliet Saah21.30 A K A D E M İ SANAT İLETİŞIMİ 25 1 1 2 9 9 DARUŞŞAFAKA ÇETİN BERKMEN SPOR TESJSLERİ M A S L A K Kültür lSanat ; ilanlarınız g 293 89 78 g (3 hat) 0212 293 89 78 İİİİİ Hüseyin Rahmi Gürpınan'm mektupları ve tiyatro eleştinfleri H Kültür Senisi - Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Mektuplan ve Tiyatro Eleştirileri. Özgür Yaymlan'ndan çıktı. Gürpınar'ın romanlannın dışında olan bu çalışma, yazann arşivinden derlenerek Abdulilah ve Gülçin Tannnınkulu tarafından hazırlandı. Edebiyat tarihi açısından önemli sayılan bir boşluğu dolduracağına inanılan kitabın, okuyucular ve araştırmacılar için de faydalı olacağı belirtiliyor. Sanata kalite belgesi • ANTALYA (AA) - Altın Portakal Kültür ve Sanat Vakfi bünyesinde faaliyet gösteren Antalya Kültür Merkezi (AKM), kalitesini ISO 9002 Kalite Belgesi'yle kanıtlamak istiyor. 14 Eylül'de kuruluşunun 2. yılını kutlayacak Antalya Kültür Merkezi, bu süre içinde gerçekleştirilen faaliyetler ve etkinliklerle sanatseverlerin beğenisini kazanırken İSO 9002 Kalite Belgesi'yle de bu başanyı resmiyete dökmeyi planlıyor. AKM Basın ve Halkla llişkıler Sorumlusu Şefkat Kargılı, yaptığı açıklamada, hizmet sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin çalışmalannın incelenmesi sonucu almaya hak kazandıklan ÎSO 9002 Kalite, Belgesi için Türk Standartlan Enstitüsü'ne başvurduklannı bildirdi. Şefkat Kargılı, genellikle. işletmelerin kurumsallaşması ve belli standart ' ' ^ düzeyinin üzerinde hizmet verebildiğini kanıtlayân tSO 9002 Kalite Belgesi'ne sahip olmak için ilk. kez bir kültür merkezinın başvurduğunu belirttiv Kargılı, Antalya Kültür Merkezi'nce bu ay yapılari başvurunun ardından Türk Standartlan ,,, Enstitüsü'nün 1999 yılı Nisan ayına kadar merkejjin şu ana kadar gerçekleştirdiği çalışmalar, kültürel \ hedefleri, etkinlikJerinin izlenmesi gibi konulan*/ yanı sıra yönetim ve personel birimlerinin de ' ^ inceleneceğini söyledi. Türkiye'de ilk olmaya aday AKM'nin yanı sıra ileriki zamanlara Cam Piramjt' Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi'nin de bu belge. . için başvıırabileceği kaydedildi. Kandemir'in minyatür sergisi • KüHürServisi- Hüseyin Kandemir'in ilk kisisfcf» minyatür resim sergisi, yann Deniz Müzesi Sanal'-^ Galerisi'nde açılacak. Mimar Sinan Üniversitesi' Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk El ; Sanatlan bölümünden mezun olan ve yüksek * lisansını Çin Ana Sanat Dalı'nda yapan sanatçı, *' M f cumhuriyet sonrası kendine yer edinememiş minyatür tarzı resme yeni bir boyut katıyor. Konusunu Atatürk ve Kurtuluş Savaşı'ndan alan sergi, 30 Ağustos'a kadar gezılebilecek. Halk Eğitim'de tiyatro kursu • Kültür Servisi - Kadıköy Halk Eğitim Merkezi Deneme Sahnesi yetiştirmek için kursiyer alacak. 27 yıldır Kadıköy Deneme Sahnesi'nde oyun oynayan ve tiyatro kursu veren eğitim merkezinin kayıt ; dönemı başladı. Aynntılı bilgi için 336 12 00 numaraiı telefon aranabilir. Ankara Açıkhava Sineması Şenliği • Kültür Servisi - Hotel Bilkent-Ankara Açıkhava Sineması Şenliğı bırbirinden ilginç filmlerle devam ediyor. Şenlik kapsamında izlenebilecek filmler | arasında Ingiliz Hasta, Mad City, j Microcosmos ve can dostum yer alıyor. Açıkhava ı Sinemasf nda aynca iki filmin de başkentteki ilk ! gösterimleri gerçekleştirilecek. llki 26 Agustos'ta gösterime girecek olan Magic Svvord, ve 31 Agustos'ta gösterilecek olan Cıty of Angels. Filmlerin başlama saati 21.30. (Rezenasyon için: 312-266 46 86) Eskişehir deki yabancı öğrencilerden fotoğraf sergisi • ESKİŞEHİR (AA)- Uluslararası Gençlik Servisleri Merkezi ile Anadolu Üniversitesi'nin ortaklaşa düzenlediği organizasyonla Eskişehir'de bulunan 21 yabancı uyruklu öğrenci fotoğraf sergisi açtı. 15 günlük bir kamp için Anadolu Üniversitesi'nde bulunan Fransa, Japonya, Hollanda, Slovenya, Isviçre, Belçika, Ingiltere ve Portekiz'den gelen öğrenciler, kamp süresince Eskişehir'in tarihi ve turistik yörelerifli gezdi. Yapılan geziler ve kampta bulunduklan sûVe içerisinde çeşitli fotoğraflar çeken öğrenciler, ,• çektikleri fotoğraflan Eskişehir •<• Fotoğraf Sanatı Derneği'nde (EFSAD) "Anadoji Üniversitesi ve Eskişehir" adıyla sergilemeye ;1 başladılar. ^ 'Beyaz YalanlaK • Kültür Servisi - Günış|gı i Kitaplığı'ndan. Mark > j O'SulIivan'ın 'Beyaz •£ Yalanlar' kitabı çıktı. Yayınevinin genç roman dizisi içinde yayımladığı, I 'Uluslararası Genç | Kütüphaneciler, Beyaz ! Karga Ödülü'nü alan kitap, j lrlanda'da birbirlerinden çok| farklı aile ortamında büyüyen üç gencin aılelenyle yaşadıklan sorunlan ve yaşamlannı kuşatan sırlan anlatıyor. Beyaz Yalanlar, Irlandalı yazann akıcı bir dille kaleme aldığı sıradışı bir gençlik romanı. BUGUN •İNAZIM KÜLTÜREVt'nde saat 17.00'de yönetmenliğini Eisenstein'ın yaptığı 'AJexander**§? Nevskiy' fılmi izlenebilir. *""*