Catalog

8 TEMMUZ 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Kamu-Sen'in anaştırması • Ekonomi Senisi - Türkıve K a m u Çalışanlan Sendikalan Konfederasyonu (Kamu-Sen) tarafindan Türkiye'dekı asgari geçinme standardını bulmaya yönelık bir araştırma vapıldı. Sonuçlara göre, 4 kişilık bır ailenin 1997 Aralıkayında 131 milvon lira olan asgari geçinrne standardının 1998 haziran sonunda yüzde 34.3 oranında artarak 176 mil>on 581 bin lirava yükseldiği saptan-dı. Kablosuz ihalesi Netaş'ın • Ekonomi Senisi - Netaş, Türk Telekom ıle Kablosuz Telefon Sistemi temınini içeren 20 mılyon ABD dolan değennde bir sözleşme imzaladı. Sözleşme kapsammdaki sistemlerin Ekim 1999'dan önce tamamlanması planlanıyor TPAO-AMOCO işbirfiği • ANKARA (A.A) - Türkiye Petrolleri Anonım Ortaklıgı(TPAO) ıle ABD'lı fırma AMOCO ortak yatınma gıdiyor. TPAO'nun uluslararası yan kuruluşu TPOC ile AMOCO fîrmasının. Kazakistan'da petrol ve doğalgaz aramak üzere TEPCO ismınde ortak bir şirket kurduğu bildirildi. Para Kurulu Toplanüsı • ANKARA (AA)-Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu Başkanı Devlet Bakanı Fşın Çelebi. Temmaz, Ağustos ve Eylül dönemindeki enflasyon hedefini yüzde 9 olarak öngördüklerini bildirdi. Kurulda. uygulanmakta olan ekonomik programın üçer aylık hedefler halinde kamuoyuna duyurulması ve disiplinli hareket edilmesi konusunda görüş birliğıne vanldı. Borsalarda biptefme , • LONDRA (AA) - Avrupa'nın en büyük menkul kıymetler borsası olan Londra Borsası "London Stock Exchange"' ile en büyük rakibı Frankfurt Borsası "Deutsche Boerse". "'stratejik ittıfak" kurma karan aldı. Makroekonomik göstergelerdeki 'iyileşme' sokağa yansımıyor Piyasalarda fıııaııs kriziFATMA KOŞAR Piyasalarda tüccar \e esnaf borcunu vaktinde ödeyemiyor. Merkez Bankası verilenne gö- re, protestolu senetlerde geçen yıla göre yüzde 100 artış ger- çekleştı. Uzmanlar. piyasalann finans krızi yaşadığını göste- ren bu gelışmelere karşın. eko- nomının iyı gittiğinı söyleme- nin mümkün olamayacağını belırtı>or. lç pıyasada yaşanan durgun- luk çeklerin ödenememesine yol açarken, uzmanlar. protes- tolu senet sayısının arttığına dikkat çekiyor. Makroekono- mi k göstergelerdeki "iyileş- me" piyasalara yansımazken. esnaf nakit sıkıntısı çekiyor. Ticaret merkezlerinde yaşa- nan durgunluktan dolayı kriz yaşanırken, dövız girdisi sağ- îayan lokomotifsektörlerdede • Iç piyasada yaşanan durgunluk çeklerin ödenememesine yol açarken, uzmanlar, protestolu senet sayısının artmasının, piyasalarda bir finans krizinin varlığını kanıtladığını söylüyor. ışleryolundagıtmiyor. Kredi- lerin yol açtığı sorunlar. teks- til ıhracatçılan ilebankalarara- sında geçen yıldan buyana çö- züme kavuşturulamazken, tu- nzmde tesıslerin doluluk ora- ru gıttikçe düşüyor. Yüzde 30- 40 oranında dolu olan tesısler, yanm kapasiteyle çalışmaya devam ediyor. Uzmanlar. yaklaşık 1 yıldır konusuldufu halde sıkıntıla- nn gıderilemediği tekstil, tu- rizm vc inşaat sektörlerindeki sorunlann görmezden geline- meyeceğini söylüyor. Bu sek- törlerde sıkıntı varken, ekono- mınin iyi gidemeyeceğini ifa- de eden uzmanlar, bavul tica- reti hacminin 4-5 milyar dola- ragenlemesinın sanıldığından çok daha fazla ınsanı etkiledi- ğinı ifade ertiler. Toptancıla- nn ellerindeki stoklan kısa va- dede eritmesinin güç olduğu- nu belirten uzmanlara göre, Uzakdoğu mallannın daha da ucuzlayarak piyasalan ele ge- çirmesı büyük bir dezavantaj. Borçlar ödenemiyor Marmara Üniversitesi Ikti- sat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Osman Altuğ, protestolu senetlerin yüzde 100 artması- nın finans krizinin varlığını kanıtladığını söyledi. Altuğ, "Tüccar, borcunu zamanında ödeyemiyor. 1997'de protesto- lu senetierin Merkez Bankası MdirimbedefilOOıııflyonliray- dı, bu sene 200 milvon liraya çık- tı. Buna karşın senet sayısuıda ciddi arnş var" dedi. Pıyasalar finans knzı yaşar- ken, ekonominin iyiye gittiği- ni söylemenin mümkün olma- dığını ifade eden Altuğ, "Hü- kümet olumlu şeyler yapngıru söyiüyor ama göstergeler bu yönde değJT şeklinde konuş- tu. Enflasyonla mücadele eder- ken hükümetin emisyon rekor- lan kırdığını belirten Altuğ, "Para ne kadar çok basılırsa enflasyon o kadar yükselir. İh- racatin da ithalaö karşılama oranı gün geçtikçedüşüyor.Bu dunımda ekonomi nasil iyi gn der" dedi. Ekonomist Arstan BaşerKa- faoğlu da hükümetin ekono- mi de başarısız olduğunu ve bugün yaşananlann, bunun so- nucu olduğunu söyledi. Kafa- oğlu, Uzakdoğu maJlannın git- tikçe ucuzladığını ve Türkiye için ihracat koşullannın zor- Iaştığını belirtti. Kafaoğlu, 'Urününü ihraçedemeyeıı üre- tkri. iç piyasada yaşanan dur- gunluktandolayı buradada sa- tanıadı. Bu nedenle kriz sin- yalleri erken verdi. Ancak iler- de daha kötü sonuçlar doğabi- lir" dedi. Bu arada, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği "nin (TOBB) tekstil ve turizm sektörünün sorunlannı bugün masaya ya- tıracağı bildirildi. TOBB Baş- kanı Fuat Miras, yaşanan so- runlarla ilgili hükümetin acil önlemler alması gerektiğini belirtti. Petrol Ofisi'nin yüzde 51 'ini satın alan Hayyam Garipoğlu sorulanmızı yanıtladı Tonlar peşimizden koşuyor' TARIK VILMAZ Petrol Ofisi'nin (POAŞ) yüzde 51 'ini satın alan Hay- yam Garipoğlu şirketın ıha- îeyi kazanmış bir firmaya verilmesi gerektiğini belir- terek " Eğer POAŞ Udnci üçüncüye verilecekse veja Petrol Ürünleri İşverenieri Hayyam Garipoğlu. Sendikası'na (PİİS) ver- mekgerekiyorsa ihaieyege- rekyoktur"dedı. Ihaleden sonra yurdışına çıkan Ga- ripoğlu, kredi bağlantılan- nı yapnğını ve ortak bulmak içın gıtmedığını açıkladı. POAŞ ihalesinin ardından yurtdışına çıkan Garipoğ- lu. kredi bağlantılannı yap- tığını söyledi. Cumhuri- yet'ın sorulannı yanıtla- yan Garipoğlu. bu iha- lenin finansmanı için 6 aydır 10-20 adamı- nın Londra'da, 5-6 ki- şınin de Türkiye'de ça- lıştığını söyledi. Para- sal olarak sorunlan ol- madığını söyleyen Ga- ripoğlu. özkaynaklan- nın ve kredilerinin hazır olduğunu ve Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun ka- rannı beklediklerini dile getirdı. Garipoğlu, POAŞ için Londra'da ortak ara- madıklanru, dış kay- \ nağı yabancı fon- \ iardan karşılaya- \ caklannı dile ge- 1 tirdi. POAŞ'ın f parasını karşı- fj lamak için • " s yüzde 20 dü- zevinde öz- kaynak kullanılacağını ka- lan kısmını krediyle kar- şılayacaklannı dilegetiren Garipoğlu. "Fonlarçokil- gi gösterdi. Bizşündi bir ki- şiyideğil de3-5 kişiyi araş- ünp en uygun olanını bul- manın araştırmasını >apa- cağız. Ancak biz bu proje- yi vapahmdh eyabana fon- lar peşimizde" dedi. Liborartı2 Fonlardan gelen teklif- lerin Libor artı 2 düzeyın- de olduğunu belirten Gari- poğlu, bu kadar düşük ra- kamlann teklif edilmesi- nin nedeninin projenin gü- zel olmasmdan kaynaklan- dığını söyledi. Rekabet Kurumu'nun araştırmasına ise Garipoğ- lu, konunun Özelleştirme Idaresi ile Rekabet Kuru- lu arasındakı bır sorun ol- duğunu belirterek, "Bura- da bizi ba0a>an bir durum vok. Ben Shefl >e>a BP ol- saydım Rekabet Kurumu •pi> asada pazar payınız ar- tıyor. acaba rekabeti aksa- tıcı bir durum mu ortaya çıkıyor' drvc sorabilirdL Biz petrol sektöründe çalışmj- yoruzsadeceçahşan bir şir- dedi. Bilgisayarla fiyatlan öğrenen tüketicilere pahalı mal satmak zor Enflasyonu diişürmede yeni araç: Internet Bu hafta %87NET kâr payt dağıttık. 'ib Temmuz 1997'de Ihlas Fınansa 100.00ü TL yatıranların paraları 06 Temmuz 1998de 187.000 TL oldu Onlar %87 kazandı. Va siz? * Tenmuz 1998 tarihi itibanyte dağıtıUn r^Eîkâr paybn 30 GÜN 90 GÜN 180 CUN 360 GUN HER 100.000 TLICIN 4.773 14.477 33.536 87.106 HER 1000 USDICIN 6.13 19.89 39.34 73.28 HER1000DMICIN 5.80 19.07 37.08 71.63 SUJE1İRİMİZ ÖĞU TATtlİ VE CUMAitTESİURİ (12:00-17:00] ACIKT1R. http://www.ihlasfinans.com.tr M İhlas Finans NEWYORK(AA)-Eko- nomistler enflasyon canava- nnı yenmek için yeni bir si- lah keşfettiler: Internet. Uzmanlann verdiği bılgı- ye göre. Jnternet aracılığıy- le ABD ve kısmen de Avru- pa ülkelerinde yapılan satış- îar.fiyatlannhızla düşmesin- de başlıca rolü oynamaya başladı. Internet aracılığıyla piya- saya sunulan mallann fiyat- lannı öğrenen alıcılara paha- lı mal satmanın güç olduğu- nu kaydeden uzmanlar, piya- saya yeni alıcı ve satıcılann gümesiyle pazann hızla bü- yüyeceğıni tahmin ediyor- lar. Şu anda Internet"te kar- şılaşılan en büyük sorununun güvenlikli bir ödeme meto- du bulmak olduğunu kayde- den "Adam SmirJı Enstitüsü" uzmanlanndan Madsen Pi- rie, bu sorun çözümlenır çö- zümlenmez serbest piyasa ekonomisinin şımdiye kadar görülen en büyük sıçramayı yapacağını ifade etti. Yetki- liler, bu amaçla bir "İntemet paras"yaratılmasından söz edıyorlar. "ForresterAraşurma Gru- bu"nca verilen bilgiye gö- re. günümüzde İntemet ara- cılığıyla yapılan satışlann en yaygın olduğu ülke ABD. Bu ülkede Internet'e bağlı olanlann oranı yüzde 20yi buluyor. Avrupa'da ise bu oran henüz yüzde 4 düze- yinde. 3 yıl içinde oranm Av- rupa'da yüzde 13'e, Ameri- ka'da ise yüzde 40'açıkaca- ğı hesaplanıyor. Bu arada ABD'de Inter- net aracılığıyla en fazla sa- tış yapan firmalardan biri olan *Cisco", 1996'da 100 milyon dolar olan satış hac- rrunin 1997 sonunda 3.2 mil- yar dolaraçıktığını açıkladı. ABD'de Internet vasıtasıyla yapılan oto satışlannın hac- mi ise Ticaret Bakanlığı ve- rilerine göre 6 milyar dola- ra ulaştı. BORSA f yı En Yeni Teknolojiyle Real-Tîme İzleyin.., MKB hisse senedi piyasası takibinde data hattı ve modeme SON Ûttade Sk No 1 =n Ha- Kal 2-3 80230 Elmadağ t» ((2121248 24 94-23162 11 231 T 960 =ws (C212I232 8 C ' 7 AnMra: Boğaz Sk rjo " 2 06700 Gazcsmanpaşa Tel 10312'427 19 1313 hal) Faks ICG12I4?7 14 63 Bir TV anteni ve bilgisayar kartı ile hisse senetlerinin fiyat ve ışlem adetlerini anında (real-time) izleyebilecek, portföy yönetimi ve teknik analiz yapabileceksiniz. • Seans ıçınde ahş/satış teklifi, endüşük/en yüksek ve son ışlem fiyatı ile hisse bazında ışlem adedi ve sözleşme sayısı, Seans sonunda ağırhklı ortalama fiyatlar, Seans içı ve tarihsel grafik, Portfoy yonetımı/on-hne kâr-zarar hesabı, Teknik anaüz (en yaygın 9 adet gosterge), DDF olanağı ıle Excel'e verı aktarma, Meta Stock'a/Meta Stockdan veri transferi, Hisse senetlennin geçmişe donük bilgileri. 'SheB'i fanınıam' Shell ıle ortaklık konu- sunda da "Ailah varyTjka- nda. NeShell'le konuşıum, ne tanınm ne bilirim. SheO eğer istesev di POAŞ'ı ken- di alırdı. yikde 8 pazar pa- yını>üzde58'lere çıkaraca- ğım djyebilirdi" dedi. "Özelleştirme Yüksek Kunıhı POAŞ'ısizdenson- ra gelen gruplara verme ka- ran alırsa ta\ nnız ne ola- cak?" sorusuna Ganpoğlu "Eğer ikinci üçüncüye ve- rüecekse \eya Pİ'tS'e ver- mek gerekh«rsa ihalevege- rekyoktur/'POAŞ, PÛIS'e layıktır, uygundur' diyerek onlara verilebüir. Ama bir ihale yapıtap da ihaJeyi ge- riden gelene veriyorsanız bizim yapacağunız bir şey voktur. Ancak bizim man- ağunızın almayacağı bir iş olur" şeklinde yanıtladı. Garipoğlu, Türk Ticaret Bankası 'na verdikleri tek- liften vazgeçtiğini belirte- rek "İki ayn yere teklif gö- türdük, POAŞ olmasavdj Türkbank'la da ilgiJiydik" dedi. Rekabet Kurulu Uzmanlar araştınyor ANKARA (AA) - Petrol Ofisi'nin yüzde 51'lik bölümünün özelleştiril- mesi ile ilgili Rekabet Kurumu uzman- lannın incelemeleri sürüyor. Uzmanlar POAŞ ile ilgili sektör ve ürün bazında piyasa araşttrmalan başlattılar. Rekabet Kurumu, uzmanlannın gö- rüşlerininyeraldığıraporubirhafta 10 gün içerisinde kurum başkanlığına sun- rnayı hedefliyor. POAŞ'ın satış şekli ile ilgili Rekabet Kurulu görüşünün olumsuz olması halinde, ÖYK ve Ida- resi için baglayıcı bir durum oluşma- yacak ve satış işlemi olumsuz görüşe rağmen gerçekleşebilecek. Ancak, bu durumda, Rekabet Kanu- nu'nun ilgili maddesi uyannca, özel- leştinnetdaresi veya PÖAŞ'ı dcvrala- cak şirket devir aşamasmda izin için Ku- rul'a başvurmak zorunda bulunuyor. POAŞ'ın devir işlemi izni için, Özel- leştirme tdaresi Başkanlığı veya alıcı şirket, Rekabet Kurulu'na başvurdugu zaman, Kurul izin vermez ise POAŞ'ın devir işlemi hukuki geçerlilik kazana- mayacak. ÇİFTÇİ DOSTU SADULLAH USUMI Reji Faciası: 1 TEKEL'e aitAkhisar Sigara Fab- rine taşıdılar. Türk halkını da köle rikaa ile 2 sigara markası satışa çı- gibi kullandılar... karılmıştı. Yasal engeller çıkınca Osmartı Imparatortuğu'nun düş- satştanvazgeçildivefabrikailesi- tüğü hatalar yüzünden başımıza gara markalarının yabancı şirket- lerle kurulacak ortaklıklara devre- dilmesi kararlaştınldı. Hatta, TEKEL ile BAT şirketinin temsilcileri or- taklık kurmak içın karşılıklı imza- lan attılar. Bu kez de Türkiye aya- ğa kalktı. Tek Gıda-lş, KİGEM ve Tütün Platformu anlaşmanın ip- talı için dava açtılar. Iptal davasının ne zaman ve na- sıl sonuçlanacağını tahmin etmek güç. Ancak hükümetin ve Eyüp Aşık'ın TEKEL'e ait tüm kuruluş- ları tekerteker satmakta kararlı ol- duğu kesin... Zira, mahkeme iptal karan verse bile, yeni çıkanlacak bir yasa ile sigara fabrikalannın ve markalartnın yabancılara devri sağ- lanacak... Aynca, içki fabrikalan dahıl TE- KEL'in birçok sanayi tesisi daha sa- tışa çıkanldı. Alıcılan da hazır. An- cak Eyüp Aşık bugünlerde bir hay- li sıkıntıda. Önce "Yeşil" ile ilgili sözleri hem kendisinin, hem de partisinin başını ağnttı... Ardından Trabzon'da parti içi seçımleri kay- bettj. Miltetvekillığı bile tehlikeye gir- di. Bizim bildiğimiz Eyüp Aşık bu darbelerin altında kalmaz. Kendi- sinin gücü yetmese bile, Mesut Ağabeysi onu gene düzlüğe çıka- nr. Çünkü TEKEL'i parçalayabil- mek için, hükümetin Eyüp Aşık gi- bi gözü kara bir siyasetçiye ihtiya- cı var. Nitekim, aldığımız bilgiler de bu görüşümüzü doğrulamak- tadır. En kısa zamanda Eyüp Aşık'ı yeniden "satış ilanlan" ile birlikte görürsek şaşmayalım. Ancak Eyüp Aşık'ın bu başansı Türkiye için bü- yük bir talihsizlik olacaktır. Zira, Türk tütün üreticisinin ve sigara sanayiinin yabancı şirketler tara- findan sömürülmesine tek engel TEKEL'dir... TEKEL elden gittik- ten sonra, Türkrye'nin tütüncülü- ğü ve sigara sanayii tamamen ya- bancı şirketlerin kontrolüne gire- cektir. Türk devleti devre dışı ka- lacak ve tütün politikamızı Ameri- kalılar, Ingilizler, Fransızlaryürüte- cektir. Milyonlarca Türk tütün üreticisi ve sigara sanayiimiz için bundan daha büyük bir felaket olabilir mi? ••• Türk milleti Osmanlı imparator- luğu döneminde böylesine acılar yaşadı. 1883 yılında yabancılar ta- rafindan kurulan "Reji" idaresi tam 42 yıl Türk tütün üreticisinin kanı- nı emdi. Nefes aldırmadı. Üç ku- ruşluk çıkarlar uğruna ınsanları- mız öldürüldü... Yabancı ortaklar kazandıklan paraları kendi ülkete- gelmedik bela kalmamıştı. Reji de bunlardan biriydi. Türk halkı, Reji belasından kurtulabilmek için, tam 42 yıl cumhuriyetin kuruluşunu ve Atatürk'ü beklemek zorunda kal- mıştı... Osmanlı döneminde izlenen tü- tün politikaları ile bugünlerde Yıl- maz hükümetinin izlediği politika- lar arasında oldukça ilginç ben- zerlikler var. Örneğin, Yılmaz hü- kümetinin tütün bakanı Eyüp Aşık, yabancı şirketlerin ürettiği sigara- larla başa çıkamadığrmızı söylü- yor... Osmanlı imparatorluğu da 1883 yılında aynı gerekçelerle tütünümü- zün kaderini ve yönetimini yaban- cı şirketlerin kurduğu "Reji'ye dev- retmişti. 1880'li yıllarda Osmanlı İmpara- torluğu borç batağına sürüklen- mişti. Bugün deTürkiye'nin en bü- yük sorunlarından biri iç ve dış borçlar... Osmanlı İmparatorluğu borçla- rını ödeyemediği için yabancılara boyun eğmek zorunda kalıyordu. Bu arada tütünde de büyük sıkın- tılar yaşanıyordu. Güçsüz kalan Osmanlı devletj, baskılara dayana- madı ve 1883 yılında tütün alım- satımını ve politikasının yürütül- mesini yabancı şirketlerin kurdu- ğu Reji idaresine bıraktı. Böylece, devletin tütün üretiminde ve pazar- lamasında hiçbir etkınliği kalma- dı. ••• Reji idaresi Türktere karşı çok act- masızdı. Astığı astık kestiği kestik- ti. Istediği üreticiye istediği kadar ekim izni veriyor, istemediğine ise hiç ektirmiyordu. Türk tütün üre- ticileri Reji yönetiminin kölesi ha- line gelmişti. İş o kadar ileriye git- mişti ki hakkını aramak isteyen üreticiler cezalandınlıyor ve hatta ekim izinleri iptal ediliyordu. Reji yönetimi, tütünleri üreticile- rın elinden son derece düşük fiyat- laria satın alıyor, yüksek fıyatlarla ihraç ederek büyük paralar kaza- nıyordu. Tütün paralannı da ay- larca, hatta yıllarca üreticilere öde- miyordu. Tütünterini düşük fiyatla satan ve paralarını zamanında alamayan üreticiler büyük bir geçim sıkıntı- sına düşmüşlerdi. Parasızlıktan kıvranıyorlar, açlıktan ölüyorlardı. Kasaba esnafi ödeme gücü kalma- yan tütün üreticilerine veresiye bir tek kuruşluk mal satmıyordu. Osmanlı devleti, tütün üretici- lennin bu sıkıntılan karşısında ses- siz kalıyor ve Reji idaresini uyar- maktan çekiniyordu... FOREKS Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş.