Catalog

Cumhuriyet İntiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı. Orhan Erinç # Genel Yayın Koordınatöru: Hikmet Çetinka>a# Yazıı>lerı Mudurleri. tbrahim Yüdız - Dinç I a\anç 0 Sorumlu Müdür Fikret İlkiz • Haber Merkezı Müdüru. Hakan Kara •Göreel Yönetmen: Fikret Eser Dış Haberler Şinasi Panışoğlu • Istıhbarat Cengiz Yıldınm 0 Kültur Handan Şenköken # Spor Abdülkadir V ücelman • Ekononu Seda Oğuz • Makaleler Sami Karaoren • Duzeltme Abdullah YazKi# Fotograf. Erdoğan Köseoglu #Bılgı-Belge Edibe Buğra • Yurt Haberlen. Mehmet Faraç Yayuı Kurulu İlhan SelçuJu FU^kan'. Orhan Eriırç, Oktav Kurtböke. Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner. Ergun BakL Dinç Ta> anç, İbrahim Yıldız. Orhan Bursalı. Mustafa Balbıv Hakan Kara. Ankara Terrralcısı Mustafa Balbay Ataturk Bul\ an No 125. Kat.4. Bakanlıklar-AnkaraTel- 4195020(7hat), Faks 4195027 • Izmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zıya BK.1352S 23Tel 4411220, Faks:4419117*Adana Temsılcısı Çetin Yiğenoğiu. İnonu Cd. 119 S. No. 1 Kat: 1, Te!:363 12 11, Faks 363 12 15 Muessese Müdüru. L'stün Akmen • Koorduıatör Ahmet Korulsan • Muhasebe Bûknt Y«ıer#ldare Hûseyin Gürer • işlettiK Önder ÇeHk • Bılgı- Işlem Nail Inal # Bılgısavar Sıstem Mürüvet ÇUer«Satış Fazflet Kuza MEDYA C: • Yönetım Kurulu Başkanı - Genel Mudür Cülbin Erduran # Koordınator Reha Işıtman 9 Genel Mûdur Yardrmcısı Mine Akdağ Tel 514 (T 53 - 5139580-5138460*1,Faks 5138463 Y»ımla>ao \e Basan: Yenı Gün Haber Ajansı, Basın ^e Yayıncılık A Ş Tüxoca|ı Cad 39 41 Cağaloglu 34334 Ist PK 246 Isıanbul Tel (0 2121512 05 05 (20 hat) Faks (0'212) 513 85 95 4EYLÜL1997 Imsak: 4.56 Güneş: 6.26 Öğle: 13.10 İkindi: 16.47 Akşam: 19.40 Yatsı: 21.05 Trafikte ağır bilanço • AJVKARA (AA) - Bu VLin ilk 7 aymda 220 bin 798 trafik kazasının meydana geldiği bi.dirildı. Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik H.zmetlen Başkanlığı"ndan verilen bi.giye göre. bu kazalarda, 62 bin 539 kişi yaralandı, 2 bin 713 kişi öldü. Trafik kazalan 1996 yılının ilk 7 ayına göre yüzde 19 arttı. Geçen yılın aynı denemine göre yaralı sayısı yüzde 5 artarken ölüm oranlannda yüzde 5.5 oranında azalma oldu. Özel huzurevleri • ANKARA(AA)- Ağır hapis cezasına çarptırılanlarla yüz İcızartıcı bir suçtan dolayı hapis cezasına çarptınlanlar, özel huzurevi ve yaşlı bakımevi açamayacaklar. Özel huzurevleri ve yaşlı bakımevleri yönetmeliği, Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlanyla, medeni haklan kullanma ehliyetine sahip kişiler özel huzurevi ve yaşlı bakımevi açabılecekler. Özel huzurevi ve yaşlı bakımevi açmak isteyenlere, gerekJi belgelerle, bulunduklan ilin sosyal hizmetler il müdürlüğüne bir dilekçeyle başvurmalan zorunluluğu getirdi. AIDS tarama battası • ANKARA(UBA)- Sağlık Bakanhğı, 1 Eylül-1 Ekim tarihleri arasındaki bir aylık süreyi, "HIV Tarama ve AIDS Danışma" kampanyası ilan etti. Bu amaçla AIDS vaka sayısı bildirimi yüksek olan ve turizm bölgesi olması nedeniyle risk altında bulunan 49 ilden 100 sağlık ocağı. "HIV Tarama ve AIDS Danışma Merkezi" haline getirildi. Bir fırmanın ücretsiz olarak verdiği tanı malzemelerinin kullanılacağı tarama süresınce, merkezlere başv uran vatandaşlar da AIDS hakkmda bilgılendirilecek, broşürler dağıtılacak. Merkezlere başvuracak vatandaşlann kimliklerinin gizli tutulacağı bildirildi. TÜBİTAK Gödemevi • Haber Merkezi- Antalya'nın Bakırhtepe mevkiinde kurulan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi. yann Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve Başbakan Mesut Yılmaz'ın katılımıyla açılacak. TÜBÎTAK tarafından yapılan yazılı açıklamada, gözlemevinin amacımn, ulusal kalkınma hedefleri ve dünyadaki gelişmeleri göz önünde tutarak, her türlü gereksinimi uluslararası düzeyde organize etmek, gehştirmek, bu alanda etkınlik gösteren ulusal ve aluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak olduğu belirtildi. TJükleen atıklar sorun' • İstanbul Haber Servisi - Çekmece Nükleer Ajıstırma Enstitüsü Midürü DT. Reşat Uznen. kullanılmış racyoaktifyakıtın de>olanması teknolojisinin henüz yeErli düzeyde olnadığını bildirdi. " 1. Ubsal Nükleer Yakıt Teaıolojisi Senpozyumu"nun dünkü açhşında konuşan Uımen, Türkiye'nin aynı zananda nükleer enerji kulanımı, nükleer reaktör teinolojisi ve buna bağlı olırak nükleer yakıt tesnolojisinde de istenilen düeyde olmadığını kadetti. 3. köprüye tepki gösteren üniversite ve odalar, demiryolu tüp geçişin kaçınılmaz olduğunu söylüyorlar 'îstanbul gözden çıkanlmasm'İstanbul Haber Servisi -Yüksek Planlama Kurulu'nun (YPK) önceki gün yaptığı toplantıda, İstanbul Bo- ğazı'na demifyolu tüp geçiş yerine "3. köprii" yapılmasına karar vermesi, bi- lim ve meslek kuruluşlan tarafından tepkıyle karşılandı. YPK'nin bir "planlama kurulu" olarak öncelıkle "nazım plana saygı göstermesi" ge- rektığinı belırten Mımarlar Odası Yö- netim Kurulu Sekreteri Yüdız LysaL Istanbul'da yeni bir köprü projesinin ulaşım sorununu kesmlikle çözmeye- ceğinin bilımsel olarak çoktan kanıt- landığını söyledi. Boğaz'a 3. köprü yapılması kara- nnı gazetemize değerlendiren MSÜ Şehircilık Bölümü öğretim üyesi yük- sek mimar Oktay Ekinci de "Şehir- cüik ilkderi veçağdaş toptu ulaşım po- Utikası yıllardır tüp geçişi öngöriiyor; Türkiye'ye demiryolu uygarhğı yeri- ne karayolu tüketimini dayatanlar ise hep köprü peşinde; yine bu uluslara- rası tuzak kuruluyor" dedı. REFAHYOListiyordu ~ YPK'nin karanyla yenıden gün- deme gelen 3. Boğaziçi Köprüsü. Üs- küdar ile Sarayburnu arasında 1980'lerde planlanan demiryolu tüp geçişe alternatıf olarak 1. köprünün güneyinde "raylı sistcmi de içerecek şekilde" tasarlanıyor. REFAHYOLdöneminde Karayol- lan Genel Müdürlüğü'nün 11.12.1996 gün ve 2910 sayılı yazısı ekındekı "imar plam değişikliğT isteğiyle gün- deme getınlen, ancak Büyükşehır Be- lediyesi'nin itirazı üzerine "bekletil- meye" başlanan projenin şimdi üçlü koalisvon hükümetınce onavlanma- • Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Cengiz Eruzun, tartışmaya 'ulaşım politikasını belirleyecek temel tercihin insanlara mı yoksa otomobillere mi hizmet edeceği' sorusuyla başlamak gerektiğine dikkat çekti. sı ise şehırcilik \e ulaşım uzmanla- nnca bir "emrivaki" olarak nitelen- diriliyor. Kente karşı yolsuzluk İstanbuFun ulaşım sorunlan konu- sunda yıllardır çalışmalar yapan \e sempozyumlardüzenleyen İnşaatMu- hendisleri Odası İstanbul Şubesi, Baş- bakan'a dün gönderdıği açık mektup- ta. YPK'nin 3. köprü karan almasını u kente karşı yolsuzluk'' şeklinde yo- rumladı. Sekreter üye H. Muthı Oztürk imzasıyla yayımlanan mektupta. "rav- lı tüp geçişle 3. köprü arasındaki terci- hin" bılımden \e toplum yaranndan yana olunup olunmadığının da gös- tergesı sayılacağı belırtilerek Başba- kan Mesut Yılmaz'a özetle şu önende bulunuldu u Tüm ilgili kuruluşlan bir arava getirerek yapacağınız toplantıda bizleri de dinlerseniz, \ PK'de alınan karann İstanbul'a hizmet etmek ol- madığını size anlatacak mühendisle- rin de bu ülkede bulunduğunu görmüş olacaksuıız." Tartışmav a "l'laşım politikasını be- lirlcvecek temel tercihin insanlara mı yoksa otomobillere mi hizmet edeceği'' sorusuyla başlamak gerektiğine dikkat çeken Mimar Sinan Üniversitesi Mi- marlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cen- giz Eruzun ise aynı zamanda başkanı olduğu istanbul MimarlarOdası'nın ve fakültenin ortak görüşlerini şöyle özet- ledi: •*Yaşanan deney gösterdi ki kara- yolu köprüleıi, insana hizmeteden top- Iutaşımahizmetetmhor. Demiryolu tüp geçiş ise kara>olu köprülerinden çpkda- ha fazla sa> ıda insanın çağdaş bir top- lu taşım sistemi içinde Boğaz' ın her iki yakasına en hızlı ulaşımını sağla> acak. A> nca yeni bir köprü, bağlanü yolla- nyla da İstanbul'u ezecek." MSÜ Şehircılik Bölümü öğretim üyesi ve gazetemiz vazan Oktay Ekin- ci de "Boğariçi'ninbirSİTalanıoklu- ğunu. 3. köprü vapılamayacağına yö- nelik karar bulunduğunu" vurguladı. 55. hükümetten beklenen tutumun bu tür dayatmalar yerine "konuyu bilim- sel ve demokratik platformlarda tar- dşmaya açmak" olduğunu söyleyen Ekinci. Türkiye'de hiçbir üniversıtenin vehıçbir uzmanın. tüp geçiş yerine 3. köprüye onay vermeyeceğinı, bu ne- denle YPK'nin tarihsel biryanılgı için- de istanbul'u gözden çıkardığını be- lırttı. Öte yandan İstanbul Sanayi Odası Başkanı Hüsamettin Kavi'yi zıyaret eden DTP Genel Başkanı Hüsamettin Cindoruk, kentin idari olarak ikiye bölünmesine karşı olduğunu bildirdi. Kentin sorunlan için bir "İstanbul şû- rasT toplanması gerektiğini ifade eden, Cindoruk, İstanbul Boğazı'na üçüncü bir köprü yapılması konusunun mi- mar v e mühendıs odalan ile tartışılma- sı gerektiğini kaydetti. Karadeniz'in yeşili yurtdışına tanıtdacak İstanbul Haber Servisi - Karadeniz'in dünyaya ta- nıtılması amacıyla Turizm Bakanhğı tarafından dü- zenlenen, yabancı gazeteci- lerin de yer aldığı "Kara- deniz Ye^l Tur"un üçüncü- sü başlıyor. Turizm Baka- nı tbrahim Gürdal. yaban- cı gazetecilerin endişeleri- ni gidererek Türkiye'nin ebedi olarak Atatürk ilke- lerine bağlı kalacağını söy- ledi. Karadeniz'in dünyaya tanıtılması amacıyla Turizm Bakanhğı tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen "Karadeniz YeşilTur", dün The Marmara Oteli'nde düzenlenen bir toplantıyla başladı. Top- lantıya katılan Turizm Bakanı tbrahim Gürdal, Karadeniz turuna çıkacak 25 ya- bancı gazetecinın sorulannı yanıtladı. Yeşil Tur'un amacımn. Karadeniz sahil bandı ve gerisindeki doğa, kültür ve ge- leneklenmizın yurtdışına ta- nıtılması olduğunu belirten Gürdal. Türkiye'nin bu pro- jeyle Batı'ya açılan çağdaş yolu yakalayacağını söyle- di. Gürdal. yabancı bır gaze- tecinin Türkiye'nin tunzme bakışının değışip değışme- yecegıne yönelik sorusu üze- rine. "Cumhuriyetimiz ebe- di olduğuna göre ve cumhu- riyetimizin kurucusu Ata- türk olduğuna göre benden önce gelenle- rin ve benden sonra gelecek turizm ba- kanlannın da bunlan tüm dünyaya du- yurması, bir insanlık görevidir" dedı. Türkiye"de demokrasi olduğunu ve hal- kın seçtiği her bakanın da-synı görüşle- ri savunacağını savunan Gürdal, "Soru- nuzun içinde bu yönde bir endişe varsa. endişe duymamanızı söylüyorum" diye konuştu. Karadeniz Yeşil Tur'un tanıtım toplantısına katılan Turizm Bakanı İbrahim Gür- dal, gezi\e katılacak 25 yabancı gazetecinin sorulannı yanıtladı. (İPEK YEZDANt) 'Devlet kitap satmamalı' • Yaymcılığın en önemli sorunlannın yasal yetersizlikler, korsan yayıncılar ve okullann kitap satması olduğu belirtildi. BARIŞ DOSTER Yayıncılık yasasının bu- lunmadığı ülkemızde. kayıt dışı ekonominin bır kalemı haline gelen yayıncılık sek- törü de mafyanın eline geç- ti. Yayıncılar. Türkiye'de bu mesleği yapmamak ıçın ge- reken tüm koşullann olduğu- nu belirterek "Devlet gerek- li yasalan çıkanp, kitap bas- maktan ve satmaktan vaz- geçsin. Bu işlerin yerine kor- sanlarta mücadek' etsin ve ki- tabı kitapçılann satmasını sağlasuı. O zaman daha ka- liteli kitaplar daha ucuza ba- sıhr" dediler. Kitap okuma alışkanlığı- ABDy sigaralannıAsya'da tüttürüyor Sigara tüketimi 1996(milyon) Yasal sorunlar ABD'li sigara şirketlerini i başka ülkelerde pazar aramaya itti. Çeviri Servisi - Kendi ülkelennde si- gara karşıtı yasalara takılan Batılı sigara şirketleri, son yıllarda büyük bir açgözlü- lükle Asya pazanna saldırdılar. Ne var ki bu ülkelerde de sigara karşıtlan yav aş ya- vaş seslerinı vükseltmeye başlıyor. Hafta- lık Time dergisinin son sayısında yer alan habere göre önceki hafta Pekin'de yapılan Dünya Tütün Konferansu Asyalılann sı- garanm zararlan konusun- da yavaş yavaş bılinçlen- meye başladıklannı göste- rıyor ABD'de son yıllarda ya- salann köşeye sıkıştırdığı dev tütün şirketleri, çareyi Asya pazanna açılmakta buldular. Bugün Viet- nam'da 4 erkekten bin si- gara içiyor. Sigara tüketi- minde birinci sıraya >oikselen Çın'de 320 milyon kişi sigara tiryakisi. Dünyada üre- tılen üç sigaradan bin bugün Çin'de tüke- tılıyor. Kışı başına tüketilen sigara sayısı açısından Yunanıstan'dan sonra gelen Ja- ponya'da ise kişi başına içılen sigara sa- yısı geçen yıl 2 bin 786 idi. Filipınler'de 7 ile 17 yaş grubundaki gençlerin yansı sigara içiyor. Çokuluslu Amenkan şırketlen. bölge- nin sigara tüketimi konusunda ne denlı • 20 yılda ABD'de sigara tüketimi yüzde 17 oranında azalırken sigara ihracatı yüzde 260 oranında arttı. büyük bir potansiyel oluşturduğunu çok önceden fark etmişlerdi. ABD'de tüketi- ci haklannı korumaya yönelik eylemlenn efsanev i ismi RalpNader'in hazıcladığı ra- pora göre son 20 yılda ABD'de sigara tü- ketimi yüzde 17 oranında azalırken siga- ra ihracatı yüzde 260 oranında arttı. 1986 yılında öncelikle Japonya'ya çıkarma ya- pan Philip Morris ve R. J. Reynolds gibi dev sigara şirketleri. ticari ambargo ve misilleme sila- hını kullanan ABD yöneti- minin desteğini de arkası- na alarak Asya pazannı is- tila etti. Son olarak Güney Kore. Tayvan ve Tayland da direnişe son vererek Amerikan şirketlerine kapı- lannı açtılar. Çokuluslu si- gara şirketlerinin en büyük avantajı, bu ülkelerin pek çoğunda tütü- nün zararlanna ılişkin koruma tedbirleri- nin olmaması ve yerel üreticiyi koruyan >asalann çok zayıf olması. Dünya Sağlık Örgütü ('VV'HO) dev letlerin tütün sanayıinden elde ettiği kâr oranlan- nın yanıltıcı olduğunu ileri sürüyor. 1993 yılında sigaradan vergi olarak 4.9 milyar dolar kazanan Çin yönetimi, aynı yıl si- garaya bağlı iş kaybı ve sağlık harcama- lan olarak 7.8 milvar dolar zarar etti. Sigaranın neden olduğu hastabJdaruı 2025 yıtanda 2 mil- yon kişinin ölümüne yol açacağı tahmin ediliyor. nın çok fazlagelışmediği ül- kemızde. yayıncılık ve ki- tapçılık mesleğinın zor gün- ler geçırdiğı ve önlem alın- mazsa çok yakın bir gele- cekte bu mesleklen büyük tehlikelerinbeklediğı vurgu- landı. Yaymcılığın en önem- li sorunlannın yasal yeter- sizlikler, korsan yayıncılar ve okullann kitap satması ol- duğu belirtildi. LğurMum- cu. Yaşar Kemal ve Aziz Ne- sin'ın kıtaplan başta olmak üzere en az 300 kitabın kor- san baskısuun yapıldığını be- lırten yay ıncılar, bu ışın önü- ne geçilmesını ıstedıler. Kitapçılar Derneği Baş- kanı Ahmet Polat, okullarda öğretmenlenn, müdürlenn. okul kooperatıflerının, ko- ruma derneklennin, okul ai- le birliklerinin ve kantınlerin kitap satmasına karşı olduk- lannı, kitabın kitapçıda satıl- ması gerektiğini kaydetti. Po- lat Milli Eğitım ve Kültür ba- kanlıklannın da kitap bas- masına \e satmasına karşı olduklannı v^urguladı. Yasasızlıktan yakınan Ya- yıncılar Bırliğı 2. Başkanı Çetin Tüzüner ise dernek olarak Türkiye'ye uygun çok kapsamlı bır yasa taslağı ha- zırladıklannı, bunu en yakın tarıhte ilgılilere ulaştıracak- lannı belirtti. Çok satan her yayının korsanı olduğunu anımsatan Tüzüner. "Bun- lar fotokopiyle değil. "artık baskıyla üretiliyorlar. Kor- sanlığa karşı ciddi yapünm- lar oünalı. İçişleri, Adalet ve Maliye bakanuklarının ge- rekli önlemleri alması gere- kir" diye konuştu. Bünyesinde yayıncılık. ki- tap ithalah ve kitabevi işlet- mecilığinı banndıran Lıte- ratür Yayınevi "nin sahibi Ke- nan Kocatürkde Türkiye'de toplam 50 milyon dolarlık bir pastaya sahip olan yaban- cı dildeki eserlerde de bü- yoik bır kuralsızlığın yaşan- dığını kaydetti. RASGELE / RAİF ERTEM Avı Açtık, Diana'yı Yitirdik Güneş açıyor, yağmur düşüyor. Açan gün yağmur topluyor. Bulutlar gözyaşını tutamıyor. Av açılışında. Balaban'da. Yerlerimizi aldık. Bir yanıyoruz, bir ıslanıyoruz. Bir karar verse şu bulutlar. Açacak mı yağacak mı? Biz de kararımızı versek. Avlanacak mıyız, gidecek miyiz? Kararımız bulutlara bağlı. Hem de açılışta. Nasıl başlarsak öyle gider. Kaçmak var mı? Yerlerimizi alalım arkadaşlar. Biraz sonra geçit başlar. Bak işte gözüktü. İlk avımızı kaçırdık bile. Çalı diplerini tuttuk. Bir yanımız orman, bir yanımız göt. Üveyikler. Doyunmak için kalkacaklar. Ormandan, yuvalarından. Biraz sonra üstümüzden geçecekler. öğleye doğru dönüş başlar. Sularını içecekler, yuvalarına çekilecekler. Yine üstümüzden üstümüzden. Kısmet... Ormanın yeşili, suyun mavisi. Bulutlar dalıp dalıp çıkıyorlar. Islanıyoruz, yanıyoruz. Bekliyoruz. Nerdeyse öğlen yaklaştı. Umutlanmız yitmeye başladı. Tek kanat yok. Ya da çok uzaklarda. Tek tük. Kırlangıçlar, an kuşları. Alay alay dolanıyorlar. Tüfeklerimizi kaldırıyoruz. Güttürüp güttürüp bırakıyoruz. Atmıyoruz. Avunuyoruz. Gölde martılar. Dalıp dalıp çıkıyorlar. Ağızlarında balıklar. Sanki bizlerle... Gün döndü. Umutlar bitti. Haydin Kâmil, Mehmet Kalkalım arkadaşlar. Lütfü Ağa'nın ahı tuttu... Cevdet de döndü. Kısmetimiz peynir ekmekmiş. Daha yeni oturduk. Şafak gözüktü. Elinde üveyikler. Gülüyor. "Siz hiç tüfek atmadınız da. Üzülürsünüz. Gönlüm el vermedi" diyor. Ateş yandı. Suyun rengi ağardı. Tüfekler asıldı. Söyleşi başladı. Bilseniz ne avlar vuruldu. Ocak başında... Önümüzdeki hafta yine Balaban'dayız. Üveyik bıldırcın arayacağız. Av yaşamımızı sürdüreceğiz. Gerçi bizim yaşamımızda av bahane. Doğayla bütünleşme!.. Av yaşamını sürdürenlere bir uyarımız var. Merkez Av Komisyonu Kararları'na göre. Bu yıl her avcı 1 milyon lira avlanma bedeli yatırmak zorunda. Ziraat Bankası Atatürk Orman Çiftliği 1460-340.23/80156-4 hesap numarasına. Biz doğal yaşama başlarken. Prenses Diana'yı teneke uygarhğı aldı. Yoksa trafik canavarına kurban mı verildi? Alsa da verilse de! Götüren teneke uygarhğı. Kraliyet ailesini bile dinlemiyor. Rasgele... e-posta : tan (a prizma.net. tr