Catalog

5ARALIK1997CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ŞİRKETLERDEN • McDONALD'S'dan çocukiara yeni yıl sürprizi... Çocuklann çok sevdiği Mc Donalds, yeni yıla girerken çocuklara l998Ronald McDonald Boyama Takvimi veriyor. Dünyanın önemli tarihı ve turistik yerlenni resmeden takvim, aralık ayı boyunca tüm McDonald's'lardan 150 bin lira karşılığı temin edilebılir. • PSIONAvuçiçi bilgisayar serisi iş ve özel hayatımızda büyük kolaylıklar sağhyor. Doğatek îç ve Dış Ticaret tarafından ithal edilen Psion şimdi seri 3-C, seri 5 ve Siena modelleriyle Türkhe'de. • BEYMENCLUB'dan yılbaşı fiısatlan... 1997-1998 sonbahar-kış koleksıyonunda Şehır, Yeni Siluet, Free Fnday temalanyla karşımıza çıkan Beymen Club, renkii kataloğu ıle müşterilerine görsel bır şölen yaşatıyor. • ABANK'tan Tele Şube hizmeti... Anadolu Grubu kuruluşu olan ABank, bireysel bankacılık alanında Teleşube adıyla yeni bir hizmet başlattı. ABank müştenleri bundan böyle 0800 21161 77nolu ücretsiz telefondan bankalannı arayarak 24 saat hizmet alabilecekler. Vergi oranlanndaki yüzde 5'lik indirim maaşlarda 1 milyon 330 bin lira artışa neden olacak Ücrettinin vergi yükü hafifleyecekANKARA (AA) - Vergi re- form paketiyle, yasalaşma sürecinde herhangı bir deği- şiklik olmaması durumunda gelirvergisi oranlarmda 1998 başında5 puanhk indirime gj- dilmesi durumunda, bugün ıtibanyla asgan ücretlinın maaşında 1 milyon 330 bin liralık artış olacak. Gelirver- gısinde halen yüzde 25 olan en düşük oranın yeni yılda 20'ye, 1999başındada 15'e çekılmesi durumunda, bu- gün itibanyla asgari ücretlı- nın maaşında 1 milyon 330 bin lıralık artış meydana ge- lecek. Halen 500 milyon liraolan gelir vergisi ilk dilimi ile 3 milyon 150 bin lira olan üc- retlilerin özel ındiriminin de enflasyon oramnda artürıl- ması hedefleniyor. Gelir vergisi oranlannda 5 puanJık bir indirim yapıl- ması durumunda, çalışanla- AB uyesi ulkeıerdekı gelir vergisi oranları Ülkeler Almanya Belçika Danimarka Fransa Hollanda Ingiltere Irtanda Ispanya italya Lüksem. Portekız Yunanistan En dâşük oran 19 25 22 1 38 25 29 20 10 0 16 18 Enyütaek oran 53 55 34 56.8 60 40 52 53 50 56 40 50 nn maaşlannda en az 1 mil- yon 330 bin 875 liralık bir ar- tış sağlanacak. Paketin Meclis'ten geçip yürürlüğe girmesi durumun- da. halen 6 milyon 654 bin 375 lira gelir vergisi ödeyen bir asgan ücretli, oran indi- rimi ıle 5 milyon 323 bin 500 lira vergi ödemeye başlaya- cak ve bu şekilde eline 22 milyon 943 bin 25 lira yeri- ne 24 milyon 273 bin 900 li- ra geçecek. Ayru şekildebrüt maaşı 60 milyon lira olan bir işçinin 11 milyon 812 bin 500 lira olan aylık gelir ver- gisi. 9 milyon 450 bin liraya düşecek. Böylece. bu ışçınin yıllık vergisi 28 milyon 350 bin lira azalacak. Brüt maaşı 80 milyon lira olan bir işçinin 16 milyon 973 bin 846 lira olan gelir vergisi tutan da oran indiri- mi ile 13 milyon 550 bin 276 liraya gerileyecek. Bu işçi- nin mev cut tabloda dilim at- layarak bir üst vergi grubu- na girdiği de dikkate alındı- ğmda. yeni düzenlemenın bu- na yıllık katkısı 40 milyon 604 bin liraya ulaşacak. Brüt maaşı 150 milyon li- ra olan bir işçinin yıllık ver- gisi ise gelir vergisindeki 5 puanlık indirim sonucu, 536 milyon liradan 414 milyon liraya ınecek. Hükümette görüş ayrılığı ortaya çıktı Zorunlu tasarruf çözülemiyor ANKARA (Cumhııriyet Bûrosu) - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Nami Çağan'ın zorunlu tasarruf fonunun tasfıvesıni, özelleştirilecek Türk Telekom AŞ'nin hisselerinin çalışanlara devri yoluyla gerçekleştirme çalışmaları hükümette görüş aynlığma neden oldu. DTP'li Ulaştırma Bakanı Necdet Menzir'in, kendisine sorulmadan bu düzenlemeye gidilmesine sert tepki göstererek Çağan'la tartıştığı belirtilirken Hazıne ve Maliye Bakanlığı'nm da bu düzenlemeye karşı çıktıgı öğrenildı. REFAHYOL dönemınde hazırlanan zorunlu tasarruf fonunun tasfiyesine iiişkin yasayı veto eden Cumhurbaşkanrnın gerekçeler arasında. yüzde 3'lük işveren kesintisinin ücret ve maaşlara eklenmesi gerektiğini bildirmesine karşın, Türk Telekom AŞ'nin hisseleriyle yapılacak tasfiyede bu durumun göz önüne alınmadığma dikkat çekıldı. Memur maaşlanndan yapılan yüzde 2'lik kesintinin bordrova ekleneceğı ancak işçilerden yapılan kesintinin kurulacak işsizlik sigortası fonuna aktanlmasının eşitsizlik yarattığı belirtildi. "ÖzeUeştirmeterin günahına ortak olmak" istemediğinı belirten Türk-lş. Başkanlar Kurulu sonuç bildirgesinde zorunlu tasarruf fonunun nakit ödemelerle tasfıyesıni istedi. Fonun. Türk Telekom hisselerinin borsada kote ettirilerek zorunlu tasarruf fonunun tasfiyesinde kullanılmasına ilişkin düzenlemenin Hazine'nin görüşü doğrultusunda geliştırilmedıği öğrenilirken, ÖtB'nin hisse senetlerinin değerinin açıklanmasından rahatsızlık duyduğu kaydedildi. Maliye Bakanı Zekeriya Temizel'ın de uygulamaya onay vermediği ileri sürüldü. Anadolu Honda'nın adım adım büyüme hedefi: Kaliteyizedelemeyecekiiretim NtLİİFERŞEJVSÖZ Anadolu Honda'nın Pazarlama Mü- dürü Yusuf Soner, Gebze'de açtıkla- n otomobil fabrikasmda dünyanın en kaliteli Civ icler"iru üreteceklennı söy- ledi. Anadolu Grubu'yla Honda Mo- tors'un 1992 yılında yüzde 50-50 or- taklığıyla kurulan ve 15 Kasım'da Cumhurbaşkaru Süleyman Demird tarafından açılan Honda Otomo- bil Fabnkası 'nda şimdilik de- neme üreurru yapüıyor. Fab- rikanın bir modül fabrika olduğunu \oırgulayan Yu- suf Soner, fabrikadamon- taj bandı bulunmadığını belirtıyor. Fabrikada otomas- yona fazla gitmediklerini söy- İeyen Soner. böylece üretım aşama- sında müdahale şanslannın doğdu- gunu söylüyor. Soner, iirerim aşamasmda heroto- mobibn başında birJapon ve Türk'ün bırlikteçalıştıklannı belirterek şunla- nsöyledı: ""Pazarbizdcn 100 bin oto- mobil istese de yapmayacağız. Bu se- ne 6 bin kadar satacağımıza göre se- neye bunun iki kan sabşunız olacak." Soner, "kaüteyi zedelemeyecek" iiretim yapmak ıstediklerinı ıfade ede- rek yapnklan yaünmın, kalite ve adım adım büyüme temeline dayandığını söylüyor Yusuf Soner, "Bu şirket, üzerine basbğıoda geriye kaymaya- cağı basamaklann be- tonunu abp dondurduktan sonra o basamağı çı- kacak"diyor. Yerlileştırmeyle ilgdı Anadolu Hon- da'nın yaklaşımını da açıklayan So- ner, Honda'nın belli standartlan bu- lunduğunu ve o kaliteyi bulana kadar yerlileştirme > apmadıklannı vurgula- dı. Soner, ürettikleri otomobilin par- çalannın yüzde 30'unun yerli olduğu- nu belirterek pedal lastıkleri, sıvı bo- rularve lastiklerin otomobilin yerli par- çalan olduğunu kaydedıyor. Soner; adedin, fiyatın ve yerlileştirme ora- nının kaliteden sonra geldiğine işaret ediyor. Soner, satış sonrası hizmet için de "sadş-servis->wtekparça"dan oluşan üç fonksiyonlu bayilik kavra- mını benimsediklerini iletiyor. Anadolu Honda'nın ıhracat hedef- lerinin Türki cumhuriyetler ve Orta Avrupa ülkeleri olduğunuaçık- layan Soner. "Çinliler'in Uzakdoğu'dayapoklan gj- bi bu bölgenin Çinlisi de Tûrtder" dıye konuştu. So- ner. u Bize benzer milli ge- Brlcredikkatedersenizdahaçok Udtekerleküaraçlan görürsünüz. Tür- kiye'deadamötüyorachktanamaikin- ci el otomobil alnor" dedı. Otomotıv sektöründe I993'ün,ar- zın yukanda olduğu son sene olduğu- nu hatırlatan Soner, artık üretıcılerin ve ıhracatçılann fıyat empoze etme şanslan bulunmadığını da vurguladı. TEB Baskanı Domac: Firmalann kârlan anormalANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Eczacılar Birliği (TEB) Başkanı Meh- met Domaç, ilaç fıyatlanna yapılan son zamma tepki gös- tererek çokulus- lu firmaların "kazançlanna anormal kârlar ekkdiklerini" söyledi. Sağlık Baka- nı Halil tbrahim Ozsoy ise ılaç fi- yatlanna uygu- lanacak zamda yasal sınırlama- ya gitmek iste- diklerinı açıkla- dı. TEB 31. Genel Kurulu dün toplandı. Ozsoy, TEB'in 31. genel kurulundan ayn- lırken gazetecilere yaptığı Sağlık Bakanı Özsoy, ilaç fiyatlanna uygulanacak zamda yasal smırlamaya gitmek istediklerini açıkladı. Hemen teslim! Sabit kur garantisi! ^10dan başlayan peşinat! açıklamada, ilaç fiyatlanna son olarak yapılan yüzde 20'lik zammı değerlendirir- ken "Bundan sonra piyasa- dald durum göz önünde bu- lundurularakyü- da 1 ya da 2 kez zam yapılacak" dedi. İlaçfırmalan- nın yıl sonuna ka- dar öngördülden zam oranının yüzde 45 oldu- ğunu anımsatan Ozsoy, "Firma- lann yüzde 15 kâr hadleri \ar. Y'üzde 45 müm- kün degildi. \erii ilaç sanayi- ni ve haJkı da düşünmck zo- runda\ız" diye konuştu. Yaklaşık 2 bin 800 firma- nın zam ıstemiyle başv urdu- ğunu belirten Özsoy, bunlar- dan 560'mın başvurulannın reddedildiğini söyledi. Gen kalan firmalara yapılan zam oranının da "en çok yüzde 20" olarak belirlendifini kay- deden Özsoy, bırçok fırma- ya da daha düşük oranlarda zam venldiğıni söyledi. Domaç da kurultayın açı- lışında yaptığı konuşmasın- da, Türkiye'nın içinde bu- lunduğu ekonomik. sosyal ve siyasal yapı çerçevesinde, sağlık sektörü ve ilaç sanayin- dekı sorunlan değerlendirdi. Türkiye'nin kendi ilacını üre- tebilen 35 ülkeden bıri oldu- ğunu belirten Domaç, ilaç sa- nayınde çokuluslu fırmala- nn pazara hâkim olma nok- tasına geldiğini kaydetti. YORUM ÖZTİN AKGÜÇ Hyatların Dondurulması Türkiye'de fıyatların gönüllü ya da uzlaşma yo- luyla dondurularak enflasyonun hızının kesilmesi deneyimi yapılmak isteniyor. Sayın Rahmi Koç'un "enflasyonu durdurmak için gerekli ise kâr etme- yelim" önerisi, aslında uzlaşma yoluyla fiyatlan dondurmaya bir tür davet ya da bu konuda bir tar- tışmayı açmaktı. Ardından KİT ürünlerine altı ay sü- re ile zam yapılmayacak, akaryakıta son zam açık- lamalan, gönüllü fiyat dondurma yolunda atılma- sı düşünülen adımların dışa vurumu olarak gözü- küyor. Fiyatlann uzlaşma yoluyla gönüllü olarak don- durulması, kuşkusuz düşünülebilecek önlemlerden birisidir. Ancak Türkiye koşullarında fiyat dondu- rulması gerçekleştirilebilir mi? Gerçekleştirilseda- hi zaran yararından fazla olabilir mi? Bu iki soru- nun irdelenmesi gerekir. Türkiye'de fiyat sorunu yaratan, enflasyonun süreğenleşmesinde iki önemli etken, faiz ve döviz kurudur. Günümüzde geçerli olan TL faizi, yüzde 80-90 dolayında bir enflasyon beklentisi içermek- tedir. Türkiye, dış ödemelerinde daha açık cari iş- lemlerinde açık verdiği ve kısa süreli yabancı kay- nağın yurtdışına çıkışını önlemek zorunda olduğu sürece, faiz oranlarını ve kur artışını denetim altın- da tutması olanaksızdır. Yüzde yüz dolayında fa- izin geçerli olduğu, mal ve sermaye hareketleri nedeniyle bir ölçüde yatırım ve spekülasyon gü- düsü ile her gün yükselen kur karşısında, fiyatlan dondurmak olanaklı mıdır? Faizi ve kuru serbest bırakıp, diğer fiyatlan donduracaksınız. Bu birsar- hoş yakınması, öyküsünü anımsatıyor. Hani "Am- ma garip köy, köpekleri salmışlar, taşlan bağlamış- lar" öyküsünü. Evet, faiz ve kurlar serbest, diğer fiyatları dondurulmuş, bunun başanlabileceğini düşünmek bile konular hakkında bilgisızliğı. tanı hatasını gösteriyor. Bir an için başanldığını, faizler yüzde yüz dola- yında iken enflasyonun birden yüzde 15.0'lere çe- kildiğini varsayalım. Bu borçlu kesim üzerine çok ağır, taşınmaz bir yük getirir. Bir süre için dahi ol- sa geliriniz nominal dahi olarak artmazken yapmış olduğunuz sözleşmeler, görmüş olduğunuz taah- hütler nedeniyle yüzde yüz, hatta daha yüksek oranlarda faiz ödemek zorunda kalmak, yıkıcı ola- rak nitelendiritebilecek gelirtransferine yol açar. Fian- tiye olarak nitelendirilen sınıfın reel geliri hızla ar- tarken borçlu üretken kesim, 5 milyonu aşkın tü- ketici kredisi kullanan bir kesim, gelir kaybına uğ- rar, ödeme zorluğu içine düşer. Devlet bütçesi de bundan büyük zarar görür. Devlet gelirlerini nomi- nal olarak arttıran, fiyat artışlandır. Fiyatlar dondu- rulduğunda mal ve hizmetler üzerinden vergiler- de nominal bir artış dahi olmazken devletin bir yıl için dahi olsa yüzde yüz faiz ödemesi, bütçe den- gesini tümüyle altüst eder. Geliri artmayan devlet, yüzde 70-80'lere varan reel faizi, bir süre için de olsa nasıl öder. Faızleri aşağıya çekmeden, böyle bir ortam yaratmadan, fiyatlan dondurmaya çalış- mak, tehlikeli ve sakıncalıdır. Doğuracağı sonuç- lar açısından vahimdir. Ne yazık ki Türkiye, 1980'den bu yana bilgisiz- lik ya da bilgıli oluş, gösteriş bazen de hinlik uğ- runa deneme tahtasına dönüştürüldü. Belli bir ba- şan da sağlanamadı. Ekonomide iç tasarruflan arrtıramıyorsanız, tasarruflan üretken yatınmlara dö- nüştüremiyorsanız, dış ülkelerle olan ekonomik ilişkilerinizde dengeye yaklaşamıyorsanız, ciddi, so- nuç alıcı bir iş yapmıyorsunuz, politika izlemiyor- sunuzdemektir. Palyatif, gösterişekaçan, belki de ücret taleplerini önlemek için ortaya atılan görüş- lerin, ciddı yararlı sonuçlar doğuracak bir yönü yoktur. Faiz ve döviz kurunu denetim altında tutamadı- ğınız, dış cari işlem açıklarını önleyemediğinız sü- rece, fiyatları donduralım önerisinin geçerli bir yö- nü yoktur. Türkiye'nin sorunlarını daha da ağırlaş- tırabilir, yeni sorunlar ekler. Karabilecenlik, Turgut Öral'dan bu yana eko- nomimizin yönetiminde sürmekte, doğal olarak da sorunlar çözülememektedir. Eski birdeyım var, eğer fiyatları donduralım önerisinin ardında yalnız ücretleri donduralım gibi bir hinlik yatmıyorsa, ya- pılan öneriler abesle iştigal. Beklenmedik fatura cansıktı Cumhtıny Kısa süredc Renault sahibi olmak için çok az zamanınız var. Renault-MAİS şube ve yetkili satıcılanna hemen ugrayın, benzersiz Renault avantajlarını kaçırmayın! TASARRUF RENAULT ••CTrAiJif. * Kampanya, unuii sayıda otomc^Mİi kapsamafctadtr. Aynnhlı failgı için 8İLGİ RENAÜLT-MAfS' in (0212) 293 26 26 nujDaralı tekfonunu araym. sirasıyla 9 4 numaraİ! tuşlara batm. " 3 %2.45 ARALK TESLİM 6 %4.1O 12 %5.2O 18 %5.75 Interoet adresi: www. renault. com. tr 24 %6.1O RENAULT Çorum'dan, okurumuz Barbaros Yakınçam adı- na bızı arayan Ayhan Ulu- soy, Yakınçam'ın Escort- Net'ten Internet'e erişim paketi aldığını söylüyor. Escort-Net'in verdiği <?-e-| 0822'li numarayla, Ço- ___ F A X 5 rum'dan Internet'e bağlanamayan Ya- kınçam, firmaya sorununu aktarmış. Bunun üzerine firma, kendisine iki numara daha vermiş. Bunlardan biri Ankara numarası. Bu numara ile sorun yaşamadan Internet'e bağlanabilece- ğıni belirtmişler. Çorum'dan Ankara numarası üze- rinden Internet'e bağlanan Yakınçam, kendisine ücret hakkında bir açıklama yapılmadığını vurguladı. Ankara numa- rasıyla sadece 20 gün kullandığı bu paketin, aslında 0822'yle başlayan numarayla kullanıl- ması gerektiğini, Ankara numarası- nın çok daha pa- halı olduğunu, Türk Telekom'dan 148 milyon liralık fatura ge- lince anlamış. Yakınçam'ın "Bana yeterince bilgi vermediler, ben aldığım paketin ucuz olduğunu sanıyordum. Bağlanamadı- ğım için verilen yeni numaranın daha pahalı olduğu konusunda uyanda bu- lunmadılar" diye suçladığı Escort-Net yetkilileri, önce "Biz paketi sattık, bu- nun gerisine kanşmayız" şekiinde bir tu- tum gösterdiler. Müşterilennin paketle Internet'e ulaş- masını kendilerinin sağlaması gerekti- ğini ve bunu sağlamayacaklan takdir- de Çorum'da paket satışı yapmama- ları gerektiğini anımsattığımızyetkililer bu kez de "03121i numaranın daha pahalı olduğunu herkes biliyor" diye- rek bilgi verme sorumluluğunun ken- dilerine ait olduğunu reddettiler. ı Cad 39/4 ? /lSJAHBU L Faturanın Türk Tele- kom'un hatası olabilece- ğini belirten yetkililerin bu yaklaşımı üzerine Türk Te- lekom'da şansımızı de- nedik. Aradığımız Türk Tele- ? 5 ' kom Muhasebe Müdürü Ömer Aslan, faturanın ayrıntısını çı- karıp bize gönderdi. Faturada, belli ta- rihlerde aranan Ankara numarası ve görüşme bedelleri yer alıyor. Yakınçam, erişim paketini aldığı fir- ma tarafından aldatıldığını, yeterli açık- lama yapılmadığını belirtti ve "Bana, Çorum 'dan Internet'e girebilirsiniz de- diler, bu şekilde paketi satın aldım. Çevremdeki diğer kullanıcılar hatların- da bir sorun yaşamıyor ve Çorum nu- maralanyla ulaşa- biliyohar" dedi. Tekrartekrar ara- dığımız Escort-Net yetkilileri. Türk Te- lekom'un altyapı yetersizliğinden ya- kınarak hatlann her yere aktanlması ha- linde bile kesinti olduğunu söylediler. Yakınçam'ın yararlandığı paketin, diji- tal olmadığını da belirten yetkıliler, fa- tura için birşeyyapamayacaklannı, an- cak paketi değiştirebileceklerini söyle- diler. Paketi değiştiımenin, okurumuza ge- len kabank faturayı telafi etmeyeceğı- nı herkes biliyordu. Yine de teklif üzerine, Escort-Net'le görüşen Yakınçam, kendisine "0312'li hatlann pahalı olduğunu bilmenız ge- rekirdi? Kullanma kılavuzumuzda bü- tün bilgiler var" şeklinde açıklama ya- pıldığını belirterek firmanın yetersiz bil- gi verme hatasını bu tutumla kapat- maya çalıştığını savundu. Bunun sonu- cunda, okurumuza yasal yoldan hak- kını aramak dışında seçenek kalmadığını ilettik.