Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
28 HAZİRAN 1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA
KULTUR 15
Ât sevgisiyle shıeıııaıını buhışması
Mazeppa
Yönetmen: Bartabas Senaryo:
Claudie- Henri Buffard, Bartabas /
Kamera: Bernard Zitzermann Müzik:
Jean-Pierre Drouet Oyuncular:
Miguel Bose. Bartabas, Brigitte Marty,
Eva Schakmundes Fatima Aibout,
Bakary Sangare ' 1993 Fransa (tFA)
Beyoğlu Atlas Sinemasf nda.
Leon Antonoviç Mazeppa, 17. yüzyıl-
da yaşamış. bir başka soylunun kansına
uçkurçözmektenenselenipazgın.çılgın
bir atın üstüne çınlçıplak, sırtüstü bağ-
lanarak sarsila sarsila, içi dışına çıka çı-
ka ölmek cezasına çarptınlmış bir Rus
soylusunun adıymış. Vahşi atın, sonun-
da ölmek üzere olan Mazeppa'yı kurtar-
dığı bu efsane, romantik dönemin kimi
yazar-çızerlerinj etkilemiş ve Voltaire,
Hugogibi ünlüler. tüm romantiklere il-
ham verecek şiirleryazmış. Atın ön pla-
na çıktığı savaş, av, yanşma konulu re-
simleriyle ölümsûzleşmiş, ata ve atlara
vurgun, 19. yüzyılın romantik Fransız
ressam Theodore Gericault da bu efsa-
neden, Mazeppa adıyla sanat tarihine ge-
çen tablosunu yapmış. 1991 Avignon
Festivali'ne bomba gibi düşmüş, tıyatro
sanatıyla atı ve atçılığı kaynaştıran, bir
türatlıkabareniteliğindekişaşırtıcıgös-
terileriyle tanınan Zingaro Tiyatro-
su'nun kurucusu ve yöneticisi olan. bir
ressamın gözüne, bir şainn yüreğine. bir
sirk adamının gözalıcı becerisine sahip.
at tutkusunun bütün yaşamını, işinı, ese-
rini etkilediği. günümüzün at seven bir
başka sanatçısı olan Bartabas da bu Ma-
zeppa efsanesinden yola cıkıp tarihsel
gerçeklerle hayalgücünü harmanlayarak
ilk sinematografık girişımden yüzünün
akıyla çıkacağı, belgesel ve şiirsel sah-
nelerle de donatılmış, ilginç bir film or-
taya koymuş.
1994 lstanbul Film Festivali'nde gös-
terildiğinde es geçerek sonrada değerini
neredeyse yan yanya azaltan bir kaset-
ten seyretmiş oldugum, 1993 Cannes
Şenliği'nin yanşma bölümünde, Fran-
sız sinemasını temsil eden "Mazeppa".
filmsizliğe talim ettiğimız şu sıcak yaz
günlerine renk katan, bol esintili, sıkı bir
fantastik seyirlik oldu benim ıçin. 3-4 ay
kadar önce Fransa'da göstenme gıren.
komünizmin Gulag takımadalannı oluş-
turdugu yı 1larda, Sibirya'daki bir tecrit
kampından atla kaçan iki Yakuf unserü-
venini, biraz "Dersu L'zala" tarzında an-
latan, Fransız-Rus ortak yapımı ıkinci
fılmi "Chamane- Şaman"la da seyirci-
nin olmasa da eleştirmenlerin övgüsünü
kazanan. özellikle Ermeni asıllı Gürcü
yönetmen Sergey Paracanov'un şiirli si-
nemasına hayranlık besleyen yönetmen
Bartabas'ın yabana atılacak bir sinema-
cı olmadığını da örneklıyor "Mazeppa".
1957 doğumlu, hayat okulundan diplo-
malı, kendi kendini yetiştirmiş, at göste-
rilerine ilişkin eşsiz benzersiz gösteriler
gerçekleştireceği Zingaro 'at sirki'nin
At ve sinema
At, sinema tarihine şöyle birgöz atıldığın-
da yönetmenlerin en sevdiği konulardan bı-
ri olarak karşımıza çıkıyor. 1872 yılında Ed-
ward Muybridge'ın. hareket eden atların fo-
toğrafını çekmesıyle gündemegelen at. ön-
celeri figüran olarak kullanilmanın ötesine
geçemediyse de, zamanla 'yüdız'lığa oyna-
maya başladı.
Sessız sinema döneminde. 1922'de Tom
Miks'in atı 'Tony'nin başrolünü üstlendığı
'Just Tony'. yüzlerce ızleyicıyı sinemaya
çekmeyi başardı. MustTony'den sonra yapı-
lan 'Kentucky' ise (1938) yanş afı yetiştiren
iki aile arasındaki aman vermez rekabetı an-
latıyordu. At ile insan arasındaki ilişkilen ele
alması bakımından ilk ömek sayabıleceğı-
miz 1943 tarihli 'My Friend Flicka' (Arka-
daşım Flicka) ıse küçük bir çocukla bir atın
arasındaki duygusal yakınlaşmayı göz ya-
şartıcı biçimde ele alan filmlenn başında ge-
liyordu. Bu filmı yapan ekıp iki yıl sonra bu
kez. Flıcka'nın oğlu 'Thunderhead'ın serü-
venlerini sinemaya aktararak 'at'lı fıimler
dızisıni başlattı. 1945'te Twentieth Century
Fox, bir kovboyla beyaz bir enşkın atın dost-
luğunuanlatan 'Smoky'ilesınemaseverlere
yeni bir 'at hikâyesi' sundu. Atlarla çocuk-
İararasındaki ilişkı depek çok filmı esınlen-
dirdı. Özellikle bu konu>u ele alan fîlmler
arasmda 'Misty' (1961) ve 'TheBlackStal-
Bon' (1979) başta geliyordu. 1966 tanhlı
'TheAppaloosa". Marton Brando'nun oyun-
culuğunun yanı sıra lyı bırat bınıcısı olarak
göz doldurduğu, yetışkinlere seslenen bir
westerndı. Mıtolojinın ünlü kanatlı atı 'Pe-
gasus'un beyazperdeye konuk olması ıse
1981 yapımı tarihsel fantastik filmı 'Tîtan-
lann Savaşı'na (Clash of the Tıtans) rastlı-
yordu.Son olarak, sinema tanhinın ünlü kov -
boylan ve kulkovboylannı ve sevgılı atlan-
nı anımsayalım: Tngger(Ro\ Rogers), But-
termilk (Dale Evans), Champion (Gene
Autry). Topper (HopaJong CasskJy). Whıte
Fiash (Tex Ritter). Fntz (WDHaın S.Hart).
Tarzan (Ken Maynard) ve Blackjack (Allan
Lane)
patronu, tıyatrocu ve taze sinema-
cı Bartabas'ın. bir ilk film için ger-
çekten şaşkınhk verici bir teknik
ustalık \e görsel yetkinlikle filme
çektiği "Mazeppa". adeta mıtolo-
jıden fırlayıp çıkmışçasına. kame-
ra önünde marifetlennı sergıleven,
başrollerdekı güzelim Zingaro atlanyla
yedince sanatı buluşturan. ata \e at se\ -
gisine adanmış. şaşırtıcı. yaman birde-
neme izlenimi bıraktı bende. Gerica-
ult'nun yaşamöyküsü aracılığıyla sarıp
sarmalanmış. tıns. rah\an ya da dörtna-
la sevreden, yoğun bir at sevgisinin gö-
rüntülere dökülmüş ifadesı de sayılabi-
lir "Mazeppa".
Atlara. kralın silahşörlerine katılacak
kadar tutkun. iv i bir desenci ve taşbaskı
ustası olan. büyük boyutlu resımler yap-
mış. kısa delidolu, dikenüstünde, saneı-
lı biryaşam süımüş. 19. yüzyılın ünlü ro-
mantik Fransız ressam TheodoreGerica-
ult (Miguel Bose) ile dönemin namlı at
eğıticısı. bınicılık ustası Franconi'yi
(Bartabas) bir araya getırerek ressamın
yaşamında bir dönüm noktası oluşturan
bırsürecı Bartabas'ın gözünden aktaran
"Mazeppa". bilınmeyenin peşinde. ya-
ratmanın sancısını çeken bir sanatçının
bohem. farfaralı, züppece ve aynksı ya-
şamını süren, genç yaşta ölecek Gerica-
ult'nun ölüm saptantısını, atlara duydu-
ğu tutkulu sevgiyle ilişkilendiriyor.
Fılmde, çağuıın el üstüade tutulan. göz-
de ve eksantrik ressam Gericaulfnun
adınıduyurduğusergisinegelerek 'atko-
kusunun duvumsanmadıgı" resımlerinı
\ ıne de beğenen. 19. yüzyılın efsanevi at
eğıtnıenı Franconi'} i, yaşamı Franco-
nı'yle benzerlikler gösteren yönet-
men Bartabas bizzat oynuyor. De-
mir Maskeli Adam'ı çağrıştıran.
kafasını önden arkaya bütünüyle
sanp örten, deriden. ürkünç bir
maskeyle. İnsan ve toplum kaçkı-
nı, gizemli at ve binicilik uzmanı
Franconi, genç ressamı kendi at sirkine
davet ediyor. Ve Gericault da gönülden
isteye isteye bû çağnya uyarak atlarla.
kazlarla iç içe, bütün çalışanlanyla. üs-
tada son derece bağlı, işlerine yoğunlaş-
mış, birbirinden garip adamlarıyla geniş
bir hippi komünü gibi yaşayan maestro
Franconi'nin olimpik at sirkine ve kala-
balık ailesine katılıyor derhal. Genç,
ateşli ressamın atlar İconusunda çok şey
öğrenecegi Franconi'nin öğrencisi ola-
cak. sürekli atlan resmedecegi, zorlu,
acılı ama verimli ve büyüleyici bir yaşa-
ma ve yaratma deneyimi oluyor Gerica-
ult için, ortak at sevgisinde buluşan iki
üstadı yakınlaştıran bu dostluk süreci.
Franconi kumpanyasının atlarla dans
eden gözde yıldızı. genç cambaz kızının
ressama duyduğu karşılıksız aşkı ve ça-
tıdan atlayıp yere çakıldıktan sonra kum-
panya sahnesinin ortasına gömüldüğü
dramatik sonu bile bu dostluğa zarar ve-
remeyecektir. (Yere düşerdüşmez ata dö-
nüşüyor binici cambaz genç kız. ressa-
mın gözünde.) Bundan böyle artık deh
suratlannı resmedecek olan Gericault
1824'te, iki kez attan düşmekten (bu ka-
zanın yol açtığı iç kanamadan) ötürû Pa-
ris'te ölecektir. daha 33 yaşındayken...
Tablolannda atla insanın uvumunu
resmetmiş Gericaulfnun öyküsünü an-
latırken görselliği ve müziğı alabildiği-
ne ön planda tutan. atlara birtakım este-
tik ve artistik hareketleri sabırla, sevgiy-
le öğreten Franconi rolünü de üstlenen
yönetmen Bartabas, kimi nezih seyirci-
yi irkiltecek nitelikteki, atın bazı iloğal
durumlarını yansıtan. çiftleşmek, doğur-
mak, dışkılamak, nallanmak gibi kimi
belgeselimsi. çarpıcı sahnelere de yer
veriyor "Mazeppa"da. Filmin vahşi ve
şiirsel kimyasını oluşturan görüntüleri,
ışıklandırması. müziği, oyunculuğu.
kostüm ve çevre-dekor tasarımı da at
sevgisine adanmış bu değişik ve okkalı
filmi seyre değer kılıyor. Ortalama seyir-
ciye zorlu. hatta sıkıcı gelebilecek, yer
yer ağırlaşarak durgun gelişen bu canlı
spektaklda, Bartabas'ın namlı Zingaro
Zingaro kumpanyasının elemanlarıyla
atlanna, toplulukdışındankatılantekya-
bancı. ressam Gericault'yu canlandıran,
Ispanyol aktör ve şarkıcı Miguel Bose.
1950'lerin belki de en güzel Italyan
kızı Lucia Bose ile dönemin en ünlü îs-
panyolboğagüreşçisi Dominguin'inoğ-
İu olan, bir romantikin, ardında fırtına-
lar saklayan solgun ve saydam >üzüne
sahıp. meraklısının Almodovar'ın "Sıv-
ri Topuklar", Patrice Chereau'nun
"Kraliçe Marçot" gibi filmlerinden
anımsayacağı Miguel Bose. çılgın, tut-
kulu, gizemli birsanatçı kompozisyonu
çiziyor.
Tanınmış Alman aktörü Da\id Beıı-
nent'in de kısa bir rolde bov gösterdigi,
sessiz çekiiip besteci Jean-Pierre Dn>-
uet'nin seyrederek sonradan müzıkledi-
ği, Gericault'yla Franconi'nin vc farklı
cins ve boylardan atların başlıca kahra-
manlannı oluşturdugu "Mazeppa". sıne-
manın, sanat tarihinin ve sırkin sıradışı
bir kanşımı olarak ılgi toplavan. hatın
sayılır bir seyirlik sonuçta. Binek. yük
hayvanı, ağırtarla işçisi olarak gıkı çık-
madan yüzyıllardır ınsana destek olmuş.
avrattan ve silahtan önce gelerek bizim
deyişlerimize. destanlanmıza da girmiş.
günümüzdeyse birdolu araç-gereçle. bu-
luşlarla sürekli gelişen uygarlık tarafın-
dan papucu dama atılmış bu toynaklı.
soylu, güzei menıeli hayvanı konu edi-
nen sinemadaki atlı ya da ata ilişkin fıim-
ler zineırine okkalı. yeni bir halka ekli-
yor Bartabas bu ilk yönetmenlik dene-
mesiyle. Kuşkusuz haftanın filmı dıye-
bileceğimız "Mazeppa". kaçırılmaya-
cak bir se\ irlik bızce.
Kieslo\vski toplıı gösteıimi
Sinema
yazarlannın
seçtikleri
Kültür Senisi - Alkazar
Sıneması 28 haziran-4
temmuz tarihleri arasında
'Kieskmski Toplu Gösteri-
nu'düzenliyor.
Yönetmenın. 'Öldiirme
Üzerine Bir Film'ı bugün.
'Aşk Üstüne Bir Film'1
i ise
yann gösterilecek. Göste-
rimler, pazar günü *Cç
Renk: Ma\i', pazartesı gü-
nü 'Üç Renk: Beyaz', sa'<
günü'Uç Renk: Kırmızı*
ile sürecek. 'Üç Renk: M_a-
vi' çarşamba günü. "Üç
Renk: Kırmızı' ise perşem-
be eünü yinelenecek. Gös-
teriler 14.15. 18 45.21 15
seanslannda gerçekleştin-
lecek. Alkazar Sinenıa-
sı'nda. avrıca her uün
12.00-16.30 seanslarında
'.Mazeppa' adlı film göste-
rilıyor Beyoğlu Bevoğlu
Sıneması'nda INC "Sinema
Yazarlarının Seçtikieri'
başlığı altında bugün "Ve-
di',_vann 'Bisikletçi'.pazar
günü "Elveda Las \egas\
pazartesi giinu 'Full Metal
Jacket'. salı günü "l'lis'e
Bakış'. çarşamba günü
'Olağan Şüpheliler' \ e per-
şembe günü "Ülke \e Öz-
gürlük* adlı filmler \eni-
den nösterilıvor
Sinema kuruluşlannın tepkisi:
Kültür Bakanı arbk
muhatal>ıınız değil
Kültür Servisi - Geçen
hafta. Türk sinemasını
temsil eden bütün kuruluş-
lar. biraraya gelip el ele \ e-
rerek. 'Istanbul Kanatlan-
mın AJtında' filmi dolav ı-
sıyla yaklaşık son bir aydır
Kültür Bakanı Agâh Ök-
tay Güner'in başlattığı. sı-
nemamıza yönelik baskıcı
ve yasakçı uygulamalarla
kara çalma kampanyasına
karşı ortak seslenni duyur-
dular. Ve topluca Beyoğ-
lu,lstiklalCaddesi"ndevü-
rüyerek sembolik bir "Va-
saklara karşı birlik olma"
filmi çektiler.'Yaşasın Sa-
nat* sloganlı balonlann
gökyüzüne uçurulmasıyla
sona eren bu 'Sinemacılar
El ele' etkinliğının hemen
bir gün sonrasında baka-
nın. 'Sinema kuruluşlan-
nın. kültür bakanlığından
beslendikleri' vönundekı
açıklaması basındayayım-
landı. Bunun üzerine
FJLM-YÖN, FtYAR ÇA-
SOD, TÜRSAK. StNE-
SEN, SODER. SİYAD gi-
bi sinema kuruluşlan, or-
tak bir basın açıklaması
kaleme aldılar.İşte bu ba-
sın açıklamasının metnı:
"22 HazJran Cumartesi ta-
rihli gazetelerde Kültür
Bakam'nın. tüm sinema
kuruluşlannın hakanlık-
tan"be>lendıklerf ithamı-
nı okumak bi/i çok ü/dü.
Bu \ aklaşımı dev let adanı-
lığına vakıştıramıvoru/ ve
çok düzessi/ buluvoruz.
Anavasanın 64. maddesi.
devletin kültürebakışınıve
görevini açık olarak belir-
iemiştir.
Kültür Bakanlığı'nın
bıına uvmaması. Ana>a-
sayı ıhlal etmektirvesuç-
rur. Bu noktada. Ana\asa
Mahkemesi"ne görev düs-
mektedir. Devlet bütçesin-
den kültür ve sanat alanı-
naayrılanbindc6'lıkp<ıwn
yetersizliği açıkça ortadav -
ken ve bi/ bu pav ın arttırıl-
masına vimelik «irişimler-
de bulunurken. devlctin
görevi gereği ve anavasava
«orv sanat ve kültür alanı-
nı desteklcmesini. Kültür
bakanımn "bcslcmo" ve
'cici maına'olarak değer-
k'ndirmesini şiddetle kını-
voruz. Konu> İa ilgili sö> le~
vecegimiz kuşkusu/ çok
şe> \ar ama $u anda Küt-
tür Bakanı koltuğunda
oturan "kışf. artık bi/im
muhatabınıı/ değildir.
Türk sineması \e sinenıacı-
lan sev ivelerini koruv acak-
lardır.kamuovuna duvu-
rulur."
tngiliz usulü, geçkin yaş roınaııtizıııi'Do> mazhk. baştan çıkarma,
cinayet ve ihanet' üstüne. The-
resa RusseU'lı. Adam Bald-
win'li yeni bir genlim serüve-
ni olan 'TradeOff-thanetRüz-
gan'na ya da geçen yılın Vene-
dık Festıv ali'nde. randev uev in-
den fırlamış izlenimi veren.
cıscıbıl, dolgun. boyalı kızla-
nyla birlikte boy göstererek üs-
tünde çalıştığı, şimdi bizde de
göstenme giren son filmi 'Pbs-
ta Kutusu'nun reklamını yapı-
şına tanık olduğumaz. Italyan
sinemasının namlı pomobezir-
gânı. meme-popo takıntılı.
emektar uyanıklanndan, 'Fort-
çu' yönetmen Tinto Brass'ın
seks arşivi gıbı son filmine git-
mektense nicedir aklımızdan
çıkmış % anessa Redgrave abla-
mızın 'Gölde Bir Ay'ını seyret-
meyı yeğledik bu hafta. Yasjı-
ca bayanlann çoğunlukta oldu-
ğu 15-20 kadar seyirciyle, yaz
sıcağında püfür püfür
esen, serin Emek Sinema-
sı "nda seyrettiğimiz *A
Month By The Lake-Göl-
de Bir A\". yaşamın son-
bahanna demir atmış ya^-
lı, yalnız bir Ingiliz çiftin.
güzelim İtalya manzarala-
nnda geçen tatil aşkını ak-
taran. düzeyli bir romantik
masal. özenle kotarılmış.
Ingiliz usulü bir orta yaş
romance'ı sayılabilir. H.E. Ba-
tes'ın kısa bir hikâyesinden
uyarlanarak Balzano-Venedik
arasındaki dingin. huzurlu. sa-
kin sayfiye yeri Como gölünde
gelişen. bir aylık romantik gö-
nül ilişkilerini hikâye eden
'Gölde Bir Ay'tnbaşkahrama-
nı Bayan Bentley(Vanessa
Redgrave). çocukluğunda.
genç kızlığında. ressam baba-
sıyla 16 yıl boyunca hep bu ta-
til bölgesine gelip bayan Fasci-
oli'nin (Bir zamanlann tapını-
lan, en güzel kadınlanndan Ali-
da Valli, yaşlanınca tonton,
tombul, nuryüzlü bir haminne
olmuş çıkmış bu roide) nefis
Villa Balbinello suna postu se-
rerek unutulmaz anılarla dolu
tatillergeçırmiş, genelde yanm
yüzyıl öncesinin tüm tngiliz
entelektüelleri gibi kültürü ve
doğasıyla Italya'ya fena halde
vurgun, akıllı. güçlü, espri sa-
hıbi, duygusal ve uçarı bir yaş-
lı genç kız. Faşizmin gümbür
gümbür ayak seslerinin gittik-
çe daha gür duyulduğu, Ikinci
Dünya Savaşı'nın ufukta belir-
diğı 1930'lu vıllann sonunda.
babasının ölümünün ardından
nostaliik beklentılerle. bir kez
daha Italya'nın yolunu tutan
geçkin taze Bayan Bentley.
genç. fettan bir Amerikalı da-
dının baktığı iki çocuklu. var-
lıklı Bonizzoni ailesi gibi eski
tanıdıklanna rastlarken elden
kaçırıp >ıtirdigi gençliğinde
doğru dürüst yaşayamadıklan-
nı tatmak isteven. sürekli be-
yaz. gıcır gıcır giysıler içınde-
ki. kasıntı. yalnız. yaşlı tngiliz
binbaşı VV'ilshavs "la da (Ed-
ward Fox) tanışıvor. Ve önce-
lıklebıçımlı kulaklanyla ılgisı-
ni çeken. ıyi bırtatil aşkı olabi-
lecek binbaşıyı gözüne kestiri-
yor kadın. N'e var ki önlerine çı-
kan bu fırsatı değerlendirmeye
can atan geçkin çıftimizin. hep-
si ufak çapta felaketlere dönü-
şen bir dizi randev usu. tam he-
şafın yağı kesılıvor. Küçük
düşmeye filan aldırmadan. fe-
na halde fettan Amerikalı dadı-
ya kapılan binbaşının İngılte-
re'ye dönüş yolculuğu da böy-
lece başlamadan sona eriyor bu
yeni ve 'karşı konulamazdiir-
tüyle'. Genç ve yaşlı iki kadı-
nın tatlı rekabetinden şaşkına
dönen. şık ve centilmen binba-
şıyı. faşıst vönetıme çanak tu-
tan. zengın, fabrikatör bır aile-
nın. başında kavak yellerı esen.
bıreli vağda bireli balda büyü-
müş. yakışıklı oğlu Vıttono'yla
(îtalya'da çalışan yönetmen
Ferzan Ozpetek'ın şu günlerde
îstanbul'daçektiği 'Hamam'da
da oynavan. ünlü babasının yü-
zünü kara çıkarmav acağa ben-
zer.genç AlessandroGassman)
kıskandırrnaya girişıyorderken
genellikle. her zaman baba öz-
deyışi 'Jncelemek.incek?nmek-
ten i\1dir!'ı yeğleyerek dav ran-
Gölde Bir Ay
A Month By The Lake Yönetmen: John Irvia Senaryo: Trevor
Bentham Kamera: Pasqualıno De SantisMüzık: Nicola
Piovani Oyuncular: Vanessa Redgrave. Edvvard Fox, Uma Thurman.
Alıda Valli. Alessandro Gassnıan. Carlo Cartıer, Natalıa Bizzı 1996
(WB - Film Pop) Beyoğlu Emek. Harbıve As. Etıler Akmerkez.
Bakırköv*74. Kadıköy Kadıköv. Altumzade Capıtol. Fenerbahçe
Pvramıd. Erenköy Apollon »ınemalannda.
define ulaşamıvor ne vazık kı.
Bır türlü başbaşa kalamayan
Binbaşı VVılshau'la Ba\an
Bentley. yakınlaşacaklanna
gitgide uzaklaşıyorlar bırbirle-
rinden. \'üzmede. tenıste filan.
camii yıkık ama mihrabı hâlâ
yerindeki. fıkırfıkır. yaşlı genç
kızımızın, askerlıkten kalma
alışkanlıklarla sürekli çevresi-
ne emirler yağdıran binbaşıyı
yenerek (hem de ığrenç Ital-
yanların gözü önünde!) bozum
ettiği ilişki, çıkmazagınnce ba-
vulunu toplavıp Ingiltere'ye
dönüş volunu tutuyor kasıntı
VVilshavv, onu bekleven işlerini
bahane ederek. Ancak Boniz-
zoni aılesinin çocuklanna dadı-
lık yapan. u> umsuz. bencıl. şı-
mank. zalim ve seksı Amenka-
lı zamane kızı. genç Ba\ an Be-
aumont(Giderek bu tür fettan,
hoppa, sorumsuz karakterlerle
özdeşleşen L ma Thurman fıs-
tığına tam gıtmış bu karakter),
veda sırasında pinpırik, kuraî-
cı binbaşıya umut verecek şe-
kilde davranınca binbaşıda ho-
dığı fotoğraf makinesiyle, git-
tikçe tehlikelı ve taşkın hale ge-
len faşıst yürüvüşlerini. vaşa-
dıklarını. dünvada olanı-bıteni
filan anında saptav ıp fotoğraf-
layan. kalbi kınk. aydın. geçkin
taze Bavan Bentley. Bir ara
dörtgenleşen bu beylik aşk üç-
geni çeşıtlemesı. malum kınş-
tırma. baştan çıkarma. kıskan-
dırma oyunlan ve geçıci hüs-
ranlarla süregelirken ülkeyj
dört baştan saran faşizm tehli-
kesıvle savaşın kapısını çaldı-
ğı bütün Avrupa'nın canına ot
tıkayacak, tarihin gidişıni de-
ğiştirecek büyük siyasal mas-
karalık da fonda devam ediyor
belli belırsiz. Sonunda gaddar
Amenkalı genç kızdan "mumu
sönmüş yaşlı bir şamdan" ben-
zetmesivle dersinı alan, bece-
riksızce sıhirbazlık gösterılen-
ne de girişen bınbaşımız. niha-
vet doğru eşleşmeyle. gönül,
yaş ve kafa dengi kadınını (ya-
nı mutluluğu hak eden Bayan
Bentley "i) buluyor alışılmış ta-
rafından mutlu sona bağlanan
bu finalde. Yaşamlannın güz
mevsimındeki yalnız çiftimi-
zin bu dingin göldekı tatil be-
raberliğının 'zamanın sonuna
kadar planlandığı' film, onlar
ermiş muradına. biz çıkalım
kcrevetıne dedırterek sona en-
yor.
Tekdüze hatta yavan sayıla-
bilecek bu öyküyü, haylı özen-
li. usturuplu. düzgünce anlata-
rak rahatça izlenebilir kılan tn-
gıliz yönetmen John Irvin. ilk
kez 1985 Sinema Günleri'nde
gösterilen. Harold Pinter'ın se-
naryosundan filme çekilmiş.
Glenda Jackson'lu Ben Kings-
ley'li 'Kapiumbağa Günce-
si'yle dikkatımızi çekmişti. Ge-
nelde çokça önemsenmeyecek
türden. ama belli bir düzeyi de
tutturan filmlerin yönetmeni
John Irvin. tüm dünyada umul-
madık bir başan kazanan 'P»s-
tacı'yı çağnştıran bir Akdeniz
atmosferine yaslanan, mi-
zahi ve incelikli diyalog-
larla örülmüş. deneyimli
kameraman Pasqualüıo
De Santisın başanlı gö-
rüntülenyle bezenmiş bu
sevımli sofistike komedi-
siyle en hoş ve şirin film-
lerinden bırini gerçekleş-
tirmiş. Oyuncu kadrosuy-
la da göz alan filmi, 'Ho-
vvards End'den beri gör-
mediğimız, babası, annesi.
ağabeyı. kızkardeşi ve iki kızı
da oyuncu olan. ünlü bir aktör
hanedanından gelen, Sir Mic-
hael Redgrave'ın 40 yıldır ti-
yatro ve sınemayla iç içe yaşa-
mış. hıç de 60 yaşını gösterme-
yen Vanessa Redgrave çekip
götürüyor ustaca. Hâlâ taş gibi
bu büyük oyuncuya, komedı
yeteneklerini de ortaya serme
firsatını veren 'GöldeBirAy'da,
yıllar öncesinde. Joseph Lo-
sey'in 'The Servant' (1963)
başyapıtıyla mimlediğımiz In-
giliz aktör Edvvard Fm'la, son
dönemin yükselen Hollyvvood
yıldızı Uma Thurman da Va-
nessa'ya ayak uyduruyorlar
baştan sona. Yaşını başını al-
mış. yıllan devirmış, yetişkin
sevgililerin habire çocuklaştığı
o romantik aşk hikâyelerinden
azbuçuk hoşlananlardan ve Va-
nessa Redgrave tutkunların-
dansanız eğer. aslında fazlaca
bir kıymetı harbıyesi bulunma-
yan bu 'GöMe Bir Ay' masalı
tam size göre!
Z-l Film
Atölyesi'nin aylık
eAtölytyayını
KültürServisi -Yav uzÖz-
kan'ın kurucusu olduğu "Z-
1 Film AtöhesTnın öğrencı-
len tarafından hazırlanan
aylık 'Atölve' dergısının ilk
sayısı çıktı.
Yayın yönetmenlığıni
Müge Dağıstanlı ve Burak
Göral'ın üstlendığı "Atöhe'
dergısı eski ve yeni 'AtöRe-
li'lerin bır araya geldığı. es-
kılerın yola çıkış serüvenle-
rını. venilerin ıse üretme he-
yecanlarını dıle getiren bır
ortak çalışma.
Selim Evüboğlu, \'azgülü
AMoğan. Sletin Deniz.Tuna
Erdem. Zi\a Öztan, Anf ^ ıl-
maz. Yusuf Murat Şen. Se-
ma Türkvazıcı. Kava Ören,
Ataol Behramoğlu. Hilmi
Yavuz, Afşar Timuçin. Vel-
da Turanlı. Meral-Cemal
Erez, \a>uz Özkan. Ercan
Durmuş, Gökhan Atılmış,
Selahattin Sancaklı. Yavuz
Erten. Meral Kaşıkçıoğlu.
O\a Arca. Avşenur Aslan.
Selahattin Duman \L- Tuğ-
rul Ervümaz'dan oluşan öğ-
retım kadrosundan ekım
av ından bu v ana teorık eğı-
tım alan "Atöhe" öğrencıle-
rı. dergılerındc Türk -.ıne-
masındakı film üretme anla-
v ışı ve bıçımının venıden ele
alınması gerektığını vurgu-
larken: Türk sinemasının
genç sinema sevdalılarında
sinema yapma co^kıibU ve
karariılığı varatacak bir
prestıje ula$tınlma>ı zorun-
luluğunun altı çızılıvor
Sinema meraklılarını
"Atölye'de \ erılen dersler v e
kentgezılen. cumartesi söv-
leşilen. cuma semınerlen gı-
bı olup bıten etkınliklerden
de haberdareden dereı, genç
sinemacıiarın geleceğe dö-
nük umutiarını \an-.ıtıvor.
Altı a> bovunca. montaj-
dan ışığa. renk kımvaMndan
kamerava v e objektıfc kadar
uzanan bir dızi teknik bılgı
ile donanan genç binemaeı-
lar artık. vapımcıhğını Ya-
vuz Özkan'ın. senaristhğını
ve yönetmenlığıni Cemal
Şan'ın üstlendığı "Değişen
BirŞev Vok.Ağiamavın'ad-
lı fılmie ilk kez bır film se-
tıne adım atmanın heveca-
nını vaşıyorlar.
KÜLTÜR^ÇİZİK
KAMİL MASARACI