Catalog

SAYFA CUMHURİYET 25HAZİRAN1996SALI 8 EKONOMI / PARA RAPORU BORSAVERİLERİ Endekster Bıleşik Endeks Malı Endeks Sanayı Endeks 76540.28 Önceki seans 68751.32 58610.08 1. Seans 68863.35 58243.27 76584.42 Değişim (%) -0.09 -0.62 0.05 2. Seans 68598.16 58055.07 76534 42 Değişim (%) -0.12 -0.32 -0 06 işlem Hacmı 6.986.584.000.000 00 BORSA(1. SEANS) imkı Ba(iMâ Bajtııkû Iıi(Mi l;len »j ort KttalM " tretonikP Ctltta&tMi X' Ersa KBcnsr 61 *»{•*• 6H(M KBurerangYaO» KlntB osiDila MJıftlUl MOMMİ NDtntCa 7.:' Dprtö II KtaCautili 11ü 2-İOC •075 •0100 77K (39 -'"000 8S.M •550C 335C '2250 •100C 2«5C il» "20C 3403 36SC 17.SH 1500 s« 115C "SC MM na IM 133 9«0 320GC 670] ın uw 15.300 720 ÎSJOC - l l a 48ÜH '5X0 '!500 43C0 EM 11500 ım 2850 4.39 130CG U 9 335C 53C 3.550 6900 7730 1400 6OT « 1 1 Î50C 36 0X KEyiihı 4J9 356 b^f^Tc '3.750 I 11M 25 XC !• •353C 111 I * B • FmFiK SH Kitaıttap r» C82 Fîrars Fnarâa K • T5 «71 11» 1475 »79 33530 550C 19 300 345C 130C 135C nra İJ5I 2.000000 ».M "303 553 CB»r >at St J56Dc$arHcıdrç FDocaş ş KEajlp» EjeEora» EM* 171 EmHHfe ' KTtntkte KUcril 7A8 Sa-aş 3C fcu v *xı B1E*sCıMI m Füjrnaar SSHaûş ""HSS ı !" MMFnars i 'OSTeBartasC I» bHtm 11i bıeEHM rsvaşGöaSr ^1 brta -60C 900 £300 - 5 0 ] 7» £500 20COO '2750 KŞ •;cc :ax i27a 5751 45500 :•» KasiTeksö 7Tjj 2750 1500 '27 UsiTara %v/us 3.T0 '425 •600 • coc 3500 3/50 68 OCC 1550 IM ıa •300 ro 3.30C 1S25C 3650 3300 13 M IM na 'JjC-oarCSotaKarA. 7900 1 5C Cosn X.000 '5' &FfSsrx&n]ç 39SG 152 Parsar 330C 37 occ na 6.300 1 M 725C ?• 2175 g ;: VAa 36l*ca TlbranlMIU Ç 131 knU MtlMTnı 147 CkaTcfcdb ) 154PÜJK issr«t 156 PnarSı. TPKa ISIPınB 51 1HUB «UıEKtEıllkhı Z3M 69CC 17İI 73TSS6 3" TirartsTasi ÎCEVtogKap 2 30! 3X0 3.653 14.91 1325 11 SE 633C 2213 M 3T3 4 650 - " S 3iü ua 2125C 2- "50 IS '100 m s« 13.000 T02co 7530 7700 25"5 2'50 Ui IM 17300 " o o c Bi 39.M •651 16 w 3.303 3353 11250 12500 15750 '90X 2400 147? İ.M IM '33! 72CC 3J0C 35CC I6O0 17X 17.7» II.» 2K0 250C \M \M ' '50 1251 M.«İ 14 M n.a SJI 4.M 22X 2475C 4250 0 3.300 147» :•£ 1J9 2750 4500 1T0 '400 S.50C 7J0C 1725 1503 1103 İ-Saa-Paaiart 2900 İJSÎ t30C 179 SJi 11.» 3550C 47M 1350 533C 54.N 1350C 32 TfçKaJsar 3300 :3TK*maB3rtas 4130 SiTijşOOuiöFjtı 3.300 55 T Aş'>Tura 3300 IKIKpCm I J I 1350 2S5C İ90C 4.H 11750 15300 25.00C tji îjutun i a; 117500 2O0C •3" UmeÇnenlc 1» JşaSaan* •S >3k- ! rsrsil 2.3GC 1 S J 2303 B30C 31ÎX 3200C' cöOO 5800 IM 121 iıM iıa •520 15İ5C 733 "1Î 1 1 * «M 26500 £300 249 ISS IM IJH 2750C 27iX €50C «51 17T0 •ESJO 4"50 'ÎSC M> BM ım v» 1» 175C £'C 3.500 6S0C '5X 130C 690C IM 449 '975C 291 2.S :esc 15» 135OC ! • 1.S7İ 385C 620 İ650 71» "700 i«] "000 ata II.M İ4X 6.600 355X 3SCO7J İM 380 52 2Î500 2350C TIJM nja a.79 21.79 2î0X 17 M 449 47» «jTflt «0X 1111 129 ı:-: -ı: l « 179 S79 SM r* »M • S ' 5": • s : 1550 a a 255CC XXC 4M S.19 M.M 14.79 <,30C 4400 2EÛ0 390 2.450 a« S2İ0C 33COC 55X 570C '9.00C 'SOCO 130 350O 44CC c 3400 H79 139 U19İ ira 7.200 '400 •Ktt 13250 '550 '600 89C 313 6700 E.3O3 H500 ı'TO m 1* 3E3CC J'JOO 13'5C ÎOİOG '250C 7753 sa 9jı S2S. 1J0C l'X c30S =303 8J9 5.TC 1291 »a *553C -S"OCC ıa m •JX 7.200 1900 4600 3J0O •475 8750 !'30 179 15» 3230 7^000 2CK m 44CC 4M 4350 7M I M İ2O0 İ30C ao Too İ3TJ0 3.9S0 1İ30S 1İ50C iBû 3700 3300 340C SM 14* uı ıa na 11a 7JD0 73CC 28510 OC 3.703 330C 120ü 94CC UH ıa 3£.m 373OC na ii a 1200 İ3O3 33OC 6TC IM 9M 'İO3 "300 IM IM 2.-50 2İ2 •oaoo «3tt 20 "50 £750 nu sa erco 69CC *ıa 2.350 Z95S EiOO 4.7» SJİ ıa 2.325 630C IM 27a <M ns t i * 3g =00 36 3K »M » M :S5 135! 1303 5500 &M SI.M •-5CC 1i3B 3.800 3J5C 4100 3850 4.M •02 4'50 395! 9330 4M 1 K 2325 4ECC 4İ0C IJ9 5M f 5 X 11750 14750 1İ25C 2JTİ 25000 •rxc irsı rrstt 117330 21500 2*530 2.3CC 2.325 7900 1 1 1 3600 37K 1ial 879 ' OOC 1010 •IS' 11500 U X 6300 2'75 a 3İ5C 2JH a 37O3 tm '24 129 ?CJ9 1.1C 2-500 28-000 2'525 1.250 -C136 1373 5.H mm s.n 1:11 78.000 11135 "60C 4671-2 7563 211 505753 2.1'! 4.M S7M 44B •7JOC nen i?ıxc 145.M C . S MJ7 •653S 250C '6.625 İ3K 1365XC 3349 12253 155.D3C '2J'6 190O0 10.320 1İ76C 2425 2.K2-360 24'7 LM 194J9 7'0C TKCTj 940C =7000 3406 380C 357500 3653 1779 ı.ma iun ım. 424 ao 2600 5 * K.C2.M 5443 "53 'S7XC '-53 730 '5X0 ~: 147ü 1H472 14.241 nm SM n 4H 1SM 2İX -52426J 5300 5OL0OC 31500 362üX 31ü- 5"X W000 663' IM 87a ıa 11S «M 11JS '575: 1'82XC -55-fi 71" 135 5K "ffi 12M 7S1.M Iiifl 26J0C 333X 26301 ! * IM.M !« IH ma ıcı 27500 25D0C 27KO 48500 10W 4Î5CC 17750 <OİO0 1S"2 13500 j'ji" 1U66 4750 6Ü66S ü'5 ÜM i«« \tm '125C 262IO0 1J4T 2«B İ.87M im 2.35C U-İDJO 230" 4.M miü 4.474 1175: 45C0C -303- Î.I75 0XSI M74 \m 1*7* isi 3300 2"55SX S'SS 4 a ÎK E'6 157? 620 185JI0C 3İ5012İ3Eİ0O 6.700 230300 7500 «4J0C 7542 3.350 2Z243J99 2379 6.900 297000 683J IIM !.«* nm s«o JIOOO e« 355CC 3Ö32C 3562' 1.79 W M 4711 44i nm 4» 1350C » 1 0 13S" İ.79 B1M 173 38C 2-"560 !9C ~~£ 1i~X0 11-50 n a 1.MJI 21.79 MM 24753 T09 . 117» 1M.M 11B 4 1 121M IP? 'îîCO Î33OC 4Ş53C i a ÎD4H5 1193 nm a 5135 S1 247! 966 IM 1MM «1 Ü7M SM 1,KM 2IM 42M •325 iTü 'İ25 T5CC H M.M 2550] 55 XC 21S3 İ.N S1M9 İB1 M * tmm 14.» 4403 2604"5 4 3 ' : 2.475 «9J0C 360 ^OJK ?t.M S.M 2IM 33.00 T023 3236C 1500 24-61 5598 '9300 23.000 1330C 3350 7*54)3 3TS 4300 Z?5349 432C S 3 C 3J5C 1779JX3«3 335C «M UM II50 15.M 1257 M 14J41 2'25 4322S3 2138 IM 17424a IA 1T.M 44M WJİ 7JO0 2189343 7J1" 0 0 3 •1000 1O00 1102" '603 1233000 '372 900 4JUİ52 £703 8830C "503 1'430C l a t t ü i . M 3tfO3 13535X 3i4Je 19733 ia74330C 2CX: 11500 94755 11531 17M ma vs «« 1357 "2 eZO 429 XC :TX 59330C 11M 181M 127* 2İM a . M Î5.M 45500 446K 463-5 İM 5157.M 7800 367J3C 2750 46'JO3 4500' 63İ16 3750 294C13 1425-7756JI79 '432 3500 229000 S6T "900 27403C 739" 179 191M 1.7» 3500 7X000 3İ26 3150 1596J0O 3147 69OT 472X 59 5S 1550 14230» 1556 2300 2'ttOM IK LM U41JI 4.B 43S 69S571 IM aa 5İ0C 2'50X00 59C T X 0 534 3İ5C 3.9K738 3i?4 1â'3X 32! 000 *33OO 889 67" t'5« 7154 4342 6-39 5 1 2 1 3 * "14C 277: I53C 3.714 4336 7.OI 5265 :"4 3331 3İ50 25t63' 3300 31422060 11* 7 « a OM Kn 1I.&M ı a 11 a 51M " * 7«ıc rooo -ai 2Ş00C 1!'u£22 296T3 3330 35-30C 935" İM SU7İ 5Sİ0C 339366 ii a 4ia 323C 15Î0OC t3O3 32640C 137! S663 11494 1236 £443 79.M 1I.E 730 131526 "250 İM 17İM US 1217 4.79 •O'OO «501000 '0083 20.750 1X000 21730 OM 1İ71* aa 6.703 91JKJC 6T «Jl 1.BIM 41.78 2İ75 19283OC 1Fİ 2500 293 55" 1&?" aOCC 815-00 6'2 2Jİ 4«.«1 62X 2.59C36S ta aa aa na sa 4.7» 1J7M 1711 11* 75M 114» 35500 23IX 3:5-3 9M 2LM 9J9 •325 153339 -3K İ3O3 4T1300C 5357 SİM 111M ».K '9İÛ3 33'56 'S5C0 3550 33)6.300 iMl 4'00 529030 4'23 3İO0 473250 6.603 39J9C I.M 97.» •050 "£21IX 1048 İİ25 4r,;tşc )« 1100 ?90 3OC 4B36 4JH UHm 4.K 1'iCO 261 OOC 115S um 137300 15066 2J"50 325330 247Û7 •025 1133065 1C25 117503 185.060 11"5CC 23.500 1J33773OC 23J3" 2300 539139 2306 6SO0 1468379 7393 3650 •1645313 37K 1S.7» sa 15 a '[-0 271X0 130C 11250 165J00 11.486 6200 12S8İO0 6297 1200 '236fl0 1199 n aı n 3S5C -06İ13 3663 Uti BORSA(2.SEANS) isukı BoeûıMi Bneûnkıi 8»{iı*t Isiem jj ort 4650 i"X Î-.5D 3253 2C50 2-250 1J9 1175 5X0 5.103 10ÜOO 10'00 7300 730 1375 2C75 4400 4400 rjOO '7250 4650 573OC 3 2 1 25â.3X 21 OOC 7523X 1175 74S.171 5 COC jtü» ttJX 6-1000 "400 6.27000 1375 29-OOC 4.403 1218-4 17.000 38CCC 34İOO0 221XC •5 "50 1J8623C IM 1J7IM '20D3 285 300 16.500 74303 2.47S 11.DMH 62EC 329.400 7300 771814 3300 305000 3600 566500 1""53 1262CC0 1600 17XX0 1300 2372000' '150 Z3330C 3C BcssaTj; Sar 331BBS8 ISInta 137 I n i CS8 0RSI KÇn M3Ç 05 7 Dotaş C5a Eiuan 0te Ecacsasbç EooM>* T EsaaaşYaan 36E Ege»r!İTt FEgeSnn* M M S n ~. EçeCaS» 0 " i E 6 "Eam ŞFıdıFia '396 T j 0E~Gexct 066 Ge*ş aOMMn 09- GSteÇnet» 396 H * 3 ! R7IMS<|n 398 Hurı? Saae* ıa 2700 2753 a a 21250 21503 1II5C " 2 5 0 na sa 24"50 24 7-0 •653C 1675C 4.550 47X e . * 4 5 * 9 iX 320C 1000 1310 6.4O0 S.60C '7 "50 251M •CXO «003 4"00 "96342 65.000 '253.713 1C25C' 576 300 2.375 • 996.000 2750 336250 14» ta.ru 18 TC '6000 !.45l«ia«4 155C U74000 IM US7.1I4 610 10UG0 350013200000 6.703 9CO0C "«0 295O0O İ350 -5718(2 2EECC iat 117i 5X795 1.» 129332 33Î 236COC aa »a 5030 '6-050 XhasK)dn3 IHIMFaı' ş 107 . 10 tccarr n' H*rr«.T '•2 Xararear roı» 114 ta**, 5tor • taaa ÎKnaıs •24KJS.Î9B11 3300 1XCOOO 13-300 73X 300.000 11X0 '2İ5! 4a nıa 137 MamnstMCH 7803 3300 1.751 1B5 3450 350C ı.i9 ıa Ç H Uarsrti 141 6.000 5200 1I3H« 'Mtg 3.S5C tıa 3ESC ic MI^^H ıa 146 NtfTifHjn 33İO0 •;'CWT»s» 1400' •43Onte '150C •ıS'teaMaîteK "800 ISCObsan 29CGC 151 OıFnnsFaBorg 3750 152 °3rar 930C 153 Psn Prafio 5400 154 Ma X * '55Pra! 11500 158 taSk 32D3 15" PeMmTLrm 6.3a 156 PnarE! ' C , ^ 159 •'ınaf Sıi 7200 liteb LM IHMEIHEıllHR ,5*5 •73SKmis '74 SoriEPjmBı '75 ScmeHmnt 'TETsftasme 177 TütTutog DIItMM •f iLrtHaaYoâjı 1950C '82 TreHJs» 1950 'E TbtamaBafta 4100 '55 TolaşOioTearS 8300 '66 Tr*yaCan 44O0 W TDSİMIUHI 1J9 •ffirSKB 1425 l B9 Tırt OETT OOon 4^00 5200 53OC SSM 5tM 19X0 1S253 3JC0 3İ5C 4050 4150 2X»sSel 201 Mofya 2K Yap Kred YA Ort. 206Yırca 6159 10X1 3550 'EO3.0O3 15750 32 1 XD0 1310 9' COO 11300 -46.CO0 iM mm 2175 6.917258 360 S06.GOO 36O0 115.D31 97'yi gölgesi altına alan rant vergisi, 96 bonolanna olan talebi patlattı Bankalar, vergîsiz bono pe• Hazine bonolannın 1997 tarihi itibariyle yüzde 25 olarak vergilendirileceği, Maliye Bakanı Lütfullah Kayalar'ın demeci ile netlik kazanınca gerçek kişilerin vergisiz bono taleplerini karşılamak isteyen bankalar, piyasadaki 96 vadeli kâğıtlara yöneldiler. Ekonomi Servisi - 1997 "yi gölgesi altına alan rant vergi- si 1996 bonolanna olan tale- bi patlattı. Hazine. cuma gü- nü, 8 ocak vadeli 196günlük bono ihalesi açtığını duyu- runca bankalar panıkhalinde e> lül vadeli kâğıtları topla- maya başladılar. Hazine bonolannın 1997 tanhi itibariyle yüzde 25 ola- rak vergilendırilecegi. Mali- ye Bakanı Lütfullah Kaya- lar'ın demeci ıle netlik kaza- nınca gerçek kışiler, vergisiz bono taleplerini karşılamak isteyen bankalar piyasadaki 96 vadeli kâğıtlara yöneldiler. Söz konusu \erginin sadece gelır \ergisi kapsamındakı gerçek kişilere yönelik olma- sı nedeniyle müşterilerinin ta- leplerini karşılamak amacı ile ahm yapan bankalar ve aracı kurumlar, kendi portfbyleri için de vergisi bir sonraki yı- la sarkan 8 ocak vadeli kâğıt- lara sıcak bakıyorlar. Konuyla ılgili olarak gö- rüştüğümüz Garanti Yatınm Bankası Hazine Müdürü Sa- dıkCanİpek. Hazıne'nin 196 gün vadeli bono ihalesi aça- rak oldukça akilcı davrandı- gını belirterek "Hazine,risk- li de olsa ocağı denenıc kara- n akİL Ancak ihale du> urusu- nun ardından kısa \adeli kâ- ğıdar kapcjAİL Halende bu kâ- ğıtlar ikı'nci el pivasalarda bü- yük ilgi görüyor" dedı. Türk Ticaret Bankası Men- kul Kıymetler Müdürü Hü- sejin Aladağ da piyasalarda vergisiz kâğıtlara yönelik bir talep patlaması yaşandığını belinerek en büyük ilginin 20 kasım vadeli kâğıtlara oldu- ğunu söyledı. Ikinci el pıyasada96 vade- li kâğıtlar kapış kapış gider- ken dün de Bakan Lütfullah Kayalar'ın moral verici de- meçlen devam etti. Kayalar, 1997 yılında elde edilecek fa- izgelirlerinin 1998'de vergi- lendırilmesinin finans piyasa- lannı belirsizliğe itecek bir ek yük getirmeyeceğıni ifade etti. Bu konudaki düzenleme- nin kamuoyunda yanlış anla- şıldığını belirten Kayalar. "Gerçek kişilerin elde ettikle- ri kamu kâğıdı geliıierinin be- yan edilip vergilendirilmesi için bu geürlerin 1997 >ılı için beürienecek be>an haddini aş- marnaa gerekiyor. Bu rakanun 19% \ılı için 900 miryon lira, 1997 için ise 1.5 mihar liravı aşması gerekiyor. Bu haddi aşma\an kâğıtlardan beyan \«lu ile \ergi alınmayacakör. Bu rakamlar aşıba dahi. bu ge- lirlfrin vtrgilendirilmesi için reel faiz esas alınacakbr" der- ken bu yolla tahsil edilecek vergi oranının elde edilen no- minal gelıre göre çok düşük olacağına dikkat çekti. Bankalar için ise 1997 va- deli kâğıtlar oldukça avantaj- Iı görünüyor. 8 ocak vadeli kâğıtlann vergisini 1998 yı- lında ödeyecekleri için bir yıl- lık bir süre kazanan bankacı- lann bugünkü ihaleye bu avan- taj ı da dikkate alarak yüklü bir katılımda bulunmalan bekle- niyor. Cuma gününden bu ya- na gerçek kişilere satmak için 1996 vadeli kâğıtlan topla- yan bankalar ve aracı kurum- İann 1997 vadeli kâğıtlan ken- dı portfbyleri için alacaklan kaydediliyor. Bu nedenle bu- günkü ihalede 150 trilyona yakın satış beklenirken bile- şik faizin de yüzde 133-135 olacağı tahmin ediliyor. Yatırımcılar bilgisayar ya da telefonla ahm satım emri verebilecek Borsa evlere taşımyor BARIŞ KARCIOGLL Borsa aracı kurumlan arasında gün geçtikçe artan rekabet. borsa salonunu yatmmcının evinetaşıttı. Aracı kurum- ların, teknolojiye yaptıklan yeni yatı- nmlar sayesınde yatınmcılar, bılgisa- yarlannı veya telefonlannı kullanarak alım satım emirleri verebilecek. borsay- la ilgili tüm bilgılereanında enşebilecek; uzmanlarca yapılan teknık analızleri de zamanmda izleyebılecekler. Aracı kurum- ların yaptıklan diğer bir atılım da Kıb- ns'taki yatınmcılann tasarruflannı Tür- kiye'ye çekmek için KKTCUe büro aç- mak oldu. Borsada işlem yapmaya yetkili toplam 149 aracı kurum ve banka topu topu 250 bin yatınmcıyı bölüşmek zorunda kalın- ca, aracı kurumlar teknolojiye gün geç- tikçe daha fazla önem vermek durumun- da kalıyorlar. Aracı kurumlar arasında yeni atılımlan ile dikkat çeken Eczacı- başı Menkul Değerler Genel Müdürü Atilla Ntzamoglu önümüzdekı günlerde bılgisayan olan müştenlerine sunacak- lan yeni sistem sayesinde. yatınmcıla- nn borsa salonundaki hemen hemen tüm olanaklara evlerınden ulaşabileceklen- ni söyledi. Atilla Nizamoğlu. yeni sis- temi şöyle özetledi: "Bu sistemle yatı- nmcılar, borsadaki fiyat değişintlerini anında takip edebilecekier, alım satım emirleri verebilecekler. N'erdikleri emir- lerin ne aşamada olduğunu, emrin ger- çekleşip gerçekleşmediğini öğrenebile- cekler. Ekranlannın bir köşesinde port- fö> lerinin değerini gösteren bir kutu ola- rak. Yatınmcılar, aynca > ine biigisa> ar- lan aracılığıv Ia borsa habeıierini, teknik analizleri anında takip edilebilecekler" Gedık Menkul Değerler Genel Müdü- rü Erhan Topaç ise belli bir büyüklük- te portföyü olan tüm yatınmcıîara bil- gisayarlan aracılığıyla borsa salonunadi- rekt bağlanma olanağı sunduklannı vur- guladı. Topaç. teknolojinin Türkiye'de- ki yüksek maliyeti dolayısıyla tüm müş- tenlerine aynı olanağı sunamamaktan üzüntü duyduğunu da sözlerine ekledı. Eczacıbaşı Menkul Değerler'in müş- terilenne sunduğu diğer bir yenilik de Te- levaonm 24 sistemi. Yatınmcılar Tele- yatınm 24 sistemi sayesinde dünyanın her yennden ve arzu ettıklen saatte sa- dece telefonun tuşlannı kullanarak alım satım emirleri verebilecekler, istedikle- ri hesaba havale yapabilecekler. Teleya- tırım 24 sistemi ile yatınmcılar aynca, kendi hesaplannda yapılan işlemlerin kendılerine faks yoluyla iletılmesini ta- lep edebilecekier. Kesin olmayan rakamlara göre ilk üç ayda 9.5 milyar dolara ulaştı Ithalattim ıdanıı sinyalleriANKARA (AA) - Gümrük birliğı kapsamında gümrüklerin yeniden yapılanması nedeniyle. yılbaşından bu yana açıklanamayan dış ticaret verileri, kesin olmamakla birlikte belirlendi. Türkiye'nin bu yılın ilk üç ayındaki ithalatı. geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 38 oranında artarak 9.5 milyar dolara ulaştı. Yetkililer. ithalat rakamlarının, ithalde alınan Katma Değer Vergisi'nden yola çıkılarak hesaplandıöını belirterek. "tlk üç aylık rakamın aşağı-yukarı 9.5 milyar dolar düzeyinde olmasını bekliyoruz. Fazla da eksik de çıkabilir" dediler. Bu yılın ocak-mart dönemindeki ihracat da, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14 oranında bir artış gösterdi ve 5.4 milyar dolar düzeyinde oldu. 1995 yılının ilk üç ayında Türkiye'nin ithalatı 6.9 milyar dolar ıhracatı ise 4.7 mılvar dolar düzeyinde olmuştu. Bu yılın ilk üç ayında cari işlemler dengesi de açık verdi. 1995 yılının ilk üç ayında yaklaşık 430 mılvon dolar fazla veren cari işlemler dengesi, bu yılın ilk üç ayını yaklaşık 1.6 milyar dolar açıkla kapattı. lalal Koruma oranlannın düşmesi nedeniyle, gümrük birliğinin ithalatı arttırmasının zaten beklendiğini kaydeden yetkililer. belirlenen rakamlann "kaba" rakamlar olduğunu vurguladılar. Gümrük birliği sonrasındaki dış ticaret rakamlan, gümrüklerden bilgisayar ve tek belge sistemine geçilmesinden kaynaklanan sorunlardan dolayı hâlâ açıklanamıyor. MERKEZ BANKASI K U R L A R I 25 HAZİRAN 1996 DÖVİZ EFEKTİF CİNSİ A L I Ş SATIŞ A L I Ş SATIŞ lABDDoları 81.182 81.590 80.938 81.835 1 Alman Markı 52.936 53.202 52.777 53.362 1 Avustratya Dolan 64.126 64 448 63.164 64.641 1 Avusturya Şılını 7.525 7.563 7.487 7.586 1 Betçıka Frangı 2.575 2.588 2.562 2.596 1 Danımarka Kronu 13.759 13.828 13.690 13.869 IFinMarkkası 17.451 17.539 17.276 17.592 1 Fransız Frangı 15.626 15.705 15.579 15.752 1 Hollanda Fionnı 47.278 47.516 46.805 47.659 11spanyol Pezetası 624 633 608 644 11sveç Kronu 12.211 12.272 12.150 12.309 11svıçre Frangı 64.252 64.575 64.059 64 769 100 Itaryan Uretı 5.268 5.294 5.215 5.310 UaponYenı 742 749 725 759 IKanada Dolan 59.526 59.825 58.931 60.004 IKuveytDınan 279.787 272.148 265.371 272.964 INorveç Kronu 12.394 12.456 12.332 12.493 11ngılız Sterimı 124.972 125.600 124.597 125.977 1 S. Arabıstan Rıyalı 21.648 21.757 21.323 21.822 SERBEST DÖVİZ CİNSİ ALIŞ SATIŞ ABDDoları 81425 81600 Alman Markı 53150 53300 Isvıçre Frangı 64250 64600 Fransız Frangı 15635 15720 Hollanda Florını 47300 47550 Ingılız Sterimı 125250 126000 SArafa.Riyalı 21575 21700 Avusturya Şılını 7530 7570 100 ttal. Lıretı 5260 5310 ALTIN CİNSİ ALIŞ SATIŞ Cumhurıyet 6650000 6750000 Reşat 6800000 7100000 24 ayarattın 1008000 1011000 22 ayar bılezık 912240 926076 ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD Dolan 1.5336 Alman Markı 1.2660 Avustralya Dolan 10.7875 Avusturya Şilini 31.5290 Belçika Frangı 5.9005 Danimarka Kronu 4.6518 FinMarkkası 5.1950 Fransız Frangı 1.7171 Hollanda Florini 128.88 Ispanyol Pezetası 6.6485 Isveç Kronu 1.2635 Isviçre Frangı 1541.25 Italyan üreti 108.88 JaponYeni 1.3638 Kanada Dolan 6.5500 Norveç Kronu 3.7500 S. Arabistan Riyali 1 Sterlin: 1.5394 ABD Dolan 1 ECU: 1.2367 ABD Dolan 1 SDR: 1.4408 ABD Dolan 1 SDR: 117.555 TL. YATIRIM FONLARI 24 HAZIRAN 1996 Katalma belgesi adı A TİFH FONLAR Iş Yatınm 2 Is Yatınm 3 ş Yatınm 7 kteat Yat 4 Garanti Yat 4 Garanti Yat 5 Esbank Fon 3 Vakıf Hısse Dışöank Beyaz Dışbank Mavı Dtşbank Pembe Tutun Fon.1 Finans Fon 2 Rnans Fon 4 Halk Fon 3 Emlak Fon 2 Emlak Fon 5 Ege Fon-2 Kalkınma Fon-2 Demır Fon-1 Turkbank Fon-1 Akbank A Tıpı Tekstıl Fon-3 Atafon Koçbank Fon-1 Kocbank Fon-3 Global Fon Korfez Fon-1 Tebmfon Ekofon Kentfon CU Sıgorta Fon Attematıf F-1 Hakfon-1 Şeker Fon-1 Oyakfon-1 Eczacıbaşı F-2 Ekspres Fon-1 TopraWon-2 BTİPIFONUR ış Yatınm 1 Iş Yatınm 4 Is Yatınm 5 s Yatınm 6 Iktısat Yat 3 Ikt Atılım F Garanti Yat. 1 Garanti Yat 2 Garanti Yat 3 Yonca Fon-1 Esbank Fon 1 Esbank Fon 2 YKB Fon-1 DUNYA Bugunku 730994 459352 74331 557955 195575 394723 191104 289026 1116543 1169784 344114 370834 870121 420194 296422 306895 29914 77031 47856 206330 133402 39393 66803 140862 205275 55364 116485 88939 72939 10489 39882 64256 36632 40647 27007 28640 12331 16616 10231 1306008 198161 136416 438016 571853 666188 1605407 572633 364531 44516 1139263 366661 1278245 BORSALARI Altının onsu' Değ. Katılma % belgesi adı YKB Fon-2 1.25 YKB Fon-3 0 96 YKB Fon-4 1.28 YKB Fon-5 1.30 YKBFon-6 0 57 YKB Fon-7 0 46 YKB Fon-8 0 57 YKB Fon-9 0 89 Vakrf Fon 2 0 89 Vakıf Fon 3 0.51 Vakıf Dunya 0 61 Vakıf Fon 6 1.60 TütünFon.2 1.17 Tutun Fon.3 1.16 Finans Fon 3 0 75 Finans Fon 5 0.32 Ziraat Fon 1 0 52 Ziraat Fon 2 0.83 Ziraat Başak F 0 34 Ziraat Fon 4 0 30 Halk Fon 1 0 48 Halk Fon 2 0.72 Pamuk Fon-1 0 77 Pamuk Fon-2 0 52 Emlak Fon 1 1 37 Emlak Fon-3 1 39 Emlak Fon-4 5 28 Sumer Fon 0 54 Ege Fon-1 0.57 Kalkınma Fon-1 0.29 Oemır Fon-2 0 30 Tanş Fon-1 117 Tanş Fon-2 0 57 Türkbank Fon-2 -0 03 Etifon 103 Akfon-1 0.71 Ak Karma Fon -013 Tekstıl Fon-1 0 27 Tekstil Fon-2 0 47 Koçbank Fon-2 Korfez Fon-2 0 50 Tebmfon-2 0 42 Altematîf F-2 0.71 Alternatıf F-3 0.51 Eczacıbaşı F-1 0 48 Ekspres Fon-2 0.59 SYKB Yatmm-1 0 35 Ekın Fon 0.45 Kapıtal Fon-1 0 42 Toprakfon-1 Bugünkü Deg. 1041285 1009640 1153795 789816 1031013 622130 453609 361061 2265335 450079 353891 212759 240950 23921 645131 393078 652706 505195 537675 495908 562881 344292 463964 343196 474775 172590 482510 268100 290973 345423 204877 360522 165660 18597 328254 133502 63070 85023 67888 96954 33796 22181 23022 12681 35791 11205 19782 17645 12831 10377 0 50 AA FON ENDEKSLERİ 0 22 AABILEŞlK 017 A A (A) TIPI 0.44 A.A (B TİPİ 384.50$ Dolaj-Mark Pantesı- 1.5320 Dolar-Yen Pantesr 109 00 Sterltn-Dolar Parrtesr 1.5400 Ham Petrol(vanl) 18.78$ 67 68 83 34 58.62 MERKEZ BANKASI % 0.59 0.65 0.60 0.44 0.60 0 61 0.60 0.54 0.61 0 52 060 0.54 058 0.63 0 61 050 0.78 0.64 0 59 0.61 068 0 51 0.44 044 0 43 0 37 0.44 0 65 0 42 054 0.46 0.50 0.82 0 58 013 0.44 0 45 0.37 0.46 0.52 0 48 0 69 0.65 064 014 0.43 0.68 063 0.54 0 83 52 21 5410 50.98 Emsyon:287.297.1 milyar TL Interbank faızteıı: % 45-66 İşlem Hacnn 66 56 6 milyar TL Gecelık % 56.03 Haftalık repo: % 65 73 Aytık repo % 72 93 EKONOMIYE BAKIŞ TANER BERKSOY Gümrük Birliğinde Beklenenler Oluyor Gümrük birliğinin kısa sürede ortaya çıkacağını ön- gördüğüm ve ısrarla altını çızdığım olumsuz sonuç- larını, hem de aynen beklediğim boyutlarda yaşa- maya başladık. Dış ticarete ilişkin resmi verilerin açıklanması geciktiği için henüz bunun farkınaa de- ğiliz. uyandığımızda telafisi güç bir manzara ile kar- şılaşacağız gibi görünüyor. Yıl başında başarı öyküleriyle donatıp. neredeyse şenlikler ilan ederek gümrük birliğine girdik. işin sı- yasal gösteri yönü bir yana, önemlı beklentilere kay- naklık ediyordu bu anlaşma. Gümrük birliği bir süre sonra da olsa önemli ulus- lararası siyasal sonuçlar doğuracaktı. Belki de Av- rupalı olacaktık. Daha uzun sürede toplumsal yapı- mızda ciddi dönüşümler doğurma olasılığı taşıyor- du. Batılı ve modern birtoplum olacaktık. Ekonomi- de ise orta vade ve ötesinde üretim yapımızı daha rekabetçi ve etkin bir düzleme yönlendirecekti. Ge- lişmiş kapitalist bir ekonomıye sahıp olacaktık. Gümrük birliğinin güncelliğinin ötesine taşan bu tür sonuçlan, henüz tartışmaya açık olasılıklar dü- zeyini aşmıyordu. Ama ekonomide daha ilk adım- da, hemen bazı somut sonuçlar yaratacağı neredey- se gözle görülecek kadar açık ve netti. • • • Herkesin zafer türkülerı söylediği günlerde ben aklımı bu kısa dönemli somut gelışmelere taktım. Güm- rük birliği öncesinde bu köşede yazdığım bir dizi yazıda anlaşma sonrasında hızlı ve neredeyse oto- nom sayılabilecek bir ithalat genişlemesı olacağına işaret ederek, bunun ticaret dengesi ve ödeme açı- ğına yönelik ciddi tehlikeler doğuracağına dıkkati çektim. Ekonomi yönetimine egemen olan tercihlerin böy- le ani ve hızlı genişleyen ödeme açıklannı frenleme ışlevine sahip olan dövız kuru mekanizmasının dev- reye girmesini engelleyeceğine ve söz konusu teh- likeyi büyüteceğine dıkkati çektim. Bu sakıncanın belirli tercihlertaşıyan ticaret poli- tikası ya da döviz kuru politikasından türemediğini, esas engelin ısrarla ızlenen vergi özürlü maliye po- litikası ve borçlanma ağırlıklı kamu finansmanı ter- cihlerinden kaynaklandığını öne sürdüm. Sonuçta, gümrük birliğinin daha ilk adımda bir he- zimete yol açmaması ıçın, kamu maliyesi alanında yeni düzenlemeleryapılmasının ve döviz kurundayu- muşak bir dengelenmeye olanak sağlanmasının ge- rektiğıni vurguladım. • • • Ekonomiler arasında uyum kurup, ileri boyuttaek- lemlenme yaratmayı hedefleyen bir uluslararası an- laşmayı getirip kamu maliyesıne bağlamam yadır- gandı. Oysa ben kamu maliyesi alanına egemen olan tercihlerin salt fiskal sonuçlar üretmekle kalma- yıp, dış ticaret ve ödemeler dengesi üzerinde de yansımalar yarattığını düşünüyordum. Mali piyasaları baskı altında tutulan, ithalatı fiyat ve miktar önlemleriyle kısıtlanan, görece dışa kapa- lı ekonomilerde yüksek kamu açığı ve borçlanma- nın sonuçlannın dış dengeye yansımasını bir süre de olsa engellemek mümkündür. Biz de bu olanağı yıl- larca kullanmıştık. » Oysa şimdi mali piyasalarımızı serbestleştiriyor, ekonomiyi hızladışa açıyorduk. Gümrük birliği bu sü- reci en uç noktaya taşıyacak bir düzenleme getiri- yordu. Bu yeni ekonomi ikliminde kapalı ekonomiye öz- gü kurallar ve olanaklar geçeıii değildi. Tersine, bü- yüyen kamu açıkları ve hızlanan borçlanma hemen mali piyasaları etkiliyor, döviz piyasasına yansıyan gelişmelerı uyanyordu. Borçlanma gereği reel faizi yükselterek dışandan kısa vadeli sermaye girişini, içeride de dövizden ka- çışı özendiriyor, döviz piyasasında arz kısıtını gev- şetiyordu. Görece bollaşan döviz arzı da döviz ku- runu dış ticareti denge civarında tutabilecek düze- yin altına iterek, dış açığı genişletiyordu. Borçlanma, faiz ve döviz kuru arasındaki bu etki- leşim olağan koşullarda bile sakıncalı sonuçlar üre- tiyordu. Gümrük birliği ıle geleceği görülen ithalat şo- kunun bu ortamda hızla ciddi bir dengesizlik yara- tacağı açıktı. Bundan kaçmak için maliye politikası- nın değişmesi gerekiyordu. • • • Bu uyanlan dinleyen olmadı. Kamu maliyesinde bı- rakın öngördüğüm düzenlemeleri bir yana, eski alış- kanlıklar adeta abartılarak sürdürüldü. Gümrük birliğinin başlamasının altıncı ayını doldu- ruyoruz. İlk veriler öngördüğüm ithalat patlamasının aynen gerçekleştiğini gösteriyor. Buna karşılık borç- lanma hâlâ yüksek. Reel borçlanma faizi üst düzey- de. Döviz arzı da oldukça bol. Geçicı likidite fazla- lıklannda bile döviz kuru fazla oynamıyor. Tersine spe- külatif döviz ataklannı dahı geri döndüren bir arz baskısı var döviz piyasalarında. Bu, ithalatı daha da özendiriyor. Kısacası gümrük birliğinde ilk adımda beklediğim tüm gelişmeler gerçekleşiyor. Bu kuşkusuz sevıni- lecek bir sonuç değil. Ama böyle olacağı belliydi. Kamu maliyesi alanındaki aymazlık sürdükçe de böyle olacağa benzıyor. Çaglar Interbaıık'ı yönetmekten vazgeçti Ekonomi Senisi- lnter- bank'ı satın alarak rant vekil- leri arasına giren Cavit Çağ- lar yönetımde arka plana çe- kilme kararı aldı. DYP Bur- sa Milletvekili \e Nergıs Hol- dmg kurucu ortağı Cavıt Çağ- lar. Interbank Yönetim Ku- rulu Başkanlıgı'ndan ayrılır- ken bankanın Yönetim Ku- rulu Başkanlığı'na Prof. Memduh Vaşa'nın atanaca- ğı açıklandı. Interbank'ın yüzde 71.9 hissesıni aldıktan sonra 11 Mart 1996 tarihınde bu ban- kanın yönetim kurulu baş- kanlığına geçen Cavit Çag- lar, üç buçuk ay sonra göre- vini bıraktı. Bilindıği gıbi Çağlar, Interbank Yönetim Kurulu'naeskı tstanbul Em- niyet Müdürü Necdet Men- zir. eskı Istanbul Valisi Ha\- ri Kozakçıoğlu, Emekli Ko- ramiral Çetin Ensari \e YÖK eski Başkanı Mehmet Sağlam gıbi ısımleri getir- miş \e büyük eleştırı almiş- tı. Söz konusu kışiler bu eleş- tirılerden kısa bir süre sonra görevlerini bırakırken Cavit Çağlar uzun süre bu eleştiri- lerı duymazlıktan gelmiştı. Cavıt Çağlar"ın. Nergis Holding iştiraklerinden olan lnterbank'tan ayrılışının se- bebı hakkında yorum yapan çe\reler ise "DYP Bursa MU- letvekili Çağlar1 ın politikaya daha fazla zaman ayırmak istemesi" nedeniv le bu göre- vı bıraktığını ileri sürüyor- lar. înterbankın yüzde 28"iik payını Credıt Industrial SA adlı lsviçreli bir firma elin- de bulunduru>or. İSTANBUL ALTIN BORSASI 24 HAZIRAN 1996 1. Seans 2- Seans Toplam islem Hacmı (000) $ 3 755 2.120 Toplam İşlem Sayısı 20 13 Toplam İşlem Mık (Kg.) 300 170 Kapanış Fıyatı $/ ons 384 80 384 20 VVorld Spot Gold $/ons 384 60