Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
4 ŞUBAT 1996 PAZAR CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI / YATIRIMCI REHBERI
BORSA VERİLERİ
Hisse Senedi Piyasası
Işlem Hacmı (mılyar TL)
işlem Mıktan (mılyon)
Bıleşık Endeks 46691.96
Malı Enoeks 35915.89
Sanayı Endeksı
Repo Piyasası
Işlem Hacmı (mılyar TL)
Haftalık Faız (Yıllık Ağırlıklı Ortalama %)
Aylık Faız (Yıllık Ağırlıklı Ortalama %)
Tahvil Piyasası Işlem hacmı (mılyar TL)
Tescil Piyasası Işlem hacmı(mılyar TL)
Onceki
Hafta
52.876
6 907
50911.92
39827.48
53584.21
216 432
97.76
109 86
33 778
478.436
Geçen
Hafta
63.841
7 873
58159.84
220.912
98.584
101.97
40.471
855.926
BORSADA CEÇEN AY
1995-1996
Menkul
Kıymet
ULUSAL PAZAR
Adana Çım A
Mana Çım. B
Adana Çım C
Akal Tekstıl
Akbank
Akçımento
Aktrf Fınans
Aksu Iplık
Aksa
AktaşElekt
A'arko Hold
Altematıf B
AlarkoSan
Altınyılcta
Anadolu Cam
Anadolu Bıra
Arçelık
Ardem
Aselsan
Aksıgorta
ADoJu Sıg
Atlas Yat O
Atlantıs Y O
Aygaz
Bagfaş
Bekoteknık
Bokj Çımento
Bossa
Brtsa
Borusan
Batı Çımento
Bursa Çım
Bugun Yaytn
Bumerang
Burçelık
ÇBS Boya S
ÇBS Boya YENİ
Çelık Halat
Çemtaş Çelık
Çımsa
Çtmentaş
Ç Kale Çım
CU&gorta
Ç Ova Elek
Çumra Kagıt
Dardanel
Demırbank
Denızlı Cam
Denmod
Deva Hold*ng
Deva H YENF
Dişbank
Drtaş Dogan
OemırY O
Dogusan
DoğanHold
Döktaş
DuranOfset
Ecz.Başı llaç
Ecz Başı Yapı
Ecz Başı Yat
E Iplık
Ege Bıraclk
Ege Endustn
Ege Gubre
Ege Profıl
Ege Seramık
Emek Sıgorta
Emjnış Amt>.
Emsan P Çelık
Emsan B YıMız
Enka Holdıng
Egeplast
Erbosan
Ercıyas Btra
EreğlıD C
EsCank
Esem
Evren Yat O
Factofınans
Fenış AJumı
Fınans F K
Fınansbank
FngoPak
Garantı Bank
Gentaş
GlobalM D
Global Yat O
Goltaş Çım
Good-Year
Gubre Fabr
Guney Bıra.
Guneş Sıgor
Hektaş
HalkStgoıta
Humyet
HaznedarT
İNas H
Ikt F Kır
Intema
İş Bankası A
İş Bankası B
İş Bankası C
İş Bank KU
I M Pıstofi
Izmır D G
Izocam
Kaplamin
Kartonsan
Kav
Koç Holdıng
Koç Yatınm
Kepez Elktr
Kerevıtaş
Kelebek Mob
Kon>a Çım
Kordsa
Konıteks
Koytaş
Karsu Tekstıl
Kutahya Por
Luks Kadıfe
Marmans A Y
Makına
T
aktm
Maret
Medya Hokl
Merko
Metaş
Mıgros
Mıllıyet G
Mılpa
M Martı Otel
Mardın Çım
Marshall
Mutiu Aku
M Yılmaz Yat
Nergıs Hold
Netaş
Oysa Nığde
Net Holdıng
Net Tunzm
OkanTeksM
CHmuksa
Otokar
Otosan
Oz Ftnans F
Parsan
Peg Profılo
Petkım
Panaş
PınarSu
PKentTur
PınarEt
PınarSut
P SutYENl
Pınar Un
Polylen
Petrol Ofisı
Raks
Rant Fın Kır
Raks Elk E A
Saüah Yayın
Sabah Pazar
Sarkuysan
Srfaş
ŞışeCam
Söktaş
Sıemens
SPamuklu
Sormez Flam
Tat Konserve
Tuborg
Tekstılbank
Teietaş
Transtürk Fr
THY
T H Y YENİ
Tire Kutsan
T Kalkınma B
Tofaş Oto F
Tofaş Oto T
Trakya Cam
Transturk H
TSKB
T Demırdokum
Tukaş
Tumteks T
Tupraş
Turcas Petr
Tutunbank
Usaş Uçak S
UKİ Konfeks
Unye Çımento
Uşak Seramık
Vakıf Fın K
Vakıf F K YENİ
Vestel
Vakıf Yat O
Vikıng Kağıt
Yasaş
Yapı Kredı
Y Kredı Y O
Yunsa
Aralık
Sonıı
fıyalı
7900
5000
1475
5900
11500
23000
2075
4000
1B750
255000
24500
1525
17000
13250
5000
3050
4900
7800
4600
4750
2425
1000
720
27500
18750
4100
2000
4350
14750
12250
10750
9700
5600
690
7400
1975
2000
4000
19000
26S00
36000
6800
8700
39000
9300
2650
3700
6600
9500
1825
2025
1825
6600
620
2850
1825
7800
5400
3450
6700
7200
7400
21000
15000
4350
9000
15000
1175
14250
3000
5500
12250
11500
6500
28500
5000
1100
8700
870
1725
22000
2150
2425
20500
5100
11250
4450
1125
10250
16000
3750
8900
5100
7500
10000
1850
6700
11250
1500
10250
1750000
93000
5300
217000
8600
1150
5600
11500
16000
20000
8700
13000
28500
5600
6100
4900
14000
26000
3000
14500
3550
4900
2075
1000
13250
1050
4000
2250
46500
940
1600
1475
7700
5900
8100
730
4450
17250
5400
1300
8300
2600
14000
21000
10000
1550
6200
10250
31000
8300
5200
2600
8400
17250
6000
5700
2750
9500
13500
2700
12750
1200
1250
9000
3250
7100
19750
12750
3750
9600
38500
34500
1975
16750
62000
8100
8000
6800
1575
5900
6200
6200
2700
3000
6000
10750
9700
10100
10750
1200
84000
8000
3550
3350
1500
1500
5800
1400
8300
3200
2500
740
5900
Ocak
Sonif
Fh/atı
8400
5800
1650
6800
16750
33000
2850
4850
26500
275000
25000
1825
22000
14250
6400
4200
6500
10500
6000
6800
2950
1225
790
12500
22500
5300
2325
5600
19000
16500
11750
9700
7300
690
8400
2150
2075
4900
27000
32000
38000
6300
8700
33000
18250
3050
4150
9800
11000
2125
2000
2200
5600
660
3650
2475
9100
8700
4650
6400
14750
7300
23500
20000
4550
13500
16000
1475
14000
3600
6700
15750
15000
7400
33000
6400
1025
12000
1000
2100
24500
2200
2800
23500
5600
15750
5200
1350
13000
2O250
4550
9900
5600
9700
• 10500
2550
7900
14250
2175
16250
1900000
102000
6000
275000
11250
1225
7500
16000
18500
23000
11500
12000
33000
5900
8900
5800
17250
31000
3350
17250
4100
5800
2700
1100
16500
1350
4850
2325
63000
1100
1875
2125
8500
5800
13000
720
4850
23000
6100
1750
14250
2800
16000
27500
14250
1900
12000
12000
45000
8900
6500
2850
9900
7400
5700
6400
3300
15000
20500
3500
17000
1275
1800
11250
3600
8900
19000
14250
4050
10750
43000
35000
2100
23500
74000
17250
14750
8800
1675
7200
7300
7800
890
2800
7300
14750
12250
13500
14000
1425
135000
7300
4050
4300
1775
1250
8700
1600
10750
3600
3300
780
5500
Değişjm
%
20.74
13.98
9.04
10 89
8.54
2.07
0.83
-7 18
-16.54
78.90
Aylıt
jii
633
16 00
11 86
15 25
45 65
43 48
37 35
21 25
41.33
784
204
19 67
29 41
7 55
28 00
37.70
32 65
34 62
30 43
43 16
21.65
22 50
9 72
26.26
20.00
29 27
16.25
28 74
28 81
34 69
930
000
30 36
000
13.51
8 86
3 75
22.50
42 11
20 75
556
-7 35
000
-15 38
96 24
1509
12 16
50 77
15 79
16 44
-1.23
20.55
-15 15
6 45
28 07
35 62
16 67
61 11
34 78
-4.48
104 86
-1 35
11 90
33 33
460
50 00
6 67
25 53
-1 75
20.00
21 82
28 57
30.43
13.85
15 79
28 00
-6.82
37 93
14.94
21 74
11 36
2 33
1546
14.63
9 80
40 00
16 85
20 00
26 83
26 56
21 33
11.24
980
29 33
500
37.84
17 s}1
26 67
45.00
58 54
8 57
9 68
13 21
26.73
30.81
6.52
33.93
39.13
1563
1500
32 18
1538
15 79
5.36
45 90
18.37
23.21
19.23
11.67
18 97
15 49
18.37
3012
10.00
24 53
28 57
21 25
333
35 48
17 02
17 19
44.07
10.39
•1.69
60 49
-1 37
8.99
33 33
1296
34.62
71 69
7 69
14 29
30.95
42 50
22 58
93 55
17.07
45 16
7.23
25 00
9 62
1786
22 90
-5 00
12.28
20.00
57 89
51 85
29.63
33 33
6 25
44 00
25.00
10 77
25.35
-3 80
19 61
800
11 98
11 69
1 45
6.33
40 30
19 35
11296
34 38
2941
6.35
22.03
17 74
25 81
21 96
-6 67
21 67
37 21
26 29
33 66
30 23
18 75
60 71
-8 75
14.08
28 36
18 33
-16 67
50 00
14 29
29 52
12 50
32 00
5 41
-6 78
Hükümet krizlerine alışan İMKB Kardak olayma bile aldırmadı
Borsa baihsıklık kazandı
HACERGEMİCİ
Uzun bır süredır de\ am eden si-
yasi behrsızlık nedenı ıle adeta şer-
betlenen borsa, Kardak Kayalıkla-
n nedeni ile Türkıye ıle Yunanıs-
tan arasında ortaya çıkan gerginlı-
ğe de aldırmadı. Geçen hafta esen
savaş rüzgârlanna duyarsız kalan
borsa, çıkjşını sürdürerek haftalık
yüzde 9 oranındaartışa sahne olur-
İcen, ocak ayı hderliğıni de kımse-
ye bırakmadı. Hısse senetlen ay
içinde ortalama yüzde 23.65 deger
kazanırken, MesutVılmaz ıle Tan-
su ÇUler'ın aradakı köprülen at-
malanna da borsa, bekJenen yanı-
tı vermedı. Son hafta yaşanan çı-
kjşın nedeni olarak banka kanalı
ile borsaya giren l rnlyon lıralık
taze para göstenlirken şırketlenn
on ıkı aylık bilançolardan gelen
olumlu sinyallerin de çıkışa des-
tek verdiğı ılen sürûlüyor.
Ocak ayında en büyûk darbeyı
dövız aldı. Hazine'nin bıleşiği yüz-
de 230'lan aşan oranlarda faiz ver-
rnesi ile bankalar, topladıklan do-
larlan tekrar Merkez'e satarak ıha-
lelere yöneldiler. Genlemeye baş-
Yatınm araçlarının aylık getirisi (%)
Faizler, net ve dönem sonu olarak hesaplanmıştır. Repo faizlen,
İMKB verilendır. Dövız ve altın, serbest pıyasa fiyatıdır.
m&tm
layan dolara Merkez bu sefer çı-
kışa destek verdi. Dolar geçen
hafta yüzde 1.77 oranında değer
kazanarak 63 bin 100 lıraya ulaşır-
ken ocak sonu itıban ıle aylık ge-
tirisi 1.61 olarak gerçekJeşti. Mark
ocakta yatınmcısına 2.3 oranında
kaybettirdı. Ocakta en büyük re-
koru Hazine kırdı. 1996'nın ılk
aymda Hazine tarafından gerçek-
leştırilen 5 ıhale ve 2 halka arzda
saglanan toplam borç miktarı 500
trilyon lirayı geçtı. Hazine'nin
ocağın son günü düzenledığı 125
günlük bono thalesinde ortalama
yüzde 125 net faizle 54 tnlyonluk
bono satılırken faiz oranlanndaki
düşüşün tersine döndügü gözlendi.
GÜMRÜK BİRLİĞİ
Ortaklık
Komitesi
toplanamadı
ANKARA (ANKA) - Gümrük
birliğinin uygulamasını
yakından izlemek amacıyla
Türkiye ile AB tarafından
oluşturulan Gümrük Birligi
Ortak IComitesi'nin ilk
toplantısı ertelendı.
Edinilen bilgiye göre, şubatın
ilk haftasında yapılması
öngörülen toplantı,
"tartışılacak konulann daha iyi
olgunlaşmasr amacıj la ayın
ikinci yansına bırakıldı.
Gümrük birligi karan uyannca
oluşturulan
Gümrük Birligi Ortak
Komitesi'nin en az ayda bir
toplanması gerekiyor.
Komite, gümrük birligi
uygulamasını yakından
izleyerek pürüz ve aksamalan
çözmeye çalışacak ve daha
iyi işlemesi ıçin önerilerde
bulunacak.
Konuya yakın kaynaklar,
Gümrük Birligi Ortak
Komitesi'nin ilk toplantısının
ertelenmesini değerlendirirken
"Toplantıyı erteleme karan
yerindedir. Böylece. tartışılacak
konular. düzenlenecek toplantı
vcrimli olsun. Çiinkii
tartışılacak komular \eni yeni
olgunlaşıjor" şeklınde
konuştular.
Sümer'de patron kaygısı
• Sümer Holding'e bağlı
Adana Sümer Tekstil
Fabrikasını özelleştirme
yöntemiyle satın alan
Mehmet Yüksekbaş'ın, daha
önce SEK işletmesini de
aynı yöntemle satın aldığı ve
eski işçileri asgari ücretle
çalışmaya zorladığı ortaya
çıktı.
ÜFUKTEKtN
ADANA - Sümer Holding'e
bağlı Adana"daki Sümer Tekstil
Fabrikası'nı özelleştirme yön-
temiyîe satın alan Yükseİcbaş
Holding'in, daha önce de aynı
yöntemle SEK'i satın aldığı ve
eski işçilerin ücretlerini düşü-
rerek "asgari ücretle çalışmaya
zorladığı"ortaya çıktı. Holding
Yönetım Kurulu Başkanı Meh-
met Yüksekbaş, sigortasız ve
asgari ücretle ışçi çalıştırdıkla-
n yolundakı suçlamaya, "Ha-
yv, doğnı degiL Sigortasızçalış-
ünyorsak hesabı sonılurdu" de-
di.
Hafta içerisinde Adana Sü-
mer Tekstil Fabrikası'nı resmen
ve fiilen teslim alacak olan.
Yüksekbaş Holding, halen Tek-
sif Sendikası ve üyesi işçiler ta-
rafından yönetilen eleştiri ve di-
le getırilen endişelerinde "pek
de haksız olmadıklan" anlaşılı-
yor. Geçen yıl 3 temmuzda ya-
pılan ihaleyle Süt Endüstrisi
Kurumu'nu (SEK) satın alan
Yüksekbaş Holdıng yönetimi-
nin, Seytaş adına verdikJeri fab-
V üksekbaş, hakkındaki iddialan yaianladı.
rikadaki işçilerin tamamının iş
akitlerini işyerini teslim aldık-
lan 8 ağustosta feshettiği belir-
lendi. İşçilerin resmen yaptığı
şikâyetlerin ardından Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Adana iş Teftiş Grup Başkanh-
ğı'nda görevli müfettişlerin, ya-
kınma konulanyla ılgili incele-
me ve teftiş yaptığı öğrenildi.
Saglanan bilgiye göre müfettiş
soruşturmasının ardından ha-
zırlanan raporda, bugünlerde
Sümer Tekstil'i resmen devrala-
cak olan Yüksekbaş 'lar için
şöyle denilmiş:
"İşyerinde daha önce
1.1.1993 - 31.12.1994 tarihleri
arasında da uygulanan toplu iş
sözleşmesi yenilenmemiştir.
8.8.1995 tarihinde işyerinde gö-
revli işçilerden 55'inin işakdi no-
ter kanalıvla feshedilnıiş. a>nı
gün işçiierden 45'ine yeniden iş-
başı \apmaian çağnsında bulu-
nulmuştur. Ancak ücret ve diğer
iş şartlannda anlaşma sağlana-
maması üzerine işçiler 16.8.1995
tarihinde işyerinden aynlmış-
lardır. Özelleştirme (sarış) söz-
leşmesinin 12. maddesi gereğin-
ce8J. 1995'te hizmet akirJeri fes-
hedilen işçilere ikramiye, gi>im
ve izin ücretleri ödenmiş, ihbar
ve kıdem tazminatlan ise öden-
memiştir."
SEK'i devralıralmaz işçi sa-
yısını azaltan. ücretleri düşüren
ve iddiaya göre 30 gün üzenn-
den sigorta primi yatırmayan
Yüksekbaş'lar, o dönem Hak-
Iş'e bağlı Oz Gıda-Iş Sendika-
sı'nın da tepkisıyle karşılaşmış-
tı. Işsızliğın olaganüstü boyut-
larda olduğu bir süreci kullana-
rak asgan ücretle işçi bulmakta
hiç de zorluk çekmediği belirti-
len Yüksekbaş'lann aynı uygu-
lamayı Sümer Tekstil'de de ya-
pabileceginden endişe ediliyor.
Çaykur'dan üreticiye
3.7 trilyonltık ödeme
RİZE (A.A) - Çay
Işlermeleri Genel
Müdürlüğü'nün (Çaykur),
üreticilere, 1995 ürünü yaş
çay kampanyasında aldığı
üriin karşılığında, bugüne
kadar 3 trilyon 752 milyar
lira ödediği bildirildi.
Çaykur Genel
Müdürlüğü'nden alman
bilgiye göre, geçen
kampanya döneminde
üretıcilerden 428 bin ton
yaş çay yaprağı alan
Çaykur'un, kuru çay
satışlanndan elde ettiği
icaynakla üreticilere bugüne
kadar yaptığı 3.7 trilyon
lira ödemenin dışında, 1.5
trilyon lira borcu
bulunuyor. Ödemelenn bu
ay ıçınde tamamlanmasını
planlıyor. Yetkıliler,
depolarda bulunan 100 bin
ton kuru çay stokunun 45
bin tonluk bölümünün BDT
üyesi ülkelere ihracının
hedeflendığini, bunun ıçın
halen Ankara'da
görüşmelerin
sürdürüldüğünü bildirdiıer.
Kuru çayın kalan 55 bin
tonluk bölümü güvenlik
stoku olarak bekletiliyor.
Elektrik, petrolü çarpü
BATMAN (Cumhuri-
yet) - Güneydoğu'da petrol
üretım bölgelerindeki etek-
trik kesintilen nedeniyle
ayda 60-70 bin varil ham-
petrolün çıkanlamadığı bil-
dirildi.
TPAO Batman Bölge
Müdürlüğü yetkilileri. Bat-
man, Diyarbakjr, Mardın ve
Siirt'teki petrol sahalann-
daki elektrik kesintilerinin
sık sık ve uzun süreli olma-
sı nedeniyle üretımde büyük kayıp-
lar meydana geldiğinı söylediler.
TPAO Batman Bölge Müdürlüğü
yetkililen.kesıntıler nedeniyle aylık
zarann 20 mılyar lirayı aştıgını be-
lirterek şöyle dediler: "Kesüıtileryü-
zünden TPAO'nun günlük üretim
kaybı2 bin variiin üstüne çık-
tı. Petrol üreriminin yüzde
50-55'i Batman'dan sağiann
yor. Bu kentimizde sık ve
uzun süreli eiektrik kesintile-
ri oluyor. Aylık kayip 70 bin
varile kadar yüksekkr
Karbondioksit enjekte
edilmesi nedeniyle petrol
üretimının arttınldığı Batı
Raman sahasındaki kuyula-
nn büyük bölümünün duru-
şa geçtığı belırtildi. Doğal-
gaz üretilen Dodan sahasında da te-
sislerin, voltaj düşüklüğü yüzünden
çahştınlamadığına dikkat çekıidi.
TPAO yetkilileri, elektrik kesintile-
rinin en fazla yaşandığı kış mevsi-
minde petrol çalışmalannın olum-
suz etkılendığını belırtıyorlar.
HİSSE
SENETLERİNİN
GERÇEK PRiMLERiSON ÜC YILDA HiSSE SENETLERİ
DOLAR BAZIN0A NE KADAR PRİM YAPTI?
ŞİRKETLERDEN:
VAKIF Y.O., T. SiEMENS
KEREVİTAS, TAKSiM OTELCiLiK
§ p Turan SARIGÜLLE
naııca sıçııııiaıcv nmmııııııiı
•BORSACI vvvv u
BORSADAKİ REHBERİNİZ
Dövizzedelerin
gözü ANAP-RP
koalisyonunda...
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Kurlarda
gercekJeşen yüksek oranlı aıtışlann ardından
dövize endeksli kredilerini ödeyemeyen joırt-
taşlar, tek umutlannın ANAP-RP koalisyonu
olduğunu söylediler. DYP Genel Başkanı ve
Başbakan Tansu Çiller'i eleştiren dövizzede-
ler, ANAP'a, "Kurtar bizi bu yalancı kadın-
dan" diye seslendiler.
Dövizzedeler, yasal yollarla mücadele et-
mek üzere Istanbul'dan sonra Ankara'da da
"Tüm Dövizzedeler Davanışma Derneği'"ni
(TÜ.MDER) kurdular. TÜMDER Başkanı
Turfaan Emekli DYP'nin, 20 Ekim 1991 se-
çimlerinden önce verdıği herkese çift anahtar
sözünü anımsatarak. "Çift anahtar vereceğiz
dediler, eümizdeki anahtaıian da aldılar" di-
ye konuştu. Emeklı, sorunlanna ancak RP-
ANAP koalisyonu ile çözüm bulunabileceğı-
ne inandıklannı şöyledi. Dövizzedelerin da-
vetlisi olarak TÜMDER'in açılışına gelen
ANAP Trabzon Mılletvekıli Eyüp Aşık,
"ANAP olarak sorunlanmza çözüm buJmak
için mücadele edeceğiz. tnşaDah, bunun seva-
bı diğer günahlanmta arTettirir"dedi. Bazı
dövizzedeler Emlakbankası'nı kastederek.
"Bir maf>a ağının içine düştüğümüzü çok geç
anladık"dedıler. Dövizzedeler, Başbakan Çil-
ler'in dövizi ıstikrarsız hale getirerek kendile-
nnı büyük bir batağa sürüklediğinı vurgulaya-
rak, ANAP-RP koalisyonun bir an önce yaşa-
ma geçmesinın tek dileklen olduğunu belırt-
tıler. Dövızzedeler. kendi sorunlanna çözüm
bulunması halınde
u
adildüzeninin"gerçekJeş-
miş olacağını öne sürdüler. ANAP'lı Eyüp
Aşık'a "Kurtar bizi bu yalancı kadından. Baş-
bakan"ı bir an önce Yüce Divan'a gönderin "
dıyen dövizzedeler, maaşlanna uygun ödeme-
ler\apmak istediklerinı vurguladılar.
YORUM
ÖZTİN AKGÜÇ
Merkez Bankası Hazine'yi
Fonluyor
Ocak 1996 sonu itibarıyla TC Merkez Bankası'nın kamu
kesimine açmış olduğu nakit kredilerin boyutu 534.2 trilyon
TL'ye ulaşmış bulunmaktadır. 1994 yıl sonu itibarıyla
TCMB'nin kamuya açmış olduğu kredilertutarının 214.2 tril-
yon TL olduğu dikkate alındığında, hemen hemen bir yıl gi-
bi kısa sürede TCMB'nin kamuya açmış olduğu kredilerin
320.0 trilyon TL, başka bir deyişle yaklaşık yüzde 150 ora-
nında arttığı görülmektedir.
TCMB, Hazine'yi devlet iç borçlanma senetlen (DİBS) al-
mak yolu ile fonlamaktadır. TCMB'nin esas itibanyla
DİBS'den oluşan menkul değerler cüzdanı 1994 yıl sonun-
da 66.6 trilyon TL iken, 26 Ocak 1996 günü itibarıyla 278.7
trilyon TL'ye yükselmiştir. TCMB'nin portföyünde bulunan
DlBS'ler, tüm bankalann elinde bulunan iç borçlanma kâ-
ğıtları tutarını aşmıştır. TCMB dışındaki bankalann portfö-
yünde bulunan Hazine bonoları ve devlet tahvili tutan 258.4
trilyon TL olarak hesaplanmaktadır.
TCMB, kamu kesimini yalnız DİBS almak yolu ile değil,
kredi açma yoluyla da fonlamaktadır. Bankanın 1994 sonu
itibarıyla kamu kesimine vermiş olduğu avans 148.2 trilyon
TL iken bu tutar yine 26 ocak itibanyla 220.6 trilyon TL'ye
yükselmiştir. TCMB'nin, bankalaria yaptığı repo işlemlerinin,
geri satın alma taahhüdü veya vaadi ile bankalara DİBS sat-
masının boyutu, 35.2 trilyon TL gibi sınırlı boyutta gözük-
mektedir. TCMB, repo yolu ile veya daha genel bir deyişle
açık pıyasa işlemleri ile DİBS'leri bankacılık sistemine akta-
rarak emisyon hacmini kontrol altında tutarken, bu politika-
dan bir ölçüde vazgeçmiş gözükmektedir.
İç borçlar sorunsalının çözümü tartışmalıdır. Bu konuda
monetizasyon, açıkçası para basarak borçların ödenmesi-
ni önerenler olduğu gibi konsolidasyon, borçların koşullan-
nın iyileştirilerek uzun süreye yayılmasını önerenler de bu-
lunmaktadır. Kamunun çıkarmış olduğu iç borçlanma kâğrt-
lannın önemli bir bölümü TCMB'nin portföyünde (cüzdanın-
da) bulunduğuna, kamunun iç borçlarının önemli bir bölü-
mü TCMB'ye olduğuna göre bir tür monetizasyon uygulan-
makta, iç borçlar TCMB'de yoğunlaşmaktadır.
İç borçlanmanın giderek TCMB'de yoğunlaşmasının,
banknot miktarını (emisyonu) aşırı ölçüde arttırmasını önle-
mek için, vergi önlemlerınin alınarak kamu kesimi borçlan-
ma gereğinin büyük ölçüde azaltılması gerekir. Ayrıca ban-
kalar üzerindeki mevduat munzam karşılığı, disponibilite gi-
bi yükümlülüklerinin arttınlarak TCMB'nin bankacılık siste-
mine olan maliyeti düşük borçlarının yükseltilmesi yerinde
olur. TCMB, Dresdner Bank aracılığı ile sağladığı kredi mek-
tuplu döviz mevduatını da arttırarak, kamu kesimini fonla-
mada bir kaynak yaratmış olur.
Kamunun borçlarını TCMB'de toplamak, ek önlemlerle
desteklemek koşuluyla bır çözüm olabilir. Bu önlemlerin ba-
şında, TCMB'nin banknot miktannı arttırarak değil, mevdu-
at yaratarak kamu kesimini fonlaması gelmektedir. Kanımız-
ca bu çözüm, salt monetizasyondan açık piyasa işlemlerin-
den daha etkilidir. Hazine'nin TCMB'de yapacağı bir borç
konsolidasyonu, piyasalarda bankacılık sisteminde de bir
ürküye (paniğe) yol açmaz.
Zorunluluklar, almaşık seçeneklerinin olmayışı veya çok
daha pahalı oluşu, iç borçlanma kâğıtlarının TCMB'de top-
lanmasına yol açmaktadır. TCMB'nin portföyünde bulunan
iç borçlanma kâğıtlarının tutan, diğer tüm bankalann elinde
bulunan iç borçlanma kâğıtlannı aşmış durumdadır. Bunun
ekonomide aşırı bir banknot genişlemesine yol açmaması,
maliyetinin düşük düzeyde kalabilmesi için TCMB'nin mev-
duat yaratarak kaynaklarını arttırmasi gerekir.
H TCMB, kamu kesimi finansmanında daha etkin bir rol al-
dığı, açık piyasa işlemleri ile değil, mevduat yaratarak bu fon-
lamayı başardığı takdirde bankacılık sistemi de temel işlev-
lerine dönecek, yenı ürünler geliştirebilecektir. Halkın para-
sını toplayarak veya yurtdışından kredi bularak bunu yük-
sek fiyatla kamuya satmak, bundan kâr sağlamak, herhal-
de çağdaş bankacılık değildir.
Vergi önlemleri ile de desteklenmesi halinde kamu iç borç-
lanma kâğıtlarının TCMB'de toplanması, TCMB'nin gerekli
fonu mevduat artışıyla veya mevduat yaratarak sağlaması,
daha sonra mevcut iç borçlanma kâğıtlarının faizi de düşü-
rülerek uzun süreye yayılması, uygulanabilir bir seçenek
olarak gözükmektedir.
DÖVİZ - ALTIN NE GETİRDİ?
Amerikan Dolan
Alman Markı
ingiliz Steriini
Isviçre Frangı
Hollanda Florinî
Fransız Frangı
Cumhuriyet Altını
24 ayar külçe
22 ayar bilezik
(n)
61.750
43.200
97.000
53.400
38.500
12.600
5.250.000
773.000
756.000
fll)
62.000
41.600
93.500
51.500
37.150
12.100
5.450.00*
810.000
802.000
(11)
63.100
42.600
96.500
51.800
38.000-
12.400
5.650.000
837.000
823.000
fcfetaft)
MBİ**
1.77
2.40
3.20
0.58
2.28
2.47
3.66
3.33
2.61
NlçMi
2.18
-1.38
-0.51
-2.99
-1.29
-1.58
7.61
&27
8.57
YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ?
Yatırım Fonu Yıl Sonu Aylık
Adı Fıyatı Defışım %
*IİPİ
İş Yatırım 2 459026 14.12
İş Yatırım 3 298334 13.94
iş Yatınm 7 47905 11.09
lktısatYat.4 332170 21.81
Garantı Yat.4 114835 12.57
Garantı Yat.5 278357 3.25
Esbank Fon 3 126104 12.08
Vakıf Hısse 205628 11.05
OşbankBeyaz 688183 14.01
DışbankMavı 743473 12.23
DışbankPembe 231356 13.28
TütunFon.1 259362 17.68
FınansFon2 559171 16.81
Fınans Fon 4 250183 22.60
HalkFon3 175898 16.40
EmlakFon2 208820 17.45
EmlakFon5 21649 11.69
Ege Fon-2 57330 10.85
Kalkınma Fon-2 32600 12.81
Demır Fon-1 130207 20 56
Turkbank Fon-1 81681 15.10
TSKB Uzman Fon 94389 11.67
AkbankATıpı 32197 8.38
TeksWFon-3 43235 14.20
Atafon 91048 13.04
Koçbank Fon-1 130256 12.48
Koçbank Fon-3 38939 10.10
GlobalFon 70254 12.40
Korfez Fon-1 57771 14.29
Tebınfon 42810 19.21
Kentfon 26341 12.03
CUSıgortaFon 39648 14.52
Altematif F-1 19432 23.82
Hakfon-1 22829 15.53
Şeker Fon-1 20148 13.92
Oyakfon-1 19134 11.97
Ekspres Fon-1 11764 11.99
Gedık Hısse F 10284 1109
BTİPİ
İş Yatırım 1 882150 9.26
İş Yatırım 4 137500 9.01
İş Yatırım 5 104530 2 . 6 1 '
İş Yatırım 6 291675 9.43
Interfon4 274197 12.83
Interfonö 69626 14.98
Iktısat Yat.3 361809 10.71
Ikt Atıhm F. 423918 11.39
Garantı Yat 1 1042567 11.25
Garantı Yat.2 383668 10.23
Garantı Yat.3 240098 11.58
Yonca Fon-1 28292 11.03
Esbank Fon 1 785968 9.66
Yatınm Fonu Yıl Sonu Aylık
Adı Fıyatı Degışım %
Esbank Fon 2 254221 10.05
YKB Fon-1 893580 8.69
YKB Fon-2 684297 11.39
YKB Fon-3 767134 6 36
YKBFon-4 749276 11.19
YKB Fon-5 553445 8.72
YKB Fon-6 668471 11.44
YKB Fon-7 404778 11.09
YKBFon-8 292518 11.85
YKB Fon-9 248989 2.68
Vakıf Fon 2 1474027 10.53
Vakıf Fon 3 295557 10.24
Vakıf Dünya 273466 1.30
Vakıf Fon 6 139040 10.71
TutünFon.2 156171 11.91
TutünFon.3 14757 17.75
Fınans Fon 3 394924 15.71
Fınans Fon 5 258226 10.93
Zıraat Fon 1 410688 10.69
Zıraat Fon 2 318730 9.15
Zıraat Başak F 350594 9.45
Zıraat Fon 4 329521 7.69
HalkFoni 370586 11.18
HaikFon2 227914 10.25
Pamuk Fon-1 307864 12.54
Pamuk Fon-2 225280 11.18
EmlakFoni 298179 11.14
Emlak Fon-3 104648 16.18
EmlakFon-4 313514 16.17
SumerFon 183183 10.19
Ege Fon-1 197826 9 74
Kalkınma Fon-1 237473 8.79
Demır Fon-2 122030 13.96
Tarış Fon-1 221127 15.83
Tarış Fon-2 103289 13.34
Turkbank Fon-2 11744 12.22
Etıfon 211586 6.54
Akfon-1 92527 9.97
Ak Karma Fon 43720 10 44
Tekstıl Fon-1 55434 12.94
Tekstıl Fon-2 42631 12.22
Koçbank Fon-2 59784 13.26
Körfez Fon-2 20503 18 62
Tebınfon-2 13743 10 80
. Altematif F-2 14116 16 67
Eczacıbaşı F-1 23107 15 29
SYKBYatınm-1 12465 11.78
EkınFon 11618 11.25
FON ENDEKSLERİ
A.ABİLEŞİK 6416.11 11.01
A.A (A) TİPI 5429 93 12.66
A.A (B) TİPI 7840 21 9 95