23 Aralık 2024 Pazartesi Türkçe Subscribe Login

Catalog

Months
Days
Pages
"11 OCAK 1996 PERSEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER Kutmangil cinayeti davası • İSTANBl L (AA) - Yeni Günaydın gazetesinin eski sahibi Bekir K.utmangil"in silahlı saldın sonucu öldürülmesi olayına ilişkin Bavada. 4'ü hak'kında idam tezası istenen 8 sanığın yargılanmasına devam edildi. îstanbul 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yapılan \e tutuktu sanıklar Engin Gölve. Şemsettin Alaca ve Ibrahim Yücel ile- tutuksuz olarak yargılanan samklardan Hüseyin •Vurçekiç. Turgay Şener ve Ali Aycan'ın katıldığı duruşmada mahkeme tahlive istenılerini reddetti. Rrfkı baba toprağa verildi • İstanbul HaİK'r Servisi - İstanbul'da önceki gün kalp krizi sonucu yaşamını yitiren Bab-ı Ali'nin "Rıfki Baba'sı Rıfkı Muhıp Kadanı. dün Karacaahmet Şehitlik Çamii'nde yapılan törenin ardından K.aracaahmet Mezarlıgı'nda topraga verildi. Törcne. Rıfkı Muhip Kadam'ın ailesi \e Vakınlannın yanı sıra Türkiye Gazeteciler Cemiycti Başkanı Nail Güreli. Türkiye Gazeteciler Sendikası Başkanı Ziya Sonay. kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk. Fatih Belediye Başkanı Sadettin Tantan. TRT İstanbul Bölge Müdürii Orhan Taşan da katıldı. CHP'tJe seçim • A.NKARA (Cumhuriyet Bürosu)-CHPTBMM Grubu'nda. Hatay Milletvekıli Nihat Matkap. Ankara Milletvekili Önder Savile İçel Milletvekili Oya Araslı grup başkanvekilliklerine seçildıler. Grup yönetım kurulu üyehklerine de şu isimler seçıldı: Celal Topkan. Bekır Kumbııl. Mustafa Yıldız. Metin Arif Ağaoğlu. Ali Riza Bodur. Nezir Büy ükcengiz. Ahmet Küçük, Zeki Çakıroğlu. Mahmut I>ık. CHPĞrup Disiplin Kurulu üyeliklerine de tstanbul Milletvekili Ahmet Güryüz K.etenci ile Çorum Milletvekili Ali Haydar Şahin getirildi. Grup denetçisi olarak istanbul milletvekılleri Ercan Karakaş \e Altan Öymen seçildiler. Soyer'in hukuk zaferi • ANKARA (L BA) - JAMA adlı bir tıp dergisinde isminin yayımlanması nedeniyle Sağlık Bakanlığı tarafından "1 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması' ile cezalandınlan TTB Genel Sekreteri Ata Soyer. bakanlık aleyhine açtıgı davayı kazandı. 4. idare Mahketnesi'nde görülen davada mahkeme Sağlık Bakanlığf nın ceza karannı iptal etti. Işçinin iş akdinin leshi • ANkARA(AA)- Yargıtav. iş akdinin kötü niyetle feshedildiğini iddia eden işcinin, bunu ispatlaması gerektiğine kararverdi. Yüksek Mahkeme. işçinin iş akdinin feshedilmesinin ardından ıki işçinin işe alınmış olmasının da feshin kötü niyetli olduğunu göstermeyeceğinı karara bagladı. Çiller'le görüşecek Erbakan'ın adil düzende ısrarcı olmayacağı açıklandı RP ödünler hazarhyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaş- kanı Süley- man Denıi- rel'den hükümetı kurmak ıçin yetkı alan RP lıden Necmet- b'n Erbakan. bugün DYP Ge- nel Başkanı Tansu Çiller'le . 13 ocak günü de ANAP Ge- nel Başkanı MesutYtlmaz'la görüşeeek. RP Iıderi Erba- kan. azınlık hükümeti de da- hil olmak üzere tüm seçe- nekleri deneyeceklerını be- lirterek "BüfünpartilerSi- zınle hükümet kurmay ız' de- dikleri anda bir saniye bile durmayız. göre\i geri \eri- riz~dedı. RP Başkanlık Di- v anf nında da yapılacak gö- rüşmelerdepartı programla- rı dıkkate alınarak hderlere teklıf götürülmesi benımsenırken. "adildüzen" dahıl olmak üzere. bu- güne kadar sav unulan konularda *B- ram"davranılnıamas!kararlaştınl- dı. Cumhurbaşkanı Süleyman Demi- rel'den hükümetı kurma görev ı aldık- tan sonra kollan sıvayan RP Genel Başkanı Necmettın Erbakan. dün Başkanlık Divanf nı toplayarak yü- Partisi Başkanlık Divanı, Genel Başkan Necmettin Erbakan başkanlığında toplandı. (Fotoğraf: AA) rütülecek görüşinelerde ızlenecek stratejiyı belırledi. Yaklaşık 5 saat süren RP Başkan- lık Divanı toplantısında. önce. buaün saat I l.(JO"deTBMM'dekiodaMnda DYP Genel Başkanı ve Başbakan Tansu ÇUIer'le, ardından da 13 ocak cumartesı günü saat 15.00'teANAP Genel Başkanı MesutYılmaz'lagö- rüşülmesi benımsenırken. Erbakan'ın 15 ocak pazartesı günü DSP Genel Başkanı Bülent Ece\it \e 16 ocak sa- lı günü CHP Genel Başkanı Deniz BaykaTlabırarayageleceğibıldınl- dı." Toplantının ardından bir basın toplantısı düzenleyen RP Iıderi Er- bakan. lıderlerle yapacağı görüşme- lerde. Türkıye'nın sorunlannı bırlik- tegözden geçıreceklenni belirterek. götürecekierı önenlerı yetkılı kurul- larında değerlendırmek üzere. par- tılere birhafta >üre vereceklerıni bil- dirdi. llkturgörüşınelerden sonraor- taya koydukları prensip mutabaka- tının yanıttnı ısteyeceklerıni. lideı- lerle yapacağı 2. tur görüşmede Oe yeni hükümetın hangi esaslarla kıı- rulacağınııı behrlenecegini kayde- den RP lıden. "Bö\leceözlenen.hek- lenen hiikiimete kavuşulacak- nr. Kinıse merak etmesin" de- dı. Toplantıda. lıderlerle yapa- cağı görüşıııelerde götürecek- len önerilerı madde ınadde be- lırledıklerini \e tüm hazırlık- larını tamamladıklarını da bil- dıren Erbakan. 20 > ıl önce tüm partilerle koalısyon ortaklığı yaptıklannıanımsıtarak.ogii- ne oranla partıler arabindakı görüş ayrılıklannın daha az ol- duğunu. bunun da uzlaşma or- taınını güçlendırdığını söyledı. Görüşeceğı partılerın dör- dünü de "kardeş parti" dıye tanımlayan Erbakan. hiçbırpar- tının kualısson ortaklığı kur- mak ihtememesi durumunda RP'nın azınlık hükümetı seçe- neğını de deneşeceğını ka\- dettı. RP'nın mııhalefettekal- ma»ının. panı\ı daha da güç- lendııeceğinı belirten Erbakan. "Biz parti menfaarini dcgil, millerin men- faatinidüşünü>oru/"dı\ckonu'5tu. Hükümetın kurulmasıyla "bejazbir sa>fa" açacaklarını da ifade eden RP lıden " V önceki parti progra- mımız, nesinktlikltriıııi/ yeçerli ola- cak. Temel prensibimiz. be\a/ bir sa> fa\ la. süratle sorunların çnzümü için ugraşacagız" dedı. Cüven bunalımı aşılamıyor Koç, ANAYOL için devrede Dİ RDAN E KOCAOĞH ANK\RA- Erken genel secimlerönce- sınde ANAP- DYP (ANA- YOL ) koalısyonu kurulmasi- nı engelleyen en öneınlı un- sur olan güven bunalımı >ü- rüyor. Sol partılenn gerekır- se dışardan destekleyeceğı bu- ANAYOL hükümetinin dönüşümlü başbakanlık mo- delıvle gerçekleştirilmesı gündeme gelırken. hem ANAP hem de DYP öncelı- fii kaptırmak ıstemnor. ANAP liden \ ılmaz,-|lkdö- nenıin haşbakanlığı hi/de olursa dönüşümlü modelola- bilir" dedı. Ünlü ışadamı Rahmi K«»ç. dün ANAP ve D\'P lıderlerıyle görüşerek ANAYOL için uzlaşmalarını ıstedı. ANAP ve DY P kurmav la- n. ANAYOL ıçın gerekli ko- şullanhazırlamayavebiran- laşnıa zemını oluşturmaya çalışırken. güven bunalımı aşılamadı. Yılmaz. dönüşüm- lü bajbakanlık modelının gö- rüşülebıleceğinı belırtırken şunları söyledı: "Tansu Hanım sürekli ken- di başbakanlığına davalı bir model geririrse hiç gelmesin daha i>i. KamiKnunda cleş- tirilmek pahasına bunu red- dederiz. İlk dönemin başba- kanlığı bizde olursa dönü- şümlü model olabilir. Tansu Hanım dönüşümlü ve>a ücün- cü bir kjşinin başbakaniığını öngören bir model getirirse bunu görüşürüz." ANAP-DYPıleANAP-RP koalısyonunun kurulma ola- sıhğının yüzde 50- yüzde 50 olduğunu belirten ANAP kur- mayları. alt düzevde her iki parti ile de görüşmelerin ya- pıldıâını bıldırdiler. ANAP adına. ANAYOL için yapılan görüşmelere ka- tılan bir üst düzev partıli. ıki parti programının yüzde 99 çakıştığını. özelleştırme ve öncelıkler konusunda aşağı \ ukan her iki partinin görüş- İennin aynı oldusunu söyle- di. Koalisvonun üçünciiorta- ğı konusunda da aşağı yuka- rı görüş ayrılığı bulunmadı- ğını sav unan ANAP'lı yetkı- li. "DSPdeCHPdebirdiğe- rinin koalisyona girmesi ge- rekriğini sövlüvor \e kcndisi muhalefette kalacagını açık- lıvor. Bu nedenle sol partiler dışardan desteklesin" dedı. Işadamı Rahmı Koc. dün ANAP Genel Başkanı Niesut Yılmaz \e Başbakan Tansu Çiller'le ayrı avrı görüştü. Koçun. görüşmelerde lıder- lerden. ANAYOL ıçın gerek- li özverıvı göstererek uzlaş- malannı ıstedığı öğrenildı. Görüşmede. Yılmaz'ın. Çıl- ler'in kendısıne "Başbakan ben otacağun" diye gelmeme- sı ıstegıni v ıneledığı öğrenil- dı. Yılmaz'ın. dönüşümlü başbakanlığı da öncelık ken- dısınde olmak koşuluyla ka- bul edeceğını söyledığı belır- tıldi. ANAYOL'u yaşama geçır- mek »çm görüj>meler yarjan DYPve.AVAP'lı mtiletvekıl- lerı. kendi aralarında büyük ölçüde uzlaşma sağladıkla- rını. ancak son sözü liderle- rin vereceğını >ö> lediler. G6- rüşmeler hakkında Yılmaz veÇiller'ebılgi verenmillet- vekılleri. genel başkanları- nın da gelınen noktadan memnunluk duyduklarını söylediler. ANAP ile D>P'nin. güve- noyu alabilmek için eksık olan 8 milletvekılıni diğer partılerden transferle kapatabilecekleri. kulislerde dıle aetırıldi. ÇİZMEDEN YUKARI MUSA KART Pölis açıklaması: Cazeteci Metin Göktepe duvardan düşcrek öldii. CHP PM, bugün seçim yenilgisi ve hükümet senaryolarını tartışacak BaykaPdan RP'K hükümet uyarısı CHP ANKL\R\(Cumhu- ri>et Bürosu) - CHP Parti Meclisi'nın(PM) bugün yapacağı top- lantıda. Genel Başkan Deniz Baykal'a hükümet konusun- da göruşmeler yapma >etkisi venl- mesi ve ilk seçim hesaplaşmasının yaşanması bekleniyor. Ba> kal. Tiir- kive'nin bir an önce hükümet kurul- masına"şiddetleihtiyaeı" olduğunu belirterek "HızlaolmajacakJarbel- li olsun, nevin olabileceğini görelim. ANAP ile U\'P koalisyonu zorunlu göriinü>or. ANAP-DSP koalisyonu zatenkurulnıuştu"dedi. Baykal. RP anlavışına ülkeyi teslim etmenin Türkiye'\i biivük yanlışlara sürük- leyeceğini belirterek "Cumhuriyet laiklik konusunda hiçbir tereddüt taşımavan. bunu takıyye olarak de- ğiL içtenlikle özümsemiş kadroların • CHP lideri Baykal. Cumhuriyet konusunda takıyye yapanlann değil. ilkeleri içtenlikle özümsemiş olanların ülkeyi yönetmesi aerekıiğini söyledi. BaykaK -'ANAP-DYP koalisyonu zorunlu, ANAP-DSP koalisyonu zaten kuruldu" dedi. GÖRÜŞ/sE\Gi( ülkeyi yönetmesi gerekir" uyansın- da buluııdu. CHP PM bugün toplanarak seçim sonuçlarını değerlendirecek. Top- lantıda Baykal'ın. RP Genel Baş- kanı Neemettin Erbakan ve diğer liderlerle hükümet konusunda ya- pacağı göruşmeler için yetki alma- sı bekleniyor. Parri yönetimındeki AB Topuz, Erol Çevikçe gibi isimlerin "Peşinen "hayır' demeyelim" görü- şü. CHP'nin koalisyonlara girebi- leceği haberlerinin yaygınlaşması- na yol açtı. Genel Sekreter Adnan Keskin'in yönetimdeki bu ekiple ilişkilerinin gerginleştiğine v e hükü- mete girilmesine karşı olduğuna dık- kat çekildi. Baykal, dün partisinin grup top- lantısında. yeni hükümet arayışla- nyla ilgili olarak "Göreviendirmehız- la gerçekleşti. Hiç zaman ka> betme- densomutadımlaratılnialı. İ'manm bu konuy u bir an önce sonuçlandır- ma kararlılığı Cumhurbaşkanlığı düze> inde kalmaz. Göre\ alanlarda gerekli girişimleri hızla, sav saklama- dan yapar, Türkiye bir an önce hü- kümete sahip olur. Buna şiddetle ih- tnaç var" değerlendirmesini vaptı. Baykai. sözlerini şöv le sürdürdü: "Cumhurivet konusunda hiçbir tereddüt taşınıavan. cumhuriyet il- kelerini. laikliği takıvyeolarakdeğil. içtenlikle özümsemiş kadrolann yö- nethnine ihtivaç vardır. Bu anlavışa hükümeti teslim etmek. böyle birde- neme. Türkive'vi vanlışa sürükler. ANAP ile D^ Panlaşmalıdır. ANAP- DV P koalisyonu zorunluluğu ortaya çıktı. ANAP-DSP koalisyonu zaten ku- rulmuştur. Bu sorun çözülürse biz de CHP olarak çok rahatlarız. Göre\ imizi muhalefet olarak ger- çekleştiririz.*' POLITİKA GUM.UGU HİKMET ÇETİNKAYA Sorular... Cağaloğlu'ndaki Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin önü bir hayli kalabalık. Meslektaşlarımızın çoğunun gözleri yaşlı. Günlerden 10 Ocak 1996... Yoksa gazeteciler kendi bayramlarını kutlamaya mı geldiler? Hayır!.. Gazeteciler Bayramı'nda gözaltında kafatası ve ka- burga kemiklerinin kırılması sonucu yaşamını yitiren Evrensel gazetesi muhabiri Metin Göktepe'nin ce- nazesini almak için Adli Tıp Morgu'na gidecek mes- lektaşlarımız. Metin Göktepe, gözaltında dövülerek öldürüldü... Kimdi dövenler?.. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nail Güreli açıklıyor: "Adli Tıp tutanağı, bunun açık seçik bir cinayet ol- duğunu vç bu cinayetin sorumlusunun polis olduğu- nu ortaya koyuyor. Bu cinayeti açığa çıkarmak bizim görevimizdir." Metin Göktepe gözaltında öldürüldü... Olay, önceki gün Bakanlar Kurulu toplantısında tar- tışıldı. Başbakan Çiller, öğrendiğimizegöreşöylede- miş: "Suçlular bulunup yakalansın..." Bin kişi Eyüp Spor Salonu'na niçin dolduruldu? Gazeteci Metin Göktepe'nin suçu neyd» ki gözaltına alındı? Gözaltında öldürülen. gencecik bir insandır. Görev yaptığı sırada polis tarafından gözaltına alındığı bir ger- çektir. O zaman Metin'i kimlerin öldürdüğü sorusu- nu yöneltip "Suçlularyakalansın" demek kadar ena- yice bir davranış olmaz... Şu ana dek Içişleri Bakanlığı olayın üzerine eğilme- di, katillerin kim olduğu bilindiği halde üzerine gidil- medi... • • • Sabancı Holding Yönetim Kurulu üyesi Özdemir Sabancı, Toyota-Sa Genel Müdürü Haluk Görgün ile sekreter Nilgün Hasefe'yi Sabancı Center'ın 25. katında öldürenlerin kimlikleri, kanlı saldırıdan 5-6 saat sonra saptanıyor. Kanlı cinayeti işleyenlerin ya- sadışı maceracı bir sol örgüt militanlan olduğu, ola- yın cezaevlerindeki direnişlerle bir ilgisi bulunmadığı da Başbakan Tansu Çiller tarafından açıklanıyor. Şimdi biz olayın bir başka boyutuna değineceğiz. Sabancı Center'da 2 bin kişi çalışıyor. Çağdaş gü- venlik aygıtlanyla donatılan Sabancı Center'da güven- lik, temizlik ve yan hizmetler bir taşeron şirket tara- fından sağlanıyor. Trilyonlarla oynayan Türkiye'nin bu önde gelen ku- ruluşu, 2 bin kişinin çalıştığı, patronların, üst düzey yöneticilerin aynı binada oturduğu Sabancı Center'ın güvenliği. temizliği ve yan hizmetlerinı neden bir ta- şeron şirkete veriyor? Işte yanıtı: "Sendikasızlaştırmayı sağlamak; kıdem tazminatın- dan kurtulmak; güvenlik, temizlik, yan hizmetler gibi temel işlevleri üstlenecek 300-400 kişiyi kendi kad- rosuna almayıp işi taşeron şirkete vererek aynı za- manda fatura kesildiği ıçin bu 300-400 kişiye öde- nenparayı vergıden düşmek..." Bu yöntem ABD'de geçerli olabilir. Çünkü orada ka- pitalist sistem ve demokrasi yerli yerine oturmuştur. Ya Türkiye'de? Siz Sabancı Holding'e işçi, memur, mühendis vb. olarak girmek istediğinizde -diğer büyük kuruluşlar- da olduğu gibi- önce elinize bir bilgi kâğıdı verirler. Burada 'yedisülalenize' ilişkin sorular vardır. Okudu- ğunuz gazeteden sevdiğiniz renge, okuduğunuz ki- taptan beğendiğiniz siyasi lidere ilişkin soruları yanıt- lamanız gerekir. İş bununla da bitmez. Ayrıca güven- lik soruşturmasından geçersiniz. Holdingler işe 'kılı kırkyararak' adam alırken 2 bin- 3 bin kişinin çalıştığı, patronların, genel müdürlerin bu- lunduğu, benzerleri ABD'de, gelişmiş Batı ülkelerin- de olan 30-40 katlı binaların güvenliğini, temizliğini, yan hizmetlerini taşeron şirketlere nasıl teslim ede- bilirler? • • • Biz Sabancı Center'daki cinayetin salt yasadışı bir örgütün işi olduğunu düşünmüyoruz. Önce 'birihmal' söz konusudur. Bu ıhmal de 'güvenlik, temizlik veyan hizmetlerin' bir taşeron şirkete verilmesidir. Polis. Sabancı Center'da katliamı yapanlann kim- liklerini açıkladı: Fahriye Erdal (1977 doğumlu), Is- mail Akkol (1972 doğumlu), Mustafa Duyar (1970 doğumlu). Öğrendiğimiz kadarıyla 'taşeron şirket'e sı- zan terör örgütünün militanlan, bu cinayeti planlayıp gerçekleştirmişlerdir. Polis 24 saat içinde katillerin kimliklerinı saptamıştır. Yani polis, yasadışı örgütü çok yakından izlemektedir. Akla gelen.de bu aşama- da şudur: "Polis yasadışı örgüt militanlarının taşeron şirkete sızdıklannı acaba önceden biliyor muydu?.." Şimdi şu sorulara yanıt arayalım: 1 - Bu militanların arkasında iç ve dış güçler var mı- dır? 2 - Güvenlik, temizlik ve yan hizmetleri gören ta- şeron şirket, yanında çalıştırdığı 600 kişiyi bu hizmet- lere alırken güvenlik soruşturmasından geçiriyor mu? 3 - Terörün yıllardır sürdüğü Türkiye'de 'taşeron hiz- met veren' şirketleri denetleyen bir kurum ya da ku- ruluş bulunuyor mu? isterseniz bir de olayın bu boyutuna bakın... Sanırım bakmakta da büyük yarar var. OZEL M illetvekillerimiz. "namusveşerePlerı üs- tüne ant içerek. Atatürk'ün ulusumuza en büyük armağanı olan TBMM'de venı bırdö- nemi başlattılar. Anayasjnm 81. maddesinde beîirlenen ant metnı 1983 seçimlerinden bu yana tartşılıyor. Milletvekille- rinin hem metni. hem de içindeki kimi sözcükleri ni- çın yanlış olduklan konuşuluyor. Kimileri. mılletvekil- lerinin ant metninı vanlış seslendirmelerini metnin kö- tü yazılışına. kimileri de okuyanların dil bılmezliğine bağlar. Gerçekte her iki sa\da da gerçeklik pa\ı \ar- dır. 81. maddedeki ant, 59 sözcüklü tek bir tümcedir. Dört sıralı tümcenin tek bir yükleme bağlandığı me- tınde tam "11" tane *ve" bağlacı kullanılmıştır. Ana- vasının 3. maddesinde "Türkiye devleti, ülkesi ve mil- İetiyte bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir" denir. ancak 59 sözcüklü ant metninden tam "33" yabancı söz- cükbulunmaktadır. Bunlardan, "vatan, nıillet,inkılap, hürriyet milli, sadakat, şeref" gibilerinin Türkçe kar- şılıklan olmasına karşın. yabancılan yeğlenmiştir. Mil- letvekillerinin çoğu. "laik, demokratik. inkılap, milli, sadakat, namııs" gibi yabancı olanlarla. Türkçe "ege- menlik"sözcüğünüyanlışseslendirmişlerdir. \'ine ve- killerimızin çoğunun. önceden ant metni üzerinde ça- lıştıklan belliyken. metindeki noktalamalaronlara hiç sestenmemiştir. Milletvekıllerıne haksizlık etmek istemiyoruz. çün- kü bu ant. hiçbir noktalama iminın kurtaramayacağı öl- çüde çetrefıIIi birmetındir. Örneğin milletvekillerinin okurken çok zorlandıklan. metnin "...toplumun huzur ve rcfahı, milli dayanışma ve adalet anlavışı içinde her- 'Yemin' ettiler, başlan ağnmaz artık kesin insan haklarından ve temel hürrivetlerinden va- rarlanması ülküsünden ve anavasava sadakatten avnl- mayacağıma..." bölümü, başkalannın vanlışını düzelt- meninolanaksızlığıyla karşı karşıyabırakıyorbizi. \'e- kıllerimizin çoğunuaen azından eilerine aldıklan bir metni doğrıı okumalannı sağlav acak bir eğıtim aşama- sından geçtiklerı düşiinülürse. 59 sözcüklü bir andı. ne- den doğru seslendiremediklen sorusu gündeme gelir. Öte yandan bu metnin yazıcılannın da anadili Türkçe olan.eğitimli kişılerolduğunubiliyoruz. Peki.onlarnı- çin 59 sözcüklü bir tümceyı dogru vazamamışlardır? A\nca valnız 81. maddesi değil. 1982 Anavasası'nın bütünüdil açısından birçok yanlışı ıçennektedir. 1987 seçimlerinden sonra. ustamızÖmer AsımAkso>, 1982 AnayaMSi'nı dil açısından irdelemiş. dil vanlışlannı sap- tamıştır. (Çağdaş Türk Dili. sayı 1. Mart 1988). Aksov'un saptamalanna göre bu anayasa. sözcük- leri açısından tutarsızdır. Heın Türkçe sözcüklere \er v erilmış. hem de Türkçede karşılığı olan Osmanhca söz- cükler kullanılmiştır. Aynı madde içinde pek çok söz- ciigün hem Türkçesi. hem Osmanlıcası bulunmakta- dır (ayaklanma ısyan. ınad. 17; ıstek ve talep. mad. 24; savısı \e adedi. mad. 94... gibi). Anayasa yapıcısı ve yazıcıları. Tiirkçenin sözdiz- mini de birçok verde boznıuşlardır. Yıne 81. maddeye dönersek Aksov. ant metni için şöyle diyor: "Tektüm- ceolarak düzenlenen hu maddedc anlatım öv le kanşık. dil öğeleri ö> lesine iç içe girmiş olarak birbirine bağ- lanmıştır ki, en usta spikerler bile metni beğenilecek bi- çimdeokuvamaziar." ^'ıne Aksov 'a göre. bu metni söz- cüklerini değiştirmeden düzeltmeye kalkışıııak olduk- ça zor. ancak 59 sözcüklü bu metin. birkaç tümceye bö- lünürse. belki okuvanlara bir kolaviık sağlanabilır. 1982 Anayasası'nın vapıcılannıdavazıcılamıı data- nıyoruz. Bukişilerin. Atatürk'ün Türk Dil Kıırumu'nu. anayasanın 134. maddesinedayanarak kapattıklannı bi- liyoruz. Anavasamn vazıcıları. Türkçede kullanılan (hatta kullanımdan düşmüş. salt kendi dillennde var olan eski sözcüklen bile) Türkçe savan. Tiirkçenin venıle- şerck gelışeceğine ınanmayan "\aşa>aıı Türkçeci- ler"dır. Bu tutumlarının en somut kanıtı da 1982 Ana- >asasrnındilidır. Buanlayış. Türkçedevrim>özcüğün- den bile korkmuş. ıılusu "Atatürk ilke ve inkılaplan" kalıbını kullanmak zorunda bırakmıştır. 8 Ocak !996"da gördük. 550 milletvekıllıııın yan>ından çoğu. •"inkılap" sözcüğünü doğrıı sövleyememiştır Geçmiş dönemde de gördük. aynı andı içen kımi milletvekilleri bu •*>emin"lerini çığnemış; laikliğe. Atatürk'e. dev rimlere saldırınişlardır. "Manevideğer- lere"bağlı bu kişiler. iankı l4 \alan\ereyeminetmiş*'ler- dir. Bu tutumda ant metnınin rolü var pıı, yok mu ara?- tmlmalıdır. Gerçekte anayasanın hem 81. madde.si. hem de bii- tünü. bir başka gerçeğiıı de göstergesıdır. N'aşı, eğıtim düzey ı ne olursa olsun. anayasa yazıcılan bile Türkçe- yı doğru kullanımyor. bu anaya?,anın bir maddesini milletvekilleri doğru okuyamıyorsa. ülkemızdekı ana- dili öğretınıi çoktan işlevini yitirmiş demektir. >'ıllar- dır 'zFediğimiz politikaeılann dili de. bu savımıza bir başka kanıttır. Yapıcı ve yazıcılannın bile. anayasanın diJi açısın- dan birkaygı taşımamalan.dil bilinci açısından düşün- dürücüdür. Dili doğru kullanıp kullanmadıklan yolun- da bir kaygısı olmayan anayasa yapıcılan, 1982 Ana- y asası'na başka kaygı. kuşku. hatta korkulannı yansıt- mışlardır. 81. madde de bunun örneğidir. Ant metni. gerçekte anayasanın 1 cien 9'a dek olan maddelerinin. bir bakıma tümünün özetidir. Böyle olıınca. ant met- ninın özü. "Anayasa. anayasal düzene bağlılık" olma- lıdır. Bir başka deyişlekısaca, 'Anayasa veanayasal dü- zene bağlılık" andı içerek bir milletvekili. "Laik Tür- kiye Cumhuriyeti'm, Atatürk devrimlerini.)urdunulu- sun bölünmezliğini, temel hak ve ö/gürlükJerin..." ko- runup kollanacağina ilı^kın "namusu. onuru" üstüne söz vernıiş olur. Bu antla. anayasanın 5. bölümünde- ki. -çeş,itli hükümler" içinde yer alan "inkılap kanun- lannın korunmasrna ilişkin 174. maddeye de saygılı ve bağlı oluşunun. anaya.sanm 9. maddesının bağım- sız mahkemelere verdigi ~yargıyetkisi"nın deönemi- ni kavrar. Oysa anayasa yapıcı ve ya/ıcılan. eğitımin özüne ınmesi için hiçbir çaba harcamadıkları Âtatürk devrimlerini: oluşması için parmaklannı oy natmadık- ları yurttaşlık bilincini. demokrasi kültürünü. yurt. in- san sevgisini 59 sözcüklü 81. maddeyle şırınga etme- ye çalışmaktadırlar. Atatürk'e ve laikliğe yaklaşımını bildiğimiz bir milletvekilini, ant içerken izledik. sev- mediği bir şey i yutmaya zorlandığı yüzünden okunu- yordu; yutamadığını bıliyoruz ve bu lokmayı yakında tüküreceğinden hiç kuşku duymuyoruz. Her y urttaş gibi. yürürlükteki anayasaya uymak zo- rundayız. Gelgelelım 550 kez dınlediğimiz y anlış ya- zılmış 81. maddesi bile bu anayasanın. "dil bilincimi- zi. beğenimizT zedelenıektedir. Bir ulusun. en önemli ıleti^ım aracı dilidir: dili bir toplumun aynasıdır. Bu ay- na pınl pınl olmak zorundadır. Sayın Demirel'in Cum- hurbaşkanı seçildiği gün de söylediği gibi bu anayasa "tam demokratik" değildir. bizce böyle olmadığı da dilınden bellidir. Anayasasında dil yanlışlan olan bir ulusun. kitapla- nndaki yanlışlann sözü bile edilmemelidır. Dıleriz ye- ni \ekillerimiz. kendilerini milvonların önünde bile bi- le yanhşa zorlayan. "tam demokratik" olmayan 1982 Anayasasf nı göz önüne alırlar. Kendi kendimize konuşııvor. kendimizi yazıp ken- dimizi okuyor gibiyiz. Çünkü bu değerlendirmeler 1983 seçimlerinden beri yapılıyor. Atatürk'ün kalıtını da yok eden bu anayasa. "Atatürkilke vcinkılaplarTna sığınanlarca hâlâ korunuyor. Işin ilginç yanı. 81. mad- denin içeriğine sığınılarak da, karşıdevrimci tehlike- lerin önlenebileceğine ınanılıyor. Kısacısı. 12 Eylül- cülerin yanılgısı sürüvor. Refahlılar. 81. maddeyle "•yemin" ettiler ya, artık başımızın ağnmayacağı sanılıyor.
Subscribe Login
Home Subscription Packages Publications Help Contact Türkçe
x
Find from the following publications
Select all
|
Clear all
Find articles published in the following date range
Find articles containing words via the following methods
and and
and and
Clear