Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
t 3 ŞUBAT 1995 CUMA CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER 11
NATO'da
Rusya kaygısı
• MÜNİH(AA)-NATO
Genel Sekreteri Willy Claes.
ittifakın genişlemesi halinde
Rusya'ya veto hakkı
verilmemesi gerektiğini
söyledi. Claes, Almanya'ya
dün yaptığı ilk resmi
ziyaretinden önce
Süddeutsche Zeitung
gazetesine verdiği demeçte,
""Rusya'yı Ikinci Dûnya
Savaşı'ndan sonra toplanan
Yalta Konferansı'nda olduğu
gibi soyutlayamayız" diyerek
NATO'nun Moskova
yönetimini banş için ortaklık
ve bu çerçevede çalişmalar
yapmaya davet ettiğini
hatırlattı. "Doğu Avnıpa'da
güvenlifi sağladığımız
ölçüde, Rusya da
demokrasinin daha fazla
gelişmesi sağlanacaktır"
şeklınde konuşan NATO
Genel Sekreteri, ittifakın
Rusya ile işbirliği
yapmasının Doğu
Avnıpa'nın yaranna
olacağını belirtti.
Pentagon:
Akdeniz'e dikkat
• VVASHINGTON (AA) -
ABD, NATO'nun
Akdeniz'deki güvenliğe daha
fazla ilgi göstermesini istiyor.
ABD Savunma
Bakanlığı'ndan (Pentagon)
kimliğinin açıklanmasını
istemeyen biryetkili, "NATO
Akdeniz'de güvenlik
sorunlanna yeterince
eğilmiyor. Özelikle aşın
dinciliğin yükseldiği böyle
bir dönemde bu konuya daha
fazla ilgi göstermek gerek"
dedi ve ABD Savunma
Bakanı William Perry'nin bu
hafta sonunda Münih'te
yapılacak "güvenlik
politikası yılık toplantısı"nda
bu konuyu gündeme
gerireceğini belirtti.
b*an: Kimyasal
sflatı üretmiyoruz
• TAHRAN(AA)-lran,
kimyasal silah ürettiği
yolundaki iddialan reddetti.
IRNA Ajansı'nın haberine
göre Dışişleri Bakanlıgı
Sözcüsü Mahmud
Muhammedi, önceki gün
yaptığı açıklamada,
Washington Post gazetesinin
geçen hafta Alman gizli
servisine dayandırdığı
haberinin kesinlikle gerçek
dışı oldugunu söyledi. Sözcû,
kendisi Irak savaşında
kimyasal silah kurbanı olan
tran'ın, bu tûr silahlann
kullanımma karşı oldugunu
ifade etti. Muhammedi, ABD
Dışişleri Bakanlığı Müsteşan
Arthur Howes"ın, Iran'ın
Körfez'de güvensizlik arattığı
iddialannı da yanıtladı. ABD
ve mûttefıklerinin Iran'ı
suçlayarak kendilerinin
bölgedeki yasadışı
varlıklannı meşrulaştırmaya
çalıştıklannı savunan sözcü,
güvensizliğin bölgede yeri
olmayan bu ülkelerden
kaynaklandığını kaydetti.
ABD-Vfetnam
üişkilepi
• Dış Haberter Servisi -
ABD-Vietnam diplomatik
ılişldlerini yeniden normale
döndürmek için iki ülke
arasında başlatılan girişimler
sürûyor. ABD'nin geçen
hafta Hanoi'de bir irtibat
bürosu açmasının
ardındanVietnam da önceki
gün Washington'da kendi
bürosunu açtı.
Vietnam, ABD ile ilişkilerini
düzeltmeyi amaçladıklannı
belirtti.
Almatıya'da ırkçı
saldırrtar azafdı
• HAMBURG(AA)-
Almanya'da ırkçı saldınlann
yan yanya azaldığı bildinldı.
Bild gazetesi, güvenlik
yetkilileri tarafından
hazırlanan bir rapora
dayanarak verdiği haberde,
1994 yılında yabancılara
yönelik 3100 ırkçı saldın
olduğunu ve bu sayının 1993
yılmdaki saldınlann yaklaşık
yansını oluşturduğunu
kaydetti.
^KEZH Danyden"
ramazan mesajı
• FRANKFURT (AA) -
Almanya'da 1960'lı yıllann
solcu öğrenci lideri "Kızıl
Dany" Iakabıyla tanınan
Daniel Cohn Bendit, ramazan
cblayısıyla ülkede yaşayan
Nüslümanlara kutlama
nesajı gönderdi.
Frankfurt Belediye Meclisi
öyesi ve Yeşıller Partisi
nensubu Bendit,
nmazan ayı nedeniyle
/Iman toplumuna da
stslenerek Müslümanhğın
gereklerinden biri olan oruç
girevini yerine getiren
Nüslümanlara, bu ayda
İDşgöriilü bir şekilde
jıklaşılması gerektiğini
vırguladı.
• Çatışmalann durdurulması konusunda
Washington'la görüş aynlığı ortaya çıkınca Ankara,
taraflan bir araya getirme girişiminden vazgeçti.K.Irak'ta
ABD-Tiirk anlaşmazhğıLALE SARltBRAHÎMOĞLU
ANKARA - Türkiye ve ABD arasın-
da, Kuzey Irak'taki rakip Kürt gruplar
arasında devam eden çatışmalann durdu-
rulması yolundaki çözüm arayışlannda
görüş aynlığı çıktı. Ankara, Kuzey Irak'ta
çarpışan taraflan bir araya getirerek so-
runa köklü çözüm bulunması yolundaki
inisiyatifini ıse ABD'nin devreye girme-
si üzerine durdurdu. ABD'nin, Türki-
ye'nin tanımadığı Kuzey Irak'taki Irak
Ulusal Kongresi'nin (INC),taraflan uz-
laştırmada arabuluculuk rolü oynaması-
nı desteklemesi Ankara'yı kızdırdı. ABD
destekli ve bölgede seçimlere gidilmesi-
ni de öngören bir INC banş planı taraf-
Iarca değerlendiriliyor.
Türkiye ve ABD arasında devam eden
ve son gelişmelerle yeniden ortaya çıkan
bir diğer görüş aynlığı da Ankara'nın,
Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin ile
Kuzey Irak'taki iki Kürt grubunun diya-
log yolunu seçmelerinde israr etmesi.
Saddam Hüseyin ile diyaloğa karşı çıkan
ABD, Bağdat yönetimini giderek devre
dışı bırakarak taraflann sorunlanna, ken-
disini Irak yönetimine alternatif gören
INC'nin arabuluculuğunda çözüm bul-
malannı ön plana çıkarttı.
Diplomatik kaynaklar, iki ülke arasın-
da Kuzey Irak konusunda ortaya çıkan
görüş aynlıklannın cıddi boyutlarda ol-
madığmı savunuyorlar ve ABD'nin her
defasında. sorunlara çözümün Irak'ın
toprak bütünlüğü çerçevesinde bulunma-
sı gerektiğinin altmı çizdiğini dile getiri-
yorlar.
Ankara, Kuzey Irak'ta Mesut Barzani
liderliğindeki Kürdistan Demokratik Par-
tisi (KDP) ile CelalTalabani liderliğinde-
ki Kürdistan Yurtsever Bırlıği (KYB) ara-
sında bir ayı aşkın bir süredir devam eden
çatışmalann sona erdirilmesi için bölge-
ye giden Türk ve ABD heyetlerinin giri-
şiminin ortaklaşa gerçekleştiği izlenimi-
ni vermekten ise özenle kaçınıyor. Türk
ve Amerikan heyetleri hükümetlerinin
görüşlerini taraflara ayn ayn sundular. .
Banjplanı
Kürt gruplann yanı sıra bölgedeki
Türkmen ve Süryaniler dahil diğer grup-
lan da bünyesinde toplayan INC, Bağdat
yönetimine alternatif bir hükümet rolü
oynama yolundaki politikasmı geçen ay-
larda daha net biçimde ortaya koydu. Ku-
zey Irak'ta yürütme komitesi işlevini gö-
ren INC, yayımladığı açıklamalarda,
Bağdat'a alternatif hükümet rolünü üst-
lendiğini dile getirdi.
Bir diplomatik kaynak INC'nin rolü ve
ABD'nin bakış açısıyla ilgili şu değerlen-
dirmeyi yaptı:
"INCnin taraflan uziaştırmadaki ro-
lü konusunda ABD ile aynı fikirde deği-
liz. INC kendisine Bağdat yönetimine al-
temarif hükümet süsü verKor. Biz komşu
Irak'uı içişJerine kanşma anlamına gete-
ceği için öyle bir hükümet ile temas kur-
maktan kaçnnyonız."
INC'nin ABD'nin desteklediği ve ta-
raflara sunduğu banş planında ise Kuzey
Irak'tabir Kürtdevleti kurulması girişim-
lerini pekiştirme anlamına gelebilecek se-
çimlere gidilmesi unsunı da yer alıyor.
Ankara, Kuzey Irak'ta bulunacak çözü-
mün 1974 yılında Irak yönetiminin Kürt-
lere verdiği otonom haklann ötesine gi-
demeyeceğini savunuyor ve ABD destek-
li FNC banş planınm bu haklann ötesine
gittiğini vurguluyor.
Banş planında, çatışmalann durdurul-
ması, çatışmalann ana nedenlerinden bi-
ri olan Habur sınır kapısmdan geçişler sı-
rasmda alman vergilerin paylaşımına çö-
züm bulunması ve işgal edilen bölgelerin
boşaltılması gibi unsurlar da yer alıyor.
Israil Dışişleri Bakanı Izak Rabin ilk kez 3 Arap lideriyle biraraya geldi
Başkent Kahire'de tarihi zirveDış Haberter Servisi - israıl, Filıstin, Ür-
dün ve Mısır, çıkmaza giren Ortadoğu ba-
nşını kurtarmak için dün Mısır'ın başkenti
Kahire'de bir araya geldi.ilk kez üç Arap li-
deriyle bir Israil liderini biraraya getiren zir-
ve.tarihi'olarak tanımlanıyor.
Dört gün sürecek olan zirve için dün Ka-
hire'de bir araya gelen Israil Başbakanı Izak
Rabin. Filistın Kurtuluş Örgütü (FKÖ) li-
deri Yaser Arafat. Mısır Devlet Başkanı
Hüsnü Mübarek ve Ürdün Kralı Hüseyin.
Suriye'nin karşı koyması nedeniyle çıkma-
za giren Ortadoğu banş süreci ve Nükleer
Silahlann Yayılmasını Önleme Anlaşması
konulannı görüşmeye başladılar.
Kahire zirvesinde Israil tarafı, Filistinli-
lerle tıkanan görüşmelen yeniden başlat-
mayı ve Şam yönetimine Israil-Suriye ba-
nş sürecinin hala sürdüğü mesajını verme-
yi hedefliyor.
Kahire'deki dörtlü zirveye Suriye'nin ka-
tılmamasının. zirvenin Ortadoğu banşını
sağlama konusundaki şansını da olumsuz
yönde etkilediği bildiriliyor.
Suriye Enformasyon Bakanı Muham-
med Salman toplantıyı Ortadoğu krizinden
kaçma çabası olarak nitelerken, Israil Baş-
bakanı Rabin, toplatmın, banş sürecine en-
gel olmak isteyenlere bir cevap olduğunu
söyledi.
Israil Dışişleri Bakanı Şimon Peres, Su-
riye Devlet Başkanı Haflz Esad'ı da Kahi-
re zirvesinde görmek istediklerini, ancak
Esad'ın Ortadoğu banş sürecine katılma
konusunda hala karar veremediğini söyle-
di. Israil ordu radyosuna biraçıklama yapan
Peres, Esad'ı banş sürecinin dışında bırak-
madıklannı, aksine Esad'ın kendini soyut-
ladığını söyledi.
Israil Dışişleri Bakanı Peres, Kahirede'ki
zirveye katılan ülkelerin pazar günü Was-
hington'da bakanlar düzeyinde yeniden bir
araya geleceklerin bildirdi.
Peres,
u
Kahiredoruğunu kurumsaDaşOr-
maya karar verdik. Önümüzdeki pazar gü-
nünden itibaren Dışişleri Bakanîan VVas-
hington'da buluşacaldar" dedi.
Israil Dışişleri Bakanı Peres, ülkesinin
Nükleer Silahlann Yayılmasını Önleme An-
laşması'na karşı çıkması konusunda Mı-
sır'la aralanndaki anlaşmazlığı çözme yo-
lunda olduklannı söyledi.
Sorunun nasıl çözüleceğine ilişkin bir
soruyu ise Peres. "Bu, anlaşmanın imza-
lanmasuıı kapsamıyor" şeklinde yanıtladı.
Yaser Arafat KralHfiseyin Hfisnü Mübarek
•
lsrail, Filistin, ÜnJün ve Mısır, çıkmaza giren
Ortadoğu banşını kurtarmak için dün Mısır'ın başkenST
Kahire'de bir araya geldi. Suriye toplantıya katılmadı.
J-/ört gün sürecek olan zirve için dün Kahire'de bir
araya gelen îsrail Başbakanı Izak Rabin, Filistin
Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat, Mısır
Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek ve Ürdün Kralı
Hüseyin, Ortadoğu banş süreci ve Nükleer Sıîahlann
Yayılmasını Önleme Anlaşması konulannı görüşmeye
başîadılar.
tzak Rabin
Perez, tsraıl, Ürdün. FKÖ ve Mısır'm ka-
tıldıklan Kahire Zirvesi öncesi Israü tele-
vizyonuna yaptığı açıklamada krizi çözme
yolundayız dedi.
Suriye'den sert tepld
Ancak Suriye yönerimi, Kahire'deki dört-
lü zirveye sıcak bakmıyor. Suriye Enfor-
masyon Bakanı Muhammed Salman Mon-
te Carlo radyosuna dün yaptığı açıklamada
zirveyi sert bir dille eleştirdi.
Kahire zirvesinın 'Füstinözerkliğiııeitt}-
kin anlaşmalann yeniden canlandmbnası
için' düzenlendiğini ileri süren Salman, 'ölü
doğan' bu anlaşmalann uygulanması için
yapılacak girişimlere katılmayacaklannı
söyledi.
Suriyelı bakan, bu çabalann Ortadoğu'ya
banş gerirmeyeceğini de savundu.
FJBstinlOerden oyan
Filisrjnliler, Kudüs'ün doğu kesiminde
yeni Yahudi yerleşim birimlerinin inşasının
devam etmesi durumunda Israil'e karşı ye-
ni bir avaklanma başlatacaklan uyansında
bulundular. Filistinlilerin gelecekteki baş-
kenderi olarak gördükleri Kudüs kentinin
doğusunda 6 bin 500 ev yapılmasına yöne-
lik planın Israil yönetimince onaylanmasın-
dan sonra bir açıklama yapan Filistin Öz-
erk Bölgesi yöneticilerinden Faysal Hüsey-
ni. yeni yerleşim birimlerinin inşasının böl-
gede kanşıklığa neden olacağını ve yeni bir
ayaklanma başlatabileceğını söyledi.
Peru'dan
ateşkes
önerisiLİMA (Ajanslar) - Ekvador ile Penı
arasındaki savaşa son vermek üzere ya-
pılan görüşmeler sürüyor. Peru Devlet
Başkanı Alberto Fujimori, ateşkes baş-
laülması ve Ekvador'la olan smırdaki ça-
tışma alanmda askerden anndınlmış bir
bölge oluşturulması önerilerinde bulun-
du.
Fujimori, önceki akşam televizyonda
yaptığı konuşmada, "Ateşkes konusunda
kesin bir karara varmamakla birlikte,
uluslararası topluluk. banş yapma ko-
nusundaki istckliliğimi/den emin olabi-
lir"dedi.
Fujimori. ~Bunedente,catışmabölge-
sinde askerden anndınlmış bir alan ya-
ratdması ve burada. garantör de\ lerferin
oluşturduğu bir gözlenı he>etinin çalış-
ması suretiyle, ateşkes ilanı öneriyorum"
diye konuştu.
Rio de Janerio Protokolü
Alberto Fujimori'nin sözünü ettiği ga-
rantör devletler, Rio de Janeiro Protoko-
lü'nün garantörleri Şili, Ariantin, ABD
ve Brezilya'dan oluşuyor.
1942 savaşından sonra imzalanan pro-
tokol, Amazon ormanlan bölgesinde,
her iki devletin tarihi hak iddialannı so-
nuca bağlıyordu. Ekvador, protokolü
reddetti ve protokolün yıldönümlerinde
iki ülke arasında sık sık çatışmalan mey-
dana geldi.
Bu arada, sekizinci gününe giren sa-
vaşta çatışmalar olanca şiddetiyle sürü-
yor. Peru televizyonundan önceki gün
yapılan bir açıklamada, Condor dağla-
nndaki bir çatışmada Peru tarafından 40,
Ekvador tarafından da 10 askerin öldü-
ğü bildirildi.
EKVADOR
KARA
Asker
Ağır tank
Hafiftank
Persone) taşryıa
Uçaksavar bataryalan
ISaahaltmdaki asker 58,000 Yedekler
50,500
111
140
70
88
HAVA^Â
Havaa •
Avcı ve saldın
uçaMan
Nakllye uçaklan
Hefikopterier
DENİİ
3,000
42
17
19
Denizci
Destroyer
Torpfdo muhribi
Dernzarb
Çıkarma gemisi
Hehkopter
Denızarb avcı ı
PASIFIK
OKYANUSU^-
KARA A~
Asker
Asker
Hafiftanklar
Personel taşjyıcı
Uçaksavar bataryalan
Roketatar
Süah attmdaM asker [124JQ0OJ
85,000
460
385
250
295
14
HAVA. A
mm
Hava
Avcı ve saldm
uçaklan
NakKye uçaklan
HeHcopterier
Yedekler
15,000
114
74
[188,000,
DENIZ m*â
Denizfci
Kruvazör
Fırkateyn
Destroyer
Torpido muhribi
Oenizaltı
Çıkarma gemisi
Hetikopter
Demzaitı avcı uçağı
L—
24,000
2
4
2
6
8
4
14
8
Kronoloji
1979 - lsrail ve Mısır banş
anlaşması imzaladı.
Arahk 1987 - Batı Şeria ve
Gazze Şeridi'ndeki Filistinliler
'intifada'yı başlattı.
Kasm 1988 - Filistinliler,
'FBistin Devlefi'ni ilan etti.
Mart 1991 -ABD Dışişleri
Bakanı Baker, Ortadoğu banşı
için bölgede mekik diplomasisi
başlattı. Baker, bölgeye 8
ziyaret gerçekleştirdi.
30Ekiınl991-Madrid'de
Filistinlilerin ve Israil'in
katılımıyla banş konferansı
toplandı. Konferansa FKÖ
davet edilmedi.
26 Ağustos 1993 - Israil ile FKÖ
arasındaki gizli görüşmelerde
kısmi özerklik konusunda
uzlaşma sağlandı.
1 Temmuz 1994 - Arafat,
özerkliğe kavuşan Gazze'ye
döndü.
25 Temmuz 1994 -Israil
Başbakanı tzak Rabin ile
Ürdün Kralı Hüseyin.
Washington'da banş anlaşması
imzaladı.
26 Ekiın 1994 - Israil ile Ürdün,
ABD Başkanı Bffl CKnton'm da
katıldığı bir törende nihai banş
anlaşmasmı imzaladılar.
POLtTtKADA
SORUNLAR
ERGUN BALCI
BoruHathve
Tiipkiye'nin Politikası
ABD'nin Hazar petrolünün nakli için Bakü-Ceytıan boru
hattı projesini desteklemesi Türkiye için kuşkusuz tarihi bir
fırsatbr.
Washington, geçen yıl bu konuda değişik düşünüyordu.
Beyaz Saray. ABD'yi ziyaret eden Kazakistan Cumhurbaş-
kanı Nur Sultan Nazarbayev'e Kazak petrolünün dağrtı-
mında Rusya'nın Novorossisk terminalini tercih etmesi tel-
kininde bulunmuştu.
Ankara, gerçi Bakü-Ceyhan güzergâhı için yoğun diplo-
matik girişimlerde bulunmuştur. Ancak ABD'nin tercihini
Bakü-Ceyhan güzergâhı lehinde yapmasında rol oynayan
temel etkenin kendi ekonomik ve stratejik çıkarlan olduğu
açık.
Başkan Cfirrton'm büyük önem verdiği Rusya ile "Sfrate-
jik Ortaklık" politikası bir yıldır zorlanıyor, iki ülke arasında
Bosna, Irak ve NATO'nun genişlemesi gibi konularda gö-
rüş aynlıklan iltşkilerde gerginlik yaratıyordu.
Çeçenya'daki savaş ise bölgeyi boru hattinın güzergâ-
hı açısından son derece güvensiz duruma getirerek Bakü-
Ceyhan projesinin ön plana çıkmasına yol açtı.
Ozetle, "Stratejik Ortaklık" politikasının eski çekiciliğini
yitirmesinin ve Çeçenya'daki savaşın Beyaz Saray'ın bo-
ru hattı konusundaki görüşünü etkilediği düşünülebilir.
• • •
Türkiye'nin karşısına çıkan bu tarihi fırsatı değerlendir-
mek için içeride ve dışanda yapması gereken birçok şey
var.
önce kendimize çekidüzen vermemiz gerekiyor. Sırtımız-
daki insan haklan kamburundan kurtulmalı, insanlan dü-
şüncelerinden dolayı hapse atmak, Yaşar KemaPi, Der
Spiegel'e yazdığı yazıdan ötürü mahkemeye vermek gibi
çağdışı uygulamalara son vermeliyiz. Yaşar Kemal'in de-
ğerlendirmesi, abartılı ya da duygusal olabilir. Ama değer-
lendirmesini beğenmediği yazar hakkında dava acan bir
rejimin de çağdaş demokrasi ile uzaktan yakından ilgisi
yoktur. Olmadığı gibi, bu konuda eleştirilere hedef oldu-
ğunda, öfkelenip "Yabancılar bize düşman" demeye de
hakkı yoktur.
Bunu aklımızdan çıkarmayalım.
• • •
Dışanda ise Türkiye banş atağına kalkışmalıdır.
Bu atak ilk aşamada Rusya, Ermenistan ve Suriye'ye yö-
nelmelidir.
Şurası bir gerçek ki, Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ar-
dından meydana gelen büyük değişiklikler, Kafkasya ve Or-
ta Asya'da bağımsız Türk cumhuriyetlerinin kurulması Tür-
kiye ile Rusya'yı bu bölgelerde rakip durumuna getirmiş,
iki ülke arasında "Müslüman Osmanlı - Ortodoks Rus"
imparatorluklan döneminden kalan kuşkulann tekrar su
yüzüne çıkmasına yol açmıştı.
Ancak bu tarihsel çekişmenin tekrar gündeme gelme-
sinde iki ülkenin de kesinlikle çıkan yoktur. İki ülkenin de
ilgi duyduğu Katkaslar ve Orta Asya, Türkiye ile Rusya ara-
sında banş ve işbirliği bölgeleri olmalıdır. Işbaşındaki yö-
netimlerin akılcı politika gütmeleri, bir noktada objektif ko-
şullann zoriadığı rekabetı asgari düzeye indirip, banşçı iş-
birliğine dönüştürebilir.
Bu bakımdan bazt çevrelerin iddia ettiği gibi Çeçenya
Rusya'nın önünü kapıyor diye Ankara'nın bu ülkeye etkin
destek vermesi yerine, Rusya'ya banşçı çözüm için telkin-
de bulunması bize daha akılcı bir politika gibi geliyor.
Çeçenya bunalımı gerçi Rusya'nın durumunu gözler
önüne serdi, ama laf aramızda, Türkiye'nin durumu da or-
tada.
Moskova'nın düşmanlığını kazanmak, Türkiye'ye hiçbir
yarar sağlamaz.
Ankara'nın Bakü-Ceyhan formülünün tercih edilmesinin
Rusya'nın dışlanacağı anlamına gelmediğini vurgulaması
bu açıdan gerçekçi ve olumludur.
Ermenistan, Azerbaycan'a karşı gerçekleştirdiği saldın-
dan ötürü Ankara'nın baş ağnsı. Ancak bu ülke de perişan
durumda. Dişa açılmak için Türkiye'ye muhtaç. Aynca Rus-
ya'nın Kafkaslar'da yayılma eğiliminden Erivan da tedirgin.
Devlet Başkanı Levon Ter Petrosyan, bir süre önce an-
lamlı bir girişimde bulunarak Türkiye düşmanı fanatik Daş-
nak Parösi'ni kapattı.
Boru hattı için Gürcistan ve Ermenistan güzergâhlan on-
görülüyor. Ermenistan'ın Azerbaycan'da işgaline son ver-
mesi, boru hattının bu ülkeden geçmesine yol açabilir ki,
bundan Erivan da kazançlı çıkar.
Türkiye, Ermenistan'a Karabağ bunalımına banşçı çö-
züm bulunması için telkinde bulunabilir. Sözgelişi Dağlık
Karabağ'ın Ermenistan'a, Nahcıvan'ın da Azerbaycan'a
bağlanmasını öngören "çifte koridor" formülü üzerinde
durulabilir. Petrosyan'a boru hattının, Güney Kafkasya'da
banş ve huzur için tarihi bir fırsat olduğu anlatılabilir. Azer-
baycan Devlet Başkanı Haydar Alryev de Petrosyan'la di-
yaioğu olan pragmatik ve esnek bir liderdir. Ankara'nın Eri-
van'la diyalog kurması gerginliği hafifletebilir.
Suriye ise bilindiği gibi, PKK'ya en büyük desteği veren,
Abdullah Öcalan'ı banndıran ülke. Ancak Şam'ın su so-
runu var. Suriye, Türkiye'nin su anlaşmasmı birtürlü imza-
lamayayanaşmadığından yakınıyor. Suriye'nin Fırat'ın su-
lan konusundaki kaygılannı yatıştırmak, Şam'in PKK'ye
verdiği desteği çekmesine yol açabilir.
Terörün, etkinîiği azalırsa, Türkiye de Kürt sorununa de-
mokratik çözüm arayışına daha rahatça yönelebilir.
Dış politika, bir anlamda fırsatlan değerlendirme sana-
tıdır.
Türkiye'nin önüne böyle bir fırsat çıkmıştır.
Boru lıattı konusunda
Rusya da harekete geçti
SOFYA (AA) - Hazar petrollerinın dünya pazar-
lanna ulaştınlması konusunda Türkiye'nin orta-
ya koyduğu Tengiz-Bakü-Ceyhan hattına karşı-
îık. Ruslarda Novorosissk Limanı'ndan tankerle-
re yüklenecek petrolün, Burgaz-Dedeağaç hattı
ile nakli konusunda harekete geçti.
Bulgaristan'ı ziyaret eden Rusya'nın petrol şir-
keti Rosneft'in Başkanı Aleksandr Pırtflo,yaptı-
ğı açıklamada, Novorosissk'ten yüklenecek pet-
rolün, Bulgaristan'ın Burgaz Limanı'ndan, Yuna-
nistan'ın Ege kıyısındaki limanı Dedeağaç'a uza-
nacak boru hattıyla pazaıiara ulaştınlması konu-
sunda çalışmalar yapmak üzere Rusya. Bulgaris-
tan ve Yunanistan arasında bir komitenin kurul-
muş olduğunu hatırlattı.
Bulgaristan ve Yunanistan üzerinden nakli du-
rumunda, petrolün ulaşım maliyetini hesaplayacak
komitenin çalışmalanna devam ettiğini anlatan
Putilov, "Komitenin çalısmasını sonuçlandınp,
maliyeri betiriemesindensonra, boru hatnnın geie-
ceği konusunda karar vereceğiz'"dedi.
Eksfireistedi
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOKAR),
Hazar Denizi'ndeki yataklardan petrol çıkarmak
amacıyla oluşturulan konsorsiyumdan, fınansman
yükümlülüklerini yerine getirebihnek için ek sü-
re istedi.
AlHev'den açıklama
Enerji Bakanlığı statüsündeki Sokar'ın Başka-
nı Natik Alryev, AA muhabirine yaptığı açıklama-
da, petrol anlaşması gereği, konsorsiyuma üye şir-
ketlerin fınansman yükümlülüklerini 12 şubat ta-
rihine kadar yerine gerirmeleri gerektiğini hatır-
lattı.
Aliyev, ekonomik sıkmtı içindeki Azerbay-
can'm, bunu ancak elinde kalan hisselerin bir bö-
lümü karşıiığmda sağlamaya çalıştığını söyledi.
Bu konuda Iran'ın yanı sıra, Batılı 6 şirketle te-
mas halinde olduklannı ve önerileri değerlendir-
diklerini anlatan Aliyev. bu konuda kararlannı ya-
kın zamanda vereceklerini, ancak tanınan sürenin
3 ay daha uzatılmasını, konsorsiyumdan resmen
istediklerini ifade etti.
Aliyev, konsorsiyumun 6 şubatta Londra'da ya-
pacagı toplantıda. uzatma isteklerine olumlu ya-
nıt alacaklannı umduğunu da sözlerine ekledi.