Catalog

SAYFA CUMHURİYET 29ARALIK1995CUMA OLAYLAR VE GORUŞLER Içinde mi, Dışında mı? MELİHCEVDET 4NDAY 0 ktıdara vakın partılerden D'l P ıle I ^NAP ın Refah Partısı nı (RP) dışlavarak hııkuınet kurma aravışı ıçindeolduklarını goruvoruz DSP lıden Ecevit de RP \ı ıktıdara ta- ^ıvacak bır foımukı sakıncalı bul- duğıınusovlemışrır \ncak \\AP lıden Mesut Yılmaz ın bu konudakı goruşu bıraz degısık '» ıl maz T\ dekıkonusmasinda Erbakan ın Mstem ıçinde oldugunıı \e bovle kalaca- gını sovlemt>ı kosulıı ıle bu partı ıle is- bırlıgıne gırebıle^eklerını ama bıından umutlıı olmadıgını at,ıkhdı RP s.stemın içınde mı dışında mı' Bu "sıstem" sozLiıgıınden neanlasıldı- ğı ıse pek atık scı,ık degıl Kunalama\a çahş.alım Once şunıı sov lemek v ennde olaeaktır Retah Partisı nı otekı partıleıden a\n tıı tanların başında Erbakan gelıvor Erbakan bııtun koiHisınalarında otekı panıleıı ~taklıtçıler~dıvenıtelemistır Bu soz "Batı taklitçılen" uılimına gelmek tedır Dımek RP nın polıtıkasi Batı dog nıltusunda olmavacakrır Bu durııın sadeee dı> polıtıka\a ozgu olarak kalma\ acaktırelbet çunku dış po- lıtıkada butun partılerın bırlık ıçinde bu- lunacaklannı buvuran bır anavasa ılkesı voktur olması demokrasıveavkın duşer- dı Nıtekım Ecev ıt de gumruk bırlığı an- laşmasmın kımı vanlannı eleştırmekte- dır Erbakan ın "taklft" sozcugu ıle anlat- mak ıstedığı çok daha genış kapsamlıdır. onun so\ lemınde bu ka\ ram başta lalk- lık olmak uzere hıç kuşkunuz olmasın demokrasi \ı de ıçermektedır Şımdı soralım Demokrasının ozu nıtelığındekı laıklı- gı benımsemış bır demokratık partı na- sıl olur da laıklığe karşı bır partı ıle ışbır- lıgıne gırebılır1 •\\nca şunu belırtmekte yarar \ar Retah Partısı'nın erken genel seçım- lerde bınnu partı olması koktendıncı Is- lam dunvasinda sevınçle karşılanmıştır Iran radvosu bu olav ı "Turk halkımn ls- lami > onlerının 70 \ ü sonra laık duşunce- >egalipgelmesi''bıçımındevorumlamak- tadır Refah Partısfnın bu \oruma ılışkın bır açıklamasına tanık olmadık Anlaşı- lan Retahlılarse\ınçlerını ıçlennde sak- iıvorlar Erbakan partısının zaferı ıle Dunva Islam Bırlığı nın gerçekleşecegı- nı kaç kez dıle getırdı Demek 70 \ıl <-onra vanılgıdan kurtu- lup dogru yola gelmışız' Pekı laık partılenmızı taklıtçı oldukla- n ıçın eleştıren dahası kuçumseven Er- bakan taklıtçı değıl mı17 Turkıye Refah Partısı ıktıdara geldı- ğınde, İran'ı va da Suudı Arabıstan ı mı kendıne ornek alacak0 Ovle olursa (kı buna yüzde \ uz gozuv - lebakmamızgerek) ""0 vıllıklaıkı.umhu- nvete \eda edıvoruz demektır Sanıvorum vazımızın bamtelıne eel dık Refah Partısı nın sistemıçındeolupol madığına otekı partıler mı (laık partıler mı) karar verecek1 Sunu da soralım Erbakan "Ben sıstem ıçindevım" derse kuşkulanmız o an sona erecek mı' Lnutmavalım kı bu partı erken genel seçıme gırmış \ e bu seçımden bınncı par- tı olarak çıkmıştır Demek anavasa açısın- dan bunda bır sakınca gorulmemış,tır Otekı partılenn koalisvon konusundakı davranis ve tutumlarına karışmak vanlış olur bıldıklen gıbı da\ranmakta hakları \ardır Laıklığe baglı partılenn aldıgı o\ toplamının vuzde 80 ı bulduğu bıryerde vonetım elberte serıatçıva bırakılmaz Halkımız laık duzenı onavlamıştır Sonuç olarak *unu dıle getırebılınz Retah Partısı vasadışı bır partı degıldır Is.teburavagelındığınde Prof Mumtaz Soysal ın ılgınç goruşu ıle karşılıyoruz DSP'den Zonguldak mılletvekıllıgını kazanan Prof So>sal Hurrı\et Gazete- si'nın 26 Aralık tarıhlı va>ımındakı vazı- sında şo> le dıvor "Hıç olmazsa bıından sonra, sıstemı da- ha da kotu duruma sokacak hatalardan uzak dunıka ban L fak farkla da olsa seçımlerden en bu- \ük partı olarak çıkmış olan Refah Partı- sı'ne hukümet kurma fırsahnı sunmamak gıbı Cumhurbaşkanı'nın bovle bir hata ış- lemesi, valnız paıiamenter sıstemın gele- neklerim' a\kırı duşmekle kalmaz, aynı zamanda Turkıye'nin onemlı bır sıvasal kuruluşunu sıstem dışına itme goruntusö verebilir. O\sa Refah Partisrnın Turkı- ye'dekisosval \apıda \ar olan bır gucu or- gutlevıp saM\a. \anı olçulebılır bır ağıriı- ğa donuşturmesi aslında sağlıklı bır ola\- dır \e bu ağırlık sıstem ıçinde tutulduğu surece fazla endışelenecek bır durum da voktur" Gorulduğu gıbı burada da o "sıstem" sozcuğu ıle karşı karşıva geldık Unut- mamak gerektır kı sıstem ıçinde kalabı- ieceğıne guvenılen bu partı gerçekte sis- teme karşıdır \e sıstemın kanlı mı vok- sa kansız mı değıstırılecegı konusunu açıkça dıle getırmıştır Mumtaz Sovsal ın goruşunu paylaşan başka vazarlarda \ar bunlann duşunce- len son vozumde şura\ a gelmektedır Re- fah Partısı ıktıdarolsun da ıçvuzu ortava çıksın ve boylece ona bel bağlavanlann akıllan başlarına gelsın1 "Turk'un aklı sonradan başına gelır" dıven bırıne Ismet Paşa, "Gelse de sonra- dan gebe" \anıtını vermiştı Tanhı denev tahtası durumuna sokma nın doğrulugunu onavlavamıvorum Şe rıatı uvgulavan sozum ona devletlerın halklarıl)u rejımden gereklı dersı bır tur- lu alamıyorlar nedense •\ynca faşıM nazıst dıktalan denemış olan kımı Avrupa rejımlennde bıle hal- kın gereklı dersı alıp başkaldırdıgını gor- medık Bu rejımler buvuk bır dunva sa vaşının sonunda ortadan kaldırılabıldı Bovle bır tehlıkelı seruvene gırmek- tense en kısa voldan bılısızlıgı ve voksul- luğu ortadan kaldırmak ıçın çalışsak da- ha lyı olmaz mı' PENCERE Güneydoğu Sorunu Prof. Dr. BEDIIV FEYZİOGLL G unevdoğu sorunııvla ılgılı tartışma- lar artık daha sik ve daha açık vapıl- maktadır Sorunun ^adece Guneydo- gıı ıllerımn ekonomık \e sos.al ba- kııiKİın ueıı kalmıslıgından çok bır "Kurt knnlıgTnın tanınnnMiıa ındır- gennitsi ve «.sas konunun "Cunevdoğu" konusu ol- nıavıp bır "Kurt sorunu" oldııcu ıddıasi acaba ne de- rctede ısabetlıdır' Turklenn ve Kurtlerın meiT>elen ve tarıhsel ya- kınlıklan uzerıne tartişmalara fazla gırmeden bıle \nadolu da en az 900 vıldıı benber vaşadıklannda herlı ıııgı bır kıışku voktuı 13u ^uiı. K,ınde 2U vuzvj- lın başlarına kadar ıkı jı ııp arasırd ı onemlı bır anlaş- nıazlıkçıkmışdegıldır Neolduvsa Bınncı DunvaSa- va^ı ve sonnsında olmuştur CKnnnlı Inıparatorlu- ğıı nun pan,alanması sirasında ^r ıp \ahudi Erme- nı ve Rumlann bır kiMTmıın Anadolııdan avnlmala- nna karşın Turkler Kıırtler Cerkezler Lazlar Aba- zalar vs değişık kokenlı Muslunıan ve az »avıda Hı- nstıvan gruplar bırlıkte "Vlisakı-Milli" hudutları ı«,ınde bır Turkıve ( umhurıvetı kurmıışlardır furkıve C umhunvetı aslında 24 Tenımuz 1923 ta- rıhlı Lozan Antlasması ıle kurulmakla beraber 29 Ekım 1923 tanhındeasıl ııpvanını almis ve 1 2 vıldan berı dunva devlellerı arasmdakı mumtaz vennı gıt- tık(,e kuvvetlendırerek va>anııştır TC nın ekonomık ve sosval bakımdan da gıttıkçe güçlenmesı Sovvet Rusva nın dağılarak Turk cum- hurıvetlerının de Turkıve ve vakınlık uostermelen uzenne buvuk Batı devletlerı Osmanlı Imparatorlu- ğu ndan arta kalan vorelerde yenı anla^mazlıklar çı karma>a baslamı^lardır Bu arada Iran-lrak savasin- da Irak ı desteklemesıne ve Irak a Kuvevt ı de kendı hudutlarına katabıleceğı telkınlerını vapmasına kar ^ın Irak ın bırgunde Kuvevt ı ılhak etmesı uzerıne \menka Bırlesik Dev letlerı ba^ta olmak uzere lngıl- tere Fransa ve başka kımı Batı Avrupa devletlerı ıle oluijan koalısyon Irak a karsı uıılu "Korfezsavaşını" başlatmış ve Irak ordulannı Kuveyt ten çıkararak bu ülkevı tekrar *'EISabah"aıIesının ıdaresıne vermış- tır Bu savaş ve sonrası Turkıye'vı ılgılendıren ıkı onemlı olav olmustur Bırı Irak takı Saddam vonetı- mının Irak ta 60 paralelın kuzeyınden ve22 parale lın gunevınden fıılen çıkanlmasıdır Ikıncısı Kuzey (rak ta Kurtlerın Talafoanı ve Barzam'nın grupları olarak ıkı federal hukumet kurmaya çalısmaları Ha- lepçe benzerı bır katlıama uğrama kavgısıvla kaçan 400-">00 bın Kurdün Turkı>e ve sığınmaları ve bu duruma çare bulmak uzere de "Çekıç Güç" denıien ABD Ingıltere Fransa vs devletlerın hava kuvvetle- nnden oluşturulan bır karma gucun Turkıve toprak- larında ustlenmelen olmustur Işte bu Körfez sava^ı. Irak ın kuzeyı ve gunevının Fıılen Bağdat ıdaresınden kopması Barzanı ve Tala- banı nın Kuzev Irak'ta van federal ıdareler kurmala- n uzerınedır kı, 1984 vılından ıtıbaren sılahlı teronz- me baslayan PKK hareketı Guneydoguda gelışme- ye ve güçlenmeve baslamıstır Bundan sonradır kı TürkıyetSjmhunyetı ıçm "Güneydoğu ve Kurtkonu- su"gıttıkçe vavgınlık ve önemını arttıran bır sorun du- rumuna gelmıştır Bunoktada Gunevdogusorununu o vore halkı açisindan Kurtlen ıkıve avırarak mcele mekte varar vardır Bınncı grup kulturel \e ekono- mık bakımdan oldukça vetersız kısmen şevh ve ağa- ların feodal ıdarelerıne bagımlı asıl halk tabakası ıkın».! grup ogrenım gormu^ Batı kulturu almış ık tı-.adı bakımdan guçlu fakat ulusal duvgulan degis- mıs olan Kurtler Işte Turkıvede Gunevdogıı soru nunu sadece bır Kurt sorunu halınde gormek Kteven v e konuyu once çok masum bır "Kurt kımlığı" ıle baş latmak ısteven bu ıkıncı gruptur Daha oncekı yazılanmda da belırttıgım gıbı Tur- kıve nın Guneydoğusu'nda. ozellıkle doga koşullan vs nedenlerle voksul gelışmemışvorelerelbettevar dır Fakat avnı durumu bazendahabetennıOrta \na dolu nun Kuzev ve Gunev Anadolu nun koy ve ka- sabalannda da gorniek mumkundür Ankara nın va- kınlarında Gunevdoğudandahazorkoşullardavaşa- van kovler ve mezralar hıç de az degıldır Ov leyse so- runu bır "Gunevdoğu sorunu" olmav ıp bır "Kürt so- runu" olarak one surmek ısteven ışte belkı (,ogu Ba- tı ülkelennde egıtım gonnuş bulunan bu ıkıncı grup- tur Bugrubun Turkıvede ulkebutunlugunubozmak ıstemeden şımdılık sadece bır "Kürt kımlığinın" ta- nınmaMnı ıstemelerı aslında bıronemlıaldatmacadır Dunvadakı butun avrılıkçı hareketler once bovle masum dileklerle baslamıstır Belkı başlangıçta bu taleplerde bulunanlar ıçinde samımı olarak sadece bu "kimlik" konusu ıle jetınmek ısteyenler de olabılır Ne var kı ozellıkle kendılerını hıç ılgılendırmedığı halde oncelıkle bır "KürtKultürDerneğıvada Ens- titusu" gıbı teşekkuller meydanagetıreoek, sonra,dan vore halkının ya da komşu ülkelerden sığınanların nasıl bakılıp gözetıldığını teftış ve denetlemeve kal kan Batı dev letlermın bu tutumlan >ırf "insanlık ıde- ali"ıçın >ergılediklerınısanmakaşırı bır safdıllıkokır Bu nedenle Turk-Kurt kardeşlığme gerçekten ınanan ların ulkebutunlugunun Turkıye de vaşavan tunı et- nık grupların varanna olduguna Turkıve nın ancak hep bırlıkte ekonomık kulturel \onlerden \e msan- lık açısından buvuvup guçlenecegıne de ınanmaları gerekır \vrılıkçılık nıfak ayrıkımlık sadecebutünuzavıf- latan dış duşmanları sev ındınp onlann ışıne varavan heveslerden ve tehlıkelerden başka bır sonuç dogur- maz \uzyıllardır bırlıkte >aşamış soy vesoplan ta- mamen bırbınne kanşmış kımının eşı Turk kocası Kurt olan kımının karısı Kurt kocası Turk olan kı- mının dededen kımının torundan kımının haladanva da amcadan akrabalıgı bulunan ve hepsı de Turk \a- tandaşı olan bu ınsanların bır kısmının avrı ve resmı bır "Kurt kımhğrıstemelen.avnlıkçılığıteşvıkeden- lerden başka hıç kımsenın varanna degıldır Lnutul- maması gerekır kı "a>n kimlık" dıve başlav an bır av - nlıkçılıkhareketı zamanlae>»let,federalde>letıstem- lenvleveardındanbırbınndenavnlmış bırbırınedus- man her bırı tek başına mılletler camıasında ven ve sesı duyulmavan "pe>k devletter" halıne duşmevle sonuçlanacaktır Turku-Kurdü Lazı Çerkezı vs kökten gelenlerle vuzvıllardır beraber olan guçlu Anadolu mozaığını bırlıkte yaratan ve vaşatanlar ıçın Turkıve Cumhun- vetı nı ılelebet muhafaza ve mudafaa etmek tum vatandaşların en kutsal ve en akıllı amacı olmava de- Sağ, Soldan Daha Perişan... 24 Aralık seçımlenne doğru anlı şanlı CHP nın kuyru- ğuna bır deyım eklenıverdı Yenı sol ' Partının reklamlannda gorulen yenı sol" deyımının an- lamı neydû Kımbılır'? Yenı sol' KİT lerı ozelleştırmek mP Işçılerı sokağa atmak mı9 Ucretlıyı enflasyona ezdırmek mı? IMFpolıtıkalanna tam anlamında boyun eğmekmû Gumruk bırlıgıne pazarlıksız gırmek mı7 Kışılıksız dış polıtıka mP Batılı dıplomatlardan aldığı aferın'; ıçerdekı seçme- ne satmaya çalışmak mı^ DemırLeydı nın yaptıklanna ozenıp Thatcher / taklı de kalkışmak mû Eğer "yenı sol bu marrfetlerse CHP'ye dıyecek yok1 DYP-CHP koalısyonunda sosyal demokratlar kendı- lerını tumuyle Çıller ın yonetımıne teslım ettıler pek gu- zel bır yenı sol denemesı yaptılar Ama bızım yenı mandacı 'lara bu da yetmez, CHP ağzıyla kuş tutsa sağa yaranamaz • Turkıye de bugun solun halı perişan Ya sağın? "Sağ' derken Islamcıları bır yana koyun DYP ıle ANAP tan oluşan merkez sağ dagınık ve yıkık1 Ikısının toplam oyu yuzde 40 a ulaşmıyor vaktıyle Ozal ın, ar- dından Mesut Yılmaz ın sonra Tansu Çıller'ın uygula- dığı butun polıtıkaların sonunda tek sozcuk yatıyor îflas1 Iflas sozcuğunun çerçevesı ıçinde Mesut Yılmaz ın ozel bır konumu var Ozal ın ışı 1989 a geldığınde bıt- mıştı Turkıye eğık duzeyde kayıyordu Turgut Bey Çan- kaya'ya geçtığınde ANAP tukenmıştı Mesut Yılmaz du rumu goruyordu 1991 'de genel seçıme gıttı Yılmaz Nıçın? Bır Partı, ancak muhalefette partı olabılırdı artık dort eğılımı bırieştıren bır ANAP yoktu o ruya bıtmıştı Ikı Eğer seçımı kazanırsa Yılmaz ekonomıde gereklı kok lu onlemlen alabılırdı seçımı kaybederse bu ış DYP nın sırbna kalırdı Çunku Ozalmodelı yalnızpolıtıkada de- ğıl ekonomıde de tukenmıştı DYP bu koşullarda SHP (CHP) ıle koalısyon ortaklığı- nıkurdu ekonomınınyonetımıyınesağdaydı ANAP tan DYP'ye geçmış ıkı merkez sağ partı bırbırlerıne "a/ gu- lum ver gulum demışlerdı Değışen neydı'' Son ıkı buçuk yıl suresınde ekonomıyı tek başına yo- neten Çıller gozu kara daldı ışın ıçıne IMF nın her ıste- dığını yaptı Turkıye tam anlamında dışardan yonetıldı Ama toplum dayanamadı Sıyaset çatladı • Sağ bugun perişan 1 Gumruk birtığıne gıren Turkıye de ılk ıkı yılın nasıl ge- çeceğını kımse bılmıyor 1 5 katnlyonluk ıç borca ılışkın doğru durust bır lafı kımse soyleyemıyor, ıkı sağ partı bır araya gelemıyor merkez sağın çokmesı şerıatçı sağın gucune guç katıyor Merkez sağın nostal/ısınde Ozal edebıyatı var ama bır kez daha 12 Eylul olursa bır kez daha ulkede aske- n buldozerie kıtleler ezılıp susturulursa bır kez daha "dort eğılımı bırleştıren merkez partısı metazorı kuru- lursa askerle ışbırtığınde Ozal a rahmet okutacak bır polıtıkacı çıkabılır Solcular kendılerme bakıp utanmasınlar Sağ soidan perışan' H A B E R de İZLENİR BELGESEL TIR^f de İZLENİR