Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Cumhuriyet
tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç
• Genel Yayın Koordınatörii: Hjkmet
Çetinkaya ' # Yazıişleri Müdürleri:
IbrahinTYıldız (Sorumlu). Dinç Ta\ anç
• Haber Merkezı Müdürü: Hakan Kara
• Görsel Yönetmen: Fikret Eser •
Dış Haberler. Ergun Balcı • lstıhbarat: Yalçın Çakır
• Ekonomr Bülent Kızanlık • Radyo-TV' Uygar
Eremektar • Kültür Handan Şenköken • Spor:
Abdülkadir Yücelman • Yurt Haberler: Mehmet
Saraç • Makaleler Sami Karaören • Çe\ın.
Sevfettin Turhan • Düzeltme. Abdullah Vazıcı •
Yayın Kurulır İlban Selçuk
(Başkan). Orhan Erinç, Oktay
Kurtböke. Özgen Acar. Hikmet
Çetinkaya, Şükran Soner, Ergun
Balcı, Dinç Tayanç. lbrahim Yıldız,
Orhan Bursalı, Mustafa Balbay.
Ankara Temsılcısr Mustafa Balbay 0 Haber Müdürir Doğan
Akın Atatürk Bulvan No- 125, Kaf4. Bakanlıklar-Ankara Tel.
4195020(7 hat). Teleks: 42344, Faks- 419502^ • lzrnır Temsılcısı
SerdarKızık,H ZıvaBlv. 1352S 23Tel.4411220Teleks.52359,
Faks. 4419117 • Âdana Temsılcısı Çetin.Yiğenoğlu, Inönü Cd.
1I9S No.l Kat l.Tel 3522550,Teleks. 62155. Faks-3522570•
Müessese Müdürü: Erol Erkut 0
Koordınatör: Ahmet Korulsan •
Muhasebe Bülent Yener 0 Idare Hö^eyin
Gürer 0 Işletme Önder Çelik 0 Bilgi-
lşlenr Nail İnal 0 Bılgısayar Sıstem:
Mûrüvet Çiler 0 Reklam: Reha Iptman
Vıvımlayan ve Basan: Yenı Gun Haber Ajansı. Basın ve Yayıncılık A Ş
rürkocağıcad 39'41 Cagaloğlu 34334 tst. PK 246 Istanbul Tel (0712) 512 05 05 (20 hat) Teleks 22246. Fak;s (0 2121 5 H 85 95 5EYLÜL1994 İmsak:4.57 Güneş: 6 27 Öğle: 13.08 Ikindi: 16 46 Akşam: 19.37 Yatsı: 21.02
MKparMar
artıyor
• ANKARA (AA)-
Korunan doğal güzellikler
arasma yenileri eklendi.
Hatilla Vadisi, Karagöl ve
çevresindeki ormanlar,
Sahara Yaylası Ormanlan,
AJünbeşik Mağarası ıle
Kaçkar Dağlan. milli park
Jan edildi. Böyiece 23 olan
mevcut milli parklann sayısı
27'ye yükseldi. Milli Parklar
Av-Yaban Hayatı Genel
Müdürü Nevzat Ceylan.
yaptığı açıklamada dünya
turizm sektöründeki
gelişmelere bağh olarak
turizm a"ktivitelerinde yeni
eğilimlerortayaçıktığın], bu
eğilimlerin başında da
dinlenmek ve eğlenmek için
doğal nitelikleri bozulmarruş
yerlerin tercih edilmesinin
geldiğini söyledi.
Anlann korkunç
saldırısı
• GEORGETOVVN (AA)-
ABDnin Teksaseyaletinin
Georgetovvn kasabasında 86
yaşındaki bir adam ve oğlu,
anlann hışmına uğradı. J.C.
Johnson adındaki adam.
evinin bahçesindekiçimleri
biçerken, yanlışbkla anlan
rahatsız et'ti ve bunun
bedelini yaklaşık bin kez
sokularak ödedi. Yaklaşık 75
bin an. bir bulut halinde
kovandan çıkarak Johnson'a
saldırdı. Daha sonra
babasına yardım etmek
isteyen 59 yaşındaki oğul
Johnson'ın da en az 500 an
tarafından sokulduğu
belirtildi. Hastaneye
kaldınlan Johnsonlar'ın
durumlanrun dddi olduğu
bildirildi.
Askeri Müze'de
mûcevher fuarı
• İstanbul Haber Servisi -
Rotaforte AŞ tarafından
düzenlenen "'9. Uluslararası
Mûcevher. Takı ve Saat
Fuan" 29 eylül-2 ekim
tanhleri arasında,
Harbiye'deki Askeri Müze ve
Kültür Merkezi'nin
salonlannda
gercekleştirilecek. Fuarda,
Türkiye'nin yanı sıra İtalya
ve Ispanya gibi ülkelerin
mûcevher üretici fırmalanna
ait pırlanta, zümrüt ve yakut
gibi kıymetli taşlar ile
Chistian Dior. Nemesis.
Favre-Leuba. Tissot. Maurie
La Croix ve Lafayette gibi
saat firmalannın 1995
koleksiyonlan sergilenecek.
Fuarda aynca Koleksiyon
SanatMüzayede
Orginazasyonu'nca
düzenlenen " Antika Takı ve
Obje Müzayedesi" de
>apılacak.
Yine "penis
davası"
• PAN AMA (AA) - ABD'de
Lorena Bobbit adlı kadının.
eşinin cinsel organını kesmesi
ile bilinen "penis davası"nın
örnekleri devam ediyor.
Panama'da, kocasmı iki
kadınla aynı yatakta
yakalayan genc bir kadın
eşinin cinsel organını keserek
ölümüne yol açtı. Polis
yetkililerinden edinilen
bilgilere göre 32 yaşındaki
Eusebia Moya adlı kadın,
Dagoberto Babilonio adh
eşinin ihanetinin intikamını
almak için kocasının cinsel
organını ve testislerini bir
bıçaklakestı.
RomaTiyatrosu
kazısı
• BLRSA (AA) - Bursanın
İznik ilçesindeki antik Roma
Tiyatrosu'ndaki kazı
çaLşmalannın bu yılki
bölümü sona erdi. Bursa İl
Kültür Müdürü Arkeolog
Dr. Bedri Yalman
başkanlığında 20 kişilık ekip
tarafından yürütülen kazı
çalışmalannda bu yıl, tiyatro
sahnesinin büyük bölümü ile
seyircilerin oturma
basamaklan ve toplu
mezarlık bulundu. Dr.
Y'alman yaptığı açıklamada
Roma tmparatoru Trajanus
Bithynia tarafından eyalet
valisi Plinius'a yapünlan
antik Roma Tiyatrosu'nda,
kazı çalışmalannın 15 yıldır
sürdüğünü bildirdi.
Kimileri 'bilgisayar çağı' kimileri 'iletişim çağı' diyor ama gelecekteki favori isim 'uzaydan iletişim çağı'
Türkiyeıızaydaçağıyakahyor• 20. yüzyılda telekomünikasyon sistemleri
bütün dünyayı kapsayacak bir niteliğe
büründü. Yeryüzünde anında ulaşılamayacak
nokta kalmadı. Telekomünikasyonun bu
kadar gelişmesini sağlayan başhca
etkenler, dünyanın dört bir yanmdan gelen
değişik hammaddelere duyulan gereksinim ve dünyanın
pratik anlamda tek bir pazara dönüşmüş olması.
• Ülkelerdaha çok, gelişen iletişim
ihtiyaçlan ve özel coğrafi koşullannda
daha iyi iletişim sağlamak için kendi özel
uydu sistemlerini kuruyor. Bu tür amaçlara
hizmet veren uydulara genel olarak
"domestik uydu" adı veriliyor. Türkiye bu
anlamda, kendi uydu sistemini oluşturmuş olan 16. ülke
durumuna gelmiş bulunuyor.
• Türkiye; "Uluslararası Uydu Haberleşme
Teşkilatı - INTELSAT'7'Avrupa Uydu
Haberleşme Teşkilatı - EUTELSAT",
'Uydular Aracılığı ile Deniz
Haberleşmesi Uluslararası Teşkilatı -
INMERSAT'a üye. Türkiye'de neredeyse
bütün özel TV kanallan ve birçok radyo istasyonu
EUTELSAT uydularından kanal kiralamış bulunuyor.
TAYFUN tŞBİLEN
Tarihi çağlara bölmek ve
bunlara ad takmak merakı. gü-
nümüz insanının aklına, yaşa-
makta olduğu dönemin ilerde
hangi çağ adıyla anılacağı soru-
sunu getiriyor. Insanoğlu, belki
de bu merak yüzünden. geçmiş
çağlara ad takarken. gelecek
kuşaklara da kendi çağının adı-
nı önermekten geri kalmıyor.
"Çağıınız Uzay Çağı".
Ancak her konuda olduğu gi-
bi bu konuda da tam bir fıkir
birliği yok. Çağımıza "Üetişiın
Çağı", "BUgisayar Çağı" gibi
farkh isimler önerenler de var.
Günümüz toplumlannda üre-
timden tüketime kadar iletişi-
min önemi ve iletişim teknoloji-
si göz önüne alındığında "Uzay-
dan İletişim Çağı" da, ya-
şadığımız zaman dilimi için ''fa-
vori aday adlar" arasında görü-
nüyor. Bunu söylerken teleko-
münikasyonun önemini ve tele-
komünikasyonda uydulann sa-
hip olduğu payı göz önünde bu-
lunduruyoruz.
20. yüzyılda telekomünikas-
yon sistemleri bütün dünyayı
kapsayacak bir niteliğe bürün-
dü. Var olan haberleşme siste-
mi sayesinde, yeryüzünde anın-
da ulaşılamayacak nokta kal-
madı. Telekomünikasyonun bu
kadar gelişmesini sağlayan
başhca etkenler arasında günü-
müz üretim düzeyinde, dün-
yanın dört bir yanından gelen
değişik hammaddelere duyulan
gereksinim ve dünyanın pratik
anlamda tek bir pazara dönüş-
müş olması yer alıyor.
Böylesine büyük bir teleko-
münikasyan gereksinimıne en
iyi yanıt verebilecek teknolojik
sistem ise kuşkusuz haberleşme
Asya
pazannda
TVsavaşı
Çeviri Senisi- Tokyo ve Tel
Aviv arasındakı üç milyar po-
tansiyel seyirci adına uydu sa-
vaşlan yapılıyor. Pastadan en
büyük pay, arası güç sahipleriy-
le iyi olanlann. Dünya çapmda
yayın yapan Honkong TVB ya-
yın istasyonunun yöneticilerin-
den biri, "Çin'de 1.2 milyon çift
gözü üzerimizde hissediyorum"
derken, Asya'nın güneydoğu-
sundaki potansiyele dikkat çe-
kiyor.
Yeni fırlatılan ApStar 1 TV
uydusu, TVB programlannı
tam 3 milyar seyirciye ve 7 ayn
dilde ulaşüracak. Yayınlan ki-
ralamak isteyenler arasında
CNN, Time Warner ve Vıacom
da bulunuyor. Tüm bu kuru-
luşlar, Tel Aviv ve Tokyo ara-
sındaki pazar üzerine spekülas-
yon yapıyor ve dünyadâ satılan
televizyonlann yüzde 40'ının
bu bölgede tüketildiğini de gözar-
dı etmiyorlar.
Reklam gjrdileri rekabeti
çoktan 'arş'a çıkarmış durum-
da. Ekvatorun 36 bin kilometre
üzerinde ilk Asya uydusu, Asia-
Sat 1 duruyor. Güneydoğu As-
ya'nın muhtelif ülkelerine Star
TV adlı kanaldan yayını yapı-
lan programlar. geçen yıl Star
TV hisselerinin yüzde 63'ünü
satın alan Amerikan-Avustral-
ya kökenü medya devi Rupert
Murdoch gnıbu tarafından
hazırlanıyor.
Bu yıl Hindistan'daki 900
milyon nüfusu da izleyici ker-
vanına katmaya çalışacak olan
Murdoch, Hindistan için özgün
projeler oluşturmaya calışacak.
20 0 9.4 20 31 40 42 50 60 73.5 80 100 120 140 160
TURKSAT1B
42° doğuyo
yeriefKritryor
Tiriüye'ye ait S vydu pozisyanu
Ülkemizin, beş
uydu yeri var
Sınırlı bir alan olan Clarke kuşağı uzaydaki en değerli
kesim olarak tanımlanmakta ve her ülkenin bu
yörüngede kullanabileceği yerler de Uluslararası
Telekomünikasyon Birliği (JTU) tarafından
belirlenmişbulunmaktadır. Ülkemizin bukuşak
üzerinde 5 pozisyonu bulunuyor.
Clarke Kuşağı. Greenvvıch boylamı 0 alınarak doğuya
ve batıya doğru derece derece pozısyonlara
bölünmüştür. Bu kuşak üzennde Türkiye'ye aynlan
pozisyonlar 9.4,31,42,50 ve 73.5 derece doğu
noktalan.TÜRKSAT lBşusıralar31 derece doğuya
oturtulmaya çalışılıy or. 1996'da fırlatılacak
TÜRKSAT lCise.TÜRKSAT lAiçinplanlanan42
derece doğu yörüngesineoturtulacak. Bundan sonraki
jenerasyonda ilk hedefler ise 50 ve 73.5 derece doğu.
Türkiye'nin 9.4 derece doğu yörüngesini kullanmayı
düşünmediğı belirtiliyor.
uydulan. Bunun yanında uydu
sistemleri yalnız haberleşme
amacıyla kullanılmıyor. Aske-
ri, bilimsel, keşif, gözîem amaçb
uydular da dünya etrafında
dönmekte.
Haberleşme uydulannın tica-
ri açıdan da "parlak fikir" olu-
şu, ücari amaçlı haberleşme uy-
dusu yapmayı ve işletmeyi gün-
deme getirdi. Günümüzde, bu
amaçla kurulan değişik organi-
zasyonlar faabyetlerini sür-
dürüyor. Bunlann arasında ilk
akla gelen ise "Uluslararası Uy-
du Haberleşme Teşkilatı - IN-
TELSAT".
INTELSAT 1964 yılında 11
ülkenin bir araya gelmesi ile ça-
hşmalanna başladı. Kuruluşun
amaa bütün dünyayı kapsayan
ticari amaçlı uydu haberleşme
hizmeti vermektı. Daha sonra
Türkiye'nin de üye olduğu IN-
TELSAT. haberleşme uydula-
nnda ticari hizmet veren ilk or-
ganizasyon.
INTELSATın ilkleri
1965 Nisanı'nda "Early Bird"
adlı ticari haberleşme uydusu-
nu uzaya gönderen kuruluş,
1969 yılında Atlas, Hint, Asya-
Pasifik ve Pasifık Okyanusu
olarak adlandınlan servıs alan-
lanru hizmete sokarak. bütün
dünyayı kapsayan bir uydu ha-
berleşme sistemini kurdu.
Türkiye INTELSAT'a üye
olmak için 1968'de harekete
geçti. Ancak üyeliği. 1973 yılın-
da TBMM'nin onayından geç-
tikten sonra gercekleşti.
Bu arada şunu da eklemek
gerek, INTELSAT'ın ilk ticari
amaçlı uydu haberleşme hizme-
ti veren organizasyon olması-
nın yanı sıra. iletişim alanında
da başardığı bır çok "ilk" var.
Bunlann arasında 1969 yılında
Apollo uzay aracının aya ınışı-
nin 500 milyon televizyon izle-
yicisine anında ulaştınlması.
1974 yılında ilk dıjital ses akta-
nrru hizmeti, yıne 1974 yılında
Beyaz Saray ve Kremlin arasın-
da "Hot Line" direkt bır hat ku-
rulması, 1978 yılında Dünya
Kupası maçlannın 42 ülkede
yaklaşık 1 milyar insana ulaştı-
nlması. 1986'da çok küçük an-
tenlerle uyduya çıkma imkanı
yaratması bunlardan başhcala-
n. Bu son saydığimız sistem
benzeri Körfez Savaşj sırasında.
CNN televizyonunun muhabın
Peter Arnett tarafından da kul-
lanıldı ve Bağdat'ın müttefik ül-
keler tarafından bombalanışı
dünyava naklen yayımlandı.
1994'te INTELSAf üyesi ülke
sayısı 131'e yükseldi. INTEL-
SATın 10'u Atlantik, 6"sı Hınt.
2'sı Asya-Pasifık ve 4 tanesı de
Pasifık bölgelerinde olmak üze-
re 22 uvdusu hizmet veriyor. Bu
rakam INTELSAT'ı en çok uy-
dusu bulunan ticari kuruluş du-
rumuna getiriyor.
Avnıpa'nın uydulan
Dünyadaki bır dığer önemli
uluslararası uydu kuruluşu da
ELTELSAT. Coğrafi olarak
Avrupa kıtası içinde bulunan
ülkelerin üye olma imkanı bu-
lunan "Avrupa Uydu Haberleş-
me Teşkilatı - EUTELSAT"
bölgesel bır kuruluş ve hizmet
alanı da Avrupa kıtası ile sınırlı.
7 uyduvla hizmet veren EU-
TELSAT'a Türkiye de üye.
Türkiye. yaklaşık yüzde 2.5'lik
vatınm hıssesi ıle aynı zamanda
"ûnzacı" sıfatını da taşıyor. Bu.
Türkıye'yı EUTELSAT'ın tüm
harcama ve yatınmlanndan so-
rumlu üyeleri arasına sokuvor.
Üye sayısı 39 olan EUTEL-
SAT. Av rupa ülkeleri arasında
özel telekomünikasyon, radyo
TV hizmetleri veriyor. Türİci-
ye'de neredeyse bütün özel TV
kanallan ve birçok radyo istas-
vonu EUTELSAT uydulan-
ndan kanal kiralamış bulunu-
yor. Örneğin TRTINT 13 dere-
ce doğudaki EUTELSAT II
Uyduyapma düşüncesinasüoluştu?Uydu yapma fikrini ilk kez 1869
yılında Amerikah bir rahip-yazar orta-
ya atmıştır. Edward Everett Hale ismın-
deki bu rahip "The Brick Moon" adlı
eserinde gökyüzüne yerleştirilen bir
uzay gemisinden bahsetmiş ve okya-
nuslardaki gemilere buradan yardıma
olunabileceğini yazmıştır. Ancak ileti-
şim uydulan deyince ilk anılan isim
Artfaur C. Clarke'tır. Bir bilim kurgu
yazan olan Arthur C. Clarke. 1945
yılında "Telsiz Dünya" adlı dergiye
yazdığı "Uzaydan îletişinı" adh maka-
lesinde. iletişim uydusu sistemlerini de-
taylı biçimde anlatmış, ekvaıorun
35.200 kilometre yukansında yönlnge-
ye oturtulmuş olan 3 uydu tasarlaya-
rak. bu uvdularla bütün dünyava rad-
yo ve televizyon yayınlannın ulaştınla-
bileceğini yazmıştır. Bu makale o za-
man için bir bilimkurgu yazısı niteli-
ğindeydi. Ancak Clarke'ın makalesın-
de değindiği yörünge. iletişim uydu-
lannın geliştirilmesi için çok önemli bir
sorunu çözmüştür. Clarke'm tanı-
mladığı bu yörünge günümüzde yine
onun adıyla, "Clarke Kuşağı" olarak
anılıyor.
Ekvatordan yaklaşık 36 bin kilomet-
re yukardaki Clarke KuşağYru dün-
yanın çevresindeki bır halkaya benzete-
biliriz. Haberleşme uydulan bu yörün-
geye oturtulunca yeryüzündeki bir
noktaya göre sabit kalmaktadır. Bu ne-
denle Clarke Kuşağı "yer eşzamardı"
bir yörüngedir. Bu yörünge iletişim uy-
dulannın yanı sıra meteoroloji ve bazı
gözlem uydulan için de tercih edilmek-
tedir. İlk yapay uydu 1957"de Ruslann
fırlattığı Sputnik l'dir. Sputnik 1 bazı
bilimsel amaçlarla yörüngeye oturtul-
muştur. Ancak ilk iletişim uydusu
Amenka Bırleşık Devletleri'nin SCO-
RE Projesi çerçevesinde deneme
amacıvla yörüngeve fırlattığı "Echo 1"-
dir. "Echo 1". günümüzdeki gibi kar-
maşık bir alıcı verici donanımı ıçenne-
>en bir uvduydu. Bugünkü uydulann
gelişkın alıcı-vencı sistemleri net bir ile-
tişim imkanı sağlamaktadır. Echo 1,
y örüngede kaldığı süre içersinde deney-
sel amaçlı telefon, faks ve veri iletişimi
çalışmalannda kullanıldı.
İlk ticari haberleşme uydusu da 1965
senesinde INTELSAT tarafından fı-
rlatılan "Earlv Bird" oldu.
Neden iletişimuydusu?
"Uydu" kelimesi sözlük anlamıyla "Bir
temel gezegenin etrafında dönen ve bu
gezegenle aynı kanunlara uyarak, gezegenin
güneş çe\Tcsinde yaptığı dolanımda ona eşlik
eden küçük gezegen"i ifade ediyor. İnsan
yapısı uydular ise değişik alanlarda hizmet
vermek üzere tasarlanıp, dünya
çevresindeki yörüngelerine oturtuluyor.
Haberleşme uydulannın temelindeki
teknoloji, basite indirgenirse, belirli
elektromanyetik sinyalleri "alıp-verme"
işlemine dayanıyor.
TV yayınlannı taşıyan VHF ve UHF
bandmdaki elektromanyetik sinyaller
atmosferden yansımadıklan için. dünyanın
da yuvarlak olması nedeniyle doğrudan
uzaya yöneliyor.
Linkler yardımıyla bu sinyalleri uzaklara
aktarmak mümkün.
Ancak bunu gerçekleştinnek için dünya
yüzeyinde yoğun bir link sistemi
oluşturmak gerekiyor. Aynca bu sinyaller
doğal engelleri de aşamadığından, dağlık
bölgelerde linkler de görev yapamıyor. Bu
sorunun en güzel çözümü ise haberleşme
uydulan.
Uyduya yerden gönderilen sinyaller bir kıta
büyüklüğündeki alana yansıtılabiliyor.
Aynı sistem mantığı radyo, telefon, faks,
data haberleşmesi için de kullanılıyor.
!•••••
1 1 1 1 1
«••«•
II II
II II II
II II II
II II II
Fl'den. atv, İnterstar, Show TV
ve CINE 5 10 derece doğuda
bulunan EUTELSAT II F2'-
den. Kanal D ve Kanal 6,7 dere-
ce doğudaki EUTELSAT II
F4'ten, HBB 16 derece do&uda-
ki ELTELSAT II F3 ten.
TGRT de ELTELSAT II F3 -
ten yayınlannı sürdürüyor.
Bazı özel radyolar da F3, F4 ve
F2 uydulanndan kiraladıklan
kanallarla yayın yapıyor. Adı
geçen kanallann çoğu halen asıl
yörüngesine oturtulup test çalı-
şmalan yapılan TÜRKSAT
İB'den kanal kiralamak için re-
zervasyon yaptırmış bulunu-
yor.
Bu iki büyük kuruluş yanın-
da bir de denız haberleşmesi
hizmeti için kurulan "Uydular
Aracılığı ile Deniz Haberleşmesi
Uluslararası Teşkilatı - 1N-
MERSAT" bulunuyor. 1982
yılında hizmete giren INMER-
SAT uydu sistemi, başlangıçta
sadece deniz haberleşme hizme-
ti sağlamıştı. Daha sonra ise ka-
rada ve uçaklarda hareketli
araçlarla uydu haberleşmesi sis-
temini oluşturdu. Türkiye. bu
kuruluşa da ortak olan 75 ülke-
den biri.
Bölgesel amaçlı uydular
Günümüzde, bu kuruluşla-
nn dışında yalnızca bölgesel
amaçlarla kullanılan başka uy-
du sistemleri de var. Orneğin
Arabsat. "Arab Satellite Com-
munications Organisation"un
kjsaltılmışı olan Arabsat,
1976"da kuruldu. Bu kuruluş
da EUTELSAT gibi bölgesel
bir kuruluş olup Arap ülkeleri
arasında iletişim hizmetleri ver-
mekte. Arabsat'a üye olan ülke
sayısı ise 22.
Bazı ülkeler ise bu kuruluşla-
ra üye olmanın yanı sıra kendi
uydu sistemlerini oluşturuyor-
lar. Günümüzde uzayda uydu
sahibi olan ülkeler arasında
Avustralva. Amerika Birleşik
Devletleri, Brezilya. Kanada,
Çin, Fransa, Almanya. tngilte-
re. Hindistan, Endonezya, Ja-
ponya. Lüksemburg. lspanya.
Meksika, Rusya ve geçen ay fır-
latılışı başany'la gerçekleştirilen
TÜRKSAT 'l B uydusuyla Tür-
kiye bulunuyor.
Ülkeler daha çok, gelişen ile-
tişim ihtiyaçlan ve özel coğrafi
koşullannda daha iyi iletişim
sağlamak için kendi özel uydu
sistemlerini kuruyor. Bu tür
amaçlara hizmet veren uydula-
ra genel olarak "domestik
uydu" adı veriliyor. Türkiye bu
anlamda. kendi uvdu sistemini
oluşturmuş olan 16. ülke duru-
muna gelmiş bulunuyor. An-
cak Türkiye'nin kendi uydusu-
nu uzaya göndermesi, üyesi bu-
lunduğu uluslararası uydu ku-
ruluşlanndan kopması anlamı-
na gelmiyor.
Birçok ülke ve kuruluş bugü-
ne kadar uydu sahibi olmuş ya
da gelecekte olmayı hedefliyor.
Bu durum özellikle ticari amaç-
lı uydular konusunda dünyada
büyük bir pazann oluşmasına
neden oldu. Günümüzde geliş-
miş uydu teknolojisıne sahip ül-
keler. uydu yaptırmak isteyen-
lere hizmet veriyor.
Kimler uydu üretiyor?
Uydu üretiminde dünyanın
önde gelen firmalan Amerikan
Hughes. İngiliz Aerospace ve
TÜRKSAT uydu sisteminin
ihalesini alan Fransız Aerospa-
tiale. Bunlardan Aerospatiale
1965 yıhndan bu yana 6O'ı aş-
kın uydu üretti. TÜRKSAT
programıyla uydulan yörünge-
de teslim etmeye başlayan fır-
ma TÜRKSAT'tan başka
Arabsat II, ELTELSAT H,
Meteosat, ISO ve Huygens pro-
jelerini yürütüyor. Firma yetki-
lileri TÜRKSAT programının
ikinci uydusu olan TÜRKSAT
lC'yi (düşen TÜRKSAT İA
yerine) 1996'da bitirmeyi
planlıyor.
Yörüngeye uydu yerleştirme
teknolojisinde ise beş süper güç
başı çekiyor. Bunlar Çin, Rus-
ya. ABD, Japonya ve başını
Fransa'nın çektiği bir Avrupa
konsorsiyumu olan Arianespa-
ce;_ Arianespace aynı zamanda
TÜRKSATı da yörüngesine
fırlatan firma. Kuruluşun yüz-
de 60'tan fazlası Fransızlann
elinde bulunuyor. Bu pazarda
yer alan diğer önemli firmalar
ise ABD'den General Dynamks
ve Mc Donell Douglas. Pazann
yüzde 40'a yakın bölümünü bu
iki firma paylaşıyor.