Catalog

12 EYLÜL1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Kınm'da gerginlik • LONDRA(AA)- Ukrayna'ya bağlı Kınm özerk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Ynri Meşkov, parlamento ile yerel konseylerin faaliyetlerini askıya alarak, bütün yetkileri kendinde topladığını açıkladı. Radyo ve televizyonda bir konuşma yapan Meşkov, parlamentonun şimdiki durumunun kanuni işleri yerine getirmeye uygun- olmadığmı belırterek, "Bir hilebazlargrubu parlamentoyu işgal etmiş vaziyette" dedi. Klerides'i suçtodı • LEFKOŞA (AA) - KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, Rum Yönetimi Başkanı Glafkos Klerides'in, BM Genel Sekreteri Butros Gali'ye gönderdiği mektubu, "görüşrnelere torpil" olarak nitelendirdi. KJerides'in "tek egemenlik, tek vatandaşlık" çağnsı içeren mektubu ile Rum uzlaşmazlığının bir kez daha vurgulandığını kaydeden Denktaş, "Bu, egemenliğimize dört elle sanlmamızın kaçınılmaz olduğunu göstermektedir" dedi. Keşmir bunalıını • YENİ DELHl (AA) - BM Genel Sekreteri Butros Gali, Pakistan ile Hindistan arasında gerginlik yartıtan Keşmir sorunu konusunda arabuluculuk yapmayı önerdi. Gali, Yeni Delhi'de Hindistan Devlet Başkanı Narasimha Rao ile görüştükten sonra düzenlediğı basın toplantısında, Hindistan ve Pakistan'ın doğrudan göriişmelere başlayabilmeleri için, "dürûst bir kurye" olarak görev yaprnaya hazır olduğunu söyledi. Quebec eyaletindeki seçimlerde aynlıkçı parti kazanırsa ülkenin bölünmesi gündemde Kanada'dalıayatiseçiınDış Haberter Servisi - Kanada'nın Fransızca konuşulan Quebec eyaletinde bugün yaşamsal öneme sahip seçimler yapılıyor. Eyalet parlamentosu için yapılacak seçimlerin favorisi, aynkkçı i Quebec Partisi'. Jacques Parizeau'nun (64) baş- kanbğjndakj Quebec Partisi seçimleri kazanırsa Kanada'nın bölünmesi gün- deme gelebilecek. Halen iktidarda bulunan Daniel Johnson'un başkanlığındaki 'Liberal Parti' ise şimdiye dek yapılan nabız yoklamalannda sûrekli olarak aynlıkçı Quebec Partisi'nin gerisinde kaldı. Li- beral Parti, Quebec'in Kanada'dan ay- nlmasına karşı çıkıyor. Ancak nabız yoklamalanna bakıbrsa partinin seçim- len kazanması olasıhğı çok zavıf. Nüfusu 7 milyon dolayında olan Qu- ebec eyaletinde 650 bin Ingiliz asıllı var. Nüfusun geri kalan kısmı Fransız asıllı. Ingiliz asıllılann büyük çoğunluğu Montreal'de yaşıyor. Seçimlerde ezici bir zafer kazanması beklenen "Quebec Partisi'', 9 yıldır mu- halefette bulunuyor. 1985 yılından bu yana iktidarda bulu- nan Liberal Parti'nin nabız yoklamala- nnda gerilemesinin en önemli nedeni ise bir türlü aşılamayan ekonomik durgun- luk. Aynca Quebec'e daha geniş özerk- lik tanınmasını mûmkün kılacak anaya- sa değışıklığının 2 yıldır gerçekleştirüe- memiş olması ve görüşmelerin sürünce- mede kalmasının da Liberal Parti'nin yıpranmasında önemli rol oynadığı be- 0i-) ScheOemle OUEBEC Quebec Parlamentosu sandalye dağılımı Belli eğilimi yok 5" Iki büyüfc partinin geçen seçirnierdeki durumu (%) uuebec Liberal Parti Federalıst EşHllk Partisi İngilizce K 1 Ouebec Partisi Parttsl 1981 19851989 KIMUK KARTI QUEBEC Başkeot: Quebec City Y&BHçümâ: 1.667.926 kilometrekare Nöfus: 7.2 milyon. Nüfusun yüzde 45'i Montreal bölgesinde yoğunlaşmış. DikHalkın yüzde 83'ü Fransızca konuşuyor. Fransızca resmi dil. Nüfusun yüzde 9'u ise îngüizce konuşuyor. Aynca İtalyan, Musevi, Yunan ve Portekiz topluluklan var. Dfau Çoğunluk Katolik. Ancak önemli bir Proteston topluluk da mevcut. Ekonomi: Gayri safı vurtiçi hasıla löOmilyardolar. Işsizlik oranı yüzde 12.2. Tüm Kanada'da ışsizlik oranı ise yüzde 10.3. lirtiüyor. Aynlıkçı Qebec Partisi, seçimleri ka- zanırsa partinin başkanı Jacques Pari- zeau karşısında en büyük muhalif ola- rak Kanada Başbakanı Jean Chretien'i bulacak. llginç bir rastlantı olarak fede- ral hükümetin başbakanı Jean Chretien de Quebec'li. Ama aynlmaya karşı olup üniter devleti savunuyor. Quebec Partisi Başkanı Jacques Pari- zeau, seçimi kazanırsa 8-10 ay içinde aynlma konusunda referandum düzen- leyeceğini açıkladı. Gözlemciler, Parize- au'nun seçimleri kazanacağına aşağı yukan kesin gözüyle bakıyorlar. NATO'dan Sırplara BihaçiçinuyanSARAYBOSNA (AA) - Bosna-Hersek'te görev yapan BM Banşgücü Komutanbğı, Bosnab Sırplan, Bihaç'ı bom- balamaya son vermemeleri du- rumunda NATO'nun hava saldınsı düzenleyebileceği ko- nusunda uyardı. BM tarafından yapılan açık- lamaya göre. BM Banşgücü Komutanı General Michaei Rose, Bosnab Sırplan Bihaç'a saldınya son vermeleri konu- sunda uyararak, aksi takdirde NATO'ya hava harekaü ile karşı karşıya kalacaklannı bil- dirdi. Bosnab ve Hırvatistanb Sırp- lar'ın Müslüman Boşnaklar'a karşı hafta içinde saldın başlat- uğı Bihaç bölgesindeki şiddeüi çatışmalar ise sürüyor. Bu arada, Aünanya'nın Bal- ük Denizi'ndeki Usedom ada- sında gayri resmi görüşmelerde bulunan Avrupa Birliği (AB) Dışışleri Bakanlan, Karadağ ve Sırbistan'm oluşturduğu yeni Yugoslavya'ya uygulanan yap- tınmlann koşullu olarak gevşe- tilmesinden yana olduklannı bildirdiler. Bosna-Hersek'teki savaşın sona erdirilmesi için Hırvaüs- tan'a bir dayanışma ziyaretinde bulunan Papa 2. Jean Paul. dün Zagreb'de yaklaşık 700 bin kışi- ye seslendi. Eski Yugoslavya'- da banşın sağlanması için Müslümanlarla Hınstivanlann birlikte çaba göstermelerini is- teyen Papa. insanlann milliyet- çi akımlara kapılarak birbirleri- ni öldürmelennı kınadı. "Bu bölgede hala sürmekte olan millivetçi hoşgörüsüzlüğü dinle bağdaştırmak doğnı değir dıvcn Papa. "Balkan halklan- nın tek bir ortak çıkarı vardır, o da barıs" seklınde konuştu. LİDER DERGİ ÜCRETSİZ HERKESE Her biri Tam 240 Sayfalık 5 SÜPER KİTAP VERİYOR! X3 BİR Tl Tercihlerinize Göre 7 Kitaptan 5'i Sizin ffİnal'LE KAZANACAKSINIZ final • 7 YIL BOYUNCA LİDERLİĞİNİ KORUDU (Toplam Satışı Piyasadaki ÖSS - ÖYS dergilerinin toplam satışından daha fazla...) • YÜZBİNLERİ ÜNİVERSİTELİ YAPTI... • ÖSS VE ÖYS'Yİ GARANTİ ETTİ (Sözünde durdu... Her ne sebeple olursa olsun, üniversiteye giremeyen abonelerinin ödediği ücreti aksatmadan iade etti.) • ŞAMPİYONLAR YEDİ YIL BOYUNCA "ffi n a l " DEDİ... İşte 1994 ÖYS Fen Biiimleri Şampiyonu ABONEMİZ MUSTAFA Ö. KIYIKLIK "İLK ADIMI DOĞRU ATIN f i n a l ' i SEÇİN. final MÜKEMMEL" diyor... ...ve f i n a l 8. YILINDA > 38 SAYI DERGİ + 19 ADET ÜCRETSİZ EK... TÜM OKUYUCULARINA ÜCRETSİZ 5 SÜPER KİTAPveriyor (Çözümlü deneme sınavları... Her biri tam 240 sayfa) FİNAL KENDİNE GÜVENİYOR VE GARANTİ VERİYOR (Üniversiteye giremeyen abonelerinin ödediği ücreti yine iade edecek. Kitapiar ve dergiler tümüyle size armağan kalacak) • İLK KİTAP 1. SAYI İLE BİRLİKTE ÜCRETSİZ HERKESE ÖSS ve ÖYS GARANTİSİNE DEVAM 2. SAYI FAKÜLTELERİN TABAN PUANLARI İLAVESİYLE ÇIKTI f i n a l ' e ABONE OLUN... YARINLARINIZI TESADÜFE BIRAKMAYIN Gazete Bayilerinde... Tükenmeden alın. Geniş bilgi için Tel: (0212) 528 40 94 Faks: (0212) 512 97 56 POLITTKADA SORHNLAR ERGUN BALCI ABD ve Haiti Öyle anlaşılıyor ki ABD, "Geliyorum, geleceğim, gel- mek üzereykn" derken sonunda Haiti'yi işgal edecek. Ctinton yönetimi, Haiti cuntasına gözdağı vermek için o kadar bo^tehdit savurdu ki cunta, önümüzdeki hafta- larda yerinden kımıldamazsa VVashington'un Haiti'yi işgal etmekten başkaseçeneği kalmayacak. YoksaClin- ton, siyasal hayatinın en büyük fiyaskosu ile karşılaşır. Cunta, iktidarı terk etmezse ABD, Haiti'yi, BM bayrağı altında, Güvenlik Konseyi'nin temmuz ayında verdiği yetkiye dayanarak kendi öncülüğündeki uluslararası birliklerle işgal edecektir. Ama tabii, BM bayrağı ve uluslararası güç, gösteriş- ten ötede bir anlam ifade etmiyor. Haiti'ye yapılacak as- keri müdahale doğrudan Amerikan'nın harekatı olacak, ada Amerikan birliklerince işgal edilecektir. Amerika, Haiti'yi işgal için 10 bin asker ayırdı. Karayib ülkeleri de uluslararası güce katılacaklarını açıkladılar. Kaç askerle biliyor musunuz? 266 askerle. Haiti'ye, 10.266 askerden oluşan uluslararası güç(!) çı- kacaktır. Bunun 10 bini Amerikalı, 266'sı da Karayib ül- kelerinden gelecek. ••• Haiti'de acımasız, kan döken bir cunta var. Bu cunta, serbest seçımle ışbaşına gelen Cumhurbaşkanı Jearv Bertrand Aristide'i devırerek yönetime el koymuş, çeki- leceğine ilişkin verdiği sözü tutmamış, BM kararlarına uymamıştr. Ama bu olgu, ABD'ye adayı işgal etme hakkını verir mi? Haiti'nin işgali, tehlikeli bir örnek oluşturmaz mı? Dünyamızda birçok diktatörlük var Sözgelımi Sudan'- da, iktidarda, darbe ile işbaşına gelen Islamcı-askeri yö- netim bulunuyor. ABD oraya da mı müdahale edecek? ABD, Haiti'ye müdahale ederse yarın Rusya da BDT ül- kelerine müdahale etme hakkını kendinde görmez mi? Haiti'ye yapılacak bir müdahale, herhalde bu konuda bir dizi sorunun sorulmasına yol açacaktır. • • • Kaldı ki ABD, Haiti'ye girerse orada müstemleke yö- netimi kurmak zorunda kalacaktır. Haiti'ye çıkmak sorun değil. Cuntanın silahlı gücünü oluşturan birkaç bin ça- pulcu ve kıralık katil, düzenli ordu karştsında çil yavrusu gibi dağılır. Ama sonra 9 Haiti'de ne hukuk, ne adalet sistemine de sivil yönetim var. ABD, Haiti'ye çıktıktan birkaç hafta ya da birkaç ay sonra adayı terk ederse ülkede tekrar kan gövdeyi götü- rür. Amerika, Haiti'de katliam yapanları yakalamak, on- ları kendisi yargılamak zorunda kalacak. Cuntanın adamları dağılıp terör eylemlerine başladık- ları takdirde, onlarla mücadele etmek Amerikalı asker- lere düşecek. Cumhurbaşkanı Aristide, Amerikan birlik- leri tarafından korunacak; yeni bir polis gücü kurulacak; Aristide'e bağlı birlikler yetiştirilecek, eğitilecek. Ülke- deki ekonomik ve sosyal kargaşayı önleyebılmek için sert önlemler alınması gerekecek. Kısacası Amerika. Haiti'ye kolayca girebilir, ama ko- lay çıkamaz. Girdikten sonra, durumu bıraz istikrara kavuşturabil- mek için müstemleke yönetimi kurmak zorunda kala- caktır. Demokrasi ve insan haklarının korunması gerekçe- siyleyeni müstemlekecilikdöneminin başlatılması, her- halde soğuk savaş sonrasının ilgınç çelişkilerinden biri- ni oluşturacaktır. HAİTİ'YE MÜDAHALE YAKTJV ABD askerleri savaşdüzenindeDış Haberler Senisi - Haiti'- ye müdahale \aklaşıyor. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), New York'takı ABD ordusunun 10. tümeni- nin, olası bir Haiti işgali için savaş düzeni almakta olduğu- nu bildirdi. AA'run haberine göre Pen- tagon sözcüsü Jim Tumer, 10. tümene bağlı birliklerin. işgal harekaürun başlaması duru- munda, ABD donanmasına ait gemilere bindırileceklenni söyledi. Pentagon yetkilileri, muhtemel bir harekata. ABD uçak gemileri Eisenhower ile Mount \VTdtney gemılennin de katılacağını belırti> orlar. VVashington'daki kaynak- lar, Haiti cuntası iktıdardan çekilmediği takdirde askeri müdahalenin kaçınılmaz oldu- ğunu belirtiyorlar. Nitekim Başkan Clinton'ın Haiti konusundaki özel danış- manı WUUam Gray CNN tele- vizyonuna verdiği demeçte. "Bölgede yaşamsal çıkarlan- mız söz konusudur. Cunta, ikti- darı banşçı yollardan terk etmeyi kabul etmezse büyük bir olasılıkJa askeri mudahaİe yapı- lacaktır" şeklinde konuştu. Clinton yönetimi, Haiti'yi işgal hazırlıklanru tamamlar- ken cumhuriyetçi senatör Rlc- hard Lugar, askeri müdahale- ye karşı çıktı. Haiti cuntası ise Clinton yö- netiminin giderek ağırlaşan baskısma karşın iktıdardan çe- kilmeye niyetli görünmüyor. Belçika'dan öneri Belçika, ABD'nin istemesi durumunda Haiti'de görev ya- pacak BM gücüne yardım amaayla 30 ile 50 arasında as- ken polis göndermeye hazır olduğunu açıkladı. Belçika Başbakanı Jean-Luc Dehaene, Haitı'deki askeri yönetimin BM'nin taleplerini yerine ge- tirmemesi halinde Belçikah polis gücünün 'birkaç hafta içinde' bu ülkeye gidebıleceğini söyledi. KÜBA'DAN ABD'YE GÖÇ Castro, mülteci akuıına 6 dur 9 dediDış Haberler Senisi - Hava- na yönetimi, son haftalarda onbinlerce Kübalınm tekne ve sallarla adadan kaçarak ABD'ye sığınmasıyla ortaya çıkan mülteci dramını durdur- maya karar verdi. ABD ile Küba arasında ge- çen hafta yapılan görüşmeler- de vanlan anlaşma doğrultu- sunda harekete geçeceğini açı- klayan Havana yönetimi. bun- dan böyle ülkeden ABD'ye yö- nelik ^öçe sınırlamalar getire- cek. Içişleri Bakanlığı tarafı- ndan önceki gece televizyonda yapılan açıklamaya göre, mül- tecilerin adadan kaçmak için kullandıklan sallara ve bun- lann yapımında kullanılan malzemelere el konacak; ayn- ca bu malzemelerin nakliyesini sağlayan kişiler tutuklanacak. Bu arada yaklaşık 2 bin 500 Kübalı mülteci. Küba ile ABD arasında imzalanan mülteci anlaşmasını protesto etti. ABD askeri kaynaklan, Gu- antanamo Körfezi'ndeki kamplarda yaşayan Kübah mültecilerin gösterisi sırasında meydana gelen izdihamda ya- ralananlar olduğunu bildirdi- ler. ABD ile Küba arasında önceki gün imzalanan anlaş- ma, Küba'nm ABD'ye yönelik mülteci akıruna son vermesini, ABD'nin de karşılığında her yıl 20 bin Kübalı mülteciyi ka- bul etmesini öngörüyor.