Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
13 HAZİRAN1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
Lübnan, İsraire
sertçıktı
• BEYRLT (AA) - Lübnan,
Israil ile ayn bir banş
anlaşması yapmayacağını
bildirdi. Lübnan Başbakanı
Refık Hariri, İsrail
saldınlannın Lübnan'ı "dize
getiremeyeceğini" belirterek
"İsrail saldınîan, ayn bir
banş anlaşması yapmaya bizi
zorlamayacak" dedi.
Ordu silahları
mafyanın elinde
• LONDRA(AA)- İngiltere
Savunma Bakanlığı Satın
Alma Dairesi'nden iki
memurun. İngiliz
Ordusu'nda kullanılan en
yeni makineli tüfekler,
otomatik tabancalar ile
havan toplannı, aracı
şirketler üzerinden
karaborsadaki yeraltı
dünyasının gangster
çetelerine sattıklan ortaya
çıkanldı. The Sunday Times
gazetesinin haberinegöre
yolsuzluk. polisin çete
üyelerinin evlerine yaptığı
baskınlarda yüzlerce ordu
malıateşlisilahıele
geçirmesiyle ortaya çıkanldı.
Nijerya'da îç
savaşa dogru
• LAGOS(AA)-
Nıjerya'da. geçen yılki seçim
zaferi askeri yönetim
tarafından geçersız sayılan
muhalefet lideri Moshood
Abiola. önceki gece kendisini
"devlet başkanı ve silahlı
kuvvetlerkomutanı" ilan
ederek "Nijerya, artık benim
başkanlığımdaki ulusal birlik
hükümetince yönetiliyor"
dedı. Abiola, "Söz
veriyorum, kan dökmeden
iktıdardan çekilirlerse
kendilerinezarar
verilmeyecek" dedi.
İranf
da1500
ceset bulundu
• LEFKOŞA(AA)-
Iran'da, 1980-88 yıllan
arasında Irak ile yapılan
savaşta ölen bin 500 askerin
daha gömüldüğü açıklandı.
Resmi IRNA ajansının
haberinegöre ülkenin
batısındaki bölgede son üç ay
içerisinde bulunan bin 500
iaskergömüldü. Batılı askeri
'uzmanlann tahminlerine
göre yüzyılın en uzun ve en
şiddetli savaşı olan İran-Irak
savaşında birmilyon insan
öldü veya yaralandı.
•LLSAKA (AA) - Angola
hükümeti ile yönetime karşı
savaşan Angola'nın tam
bağımsızlığı için Ulusal
Birlik'in(UNITA),70
UN'ITA milletvekilinin
parlamentoya girmesi
konusunda anlaşmaya
vardıklan bildirildi.
.Angola'da. 1975yılında
Portekiz'den bağımsızlığın
kazanılmasının ardından iç
savaş patlak vermişti. 1991
yılında sağlanan kısa süreli
banş. UNITA'nın 1992
seçimlerini reddetmesi
nedeniyle yine bozulmuştu.
Arafatyakında
Eriha'da
• KLDÜŞ(AA)-Filiştin
Kurtuluş Örgütü (FKÖ)
lideri Yaser Arafat'ın. bir
hafta içerisinde. Filistin
özerk yönetiminin yürürlüğe
girdiği Eriha kentine geleceği
açıklandı. Bu arada,
FKÖ-İsrail anlaşmasına
muhalefetini sürdüren iki
radikal Filistin grubu. Eriha
ile Gazze Şeridi'ndeki
belediye başkanlıklan ve
belediye kunıllan
atamalannı kınayarak iki
bölgede seçime gidilmesini
istediler.
Ermenistan
yardım istedi
• MOSKOVA (AA)-
Ermenistan Devlet Bakanı
RafaelBegoyan.ABD
yönetimine bir mektup
göndererek ülkesinin
özellikle kış aylannda
karşılaştığı yakıt kıtlığının
hafifletilmesi amacıyla
gazyağı yardımının devam
ettirilmesini istedi.
Ermenistan Başbakanı
Grant Bagratyan da,
Avrupa Birliği Komisyonu
Başkanı Jacques Delors ile
AB Dönem BaşkanhğYnı
yürüten Yunanistan
Başbakanı Andreas
Papandreu'ya birer mektup
göndererek. yardım talep
etti.
Işıjı yatvrsiz ortamda
okunayın, <alifntayın.
GözUrınlzi yornayın.
aOz HtmuNu konUMA vAKn
»rfat 1021212İI M I» I t a M 10212| «I! 7S 2013 La|
W '•««•* 102121 233 Jt «1 iÇ N * U *
102 eı 33a IOSJ
Cuntanın Devlet Başkanı Jonassaint, halkı olası bir saldınya karşı hazır olmaya çağırdı
Haitfdeolağanüstü halDış Haberler Servisi - Haiti'nin
uluslararası topluluk tarafından
tanınmayan fıilı Devlet Başkanı Emile
Jonassaint ülkede olağanüstü hal ilan
etti. Askeri yönetimin görev başına
getirdiği Jonassaint'in bu karan,
ABD'nin uluslararası topluluğu Haiti'ye
daha fazla yaptınm uygulamava
çağırmasına biryanıt niteliği taşıyor.
Haiti'de ey lül 1991 'de yapılan askeri
darbeyle Devlet Başkanı Jean-Bertrand
Aristidedevrilmış ve ülkeyi terk etmek
zorunda kalmıştı. Cuntanın başa
geçmesiyle Birleşmiş MilletlerGüvenlik
Konseyi bu ülke>e yaptınm
uygulanmasına karar vermişti. Geçen
yılın temmuz ayında yapılan
görüşmelerde yönetimin tekrar
Aristide'ye devredilmesine yönelik r
alınan kararlara askeri liderlerin
u>maması üzerinebuyaptınmlann
sertleştirilmesi kararlaştınlmıştı. Buna
karşılık cunta yanlısı gruplar ülkedeki
yabanalara saldınlardüzenle>erek BM
kararlanna mevdan okumuşlardı. En
son olarak cuntanın Aristideverineveni
bir devlet başkanı atamasıyla askeri
liderler BM'yi dinlemeyeceklerini açık
bir biçimde belirtmiş oldular.
Y aptırım çağnsı
ABD Başkanı BUI Clinton önceki gün
yaptığı açıklamada uluslararası
topluluğu Haiti'deki askeri yönetimi
valnızlaştırmak ve geri adım atmalannı
sağlamak amacıyla daha sen yaptınmlar
uygulamaya çağırdı. Clinton'ınbu
çağnsından 24 saat sonra bir açıklama
yapan Haiti'deki cunta yanlısı Devlet
Başkanı Jonassaint halkı düşmana karşı
birlik olmayaçağırarak ülkede
olağanüstü hal ilan edildiğini açıkladı.
Jonassaint radyo ve televizyonlardan
canlı olarak yayımlanan açıklamasında
Haiti halkına "Silahlı kuvvetierin
komutanlarına olası bir olay a karşı her an
hazır olmalarını emredi\ orum. Hiçbir
zaman tehditlere bo> un eğmeveceğiz ve
tehlike aJtındaki ülkemizi korumak için
butün > ollara başvunnaktan
kaçınmavacağız" diye seslendi.
Kuzey Kore'denniikktrpazjcuhk
Dış Haberler Senisi - Kuzeş Kore ile
ABD arasındaki söz düellosu sertleşerek
sürerken Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim
İl Sung, dolaylı bir görüşme voluyla Was-
hington"a anlaşma şartlannı açıkladı.
Sung, ABD'nin kendiierini diplomatik
olarak tanıması ve Batı'nın ülkesine alter-
natif enerji üretimi konusunda yardımcı ol-
ması koşuluyla nükleer programlannı dur-
durmaya hazır olduklannı sövledi. Japon
gazetelerinde yer alan habere göre Sung.
Kuzey Kore'nın şartlannı Amerikan Car-
negie l luslararası Barış Vakfı Başkanı Se-
lig Harrison'a açıkladı. Sung \e Harrison,
başkenl Pyongyang dışındakı bir devlet
başkanlığı konutunda geçen hafta perşem-
be günü 3 saat süren bir görüşme yaptılar.
Hafif su reaktörii istedi
Kım İl Sung. görüşmedeaynca KoreSa-
vaşı'ndan bu yana üikesine uygulanan
ekonomik ambargonun kalkmasını şart
koşarak ABTJ ve diğer ülkelerin Kuzey
Kore'ye hafif su reaktörü satmalannı iste-
di. Sung. Batı'nın ileride ortaya çıkacak bir
anlaşmazlıkta Kore yanmadasına nükleer
silahla saldıran ilk taraf olmayacaklan ko-
nusunda garanti \ermesini de talep etti.
Kuzey Kore Devlet Başkanı. ABD ile
gizlice pazarlık masasına otururken ülke-
nin resmi haber ajansı da NVashington'a
karşı başlattığı söz salvosunu sürdürdü.
Ajansın dün yayımladığı bir haberde
ABD. Kore vanmadasında "penasız bir
maceraya" girişmekle suçlandı. Haberde.
Kuzey Kore'nın geri adım atma\acağı vur-
gulanarak "ABD ısrarlı uyarılarımızı kulak
ardı ederek penasız macera arayışını sürdü-
rürse kararlı bir biçimde kendimizi konı-
ruz" denildi.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı. nük-
leer tesislerinin tam denetimihe izin verme-
yen Kuzey Kore'ye karşı geçen hafta tek-
nik ambargo uygulamaya başlamış. bunun
üzerine Pyongyang da ülkedeki iki dene-
timcıvi sınırdışıetmişti. Kuzey Kore. diğer
denetimcileri de sınır dışı etmekle tehdit
ediyor. Pyongyang yönetimini destekleyen Güney Koreli kadın ABD karşıtı slogan atıyor.
Kasımda
zirve
beklentisi
ATİNA (AA) - Yunan hükü-
metine yakın çevreler. Çiller-
Papandreu zirvesinin kasım ayı-
nda yapılabileceğini belirtiyor-
lar. Bu çevreler, Çilier-Papand-
reu zirvesinin "Her şev i>i gider-
se böy le bir oluşum kasım ayında
Budapeşte'de \apılacak ÂGİK
zirvesi sırasında sağlanabilir"
dedıler.
Yunan Dışişlen Bakanı Ka-
rolos Papulyas, İstanbul'da ya-
pılan NATO Dışişleri Bakanla-
n toplantısına katıldıktan son-
ra Cumhuriyet'e yaptığı acıkla-
mada Çiller-Papandreu zirvesi-
ne hazırlandıklannı açıklamış
ancak bu zirvenin ne zaman
yapılacağına ilişkin bir bilgi
vermemişti. Bu arada Türk-
Yunan diyaloğuna ısrarla karşı
çıkan bazı çevreler ise "Ege'de
sıcak yaz" yaşanacağı senaryo-
lannı yayıyorlar. Yunan basını-
nda büyük ilgi gören bu senar-
yolar. Türkiye'nin Ege'de savaş
uçaklannı artık yeniden silahlı
uçurduğu haberleri ile daha da
yoğunlaşmış bulunuyor.
Atina'da. Ege'deki anlaş-
mazlıklann bir yana bırakıla-
rak ikinci derecede önemli ko-
nularda Atina-Ankara dıya-
loğunun başlamasının sadece
zaman meselesi olduğunu ve
bunun da "ABD \e Almanya'-
nın baskıları sonucu mecburi bir
yakınlaşmadan" ka\ naklan-
dığını sö>lüyorlar.
8ABiHkesisaiHiıkbııSinaglttl
PASOK oylannı korudu
STRASBOURG (AA) - Avrupa
BirliğTne (AB) üy e ülkelerde dün
yapılan Avrupa Parlamentosu
şeçimlerinde ilk alınan sonuçlara göre;
İspanya. Portekiz ve İngiltere'de
muhalefet partileri oy oranlannı
arttırdı. Almanya ve Yunanistan'da
ise iktidar partileri oy oranlannı
korudu.
İspanya'da iktidardaki Felipe
Gonzales liderliğindeki Sosyalist Parti,
ilk gelen sonuçlara göre oylann sadece
yüzde 30'unu alırken. muhalefetteki
sağ parti. oylannı yüzde 38'e çıkardı.
Portekiz'de ana muhalefet
konumunda bulunan Sosyalist Parti.
oylannı yüzde 37'ye çıkardı.
İktidardaki merkez sağ partinin oylan
ise yüzde 30'a indi. Yunanistan'da
Papandreu'nun liderliğini yaptığı
PASOK. seçimlerden en kazançlı
parti çıkarak, yüzde 38 ile 42 arasında
oytopladı. İngiltere'de ise
MuhafazakarParti'nin önemli ölçüde
ov kavbettiei. muhalefetteki İsci
Partisi'nin daha başanlı gözüktüğü
bildiriliyor. İlk sonuçlara göre,
MP'nin Avrupa Parlamentosu'nda
elinde bulundurduğu 32 sandalyeden
en az 15'ini kaybedeceği tahmin
ediliyor. Lüksemburg'da ilk gelen
sonuçlara göre, iktidardaki Hıristiyan
Demokratîar önde gidiyor.
Avusturya'da halkın Avrupa
Birliği'ne katılmaya yüzde 65 gibı
büyük bir çoğunlukla "evet" demesi,
ülkede büyük sevinçle karşılandı.
Hollanda'da perşembe günü
yapılan seçimlerde Hıristiyan
Demokratîar oylann yüzde 31.1 'ini
almıştı.
Dün yapılan seçimlere katılım
oranının çok düşük olması dikkat
çektı. Oy vermenin zorunlu olduğu
Belçika'da ise boş oy pusulası
atanlann sayısı yüksek oldu. Avrupa
Parlamentosu seçimleri, her beş yılda
biryapılıyor. Avrupa Parlamentosu
sandalye sayısı bu seçimlerde 518'den
567'yeyükseltildi.
KKTC'yemalldesteğlkesmekistiyor
Atina'nın AB atağı
ATİNA (AA) - Avrupa Birliği (AB)
ülkeleri dışişleri bakanlannın bugün
Lüksemburg'da başlayan toplantılan
Atina'da büyük bir merakla
bekleniyor. Yunan başkentindeki ilgi,
toplantıda "Kıbns-AB 4. mali
protokolü" ile 24-25 haziranda Korfu
Adası'nda yapılacak AB zirvesinin
hazırhklannın görüşülmesi ve Kıbns
konusundaki AB gözlemcisi Serge
Abou'nun açıklayacağı rapordan
kaynaklanıyor. Sadece Kıbns Rum
tarafının faydalandığı 1994-98 yıllan ile
ilgılı "Kıbrıs-AB 4. mali protokolü" 74
milyon ECU tutannda olurken bunun
5 milyon ECU'luk bölümünün "adanın
tümünûn aynı şekildegdismesT için
verilmesi öngörülüyor. Yunanistan.
KKTC'nin AB kasasından para
almasını önlemek için Lüksemburg'da
bu ödeneğin Türk tarafına "Kıbns
konusunda gelişme kaydedilmesi şarfıyla
verilmesini" sağlamaya çalışı> or. AB
dışişleri bakanlan toplantısında
KKTC'ye verilmesi öngörülen paranın
hangi şartlarla verileceği görüşülecek.
Diplomatik kaynaklar. 3. yardım
protokolündekı "Paranın Kıbrıs Rum
ve Kıbrıs Türk toplumu arasındaki
dağılımı. Kıbrıs hükümeti ile yapılacak
müzakereler sonucu belirlenecek"
maddesinin 4. protokolde de yer
almasının beklendiğini ifadeediyorlar.
Bu madde AB yardımından sadece
Rum tarafının yararlanması anlamına
geliyor. Öte yandan Rum yönetimi
lideri Glafkos Klerides'in. Güven
Arttıncı Önlemler (GAÖ) sürecinin
devamı halinde istifa edeceğine ilişkin
tehdidini, Yunanistan ile anlaşarak
yapüğı bildirildi. Simerini gazetesi
konuya ilişkin haberinde, KJerides'in
her hareketi hakkında Lefkoşa'daki
Yunan Büyükelçisi Aleksandros
Sandis'e bilgi verdiğini duyurdu.
Klerides'in istifa tehdidi ile ilgili olarak
Rum basınında yer alan haberlerde ise
konunun BM Güvenlik Konseyi
üyelerini endişelendiren bir gelişme
olduğu ileri süriildü.
BANGLADES
Feministyazara
teslimolçağnsı
U Z 3 T 1 1 S Ç '
n u ı
günejinde yer alan Guangzhou kentindeki bir yetimha-
^» nede bannan küçüklcr. sevgiye olan açlıklarını resimİerini çe-
ken fotoğrafçıya uzanarak dile getiriyorlar. Yerimhaneye bırakılan küçüklerin yüzde 90'ının
özürlü çocuklar olduğu, bu nedenle de evlat edinilme şanslarının çok düşük olduğu bildiriliyor.
Dünyanın en kalabalık nüfusuna sahip olan Çin'de devlerin ülke nüfusun katlanarak artmasuıı
önlemek için uyguladığı sıkı politikalar, ailelerin ikiden fazla çocuk sahibi olmasına izin vermi-
yor. Bu nedenle de çocukları özürlü doğan aileler, onları terk ermevi tercih ediyor.
Dış Haberler Senisi -
Bangladeş vönetimi "İslanıa
hakaret ettiği" için ölümle
tehdit edilen feminist yazar
Teslime Nesrin'i kendi
güvenliğj için teslım olmaya
çağırdı. Içişleri
Bakanlığı'ndan bir
yetkili. Nesrin için
en iyi seçeneğin.
yargı organlanna
teslimolupkendini
aklayıncaya kadar
güvenli bir şekilde
gözetim altında
kalması olduğunu
söyledi. Teslime
Nesrin'in
Hindistan'ın Kalküta
kentinde yayımlanan "Devlet
Adamı" gazetesi ile yaptığı bir
söyleşide "Kuran tamamen
gözden geçirilerek
düzeltilmeli" dediği ileri
sürülmüş ve ülkedeki dinci
çevrelerin sert tepkisiyle
karşılaşmış, hakkında bir
hafta önce de tutuklama
karançıkmıştı. Bangladeş
hükümeti. feminist \azar
Nesrin hakkındaki tutuklama
kararını. "Devlet Adamı"
gazetesinde > er alan iddianın
4 haziranda Bangladeş Times
gazetesi tarafından
yayımlanmasının
ardından almıştı.
Teslime Nesrin.
meclıs başkanına bir
mektup göndererek
hükümetten
kendisini ölüm
tehditlerine karşı
korumasını istemişti.
Nesrin. mektubunda
"Kutsal kitaptaki tek
bir sözcüğün bile
değiştiriuneyeceğini biliyorum.
Benim bahsertiğim, Kuran'da
bir değisiklik y apılması deği],
şeriat \asalarının gözden
geçirilmesi idi" demişti.
Teslime Nesrin. kendisi ile
söyleşi yapan gazetecinin
Kuran ile şeriat yasalan
arasındaki farkı anlamayarak
kendisini yanlış anladığını da
vurgulamıştı.
POLÎTİKADA
SORUNLAR
ERGUN BALCI
Rusya Sorıımı
Rusya Savunma Bakanı General Pavel Graçov, ma-
yıs ayında Brüksel'de NATO savunma bakanlan ile yap-
tığı temaslarda iki talep öne sürdü: Önce NATO, önemli
uluslararası konularda Rusya ile sürekli istişare halinde
olmalı, Rusya'ya NATO'da eşit muamele yapılmalıydı.
Yani NATO'nun tüm istihbarat ve gizli bilgileri Rusya'ya
açılacak, Rusya'ya danışılmadan önemli uluslararası
konularda karar alınmayacaktı. Böylece özel statü kaza-
nan Rusya, NATO kararlarını veto etme hakkına sahip
olacaktı.
Graçov'un ikinci talebi de Avrupa'da yeni bir güvenlik
yapısı kurulmasıydı. Bu yapıda NATO, güvenlik konu-
sunda 38 üyeden oluşan KAIK'in (Kuzey Atlantik işbirliği
Konseyi) altında yer alacak, KAİK'in üstünde de 52 ülke-
den oluşan AGİK (Avrupa Güvenlik ve işbirliği Konfe-
ransı) bulunacaktı. Güvenlik konularında talimat AGİK'-
ten KAİK'e, KAİKten de NATO'ya gelecekti. Bu yapılan-
mada, NATO'nun AGİK tarafından onaylanmayan bir
karar alması imkansız olacaktı.
Geçen hafta istanbul'da düzenlenen NATO toplantıla-
rında bilindiği gibi Rusya'nın iki talebi de reddedildi.
Ama cuma günü yapılan KAIK toplantısının sonuç bil-
dirisine Rusya, Türkıye'yi çok yakından ilgilendiren iki
çekince koydurmak istedi. Bunlardan biri AKKA'nın (Av-
rupa Konvansiyonel Kuvvet Anlaşması) maddelerinin
tartışmaya açık olması, yani anlaşmanın delinmesi, di-
ğeri de Rusya'nın Azeri-Ermeni anlaşmazlığında arabu-
luculuk rolünün kabul edilmesi ile ilgili idi. Rusya'nm bu
çekinceleri de reddedildi.
Moskova, KAİK bildirisine konmasını istediği çekince-
lerle niyetini belli etmış oldu. Rusya, Kafkaslar'da BM ve
AGİK'in dışlanmasını, bölgede barışın Rus askerleri ta-
rafından sağlanmasını istiyor.
Oysa NATO Bakanlar Konseyi'nin (KAK) KAIK toplan-
tısından bir gun önce yayımladığı bildiride, "Azerbay-
can, Ermenistan ve Gurcistan'm toprak bütünlüğu des-
teklenmiş, bölgede barışın ancak BM ve AGİK çerçeve-
sinde yürütülen çabalarla " sağlanabileceği belirtilmişti.
Rusya buna karşın KAİK'in sonuç bildirisine iki çekin-
ceyi koydurtmak için yoğun çaba harcadı.
• • •
Bunları neden anımsatıyoruz?
Rusya'nın giderek daha "ciddi bir sorun" niteliğine
büründüğüne işaret etmek için.
Rusya'nın dış politikada bir dizi talebini inatçı biçimde
dayatması ve müdahaleci bir tutum takınması. ilginç bir
rastlantı olarak geçen yıl ekim ayında Boris Yeltsln'in
parlamentoyu bombalamasından sonra belirgin niteliğe
kavuştu.
Yeltsin'i Moskovadaki ayaklanmadan ordu kurtardı.
Isyan, Moskovanm dışından getirilen birlikler tarafın-
dan bastırıldı. Dış basında, Rus ordusunun son anda
Yeltsın'ı destekleme karan aldığına, Rusya Devlet Baş-
kanı'nm orduya eli mahkum duruma düştüğüne, önemli
tavizler verdiğine ilişkin haberler çıktı.
Nitekim. Moskovadaki ayaklanmadan sonra Rusya,
Gürcistan daki iç savaşa açıkça müdahale ederek Ab-
hazlara ağır tanklarla çeşıtli gelişmiş silahlar gönderdi.
Abhazlar tarafından yenilgiye uğratılan Gürcistan Dev-
let Başkanı Eduard Şevardnadze, Rusya'dan yardım is-
temek ve Bağımsız Devletler Topluluğu na üye olmayı
kabul etmek zorunda kaldı.
Rusya'nın AKKA ve Doğu Avrupa ülkelerinin NATO'-
ya katılması konusundaki itirazları da, Moskovadaki
ayaklanmanın ordu tarafından bastırılmasından sonra
yoğunlaştı.
Rusya son olarak Ermenistan'da Türkiye yakınında
Gümrüde askeri üs kurma konusunda Erivan hükümeti
ile anlaştı. Gürcistanda üç üssü bulunan Moskova'nın,
Azerbaycan'ladabu ülkede "erken uyarı istasyonu"ku-
rulması konusunda anlaştığı bildiriliyor.
• • •
Kafkaslar'da Türkiye için ciddi bir sorun olan Rusya,
Azerbaycan ve Kazakistan petrolleri konusunda da An-
kara'nın başına dert açacağa benziyor. Moskova, Orta
Asya petrolünün Karadeniz'deki Rus limanı Novoros-
sik'ten dünya pazarlarına dağıtılmasında ısrar ediyor.
Bu petrolün 1936 tarihli Montrö Antlaşması uyarınca bo-
ğazlardan geçirilmesi gerektiğini öne sürüyor. Türkiye
ise boğazlardan dev tankerlerin geçmesinin son derece
tehlikeli olduğunu, Montrö Antlaşması'nın Rusya ile de-
ğil, eski Sovyetler Birliği ile imzalandığını, bu bakımdan
dev tankerlere boğazları kapatma hakkına sahip oldu-
ğunu belirtiyor.
• • •
Sonuç olarak Rusya bir ölçüde Batı, ama özellikle Tür-
kiye için ciddi bir sorun haline gelmiştir.
Türkiye, bu sorun karşısında kuşkusuz çeşitli siyasal
ve diplomatik girişimlerde bulunacaktır.
Ancak Rusya sorununa kısa vadeli değil, uzun vadeli
çözümler aramak, geniş açıdan yaklaşımda bulunmak
gerekiyor.
Bu türden çözümler ise dışarıda değil, Türkiye'nin
içinde yatıyor.
Güneydoğu Anadolu'da Kürt sorununa askeri formü-
lün ötesinde demokratik çerçeve içinde çözüm getir-
mek; ekonomik ve teknolojik atılımı gerçekleştirmek,
kalkınmış. demokratik, güçlü birTürkiye'yi kurmak, Rus-
ya sorunu dahil, birçok dış sorunumuzun hafiflemesine
yolaçacaktır.
KIBRIS
ButrosGaliyine
Türktarafinı suçladı
İZZET RIZA YALIN
LEFKOŞA - BM Genel
Sekreten Butros Gali'nin Kıb-
ns Raporu'ndan sonra adada-
ki Banş Gücü görev süresinin
uzatılmasıyla ilgili raporu da
Türk tarafinı "suçlayıcı" öğe-
ler taşıyor.
KKTC Cumhurbaşkanı
Rauf Denktaş, Gali'nin bu
raporunu da "dengesiz" ve "tu-
haf olarak tanımladı. Denk-
taş. "Gali'nin raporunda
Kıbns'ta iki topluma karşı den-
geli davranmadığım; değeıien-
dirmelerinin 'tuhaf olduğunu"
vurguladı.
"Kıbns'taki Türk asker sayı-
sının 30 bin olduğunu" belirten
yeni raporda bu sayı Kıbns'-
takinüfuslakıyaslanarak"dön-
yanın en yoğun askeri yığmağı"
olarak yorumlandı. Yunan as-
keri gücüyle ilgili olarak ise
yalnızca silahlar üzerine kısa
bilgi verildi.
Gali'nin raporunda
"KKTCde bulunan Türk aske-
rine yönelik suclamalarda da
bulunuldu. Gali Salamis Bay
Oteli yakınlanndaki St. Var-
navas Kilisesi'nin müze yapı-
Imasını da şikayet konusu etti."
Bu değerlendirmeyi de "tu-
haf bulan Denktaş. "Türk as-
keri suçlanırken Rum askeri
tehdidinden söz edilmedığini,
oysa Güney Kıbrıs'ta 80 bini ih-
tiyat. gerisi ise Rum-Yunan
kuvvetlerinden oluşan yüz bine
yakın Rum vunıcu gücü bulun-
duğunu" kaydetti.
Denktaş, "Bizimle görüşme-
dikleri sürece hiçbir yere vara-
mazlar. Türk askerlerinin suçu
yok"diyekonuştu.
Denktaş, Gali'nin Türk tara-
fı suçlamasına karşın "Rum-
ların Yunanlılara deniz ve hava
üssü verdiklerini bile es geçtiği-
m" vurguladı.