Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 9 MAYIS1994 PAZARTESI
OLAYLAR VE GÖRUŞLER
Türkiyeiçindeğişmeve yenileşme politikalan
Hükümetın ılan ettığı ekonomık onlemlen yurütmesı, belkı de
inanarak gınşeceğı çabaların sonuç vermesı. sıstemın eskı ve
işlemez oluşu nedenıyle de beklenmemelıdır.
TARHANERDEM
A
cılar, vakınmalar Se-
çım sonuçlannı hayrct
ve kızgınlıkla karşıla-
wın v a/ar ve avdınları-
mız seçmenımızın
ekonomık bunalımı
(knzı) tam gorememcsını daha ıvı an-
latıvor
196! den bcn "Seçimler, jargı or-
ganlarının genel >önetinı \e denetimi
altinda japüır." Sıyusal partılenn bu-
tün seçım ışlcmlenne katılımı. vasakır-
da belırtılmış \e guvenceve alınmıştır
Çdpiük'te bulunan muhurlu o> pusu-
lasının tek sorumlusu. o seçım çevre-
simlc seçımı kaybeden partılenn ılçc. ıl
vegenel merkez sommlulandır
ıkı partının amacı belirlenmeden bir-
teşmesi sorunu da kafalan ve fakslan
kanştmyor Kendılenne "sol" >a da
"s»ğ" dıyen partıler bırleifirlerse. top-
lumu etkılemedığı kanıtlanan sovlem-
lennın gucu artmaz
Hukumetın ılan ettığı ekonomık on-
lemlen yurütmesı. belkı de ınanarak
ginşeceğı çabalann sonuç vermesı, sıs-
temın eskı ve işlemez oluşu nedenıvle
de beklenmemelıdır
Siyasal program gereksinimi: Uze-
nnde durulması gereken konu kap-
samlı bır program gereksınımıdır Bu
gereksinimi du\an 14 arkadaş (*) kı
yıldan ben ayda ıkı. uç kez toplanarak
ulkemızın sorunları ve çozumlen uze-
nnde tartıştık ve vardığımız sonuçlan
Değişme \e V enileşme Politikalan ba^-
lıeı altında bır proaramda topladık
Bu yazıda. \onetiminin Yenilenme-
si, Ekonominin \ enilenmesi, Toplum-
sal Havatın V enilenmesi, Vargının
V enilenmesi başlıkh dort bolumden
oluşan programın yonetım sıstemı
vaklaşımlannı tanıtmak ıstıvoruz
Y eniden yapılanma: Turkıve hcr gun
bır başka orneğını gorduğumuz ya da
ıçınde yaşadığımız tıkanıklık ve zor-
luklar ıçındedır Kurumlar eskı. han-
lal ve ış vapamaz durumdadır Bırçok
vurttaşımız. nedenını anlatamadıklan
sıcak bırçatışma ıçındedır Devlet ku-
rumlanna guven, parasal ıtıbanmız ve
dostlanmız azalmaktadır Butun bun-
lar sıyasal duzenımızden (sıstemımız)
kaynaklanmaktadır Bu duzenı değış-
tırmelı, kurumlanmızı y eniden >apı-
landırmalı. kendımıze çeki dıizen
vermelıvız
Nasıl demokrasi: Sıyasal hayatımızı
duzenleyen yasalanmız ve alışkanlık-
lanmız boyle bır yenıden yapılanmayı
tartışmaya olanak vermekte mıdır'
Gerçekte. her hareketınde hukumel
komıserlerının denetimi ve ıznıne bağlı
deıneklenmızle genelde %IU. seçım
çevrelennde o
o20\ı geçen barajlı mıl-
letvckılı se*,ımı kanunumuzla. her ka-
demede ve her hareketı tek tıpe ındır-
genmış partılen tanımlavan Sivasi
Partiler Kanunu ıle ozgurluklerle ılgılı
her maddesındc tanımdan hemen
sonra "ancak..." dıye başlavıp o oz-
gurluğun hangı bahanelerle sınırlana-
cağını vazananavasamız ıleyenıden
yapılanmanın tartışılması ve toplum-
sal uzlaşım sağlanması engellerle sınır-
lanmıştır
Turkıve de kışılenn. sadece kendılc-
nnı ılgılendıren konularda bıle so/leş-
me yapma. vası>et etme. mal ve kul-
lanma hakkı. satma. devretme ve
duzenleme gıbı kişisel hakları sınır-
Iandınlmıştır Bır apartmanda. bır
konut grubunda. mahalle ya da kovde
oturanlann sadece kendılennın mal va
da gunluk yaşamlannı etkıleyen ortak
karar almalan ve bu kararı yururluğe
koymalan vasalarla onlenmıştır
Yurttaşlar kendı mahallelennın va
da kovlennın ısını bıle. dort yılda bır
oy vererek genellıkle şahsen tanıma-
dıklan kışılere bırakmaktadırlar Kal-
dı kı o seçılenier de merkezı vonetımın
vesayetı ve denetimi altındadır
Ozetle. ulkemızı ıyı ve doğru vonet-
mek ıstıyorsak. vonetım sıstemımızı vc
duzeneklennı (mekanızmalannı) yeni-
lemekzorundavız
Katılım ilkesi: Kışılenn gunluk ha-
yatında karşılaştığı sorunlannınçozu-
mune katılımı ve bunun ılçe ıl bolge
ve merkezı vonetıme yansıma ılkesı
devlet vonetım sıstemının temelıdır
Kışıler kendı ve yakın çevrelennın
(seçmen savısı bını geçmeyen muhtar-
lıklann) sorunları olanakları ve ge-
reksınımlen hakkında komşusu ve
seçmenı olarak fiilen tanıdıklan temsıl-
cılen ıle konuşarak tercıhlennı ve ka-
rarlannı bildirebilmeleri, alman karar-
lann uygulamasını fiilen ızleyebılmelı
uygulamanm sonuçlan hakkında gun-
luk hayatlannın akışı ıçınde du^unce-
lennı temsılcılenne ıletebılmelıdır
Sistemin kuruluşu: Seçmenler ve
temsılcılen devamlı ılışkıde oldukları
muhtarlıkların oluşturduğu (seçmen
sayısı ellı bını geçmeyen ılçe bırımının)
ılçe meclısı uvesı ya da başkanı olabıl-
mclı. üye olmasalar bile ılçc meclıslcu-
nın toplantılarına ve kararlanna etken
olarak katılabilmeli'dır
Busıstem.muhtarlık veılçedu/cylc-
rındeolduğu gıbı ılve bolge duzeyınde
dedevametrnelıdır
Bu mcclıslerın uyelennın \ansı ıçın
her iki > ılda bır seçım v apılarak meclıs-
lenn devamlılığı ve sct.menlcnn dene-
tımının î>ureklılığı sağlanmjlıdır Bır
kışının duzevlerı farklı. bırden tazla
bınmın meclıs UVCM ve başkanı olabıl-
mcbi. ;>eçmcnlenn siyasal kattlımını
arttıracaktır
Bırımlerın halkoyuna sunarak vergi
koyma ve merkezı vonetımın topladığı
vergılerden kendılenne duşen payıser-
betçe kullanma haklan seçmenlcnn
bınm vurutme başkanını halkoyuna
gılmcvczorlama vehalkovu ılcduşur-
me hakkı sıstemın obur ılkelendır
İşbölümü: Bu sıstemde. merke/ci yö-
netim dış ulkelerle ılışkılere. ulke sa-
vunmasına. ulke bırlığının korunma-
sına. genel guvenlığe. ulke ve mılletın
genel amaç ve hedeflenne aıt polıtıka-
lan belırler ve uyguiar Bınm meclıslc-
n. merkezı vonetıme tahsıs edılmeyen
her konuda kendı bınm sınırlan ıçınde
geçerlı. bır ust makam tarafından
onay gerektıremeyecek ve bozulama-
yacak. anayasaya uygun karar alırlar
ve uygularlar
Y argı denetimi: Meclıslenn kararla-
nnın anavasaya ve ust meclıs kararla-
nna u\ gunluk bakımından vargı denc-
lımınde olacağı açıktır
Özel hukuka tabı ve tüzel kişiliği
olan her bırımın meclısı. bınm başkanı
ıle başkana bağlı veoluşum yontemını
mecliMn kararlaştırdığı jûnitmeorga-
nını, denetlcr Meclıslenn çalışma ve
seçmenlenn goruşmelere katılma yon-
teını kendı yapacaklan iç tüzüklerinde
bclırtılır
Yonetım sıstemının başanlı kurula-
bılmesı ıçın gecişdonemi kurallan esas
kurallar kadar onemlıdır
Mevcut sıstemı sorgulamak ve yenı
modellerı tartışmak herhalde yakın-
maktan yararlıdır
(•) Bu 14 arkadaş •.ovadı alfabe iirasıvla
^unlardır Nılufcr Anak Şevkı Bakırcı H
Tahsın Emek Tarhan Erdem ^ıvfer Horla»,-
su Ahmet Isvan Mehmet Kabasakal Hasan
Karacal Tavıi Koletavııoglu Alı Turgan II-
terTuran <\>dın Uğur Necdet Lgur Başar
\dllı
(**) Prognımın onenler kısmı "Turkıye
Iı,ın Dcgı^me\e Yenileşme Polıtıkalan adı\-
la vdvmldnmı$tır Man 1994 ^2svl-BoNut
Matbaauhk AŞ Istanbul (Bu kılap Posta
Kuıusu No 9^ Be\oglu Istanbul adresınden
ısıenebılır)
ARADABIR
ATILLA COgKUlS
Adalet Bakanlığı'na
Lûtfen Geçit Verin
Başta Adalet Bakanı Sayın Seyfl Oktay olmak uzere
bakanlık bunyesındekı uzman hukukçu kadroların bırbı-
rını ızleyen değerlı çalışmaları buyuk bır sabır ve ınanç-
la surmektedır Adalet Bakanlığı, TBMM ye en çok yasa
tasarısı ureten bırkaç bakannktan bırıdır
Adalet Bakanlığı nca hazırlanan demokratlkleşme
paketı" ve ' yargının hızlandınlması paketı kapsamın-
dakı yasa tasarıları, bakanlığın obur çalışmaları arasın-
öa ozel bır yer tutmaktadır
Demokratlkleşme paketı ıçerısındekı yasa tasarıla-
rının hazırlanarak TBMM ye verılmesınden bugune ne-
redeyse ıkı yıla yakın bır zaman geçtı Dokuz yasa tasa-
rısından oluşan bu paket, pek çok yasada çağdaş
demokratık nıtelıkte değışıklığı ongormektedır Bu pa-
kettekı yasa tasarılarından yalnızca bırı (' CMUK değı-
şıklığı ) TBMM ce kabul edıldı, henuz Bakanlar Ku-
rulu'nu aşamayan 'Adlı Kolluk Yasa fasans/"dışında-
kıler ıse, hala TBMM'de beklemektedır Ve bu suskunlu-
ğun daha ne kadar sureceğı bılınmemektedır
'Demokratlkleşme paketı ıçerısınde yer alan yasa
tasanlannın hangı konularla ılgılı olduğu bıle unutuldu
Kımılerını anımsatalım
- Çocuk mahkemelerı yasa tasarısı Yasa tasarısı, ço-
cukların yargılanmasına ılışkın onernlı yasal duzenle-
melerı ıçermektedır suçlama karşısında kalan çocuğu
ve onun savunma hakkını korumayı topluma kazand'r-
mayı amaçlamaktadır
Çocuklar ıçın ulusal bayramı benımseyen bırdevletın,
suç karşısında çocukları koruyucu nıtelıkte bır yasal du-
zenlemeyı yururluğe koyması anlaşılır bır tutumdur kuş-
kusuz, garıp olan boylesıne onemlı konunun surunce-
medebırakılmasıdır
- infaz ve ınfaz sonrası korumaya ılıskın yasa tasarısı
Tasarı, hukumlulere uygulanacak kurallan ıçermekte-
dır, hukumlulerın verılen cezayı ınsanca geçırmelerı ve
hukumluluk donemı uygulamalarının yargıç guvencesı-
ne kavuşturulması cezaevlerınde yasanmakta olan
koşulları lyılestırmek tasarının başlıca amacını oluştur-
maktadır
-Basınyasasıtasarısı Tasarı, sansurutamamenorta-
dan kaldırmayı basın ozgurluğunu guvence altına al-
mayı amaçlamakta bu yolda bır dızı demokratık nıtelıkte
duzenlemeyı ongormektedır Yururlukte olan yasal du-
zenlemedekı pek cok eksığı gıdermeyı ve yanlış uygula-
maya yol açan kurallan da değıştırmeyı amaçlamakta-
dır
- Avukatlık yasa tasarısı Avukatlık mesleğının ve
meslek orgutlenmesının yenıden yapılandırılmasına bu
bağlamda barolar ve Turkıye Barolar Bırlığı uzerındekı
Adalet Bakanl'ğı nın vesayetının kaldırılmasına ılıskın
duzenlemeler tasarının ele aldığı bellı başlı konulardır
Adalet Bakanlığı'nın hazırladığı ve halen TBMM de
bulunan yargının hızlandınlması paketı kansamında-
kı yasa tasarıları ıse yargı sıstemınde kokıu bır reform
ongormektedır Hukuk ve yargı tarıhımız bakımından,
ozgun bır oneme sahıptır yargının çağdaşlaşmasının
onemlı bıradımı olacaktır
Yargı sıstemını uluslararası standartlara uygun ola-
rak tumuyle değıştırmeyı amaçlamaktadır Yargının
hızlandınlması paketı yargının ıs yukunu azaltarak,
hakkın elde edılmesının onundekı pek cok engelı kaldır-
maktadır
Hukuk yargılamasıusulu yasa tasarısı ış mahkemele-
rı gorevlerı ve yargılama usulu yasa tasarısı, adlıye
mahkemelerı ıle ust mahkemelerın kuruluşu ve gorevle-
rı hakkında yasa tasarısı uzlastırma kurullarının kuruluş
gorev ve yetkılerı yasa tasarısı yargının hızlandınlması
pa/re//"kapsamındakı kımı yasalardır
Bu yasa tasarıları TBMM den nıçın hala cıkamamış-
tır?
Şasılacak bır durumdur bu Cunku soz konusu yasa
tasarıları, toplumyaşamının demokratıkleşmesıyledoğ-
rudan ılgılıdır Genış toplumsal kesımlerın meslek
gruplarının guncel yasamına ılışkın lyıleştırıcı nıtelıkte
duzenlemelerı ıçermektedır Hak ve ozgurluklerın gu-
vence sıstemlerını getırmektedır
Hangı sıyasal kaygı, bu tur konulann onune geçebılır?
Dahadaılgıncı Meclıs egonderılen yasa tasarıları koa-
lısyon protokolunde ve hukumet programında yer alan
gorevlerdendır garıp ama koalısyon protokolune des-
tek veren DYP ve SHP TBMM de çoğunluğu olustur-
maktadır
Gorulen o kı DYP koalısyon protokolunun 'demokra-
tlkleşme programı nın uygulamasında kararlı davrana-
mamaktadır
Gunumuzde yasanan sorunların kaynağı da bu durum
değıl mıdır7
Cumhurbaba'ya mektup: 2
'Okullara camılere ve kışlaya dın sokulmasın dıyen benım' gıbı
övunç ıçeren sözlerde sızın Babacağım. gücenmeyın, kışla ıçın bır
şey dıyemem, ama okullara ve camılere dını sokan bırkaç
sorumludan bınsı sızsınız
Prof. Dr. M. TAHİR HATİBOĞLU
Gcızi Üniv. Tıp Fakültesi
S
evgılı Babacağım. sıze ılk mektu-
bumu sız başbakan ıken yazmış-
tım (1) O mektubun ıçenğı unı-
versıte konulan ıdı Ne yazık kı
mektup boşuna yazılmış oldu.
hıç etkı yapmadı Dılenm bu
mektubumu onemsersınız
İlk mektupta, başbakan değılken unıver-
sıtelerle ılgılı soyledığınız guzel sozlen yaz-
mıştım Bızler o sozlennıze yurekten ınan-
mıştık Her yerde "Baba VÖK'û VOK
eder" demıştık Zaten sız de seçım oncesın-
de gazetelere boy boy "özgur uni>ersite,
YÖK'ün iki noktasını kaldırmak sizin eii-
nizde" dıye duyurular vermıştınız Belkı
ben koylu saflığımla dıyelım, açıkgoz geçı-
nen kentlı arkadaşlannız da ınanmıştı sıze
Bır buçuk yıllık başbakanlığınızda bunla-
nn "fos" çıktığını gorduk Bınncı mektu-
bunun ozetı budur Sel\ı gıbı umıtlenmızın
ığdeye bıle donemedığıne uzulerek tanık
oldu'k
Ikıncı mektubumu nıçın yazıyorum
0
Ba-
bacağım. son gunlerde. hem cumhurbaba-
ya hem de laık bır ulkede yetışmış bır ınsa-
na yakışmayacak sozler soylemeve başla-
dınız O sozlen laık TC Devleü nın başı
olarak değıl de partı onden olarak soylesı-
nız yıne bır dıyeceğım olmayacaktı Baba-
mın huyudur. soyler deyıp geçecektım
Şımdı sız en ergın, en deneyımlı. elı ayağı
yere basan ve tarafsız konumlu bır ınsansı-
nız Istenm kı sozlennız doğru. guzel ve ıç
açıca olsun
Babacığım. dıncılere hoş gorunmek ıçın
bılımse! temelı olmayan. mılyonlarca laık
ve çağdaş ınsanı çıleden çıkaran o sozlen
soylemeve hıç hakkınız yok dıye duşunu-
yorum Sıze yakın bır gazetecıden oğrendı-
ğımıze gore son gunlerde tarih'e merak
sarmışsınız Tanh okuyan bırınsan. ınsan-
lar arasında bolucu etkı vapan konulara
gınnez Geçmışımızde tankatlar ve dınler
yuzunden çok sayıda kavga ve kıyım \dr
Uzulerek soyluyorum, sız otuz yıldır hıç
değışmemışsınız Hep aynı sozcuklen kul-
lanarak bır omur nasıl geçer babacağım'
Çok uzgunum ve hoşgorunuzu dılıvorum
Geçen gunlerde çevrenızde olanlardan
bınsıne. "Babaya soyleseniz de rekior ata-
malarında şeriatçı olanlara dikkat etse"
dedım Çunku. bır yıl once. 21 yenı unıver-
sıte>e rektor ataması yaparkcn şeriatçı
profesorlere oncelık vermıştınız Soyledı-
ğım kışı bana"Sennesanıyorsun, baba otuz
yıl din üzerine siyaset yapmıs. Bu yaşında
dinci iledindarın ayırdına >eni >ardı" yanıtı-
nı verdı Son sozlennızledeğışmedığınızı ve
o kışının doğru soyledığını anladım Sızın
dındar dedığınız kışıler dıncı (şeriatçı) ba-
ba
Bakınız baba neler soylemışsınız "Jba-
det etmek. camiye gitmck, ilahi söylemek,
vaaz dinlemek niye tehlike olsun?" Babacı-
ğım. bu ulkede ıbadet edene. camıve gıde-
ne. ılahı soyleyene. vaaz dınleyene bır şey
dıyen var mı va da oldu mu
1
Asla Olmadı-
ğı gıbı tam tersıne bu ınsanlara fazlasıyla
saygı duyulur YılJardır sûregelen davranış
bu ıken nıçın bızı saygısız olmakla, bu ın-
sanlan tehlıkelı goruyor olmakla suçluyor-
sunuz Bu sozler bana kalırsa boluculuk-
tur Sız burada yıne dındarla dıncıyı ayırt
etmıyorsunuz Dıncılenn savsozlenyle on-
lara odun venyor ve bızlere karşı tavır ko-
yuyorsunuz(2)
On nısanda bır gencı ayaklanması oldu
Bunun ıçın de "Herkes gösteri yapma ve
toplanma hakkına sahiptir" dedınız Bu so-
ze bız de katılıyoruz Ne var kı sozun ozu
herkese eşıt uygulanmalıdır Bır gruba "çi-
çek" dığer gruba "cop" olursa. olmaz Kal-
dı kı bu sozunuz. gencı guçlere odundur
İlende daha ne tur ayaklanmalar ve goste-
nler olacak. sağ olursak bırlıkte goreceğız
Babacağım. olmuyor. olmadığı da açık.
lutfen az ve oz konuşun Evet. 'Konuşan
Tüfkiye' dıyen sızsınız Öyle ama bu hakkı
sadece sız kullanıyorsunuz gıbı Cstelık en
duyarlı konularda konuşuyor ve bır çeşıt
yangına korukle gıdıyorsunuz
"Bazı ınsanlar Allah'm adının anılmasın-
dan rahatsızlık duyuyor" demışsınız Bu
sozunedıyeettınızaniamışdeğılım Aynca
gereğı yoktur Bu ulkede kımse Allahın
adından rahatsızdeğıldır rahatsızımdıven
de yoktur Bana gore si7 de bu gruba gın-
vorsunuz herkes Allah'ın adını somurcn-
den rahatsız Bulunduğunuz gorev Alldh a
ınanlar Allah a ınanmayanlar ve hatta Al-
lah'tan rahatsı/ım (varsa)dıvenlenn temsil
cdıldığı verdır Bunlar vctmıvoımuş eıbı
"Insanlar. Muslumanlıkla o>unebilmeli ve
Allah'ın adını rahatlıkla anabilmeli" dıvor-
sunuz Olmuvor babacağım Bcn bu sozle-
rı sovlememış kabul cdıyorum Kınıın
ney le ov uneceğı sızın ışınız değıldır Her ın-
san kamu sağlığına ve kamu duzenıne za-
rar vermeyen duşunce ve ınançlanyla
ovunebılır Ancak bunu. cumhurbaşkanı
da olsa. bınlennın soylemesıne gerek yok-
tur
Babacığım. lutfen sız dınsel konulara
gırmeyınız Sız, bırlığınvebutunluğunsım-
gelendığı bır yerde buluyorsunuz Toplum-
da bırleştıncı ve bolucu kuvvetlenn oldu-
ğuna ınanıl'r Bıhm. teknolojı. demokrasi
ınsan haklan gıbı değerler bırleştıncı rol
oynar Dın. tankat. taassup. ırk ve dogma
gıbı değerler bolucudur Baba ve cumhur-
başkanı olarak sız. bırleştıncı kuvvetlere
sanlmalısınız Toplumun her zamandan
daha çok bırleşmeye ve butunleşmeye ge-
reksınımı vardır
"Okullara camılere ve ktşiaya din sokul-
masın diyen benim" gıbı ovunç ıçeren sozler
de sızın Babacağım. gücenmeyın. kışla ıçın
bır şey dıyemem. ama okullara ve camılere
dını sokan bırkaç sorumludan bınsı sızsı-
nız İmam hatıp lıselennı bır sıyasal göru-
şun okulu şeklınedonuşturen yonetımlenn
çoğu kez başında sız bulundunuz Bu du-
rum camıler ıçın de geçerlıdır Bu yanlışı.
aynldığınız partınız bugun de surduruyor
Sevgıh babacığım. kırk sekız yıllık omru-
mun otuz yılıru bırlıkte geçırdık Altı yıl
dahageçeceğebenzıyor Bu sure ıçınde go-
ruşlennızı paylaşmadım. partınıze de oy
vermedım Ancak devlette gorevlı olduğu-
nuzda soyledığınız sozlerle ılgılenme gere-
ğını duvdum Hele cumhurbaşkanı olarak
soyledıklennız benı daha çok ılgılendın-
>or En azından oy verdığım partının des-
teğı ıle bu goreve geldınız Sız şımdı TC
Devletı'nı temsıl edıyorsunuz Bır koylu
çocuğu olarak sızın gıbı koylu bınnın ora-
lara yukselmesı benı sevındırmıştır Ancak
koylu olmak bıraz da dınsel tortulan sırtta
taşımak demektır Sız de ben de bu tortula-
rı aşmak ya da taşımamak durumundayız
Laık. çağdaş. ınançlı olmak bıreysel so-
rumluluğumuzdur Ne var kı ben bılım
adamı nıtemımle. sız devlet başkanı nıte-
mınızle bıreyı ılgılendıren konularda ta-
raflı olmak gıbı bır luksumuz olamaz Bız-
ler ılgımızı bırleştıncı kuvvetlere yonelt-
mck zorundayız
Bu mektubumu kamu onunde gonden-
vorum Goruşlenmı pavlaşmak ıstedım
Çankdva'va voüasam ulaşmazdıyededu-
^undum Bınncı mcktubum sıze hıç etkılı
olmadı Dılcrımbuolur Savgılanmla
Tahıı
ıl ı( u ı n h u r u ı W 6 ! W 2 Dı>er ııuııı L nı^ı.rMU N *()
V h ı > (\mlin \CIK ırı CW4
| 2 K umhuıiM.1 \>. / mı ııı n i A k l . n 22 4 İ'Hİ
PENCERE
TARTIŞMA
'Bekçi Baba'mızın dedikleri
S
avınİskender
Özturanlı 24
Nısan 1994
gunlu
Cumhurıycûe
"Bekçi"ye
sordu "Geceninneresindeyiz?"
Buyuk bırhayranlık vesaygıvl.ı
okudum bu her sozcuğunu
yurekten paylastığım
duşuncelennı Ilgınçtır.
sorununyanıtı Sayın
Cumhurbaşkanı nın 22
nısanda Turkıye devabancı
dılleyayınyapanbırgazeteye
verdığı demeçteyer aîmıştı Vc
v ıne ılgınçtır. 23 Nısan gunu.
Turkıve delaık Ataturk
Cumhunyetı nınyılinaz
savunucusu Savın Yekta
GungorÖzden'ın
Cumhunyet tc oy uğruna
avnıazlığınderınlıklerınde
kavbolmuşpolıtıkaı.ı vebır
bolıım aydın gevıncnlerı bd$uı
Say m "Bekçi Babamı/" olmak
u/cre uvarma amacındakı çok
değerlı goruşlerı kendı
kalemınden\a>,ımldnmıştı
Mılyonlannpavlaştığı bu
anlatınıdakı iman, şaşma/
ışıltılarla ulke ııfuklannı bır kez
dahanurlandırıvordu Sayın
Demirelıscdemecınde 19^0'lu
vıllardakı laıklık anlayışını
oldukça v umuşak bır ınışlc
"...Marksizmin ateist
ideolojisinden etkilenen", "...Bir
parça yanlış..." olarak
nıtelıvordu Sorununvanıtını.
ışie bu teNpıtın dev letın en v m.e
kjlındıin ustelık bi(,emoljrak
Ataturk C umhurıvetı'nın
go/upek. ısrarlı sav unıiLiısu
tok değerlı aydınlarve bılım
adamlarımı/ı adeta ığnelcyerek
vapılması oluşluruvordu Hem
de konunun şu sırada ulke
gundcmındckı canlılığı go/ardı
edılcrek Anlaşılan Savın
"Bekçi Babamı/". bekledığı
sanılan karanlıklarda
kdvbolmusvadakaranlık
odada kara kedı kovalamava
Dcmccın bırbolumundede
mcvdanlardakı gostcnlerden
korkmamavı onemordu
"...V ollar \ urumeklc aşınmaz"
mantığını çagnştıran bu goruş
belkı demokratık hoşgoru
cinl.ışırtı seslcnclırmektı ama
vakın tarıhımmnolaylan
bellckleı dc lum tanlıîığını
korumaktavdı "Konuşan
Turkiye"vcyurckıen "evet".
anı.ak ıkı ılen bırgcn mchter
ddımıvla Aimanvcorıamı
yoklayarak. mılyonlanngozu
onunde "kara ses,
karaçarşar ısbırlığının
ulkeyı suruklenıeye
ozendığı karanlık gclcceğın
kılometrctaşlannın
oluşturulmasina sonsuza dek
havır. havır. hayır'
Turhan N. Aral
Tutuneksperı
ÇAĞININTAMĞIÜÇYAZAR
Hikmet Çetinkay a
2 bası40(XX)(KDV ıçınde)
(,ıii.tlu$ > ı/1 mlurı TıırkIHüiı Catl&-41 CagubÇlu-hlanhul
Odemeli gondcnlme/
ATATÜRK'TEND l ŞÜNCELER
Enver Ziya Karal (\ ayına hazırlayan)
6 bdsıS()O0Ü(KDV ıı.ındı.1
(,a%dai )a\ınlıırı Turkoıuçıtad W-4I (ın;tıloghı-htuıılvıl
Ödemelı gonderilmez
Ne Biçim Solculuk Bu?..
Arkadaslarımız Yılmaz Gümüşbaş'la Işık Kansu, bır
arastırma yaptılar 27 Mart secımlennın matematıksel
anlamı Cumhunyet te yayımlanan dızıde beklenen so-
nuclar ortaya cıktı 27 Mart yerel secımlerı genel secım
olsaydı parlamentodakı butun dengeler değısecektı
sol,Meclıs te havar hayok olacaktı DYP 162 RP153,
ANAP 105, SHP 30 mılletvekılıyle Meclıs e gırecektı
DSP ıle CHP parlamentodan sılıneceklerdı Bugun
Meclıs te 18 sandalyesı bulunan CHP ve 3 mılletvekılıyle
temsıl edılen DSP yuzde 10 luk barajı asamadıkları ıcın
Meclıs dısına duşeceklerdı
27Mart ta alınan sonuc cok onceden bılınıyordu 'Sol
bırleşmezse 1996 da parlamenter yasamdan sılınecek-
tır" dıyenlerın uyarılarını Mısırdakı sağır sultan duy-
muştu, seçımler laboratuvar deneyımı oldu
•
Ulkemızde sol Batı dakınden farklı bır onem tasıyor
Çunku Turkıye nın solu demokrasıyı ve laıklığı ayakta
tutuyor Avrupa dabusorunlar tarıhtekı kanlı hesaplas-
malarsonucundaçozumlenmıstır bızdeısedumanı us-
tunde tuten konulardır
Solsuz parlamento Turkıye ıcın demokrasının sonu
anlamını taşımakla kalmaz serıatcılıgın da başlangıcı
olur Çunku gerıleyen solun yerını parlamentoda -sağ
değıl- Islamcı sağ dolduracaktır
27 Mart ta genel seçımler yapılsaydı DSP ıle CHP bır
mılletvekılı bılecıkaramayacaklardı SHP nın parlamen-
todakı sandalye sayısı da 30 a dusecek buna karsılık
Refah Partısı kaç mılletvekılıyle Meclıs e gırecektı7
153'
•
Bızans ın son donemındekı curumusluğune ılıskın ce-
şıtlı tarıhsel oykuler anfatılır cogu uydurmadır ama bır
gerçeklığı vurguladıkları da kusku goturmez
Sultan Mehmet ın ordusu Istanbul u kuşattığı zaman
papazların Meleklerm kanatlan var mı yok mu? yada
'Hazretı Isa goge cıktığında vaktıyle kestıgı tırnaklarını
da bırlıkte goturdu mu? konularını tartıştıkları soylenır
Papaz deyıp gecmeyın' Isa dan sonra 15 ıncı yuzyılda
Roma dave Bızans ta kılıse devlet demektı ama Dogu
ve Batı kılıselerı arasında sankı kan davası vardı Os-
manlılar şehrın çevresındeyken bır ara Roma dan yar-
dım ıstenmesı dusunuldu Bızans ın papazları karşı cık-
tılar
Istanbul surlannın ustunde dedıler Papa nın tak-
kesını gormektense Osmanlı nın sarıgını gormeyı yeğ-
lerız '
Carpıcı bırornektır
Kımı zaman aynı dınden aynı mezhepten aynı ıdeolo-
jıden olanlar bırbırlerınden nefret ederler Hırıstıyan Hı-
rıstıyanı Musluman Muslumanı solcusolcuyuen buyuk
duşman gorur kı bu duygunun kaynağı coğu zaman kol-
tuk sevdasıdır kımse kendı çoplugunde bır başka horo-
zun eşınmesını ıstemez bu uğurda her seyı goze alabı-
lır
Bızım solcu onderlerımızın durumu sımdı budur bır-
leşme sozcuğunden korkuyorlar
•
Bızım solcular demokrasi ve laıklık uğruna bırles-
mektense Meclıs ı şerıatcılara teslım etmeyı yeğlıyor-
lar
Kutlarız'
Boyle solculuk dostlar başına
1
• *"J-
Bızım bıldığımız solculukta dusonce bıcımını belırle-
yen bırkaç sozcuk vardı
Sağduyu
Akıl ve bılınç
Ûzverı
Anlaşılantumunudedefterdensıldık ama busozcuk-
lenn geçerlı olmadığı yerde solculuk kalır mı
9
BEKLENEN KİTAP ÇIKTI
TAM S
ÇİLLER'İN
SİYASJBT
ROMANI
T A N S U
- ' vjj
ÇİLLER'İN
SÎYASET
ROMANI
Nursun Erel • Ali Bilge
BÜTÜN KİTAPÇILARDA 130.000 TL.
1
r
f
J
\
i
• Isteklennızın tutar kadar posta ya da damga
pulu gondennız
YAYINEVİ
Meşrjty» Cacttes- No 46 A leiışeHr-06420 AMABA
--le'on C-3 2 43 8122 *3* 2 ' 1 434 49 98-434 49 99
c
aks 0-3'2 43 " 5 S
KİTABEVİ
Sakarya Caddea No 8 K2iay-06420 ANKAflA
C-3t2 434 4106 434 410'
DAĞITIM
Batıa Caoaes ^3 1» i Caçacğü 34360 IS
T
ANSUL
Telelon 0-212 522 5201-526-09"
Faks 10-212 52" 41 19
SS GAZETE MLHABİRLERİ İŞÇİ KONT T
VAPIKOOP. GENEL KL RLL
Kooperdtıfimızın I W \ılı olagan genel kurul toplantısı \*< Hazı-
ran 1994 Çarv,.ımba gunu vıal 11 00 de kooperjııf merkezı olan Etı-
ler Llus \ olu Oazete Muhabırlen Sıttsı E I Blok altındakı Mİondu
\c a^ıgıda \azılı gundcmı goru^mek ıızerc \apıkn_aktır
Çogunhık viglanamam.iM halınde ıkını_ı îoplaıılı a\nı mahalde
ve avnı uıındenıı goru^ıiKk uzere 2> Hazıran 1 W Cumartesı günu
saat II ÜOdcvapılacakııı
VONETIM KLRULL
GINDEM:
1 "t oklama aı,ılış \e genel kurul dıvan he\etının sevımı
2 Dıvan hcvetıne genel kurul toplantı tutanagını ımzalama veikısı
verılmesı
^ Vonetım kurulu IW? vıiı laalıvet raporunun okunmasi ve mu
za keresı
4 199> \ılı bılanvogclır mderdurumunun okunmaM vemuzakere-
bl
5 IWvılıdenctı,ıle! laporunun okunması vemuzakeresı
6 Voneıım kurulu u dene(ı,ılenn 1991 \ılı faalnetlennden dolavı
ıbralan husubiında kar.ıralınması
7 Lı, a>>ıl \e u<, \edek voneıım kurulu u\esı ıle ıkı asıl \e ıkı vedek
dcnctıi scvımı \ea\lık huzur lıaklarının te-.pıtı hakkında karar alın-
ması
S Sıtcmız ı,ar^ısının dam duıumunun muzakeresı \e gereklı kara-
rın alınmdM
9 Dılcklcrvekapanış