Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
30 KASIM 1994 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Zongıidak
«yetinden olumtu
i jpop sûıyaii
/ KARA(Cumhuriyet
Burosu) - Zonguldak
Taşkömürü tşletmesini
Inceleme Komisyonu,
havzanın durumunu, ocaklan
ve işçilerin durumunu
değerlendiren ve 2 bin yılına
dönük uzun vadeli
seçenekler ortaya koyan bir
rapor hazırlıyor. Başbakanlık
Başdanışmanı Aykut Ekzen
başkanlığındaki heyet,
Zonguldak'taki 4 günlük
incelemelerini tamamlayarak
Ankara'ya döndü. Ekzen
yönetiminde hazırlanmakta
olan raporun bir hafta içinde
tamamlanarak Başbakan
Yardımcısı Murat
Karayalçın'a sunultnası
bekleniyor.
KKTC'de 'genel
grev' karan
• LEFKOŞA(AA)-
KKTC'de, başta sendikalar
olmak üzere çeşitli
kuruluşlar tarafından
oluşturulan Toplumsal
Muhalefet Platformu (TMP),
7 aralık çarşamba günü
'genel grev' yapılması karan
aldı. Koalisyon hükümetinin,
istemlerine yanıt vermediği
gerekçesiyle alınan bir
günlük genel grev karannın
sonuç alınmazsa süresiz
cenel greve dönüştürüleceği
ildirildi.
/OBB'nin son
toplantısı
• ANKARA (AA) - Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği
(TOBB) konseylen, 1994
yılının son toplantılannı
aralık ayı içinde
gerçekleştirecek. Odalar
Birliği'nın Ticaret Odalan
Konseyi, 12 aralık pazartesi
günü Ankara'da, Sanayi
Odalan Konseyi de 17 aralık
cumartesı günü Konya'da
toplanacak. TOBB'den
yapılan yazılı açıklamaya
göre, Ticaret Odalan
Konseyi, Konsey Başkani Ali
Zafer Taciroğlu'nun
başkanlıŞında toplanacak.
ECO toplantısı
• ANKARA (AA) - Kısa adı
"ECO' olan Ekonomik
İşbırligi Örgütü Ulaştırma ve
Haberkşme Komitesi
(UHİK), 5 aralık pazartesi
günü Ankara'da toplanacak..
Ulaştırma Bakanlığı'ndan
yapılan açıklamaya göre,
Ulaştırma Bakanı Mehmet
Köstepen'in konuşmasıyla
açılacak toplantıda, geçen yıl
ekim ayında Kazakistan'ın
başkenti Almati'de yapılan
ECO Ulaştırma Bakanlan
toplantısında kabul edilen
rojeler değerlendirilecek.
Çay paraları
odeniyor
RİZE(AA)-Çay
İşletmeleri Genel Müdürlûgû
TÇayKur) temmuz ayı yaş çay
alımından kalan 200 mılyar
-lira borcunıı bugiin Memeye_
başladı. Çaykur Genel
Müdürlüğü'nden alınan
bilgiye göre, temmuz ayında
alınan 155 bin ton yaş çayın
karşılığı olan 711 milyar
liranın 511 milyar lirası
üreticilere daha önce
ödenmişti. Nakit sıkıntısı
nedeniyle kalan 200 milyar
lira borcun 40 milyar liralık
bölümünün üreticilere
ödenmesine bugün başlandı.
Net aktife ikinci
dava incelemede
• ANKARA (ANKA)-
Anavasa Mahkemesi, net
aktıf vergısiyle ilgili yasa
maddelerinin iptali istemiyle
açılan ikinci davayı da
esastan görüşmeyi
kararlaştırdı. Yüksek
Mahkeme bugünkü
tcplantısında, Erzurum ldare
Mahkemesi'nin 398(xsayılı
ekonomik dengelerin
sağlanması için yeni
vergilerin ihdasıyla bazı
vasalarda değişiİclik
>apılmasına ilişkin yasanın
net aktif vergisini
düzenleyen maddelerin iptal
ıstemini görüştü.
Düşük fon bekleyen ithalatçılann tonlarca malı gümrük depolannda stokladığı belirlendi
Gıda ithalatı vurguna gebe
ÖZLEMYÜZAK
Halka ucuz et ve peynir sağla-
mak amacıyla hazırlanan ithalat
kararnamesi sadece düşük fon
uygulaması şeklinde geçirildiği
takdirde, gümrük depolannda
binlerce ton donmuş et ve süt to-
zu stoklamış bekleyen ithalatçı-
lara yeni bir vurgun kapısı aça-
cağı ortaya çıktı. Kx>nu ilgili ola-
rak Cumhuriyet'e bir açıklama
yapan SETBIR Başkanı Doğan
Vairdartı. ithal kararnamesinin
bu şekilde çıkacağını aylar ön-
cesinden garantilemiş ithalatçı-
lann 2 bin 500 tonun üzerinde
süt tozunu ve binlerce ton don-
muş eti gümrük depolannda
stokladıklannı tespit ettiklerini
söyledi.
DPT, HDTM, TMO, Gümrük
Bakanlığı, Tanm Bakanlığı ve
SETBlR'in 15 kasımda ortak
yaptıklan toplantıda "düşük fon-
la" yapılacak et ve peynir ithala-
tına sınırlama getirilmesi karar-
laştınldı. Ancak kararname
ithaiatın uzun süreli
olmasının ureticiye etkisi
•Hayvan popülasyonundaki erozyon
hızlanacak, dışanya önemli düzeyde
döviz ödenerek elde edilen damızlık
stoklar, yok olmayla karşılaşacak.
•AB tarafından verilen ihracat
sübvansiyonlarının etkisiyle, Avrupalının
yediğinden yan yanya düşük fiyatla
yurda girecek olan et, süt ürünleri ve
bakliyat, Türk üreticisini üretimden
soğutarak, üretimde gelişme
sağlanmasına engel olacak.
•Türkiye nüfusunun yüzde 55'inin
tanm ve hayvancılıkla ugraştığı
düşünülürse, bu nüfusun gelir
dağılımındaki payı giderek azalacak.
Bazı ürünlerde yerli-ithal fiyatlar
Pirinç
Fasulye
Canlı sığır
Canlı koyun-keçi
Sığır eti (karkas fı.)
Dondurulmuş et
Peynir
Yerli fiyat
20.300.-TL
48.000.-TL
70.000.-TL
60.000.- TL
110.000.-TL
110.000.-TL
61.000.-TL
ithal m
M
a!iy
C
e1İ
14.500.-TL
18.400.-TL
77.000.-TL
77.000.-TL
120.000.-TL
97.000.-TL
55.000.-TL
Kasaplık sığır
Besi sığın
Peynir
Süt tozu
Prelavman ver.
1800 dolar ton
1172 dolar; ton
2766 dolar/ton
1788 dolar/ton
İhracat primi
635 dolar/ton
1758 dolar/ton
1366 dolar/ton
ithal peynir ve et
neden ucuz?
Türkiye'ye Avrupa'dan
girecek olan et ve peyniri
Avrupalı sanıldıgının
aksıne ucuza değil, iki
katına yiyor. Çünkü,
Avrupa ülkeleri bir
yandan kendi üretimlerint
korumak için ithalatlarına
prelavman vergisi ile
smırtarna getirirken öte
yandan ihracatı arttırmak
amacıyla yüksek
meblağlarda ihracat primi
veriyortar.
BENCE
IZZETTtN ONDER
Son Sosyalpst) Devtetin
Ydoiışı
1995 mali yılı konsolide bütçesi, milli gelirin yaklaşık yüz-
de 30'luk bir bölümünü kullanırken borç faiz ödemeleri-
ne ayrılan tutar, milli gelirin yüzde 9'una ulaşmış bulun-
maktadır. Bunun anlamı, bütçe hacminin artışı karşısın-
da, gerçek anlamda kamu kesiminin daraltılıyor olduğu-
dur. Bu durumu, ana hatları ile aşağıdaki tabloda izlemek
olasıdır.
Harcamalann GSMH Paylan (%)
Cumhurbaşkanı Süleyman De-
mirel'in masasına tamamen de-
ğişerek sadece fonlarla ilgili it-
halat kararnamesi halinde çıkar-
tıldı.
15 kasımda fonlar, ithalatın 5
ihtisas gümrüğünden geçirerek
yapılması ve üretimi destekleye-
cek teşvikler konusunda görüş
birlığine va-
nldığını söyleyen SETBİR Baş-
kanı Doğan Vardariı, toplantıda
3 konunun da tek kararnamede
yayımlanması prensibinde anlaş-
mış olduklannı söyledi. Vardar-
lı'ya göre, eğer her 3 karar aynı
kararnameye eklenemez veya
uygulama kararlan kararname-
den 3 gün sonra ilan edilirse. tü-
ketici ve üreticiyi korumaya yö-
nelik uygulama tedbirleri yok
olacak ve bırkaç gün içinde I -2
yıllık hayvansal ürün kapılardan
içeri girerek stoklanacak. Var-
dariı, ülkede 1 -2 yıllık hayvansal
ürün stoklanmasının getireceği
zararlan şöyle açıkladı: "Böyle
çok miktarda ithal girişi, hiikü-
met vesanayicinin insiyatifini yok
edeceği gibi, bu koşullarda üre-
timden vazgeçecek üreticinin de
mahvolmasına neden olur. Üste-
lik, şu anda acaba yüzde S0 ucu-
za ürün >i\ebilecek miyiz diye
çırpınan tüketicimiz zaman için-
de ürünleri vüzde 200 zamlı \er."
İşçilerin kuracağı şirket 30 ay içinde istenilen şartlan sağlamazsa hurda fiyatına satılacak
Hükümetin yeni Karabük oyunu
HÜLYAGENÇ
Karabük DemırÇelık Işletmele-
ri'nin (Kardemir) kapatılması için
girişilen politik oyunlara bir yenı-
si daha ekiendi. Başbakan Yardım-
cısı Murat Karavalçın'ın "Kar-
demir'i sembolik olarak l'er lira-
dan sendika>a satacağız" şeklın-
deki açıklamalanna karşın. Özçe-
lik Iş Sendikası tarafından kurula-
cak Kardemir A.Ş.'yeyalnızcate-
sislerin 30 aylık ışletme hakkı ve-
rilecek. Kardemir A.Ş.'nın öngö-
rülen şartlan sağlayamaması ha-
linde, nükümet tarafından kapatıl-
masına ve tesısın hurda fiyatına
satılmasına karar venlebilecek.
Kapanma noktasına gelip, satıl-
masına karar verilen tesısın hurda
değerinın yüzde 30'u sendikaya
bırakılacak. Tahsıs edilen yüzde
70'lık bölümü ise Hazıne'ye intı-
kal ettirecek.
Özçelik lş Sendikası Başkanı Metin
Türker, hükümetin yasalzemını hazırla-
madan tesisin ışletmesını kendilenne tek-
lif etmesinı 'politik bir oyun" olarak nite-
lendırdi.
Katdemır A.Ş. kurulsa bile tesisin satış
yada devır işlemi ne Hazine'nın ıstediği
doğrultusunda ıstenıldiğı zaman Özetleş-
tırme idaresi Başkanlığı karar verebılecek
Kapanma noktasına gelip kapatılmasına karar verilen tesisin yüzde 30'u sendikaya bırakılacak.
nu Başkanı Necati Çelik ile göruş-
tüğünü kaydeden Erez. "Hüküme-
tin Kardemir olayına olumlu >ak-
laştığım ilettim" dedı. Devİetın
Kardemır'i sırtındataşıyamayacak
duruma geldıgıni söyleyen Erez,
alternatif arayışına giren hüküme-
tin tesısı ışçıye satmakta kararlı ol-
duğunu ıleri sürdü. 700 bin ton ka-
pasıtelı fabrikanın özel sektöre sa-
tılmasının mümkün olmadıgını sa-
vunan Erez. "Buravı parayla ver-
dtğinizde alan olnıaz" dedı
Hükümetin sendıkayla pazarlı-
ğa oturacagı teklıfte bakım süresi
geçmış yüksek fırınların revat-
manlarının yapılmaması sonucu
ortaya çıkacak hasar ve kaza son-
rası üretımin durması halinde uğ-
ranacak zararda harcanan gıderle-
rı Hazıne'nın karşılayacağı belir-
tiliyor. Hükümetin teklifinde. Öz-
çelik tş Sendikası'nın Erdenıir'de
bulunan vüzde 25.5'lik hissenın
Hükümet adına görevlendırılen yetkılı-
lenn perşembe günü sendikayla Kardemir
ıçın pazarlıöa oturacagı vurgulanıyor.
Özçelik lş Sendikası ile masaya otura-
cak heyette TOBB Başkanı Vaum Erez,
Enerji veTabii Kaynaklar Bakanlığı Müs-
teşan AhmetGökçen. Hak-lş Konfederas-
yonu Başkanı Necati Çelik, Hazine Müs-
teşan A>fer Yılmaz, Ozçelik-lş Karabük
Şube Sorumlusu TanerCamurt, Karabük
Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı. DPT ile
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan bir yet-
kilinin bulunacağıbelirtilıyor. Erez, bakım
yapılmayan Kardemir'in 6 aydır kendi ba-
şına ayakta kalmayı başardığını . Kara-
bük'e hayatiyet veren tek müessesenin ge-
leceği hakkında ortak bir karara vanlması
gerektıgını söyledi. Hak-lş Konfederasyo-
Kardemır A.S- nın sermayesıne aktanlma-
sı isteğine ise yer verilmiyor.
Karabük AS'nin kurulması ıçın temMİ
heyetinin oluşturulması gerektiğı bildinlıf-
ken, şırketin ortaklannın Karabük Schır
Meclısi'nde belirlenecek oranlar ve katı-
lımlarçerçevesinde oluşturulacağı vurgu-
lanıyor. Kurulacak şırkete yabancı serma-
yenın ı>.e engellenmeyecegı belırtılıyor
tı
Cumhuriyet Gazefesi ,'
Turkocaöı Cad. 39/41 f
Cağaloğfu/ISTANBUL. f-
TEL: 512 OS OS I
FAX: 514 O7 51 /
Bayer'in gecikmesi postadan
B
ayer Türk, geçen yıl piyasaya sürdüğü üretim
hatalı Genius sivrisinek kovucuları toplamak
için bir kampanya düzenlemişti. Ben de bu
kampanyaya katılıp üretim hatalı sinek kovucuyu 1
Mayıs 1994 tarihinde Mersin Garaj Şubesi'ne F seri
ve 570569 sıra no'lu fatura ile teslim ettim. Ancak
bir ayı aşkın süre geçmesine karşın olumlu bir yanıt
alamadım. Gazete ilanlarında verilen ücretsiz
telefon numaralarını defalarca aramam da hiçbir
sonuç vermedi. Ürünü teslim alacağım Yurtiçi
Kargo'nun yukarıda belirttiğim şubesine gıttım.
Yetkililere yaz aylarının bitmek üzere olduğunu
hatırtattğırno^.^Siheic öîdurucüyü siz ş
kullanırsınız" ceyabını aldım. Gecikmeli de olsa
durumu size bildirmeye karar verdim.
Yalçın Eryiğit/İSTANBUL
O
kurumuzun şikâyetını Bayer Türk Kimya
Sanayü'nden Mete Ergün'e ilettim.
Okurumuzun sözünü ettığı ücretsiz tüketici
hattının yalnızca bir ay hızmet verdiğıni söyleyen
Mete Bey, kampanya suresi bittiğınde
telefonlannda kapatıldığını belırttı. Okurumuzun
bu nedenle kendilenne ulaşamamış olabılecegini
vurgulayan Mete Bey, Genius sivnsinek
öldürücülerin dağıtımının temmuz ayında
tamamlandığını hatııiattı. Okurumuzun adresinı
l Mete Bey, kügük Uiı aıaştırmadan 3onra . —
"Yalçın Bey'ın stnek öldürücu cıhazı temmuz
d d i yotiaFtmış. Bize vermiş olduğu
posta kutusu adresı olduğu için sanıyorum aksilik
buradan çıkmıştır. Bu nedenle Yalçın Bey'e bir
~dah~a sfvnsineP; ötdüriicü yoHuyoruz" dedtB
Tüketiciler, pazarlamacılara dikkat!
I
stanbullu okurumuz Sema
Tunaboylu'nun mektubunu
tüketicilere uyan olur
düşüncesiyle yayımlamaya karar
verdim. Sema Hanım geçen hafta
ilginç bir olay yaşamış. Biri bayan
olmak üzere ıki pazariama elemanı
Sema Hanım ve komşusunun
kapısını çalarak Yıl-Pa Pazariama
ve Arçelik adına geldiklerini, Arçelik
sahibi tüketiciler arasında bir
kampanya düzenlediklerini
belirtmişler. Sahibi bulundukları
Arçelik marka beyaz eşyaların
garanti belgelerini göstenmeleri
halinde kampanyaya
katılabileceklerini, kazanmaları
halinde kendilerine Arçelik
ürünlerinden birinin hediye
edileceğini söylemişler. Sema
Hanım'a bazı garanti belgelerini de
diğer aile bireyleri adına
yazdırabileceklerini hatırlatan
pazariama elemanları, bu
kampanyaya katılabilmeleri için bir
şartlan olduğunu açıklamışlar. llk
başta çok cazip gözüken
kampanyanın boyutları, kısa bir
süre sonra değişmeye başlamış.
Bir mutfak robotu almayı düşünen
Sema Hanım pazarlamacıların
gösterdiği kataloğu gördüğünde
gerçeği sezinlemiş. Katalogda çoğu
Uzakdoğu ülkelerinden ithal edilen
ürünler bulunuyormuş. Ürünleri,
Arçelik'le ilgisi olmadığı için satın
alamayacağını söyleyen Sema
Hanım'ı ikna edebilmek için
Aksaray'daki merkezlerinin telefon
numarasını verip aramasını isteyen
pazartamacılar "Buradan
söylediklerimizin doğruluğunu
öğrenebilirsiniz" demişler. Telefonu
açan kişi de pazarlamacıların
söylediklerini tekrar etmesine karşın
Sema Hanım ve komşusu hiçbir şey
satın almamışlar.
Okurumuzun bu konuyu bize
bildirmesi üzerine küçük bir
araştırma yaptık. istanbul Ticaret
Odası kayıtlarında Yıl-Pa adlı firma
sayısı birden fazla, ama bunların
hiçbirinin merkezi Aksaray'da
bulunmuyor. Arçelik Basın
Danışmanı Uğur ipek böyle bir
kampanya düzenlemediklerini
açıklayarak Yıl-Pa adındaki şirketle
herhangi bir anlaşma
yapmadıklannı söyledi. Bu konuda
üretici firma ve tüketicinin hakkını
koruyacak yasal bir düzenleme
olmadıgını söyleyen Uğur Bey,
tüketicileri pazarlamacılara karşı
dikkatlı olmaya çağırdı.H
GALERI • ArötYE 293 89 78 (3HAT)
ADNAN ÇOKERMinimaller ve Varyasyonlar
25 Ekım- 10 Aralık 1994
GALERİ
HusrevGeredeCad FraSok.No 2'Heşviıye İstanbul Td
hdoim ve H^yceı M U M M I UHI ;. 1
Kullür ElkınlıMeıı
PREHtSTORYA.MISIR,
MEZOPOTAMYA.PERS
SEDAT GÖKSU
2 Aralık'tan itibaren
Cuma günleri 14.00-17.00
Başvuru Tel : 259 47 39
SEFÇR
ÖZTÜRK'Keçeresım Sergısi'
||19Kasım- 12 Aralık 1994|
| TOBAV SANAT GALERISİ
S'raseMler No- 4/ Taksim
Te! 249 01 91
r FARUK
CİMOK
17Kasım-17Arolık1994
Galeri
Lebriz
Eytam Cod Açık Hovo Apl
No 16 /2Np>anloj,
Tel 0 212-240 22 82
TURKÇE HABERlf Rİ
LONDRA'DAN CANU
07.00 - 07.30
12.00-12.15
18.00-19.00
953
FINANS
İMKB,
Dünya pıyojolan, Alhn, Gümüy,
Bankdar oratı payaıalar
HER GÜN
09.15-17.45
ARASI
HER YAR1M SAATTE BİR
;RADVO
HABERLER
ANA HABER HER GÜN
08.00,13.00
20.00, 23.00
ARA HABER HER GUN
07.00 - 23.00 ARASI
HER YARIM SAATTE BİR
;M0VO 953
MEKTUP
Peride Celal'in yeni öyküleri
'Mektup" adıyla Can Yayınları
tarafından yayımlandı.
YıldızTeknik Ünıversitesi
gûndüz öğretim Mimarlık
Fakültesi'nden 1992-1993
öğretim yıbndaaldığım 13635
no'lu kimlik kartımı
kaybettim. Hükürnsüzdür.
FERHAN BAKİOGLL
Gn. Hız.
Savunma
Adalet
Tar.-Orman
Su işleri
Karayolları
Ulaştırma
Madencilik
Eğıtim
Sağlık
Kültür
Turizm
Borç Faiz
Ödemeleri
Toplam
Top.-Borç
FaizÖd.
1981
12.4
4.9
1.0
1.4
1.6
1.2
0.2
0.1
3.0
0.8
0.2
0.1
0.0
26.9
26.9
1985
5.8
4.7
0.8
1.2
1.6
1.1
0.4
0.1
2.6
0.6
0.1
0.2
2.5
21.7
19.2
1989
5.0
2.7
0.7
0.9
1.2
0.6
0.2
0.1
2.5
1.6
0.1
0.1
5.8
21.5
15.7
1994
7.3
3.2
1.1
1.2
0.9
0.6
0.1
0.1
4.1
1.4
0.2
0.1
7.5
27.8
20.3
1995
7.5
4.2
1.3
0.9
0.9
0.6
0.1
0.1
4.1
1.1
0.2
0.2
9.0
30.2
21.2
Kuynak: Çeşiıli vıllankı bütçegerekçeleri.
1980'lerde fonlarda görülen hızlı ve önemli artışı bir an
ihmal ederek, konsolide bütçe harcamalarının son 15 yıl-
lık serüvenini inceledığımizde, görülen odur ki borç faiz
ödemesi dışında kalan harcamaların Gayrı Safi Milli Ha-
sıla'ya oranı çok düşük düzeylerde seyretmektedır. Kon-
solide bütçe çerçevesinde, 1981 yılında GSMH'nin yüz-
de 26.9'unu oluşturan kamu harcamaları, giderek erıye-
rek yüzde 16.7'lere kadar gerilemiştir. Ancak sonraları
kendini topartayan harcamalann, 1995 bütçesinde
GSMH'nin yüzde 21.2'sine ulaşması öngörülmektedir.
Bu gelışmenın nedeni, kamu harcamalarının diğer çağ-
daş ülkelerde görülen artışının akılcı olarak frenlenmesi
olmayıp 1980'lerin vergi politikasıdır. Konsolide bütçeyi
besleyen vergi gelirlerinin GSMH'ye oranını aşağıdaki
tabloda incelediğimizde, bu durum rahatlıkta görülmek-
tedir.
1981 1984 1985 1989 1994 1995
Konsolide Büt.
Vergi Yükü (%) 18.2 12.9 13.8 15.0 22.1 20.3
Kaynak: 1995 mali vılı hütçe geıvkçesi.
Vergi gelirlerinin bu hızda azaltılması, özel kesim açığı-
nın kamu kesimıne taşınmasına neden olmuştur. Bu açık,
çığ gibı büyüyen faiz etkisi ile bir yandan bütçenin nomi-
nal boyutlannı büyütürken. diğer taraftan da bütçe kalem-
lerini sıkıştırmıştır.
Bütçe kalemlerı sıkışırken bazı harcama kalemlerinin
daralma katsayısı çok yüksek olmuştur. Bu konudakı as-
lan payını ise toplumun ancak uzun dönemde algılayabı-
leceğı, bu nedenle kısa dönemli politik sonuçlarının zayıf
olduğu yatınm harcamaları almıştır. Konsolide bütçe ya-
tırım harcamalarının GSMH payı, 1981 'de yüzde 7.1 iken,
1991 'de yüzde 2.9 olmuş. 1995'te ise ancak yüzde 2.9'luk
oran korunmaya çalışılmıştır. Önemli kamu yatınm kale-
minı oluşturan KlT'lere yapılan transferler de aynı dönem
boyunca bu sıkışıklıktan nasibı almış ve KİT'leri bugünkü
görüntüsüne getirmiştir.
Işte, küçülen devlet bütçesinin hazin durumu! Bu man-
zara, 1995 bütçesıni, servis araçlanndan yararlanan per-
sonelın katkısına, ilaç katılım paylarına ve döner serma-
yeli kuruluşlann kaynaklanna avuç açmak zorunda bırak-
mıştır. Yine aynı bütçe, hiçbir hesaba dayanmadan, boş
kadroların ıptalı, ışçilik ödeneklerinin sınırlandırılması, ge-
çici işçıliğın yılda 3 ay ile sınırlandırılarak, çalışanların sağ-
lık hizmetlerınden yararianmasının engellenmesi ve işçi-
lerin memur ya da sözleşmeli yapılması yollanna gidile-
rek, optimal devlet hizmetı ve akılcı devlet anlayışını yık-
ma aracı haline dönüştürülmüştür.
Bu toz dumanda memur maaş katsayısı ve benzeri ko-
nular artık düşünülemez oldu. Sanırım, yıkıldığı iddia edi-
lan iiP gprçpktpn yıkıian Rn^yal bılimlerle ilgisi olmayan
hemen herkesın yapabıleceği bir hata sonucunda, birbiri
THE WALL STREET JOURNAL:
Turk^teEstiTcflerînln
gözü Orta Asya'da
NEW VORK (AA) - Türk
tekstıl üreticilerinin gözünün
300 milyonluk Orta Asya paza-
nnda olduöu ve Türkıye'nin. bir
yandan Avrupa Birliği ile güm-
rük birlığine giderken. öte yan-
dan Orta Asya pazarlanna açıl-
maya başladığı belirtildi.
ABD finans çevrelerinin ga-
zetesi Wall Street Journal'da ya-
yımlanan bir incelemede. 1
Ocak 1996"da gerçekleşmesi
beklenen AB-Türkiye Gümrük
Birliği'nın, Türk tekstil sanayi-
cilerini 'zora sokacağı' da öne
sürüldü. \Vall Street Journal.
Türk malı tişörtlenn Çin ve Do-
ğu Avrupa "da üretilenlerden ıkı
mıslı. bluzların ise yüzde 40 da-
ha pahalı olduğunu kavdederek.
bu şartlar altında Türk tekstilinin
Avrupa"da eskisı kadar rahat re-
kabet edemeyeceğini savundu.
Geçen yıl 4.5 milyar dolarlık
ihracat gerçekleştiren Türk teks-
tılcılerı. sektörün Türkiye'nin
tüm ihracatı içındekı payını yüz-
de 30'un üzenne çıkardılar.
Türkiye'nin tekstil ihracatının
üçte ıkisi Av rupa pazarlanna ya-
pılıyor. Türkiye. Fransa ve Ital-
ya'dan sonra Av rupa tekstil paza-
nna en fazla mal satan üçüncü
ülke durumunda bulunuyor.
Gazete. Türk tekstil ürünleri-
ni pahalı kılan sebepleri şöyle sı-
raladı: "Çocukişçiçaltşbrılınas»-
nın vasaklanması. işçi sağlığıvla
ilgili zorunlu uygulamalar >« si-
gorta mecburiveti."
EMLAK BANKAS!D»ha U . ı a - Bir Y ı 5 a •n U "