Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
30 KASIM 1994 ÇARŞAMBA
12 DÎZt-YAZI
Prof. Dr.
Ergün Aybars
_ _ TULUŞ SAVAŞ1 (1920-1923) V i CUMHURIYET'IN İLK YILLAR1 (1923-1927)
Savaşyıllannda zor görev
Istiklâl Mahkemeleri, ordunun asker ve erzak gereksiniminin sağlanmasmda önemli rol oynad
lstiklâl Mabkemelen'ninböl-
geleri saptanırken, düşman işga-
li altında olan yerler ve Kâzım
Karabekir Paşa'nın güvenliği
sağladığı Doğu Anadolu'da Is-
tiklâl Mahkemesi kurulmadı. Bu
bölgeleri birleştirdiğimizde Mi-
sak-ı Millî sınırlannın oluştuğu-
nu görürüz.
I. Inönü Savaşı'nın kazanıl-
ması ve lstiklâl Mahkemele-
ri'nin çalışmalan ile; TBMM
hükümeti içte ve dışta tanındı.
Ayaklanma olaylan bastınldı ve
kanun egemen oldu. Devlet or-
ganı ışledi. vergı ve asker alın-
ması işleri büvük ölçüde düzel-
di. Milletın orduya inancı arttı.
ordu kurulması mümkün oldu.
Sonuç olarak BMM hükümeti,
Osmanlı hükümetine karşı kesin
üstünlükkazandı.Böylece lstik-
lâl Mahkemelen'nin kuruluşu-
nu hazırlayan olağanüstü tehli-
kenın bittıği düşünülerek, aleyh-
tarların baskısı ıle hükümet
mahkemelerin çalışmasında ıs-
rarlı olmasına rağmen. 17 Şubat
1921 "de Ankara lstiklâl Mahke-
mesi dışında diğerlerinin görev-
lerine son \enldi
AyaUanmaiar başhyor
17 Şubat 192Tde lstiklâl
Mahkemeleri'nin çalışmalanna
son verildikten sonra Anado-
lu'da soygun, ayaklanma. kaçak
ve diğer suçiar çoğalmaya baş-
', ladı. Bu sebeple birer cinayet
1
re gönüllü katıldığı göriilüyordu.
Eskişehirdüşman tşgaline uğ-
rayınca buraya lstiklâl Mahke-
mesi gönderilemedi. Fakat baş-
komutanın emriyle 8 eylülde
Yozgat lstiklâl Mahkemesi ku-
ruldu. Mahkemeler Temmuz
1922'ye kadar çalıştılar.
Haksız uygubmaya ceza
lstiklâl Mahkemeleri gerek
Sakarya Savaşı sırasında, gerek-
se savaştan sonra Kastamonu,
Konya, Yozgat, Samsun ve An-
kara yörelerinde asker kaçakla-
n, bozguncu, casus, soyguncu,
vb. suçlulara karşı sert bır sekil-
de çalışırlarken. Tekâlif-i Milli-
ye Emirleri'nin yerine getırilme-
sini sağladılar.
Bu emirlere uymayıp, istenen
malzemeyi vermeyenleri ceza-
landırdıklan gibi. Tekâlif-i Mil-
liye Emirleri dışında, halkın elin-
deki ulaşım araçlannı \e yiye-
cek maddelerini ve hayvanlannı
zorla alan devlet görevlilenne
karşı da sert önlemler almaktan
çekinmediler.
Bu emirlere aykın olarak ha-
reket edilmesini engellemek
için, bu gibi suçlulann en sert şe-
kilde cezalandınlacaklan da ba-
POLİTtKA VE OTESt
MEHMED KEMAL
Karda, Kışta... •» <•
tstiklâl Mahkemeleri ordunun asker ihti\ acının kar^ılanmasında bü> ük başarı sağladılar. O/tlliklt Sakar> a cephesinin iki kana-
dında çalışan Kastamonu ve konva İstiklâl Mahkemelen'nin en büj ük çalışma konusu asker kaçaklamla ilgili olaylardı.
V-wl
savaşabilmesi için
gerekli yiyecek,
giyecek, cephane ve
bunlan taşıyacak
araçlann btılunmasını
hazırlayan Tekâlif-i
Milliye EmirlerTnin
Milli Mücadele'nin
kazamlmasında çok
büyük etkisi oldu. Bu
emirlerdeki istekler
ineelendiğinde, Türk
ordusunun ne kadar
yokluk içinde savaştığı
iyice anlaşılır.
mahkemesi göre\lendirilmesi
için Meclıs"te önerge bile veril-
di. lstiklâl Mahkemeleri'nden
boşalan yen doldurmak için çe-
şitli öneriler yapılıyor. fakat bu
mahkemelerin yeniden görev -
lendirilmesinden çekiniliyordu.
Kütahya-Eskişehir savaşlan ye-
mlgu.ı, düşmanın ilcrlemeoi kar—
şısında genış topraklar yıtirilme-
si ye hatta tehlikenin ^nkara'ya
Mahkemelerin baktıklan suçlar ve cezaları
Milli amaçla çalışan lstiklâl Mahkeme-
leri'nin baktıklan suçlar \e verdiklen ce-
zalar s.u şekilde sıralanı>ordu:
Firar dışında diğer suçlar: 1- Vatana iha-
net, ayaklanma, 2- Casusluk. 3- Smguncu-
Iıık, 4- Bozgunculuk, aleyhte propaganda,
5- Göre\ini kötiiye kullanmak. 6- Cina>et.
7- Halka ezi>et \e baskı, 8- Asker ailesine te-
cavüz, 9- Tekâlif-i \tilli\e Emirlerine u>-
mamak, 10- Düşman işgalinden > ararlanıp.
kanun dışı hareketlerde bulunmak, 11- Düş-
mana yardım ve işbirliği, 12- Düşman ordu-
suna katılmak.
Bu suçlara suçun derecesine göre şu ce-
zalar verilıyordu:
1- Asılarak ve kurşuna dizilerek idam
(Vatana ihanet, casusluk, düşmanla işbirli-
ği ve düşman ordusuna katılmak. asker ai-
lesine tecavüz etmek, soygun, cinayet), 2-
Kal'a-bend. kürek \e ağır hapis, 3- Sürgün,
4- Davak (değnek \urarak), 5- Tazmin et-
rirnıe. 6- Göre\den uzaklaştırma, 7- Halk
ve asker önünde teşhir, 8- Milli Mücadele so-
nuna degin gözaltına alma, 9- Mal ve mül-
küne el ko> mak, yıkmak \e yakmak(hukuk
dışı bulundu ve sert tepkilere yol açtı), 10-
Asker kaçağının yerine en yakınını askere
almak, ko\ veya mahallesinden ağır para ce-
zası (200 ura) almak (bu da hukuk dışı bu-
lundu ve Meclis'te eleştirilere yol açtı).
Üç senelik dönemde İstiklâl Mahkemelerinin çalışmalan ve verdikleri cezalar
Mahkemenin Kuruluş Kaldırılış Mahkemeye Ademi İdam Müeccel* Gıyaben Kal'abend Çeşitli
Ismi Tarihi Tarihi Gelen adet Mesullyet idam İdam ve kürek cezalar
Ankara 1.10.1920 31 7.1922 13096 470 108 279 48 54 12137
Eskişehir 5.10.1920 19.2.1921 13489 1237 57 594 20 272 11270
Isparta 9.10.1920 23.3.1921 555 248 7 - 6 29 265
Dıyarbakır
Konya 1.10.1920 18.2.1921 3600 575 2 - 1 105 2917
Pozantı - - - 7 - - - - 31S
Sıvas 20.10.1920 15.3.1921 280 23 12 109 1 34 101
Kastamonu 10.1.1920 17.2.1921 69 144 35 3 78 245
I. DönemToplam 31020 2622 337 1017 79 572 26966
Kastamonu 8.1921 31.7.1922 9016 648 5 3 69 7477
Konya 8.1921 31.7.1922 14071 7217 166 1479 -- 369 4841
Samsun 20 8 1921 27.12 1921 2420 395 485 -- 137 240 1163
Yozgat 22 10.1921 23 7.1922 2637 862 56 -- 24 537 1194
II. Dönem Toplam 28144 9122 722 1479 164 1214 14675
Amasya Bellı değıl
13.3.1033 11.6.1032 =
Genel Toplam 59164 11744
5-
1054
131
2827 243 1786 41678
yaklaşması ve Ankara'nın terk
edilmesı korkusu lstiklâl Mah-
kerneleri'rıin ytrnideııioınırrnası
için ortam hazırladı.
1 - Savaş son derece tehlikeli durumdadir.
2- Düşman hücumunu durdurabilmek için
memleketin bütün kaynaklannı harekete geçir-
mek koşuldur.
3- Düşmanın yeni taarruzunu karşılayabilecek
önlemlerin alınmasına ve kaynaklann harekete
geçinlmesine normal hükümet kuruluşunun gü-
cü yetmeyecektir. Bunun için Meclis'in mutlak
otoritesinin işlemesi gerekmektedir.
Bütün bunlar yürütme ve yargı kuvvetlerine.
olağanüstü tehlike ile başedebilmesi için olağa-
nüstü yetki verilmesi ile sağlanabilirdi. tstiklâl
Mahkemelen'nin yeniden kurulması gerekiyordu.
Fevzı Paşa 23 Temmuz 1921'de Meclis'te asken
durum hakkında bilgi verdikten sonra, "Memle-
ket için bozgunculuk, firari olaylannın çoğaklığı-
na dikkati çekerek", çalışmalanna son verilmış
olan Istıklâ! Mahkemeleri'nden bır kısmının or-
dunun sağ kanatlannda bulunan bölgede (Kasta-
monu merkez olmak üzere). bir kısmının ordunun
sol kanadında (Konya merkez olmak üzere). iki
adet İstiklâl Mahkemesi görevlendınlmesini iste-
di. Meclis Kastamonu. Konya ve Samsun'da üç ls-
tiklâl Mahkemesi kurulmasına karar verdi. 30
temmuzda üyelerin seçimleri tamamlandı.
Başkomutanbk tartış ma»
Meclis'teki hava hâlâ yumuşamamıştı. Musta-
fa Kemal çekilişin birstrateji olduğunu. bu sebep-
le düşmanın yıpranacağını ve Türk ordusunun za-
man kazanacağını açıklamasına rağmen 4 ağus-
tosta Meclis'te sert eİeştirileryinesürdü. Birmıl-
letvekili, Mustafa Kemal'in ordunun başına geç-
mesini istedi. tlk kez lehte ve aleyhte olanlar Mus-
tafa Kemal'in ordunun başına geçmesi konusun-
da birleşiyorlardı. Fakat ayn düşünce ve hesaplar-
la. Mustafa Kemal'ekarşı olanlar,ordunun bozul-
duğunu. bu durumu Mustafa Kemal'in düzelte-
meyeceğini ve bu sayede O'nu tasfiye edebilecek-
lerini düşünüyorlardı. Enver Paşa'yı getirip Mus-
tafa Kemal'in yerine geçirmek için çalışanlar bu
fırsattan özellikle yarartanmak istiyorlardı. Mec-
lis içindeki ve Trabzon'daki Ittihatçılarbu iş için
uzun zamandır çalışıyorlardı.
Meclis'in çoğunluğu yani Mustafa Kemal yan-
lısı olanlar. Yunan ordusunu ancak Mustafa Ke-
mal'in durdurabileceğine inanıyor ve başkomu-
tan olmasını istiyorlardı. Fakat Başkomutan olma-
sını sakıncalı görenler de vardı (1). Bunlar başa-
nsızlık halinde Mustafa Kemal'in sorumlu turu-
lacağından endişe ediyorlardı.
Meclis'in çoğunluğunun gösterdiği yakınlığa
teşekkür eden Mustafa Kemal başkanlığa bir
"Cepheye gitmesi koşuluyla uygulanmayan idamlar
önerge verdı.
Mustafa Kemal'in. Meclisyetkilerini isteyerek
(yasama. y ürütme, yargı) başkomutan olmayı ka-
bul edeceğını bıldirmesi üzerine karşıtlar hemen
hareketegeçtiler. Başkomutanlığın Meclis'inözü-
ne aıt olduğunu. bu sebeple Başkomutan Vekili
denmesini istediler. Aynca Meclis'in yetkilerinin
birkişi tarafından kullanılmasının söz konusu ol-
mayacağını ileri sürdüler Fakat Mustafa Kemal'in
direnmesi üzerine Meclis. 5 Ağustos 1921 tarihin-
de Meclis'in sahıp olduğu yetkileri şahsında top-
lamak ve Meclis adına yürütmek üzere Mustafa
Kemal Paşa'ya üç a> süreyle başkomutanlık yet-
Mahkemeler, suçlulan cezalandırmanın yanı-
sıra, ulusal mücadeleve kazandırmak için de
uğraş \erdikr.
kisını veren kanunu kabul etti. İstiklâl Mahkeme-
leri de doğrudan Mustafa Kemal Paşa'ya bağlan-
dılar. Yeni mahkeme kurma yetkisi artık başko-
mutana airti.
Mustafa Kemal. Başkomutanlık Kanunu'nun
kendisine tanıdığı yasa yapma yetkisini kullana-
rak 7-8 Ağustos 1921 "de. halkı maddi ve manevi
bütün kaynaklanyla Milli Mücadele'ye katılma-
ya çağıran "Tekâlif-i MilliyeEmirteri"ni (Ulusal
Vergı Emirleri) yayımladı. On ayn metınden olu-
şan bu emirler uygulanmadığı takdirde etkılı ola-
mazdı.
Ordunun bu savaşı kazanabilmesi için yiyecek.
giyecek, cephane ve bunlann taşınmasını sagla-
yacak araçlann bulunmasını hazırlayan bu emtr-
lerin Milli Mücadele'nin kazamlmasında çok bü-
yük etkisi oldu. Bu emirlerdeki ısteklen ınceledi-
ğımizde, Türk ordusunun ne kadar yokluk içinde
savaştığı ıvice anlaşılır.
Bu emirlerin uygulanabilmesi ve cephe gerisi-
•
Jstiklâ) Mahkemeleri gerek
Sakarya Savaşı sırasında,
gerekse savaştan sonra
Kastamonu, Konya, Yozgat,
Samsun ve Ankara yörelerinde
asker kaçaklan, bozguncu,
casus, soyguncu vb. suçlulara
karşı sert bir şekilde
çalışırlarken, Tekâlif-i Milliye
Emirleri'nin yerine getirümesini
sağladılar.
•
Jstiklâl Mahkemeleri, emirlere
uymayıp, istenen malzemeyi
vermeyenleri cezalandırdıklan gibi,
Tekâlif-i Milliye Emirleri
dışında, halkın elindeki
ulaşım araçlannı ve yiyecek
maddelerini ve hayvanlannı
zorla alan devlet görevlilerine karşı
da sert önlemler almaktan
çekinmediler.
nin güvenliğinin sağlanabilmesi için beş İstiklâl
Mahkemesi görev aldı.
Bu mahkemelerin, başkomutanın yetkilerini
kullanmasında ve emirlerini uygulamada kendi-
sine çok büyük yardımlan oldu. lstiklâl Mahke-
meleri gittikleri bölgelerde, halka çağn yaparak,
başkomutanın emirlerinin yerine getırilmesini
sağlıyorlardı. Halkın büyük kısmının bu emirle-
ekâlif-i Milliye
Emirleri'nin
uygulanabilmesi ve
cephe gerisinin
güvenliğinin
sağlanabilmesi için beş
lstiklâl Mahkemesi
görev aldı.
Mahkemeler halka
çağn yaparak,
emnierin yerine
getirilmesini
sağlıyoriardı. Halkın
büyük kısmının bu
emirlere gönüllü
katıldığı göriilüyordu.
sın yoluyla ılan edildi (3). Özel-
likle Sakarya cephesinin iki ka-
nadtnda çalışan Kastamonu \e
Konya İstiklâl Mahkemeleri'nin
en büyük çalışma konusu asker
kaçaklan olaylan idi. Bunlara,
eğer. soygun. adam öldürme te-
cavüz gibi suçlar işlememışlerse
af tanınıyor ve cepheye katılma-
lan sağlanıyordu.
Yalnızca Kastamonu istiklâl
Mahkemesi'nin 20 Ağustos - 20
Eylül 1921 arasında bakaya ve
fiıarda bulunan 12.733 klşlyl
cepheye gönderdiğı göz önüne
aJınırsa. asker kaçaklan komt-
sunda mahkemelerin etkinliği
daha iyi anlaşılır. Amaç müm-
kün olan çok sayıa*a^skeTÎ cep-
heye göndermek ve bır daha kaçmasını engelle-
mekti. Mahkemelerkendilenneverilen olağanüs-
tü yetkılere rağmen haklarında delil olmayan
Rumlan beraat ettirirken, suçlu olan Müslüman
Türkler cezalandınlıyorlardı.
Mahkemeler, çalışmalan hakkında başkomuta-
na muntazaman rapor gönderip bilgi veriyorlar-
dı. tdam uygulamalannın listeleri gönderiliyordu.
Bu sayede Başkomutan ve Meclis, lstiklâl Mah-
kemelen'nin çalışmalannı izliyorlardı.
BMM lstiklâl Mahkemeleri'ni kurmak veböl-
gelerini seçmek konusunda büyük bır isabet ve iyi
nıyet göstermıştı. Mahkemelere seçmış olduğu
kimseler. her türlü etkiden uzak olarak, yalnız bü-
yük ve aziz ideallerinin ve memlekette inkılabın
korunması için BMM'nin kendilerine emanet et-
tiği yüksek yetki ve yargı hakkını yerinde ve ge-
reken dikkatle yerine getırmeye çalıştılar (4).
Amaç iısanian kazanmak
Mahkemeler bu yetkileri kanunun üstüne çık-
mak için değil, memleketin hayat ve bağımsızlı-
ğı için kullandılar (5). Birer ihtilal mahkemesi
olan tstiklâl Mahkemeleri'nin üyelerinin çoğu
genç insanlardi. Padişaha bağlılık gösterenleri de
ağır şekilde cezalandınyorlardı.
Kastamonu İstiklâl Mahkemesi (Başkan Mus-
tafa Necati Bey 28 yaşında idi), Bolu'da yaptığı bır
yargılamada. 200 asker kaçağını yargıladı Fira-
riler Padişah'a bağlılık gösterdikleri ve "Padişa-
hunız çok yaşa" diye bağırdıklan için önce idam
cezasına çarptırıldılar; fakat eşrafın, suçlulan
uyarması ve BMM'nin ve Milli Mücadele'nin an-
lamını kaçaklara anlatıp "Padişah kahrolsun'" di-
ye bağırmalan üzerine idam cezası kaldınlarak
cepheye gönderildiier.
Bunlar ve bunlar gibi insanlar, Padişah asker-
liği kaldırdığı ve TBMM'nin milli amacı hakkın-
da bilgileri olmadığı için kaçıyorlardı. İstiklâl
Mahkemeleri'nin, biryandan cezalandırmak, di-
ğer yandan inandırarak bu insanları kazanmak
yöntemleri ile binlerce firari teslim oldu ve cep-
heye yollandi (6).
/- TürklstiklâlHarbi, Il'nciCilt. Batı Cephesı. 5 'in-
ciKısım, I inciKitap, Ankara, 1972. 2- \'ıttuk, s. 437.
3-Aybars. s. 152. (Kastamonu üayayımlananAçıkSöz
azetesınde çıkan 10 Ekim 1921 tarihiı ılan. bunun en
iyi ornegidir.) 4- KılıçAH, tstiklâl Mahkemeleri. s. 10-
11. Isnıet tnönü'nün lstiklâl Mahkemeleri ıle ılgılı
görüfü 5- Nutuk, s. 643-644. 6- Aybars. s. 196.
Yarın: Cumhuriyet döneminde
İstiklâl Mahkemeleri
Mevsimin ilk karı düştü. Bildiğim şairier pek çok kar şi-
iri yazmışlardır. Bunlardan en ünlüsü Cenab Şahabet-
tin'in "Elhân-ı Şita"sı, en yenisi de Turgay Fişekçi'nın
"Kara Kış"\. Cenab Şahabettin'in şiiri şöyle başlar:
"Bir beyaz lerze, bir dumanlı uçuş;
Eşini gaib eyleyen bir kuş /gibi kar"
Turgay Fişekçi'nin Kara Kış'ı şöyle:
"Asma bahçelerde hurma rakılan yok
Ne bir çiçek taraçalarda
Ne biryudum su
Uydu fotoğraflannda ağlayan insanlar/görülür mü?
Yanık kokuları köreltmiş burunlarını
Dilleri kurumuş mart kedilerinin.
Şafakla gelen ölüm kuşlan
Bırakıyor toprağa tohumlarını
Radarlar görür mü yanan Ibadem ağaçlarını
Can Yücel alkolle bombalar yüreğini /her gece."
Bu karda, kışta, kıyamette eylem yapan ışçiler konfe-
derasyon başkanını biryandan taşlamışlar, biryandan da
"Satıltk Başkan" diye yuhalamışlar. Başkan yakında bu-
lunan karakola sığınmak zorunda kalmış. Sermayecilerin
sözcüleri başkana arka çıkmışlar. Polisler de cop kullan-
mamak için aralarında "ya sabır" çekmışler. Devletin ve
milletin malları, haraç mezat satılırken ucuza alıyoruz di-
ye sahiplenmişler. En çok para eden de arsalarmış, ilk ka-
patılanlar: ("Gayr-i menkul"), "Taşınmaz Mallar." Taşın-
mazlar, ne güzel de taşınıyor!
Şiir bir yana, son günlerde romanda rekor kıran, satış-
lan almış giden Ortıan Pamuk, siyaseti çok yakından iz-
liyor. DEP'lilerin son duruşmasına gitmiş. Gazetecilere
"Demokrasinin sınırlarının daralmasından endişeliyim"
demiş. Demokrasi sahipsiz olmaktan çıkıyor.
Kimi kitaplarm satır aralarında umulmadık bir söze rast-
larım, hemen not ederim. Atilla Birkiye'nın "Hep Sonba-
harı Yaşadık" adlı denemelerinde Ahmet Mrthat Efen-
di'den şu alıntı var: "1850'lerde Beyoğlu'na kurtlarıner-
di. "
Çocukluğumun Ankarası'nı düşündüm. Yaşlılar, kışın
kurtların Dikmen'den, Çankaya'dan aşağı şımdikı Kızı-
lay'a kadar indiğini söylerlerdi. Ben kurtları görmedım,
ama buraların bağ (üzüm bağı) olduğunu bilırım. Ankara
Mebusu Keskinli Ihsan Bey'ın oğlu Selahattin'le ders ça-
lışırdık. Selahattin, lise sona kadar Galatasaray'da oku-
muş olduğundan geniş görüşlüydü. Bu yüzden ona da,
bana da solcu diyenler vardı. Mebus oğlu olduğundan üs-
tüne varamazlardı.
Rahmetli Doğan Avcıoğlu'yla 'Yön' dergısınin çıktığı
günlerde kendimize ne diyeceğımızı düşünürdük; "Top-
lumcu mu desek, sosyalist mı desek?" Bir türlü karar ve-
remezdik. Sosyalizmı anımsatıyor diye sosis demekten
korkulan, içinde Rus geçiyor diye Larousse demekten
çekinilen bir dönem yaşamıştık.
Şimdi yeni bir şey öğrenıyoruz kı biz sosyalistmişiz, ik-
tıdarda sosyalıstler varmış. Son özelleştırmeyle sosya-
lıstler devrilmış, yerine şımdı özelleştirmecı lıberaller gel-
miş. Bu ne biçim sosyalistlıktır kı, solcularzindanlardaçü-
rür, sol fikirler yasaklanır, sol partiler, ışçı sendikaları ka-
patılır, işçi liderieri sürekli hapse atılır; sosyalıstler şairleri,
sanatçıîarı, yazarları diri diri yakarlar.
Bütün bunlardan sonra bir ulusal bayram gibi Bayan Çil-
ler bağınr:
"Bölgedeki son sosyalist devleti yıktık."
Ne iyi ettinizi.. Elinize sağlık!..
BULMACA
SOLDAN SAĞA:
1/ Cam ve seramikten
ya pılan bir tür kulplu
kap. II Bir kenara atıl-
mış, uzaklaştırılmış...
Su. 3/Çıplak vücyt res-
mi... Yolsuz ya da
emeksiz el de edilen
şey. 4/ Sina Ya rımada-
sı'nda yaşamış acayip-
likleriyle ünlü bır kabi-
le. 5/ Bir işi vaptıra bıl-
1 2 3 4 5
me gucü... Yaşlı. koca.
ıhtiyar. 6/ Av inceleme-
le'rinde kuiianılan Sovyet uzas
araçlan dizisi... Do kuma tezgâ-
hırula taragı tutan ağav y» da me~
tal parça. 7/ Güreşte bir oyun.. Bir
spor takımının göz de oyuncusu
8/ Eylemleri olum suz yapmakta
kullanılan ek... Uzaklık işareti...
Gemilerin kıç ta rafındaki bayrak
serenine açılan üçgen biçimindeki
yelken. 9/ Oto mobıller için veri-
len geçici eümrük belgesi.
Y UKARIDAN AŞAĞH A:
1/ Bilanço. II Motorlu taşıtlann elektnğıni sağlayan aygıt... Bir
kumar aracı. 3/ Bir nota... Ergenlik sıvilcesı. 4/ Trajedi ile ko-
medi arasında yer alan sahne vapıtı. . Yapısına gırdiği sözcüğe
"karşıt" anlamı katan vabancı önek. 5/ Sözu boş yere uzatma...
Demet durumundaki ekinler. 6/ Gerçeklik. 7/ Her tür ticari mal-
da kuruma. dökülme, bozulma gibi nedenlerle eksılme... Mate-
matikte kullanılan sabit bir sayı. 8/ Malezya halkına özgü bir
tür öldürücü delilik... Üstün 9/ Girişık bezeme
T.C.
İZMİR10. ASLİYE HLKUK MAHKEMESİ
EsasNo:1994 197
KararNo: 1994 738
Davacı Shbine Lüdmila Nalçacı tarafından davalı Muammer Nal-
çaa aleyhine açılan boşanma davasının sonunda;
İstanbul Küçükçekmece Fatih Mah. C 006-06. S 97-K 497'de nü-
fusa kayıtlı Hüseyın ve Nedret oğlu 01.08.1958 doğumlu Muammer
Nalçacı ile İvvan ve Anna Maria kızı 20.08.1959 doğumlu Shbine
Lüdmila Nalçacı'nın MK 134. md.'ne göre boşanmalanna. nafaka
ve tazminat takdirine yer olmadığına, 30.000.- TL. bakiye ilam hara-
nın, 110.000.- TL. mahkeme masrafırun davalıdan tahsilıne hükmo-
lunmuştur.
Davalı Muammer Nalçacı Yab Boyu Cad No: 3 D 5 Küçükçek-
mece - İstanbul adresine tebligat yapılamadığından yayın tanhınden
itibaren 7 gün sonra tebhğ edilmış sa>ılan karann. 15 gün temyiz sü-
resinin bulunduğu. temyiz edilmediği takdirde boşanma karannm
kesinleşmiş sayılacağı hususu tebliğ yerine gecmek üzere ilan olunur.
Basın: 46097
T.C.
ÜSKÜDAR KADASTRO MAHKEMESİ
EsasNo: 1993,321
Davaa: Maliye Hazinesi
Vekili: Av. Ferihan İbrişim
Davalı: Ali Karataş
Dava: Kadaştro tespitine ıtiraz ve tescıl
Davaa Hazine vekili tarafından davalı aleyhine mahkememize
açılan kadaştro tespitine itiraz ve tescil davasının yapılan açık yargıla-
ması sırasında verilen ara karan gereğmce;
Davacı Ali Karataş'a adresinde bulunamadığından kendisine bir
türlü tebligat yapılamayan davab adına ilanen tebliğine karar veril-
miş olmakla; davalı Ali Karakaş'ın 20 12.1994 günü saat 09 30'daki
duruşmaya gelmemesi veya kendisini bir vekil ile temsil ettirmemesi
halinde dava dilekçesi ile duruşma gününün kendisine ilanen tebliğ
edilmiş sayılacağı ve davanın gıyabında yürütülerek hûkme bağlana-
cağı hususunu bildirir işbu ilan tebligat yenne kendisine tebliğ edıbniş
olacağl hususu kabul edıleceği ilanen tebliğ olunur.
Basın: 46116