Catalog

SAYFA CUMHURİYET 28EKİM1994CUMA 4 HABERLER SeDmTuran tsprağaverildl • Kûltfir Senisi- Atatürk Kûltür Merkezi. dün buruk bir karşılamaya sahne oldu. Yıilardır Paris'te sürdürdüğü yaşamı 13 ekim günü noktalanan iinlü ressam ve heykeltraş Selim Turan yurda dönmüştü. Sanatçının ailesinin, dostlanmn ve sanat çevresinden pek çok ismin katıldığı törende. Kültür BakanlığVnı temsilen konuşan Tunç Tanışık, sanatçılann asla ölmeyeceğini beürterek "Selim Turan da ölümsüz sanatçılanmızdan biridir. Onu uğurlamıyoruz, tersine karşılıyoruz" dedi. Turan'ın cenazesi, Karacaahmet tekı Çiçekçiler Mezarbğı'nda toprağa verildi. Van sopuşturması • ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) -SHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın, Van'ın bazı ilçelerinde "çarpı işaretiyle mimlenen" evlerle ilgili olarak, "îşaretler silineçek. Talimat verildi" dedi. Içişleri Bakanı Nahit Menteşe de işaretlerle ilgili olarak soruşturma açıldığını bildirdi. Iki ilçeyi ziyareti sırasında işaretleri gören Bayındırbk ve İskan Bakanı Halil Çulhaoğlu "İçişleri Bakanı Nahit Menteşe ile görûştüm, soruşturma açılacağını söyledi. Bu işaretlerderhal silınmeli. Hukuk devletinde böyle şeyler olmaz" dedi. Kaset yolsuzluğunda ihmalvar • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Sağlık Bakanlığı'na 33 milyar lirabk video kaset alımında yolsuzluk > apıldığj savıyla açılan soruşturmada, "yetkililerin ihmali" ortaya çıktı. Alınan kasetlerin kontrolünü yapmayan dönemin Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Ya vuz Tür ile İdari ve Mali İşler Daire Başkanı Haluk Atalay"ın "görevi ihmal" suçundan yargılanmalan için fezlekehazırlandı. DYPr nin19adayı resmen açıklandı •ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu)- DYP Genel Başkan Yardımcısı İbrahim Yaşar Dedelek, Van ve İstanbul ile önseçim yapılacak Isparta dışında, ara seçim yapılacak illerde DYP'den gösterilecek milletvekili adayiannı resmen açıkladı. Dedelek. DYP'nin Şırnak'ta Mehmet Tatar, Bayar Öktem, Batman'da. FarisÖzdemir. Muş'ta Mümtaz Yavuz, Adana'da Yaşar Bayoğan, Diyarbakır 1. bölgede Necmettin Akyıl. Abbas Hüseyinoğlu, Selahattin Panldı, Diyarbakır 2. bölgede Salih Ay. Bursa'da Abdülkadir Cenkçiler, Sürt'te Dr. İhsan Aydın, Ahmet Sezgin, Mardin'de DT. Mahmut Duyan, Necmi Demir, Abidin Şahin, Ankara'da Süleyman Sazak, Adıyaman'da Prof. Dr. Derviş Kıbçkaya. Hüsrev Kutlu'yla ara seçimlere katılacağını bildirdi. operasyona tepki • Haber Merkezi - İçel'in Erdemli ilçesi Arpaçbahşiş beldesinde bir yasadışı örgüt evine yapılan operasyonda öldürülenlerin Mücadele Gazetesi Adana temsilcisi Ahmet Öztürk (26) ve Zeynep Gültekin (24), ağır yaralanan kadının ise Sevgi Erdoğan (26) olduğu bildirildi. Operasyona Adana Haklar ve Özgürlükler Piatformu tepki gösterdi. Platform adına apıklama vapan Hanrude Öztürk, "îki kişinin katledilmesi, catışma süsü verilerek uydurulan senaryolarla insanlann yerinde infaz edilmesi meşrulaştınbyor. Yasal bir gazetenin temsilcisinin bile örgüt üyesi olarak lanse edildiği böylesi birdüzende insanın hiçbir yaşam güvencesi kalmadı" dedi. Ingiltere Göçmen Bûrosu yetkililerince yakalanan Kani Yılmaz, smırdışı edilecek PKK sözcüsü gözaltmdaHaber Merkezi - PKK'nin Avrupa'da- ki sözcüsü Kani Yılmaz, önceki gece Londra'da. Ingiltere Göçmen Bûrosu yet- kililerince gözaltınaalındı. Ingiltere Içiş- len Bakanlığı, geceyi Londra'nın en sıkı korunan karakollanndan Paddington Green'degeçiren Kani Yılmaz'ın sınırdı- şı edileceğinı açıkladı. Geçen pazar gününden bu yana Işçi Partısı Milletvekili John Austin-VVal- ker"ın davetlısı olarak Ingiltere'de bulu- nan Kani Yılmaz'ın Türkiye'nın Londra Büyükelçılıği'nınuyansı üzerine bir grup Ingiliz milletvekiliyle görüşmeye gider- ken yakalandığı belirtildi. Parlamento ya- kınlanndaki banliyö tren istasyonunda gözaltına alınan Yılmaz ile Ingiliz mıllet- vekillerinin görüşmesini de Austin-Wal- ker'ın ayarladığı ögrenildi. Yılmaz'ın gözaltına alınmasından son- ra yaklaşık 200 kişilik bir grup, Padding- ton Green Karakolu'nun önünde gösteri • îşçi Partisi milletvekili John Austin- Walker'in davetlisi olarak Ingiltere'de bulunan PKK Avrupa Sözcüsü Kani Yılmaz'ın sınırdışı edilmesi bekleniyor. Yılmaz'ın gözaltına alınması üzerine PKK yanhlannca Paddington Green Karakolu önünde gösteri düzenlendi. yaptı. İngıltere Içışleri Bakanlığı'ndan bir üst düzey yetkıli, Yılmaz'a sınırdışı ka- rannın tebliğ edildiğinı bildirdi. Ancak Yılmaz'ın ne zaman sınırdışı edileceği konusunda bilgı verilmedi. Sınırdışı ka- rannın kesin olduğunu, önünde yasal en- gel bulunmadığını belirten Bakanlık yet- kilisi. -Sınırdışı karannda terör bagîan- tılan etkili oldu mu"sorusuna karşıhk " (Jlusaf güventik gerekçesiyle sınırdışı edi- fiyor" yanıtını verdi. Yılmaz'la partileri arasında 'resmi bir bağlantılannın olnıadığını' açıklayan In- giliz Işçi Partisi, mıllervekili VValker'ın parti yönetiminde görevli olmadığını ve davetinin kişisel olduğunu bildirdi. Parti sözcüsü, Jşçi Partisi'nin Kürt sorununa insan haklan açısından baktığını da söy- leyerek "Teröre destek vermemiz söz ko- nusu olamaz" dedi. Kani Yılmaz'ı Londra'ya davet eden milletvekili John Austin-Walker ıse AA muhabirine yaptığı açıklamada, İçişleri Bakan11ğı' nın 'Ydmaz'ın sınırdışı edilme- si karannı' protesto ettiğini söyledi. AA'nın haberine göre, PKK'ye sempatı- sini saklamayan Austin-VValker, "örgü- tün terör eylemkrini hakh bulduğunu" belirtti. Yılmaz'ın parlamenterlerle gö- rüşmesi öncesinde gözaltına alnıdığını belirten Ingiliz milletvekili, bu durumu Parlamento Başkanı nezdinde de protes- to ettiğini anlattı. Bu arada, Ağn ve Kahramanmaraş'ta sürdürülen operasyonlar sırasında güven- lik kuvvetleriyle çatışmaya giren 9 terö- rist öldürüldü, 4 kişi teslim oldu. Gazian- tep'te de PKK'ye yurtdışından silah sağ- ladıklan öne sürülen 2 kişinin yakalandı- ğı açıklandı. Güvenlik soruşturması kalkıyorANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - TBMM'deki "sağittifakSnengellemele- n ve koalisyon ortaklan arasındaki buna- lıma karşın, önceki gece Meclıs'te kabul edılen Güvenlik Soruşturması Yasası ile 12 Eylül rejıminın bir ızi daha. kısmen de olsa. sılindi Yasa uyannca çok sayıda kamu perso- nelinin. "gerekçesiz,açıklamasız"görevi- ne son verilmesine ya da ışe başlatılma- malanna neden olan "güvenlik sonıştur- ması"uygulaması, tanhe kanşacak. 12 Eylül döneminde güvenlik soruş- turması nedeniyle görevlerine son veri- lenlere kamu kuruluşlannın açtığı sınav- lara katılma hakkı tanıyan yasa. 1402 sa- yılı Sıkıyönetim Yasası uyannca işlerine son verilenlerin görevlerine iadesini de öngörüyor. Yasa ile güvenlik soruşturması yapıla- cak personelin kapsamı daraltılıyor. Bu- • TBMM'de kabul edilen yasa ile asker, polis, istihbarat, ceza, infaz ve tutukevi görevlileri ile ülke güvenliği açısından gizlilik gerektiren birimlerde görev yapanlar dışında kamu personeli hakkında güvenlik soruşturması yapılamayacak. na göre; ülke güvenliği, yaran açısından gizlilik gerektiren birimlerde çalışanlar ile asker, polis. istihbarat, ceza, infaz ve tutukevi görevlileri dışındaki kamu per- soneli hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılamayacak. Yasa ile öngörülen diğer düzenlemeler de şöyle: - 12 Eylül döneminde, güvenlik sonış- turmalannda 'sakıncah' bulunduklan gerekçesiyle işe başlanlmayan veya işine son verilen memur \e işçilere, vasanın yü- riirlüğe girdiği tarihten itibaren kamu ku- rum ve kuruluşlannca açılacak sınavlara katılma olanağı verilnor. .Ancak. bu kişi- lerin geçmişe vönelik aylık ve diğer özlük haklan verilmezken, açıkta geçen sürete- rin de değerlendirilmemesi hükme bağla- nıyor. Bu konu ile ilgili yargıya intikal eden ve henüz haklannda yargı karan kesinleş- memis olanlar hakkında da bu vasa hü- kümleri geçerii olacak. - 12 Eylül döneminde 1402 sayılı yasa uyannca, sıkıyönetim komutanlannın is- temi üzenne görevlerine son verilenler ileTerörle Mücadele Yasası"nın 23. mad- desi ve TCK'nın yürürlükten kaldınlan 140,141,142 ve 163.maddelerindenhü- küm giyenler ya da işlerine son verilen- lerin haklan iade edilecek. Söz konusu maddelere göre mahkumiyet verilsin ya da verilmesin, bu fiilleri nedeniyle veril- miş olan disiplin cezalan, sonuçlanyla birlikte kaldınlacak. - 1402'likler, ilgili mevzuat veya toplu iş sözieşmelerinden doğan haklannı yitir- memiş olmak ve emeklilik vaş haddini aş- mamış olma koşuluyia, 6 a\ içinde başvur- malan halinde, görevlerine son \erildik- leri tarihte almakta olduklan a>lık dere- cesine eşit derecenin a\nı kademesinden, avnldıklan tarihteki eski görevlerine \e- ya eşdeger bir göreve, başv uru tarihinden en geç 60 gün içinde iade edilebilecekler. Ancak Tiirk Silahlı Ku\"vetleri'nde görev yapan askeri ve si\il personel ile emniyet görevlileri bu kapsam dışmda tutulacak. - Yasa gereği göreve başlatılması gere- ken kamu çalışanlanna ilişkin bilgilenn Devlet Personel Dairesi Başkanlığı'na bildirilmesinden itibaren en geç 45 gün içerisinde başvuru sahiplerinin atamala- n yapılacak. Atama öneri, Devlet Perso- nel Başkanlığı'nca gerçekleştirilecek. Ankara îl Teşkilatı, 'Iktidara Yürüyüş Mitingi'ni Cumhuriyet Bayramı'nda yapmak istedi RP'nin mitingiııi valilik engellediHaber Merkezi- Cumhuriyerın kuru- luşunun 71. yıldönümü çeşitli etkınlik- lerle kutlanırken yabancı ülkelerden de kutlama mesajlan gelmeye başladı. ABD Başkanı Bill Clinton. Cumhunyetin 71. kuruluş yıldönümünü. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e gönderdiği bir me- sajla kutladı. Ankara Valliği, Refah Par- tisi'nin 14 ekimde kurulan Mılli Göriiş Teşkilalı'nın 25. kuruluş yıldönümü ne- deniyle düzenlemek istedığı 'Iktidara Yüriiyüş Mitingi'ne izin vermedi. ABD Başkanı Bill Clinton. dün Cum- hurbaşkanı'na gönderdiği mesajda şu gö- rüşleri dile getirdi: Cumhuriyet'in 71. kuruluş yıldönümü kutlamalan ile ilgili olarak yabancı ülkelerden mesajlar gelmeye başladı. ABD Başkanı Clinton, Demirel'e gönderdiği mesajda, "Yeni bir yüzyıla girerken, size süren dostlugumuzu ve desteğimizi sunuyorum" dedi. RP Ankara tl Teşkilatı'nın Keçiören Fatih Stadı'nda 29 Ekim günü yapmayı planladığı mitinge güvenlik gerekçesiyle izin verilmedi. "Amerika Birieşik Devletleri halkı adı- na, size ve bürün Türk haJkına 71. uiusal gününüz vesilesiyle en iyi dileklerimizi ile- tiyorum. Bu fırsattan istifade ederek her iki ulus arasındaki uzun dostluk baglan- nı yeniden vurgulamak isterim. Yanm yüzyıldır banş ve istikrar için birlikte ça- uşmaktayız. Yeni bir yüzyıla girerken, si- ze süren dostlugumuzu ve desteğimizi su- nuyorum" dedi. Bu arada Refah Partisi Ankara II Teş- kılatı'nın Keçiören Fatih Stadı'nda yap- mayı planladığı mitinge güvenlik gerek- çesiyle izin verilmedi, konuyla ilgili pan- kartlar indirildi. Ankara Valısı Erdoğan Şahinoğlu konuya ilişkin olarak "Ogün önemli bir gün olraası nedenivie voğun gü- venlik önlemleri almamızgerekiyor. Cum- huriyet Ba> ramı kullamalannın \ anı sıra önemli bir maç var. Petrolofısi-Fenerbah- çe maçı nedeniyle güvenlik kuvvetlerimi- zin bir kısmı da bununla İI0Iİ önlemler alacak. Bu nedenle RP tarafından vapıl- mak istenen toplantıya izin vermedik" dı- ye konuştu. Ankara'daki kutlamalar DEP iddianamesi piyasada satıbyor GOKSEL POLAT ANKARA -Eski DEP mıllet- vekillennin "vatana ihanet"le suçlandığı ve haklannda "idam'' cezasının ıstendığı DEP davası iddianamesi. piyasada sa- tışa sunuldu. Ankara Devlet Gü- venlik Mahkemesi (DGM) Bas- savcısı Nusret Demiral ve 7 yar- dımcısı tarafından 4 ayda hazır- lanan 452 sayfalık DEP davası iddianamesi, gazete bayiilen ile gazete satan bakkal ve market- lerde 75 bin liradan satılmaya başlandı. Kapag^nda sanık eski milletvekillerinin fotoğrafı bu- lunan iddianamenin 5 bin adet olan ilk baskısı "Birieşik Basın Dagıtım" şirketi tarafından bü- tün Türkiye'ye dağıtılırken. Adalet Bakanı Mehmet Mogul- tey, olayi büyük şaşkınlıkla kar- şıl'adı Moğultay. "ADah, Allah ilk kez sizden duvuvorum. Der- hal araştıracağınr dedi. DEP davası avukatlan, iddianamenin DEP iddianamesi 5 bin adet basü. (Fotoğraf: TAR1K TINAZAY) piyasaya sürülmesine tepki gös- terirken. DGM Başsavcısı De- miral, "BİZ piyasada satmayıdü- şündük, ancak bakanlığm olum- suz görüşü üzerine vazgeçtik. Dı- şardaki kişi bunu degerlendir- miş" dedi. Eski DEP milletvekilleri Ha- tip Dicle, Leyla Zana, Ahmet Türk, Sım Sakık ve Orhan Do- ğan ile Şırnak Bağımsız millet- vekili Mahmut Alınak'ın yargı- landığı DEP davası iddianame- si, Türk yargı tarihinde gazete standlanna giren ilk iddianame oldu. tddianame. adres olarak Karadeniz Ereğli'yi gösteren. ancak buradaki Ticaret Oda- sı'nda kayıtlı bulunmayan "Or- man Yajincılık" tarafmdan. İs- tanbul Cağaloğlu'ndaki "Cey- lan Matbaacüık Limhed Şirke- ti"'ne bastınldı ve Birieşik Ba- sım Dağıtım şırketınce dağıtımı yapıldı. Iddinamenin basımını üstle- nen Ceylan Matbaacılık Limi- ted Şirketi'nin sahibi Şaban Ta- ban, Orman Yayıncılık adına ge- len Fedai Erdoğ ısimli kişi ile 5 bin adet iddianeme ve Nazun Hikmet ve Telif Mafyası adlı ki- tap basımı konusunda anlaştık- lannı. ancak Erdoğ'un kendile- rine olan borcunu ödeyemediği için noter kanalı ile iddianame ve söz konusu kitabın dağıtım hakkını satın aldığım açıkladı. tddianamenin piyasada satılma- sı DEP davası avukatlannın da tepkisineyol açtı. Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla An- kara'daki kutlama törenleri bugün saat 13.00'te Topraklık sırtlanndan yapılacak 21 pare top atışıyla başlayacak. Atatürk anıtlanna çelenkler konulacak, bütün ku- rumlar ve askeri bırliklerde bay- raklarla donatılacak. Ankara'da 29 Ekim Cumartesı günü yapıla- cak kutlamalar ise 08.45 'te Anıt- kabır'de başlayacak. Atatürk'ün mozolesine çelenk koyacak olan Cumhurbaşkanı Demirel. 09.30'da TBMMÜe tebnkleri ka- bul edecek. Atatürk Kültür Mer- kezi'ndeki tören 11.15'te başla- yacak ve resmı geçit sırasında çok sayıda F-16, F-4 uçağı ve he- likopterler gösteri uçuşu yapa- caklar. Bayram dolayısıyla Mehteran Bölüğü ve bandolar da konserler verecek. Cumhurbaşkanı Demi- rel, bugün. yann ve 30 Ekim'de yaklaşık 4 bin kişilik bir resepsi- yon verecek. Bugün aynca An- kara Palas'ta Cağdaş Eğitim Vakfı tarafından "Tarihi Cumhu- riyet Balosu' yapılacak. Canka- ya Belediyesi Eğitim, Kültür Müdürlüğü ve Cankayalılardan oluşan 'Yurttaşlar Komitesi' çe- şitli gösteri leryapacak BIRBAKIMA SERVER TANİLLt "Mazlum Miller'in Bayramı Yann Cumhuriyet Bayramı; ne güzel! Çok az kelime vardır, böylesine heyecanlandıran beni. Niçin mi? Çünkü, birkaç kuşağın olduğu gibi, benim kuşağımın da kafa ve ruh diinyasını yoğurmuştur Cumhuriyet. Dünyaya, topluma ve insana, metafiziğin karanlık çıkmazlarından değil de, aklın ve bilimin aydınlık penceresinden bakıyorsak; feodal ümmet anlayışını terk edip çağdaş uiusal kimlik gerçekliğine varmışsak; em- peryalizmın "şamar oğlanı" bir imparatorluğun çaresiz tebası olmaktan çıkıp, bağımsızlığın bilincinde birdevletin onuriu yurttaşlan olarak kendimizi görmüşsek, Cumhuriyet sayesindedir bu. Işte Cumhuriyet Bayramlan da, sıradan bir coşku değil, kafaca ve ruhça yeniden yapılanışımızın başlıca uğrak noktasıydı her yıl. Böyle yetiştik, böyle yetiştim. Dine karşı sistemh bir çaba mı vardı toplumda ve okul- da? O kapkara bir çirkef halinde çevreye yayılan iftiraya da yanıt vermenin sırasıdır: Istanbul'da, Kars'ta ve Van'da geçti çocukluğum ve gençliğim. Hiçbirinde, hiçbir Müslü- manın, salt inancından ya da ibadetinden dolayı koğuştu- rulup sorgulandığını görmedim, duymadım da. Okuduğum okuilann hiçbirinde, hiçbir hocamız din aleyhinde özel bir çaba içinde olmadı, elbette din şakşakçılığına da soyun- madı. Çünkü, vicdanlara ait bir konuydu din; yani Tann'yla kul arasındaydı. Öyle olunca, camisi cami, ibadeti ibadet, bayramı bayramdı. irkiltmediği gıbi, yüzyıllann getirip birik- tirdiği bir saygıyla da çevriliydi. Şimdiyse, politika aracıdır, ticaret metaıdır ve küfür-kalay sokaktadır. Kılığı Acem, sakalı Suudi, soluğu Ticani... Cumhuriyet'in bir başka ilginç yanı da, Osmanhnın "Mil- let-i hakıme"s\ne karşı, "Mazlum Millet" kavramını kendi- sine bayrak edinen bir Uiusal Kurtuluş hareketinin sonu- cunda ortaya çıkmış olmasıdır. Ezilen bir ulusun insan- lanydık ve emperyalizme karşı bir kavganın içindeydik. Bukavga, Cumhuriyet'tensonradasürdürüldübirsüre. Özellikle ekonomide ve dış politikada. O yolda edinılen mevziler, onuriu bir toplumun haklı fetih- leridir. Ama, niçin söylememeli, yanlışlar da yapıldı. Anadolu'nun kültür mozaiğine uygun bir kültür devrimi yerine, abartılmış bir Türkçülük üzerine bir söylem, ister is- temez yanlışlara da götürecekti. "Mazlum" bir milletin bir başka "Mazlum" millete, Türk'ün Kürde karşı özümseyici bir tavır alması, hataydı. Bunu daha iyi anlıyoruz şimdi. Cumhuriyet, başta laiklik olmak üzere, bu topluma ge- tirdiği yeniliklerle, Müslüman bir ülkede her biri bir devrim sayılabilecek reformlanyla, tarihin doğrultusunda bir harekertir; onu, bu bakımdan sorgulamak aptalca bir davranıştır. Ama Kürdün yadsınan hakkını da tanımak zorundayız. Özünde çağdaş bir hareket olan Cumhuriyetimizi, şu iki konuda güçlendırmeliyiz: Demokrasi ve insan haklandır bunlar. Başka hiçbir Müslüman ülkede görülmeyecek ölçüde bir demokratik uygulama var ülkemizde, bu bir gerçek; ama o demokrasi, büyük eksiklikler de taşıyor. Başta da, "düşünce özgürtüğü"nden yoksun. 21 'inci yüzyıla beş kala, hele kuruluşundan bir yetmiş yıl sonra, düşüncelerin serbestçe dile getirilemediği bir biçim- sel demokrasiye sahip olmak, bir Cumhuriyet için onur- suzluk değil de nedir? Cumhuriyet Bayramı'nın, bu yıl, hiç olmazsa Ankara'da, resmi havadan uzak, sokak şölenleri ve halaylarfa, "Sivil Cumhuriyet Bayramı" olarak kutlanacağını okuduk gazetelerden. Güzel, denecek yoktur. Ama gönül arzu ederdi ki, o bayram, cezaevlerinde tek bir "fikirsuçlusu"nun kalmadığının ilan edildiği birgünede denk düşsün! Daha da güzelleştirirdi bayramı bu. Kimin gözünde? Avrupahnın mı? Hayır, en başta Cumhuriyet'e inananlann! Yann, halay çekerken, bu gerçeğin de kavgasını yapmayı unutmayınız sevgili okurlarım; ve zorlayınız kapıları ki, açılsın!.. Bakanlar sıcak bakmıyor SHP'de DEP tartışması ANK.4RA (Cumhuriyet Bûrosu) -TBMM'nın dokunulmazlıkiannı kaldırdığı ve Anayasa Mahkemesi'nin DEP'i kapatma karanyla birlikte üyelıkleri düşüriilen tutuklu eski milletvekıllennın bır bölümünün 4 aralık ara seçimlerinde SHP'den aday gösterilıp göstenlemeyeceklen konusu tartışılmaya başlandı. SHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın'ın SHP'lı bakanlarla yaptığı toplantıda, bakanlann büyük bölümü "bu rşbiröğinin yanlış otacağuu" söylerken, Devlet Bakanı Salih Sümer'm. CHP kökenli Ahmet Türk gıbi, seçilen bazı kışılenn adav göstenlebileceğini" söyledığı ögrenildi .Toplantıda ayrıca. Karayalçın 'ın kendı adaylığıyla ilgili olarak, "Ankara Keçiören'de yapılan anketlerde benim puanım partinin puanından önde gözüküyor. Keçiören'i ve Adıyaman'ı düşünüyflrum. Divarbakır ve Mardin'den de teklif var" dedi. MEHMET ÖĞÜTÇÜ PARİS - Gözünüzün önüne getirin en son dost mecüsinde konuşulan konulan, sohbeti- nizin kahramanlannı. Gazete köşe yazarlan- nın, TV yorumculannm sakız gibi çiğneyip durduklan Ankara'daki son siyasi değerlendir- meler dostlannızın ağzından özgün düşünce- lermiş gibi dökülüyor mu? Yoksa hafta sonun- daki futbol maçında haksız verildiği ileri sürü- len penaltı için hakeme savrulan küfrün tona- jı daha mı ağırlaşıyor? Ya sonradan görme sa- natçılarla, sosyeteyle ilgili dedikodular üzeri- ne ağdalı şahsi göriiş beyanlan? Ve incir çekir- değini zordolduran cinsten daha neler, neler... Sohbet esnasında akıntıya kapılmayıp bir an çevTenize dikkat edın kimse kimseyi dinlemi- yordur. Tam bir kakafonik ortamda herkesin te- mel kaygısı kafasındakini çevredekılere bir an evvel ve ne pahasına olursa olsun geçmektir. Sorulan sorularla onlara verilen yanıtlar nadi- ren birbiriyle alakalıdır. Önemli olan derleme bilgi ve değerlendirme kınntılannı cilalayarak dostlara satmak. böylece zeka düzeyini kanıt- lamaktır. Havanda su dövmek Girdiğiniz hararetli sohbetlerin kafanızda nasıl bir izdüsüm bıraktığını, size ne kazandır- dığını hiç düşündünüz mü? Acaba güzel Türk- çemizde ifadesini bulmuş olan "havanda su dönmek', "boş" ve "yavan" konuşmak deyiş- lerini size çok sık andınyorlar mı? Gerçek bilgiye, araştırmaya, meraklı gözle- me ve onlann beyinsel harmanlanlamasına da- yanmayan sohbet konulan saman alevi gibidir. Kısa bir süre ilgi odağı olur. parlayıp sönerler. Genellikle"memleketmeseleİerir ' üzerine saat- Yavanlığı aşarsak gündem değişir mi? lerce konuşulur, ahkam kesilir, sonucu çoktan bellı ateşlı tartışma yetmez, iş ağız ve belki de bilek kavgasına dönüşür. Sohbet bitmiştir, ama memleket hâlâ "kurtanlmajı" bekliyordur. Ahlakı değerler çökmüştür, namussuzlar kol gezmektedir. Ah o eski güzel günler tekrarya- şanacak mıdır? Nedense, insanımız kendisini her zaman önemli, "aydm" sorumluluğu gerektiren konu- larda konuşmak zorunda hissediyor. Sorunlar yıımağının temelinde yatan "küçük" mesele- lerpek itibar görmüyor. Başkalanna kendisini ispatetme. kabul ettirme çabası içinde çırpını- yoruz. Özgüven eksikliğinin bariz bir belirtisi olan bu tip davranışla rahatlıyoruz. Sırf kendi- ni dinletmiş olmak duygusu yetiyor belki de. MegaJomani özeüiği Bunun tam tersi davranış biçimi de yeterin- ce donatımh olmadığı halde kendisini çok ya- kınındaki dar bir çevTeyle kıyaslayıp yere gö- ğe sığdıramamadır. Olduğundan farklı gözük- me, başkalannı beğenmeme, kıyasıya eleştir- me ve sürekli kendisine övgüler düzme bu in- sanlanmızın en tipik özellikleridir. Eksikleri- ni, hatalannı başkalanndan dinlemeye taham- mül edemezler, "yapıcı elefDTİ"ye her zaman açıkolduklannı söyleselerde. Yurtdışında iken kendimizi sık sık yabancı muhataplanmızla kıyaslama imkanı doğduğundan bunu gözle- mek hiç de zor değil. Hobiler geliştirmiş, sanattan, okuduğu ki- taptan, son tattığı yemeklerden, seyrettiği fil- min eleştirisinden bahsedecek, anlatmak kadar dinlemenin de olgunluk belirtisi olduğunun farkında insan sayımtz o kadar az ki. Gittıkçe de doğallıktan uzaklaşıyoruz. Tanınmaz, suni tavırlarla boyanmış, sözde aydın olma çabasın- da yaratıklar oluyoruz. Çoğu zaman kendimiz için değil başkalan için, onlan etkilemek, ımrendirmek kıskandır- mak için yaşıyoruz. Halbuki kendini tatminet- menin daha önemli olduğunu, bunun vereceği özgüvenin ister istemez başkalanyla ilişkileri- ne de yansıyacağını düşünenimiz fazla yok ga- liba. Belki fazla genelleştirmek doğru değil ama, çoğu insanımızın, özellikle Batılı muhatapla- nylasohbettealışık olmadığı konulan yeterin- ce kıvıramayınca ya suspus kenarda kaldığını ya da mübalağalı böbürlenmelere başvurdu- ğunu görmek üzüntü veriyor. tş ya da ıyı bil- diğini sandığı bir-iki beylik konu dışında cere- yan eden sohbetlerde genellikle devre dışı ka- lıyoruz. Öyle görünüyor ki, eğitim bu konuda her şe- yin başı ve sonu. Temel eğitim Batı'da çok ya- vaş, bıktmcı ölçüde ağır aksak ilerliyor; ama insanlarherşeyi içlerine sindirerek öğreniyor- lar. Ve de bildiklerini iddia ettiklen konuyu gerçekten birçok boyutuyla uzmanhk ölçüsün- de öğrenmeye çalışıyorlar. Batılılarla sohbette görüyorsunuz ki kimse kimseye kendisini ispat etmek, cilalı göster- mek zorunda hissetmiyor. Boş böbürlenmeyi de yutmuyorlar; bilmediğiniz konuda konuş- tuğunuz zaman soru salvosu altında sohbetten mahcup çıkabiliyorsunuz. Zafiyetlerimizi bil- diklennden genellikle yöneticılerimizi iltifat- lara boğup istedıklenni kabul ettırebiliyorlar. En çok siyasetçilerle doktorlann şikayet et- tikleri bir başka özellığımız de. çok az kımse- nın fazla uzatmadan, ağzında gevelemeden, gereksız aynntılara boğmadan derdinı. görüşü- nü anlatma yeteneğine sahip olmasıdır. Galıba kafalanmızın içindekı karmaşayı yansıtıyor bu. Sorulan sorunun cevabını açık seçik alma- nız çoğu zaman mucizevidir. Düşünce tembelliği İçinde zıt görüşlenn çarpıştınlmadığı, bilgi bombardımanından nasıplenmemiş, meydan okuyamayan beynimizin üzeri zamanla vağ bağlıyor. düşünme tembelliği zuhur ediyor. Birçok şevi düşünmeden, karşılaştırmadan, sorgulamadan yapıvoruz. Sebep-sonuç bağını kurmaya ıhtiyaç duymuyoruz. Analitik düşün- ce, belli bir amaca yönelık, odağı keskin çalış- ma disiplini. görev ve sorumluluklann açık se- çik tanımianması pek övündüğümüz meziyet- lerimızın arasında değildir. Buna karşılık. laf kalabalığını. haması nutuklan. büyük söylev- leri, yerine getinlemeyecek vaatleri seslendir- mekte üsrümüze yoktur Söylediğimizle yap- tığımızın uıtarlı olması da şart değildir. Toplumda sağlıklı bilgi ve tahlil akışı, seçe- neklerin çarpışması olmadığı içindir ki yuka- nlarda alınan kararlann temeli çürüktür. Ger- çek yaşam koşullanndan kopuktur. Ömrü kı- sadır. Hep büyük umutlarla, curcunayla girilen işlerde kısa zamanda hüsrana uğranılır. Sonra da iki elin arasına alınan baştan mucizevi çö- züm üretmesi beklenir. Uzun vadeli, stratejik bakış açısıyla düşünme, hesap yapma alışkan- lığımız ne yazık ki hala yetersizdir. Dünyada- ki gelişmeleri izlemek, dersler almak, düşün- sel zenginlığimizi arttıracak evrensel beyin gj- dalanndan istifade etmek çok azımızın yaptı- ğı şeylerdir. Kuşkucu dûşenme şart Sağlam bir temel eğitimimizin olmaması, insanlann yeknesak yetişmesi, çeşitliliğin, ço- ğulculuğun tukaka görülmesi düşünce dünya- mızı, ufkumuzu, dolayısıyla sohbetlerimizi fa- kirleştirmiştir. Ülkedeki muazzam potansiye- lın bir türlü kinetik enerjiye dönüştürülememe- sinin sebeplerinden birisi de sakın bu olmasın. Ne yazık ki, mevcut gidişatın önünün alınma- sı ve daha iyiye götürülmesi istikametinde umut verici işaretler de gözükmüyor. Yavanlığın, havanda su dövmenin geride bı- rakılması, ancak her geçen günün, her sohbe- tin, her dostun size yeni bir şeyler katması, bu alandaki doğal açlığının herkesin beynini ke- mirmesi, eleştirel ve kuşkucu düşüncenin kök salması sayesinde mümkün olabilecektir. Ken- di sohbet İconulanmızı biraz değıştirmeye ça- lışalım. tnanın böylece ülkenin gündemini de- ğıştirmenin yolunu da açabiliriz. O zaman po- litıkacılar ülkenin giderek karmaşıklaşan me- selelerine içi boş "çözümler'' sunma İcolaylı- ğına sahip olamayacaklardır. Güneydoğu meselesi, Kıbns ikilemi, yeni şekillenmekte olan jeostratejik denklemdeki yerimiz, demokratikleşme, dengeli ve istikrar- lı kalkınma stratejisi, eğitim polıtikası.. Bunlann hepsi evrensel değerlerle uyumlu yeni, dinamik anlayış ve bakış açılan gerektir- miyor mu?