Catalog

Cumhuriyet70. YISAYI24945 S A N A T K Ü L T Ü R M A G A Z İ N T E L E V İ Z Y O N 230CAX1994PAZAR Otomobilinizin bakım kılavuzu vardır. Bu da sizin bedeniniz için gerekli el kitabı... Vücudunuz, en az arabanız kadar değerliHaber Merkezi- Her erkeğin kullanmaktan hoşlandıği bir araç vardır. Bu, kimi için motosiklet, kimi için bilgisayar, çoğu için de arabadır. Erkekler hayatlannda önemli bir yer kaplayan bu araçlara gözleri gibi bakar. Çoğu erkek arabasına vücudundan daha fazla ügi gösterir. Peki bunun nedenini hiç düşün- dünüz mü? Arabalann sahip olup, erkek vücudunun sahip olmadığı ve arabalara erkek vücudundan daha fazla özen gösterilmesini sağlayan özellik nedir? Çok düşündük. ama sonunda ce- vabı bulduk: Paslanmaya karşı ko- runabilmesi ve bir el kitabının bu- lunması. Işte erkeklerin vücutlanna gerek- li bakımı göstermek ıçın ihtiyaç duy- duklan el kitabını veriyoruz. El ki- tabı bizden, bakımı yapmak siz erkeklerden. Kemikler Vücudumuzun çatısını oluşturan kemiklerin şekilsel bütünlüğü, uygula- nan baskılara ve çarpmalara karşı dayanıklı olmarruzda ve hareket ser- bestisi kazanmamızda önemli bir roloynuyor. Önemli kınklardan sonra bile çok az bakım gerektiren kemiklerin ya- rarlılığı iki temel ışlemle arttınlabi- lir: 1. Düzenli bir şekilde kalsiyum kullanunı: Kemikleri, hammaddele- rinı oluşturan kalsiyumla sürekli olarak beslemek gerekiyor. Erkek- ler yaklaşık olarak 25 yaşına kadar düzenli bir şekilde kalsiyum alıyor. Bunun nedeni, erkeklerin kadınlar- dan daha sadık süt tüketicileri ol- malan. Kemikleri hammaddeleriyle bes- lemek için, günde 1000 miligram kalsiyum yeterli oluyor. 2. Egzersiz: Fiziksel aktivitede bu- lunan vücutlarda kemikler daha kuvvetli oluyor. Günlerini masa ba- şında geçiren erkeklerin düzenli bir şekilde yürüyüş, koşu, tenis ve bas- ketbol gibi egzersizler yapması gere- kiyor. kalp Kalp. vücutta oksijen ve besin do- laşımı için hayatı önem taşıyan bir organ. Kalbin so- run çıkarmadan çahşabilmesi için tüm damar siste- minin verimli bir şekilde çalışıyor olması gerekiyor Bakımı şöyle yapılabilir: Kalp her ne kadar güçlü bir organ olsa da durmaksmn çalışmasından dola\ı iyi bakılmadığı takdirde bozulmaya elverişli. Erkek kalbini tehdit eden unsurlan uzak tutmada aşağıdakı üç faktör etken olabilir. Ucuz yakrt kullanmamak: Ortala- ma olarak alınan günlük besinin yüzde 60'ını karbonrudratlar, yüzde 10-15'ini proteinler ve yüzde 25-30'- unu yağlaroluşturuyor. Sebze. mey- ve ve hububat tüketimine önem ve- ren erkeklerin bu sayılarla kafa yor- ması gerekmiyor. Ancak terevağ ve zeytinyağ tüketiminde çok ölçülü olmak gerekiyor. Egzersize zaman ayırmak: Erkek- lerin fiziksel aktivitede bulunmaya özen göstermesi gerekiyor. Ameri- kan Kalp Birliği tarafından yapılan açıklamaya göre, egzersiz eksikliği. sigara kullanımı. kolestrol ve yük- sek kan basıncıyla birleşince kalp için önemli bir tehdit unsuru oluyor. Egzersizin yoğun bir şekilde yapıl- ması gerekmivor. Haftada üç kez 30 dakikalık egzersiz yapmak kalp sağ- lığını korumak açısından veterli ola- caktır. Ker erkeğin kullanmaktan hoşlandığı bir araç vardır. Kimi motosikletle dolaşmaktan, kimi arabasıyla ilgilenmekten zevk alır. Ancak çoğu erkek kendisine gerekli özeni göstermez. Oysa kemikten kalbe, ciltten dğerlere dek vücudumuzun her organı bir otomobile gösterilen ilgiden çok daha fazlasına muhtaçtır. Düzenli olarak spor yapmak kasların forma girmesi için çok yararlı. Aspirin kullanımına ağııiık ver- mek: Düzenli bir şekilde aspınn kul- lanımının kalp krizi olasılığını azalt- tığı belirtiliyor. Doktorlann çoğu hergün belli bir miktar aspirin lüke- timinin kalp sağlığı açısından \arar- lı olduğu konusunda fikır bırliğı içinde. Cilt Deri. vücudun dışanvla temas kurduğu başlıca organ. Bu ncdenlc diğer organlann maruz kalmadığı sorunlarla başa çıkmak durumun- da. Bakımı için şunlan yapmak ge- rekiyor: Mümkfin olduğunca güneş ışın- lartna karşı cildinizi konıyun: Deriyı güneş ışınlannın neden olacağı za- Cİğerier rarlardan korumak için 15 ya da daha yüksck korumalı güneş yağı kullanmak gerekiyor. Tıraş losyonu kullamn: Cildi tahriş eden tıraşın olumsuzetkilerini azalt- mak için tıraştan önce yüzü su ve sa- bunla yumuşatmak gerekiyor. Tıraş köpüklerinin ise traş bıçağının yüz- de kayabilmesi için kullanılması ge- rekiyor. Tıraş bıçağının yanaktan aşağı doğru, boyundan ise yukan doğru kullanılması tavsiye ediliyor. Beyin Vücudumuzun tek kontrol meka- nizması olan beyin, bakılmadığı takdir- de zamanla fonksı- yonlannda gerileme gösterebiliyor. Yetişkin beyninın fiziksel ya da kimyasal olarak değişemeyeceğı dü- şünülüyordu. Ancak son olarak yapılan çaiış- malar yetişkin beyni için de gelişme- nin, dolayısıyla daha hızlı ve daha net düşünmenin mümkün olduğu- nu ortaya çıkardı. Bu, şöyle sağla- nabilir: Beyni çaJıştıraıak için vücudu ça- lıştırmak gerekiyor: Fareler üzerin- de yapılan deneylerde fiziksel akvi- tenin, beyindeki kimyasal aktancı- lann daha iyi çalışmasına neden ol- duğu gözlemlendi. Beyne, kan ve oksijen akımmı arttıracak her türlü egzersizin daha çabuk düşünmeye neden olacağı sa- vunuluyor. YaratKi aktivitelere daha çok za- man ayınn: Özellikle orta yaş üze- rinde bulunan erkeklerin hayatla- nnda değişikliğe yer vermesi ve boş zamanlannı beyni çahştırmaya yö- nelik; çocuklarla yaratıcı oyunlar oynamak, kitap okumak gibi etkin- liklerle geçirmesi tavsiye ediliyor. şini sağlayan burun ve bronşlar, isten- meyen tanedk vc organizmalan fıltre ederken. ciğerler bu gazlann vücut- taki işlevlerini yeri- ne getirmelerine yardımcı oluyor. Denn nefes alın verin ve bunu ya- pabildiğiniz kadar çok yapın. Düzenli olarak yapılan aerobik egzersizleri, kaslann oksijeni daha verimli kullanma konusunda eğitil- mesine neden oluyor. Ciğeri tehdit eden unsurlar, vücut dışından geli- yor: 1. Bitler: Ciğerleri en çok nemli ve pis or- tamlarda üreyen bakteri ve virüsler tehdit ediyor. Bu tür vırüs ve bakteriler, ciğerleri hastalıklara karşı güçsüz ve alerji meydana geti- ren maddelere karşı hassas bırakı- yor. Vırüslerin neden olabileceği za- rarlardan kurtulmanın en iyi yolu her yıl grip aşısı olmak. 2. Sigara: Sigara dumanı ciğerler için büyük tehdit oluşturuyor. Baş- kasının içtiği sigaranın dumanı ci- ğerler için. sigaradan alınan bir ne- fcsten çok daha zararlı. Bunun ne- deni de direkt cığerlere alınan sigara dumanının yüksek miktarda toksin içermesi. Sigara dumanından kur- tulmanın imkansız olduğu ortam- larda pencere açılması ya da hava- landırma bulundurulması tavsiye edili>or. Hayati önem taşıyan oksijen, kar- bondioksit gibi gazlann vücuda giri- Kaslar Kaslar, vücudun hareket etmesini sağhyor. Kaslara uygulanacak ba- kım. hem onlann forma sokulması- nı hem de herhangi bir zarardan ko- runmasını içeriyor. Her iki hedefe de düzenli olarak egzersiz yaparak ulaşmak mümkün. Akdeniz'de kirlilik katlanarak artıyor MERSİN(AA)-Doğu Akdeniz'de kirliliğin her gecen yıl iki kat arttığı bildirildi ve bir an önce önlem alınması istendi. Doğu Akdeniz'de kirliliğin ölçümü için tçel'in Erdemli ilçesindeki ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü'nün de kaüldığı bir uluslararası proje yürütülüyor. Tüm Akdeniz ülkelerinin kaülımıyla. Çevre BakanüğVnın denetiminde 1982 yılından bu yana yürütülen çalışmalar, Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı tarafından da denetleniyor. • Halen devam eden çalışmalarla, Akdeniz'deki kirliliğin daha çok Taşucu-lskenderun arasındaki bölge ile Mersin ve Iskenderun körfezlerinde yoğunlaştığı belirlendi. Petrol, ev ve sanayi atıklan Bu bölgelerden alınan numunelerden, denize kanşan petrol nıiktan yılda 704 ton, evsel ve organik atıklar 650 ton. sanayi atıklan ise 460 ton olarak ölçüldü. Petrol taşıyan tanker trafiğinin yoğun olduğu Akdeniz'de, petrol kirliliğine daha çok rastlanmasının. buradaki petrole dayalı tesislerin varlığindan ileri geldiği kaydedildi. Uzmanlar, Doğu Akdeniz'de tespitedilen kirlilik miktarlannın her geçen yıl iki kat artış gösterdiğine dikkat çekerek, bir an önce önlem alınması gerektiğini bildirdiler. Süpürge yapmayı öğrendi, ekmeğini garantiye aldı Yaşam bir müeadeledir. Bu mücadeleve bazılan genç başlar. Çok küçük yaşlarda "iş erbabı" olur, ekmeklerini kazanırlar. Süpürgecilik yapan çocuk da erken iş sahibi olanlardan. Ailesinin geçimi süpürgecilikten sağlanınca, ona da ilkokuldav ken öğretilen süpürge yapnnuıı yapmak kaldı. Edime'de bir han odasında, hafta tarili, bayram tatili demeden mesleğini icra eönek. evine katkıda bulunmak onun amacı haline geldi. Meriç'ten sazlan kesmek, tam olarak kunımadan süpürge halinde örmek, mesleğinin inceliklerini her üriinde göstermek. Hamarat kadmlar evlerini temizlerken zorluk çekmesia, süpürgenin ömrü uzun olsun diye. süpürgenin bağlannı daha sıkı afmak, kunımaya bırakmak... Yaşından beklenmese de bunları \ apıyor. İşinin ustası ya, ekmeğini kazanıvor ya... Bu ona yetiyor. (FOTOĞRAF: YAHYÂ KÖÇOGLL) Sağlık eğitim enstitüleri varolma savaşında KENAN BtLİZ ERZURUM - Sağbk Bakanhğı tarafından Hıfzıssıhha yasasına göre kurulan Sağlık Eğitim Enstitü- leri. diğer adıyla Cevher Nesibe Ens- titüleri var olma savaşı veriyorlar. 5 yıl önce kurulan ve 3 bin 500 mezun veren enstitülerin halen 3 bin öğ- renasi bulunuyor. Kapaülması için eğilımlerin olduğu enstitüler ise YÖK e bağlanarak fakülte veya akademi statüsü almak için çalışma- lar yapıyorlar. Erzurum İbrahim Hakkı Sağlık Enstitüsü Müdürü Necmettin Taşçı, enstitülerinin ara insan gücü yetiş- tirdiğini belirterek, "Ensritümüzün ilki 1990'da Ankara'da sağlıktaki ara insan gücünü yetiştirmek amacıyla kunıidu. Cevher Nesibe Sağlık Enstitüsü olarak açılan enstitüler daha sonra 5 ilde daha kunıidu. Şu ana kadar 3 bin 500 me- zun veren enstirülerimizin halen 3 bin eğitiın gören öğrencisi bulunuyor. Enstitümüz öğrenci alırken sağlık koleji mezunu >e en az sahada üç yıl çalışmış olma şartını kovuyor. Yani bir anlamda tabanda eğitimini ahnış gençlerimizi alnoruz. 3 yıllık eğitim s.ağlık enstitülerine alman öğrenciler aynı zamanda memur statüsü kazanıyor ve eğitim görürken, devletten maaş alıyorlar. süresinde 33 ay eğitim \eriyoruz. Bir yılda 8 ay teorik üç ay da pratik eği- tim yaptırıyoruz. Yani bir anlamda fakültelerden daha fazla eğitim süre- sine sahibiz. 4 yılda 32 ay eğitime karşın, 3 yılda 33 a\ eğitim. Bu önemli bir faktör" dedi. Bir an önce fakülte veya akademi statüsüne kavuşmak istediklerini belirten Taşçı, "Öğrencilerimizin ihtisaslaşmasını istiyoruz. Şu anda bizde branşlaşma yok. Mevcut olan öğrencilerimiz Sağlık Meslek Lisele- rine öğretmen olarak gidiyorlar. 7-9 meslek dersîne birden girmek zortın- da kalıyoıiar. Oysa branşlaşma olur- sa bir dalda daha yeterli eğitim hiz- meri verebilirler. EJemanlarımızın ayrıca ILsans ve lisans üstü eğitim görmesini istiyoruz. Bu yol açılmalı. Böylece kendi fakiiltesinde öğretim ckmanı olmak şansına sahip olacak. Eğitim sorunumuz da ortadan kalka- cak" şeklinde konuştu. Erzurum İbrahim Hakkı Sağlık Enstitüsü öğrencileri ise enstitüleri- nin fakülte olmasına YÖK'ün karşı çıktığını öne sürüyorlar. Sağlık enstitülerine alınan öğren- ciler aynı zamanda memur statüsü kazanıyor ve eğitim süresince dev- letten maaş alıyorlar. Bu durum da istisnai bir statü kazandınyor. Yetkililer, fakültelerde iş garantisi ve maaşın kalktığını bu iki neden- den dolayı kendilerine engel çıkanldığını belirtiyorlar. Yetkililere göre yine fakülte yöneticileri, kendi öğrencilerinin li- sans üstü eğitimde yollannın keşil- rhesinden dolayı enstitülerin YÖK kapsamına alınmasına karşı çıkı- vorlar. Yıkımı öngörülen tesislere rezervasyon yasağı ÖMER \X RTSEVEN DENİZLİ - Kültür Bakanı Fıkri Sağlar'ın Pamukkale Koruma Amaçlı İmar Planı u\ annca yıkımı öngörülen ören yerindeki 5 motele "rezenasyon yasağı" ko\duğu belirtildi. Sağlar'ın yasaklama\ a ilişkin karannı sözlü olarak işletmecilere duvurduğunu vurgulayan Denizli Turistik Otelciler \ e İşletmeciler Derneği (DENTUROD)Başkanı Mehmet Ka> alıoğlu. "Bu olay Pamukkale turizminin sonu demektir" dedi. Doğa harikası Pamukkale'de bu yıl içinde kamulaştırma işlemleri tamamlanarak yıkılacak. 2"si kamuya ait 5 motel için konulan rezervasyon yasağı. işlctmecilerin tepkisi üzerinc koruma amaçlı imar planını yeniden tartışmalı birşekılde gündemegetirdi. Kültür BakanlığYnın \ asaklama kararınınzamansızalındığını önesürenDENTUROD Başkanı Ka>alıoğlu. koruma amaçlı imar planına karşı olmadıklannı. ancak vıkım uınhı belli olmadan rezervasvonlan dondurmiinın mantığını da anla\amadıklanııı söyledi. Motel ışletmecileri\le birlikte bir basın toplantısı düzenlcyen Kavalıoğlu. Pamukkale'\e>ılda2-3miKon tunst geldiğinı de ifadeederek şöyle dedi:"Ören yerindeki moteller adeta yıkılmadan cezalandınlmak isteniyor. Bakanlığın tutumu yüzünden turizm acenteleri rezenasyon isteklerini geri çe>irme\ e başladı. Bu, Pamukkale turizmine bü\ ük bir darbe >Tiracaktır." Kavgabağışıklık sistemini çökertiyor LONDRAC\A)-Çiftlerin birbirlpriyle sürekli kavga etmesi ve tartı^masının sağlığa zararlı olduğu açıklandı. Basmda yeralan haberlere göre ABD'deki Öhio Eyalet Cniversitesi Mikrobiyoloji öğretim üyesi Dr. Ronald Glaser'in yaptığı araştırmalarda, evlilikleri firtınalı geçen çiftlerin, sürekli tartışma sonucu vücutlanndakı bağışıklık sisteminin virüslere karşı dayanıksız hale geldiği ve küçük ve büyük tansiyonlarda . aşın yükselme görüldüğü ortaya çıktı.Dr. Glaser. "Mutiu, sakin bir evlUiği olan çiftler doğal olarak daha sağlıklı oluyorlar" dedi.