Catalog

14OCAK1994CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Halle'de dazlaklar protesto edîldî • Halk(AA)- Almanya'nın Halle kentinde 3 ırkçı dazlağın tekerlekli sandalyeye mahkum 17 yaşındaki bir lozınyûzüne bıçakla gatnalı haç çizmesi, kentte yaşayan 10 bin kişi tarafından protesto edildi. ÇoğunJuğunu öğrencilerin ve özürlü insanlann oluşturduğu protesto gösterisinde AJmanya'daki şiddet eylemi ve dazlaklar kınandı. Gösteriye Sachsen Anhalt eyaleti içişleri veadalet hakanlan da katıldı. Azerbaycan ateşkesi peddetti • MOSKOVA (AA)- Azerbaycan Dışişleri Bakanı Hasan Hasanov, Ermeni işgal güçleriyle Azeri ordusu arasındaki çatışmalara son verilmesı konusunda Moskova tarafından getirilen yeni bir öneriyi reddettiklerinı bildirdi. Hasanov, bugün Nezavisimaya (Bağınısız) gazetede yayımlanan demecinde. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in Karabağ özel temsilcisi VladimirKazimirov'un, bu hafta başında Bakü'yü ziyareti sırasında kendilerine sunduğu öneri paketini "tatminkar bulmadıklannı" söyledi. Norveçli bakan öldü •OSLO (AA) - Ortadoğu banşının miman Norveç Dışişleri Bakanı Johann Joergen Holstöldü. Bir süreden beri tedavi gören Holst'un dün başkent Oslo'da yaşamıru yitirdiğini bildirdi. Israil ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasındaki banş anlaşmasının miman olarak tanımlanan Holst'un, önceki gün Alman Hıristiyan Demokrat Parti yetkilılennden Johannes Gertzei tarafından Nobel Banş Ödülü'ne aday gösterildiği bildirildi. Peru'da otobûs uçtu: 12 ölö • LİMA(AA)- Peru'da, şoföriin hakimiyetini kaybetmesi sonucu bir otobüsün 150 metrelik bir uçuruma yuvarlanmasıyla meydana gelen kazada 12 kişinin öldüğü, 22 kişinin de yaralandığı bildirildi. Başkent Lima'nın güneydoğusundaki Apurimac eyaletinde meydana gelen kazanın, bölgede bir süredirdevam eden yağışlann yollan tahrip etmesinden kaynaklandığı belirtildi. Heükopter 15 ölödüştü:•CUZCO (AA) - Peru'da askeri personeli taşıyan bir helikopterin düşmesi sonucu 15 kişinin öldüğü bildirildi. Peru radyosu, Lima'nın 600 kilometre güneydoğusundaki Cuzco'da meydana gelen kazada, Tuğgeneral Jose Picon Alcalde'nin de hayatını kaybettiğini kaydetti. KiNihava sigaradan zararb • LONDRA (AA)- İngiltere'de 57 kasaba ve kentteki hava kirliliğinin büyük boyutlara ulaşması üzerine yapılan inceleme sonucu hava kirliliğinin sigaradan daha öldürücü olduğuaçıklandı. Birmingham'daki göğüs hastalıklan kliniği yöneticisi Dr. Jon Ayres. göğüs hastahklanndan şikayetçi olanlann sigara içenlerden daha fazla olduğuna dikkat çekerek şunlan dedi: "İngiltere'de sigara içenler yüzde 30 civannda. ama bütün nüfus havayı teneffüs ediyor ve hava kirliliği genelde herkesi etkiliyor." LİSAN ÇÖZÜM Bizimleingilizce sorununuzu çok kısa zamanda çözebilirsiniz. Lütfen bizi arayın. Tel:3495938 BahariyeCad.62/3 tLETİŞİM'e lise mezunu eleman alınacaktır. Adres: Maçka Cad. Ralli Ap. N:59K:5D:7 Teşvikiye/ÎSTANBUL Başkent Mexico Cit/de 100 bin kişi Zapatistalara destek amacıyla gösteri düzenledi Meksika'dadeveösteriDış Haberler Servisi - Mek- sika'nın Chiapas eyaletinde Za- patista Ulusal Kurtuluş Or- dusu (EZLN) lideriiğinde baş- latılan ayaklanmanın kanlı bir şekilde bastınlmasına duyulan tepkiler sürüyor. Devlet Başka- nı Carlos Saünasın önceki gün gerillalara tek taraflı bir ateşkes önermesinin ardından başkent Mexico City'de Zapatistalara destek amaçlı hük ümet karşıtı büyük bir protesto gösterisi dü- zenlendi. "Viva Zapata" ve "Salinas'a ölüm" sloganlan atan yaklaşık 100 bin kişi hükümet sarayı önünde toplandı. Büyük kala- balık hükümetten. güneyde yerlilere karşı girişilen katlia- mın durdurulmasını ve Devlet Başkanı Carlos Salinas'ın istifa etmesini istedi. Siyasi gözlemcilere göre 1988 yılında seçim sonuçlannı pro- testo etmek için başlatılan hare- ketten sonraki bu en büyük gösteri. sol partiler, sendikalar. öğrenciler konseyi ve yerli hak- lan ulusal işbirliği merkczınin işbirliğiyle düzenlendi. Güvenlik güçlerinin sıkı ön- lem aldıklan gösteri sırasında, Che Guevara'ıun bir portresi hükümet sarayının kapısına asıldı. Duvarlara Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun işaretleri çizildi. Gösteri olaysız sona erdi. Devlet Başkanı Salinas önceki gün televizyondan yaptığı açı- klamada. ülkenin güneyindeki Chiapas eyaletinde yılbaşı günü \Iexico Cirv'deki bir hamburgercide çalışanlar, "Yaşasın EZLN" yazılı camekanın arkasında, hükümet karşıtı gösteriyi izliyoriar. ayaklanma başlatan Zapalista- lara tek taraflı ateşkes önerildi- ğıni bildirdi. Salinas, güvenlik güçlerine yönelik bir saldın gerçekleşme- diğj sürece gerillalara karşılık verilmeyeccğini açıkladı. Yılbaşı günü sürpriz bir ayaklanma başlatan Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun ele geçirdiğı köylerin güvenlik güçlerinince gerı alındığını be- lirten Salinas yer yer direnişle- rin devam ettiğini belirtti. Çoğunluğunu Maya Kızılde- rilileri'nin oluşturduğu yakla- şık iki bin kişi EZLN lideriiğin- de 1 ocakta ayaklanmıştı. Aynı gün yürürlüğe giren Kuzcy Amerika Scrbest Ticaret Anlaş- ması'nı (NAFTA) protesto eden gerillalar aynı zamanda Meksika >önetıminden yerlile- re kültürcl ve sosyal haklannın verilmesini istiyorlar. Meksika'daki gerginlik, böl- gcdeki diğer ülkelerde de dik- katlc izlcniyor. Arjantin. Meksika'da mey- dana gcicn avaklanmalara ben- zer olaylann bu ülkede de ya- şanmasını engellemek üzere sivil ve askeri güvenlik birimle- rini alarm durumuna gcçirdi. Arjantin Savunma Bakanı OscarCamilion. radyoya verdi- ği demeçte "Devlet Başkanı Carlos Yfenem şiddet oiaylanna neden olabüecek tahriklerden endişe duyuyor" dedi. İçişleri Bakanı Carlos Ruc- kauf da, yabancı isyancı grup- lann bazı üyelerinin Arjantin'- de bulunduğuna dikkat çeke- rek "Sonra üzüleceğimize ştmdiden önlem alalım" diyc ko- nuşlu. Pakistan,Afgan mültecüerekapısınıkapattıDış Haberler Servisi - Afganistan'da isyancı General Abdiil Raşid Dostum'un uçaklan başkent Kabil'i bombalamayı sürdürüyor. Pakistan, yenı yıldan bu yana süren çatışmalarsonucunda başla- yan büyük mülteci akını karşısında Af- ganistan sınınnı kapattığım açıkladı. Pakistan'ın 14 yıl süren Afgan iç sa- vaşı süresince açık tuttuğu sınır kapıla- nnı kapatma karan. sınırda bekleyen Afgan mültedler arasında şaşkınhk ya- rattı. Pakistanlı yetkililer, Hayber Ge- çidi'ndeki Torham sınır kapısının. fede- ral hükümetin emri üzerine kapatıldığı- nı bildirdiler. Pakistan hükümetinin Hayber bölge- sindeki siyasi >etkilisi Habibullah Han, sınınn "belirsiz bir süre için" kapatıldı- ğını belirterck "İasani nedenlere dayana- rak yalnızca ağır yaralılann geçişine izin verilecek" dedi. General Dostum ile Devlet Başkanı Burhaneddin Rabbani güçleri arasında I ocakta başlayan çatışmalar nedenıyle şimdiye dek 15 bin Afgan'ın Pakistan'a sığındığı bildiriliyor. Yaklaşık 2 yıl önce sona eren Afganistan iç savaşı sırasında 3 milyondan fazla insan Hayber sınır kapısından Pakistan'a gcçmişii. Kara saldırısı başladı Öte >andan Kabil'de. çatışan güçler arasında ilan edilen ateşkesin sona cr- mesinın ardından pazartesi günü başla- >an bombardımanın sürdüğü ve büyük bir kara saldırısı başlatıldığı bildirilivor. Rabbani birliklcrinı vöncten Savun- ma cski Bakanı Ahmed Şah Mesud'un komutanlığından yapılan açıklamada. Dostum ve müttefıği Başbakan Gülbed- din Hikmervar'a bağlı birliklerin Kabil'- in doğusunu ele geçirdikleri semtlerden başlayarak 5 kilometrclik yeni bir cephe açtıklan doğrulandı. Saldınnın, stratc- jık Kale Mahmut Han Köprüsü çevrc- sinde yoğunlaştığı kaydedildi. Bu arada BM Genel Sckreteri Butros Gali, taraflara çarpışmalann hemen durdurulması çağrısında bulundu. Gali. çatışmalar dcnctim altına alındığı tak- dirde ülkeye bir BM Özel Hcyeti göndc- receğini açıkladı. U N D E R T H E P A T R O N A G E O F TURKISH ADVERTISJNG AGENCIES ASSOCIATION ÜÜKITALARIN VE KÜLTÜRLERİN BİRLEŞTİGI YER ISTANBUL TÜRK VE AVRÜPALIREKLAMCILARIN BÜYÜK ONUR VE ÖDÜL GECESİNE EV SAHİPLİĞ1YAPIYOR -tt tic -tt -A PROUDLY SPONSORED BY BEKO V RENAULT Istanbul, benzersiz konumu, doğal ve tarihi zenginlikleriyle dünyanın en çok ilgi çeken ve görülmeye değer bulunan köşelerinden birisi olmuştur. Avrupa ve Asya'yı birleştiren tstanbul, birçok taıihsel ve kültürel olaya tanık oldu. Ve şimdi tstanbul, Türk ve Avrupalı reklamcılann büyük onur ve ödül gecesine ev sahipliği yapıyor. Brüksel, Amsterdam, Moskova, Londra ve Zürih'ten sonra 1993 Epica Ödülleri Töreni 14 Ocak 1994 Cuma akşamı Istanbul'da Çırağan Sarayı'nda yapılıyor. Reklamcılar Demeği'nin himayesinde gerçekleştirilecek törene Marketing Türkiye , Dergisi ev sahipliği yapıyor. Epica Ödülleri'nin jürisinde ülkemizi temsil eden Marketing Türkiye Dergisi, ülkemizde sektörel yayıncılığın uzmanı AVC Pazarlama ve tletişim Hizmetleri Grubu tarafından yayınlanıyor. FIPP (Uluslararası Periyodik Yayınlar Federasyonu) üyesi ve Türkiye temsilcisi olan AVC, Avrupa'nın ve dünyanın sektörel yayın kuruluşlarından birisi olan DFV (Deutscher Fachverlag) ile ortak çalışmalar da yapıyor. Türkiye Reklam Ajanslan Rehberi, Türkiye Campaign Planner gibi yıllık yayınlann yanı sıra Marketing Forum, Türkiye Halkla tlişkiler Konferansı, Televizyon Marketing Konferansı ve Türkiye Perakendeci Paneli gibi ülkemizin en önerali etkinliklerini düzenleyen AVC, "Onbeşgün" isimli TV programıyla Türk pazarlama sektörünü desteklemeyi ve gelişimine katkıda bulunmayı amaçlıyor. Epica Ödülleri'nde bu yıl ülkemizi temsil eden ve önemli başanlar kazanan reklamcılanmızı kutlar, başanlannın önümüzdeki yıllarda da artarak devam etmesini dileriz. •trir-lr-tr-Cr-Cr-Cr-tı-tr-trifCftı-triftr-Ct-tr-ü-Cr-CfCr EPİCA AVVARDS CEREMONY Friday UJanuary 1*94 Çıra|an Palace Bojphon» ISTANBUL SUPER C H A N N E L POIİTİKADA SORONLAR ERGUÎV BALCI Çağımızın Büyük Çelişkisi Yirmi birıncı yüzyıla altı kala çağımızın büyük çelişkisi ne- dir? Süper bilgısayar. robot, biyoteknoloji, lazer gibi gelişmiş teknolojı alanlarında dev adımların atıldığı, sanayi toplu- mundan bilgi toplumuna doğru hızla yol alındığı dünyamı- zda insanlığın karşılaşacağı en önemli engel ne? Sorun, Türk basınında bazı yazarlar tarafından kıyısından köşesinden, Batı'da ıse enine boyuna tartışılıyor. Bizim ya- zarlara göre liberal devrım, engellerin aşılmâsında anah- tardır. Türkiye, hızla yeni teknolojileri üretmeye çalışmalı, bilgi toplumuna yönelmelıdır. Ancak bir ülkenin, teknolojik devrimını gerçekleştirmesi tek başına yeterli mi? Yoksa dünya çapındaki çelişki çözül- meden en gelişmiş ülkeler bile bir noktadan sonra kendi yazgılarını beliriemekte yetersiz mi kalacaklar? Bizde sorunun bu yanına değinilmedı. Batı'da değiniliyor. Hem de liberalizmın temsılcıleri olan düşünürler tarafından. Son zamanlarda ıki kıtapla bir makale, dünyada geniş yankılara yol açtı. Başkan Carter'm eskı Ulusal Güvenlik Danışmanı Prof. Zbıgn/ewBrzezinski, "Kontroldan Çıkmış" (Out of Control), Prof. Paul Kennedy, "21. Yüzyıla Hazırlık" adlı kitaplarında, Prof. Samuel Huntignton ise Foreign Affa- irs dergisinde çıkan "Uygarlıkların Çatışması" adlı makale- sinde çağımızın büyük çelişkisi üzerinde duruyorlar. Nedir bu çelişki? Temelde gelişmiş ülkelerle gelışmekte olanlar ya da ge- lişmeye çalışanlar, kuzeyle güney, fakirle zengin arasındaki çelişki. Prof. Samuel Huntington, çelişkiyi uygarlıklar, kültûrier arasmda görüyor. En büyük çelişkının de Hıristiyan Batı uy- garlığı ile islam uygarlığı arasında ortaya çıkacağını savu- nuyor. Ancak İslam dünyası, petrol zengini birkaç şeyhliğin dışında genellikle az gelişmiş ya da gelişmeye çabalayan, Batı ile aralarındakı fark gıderek açılan ülkelerden oluşuyor. Nitekim Huntignton da makalesınin bir bölümünde bu nokta- ya dolaylı biçımde değinerek dünyamızın ekonomik düzeni- nin aslında IMF, Dünya Bankası gibi kuruluşlar tarafından Batı'nın çıkarları doğrultusunda saptandığını, ekonomik ka- rarların Londra, Parıs, New York, Bonn gibi merkezlerde alındığını belirtıyor. Huntington, Hıristiyan Batı nın ekonomik ve kültürel saldırısının, başta İslam olmak üzere diğer uy- garlıklarda tepki yaratacağını söylüyor. * • • Brzezinski de geleceğe lyımser bakamıyor. Batı liberaliz- mindeki moral çökuş, ideolojık boşluk, kişisel çıkarlarla bun- ların tatmin edılmesıni her şeyın üzerinde gören serbest pi- yasa felsefesı, Dallas dızısının sımgeledığı yozlaşmış de- ğerlerı kitlelere ileten televizyon programları ve pazar eko- nomisinin tüketım külturünü yeryüzünün ber köşesıne da- yatmaya çalışan Batı polıtikası, Brzezinski'yı karamsarlığa iten etkenlerden bırkaçı. Ama Brzezınskiyı karamsarlığa ıten çok önemli başka bir neden de var: Ekonomik eşitsizlık ve bu eşıtsizliğin fakir ül- keler aleyhınde gıderek büyümesı. Yazar dunya nüfusunun 2000 yılında 7 mılyara ulaşacağını, bu mıktarın yaklaşık 5.5 milyarının çok yoksul ya da daha az yoksullardan oluşa- cağını belirtıyor. Şöyle dıyor Brzezinski: "Serbest piyasa sistemine dayanan demokrasi, şımdilık zafer kazanmış gö- rünuyor. Ama bu zaleri, demokratık ıdeallerin gücünden çok komünizmin çöküşüne borçluyuz. Fakir ülkelerde demokra- sinin zaferı, ancak yaşam standardının yükselmesi lie müm- kündür. insanlann temel ihtiyaçlarını karşılayabilme özgür- lüğu olmadığı surece hukuksal ozgürlük yetersiz kalır." Zengin Kuzey ile onun çevresinı bir okyanus gibi kuşatan yoksul Güney arasındaki ekonomik eşıtsizliğin büyümesine ek olarak güneyde nufus artış oranı da kuzeydekıne oranla çok daha yüksek "Bu durumda" dıyor Brzezinski, "Güney- de, kıtleler her türlü köktenci akıma açık hale gelecek". Yazar, Kuzeyle Guney arasında gıderek büyüyen uçu- rumugöstermekıçın 1960larda zengin ülkelerın.fakirlerden 30 kat daha zengin olduğunu, 1990larda ise bu oranın 150 kata çıktığını vurguluyor. ••• Kuzey-Güney, zengin-fakir çelışkisini en çarpıcı kapsamlı biçimde yansıtan yazar ise Paul Kennedy. Prof Kennedy, kendısıne "felaket tellalı" denmes\ne yol açan "21. Yüzyıla Hazırlık" kıtabında "gemısini kurtaran kaptan"felsefesinin yürümeyeceğinı, yoksul Güneyle zengin Kuzey arasında gi- derek artan ekonomik eşitsızliğin bir noktadan sonra zengin Kuzey için de çok ciddi sorunlara yol açacağını söylüyor. Kennedy, çağımızın buyük çelişkisi konusunda verdiği sayısız örneklerden birinde dünya nüfusunun yalnızca % 4'- ünü oluşturan ABD'nın, her yıl tüm dünyada üretılen petro- lün % 25'ıni tükettığinı anımsatarak aynı eşitsizliğin etten süte, yumurtadan kağıda her alanda mevcut olduğuna dik- kati çekıyor Kennedy de Brzezinski gibi, televızyonun, zen- gin Kuzeyın görkemli yaşamını yoksul Güneylınin evinesok- tuğunu belirterek "Bu buyuk çelişki, kıtlelerin tepkisini. hırsını arttınyor; onları tüm köktenci akımlara açık hale geti- riyor" diyor. Yazar, Kuzeyle Güney arasında hızla büyüyen ekonomik uçurumun yanı sıra, çevre kirlenmesinın de büyük ölçüde zengin Kuzey tarafından gerçekleştırıldığıne işaret ederek Üçüncü Dünyada büyük patlamalar olabılecegıni, Güney- den Kuzeye muazzam göçlerın meydana gelebileceğini, Batı'da ekonomik ve sosyal istıkrarın bozulabıleceğini belir- tıyor. Prof. Kennedy, yoksul Güneyın, piyasa ekonomisinin yanı sıra muazzam sosyal yatırımlara gereksinmesi olduğu- nu, ancak Batı tarafından dayatılan "tüketım kültürünün"so- runun bu yanını dıkkate almadığını vurguluyor. Çevre kirlen- mesı, ekonomik eşıtsizlik, dünya ıklıminın kırlenme sonucu ısınması ve denızlerin yükselmesi, yoksul ülkelerde yığınla- rın köktenci akımlara kayması, Güneyden Kuzeye büyük göçler ve 3 Dünyada nüfus patlaması, Kennedy yi karam- sarlığa iten nedenlenn önde gelenlen. Ya teknolojik devrim? Biyoteknoloji, süper bilgısayar. robot. lazer... Bunlar Batılı, çokuluslu fırmaların tekelinde olacak. Yazar, yerel yönetimlerin ya da ulusal hükümetlerin ülkenin ekono- mik yazgısı üzerinde denetımi gıderek yıtırdığıne dikkati çe- kerek "Küreselleşmeyı savunanlann ongörduğü sınırsız dünya, aslında çokuluslu şirketlerin yönetıcılerının dünyası olmaya adaydır. Bu yönetıciler de kendılerinı sadece hisse- darlara karşı sorumlu hıssederler. Küreselleşme yanlıları, dikkatlerini Kuzey Amerika, Japonya ve Avrupa üzerinde yoğunlaştırırken yeni mali ve ticarı devrıme hazır olmayan dünya nüfusunun beşte dördünü göz ardı ediyorlar"diyor.' Çare? Brzezinski de Paul Kennedy de çağımızın en büyük çeliş- kisinin Kuzey-Güney, zengın-fakır çelişkisi oldununu, eko- nomik düzenden, teknolojik devrime kadar her tf-.-vin zen- ginlerin çıkarı doğrultusunda işlediğıni belirtiyor. Ikisi de, bu düzenin sonunda geri tepeceğini ve zengin Kuzeyde sosyal, ekonomik istikrarsızlığa yol açacağını uyarıyor. Batı'nın, kendı ekonomik modellerini ve tüketim külturünü diğer ülkelere dayatmak yerine bu ülkelerle ger- çek bir işbirliği yapmasını, hızla büyüyen ekonomik eşitsizli- ği azaltmaya çalışmasını istiyorlar. Dünya nüfusunun beşte birinin, beşte dördü geride bırakarak yoluna devam edeme- yeceğini, bunun pratik olarak ımkansız olduğunu söylûyor- lar. llginç değil mi? Bizde modası geçtiği öne sürülen görüşler, Batı libe- ralizminın temsilcileri tarafından dıle getiriliyor.