Catalog

Cumhuriyet İmti\az sahibi: Berin Nadi Genel Yavın Yonetmenı Özgen Acar •Genel Gorsel Yonetmen \ü Acar •Düzenleme Mustafa Sağlamer Ankara Temsılası Cüneyt Arcaynrek •Haber Mudurlen Işık Kansu, Hakkı Enkm Muessese Muduru ErolErkut •Koordınator Yavın Koordınatoru Hikmet Çetınkava • «15130001 Haberten Şena> kalkuı «Dı^ Haberler Ergun Balcı AtaturkBuKanNo 125 Kat 4, Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (7 Hat) Telex 4hnıet Kondsan •Muhasebe Büleot Yaıer Genel Yayın Danışmanı Orhan Ennç • \ a a - «lş - Ekonomı Dioç Tayanç «Yurt Haberlen Mehmet Saraç 42344, F<ıx (4(4)95027 •lznnr Temsılası Serd»r Kınk, H Zıya Blv H52S2 3Td • Idare Höseyin Gürer • Işletme ÖnderÇeUk ıslerı Mudurü Celal Baslaneıc •HaberMer- «Makaleler Sami Karaören «Spor Abdülkadır \ücefanan »Dü- 831230Telex 52^59,Fax (51(895360 »AdanaTemsılası ÇeünYiğeooğluInönuCd «Bılgı-lşlem Naıl İnal • Bılgısayar Sıstem: î£^ffi™^SSSS? zeltmeAMullahYaac, 119S No 1 Kat 1 Tel 522550-522^)1-522492.Telex 62155 F « 0)522570 MûriivetÇtter • RekUm Retolytma. \ a>RÜayin re Basan YenıGjn Haber \|an<; Basın\e Yavıncılık A Ş TurkocagıCad 19 41 Cigalnglu W U t « PK 246 htanhulTel St20^ 22:46 Fax 4TLMMIZ1991 lmuk Guneş 5 30 Oğle lkındı P 12 20 46 \ alsı 22 36 bahar değil,barutkokuyor Dırenmek boşuna gıbı Ağır sıtahlar Sırbıstan'dan Bosna-Hersek'e doğru yola çıkmış bıle llkın Sırbıstan sırunna yakın kentler dûştü Kentlen kuşatan Sırp bırlık- len kadın. çoluk çocuk aynmı yapmıyor Innak bo- yunca suda cesetler yuzuyor Canlannı kurtarma>ı başa- ranlar \se umutsuz, yorgun ve yılgın yurüyuş kollan ha- lınde Bosna'nın merkezıne doğru akıyor Olûm henuz oraya ulaşmadı Henuz Saraybosna'da halk olası bır saldınya karşı savunma hazırlığında Dış mahalleler- de ve kent çevresınde ılk sı- perler kazılıyor Bır yerler- den av tufeklen. eskı, çok eskı makıneh tufekler çıkanhp temızlenıyor. yağ- lanıyor Ama kentın çevresını sarmı^ top ve tanklara karşı bunlarla ne yapılabılır \P Henuz lam başlamamış bır savaş bu Bır yerlerden ateş açıbyor Ona yanıt ven- lıyor Sonra bır süre sılahlar susuyor Ordu henuz kente gırmeye cesaret edemı- yor Belkı de hıçbır zaman boyun eğme- mış bır halktan korktuklan ıçın 2 mayıs gfinü Mayıs ayı geldı Ama havada bahar de- ğıl barut kokusu \ar Toplar dur durak bılmeksızın_gurlu>or Kent adım adun çö- kertılıyor Orneğın o korkunç 2 mayıs gû- nünu unutamıyonım Bütun guçlenyle yuklendıler o gun Tramvaylar, evler, araçlar, ınsanlar hepsı nasıbını aldı bu saldından Ama dırenenler, saldırganlan pûskurtmeyı başardı Sırpordusunun ken- te doğru ılerleyen dokuz zırhlı aracı yok edıldı Ama guneş batıp ortalık karannca kent bır cehenneme donuştü tsabet almayan ev yok gıbı Kaldığjmız ev çatışmanın tam gobeğınde. toplann atış menzıhnın tam ıçınde 18 katta oturuyoruz Mermılenn oturduğumuz daırerun duvarlannda pat- lamasına. hatta bır kaçının ıçen duşmesı- ne galıba e\et galıba alıştık Ancak o ge- cekı saldın çok ağırdı Sığmağa ınmemız gerek 10 kata kadar ındım Kondordakı pencereden bakıyorum Aşağıda. bınanın onunde arabalar yanıyor "İyi, sen de yaşıyorsun" Koşuşan ınsanlara doğnı bırden pat- ladı Büyük, dev bır gûç benı bırkaç metre öteye fırlattı Apartmanın her katından çığhklar yûkseUyor Kınlan camlar. uçu- şan eşyalar ve korkunç bır duman Soluk alamıyorum Bırkadmsurünerekyanıma kadar geldı Ağlıyor Durmaksızınağlıyor ve soruyor "Soyleyın bana" dıyor "Lut- fen soyleyın bana Yaşayıp yaşamadığımı soyleyın" Ne yanıt venîebıhr kı bu soru- ya 9 "Evet. dıyonım. evet yaşıyorsunuz" Ikımız de yaralı değılız O anda akhma kanm ve kızım geldı Aşağı doğru koşmaya başladım Daha bır kat ınmıştım Kafamı kaldmp bıraz önce olduğum kata bakıyorum Kocaman bır delık lgnden tavan gorunüyor Korkuyla kacıyorum Olduğum yerden bırkaç metre ötev e bır roket duşmuş ve patlamıştı Yaşıyor olmam bır muaze Delı gıbı merdıvenlere yönelıyorum yenı- den Basamaklan uçer beşer atlavarak ınıyo- rum, bır yandan da "Rea' Rea neredesın" dıyebağınyoruın Apartmangınşındekuçük kızım Rea'nın sesını duyuvorum ""Baba bu- radayım" dıyor Oraya buzulmuş. başını dız- lennın arasına saklamış ve korkudan tıtny or Benı görunce yuzume baktı ve "!yı, sen de yaşıyorsun baba'" dedı Gunler geçıyor Yaşam katlanılmaz dere- • cede guç Mermılerle delık deşık olmuş bı- Barış Gücü otobüsünün önünde kızım Rea ilk kez tutamadığım gözyaşlanmla gördü."Baba" dedi "çabuk döneceğiz". Oysa ikimiz de tekmr görüşeceğimiz günlerin epey uzak olduğunu biüyoruz- Yalnız kanm ve ben değil, kızım da bitiyor bunu. nanınl8 katındayaşıyoruzhâlâ özellıklege- celen her şey daha da kotu Duvarlar sıper olma ozelhklenru yıtırdıler artık Çetnıkler (Sırp çetelen) roketatarlarla ateş edıyorlar Oysa bmada. komşu bınalarda sadece sıvıller var Yaşam bır kumaradonuştu Sorunşu O şanssız dakıkada, şanssız noktada kım bulu- nacak Gen kalanlar kurtulmus sayılıyor O an ıçın Ölümle ovıın Bır sure sonra yangın bombalan. yangın çıkaran ızlı mermıler fırlatmaya başladılar İsabet alan evter yanmaya başhyor Ateşı Toplar dur durak bilmeksizin giirlüyor. Kent adım adım çökertiliyor. Tramvaylar, evler, ınsanlar hepsinasibinialdı. Ama direnenler, saldırganlan püskürtmeyi başardı, söndurmek ıçın koşuşanlann üs- tüne salvo halınde ateş açılıyor Evlerle bırlıkte eşyalar, anılar yanıyor Insanlar onlarca yılda bınklırdıklennm bırkaç dakıka Duvarlar siper olma O7elliklerini vitirdiler artık. Çetnikler (Sırp çetelen) roketatarlarla ateş edivorlar. Oysa komşu binalarda sadece siviUer var. \ aşam bir kumara dönüştü. Sorun şu: O şanssız dakikada, şanssız noktada kim bulunacak. Kalanlar kurtulmus sayılıyor. O an için... ıçınde kule donüşmesını çaresız sevredıyor- lar Bulunduğumuz 18 katta yaşamak ne- redeyse olanaksız artık Üst katlar daha çok isabet alıyor Dahaalt katlaraınıyoruz Bmada yıyecek ıyıden ıyıye azalmaja baş- ladı Ölumle bu korkunç oyun ıse bıtmıyor bır türiü Bır şeyler yapmak. kanrru ve küçu- cuk kızımı kurtarmak zorundayım Rea'nın o kuçucuk kafası zaten bır sünı felakeün ızle- n. anılan>la dolu Kurtuluşa gıden \ollarıçın tek seçenek v ar önumuzde Irmağın ustunde- kı kopruyu aşmamız gerek Ama o da sureklı ateş altında Ustelık köpruve ulaşmak ıçın top mermı- len ıle tamamen yakılıp yıkılmış bomboş bır alanı aşmak zorundavız Ama başka çare de yok Şansımızıdenemelıyız Bır büyuk patla- manın hemen ardından koşmaya başlıyoruz Saravbosna'da halk olası bir saldırıv a karşı sa\unma hazırlığında. Dış mahallelerdoe kent çevresinde ilk siperlerkazüı>or. Birverlerdenav tufeklen, cski. çok eski makineli tufekler çıkarılıp temizlenivor, vağlanıvor. Ama kentin çevresini sarmış top >e tanklara karşı bunlarla ne vapıbbilirki? Henuz tam başlamamış bir savaş bu. Bir yerlerden ateş açılıvor.Onavanıt verilijor. Sonra bir sure silahlar susuvor.Ordu henuz kente girmey e cesaret edemivor. Belkide hiçbir zaman bovun eğmemiş bir halktan korktuklan için. Kurşunlar başımızın ustunden gecıyor Hayır kopruye ulaşamayacağız Bu ola- naksız Rea bır merdıvenın altındakı çalı- lann arasına atıyor kendını ve bağınyor - "Baba gel. burava saklan ' Kopruyu aşıp karşıya geçemıyoruz Su- rünerek eve dönmekten başka çaremız yok Ertesı gun bır başka yol denemeyı karar- laştırdık Bu kez talıhımız y aver gıttı gabba Bınalann arasından sıvnlarak köpruye ka- dar ulaşmayı başardık Duvann arkası- ndan sılahlı bır genç behnyor Dost mu, duşman mı'' Kurtuluş mu olum mu 0 "Baba çabuk döneceğiz" Koşun Burava doğru koşun" dıye bağırdı Koşmavabaşladık Sankı kurşun- lardan koruyabılırmışım gıbı Rea'yı bede- nıme ıyıce bastırarak kosuyorum Başımızın ustunden bırbın ardına kurşun- lar gecıvor Amaoldu Başardık Soluk so- luğa duv ann ote tarafına geçıyoruz Sılahh genç 'Merak etmevın ateş eden bendım. dıyor Sızı konımak ıçın onlara ateşettım " Bır zamanlar Saraybosna'nın oğuncû olan o gorkemh Bnstol otelıne gınyoruz Otelın onundekı asfalt >ol merrrulerden de- lık deşık Orada burada henuz patlamamış top mermılen ya da roketler bıle var Ama olsun Burada görece guvenlıkteyız Otele ve çevresıne " bızımkıler" egemen 1yı rastlantılar suruyor Kent merkezıne gıden bır otobus bulduk Kent merkezmde, kadınlan ve çocuklan bu kuşatılmış kent- ten çıkaracak Bırleşmış Mılletler Banş Gü- cu'ne aıt otobusler beklıyor Banş Gucü otobusunün önunde kızım Rea benı ılk kez tutamadığım gözyaşla- nmla gordu "Baba" dedı "çabuk donece- ğız" O\sa ıkımız de tekrar goruşebıleceğı- mız gunlenn epey uzak olduğunu bıbyoruz \ alnız kanm ve ben değıl. kızımız Rea da bıbvor bunu Üstelık olumle oynadığımız bu oyunu kazanabıhrsek mumİcun olacak bu YAREV: Albinioni'nin Ada^io'su Cjazete çıküğı sürece ülkenin ayakta olduğuna inanıyoruz BERAT GÜNÇIKAN Dünvanuı olacağını bilip de önlem al- maması, ona da savaş suçu yükluvor mu? HACIOSMANOYtÇ- Zaten. boyle sa- vaşlarda, genelde savaşa sebep olan dığer guçlerdır Tanhte de gorduğumûz gıbı Sınırlann çızılmesı her zaman savaşlardan sonra olmuştur Böy le olmasını ıstedığımız ıçın soylemıyorum bunu Bu bır gerçek Ama bız de bırtakım ülkelenn oyununa geldık Çekoslovakya'da Çek'lerk Slovak- lann aynlması gıbı, Macanstan gıbı kımse- nın burnu kanamadan da sınırlar çızılebı- lırdı Bunu Sırplar ıstemedı Banş yoluyla sınırlan ayırmaya yanaşmadılar Dunya da buna gozyumdu - Savaş oncesi Bosnalı avdmlar, savaşa karşı toplumtı uy armak konusunda uzerieri- ne düşeni vaprılar mı? HACIÖSV1ANOYİÇ- Tam tersme. Sırp aydınlar sav aşın çıkması ıçın orgütlendı- ler Bosnalı Sırplar da bu sav aşa katkıda bu- lundular, dunyayı Muslümanlarla bırbkte yaşayamayacaklannaınandınnayaçabştılar Bu sayede de ıkı yuz bın kadar Hırvat ve Bos- nalı oldu - Bosnalı Mûslüman avdınların tavnnı sor- muşrum ben ama ? HACIOSMANOVİÇ- Banş mıtınglen duzenleyerek seslennı duyurmaya çalıştılar Ama bu elh yülık bır sav aş Seçımlerde sosya- bstlenn kazanmasıyla komünızm ıster ıste- mez çoktu tyı de oldu boylesı Ama bundan sonra olaylar ters gıtmeye başladı Hukumet kurulacağı sırada da savaşçıktı Aydınlar, bu tehhkeye ışaret ettıler Mıllıyetler arasında aynm olduğu takdırde kotü sonuçlar doğa- cağını soyledıler Buna rağmen savaşı engel- levemedıler • Şimdi. yani savaş sürerken avdınlarm yap- malan gereken ne? HACIOSNUNOVİÇ- Artık aydınlann yazıp çızmesıyle bır şey olmaz Şımdı söz sı- lahlann Saldınlarkarşısındakâğıtv ekalemın artık bır etkısı, bır yaran yok Savaş bıttıkten sonra etkıb olabılırler Bır ulkenın toprakla- nnı korumak ne kadar önemlıyse. msan- lannın ruhlannı korumak da o kadar onemlı - Savaş öncesinde, Oslobodenje'de Sırplar'- la birlikte çaltstınız. Sa>aş bu iltşkilerinizi nasıl etkiledi? HACIOSM\\OVtÇ- Savaş oncesınde çalışanlann yuzde otuzu Sırp'tı Şımdı elh kı- şıyız, yırmısı Sırp Kımse kımseye ne olduğu- nu sormuyor Yanlış anlaşıbnasın bunlar Sır- bıstan Sırp'ı değıl. Boşnak Sırplan'dır On- lann ülkesı de Bosna dır Bu ınsanlar Bosna ıçın savaş venyorlar, savaşı çıkaranlar ıçın değıl Kuşkusuz onlann savaşması. nerede olursa olsun daha zor - Neden? HACIOSMANOVİÇ- Bu savaşta buyuk kaüıamlann cankınmlann sorumlusu Çet- nıkler (Çetnik, Nazı ışgalı sırasında HiÜer'le ışbırlığı yapan faşıst çetelere venlen ad Bos- nalılar bugun Çetnik sozcuğunu hem çetea. hem de faşıst anlamında kullanıyorlar) Boş- nak Sırplan'nı sureklı tehdıt edıyorlar, baskı altında tutuyorlar Ama onlar buna aldırma- dan çalışıyorlar Çunkü kendı yollannı seç- mışdurumdalar Bıraz komık gelecek belkı, Sırplar'm sav aşı bızım Muslumanlara gore daha kuv\etlı Daha yurtsevercesavaşıyorlar Bubenımkı- şısel görüşüm Bız Muslumanlann. Sırplar'a olan dûşuncelen tamamen değışmış dunım- da Ama Müslumanlann yanında kalan Sırplar, bu değışen duşuncelenmızın dışında Onlar kollannı vermek gerekırse onu da ve- nrler bıhvorum - Savaşta, gazetenizin tutumu ne oldu? HACIOSMAiNOVlÇ- Hukumek karşı tarafsız bır tutum ızledık Esas amacımız ege- men bır Bosna-Hersek Cumhunyetı -Savaş, hem gazeteci hem de insan olarak sizi nasıl etkiledi? HACIOSMANOVtÇ- Mesleğımde en ve- nmlı olacağım bırdonemde savaşçıktı Bunu maddı açıdan soylemıyorum En şansb oldu- ğum Evet en şansb olduğum taraf ıse yakın- lanmdan bınnın oknemesı Fakat. hepsı bır tarafa dağıldı Danımarka, Hırvaustan, Al- manya. Tûrkıye Saray bosna da savaş baş- ladıktan sonra on ay kaldım Dokuz ayı eşım \e çocuğumdan ayn geçtı Haberleşemedık Şu an onlar Splıt'te Bu sure ıçınde dön mek- tup alabıldım. ıkı kez de telefonlaşabıldık Savaş ve dostluklar... - Savaşın zedelediği dostluklarnuz oldu mu? HAClOSM\NOViÇ-01du Nıkâh^ahıdı olduğum asken doktor, Sırp bır arkadaşım vardı Aılece goruşuyorduk Savaş başladığın- da. sonu ne olacak dıye konuşuyorduk Bır gun hıç haber vermeden çektı gıttı Saray bos- na'da bıraktığı kansıyla çocuğunu her gun aradık bır şe\e ıhtıyaçlan olup olmadığını sorduk Sonra. onlann safına geçtıgmı öğ- rendık Aydın bır kışı olarak Saray bosna'- dakı kaynaşmışbğı bılerek savaşa karşı çıkması gerekıyordu oysa Sekız ay sonra teiefonla aradı Ahızeyı y uzune kapattım - Savaş, size gazetecıliğin dışında da so- rumluluklar yukledi mi? HACIOSVL^OVİÇ- Bız sadece gaze- te çıkarmadık Gazetenın dağıtıcıbgını üst- lendık Yangınlan sondürduk, elımızden gelen her şeyı y aptık gazetealık dışında da Ben. sokakta gazete satarken ınsanlar y anıma yanaşıp teşekkur edıy orlardı. "Ga- zete çıktığı süreoe ulkemızın ayakta oldu- ğuna ınanıyoruz" dıy orlardı - Turkiye'dc bulunma nız bir gorev mi? HACIÖSMANOVtÇ- Hem gorev hem de mısyonerhk Gazetem adına, Turkıye aracıbğıyla y aşadıklanmızı anlatmak ıstı- yorum Çunku artık bıze guç veren butün ıç kaynaklanmız kurudu Oysa gerçekten y ardıma ıhtıy aamız v ar Ay nca gazeterrun Turkıye temsılcıhğını yapıyoruro Sırp vahşetinin yetimleri yalnızea babalannı değil annelerini de tanıyamayacak Tecavüz bebeklerinin geleceği yokGAZÎEMÎR K O N U T L A R I -AHHE, AMERİKA BOKAY/ M BOMMALAR M ' ?. Haber Merkezi - Saravbos- na'da defalarca askerlenn teca- Mizune ugramış kadınlar ıçın kannlanndakı bebekler yalnız- ca yaşadıklan korkunç an- lann hatırlatıcılan Ilerde e\le- nıp normal bır hayat kurmak ısteyen bu kadınlar ıçın bebek- len bırcr sır olarak kalmalı Ge- leceklen belırsız bebekler ıse yalnızca babalannı değıl anne- lennı de tanıyamayacak Bu kuçuk çocuklann kendı ıytlık- len ıçın geçmışlennı oğrenme- melen gerekıyor The European gazetesı. bu çocuklann geleceklennın belır- sız olduğunu yazdı Sosyolog- lara gore savaş zamaru tecavuze uğrayanlara merhametle dav- ranılsa btle bu tavır çok çabuk kurbana yoneltılmış bır duş- manlığa donuşebılıyor Çoğu kadının yaşadığı korkunç gun- Vahşetin masum çocuklannı belirsiz bir gelecek beklivor. Yedi aylık Darko vetimhanede büyüyor. lenn anılannı bır an once bas- Bosnab yetkıbler Sırplar ta- tıımaya çalışıp, o anlardan gen- rafmdan saldınya uğramış 14 ye kalan çocuklan evlatlık bınden fazla Mûslüman vermenın kökenınde bu yatıyor kadının rapor edıldığını bıldın- \or Bır \T raporunda ıse ge- sen yıl askerler tarafından teca- \ uze uğrayan kadınlann sayısı 20 bın olarak gostenlıyor Kurtaj olamayan kadınlar vocuklannı yetımhanelere bı- akıyor Dokuz a\ lık olana ka- iar bakıldıktan sonra evlatlık \ enhy orlar Musluman doktor tzzet Aganoviç'e gore savaş yetımlen ıçın yapılabılecek en ıyı şey on- lan mumkün olduğunca uzağa yollamak Bu çocuklann ılende 'tecavuz çocuklan' olarak yargjlanmalannı engellemek ıçın tek çozum bu gıbı gozukü- yor Bu da sosyal gorevlıler ve doktorlar arasındakı sozcukle- re dokulmemış anlaşmaya gore evlat edınen aılenın bebekler hakkındakı gerçeğı oğren- memelen anlamına gelıyor H UZU R, Y U V A S A H İ B İ OLMAKLA B A S L A R İZMIR'DE DORT DÖRTLUK BİR YATIRIM YAPMAK ISTIYORSANIZ GAZİEMIR KONUTLARI'NDAN BİR DAIRE AL1N USTELIK ŞIMDI ÇOK KOLAY. AYLIK % 3 5 T L VEYA % 1 .2 D M , °to 1 $ FAIZLI EMLAK BANKASI PROJELERINE ÖZGU "YUVA KREDILERl"NDEN YARARLANARAK. SIZ DE HER TURLÜ ÇAĞDAŞ KONFORA SAHIP İZM1R GAZİEMIR KONUTUAR l'NDAN BIR YUVA SAHIBI OLABILIRSINIZ. EMLAK BANKASID a h a U y g a r B ı r Y a ş a m I ç ı n "