Catalog

Cumhuhyet İmtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel YayınYönctmcnı:özgenAcar #001101 Gorscl Yoncımcn Ali Acar •Dü/cnlcmc Mustafa Sağlamer Yayın Koordınatörü Hikmet Çetinkaya •Ktanbul Hdhcrlcn Şenaj Kalkan 9Dn, Haberler Ergın Balcı •Genel Yayın Danışmanı: Orhan Erinç * h - Ekonomr Dinç Tayanç •Yurı Ilaberlen: Mehmet Saraç • Yazı İşler Müdürü: Celal Başlangrç # H a - • Mdkalekr Sami Karaören «Spor Abdülkadir Vücebnan »Du- ber Merkezi M üdürü Mustafa Balbav « l l m e AbduUah Yazıcı Ankara Temsılcısı: Cünevt Arcayûrek •Haber Müdurlen Ipk Kansu, Hakkı Erdem AtatürkBulvanNo 125. Kat: 4. Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (7 Hat). Telex- 42344. Fax.(4)4195027 »Izmir Temsılcısı Senlar Kmk, H.Zıya Blv. 1352 S.2-3 Tel: S31230Telex. 52359. Fax (51)895360 • AdanaTemsılcisı ÇetinYiğenogulnönüCd 119 S. No: 1 Kat: 1. Tel- 522550-522601-522492 . Telex. 62155, hax. (71) 52 25 70 Müessese Müdüru: Erol Erkut • K.oordınatön Ahmet Korabaa • Muhasebe Büfeıtt Yener • ldare Hüseyin Gürer •Işletme önderÇetik • Bılgı-lşlem: Nail lnal •Bilgısayar Sıstem: Mârfivet Çler •Reklam: Refca Işrtman VıjMililv— ı t B n ı t YenıGün Hdbcr Ajanı.1 Bdsımc Yjyıncilık A Ş Tü/kocagı Cdd 39-MCdğaloilu 341M lsl PK 246 Utanbul Tcl 5l2O5O5Tclcx 22:46. FM (D513S595 3MAYIS1993 lmsak:4 14 Güneş: 5.53 öğle: 13.06 Ikindi: 16.57 Akşam: 20.08 Yats: 21.41 Bekarlann intihan •ATİNA(AA)- Yunanistan'daevlilerin bekar ve dullara oranla daha az inüharettikleri açıklandı. Yann başlayacak 19. YunanıstanTıp Kongresı üe ilgıh bır basın toplantısında konuşan kongre yöneüm kurulu üyesi Dr. P.Ziroyanis, ülkede ıntihar eden bekarlann sayısının evlilerin iki misli olduğunu söyledi. Dr. Ziroyanıs. ıntihar eden dullann ıse yaşamlanna son veren evlilerin tam 5 katı fazla olduğunu belirtti. Yunanlı doktor, ülkede erkeklerin kadınlara kıyasla daha fazla intıhar ettiklerini vurguladı. Cvîtamini almken dlkkati • PARİS(AA)- Yorgunluğu giderici önlem olarak alınan yüksek mıktarda kahve ve C vitamininin, gizli kalp rahatsızlığı olan kişilerde enfarktüs nedeni olabileceği ıfadeedildi. Yorgunluğun gerçek bir hastahk gıbi tedavi edilmesi gerektiğini belirten Fransız tıp bilimcılen, uykusuz kalabılme veya sınav öncesi dikkati yoğunlaşürma amaçlanyla kahve. C vitami gjbı maddeler kullanmanın tehlikeli sonuç doğurabilecegini kaydediyorlar. Burçtamn sırtan •ATÎNA(AA)- Astrologlara göre burçlanruz kişiliğiniz hakkında pek çok şeyi ortaya koyuyor. Yaklaşık 50 bin Amerikah üzerinde burçlanyla ilgıli olarak yapılan bir araşürmanın sonuçlan, 'insanlan en çok sevenler' grubunu, aslan burcu erkekleri ve babk burcu kadınlannın oluşturduğunu ortaya koydu. Yengeç burcunda doğanlar 'en para canlılan' sıfatını elde ederken. koç burcu üyeleri de çevrelerindeki insanlan 'en iyi eğlendirenler' grubuna giriyor. Romantik ilişkileri 'eniyiidareedenler' grubunda ise liderliği erkeklerde akrep burcu üyeleri, kadınlarda ikizler burcu üyeleri cllcrinde bulunduruyor. Sağırlığı tedavi umudu • WASHINGTON (AA) - Amerikalı araşürmacılann, A vitaminin bir türe\i sayesinde duyma olayını sağlayan temel hücreleri canlandırmayı başardıklan bildirildi. Journal Science'ın son sayısında yer alan araştırmaya göre bu buluş, sağlığa kesin çözüm bulunması yolunda bir umut oluşturuyor. New York'taki AJbert Einstein Tıp Fakültesi'nde araştırmayı yürüten ekibin başkanhğını yapan Dr. Thomas Van de Water, buluşlannı şimdiye kadar fareler üzerinde başan ile denediklennı belirtti. Ketaynak Festivali •Haber Merkezi - Şanlıurfa'nın Birecik Belediyesi tarafından düzenlenen 'Kelaynak ve Çevre Festivali'nin onuncusu 8-12 Mayıs 1993 tarihleri arasında yapılacak. Açılışına Prof. Türkan Saylan'ın da katılacağı festivali Beşiktaş Belediye Başkanbğı da destekliyor. Festivalde beş gün boyunca şeilikler düzenlenecek. Kültür Bakanlığı'nın batık arama programı yok. Müzelerdeki amphoralann çoğu, rastlantı sonucu bulundu Batıkgemiler, balıldarayem oluyor Kryüarımızda batık ve su akı eseri bulardann çoğu bahkçdar ve sünger avcılan. ASUMAN ABACIOĞLU İZMİR- Türkiye kıyılan batık cennetı. Yeri bilinen batıklann varolanlann yüzde birini bile oluşturmadığını belirten arkeo- loglar, sualtı eserlerinin incelenmesi ve de- ğerlendirilebilmesi için Türkıye'de sualtı arkeoloğu yetiştiren bir kurumun bulun- mamasından yakınıyorlar. Kültür BakanhğYnın baük arama prog- ramı bulunmuyor. Böyle olduğu için baük gemiler en çok bahklara ve öteki deniz canlılanna yanyor. Batık gemilerde yaşa- mayı seven baa canhlar kendilerinden daha büyük türlere yem oluyor. Kıyı- lanmızda batık ve sualtı eserleri bulanlar ıse uzmanlara göre üçe aynlıyor; "Biünçsiz kişiler yani balıkçılar ve sünger avcılan, bi- bnçli kaçakçılar ve çok az sayıda bilım adamlan". Türkiye kıyılannda şu anda sualtı eski eser araşürması yapan tek kuruluş ODTÜ Sualtı Topluluğu. Antalya'nın Kaş ilçesi yakınlannda Uluburun'da Amerikan Su- alü Arkeoloji Ensütüsü'nce on yıldır yü- rütülen baük kazısının ise bu yıl sona erme- si bekleniyor. ODTÜ Sualtı Topluluğu Batık Araşü- rmalan Grubu, 1988 yılında Çeşme Li- manı ve çevresinde 1770 Osmanlı-Rus De- niz Savaşı'ndan kalan enkazlann yennı be- lirleme ve bunlann görsel belgeleme çab- şmalannı gerçekleştirdi. Grubun Akade- mik Danışmanı Yard. Doç. Dr. Ahmet Yalcıner, bu çalışmalar arasında üman ıçınde bir çok gemi enkazı bebrledıklennı kaydederek, 1990 yıbnda yapüklan sualü yüzey araştırmalannda ise lıman dışındaki enkazlann yerlerini ve konumlannı tespit etüklerini söyledi. Grubun geçen yıl Alan- ya-Sunye sının arasında kalan bölgede yapüklan sualü araşürmalan sırasında ise 1500 yılbk bir baük bulduklannı belirten Yard. Doç. Dr. Yalcıner, bu konuda şu bil- gileri verdi: •*Bu bölgede daha önce detayh bir sualü yüzey araştırması yapılmamışü. Bız araşür- malanmızda tunç dönemınden, 3000 yıl öncesinden kalma Frigyah gemi enkaz- lannı bulmayı umut ediyorduk. İlk dahş- lanmızda başanh sonuç aldık ve 1500 yılbk bır gemi enkazı bulduk. Bu baüğın araşü- rma hakkı da bize ait. Çok büyük arkeolo- jik değeri olan bilgiler elde edeceğimize inanıyoruz. Baük üzerindeki çahşma- lanmızı sürdüreceğiz. Bölgede başka baük- lann olduğuna inanıyoruz. Gemıdeki amphoralann bır kısmı Sunye. Fibstin ve Sa- mandağ kökenli. Baük alanının bir bölge- sinde bulunan ve şimdiye kadar başka yer- lerde rastlanmamış özelb'klerdekı amphora- lardan toplam beş adet çıkanlarak Antakya Müzesı'ne teslim edildi."' Günümüzde yeri bih'nen baüklann varo- lanlann yüzde birini bile oluşturmadığını savunan Ege Ünıversitesı Arkeoloji Bö- lümü öğreüm üyesi Doç.Dr. Ersin Doğer, yüzeyden 1-5 metre arasındaki baüklann günümüze kadar ulaşmasının mümkün ol- madığını, en ideal baüklann ise hem ulaşı- labılır olmalan hem de tahnp edibnemeleri nedeniyle yüzeyden 10-40 metre derinlikte- ki baüİclar olduğunu söyledi. keolog olmamasını eleştirerek. "Temel Ar- keoloji eğitimi abnayan kışilerin baük ara- malannı çok yarüış bulduğunu" söyledi. "Herkezin elini kolunu sallayarak her yere dabnamasının gerektiğini" savunân Alpö- zen, "*Bu kişiler bir baüğın üzerine nasıl gi- dilir, nasıl araşünbr bilemezler. Dalmasını bilmek demek. bir baüğın nasıl araşünla- cağını bibnek demek değıldir" diye konuş- tu. Bu işin. arkeoloji bölümü bulunan üni- versitelere düştüpnü kaydeden Alpözen sözlerini şöyle sürdürdü: "Ne yazık ki, Türkiye'de sualü arkeolo- ğu yetiştiren hiç bir kurum bulunmamak- tadır. Sualü yüzey araşürmalan hakkını arkeoloji bölümü bulunan üniversitelere vermek lazım. Ama onlar da bu hakkı kul- lanmak için hiç bir ginşımde bulunmuyor- -^erieri bilinen batıklar, var olanlann yüzde birini bile oluşturmuyor. Bu konuda araştırma yapan tek kuruluş, ODTÜ Sualü Topluluğu. Sualtı arkeoloğu yetiştiren kurum da bulunmuyor. Sualü eserlerinin çoğunlukla babkçı- lann ağlanna takılarak tesadüfen bulun- duklannı voırgulayan Doç. Dr. Doğer, baük bulan kişıleri üç gruba ayırarak, bunlan. "Bilinçsiz kişiler yani balıkçılar ya da sünger "avcılan, bibnçli kaçakçılar ve devlet denetiminde araştırma yapan bibm adamlan" şeklinde sıraladı. Dünyanın en büyük amphora kolleksi- yonuna sahip olduğu belirtilen Bodrum Sualü Arkeoloji Müzesi'ndeki amphora- lann büyük bölümü yine Bodrum çevre- sindekı sünger avalan ve babkçılar tarafı- ndan bulunarak müzeye armağan edilmiş. Müze Müdürü ve Türkiye'nin tek sualü ar- keoloğu Oğuz Alpözen, ülkemizde sualü yüzey araşürması yapanlapn çoğunun ar- lar. Onlar bu hakkı kullanmazsa, ODTÜ ya da Istanbul Teknik Üniversitesi kullanır onlann yerine. Bu bir disipbn ve öğretim meselesidir. Bugün baük gemilerin kazı- hnası ve değerlendirihnesi için yasal düzen- lemelerle bibm adamlan desteklenmebdir. Yabanalann sualundan eser çıkarmalan engellenmelidir. Amerikahlann ülkemiz- den eski eser transferine artık son verihneli- dir. Yüzlerce yıldır Anadolu halkı tara- fından korunmaya çabşılan eserler için, gü- nümüzde milyarlarca lira teklif edılmekte ve haikımız kandınbnaktadır. Türkiye bu rrhrası korumada tek başına başan sağla- yamaz, Akdeniz'de kıyısı bulunan ülkeler- le ortak hareket edilmeli, işbirliği yapı- hnalıdır. " Avrupa Çevre Eğitim Vakfı tarafından Türkiye'de 7 marinaya ödül verilmesi bekleniyor Kıydar ve marmalavmavibayrak beküyor MERİH AK İZMİR - Kıyılanmız ve marinalanmız 'Mavi Bayrak" bekliyor... 1987 yıbnda AT ül- keleri tarafından uygulamaya konulan ve şu- ana kadar 12 ülkede 847 plaj ve 225 marinaya verilen mavi bayrak ıçın furizm Bakanlığı harekete geçti. Avrupa Çevre Eğitim Vakff- nın mayıs ayı içinde başta Marmaris Turunç obuak üzere 7 marinaya Mavi Bayrak Ödülü vermesi bekleniyor. TJL- u ürkiye, 1987 yılında AT ülkeleri tarafından uygulamaya sokulan mavi bayrağı henüz ithal edemedi. Turizmde son yıllarda büyük aübmlar ger- çekleştiren Türkiye, 1987 yıbnda AT ülkeleri tarafından uygulamaya sokulan mavi bayra- ğı henüz 'ithal' edemedi. Şu anda Avrupa'da Hollanda'da 9 plaj, 3 marina; Danimarka'da 168 plaj, 72 marina; İngiltere'de 17 plaj; tr- landa'da 51 plaj; Almanya'da 11 plaj, 21 ma- rina; İtalya'da 25 plaj, 36 marina; Portekiz'de 50 plaj, 1 marina; Fransa'da 78 plaj, 37 mari- na; İspanya'da 206 plaj, 36 marina; Yunanis- tan'da 232 plaj, 5 marina; Finlandiya'da 11 marinada ma\i bayrak dalgalanıyor. Ülkemizde "Mavi Bayrak'la ılgili çabşma- lar, Türkiye Çevre Eğitim Vakfı'nın kurul- masıyla hızlandı. Vakıf ilk aşamada, Altıno- luk'tan Mersin'e kadar uzanan 2 bin 500 ki- lometrelik kıyı bandında çabşmalara başladı. Bu hat üzerinde 300 ayn noktadan abnan su Avrupa Çevre Eğitim Vakfı, Mavi Bayrak dalgalandıracağı kıyıtarda temizük, sağlık > e gm eniik koşullannı anyor. Mavi Bayrak nedir? Temiziik sembolü Mavi Bayrak temiz, sağjıkh ve güvenü birçevrenin sembolüdür. Mavi bayrak için Avrupa Çevre Eğiü'm Vakfı tarafından saptanan 3 temel koşul şöyle: 1-Suyunnitebği: AT yüzme suyu tabmatlanna ve ulusal mevzuata uygunluk; sanayi ve kanalizasyon aüklanının plaj bölgesini etkılememesı; kirlenmeye karşı hassas plajlardan deniz sezonu boyunca AT talimat şartlannın öngürdüğünden daha sık numune toplanmasını içeriyor. 2- Çevresel Eğitim ve Bilinçlendırme: 3- Sahil yönetimi ve güvenüği: Yeterb sayıda güvenli ve düzenb olarak boşalülan çöp kutulan veçöplerin plajdan toplanması için yeterli araç; günluk temiziik; plajda araba kullanmamak, deniz sezonunda araba ve motor yanşlan yapmamak. çöp boşaltmamak, izinsiz kamp kurmamak sağlanmalıdır. örneklerinde mikrobiyolojik ölçümler ya- pıldı. Bu çabşmalar sürerken Türkiye özelük- le marinalan için Avrupa Çevre Eğitim Vakfı'na başvuruldu. Başvurular doğrultu- sunda başta Marmaris Turunç. Gökova, Köyceğiz-Dalyan, Fethiye-Göcek olmak üzere 7 marinaya 15 mayısta mavi bayrak ödülünün verihîıesi bekleniyor. Turizm Ba- kanlığı yetkilileri. plajlar için de bu çahşmala- nn yoğun olarak başlaülacağını söyledıler. Turizm Bakanlığı Danışmanı ve Türkiye Çevre Eğitim Vakfı Başkanı Dr. Turan Söy- lemez, 3 tarafı denizlerle çevrili Türkiye'nin hızla kırlendiğine dikkat çekti. Kıyılarda aşın kentleşme, hızla geb'şen endüstri, tanmsal et- kinb'kler nedeniyle kıydann kirlendiğini belir- ten Söylemez, bunun da insan sağbgı ve tu- rizm açısından alarm verecek boyutlarda ol- duğunu bildirdi. Deniz kirlenmesının ülkeler arasında herhangi bir sınır tanımadığını vur- gulayan Söylemez, "Mavi Bayrak kampan- yasının Avrupa Topluluğu ülkeleri tara- fından 1987 yıhndan beri yürütülen ve özel- bkle kıyı kentlerindeki çevrenin temizüğini, düzenini ve yasalara uygun bir biçimde geliş- mesini sağlamaya yönelik bir çalışma zinciri- dir. Temel felsefesi, kıyı kentlerini birbirine özendirme yoluyla en iyi sıhhatb yaşanabilen bir tatil beldesi hab'ne getirmektir. Bu kam- panyanın diğer bir amacı da halkın bilinçlen- dirilmesidir. Aynca marinalar arasında özen- dirmeye de yol açacağından önemlidir. Yaptınm gücü şekbnde degil. Turizm Bakan- bğı'nın başkanbğında Çevre ve Sağbk bakan- bklannın da katkısıyla mavi bayrak çabşması sürüyor. Temel amaç sadece mavi bayrak de- ğU, halkın çevre konusunda eğiübrıesidir" dedi. Yunanistan'da 232 plaj ve 5 marinada Ma- vi Bayrak'ın dalgalandığını vurgulayan Söy- lemez, "Bizim en güzel yörelerimizden birisi olan Marmaris'te henüz hiç mavi bayrak yokken hemen karşısındaki Rodos Adası'- nda 22 tane mavi bayraklı plaj vardır. Bizim kıyılanmız halen Akdeniz'in en temiz yörele- ridir.Ancak bu gerçeği maalesef şimdiye ka- dar yeterince kanıtlayamadığımızdan, yani mavi bayraklarla kıyı kentlerimiz şimdiye ka- dar donaülmamış obnasından dolayı kıyıla- nmız temiz olmadığj imajı yaraülmaktadır" diye konuştu. Türkiye'nin uzun süredir bu konuda hiç bir çabşma yapmadığını da beürten Turan Söylemez, 1989 yıbnda mavi bayrak için ilk çalışmalann yapıldığını ancak arkasının gel- mediğini söyledi. İ S T E GERÇEK BASARIBilançosu uluslararası bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenen Emlak Bankası 1 992 yılında trilyonluk aktif büyüklüğüne ulaşarak Türkiye'nin 2. büyük bankası oldu. EMLAK BANKASID ı l ı ı U y t f ,. B , . Y . . . I Fosil kaçakçılığı zenginediyor Haber Merkezi - Avustralya'da fosil ka- çakçılığı büyük paralar kazandınyor Avustralya'nın nadir fosil ve göktaş- lannı yurt dışına kaçıran kaçakçılar büyük paralar kazanıyor. Yetkibler giderek geb- şen karaborsayı engelleyemediklerini itiraf ediyor. Avustralya Ulusal Kültür Mirası Heye- ti'nden Phıl Creaserdenizaşınülkelerdekı ahalann binlerce dolan sorgusuz sualsiz ödemeye hazır oluklannı belirtiyor. Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya başta olmak üzere dünyanın her tarafı- ndan aç gözlü koleksiyoncular, üniversite- ler ve müzeler kaçınlan mallara talıp. Bu yasa dışı tıcaret, değerli göktaşı ve fo- sıllere duyulan yüksek talep karşısında sü- rekli körükleniyor. Eski kayalan ve taşlan yurt dışına çıkarmanm oldukça kolay ol- duğunu savunan Creaser. r K.acınlan mal- lann Avustralya hükümetine maliyeti ero- ın kaçakçılığı ile eşdeğerde" diyor Son bır iki yıldır Avustralya polisı ka- Dünyanın önde gelen koleksiyonculan, üniversiteler ve müzeler kaçınlan mallara talip. çakçıbğa karşı yoğun önlemler aldı. Kasım 1991'de Batı ve Güney Avustralya'da 300 kg'lık bir yükü yurt dışına kaçırmaya çab- şan ekip yakalandı. Japonya'ya götürmek üzere iki varil fosiü sınırdan geçirirken gümrük muhafızlannın dikkatini çeken kuryenın yakalanmasıyla perde arkasında- ki İcaçakçılann izi bulundu. Polis. bağ- lantılı bulduğu on üç evi vc iş yerini aradı ve 700 fosil ve 560 milyon yılhk bahk ve de- niz kırpisi kabntısı buldu. Bu güne kadar en iyi korunmuş fosillerdi. Bu günlerde Avustralyab polisler Japon- ya'ya giderek 72 bin dolar değerindeki bazı kayalan geri getirecek. Müze görevlisi Ne- ville Pledge kaçakçılann neyin değerli olduğunu bıldiklerini ve kabnülara en ufak bir zarar vermeden taşıdıklannı kaydedi- yor. Paleontolojistlerin çok büyük bulup taşımaktansa olduğu yerde korumaya al- mayı yeğlediklen kaya kaçakçılar tarafı- ndan dört kilometrebk engebeli bir arazı- den geçirilerek yurt dışına çıkarüldı. Baü Avustralya'nın terkedilmiş, kimse- nin oturmadığı bölgesi Nullarbour Oyası'- nda bulunan göktaşlan Amerikalı ve İsviç- reli ahalann dikkatini çekiyor. Minerolojı Müzesi'nden Alek Bevan göktaşlannın dünyanın oluşumu ve güneş sistemi üzeri- ne çok değerli bilgiler taşıdığını belirlerek göktaşlanndan kesilen parçalann üniversi- teler ve araştırma kurumlanna verildiğini vurguluyor.